„Ik kan niet tegen
krassen van krijt"
Schietpartij
op Zeedijk
AMRO-LENING
Oefening liep vast in week asfalt
Politie haalde
huiskapel
overhoop
Beerta vreest
pyromaan
Ned. Consumentenbond in de
clinch met haarinstituut
„Koningsgambiet
in de „Ijskast
zingende dolSijnen
in het dolfinarium
Harderwijk
VAN GRAFSCHENDING VERDACHTE
HANS VAN HAM NA VRIJLATING:
VERENIGDE IOERISIEMBEDRUVEN N.V.
Rebellenleider gedood
op Celebes
f 62,07 p.m. (18 mnd.)
f 118,37 p.m. (24 mnd.)
f 189,39 p.m. (24 mnd.)
Voorzichtigheid
Hoofdagent van
geknoei in pas
verdacht
Dieven stalen python
STUKJES TELLEN
HRIEVEN
ZENUWAANVALLEN
Boulevard - Harderwilk - ld. 03410-2569
VREEMDE VOGEL
T.v..TOESTEL
ONDER SCHOT
VERBLUFFEND
De AMRO Bank leent u graag het geld voor die
nieuwe meubelen,, die wasautomaat, die verhui
zingen noemt u maar op.
In die 18 mnd betaalt u: 18xf 62,07 f 1117,26. Dat
is slechts f 117,26 aan financieringskosten, incl. rente,
vergoeding administratiekosten en overlijdensrisico.
Dus slechts ca. f 6,50 p. m.
In die 24 mnd betaalt u24 x f 118,37f 2840,88. Dat
is slechts f 340,88 aan financieringskosten, incl. rente,
vergoeding administratiekosten en overlijdensrisico.
Dus slechts ca. f 14,20 p. m.
In die 24 mnd betaalt u: 24xf 189,39 f 4545,36. Dat
is slechts f 545,36 aan financieringskosten, incl. rente,
vergoeding administratiekosten en overlijdensrisico.
Dus slechts ca. f 22,70 p. m.
Komt u eens langs bij de Amsterdam-Rotterdam Bank
in uw buurt. (Bellen of schrijven mag ook!) Wij
vertellen u graag alles over de bedragen die u kunt
lenen, over het aantal terugbetalingstermijnen, over
de kwijtschelding bij overlijden. Een uitgebreide fol
der met alle inlichtingen en tarieven ligt voor u klaar.
Als u daar de voorkeur aan geeft kunt u deze folder ook
opvragen bij Postbus 342, Amsterdam
VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1968
HASSELT Hans van Ham kijkt
naar zijn blote voeten en zegt: „Ja,
uit protest ben ik barrevoets de ge
vangenis uitgewandeld. Ik kreeg mijn
schoenen niet terug. Ook hebben ze
mijn aantekenboek en de autokaarten
gehouden. Dat vindt ik niet zoals het
hoort, nu ik de gezochte man niet ben.
Omdat ik mijn schoenen niet terug
kreeg, heb ik geweigerd de pantoffels
aan te trekken, die ik in mijn cel moest
dragen".
Met een taxi reed de heer Van Ham
onmiddellijk naar zijn woning in Has
selt in de Ambachtschoolstraat. Bij het
zien van de ravage, die daar was aan
gericht tijdens de huiszoekingen, ter
wijl hij in voorarrest zat, riep hij uit:
„Kijk, ze beschuldigen mjj van graf-
en kerkschennerijen. Maar dit is kerk-
schennis, gepleegd door de politie. Mijn
hele huiskapel hebben ze verdorie over
hoop gehaald".
Met zorgzame hand rangschikte hij
de kerkelijke attributen weer op het al
taar. De voorkamer van het huis in de
Ambachtschoolstraat is ingericht als ka
pel. De heer Van Ham verzonk in ge
bed en begon daarna enkele gebeden en
litanieën te zingen. „Daar knap ik weer
helemaal van op. Nu kan ik weer la
chen", zei hij na afloop.
Op zijn dringend verzoek vertroken
wij daarop met hem naar Diest. In die
plaats, bij de ruïne van de veertiende-
eeuwse Sint Janskerk, op het oude kerk
hof waar de grafzerken kriskras door
elkaar liggen, wilde hij iets over zijn
ervaringen vertellen. „Om te laten
zien dat ik geen grafzerken omvergooi,
maar een kerkhof wil opbouwen, zal ik
deze zerk weer rechtzetten", zei hij.
