COMMUNISME LOS VAN MOSKOU Toeristen kappen massaal Oost-Europa af reis naar BRAAT! Bod van Borsumij Wehry op T.O.H.M. elf miljoen Tanks dicht bij grens met Oostenrijk Er gebeurt iets met KEUKENS? MATROOS IN ENGELAND VERDACHT VAN SPIONAGE Eisenhower: weer hartkrampen Gekaapte Boeing startklaar ONTGOOCHELDE GEZINNEN IN WENEN VREZEN TERUGKEER VAN STALINISME STENEN GOOIEN NAAR DE INDRINGERS Shirley Temple terug uit Praag Na vlucht uit Tsj.-Slowakije Protesten tegen Sovjet-ingreep nemen toe In contanten of in aandelen Paraat Niet gehinderd Geen advies HARTPATIËNTE Afwachten FRANSEN EN ITALIANEN ZOEKEN MIDDENWEG CEDOC OPGESCHORT •18 FRANCS Al samenwerking Voorkeur VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1968 TSJECHEN WACHTEN IN ANGST Van onze verslaggever YJ7ENEN De Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken, Franz Soronick, inspecteerde gisteren persoonlijk per helikopter de grenzen van zijn land om de positie van de Russische troepen op Tsjechoslowaaks grondgebied waar te nemen. Wij stonden naast hem, toen hij met een verre kijker de grens bij Bratislava onderzocht en tot zijn ontzetting Russische tanks zag staan aan de Oostenrijkse kant van de grote Donaubrug, nog geen kilo meter verwijderd van Oostenrijks grondgebied. De lopen van enkele tanks waren op Oostenrijk gericht en de minister keek er middenin. Op het moment van zijn bezoek waren de schoten die in Bratis lava knalden hoorbaar op Oostenrijkse bodem. Q De Amerikaanse mevrouw Black, het vroegere filmsterre tje Shirley Temple, kijkt naar een groepje fotografen bij de Duits- Tsjechische grens. Zij was in Praag toen de Russen Tsjecho-Slowakije binnenvielen. De reis van Praag naar de grens verliep zonder moei lijkheden. LONDEN Een matroos van de Britse marine van 29 jaar is gearres teerd op verdenking van spionage. Hij is gisteren voor een politierechter in Londen geleid en officieel in staat van beschuldiging gesteld wegens overtre ding van de wet op de staatsgeheimen. De matroos, Robin Douglas Cloude, voer op het fregat Duncan dat is be stemd voor onderzeebootbestrijding. Wat Cloude precies heeft gedaan, is nog niet onthuld. Alleen zei de openba re aanklager dat de matroos op en om streeks 8 mei in de Kensington Palace Gardens inlichtingen aan iemand ter hahd had gesteld die voor een vijande lijke mogendheid nuttig zouden kunnen zijn. Kensington Palace Gardens is een stille, deftige straat die niet toeganke lijk is voor het doorgaand verkeer. Daar staat o.m. de Russische ambas sade. Ook de ambassades van Bulga rije en Tsjecho-Slowakije zijn er geves tigd. Deze straat ligt pal tegenover het paleis van Kensington, waar prinses Margaret woont. In een ander deel van de straat, bijgenaamd de Miljonairs- weg, staat de ambtswoning van de Ne derlandse ambassadeur, dr. J. H. van Roijen. De matroos is getrouwd, hij woont in Zuid-Engeland en hij is woensdag ge arresteerd door de speciale afdeling van Scotland Yard die o.m. tot taak heeft spionnen in te rekenen. Bij Autorama NV hebben onbeken den gisternacht ongeveer 80 inbouw- radio's gestolen ter waarde van circa f 15.000,-. De inbrekers kwamen aan de achterzijde het gebouw binnen, nadat ze een ruit hadden vernield. Franz Soronick gromde en liep terug naar de slagboom om persoonlijk de binnendruppelende toeristen te onder vragen over de situatie aan de over kant van de grens. Zij bevestigden dat er nog steeds werd gevochten in de Slowaakse hoofdstad. De auto's van sommige toeristen waren ernstig be schadigd. Zij waren