„Fotografeert u dat maar".
Hij vertelde dat hij allang met plan
nen rondloopt om deze oude kerk met
begraafplaats te laten restaureren.
„Diest heeft vele banden met het Huis
van Oranje. Ook met deze kerk is dat
het geval".
Hij vertelde dat hij al begonnen is
aan een boek. „Ik noem het: Ik tel de
stukjes. Met als ondertitel: Gedachten
van een grafschender. Het tellen van
die stukjes slaat op een huiselijk grap
je". verduidelijkte hij ons.
„Mijn zoon Jan had eens de geiser
in de badkamer uit elkaar gehaald en
toen mijn vrouw vroeg: Jan, wat doe
je daar, antwoordde hij: Ik tel de
stukjes. Zo wil ik nu de stukjes tellen
die de grafschender heeft achtergela
ten op de kerkhoven die hij bezocht. De
opbrengst van mijn boek, waarin ik mij
vervolgens op de hak wil nemen, wil ik
besteden aan de restauratie van de kerk
in Diest".
„De ergste ogenblikken heb ik direct
na mijn arrestatie gehad", vertrouwde
hij ons toe. „Ik wist niet waarvoor ik
was aangehouden. Vooral omdat mijn
aanhouding zo bruusk en op straat uit
gevoerd werd meende ik dat ze mij van
spionage verdachten".
„Ik ben Nederlander en getrouwd
met een Belgische vrouw die onderho
rig is aan de Belgische landmacht in
West-Duitsland. Daardoor heb ik op
mijn familiekaart toegang tot de kazer
nes.
Bovendien heb ik omgang met de pa
triarch van de orthodoxe kerk; die
rechtstreeks onder Moskou ressorteert.
Ik bedacht dit alles in die eerste uren
en ik vreesde grote moeilijkheden. Het
was een opluchting voor mij toen ik
hoorde, dat ze mij voor de grafschen
der aanzagen".
Ondanks deze opluchting raakte de
heer Van Ham toch in een crisistoe
stand, vertelde hij. Dat kwam nadat hij
een hele nacht lang tot 's morgens ze
ven uur was verhoord.
„Ik heb toen steeds geweigerd zinnen
te schrijven als Satan is onze God. Der
gelijke godslasteringen wilde ik niet
neerschrijven. Ze hebben mij ervoor ge
kweld. Ik zou geen eten krijgen, zeiden
ze. Maar ik bleef weigeren, behalve af
gelopen maandag. Dat was op verzoek
van Van Osta (de leider van het Ne
derlandse onderzoek naar de grafschen
der - red.). Die man vind ik sympathiek.
Ook vertikte ik het om hakenkruisen
en S.S.-tekens te zetten. Ik ben geen an
tisemiet en helemaal geen vriend van
de nazi's".
„Ik heb dat tijdens mijn gevangen
schap uitvoerig in twee brieven aan de
heer Wiesenthal geschreven, omdat ze
mij ervan betichtten dat ik ook over
hem lasterlijke dingen op grafzerken
en kerken zou hebben geschreven".
Op onze vraag wat hij vond van de
mededeling dat hij de eerste schrijf
proeven vijf keer zijn handschrift had
verdraaid, antwoordde hij: „Ze stonden
niet vijf man achter mij. Ik moest met
een krijtje op een schoolbord schrij
ven. Dat vind ik verschrikkelijk. Ik kan
niet tegen het krassen van krijt op het
bord. Ik schreef daarom eerst heel
voorzichtig, maar ze joegen mij op en
zeiden: Vlugger, vlugger, je moet schrij
ven zoals je het altijd op de kerkhoven
deed. Ik raakte zo van de kook dat ik op
het laatst de gekste dingen deed. Ik
schreef met mijn linkerhand, dan weer
hield ik het krijtje met beide handen
vast als ik schreef".
„Enfin, ik maakte er een dolle boel
van. Ik was zo van streek dat ik na
derhand zenuwaanvallen heb gekregen.
Ja, ik heb over de grond liggen kruipen.