getroffen door ste nen. bedoeld voor Russische tanks. De grenspost, die normaal de grote verkeersstroom uit Wenen verwerkt, was gisteren vrijwel verlaten. Aan Oostenrijkse zijde was de weg al vijf kilometer voor de grens afgesloten. Al leen Tsjechen die naar huis wilden en grensbewoners mochten erdoor; de con trole was niet streng, zodat ze het ver laten grensgebied konden bereiken. Op tien meter van de slagboom land de een blauwgeschilderde helikopter midden op de weg. Minister Soronick sprong eruit. Hij werd begezeld door de chef van de veiligheidsdienst. Na zijn inspectie gaf de minister ons commentaar: „De toestand langs de grens is rustig op Oostenrijks gebied. Het leger is in staat van paraatheid. Officieel weten we niets van de ontwik kelingen in Tsjecho-Slowakije. Wat we weten horen we van de persbureaus en de kranten. Voor zover bekend onder vinden buitenlandse toeristen geen moeilijkheden bij het verlaten van Tsjecho-Slowakije, als ze tenminste de grens kunnen bereiken". Hij heeft uitgebreide maatregelen la ten nemen om eventuele vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije op te vangen. „Tot nu toe zijn dat er twintig geweest, die meestal reeds een uitreisvisum hadden. Wij zullen alle Tsjechen, die politiek asiel vragen, dat zeker verle nen. Dat zal geen moeilijkheden ople veren. Er zijn nog honderden Tsjechi sche toeristen in ons land. Wij zullen ook voor hen een hulpdienst beschik baar stellen. In het algemeen kan ik zeggen dat de situatie rustig is". Aldus de Oostenrijkse minister van Binnen landse Zaken. Nadat dc minister afscheid had ge nomen van de hakkenklappende grenswachten stapte hij weer in zijn heleikopter, op weg naar de volgen de grenspost. Veilig aan Oostenrijkse zijde zwenkte de helikopter over de bergrug en verdween. De grenssituatie is in het algemeen zo, dat toeristen die de Tsjechische grens weten te bereikn, niet worden gehinderd bij hun vertrek naar het westen. Zij schetsten de verhouding tussen bezetters en Tsjechen als zeer gespannen en merkwaardig. De Tsjechen laten duidelijk merken dat ze hun socialistische broeders als schandelijke invallers beschouwen, maar de buitenlandse troepen doen nog steeds zinloze pogingen de situatie zo voor te stellen alsof ze zijn gekomen om de Tsjechen van Dubceks gevaar lijke contrarevolutie te „bevrijden". De honderden Tsjechen die in Oos tenrijk verblijven zouden zonder gro te moeilijkheden naar huis kurjien gaan, maar van die gelegenheid wordt een zeer beperkt gebruik ge maakt. De Tsjechen weten op dit mo ment niet wat het beste voor hen is. Paniek heerst er dan ook in de Ween* se Penzingerstrasse, waar het Tsjechi- Ambassadeur Pithard veilig in Frankrijk Van onze correspondent PARIJS Dr. Vilein Pithard, de Tsjechoslowaakse ambassadeur in Parijs, is in de nacht van woensdag op donderdag totaal onverwacht, op zijn post teruggekeerd. Hij was met vakantie in Tsjecho-Slowakije en algemeen had men gedacht, dat hij het land niet meer had kunnen verlaten. Vrij zeker zal hij dezer dagen, vermoedelijk morgen, door president De Gaulle worden ontvangen. Dr. Pithard was gekleed in een sportkostuum met een open hemd en hij was uitermate vermoeid na een hele dag rijden onder moeilijke om standigheden, toen hij gisterochtend om kwart over een arriveerde in de Avenue Charles-Floquet op de Tsjecho slowaakse ambassade, waar de natio nale vlag half stok hing. Hij was gevlucht, zo vertelde hij. Hij vertoefde in de badplaats Frantis- kovy Lazne met zijn vrouw, die daar als