Ik heb geschreeuwd en getierd. Ik
heb gevraagd om mij in een andere
cel op te sluiten omdat ik anders de
boel kort en klein zou slaan. Ik heb
toen injecties en pillen gekregen".
„Een week duurde de crisistoe
stand. Toen was ik weer gekalmeerd.
Ik ben het toen wat geamuseerd gaan
opnemen. Ik kreeg warempel medelij
den met die mannen die van alles ver
zonnen om mij maar te kunnen be
schuldigen. Met de overige gevangenen
heb ik goede contacten gehad. Ik heb
zelfs kans gezien een paar brieven de
gevangenis uit te smokkelen. Ja, zoiets
leer je vlug als je in de gevangenis zit".
„Overigens hebben ze mij heel rede
lijk behandeld. Op het laatst lieten ze
zelfs het licht in mijn cel branden op
dat ik gauw mijn invallen kon opschrij
ven. Ik heb gedichten gemaakt en hele
stukken van mijn boek geschreven. Ook
ADVERTENTIE
interessant voor ui heerlijk voor de kinderen!
Dolfinarium demonstraties met zeeleeuwen en dolfijnen in één show
10.00 - 11.30 -13.00 -14.30 -16.00 en 17.30 uur. (op zondag niet om 10 uur).
Speeltuin een van de grootste in Europa.
Veluwestrand groot, schoon en ongevaarlijk; geen gevaarlijke stromingen.
Rondvaart langs Oostelijk Flevoland en de nieuwste polder Zuidelijk Flevo
land. Afvaart elk heel uur.
Breed lachend kwam Hans van
Ham, de man die voor dé graf-
sohender werd aangezien, gisteren uit
de gevangenis van Hasselt. Hij droeg
een mini-jurkje en een krenten ketting.
heb ik later mijn bandrecorder gekre
gen en daar heb ik grote stukken
voor mijn boek op gedicteerd. Ik heb
ook een band van de toespraak die ik
tot de overige gevangenen heb gehou
den".
,Ik hoop dat de echte grafschender
mij eens een brief zal schrijven" ant
woordde hij op onze vraag wat hij zelf
wist over de grafschenderij. „Door zo
lang voor zijn plezier gevangen te zit
ten heb ik wel een bedankbriefje ver
diend".
,Wat het schenden van kerken en
graven betreft, dat is niet zoals het
hoort. Ik ben van mening dat het gro
tendeels onzin is om pure grafmonu
menten te plaatsen, maar voor de na
bestaanden is het verschrikkelijk als 'n
vreemde die monumenten omver gaat
gooien".
„Dat moet een vreemde vogel zijn ge
weest. Ja, ik ben ook een vreemde vo
gel en daarom dachten ze dat ik het
was. Ze hebben zich eehter vergist. Ach,
dat kan iedereen overkomen. Maar ik
vind het dom dat ze nu achteraf niet
openlijk toegeven dat ze zich hebben
vergist".
Op het laatst vroeg de heer Van Ham
ons of we hem naar Maastricht wilden
rijden. „Ik wil daar een nieuw jurkje
kopen", legde hij uit. Onderweg naar
Maastricht vertelde hij ons dat hij zich
prettig voelt in mini-jurkjes. Ook zei hij
dat hij veel dingen doet om te proteste
ren. „Er is veel verkeerd in de wereld".
„Toen ik twintig Jaar geleden in
Utrecht werd opgepakt, omdat ik daar
bezig was in de Domkerk, was dat
feitelijk ook een protest. Ik wilde mij
verzetten tegen het feit dat een kerk als
een toeristische attractie werd geëxploi
teerd. Ik was tegen de verkoop van en
treekaartjes voor een kerk. Daarom wil
de ik de Domkerk in Utrecht voor ie
dereen vrij toegankelijk maken. Ik
heb toen de deuren opengebroken. Ja,
het slot werd daarbij beschadigd".
(Vervolg van pagina 1)
Als een wilde rende Waldy nu met
het pistool in de hand de op de andere
hoek van de St. OIofssteeg gelegen
bar „Emlle's Place" binnen en schoot
op de dertigjarige Keulse barjuffrouw
Margot Schnltzler, die nog pas kort in
ons land was. Zij werd in de rug ge
troffen, liep wankelend het café uit en
kon zich in veiligheid stellen.