hartpatiënte een kuur ondergaat. Woensdagochtend om vier uur kwam de behandelende geneesheer hen wekken en vertelden hun met bijzonder veel om haal, gezien de toestand van zijn vrouw wat er op dat ogenblik gebeurd. Dr. Pithard besloot onmiddelijk naar Parijs terug te keren. Echter zonder zijn vrouw, die als gevolg van het nieuws een nieuwe inzinking kreeg. „Ik had tot mijn beschikking een kleine Skoda", zo vertelde de ambas sadeur, „die in België was gekocht en nog altijd een Belgisch nummerbord droeg. Daareptegen had ik geen enkel Omdat Frantiskovy Lazne slechts papier van de wagen, noch een verze kering. 0 Een verslaggever van 't West duit se weekblad Neue Revue nam deze foto in Bratislava: woe dende burgers bekogelen een Rus sische tank tijdens de intocht met stenen. sche gezantschap is gevestigd. Honder den Tsjechische gezinnen staan daar voor de deur, verscheurd door twijfel en angst. Het gezantschap kan geen advies geven. De enige verklaring die werd afgelegd is dat men de regering- Cernik als de wettige beschouwt. De Tsjechen die wij spraken wilden het liefst de ontwikkelingen in hun land veilig in Wenen afwachten. Daar is inmiddels een speciaal kampeerter rein voor hen ingericht waar al drie honderd mensen zijn ondergebracht. De meesten vrezen echter dat een nieuw stalinistisch bewind het hun kwa lijk zal nemen als zij te lang in het Westen blijven. Zij zouden het liefst niet terugkeren, maar ze weten dat fa milie, woning en baan dat onmogelijk maken. Bovendien zeggen ze dat een stalinistisch bewind dit zou wreken op hun familieleden. Bij iedere nieuwsuitzending viel er een stilte in de Penzingerstrasse. Iede re keer betekent het slechts een nieu we teleurstelling. De Tsjechen in We nen kondén niet meer doen dan hun woede verbijten, hun tranen onderdruk ken en afwachten. WASHINGTON Bij de 77-jarige oud-president Eisenhower doen zich op nieuw hartkrampen voor. De ernst van zijn toestand is onveranderd, maar de patiënt, die sinds april vier zware hart aanvallen heeft doorstaan, blijft opge wekt, eet goed en ontvangt een paar keer per dag familieleden. Van onze correspondent PARIJS In de Franse hoofdstad vraagt men zich af of men als gevolg van de Russische actie in Tsjecho-Slowakije niet aan de voor avond staat van een nieuwe scheuring, een schisma, in de communistische we reld. Deze vraag fs mede gebaseerd op de geruchten, dat de Franse en de Ita liaanse communistische partij, die bei de de Russische inval sterk veroordeeld hebben, het plan koesteren om een con ferentie bijeen te roepen van Westeuro- pese communistische partijen. Deze zouden dan een handvest moeten uit werken voor een zogenaamd neo-com- munisme, dat minder statisch is dan zou zijn aan deze tijd. ADVERTENTIE Het zou een communisme kunnen worden, dat een grote overeenkomst zou vertonen met dat wat de laatste weken in Tsjecho-Slowakije werd be leefd en dat men het best zou kunnen omschrijven met een streng gediscipli neerde democratie." Uit de veroordeling van de Russische houding en de vriendelijke woorden voor de ongelukkige Tsjechen het was voor de eerste maal sedert 1921, dat het Franse communistische blad l'Humanité Rusland openlijk aan viel mag men de conclusie trekken dat zowel de Franse als de Italiaanse communisten graag naar een ander communisme willen, dan het door Moskou voorgeschrevene. Zij menen, dat deze verandering noodzakelijk is, wil het communisme in de huidige botsing tussen rechts en uiterst links anarchisten en maoïsten niet ten onder gaan. Een neo-communisme