Intussen had Waldy nog een slacht
offer gemaakt. Zijn 32-jarige in Haar
lem wonende landgenoot Ronald R. G.
Melchiot, die in „Joke's Place" ge
tracht zou hebben na de steekpartij
Waldy tegen te houden, was „beloond"
met een steek in de rechterschouder.
De paniek op de Zeedijk was groot.
Na zijn daden was Waldy zijn eigen
woning op de hoek van de Zeedijk en
de St. OIofssteeg binnengerend en hield
vanuit een raam op de derde verdie
ping de straat onder schot. Niemand
durfde dan ook aanvankelijk een hand
uit te steken naar de beide slachtoffers.
Op de schoten waren inmiddels twee
agenten van de motorbrigade afgeko
men. Terwijl zij zich gingen ontfermen
over de hevig bloedende mevrouw Sips-
ma, kwam Waldy aan het venster en
gooide een televisietoestel naar bene
den. Een van de agenten werd er nog
net door geraakt.
Zijn collega keek omhoog, zag Waldy
voor het raam en vuurde twee kogels
af. Of Waldy door deze kogels werd ge
troffen, stond vannacht nog niet vast.
Hierna zochten zij dekking in een por
taal schuin tegenover het huis, dat in
tussen door een grote politiemacht werd
ingesloten, want men wilde onder geen
voorwaarde, dat er nog meer slachtof
fers zouden vallen onder de vele be
langstellenden, die op afstand werden
gehouden.
Nu werden ook de slachtoffers behoed
zaam weggehaald. Onder dekking van
een politiebusje werden de lichamen
van de matroos Bijleveld en mevr.
Sipsma geborgen. De buffetjuffrouw en
Melchiot werden door de GG en GD
naar het Binnengasthuis vervoerd en
direct behandeld.
Aan drie kanten hield de politie hel
huis, waarin Waldy zich had ver
schanst, zeker een uur lang onder schot.
Eenmaal nog liet hij zich voor het
open venster zien. Toen vluchtte de op
de Zeedijk samengepakte menigte in
Eaniek naar alle kanten. Daarna bleef
et echter stil in de woning.
Tenslotte besloot de politie in te grij
pen. Twee commissarissen, een hoofd
inspecteur en twee rechercheurs dron
gen het pand binnen, forceerden met
een koevoet op de derde etage een deur
en troffen Waldy badend in zijn bloed
voorover liggend in de keuken aan. Dat
was het einde van het drama.
Meer dood dan levend werd hij, op
een brancard vastgebonden, langs de
krappe trap naar beneden vervoerd en
door een ziekenauto weggereden. Ver
na middernacht kwam het bericht, dat
Waldy de operatie goed doorstaan had
en waarschijnlijk in leven zou blijven.
BEERTA Een leegstaand dubbel
woonhuis in Beerta is gisterochtend
uitgebrand, nadat er in hetzelfde huis
in de nacht van maandag op dinsdag al
een keer brand was uitgebroken. I)c
politie gelooft stellig dat er sprake is
van brandstichting.
De inwoners van het Groningse dorp
waren dinsdagnacht opgeschrikt door
een ontploffing. De brandweer van
Beerta kon toen voorkomen dat een
begin van brand zich uitbreidde. Zo
gelukkig was zij gisteren niet.
Gisterochtend om twee uur brandde
het dubbele pand als een fakkel. De
huizen, gekocht door iemand in Stads
kanaal, stonden op het punt geheel ge
restaureerd te worden.
Enkele weken geleden brandden in
Winschoten twee leegstaande huizen af.
Ook hier neemt men aan, dat de brand
werd aangestoken. De dader is nog niet
gevonden. De rijkspolitie denkt, dat de
dader van de brandstichtingen in Win
schoten en Beerta één en dezelfde is.
Met behulp van speurhonden wordt een
uitgebreid onderzoek ingesteld.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Geen haarbreed wil
de de raadsman van de Nederlandse
Consumentenbond wijken. Voor de pre
sident van de Haagse rechtbank, .jonk
heer mr. G. Witsen Elias, bleef hij bij
de inhoud van een artikel dat in juni
in de Consumentengids had gestaan
over de praktijken van haarlnstituten.
In het kort kwam die inhoud hierop
neej;: Een cliënt bereikt bij een derge
lijk instituut nooit resultaat, hij is al
leen maar een hoop geld kwijt.
Het artikel was voor het Cambridge
Haarinsituut aanleiding geweest een
kort geding aan te spannen tegen de
Consumentenbond. Het bezwaar, ver
tolkt door mr. F. W. Goudsmit, betrof
vooral de werkwijze van de bond. Cam
bridge had spontaan vijf adressen gege
ven van mensen die wel baat. bij een
behandeling tegen haaruitvfj hadden
gehad. De meningen van dit Vijftal wa
ren niet in het onderzoek verwerkt.
Een team van de Consumentenbond,
zo liet haar raadsman mr. S. K. Mar
tens weten, heeft uitvoerige gesprek
ken gevoerd met medici. Ook hebben
twee leden van dit team zich als cliënt
bij verschillende haarinstituten aange
meld. De eigen ervaringen en de ge
sprekken met de medici rechtvaardig
den het kritische artikel.
Het is echter niet de bedoeling ge
weest, zoals ons door eiseres wordt
verweten, een denigrerend artikel te
schrijven. Wij hebben alleen het publiek
willen waarschuwen, dat het niet te
snel wellicht gestrikt door de opval
lende advertenties naar zo'n insti
tuut moet stappen. De huisarts is
meestal een betere raadgever.
Mr. Martens noemde het geval van
een Haagse arts. Deze was twee jaar
lang behandeld geweest ,wat hem 3500
gulden had gekost, maar hij was er
geen haar beter van geworden.
Daartegenover stelde mr. Goudsmit
ook een voorbeeld. Een jurist in Am-
sterdam was jarenlang onderzocht door
bevoegde artsen en hoogleraren. Er
was niets meer aan te doen geweest.
Tot.... hij bij het Cambridge instituut
terechtkwam. Na enkele maanden was
het resultaat verbluffend geweest.
Maai-, zo wierp mr. Martens tegen,
er zijn veel vormen van haaruitval.
Meestal herstelt de haargroei zich van
zelf. Wanneer een patiënt echter naar
een haarinstituut gaat dan wordt het
weerkeren van de haardos uitsluitend
gezien als het resultaat van de behan
deling.
Bovendien bestreed mr. Marlens dat
de instituten nieuwe theorieën toe
passen. „Juist niet. De methoden wor
den door deskundigen beschouwd als
achterhaald".
Over eèn week zal mr. Witsen Elias
uitmaken óf de eis van het Cambridge
haarinstituut wordt ingewilligd: het
staken van denigrerende publikaties
over haarinstituten, of het opnemen
van een rectificatie in de Consumenten
gids. Hierin zou dan moeten komen te
staan dat het geenszins mag worden
aangenomen dat een behandeling geen
baat brengt.
DJAKARTA De „commandant"
van de afscheidingsbeweging „Verenig
de Repübliek Celebes" is onlangs in
een gevecht met Indonesische troepen
gevangengenomen, terwijl 11 van zijn
medestrijders gedotxl zijn.
Djt heeft volgens het protestantse
dagblad „Sinar Haman" de gouverneur
van Zuid-Celebes bekendgemaakt.
De „hoogste leider" van de afschei
dingsbeweging, Kaso Gani, bevindt zich
echter in Sabah (Noord-Borneo), aldus
het blad.
Geld
vooru
f1000,-
f2500-
f4000,-
EEN SERVICE VAN DE AMSTERDAM-ROTTFR DAM BANK
l~)e werkloosheidscijfers per eind juli
vallen, gezien de tijd van het jaar,
mee. Er is een lichte verbetering in de
situatie opgetreden, een verheugend
verschijnsel dat intussen met de nodi
ge voorzichtigheid moet worden beke
ken, meent „De Volkskrant" (r.k.)
De cijfers geven immers slechts een
moment-opname, waarin allerlei toe
vallige ontwikkelingen kunnen mee
spelen.
„Een voorbeeld daarvan is de in
schrijving van school-verlaters op
de arbeidsbureaus. De jongelui die
hun einddiploma hebben behaald
en zich laten inschrijven als werk
zoekende, worden tot de zoge
naamde „arbeidsreserve" gere
kend. Een vertekening in de werk
loosheidscijfers kan optreden, als
gevolg van het tijdstip waarop de
ze jongeren zich laten inschrijven.