zou bovendien op het gebied van de binnenlandse po litiek niet alleen in Frankrijk en Italië, maar ook in tal van andere Westerse landen, veel aantrekkelijker zyn voor de kiezer dan het starre marxisme. De leider van de Italiaanse commu nisten, Luigi Longo, die gisteren na zijn afgebroken vakantie in Moskou, te Parijs arriveerde, had een lang ge sprek hierover met zijn Franse collega Waldeck-Rochet. Uit dit eerste contact tussen deze communistische leiders is, zoals uit het communiqué blijkt, nog geen direct initiatief te verwachten. Dit kan ook moeilijk, omdat de twee partijen het eerst onderling eens zullen moeten worden over de weg, die men wil bewandelen, voordat men er ande re communistische partijen in kan be trekken. Van een onzer verslaggevers Uit alle delen van de wereld zijn pok gisteren weer berichten binnen gekomen over protesten en demonstra ties tegen de Russische inval in Tsje cho-Slowakije. Verscheidene Tsjecho slowaakse organisaties in het buiten land betuigden hun steun aan partij leider Dubcek en de wettige regering van Tsjecho-Slowakije. Vele toeristen hebben hun reisplannen gewijzigd en hun boekingen in Oost-Europa gean nuleerd. In Frankfort zei gisteren de eigenaar van een Westduits reisbureau dat de reizen naar Oost-Europa die worden geannuleerd, de omvang aannemen van een wereldboycot. Duitzenden reizigers uit West-Europa en Amerika die van plan waren hun vakantie in Oost-Euro pa door te brengen hebben de afgelopen twee dagen hun boekingen laten verval len. Onder de annuleringen waren ook boekingen voor Zuid-Slavië en Roeme nië, zo zei hij. „Wij staan overtuigd achter presi dent Svoboda en de officiële wettelijke regering." Zo eindigt een verklaring, die het Tsjechische Reisinformatiebu reau Cedok in Praag verstuurde aan zijn kantoren in het buitenland. De tekst luidt als volgt: „Verklaring van de directie van het hoofdbureau Cedok Praag. De mede werkers van Cedok, het officiële Reis informatiebureau in Tsjecho-Slowakije, blijven ondanks de bijzonder ernstige omstandigheden op hun posten en ge ven hun uiterste krachten om alle bui tenlandse gasten, die op dit moment in Tsjecho-Slowakije zijn, alle noodzake lijke dienstverleningen te bieden. Ook doen ze alle moeite om het hun buiten landse gasten mogelijk te maken Tsjecho-Slowakije zo spoedig mogelijk te verlaten. Het vertrek uit Tsjecho-Slowakije van de toeristen, die privé ons land bezoe ken, wordt door de buitenlandse am bassades georganiseerd. Gistermiddag is de eerste colonne on der Italiaanse vlag naar Oostenrijk vertrokken. Men verwacht, dat de ver- verdere colonnes onder de verscheidene buitenlandse vlaggen vandaag zullen vertrekken. De medewerkers van Ce dok raden alle buitenlandse gasten, die van plan waren naar Tsjecho-Slowakije te gaan aan, de reis tot tenminste 1 ok tober te verschuiven. Alle personeelsle den van Cedok staan overtuigd achter president Svoboda en de officiële wet tig regering. De organisatie van Europese schrij vers Comes, waarbij ook een aantal Nederlandse schrijvers zijn aangeslo ten, heeft het congres in Lausanne opgeschort uit protest tegen de be zetting van Tsjecho-Slowakije. Het congres, dat van 1 tot 7 september gehouden zou worden, had als the ma: De schrijvers en de huidige cri sis in Europa. Van de Comes zijn ook schrijvers uit Oost-Europa lid. Theun de Vries die als Nederlands correspondent van Comes optreedt, ontving de mededeling van de op schorting van de algemeen secreta ris van Comes, de heer G. Vigorelli, per telegram