Volgens het arbeidsbureau in
Utrecht wachten ze daar steeds
langer mee, dat bleek ook dit jaar.
De jonge mensen smeren hun va
kantie wat langer uit en laten zich
later inschrijven. Hieruit zou ge
concludeerd kunnen worden dat in
het werkloosheidscijfer over juni
minder schoolverlaters zitten dan
vorig jaar, zodat het cijfer gunsti
ger wordt.
Deze veronderstelling is niet te
toetsen aart de cijfers die het mi
nisterie van Sociale Zaken maan
delijks verstrekt. Ook andere mo
gelijke toevalligheden komen er
niet in naar voren. Een reden, om
voorzichtig te zijn met een oordeel
over het verloop van de werkloos
heid. Pas als de situatie op de ar
beidsmarkt gedurende geruime
tijd overtuigend beter wordt, kan
een positief oordeel volgen. Intus
sen blijft het geboden, ingrijpende
maatregelen te treffen om de
structuele werkgelegenheidsproble
men met doeltreffend beleid uit de
weg te ruimen. Ook als de ar
beidsmarkt er in de toekomst weer
beter zou gaan uitzien, dan nog
zal een op langere termijn gericht
structuurbeleid hard nodig zijn om
nieuwe problemen te voorkomen."
DEN HAAG De rijksrecherche
heeft in het huls van de 54-jarige
hoofdagent L. M. in Den Haag een
aantal gebruikte en ongebruikte pas
poorten in beslag genomen. De politie
man is vorige week aangehouden, ver
dacht van geknoei met paspoorten.
Hij werkte op het hoofdbureau van
politie op een afdeling waar paspoorten
worden behandeld. De rijksrecherche
heeft tevens een onderzoek ingesteld in
de gang van zaken in het Haagse ge
meentehuis, waar ambtenaren zijn ge
hoord.
Gebleken is, dat de hoofdagent on
der meer een paspoort heeft veran
derd en door een Hagenaar heeft la
ten gebruiken voor een buitenlandse
vakantiereis.
In hoeverre de hoofdagent geld heeft
ontvangen voor zijn diensten en of hij
meermalen dit ambtsmisdrijf heeft ge
pleegd, wordt onderzocht. De man is
sinds maandag opgesloten in het huis
van bewaring, nadat hij eerst drie da
gen was verhoord op het politiebureau.
PARIJS Woensdagavond hebben
I dieven in Parijs ingebroken in een die-
I renhandel.
De buit waarmee zij verdwenen be-
j stond uit: 28 vogels, 4 apen, 1 python,
en 4 boa constrictors.
95
95
CELLE De oefening Koningsgambiet, waaraan achtdui
zend militairen cn tweeduizend voertuigen van de Konink
lijke Landmacht deelnemen, is gisteren vastgelopen in het
weke asfalt van de wegen b(j het Westduitse Celle.
Toen de Centurion-tanks van de Landmacht en de Leopard-
tanks van de Bundeswehr tien centimeter in het asfalt weg
zakten (zie foto), gaf generaal-majoor F. E. Meijnderts het
codewoord „IJskast" door en kwamen alle voertuigen stil
te staan.
Daarmee ging een streep door een deel van de manoeuvres,
die ongeveer vier maanden voorbereidingstijd hadden ge
vergd.
De oefening Koningsgambiet, waaraan een pantserbrigade
uit Oirschot en een Duitse pantserbrigade meedoen, duurt
tot 15 augustus.
Staatssecretaris J. C. E. Haex ^Defensie), die gisteren een
deel van de oefeningen volgde, was zeer tevreden over de
prestaties van twee Centuriontanks, die in Amerika waren
voorzien van nieuwe motoren en versnellingsbakken. Als
deze verbouwde tanks voldoen zullen ook de andere Cen
turions worden verbouwd en in dienst blijven totdat even
tueel de door Amerika en West-Duitsland ontwikkelde
MBT-70 kan worden aangeschaft.
De twintigjarige dienstplichtig soldaat D. Kronenburg uit
Utrecht is gisteren bij Knesebeck omgekomen. Hij reed tij
dens Koningsgambiet in een jeep, die kantelde in een bocht.
De man overleed in het ziekenhuis van Celle.