uit Rome. Bij de protesten van regeringsleiders voegden zich gisteren die van ver scheidene Afrikaanse staten. De rege ringen van Ethiopië, Kongo (Kinsjas- sa), Tanzania, Kenia en Zambia ver oordeelden alle de Russische inter ventie in Tsjecho-Slowakije. Ook de militaire regering van Grie kenland veroordeelde het Russische tien kilometer zowel van de West-, als van de Oostduitse grens ligt, besloot ik het erop te wagen. In overleg met mijn collega in Bern, die in hetzelfde hotel verbleef en die met mij mee zou rijden, besloten we via West- Duitsland terug te keren. In de buurt van de grens zagen wij ongveer tweehonderd Russische tanks en pantserwagens. De soldaten hielden ons kennelijk voor Belgen en keken ons niet eens aan Aan de Tsjechische grens stond Tsjechische politie en dou ane. Hun vertelde ik, dat ik in opdracht van de regering op weg was naar mijn standplaats in Parijs, en mijn collega naar Bern. Vriendelijk lachend lieten zij ons door. De Duitse douane was uitermate ge schikt. Zij liet ons vriendelijk passeren, zonder papieren en zonder verzekering. Maar aan de Franse grens te Forbach moest ik achttien francs betalen voor de verzekering. Niet dat de Franse douane ongeschikt was, maar zij stond op haar punt: „Het is in uw eigen be lang, excellentie", zeiden zij. Te Verdun stond een grote wagen van de Tsjechoslowaakse ambassade te wachten, waarmee hij zijn reis naar Parijs besloot. ADVERTENTIE HET MEEST ZUIVERE NATUURPRODUCT Volgens een 2 eeuwen oud recept ge stookt in de distilleerderij van N.V. Joh.» Verhoeven, 's-Gravenland. 0 Arbeiders in een autofabriek in Moskou betuigen hun in stemming met het Russische optre den in Tsjecho-Slowakije door tij dens een bijeenkomst in de hal van de fabriek hun handen omhoog te steken. optreden. Zij waarschuwde dat „het ge bruik van geweld rechtstreeks tot dra matische avonturen leidt". De Griekse regering beschouwde de Russische stap als een „ingreep in de binnenlandse aangelegenheden van een soevereine staat". De reis van Michael Stewart, de Britse minister van Buitenlandse Zaken naar Hongarije en Bulgarije begin vol gende maand, gaat zo goed als zeker niet door. Dit werd bekend na een spoedzitting van twee uur van het Brit se kabinet. Het is evenmin zeker dat de reis van minister Stewart naar Roeme nië zal doorgaan. De Sovjet-Unie heeft gisteren gepro testeerd bij de Westduitse regering te gen de demonstraties voor de Russi sche ambassade de dag tevoren. Enige duizenden demonstranten vernielden woensdag bijna alle ruiten van het ge- woensdag bijna alle ruiten van het ge bouw en besmeurden de gevel met hiervoor schadevergoeding geëist. In Wenen verluidde gisteren dat Oos tenrijk van plan is diplomatieke stappen te nemen om te protesteren tegen het stopzetten van het scheepvaartverkeer op de Donau door Hongarije. Alle ver keer stroomafwaarts wordt tegengehou den bij Komarom, terwijl het verkeer stroomopwaarts wordt stopgezet in Boe dapest. Volgens de Oostenrijkse rege ring is de maatregel van Hongarije in strijd met de Donau-conventie. ADVERTENTIE TE KUST EN TE KEUR IN ONZE SHOWROOM: KAYERSDIJK 97 APELDOORN - TEL. 05760-31970 OOK'S-ZATERDAGS GEOPEND VAN 9 TOT 12 UUR ENSCHEDE Borsumij Wehry wil voor de aandelen van de Twentsche Overzee Handel Maatschappij ruim f 11 miljoen betalen, hetzij in con tanten dan wel naar keuze gedeeltelijk in aandelen. Om de aandelen van de Twentsche Overzee Handel Maatschappij is ach ter de schermen een harde strijd ge voerd. Twee maal heeft, het bestuur een bod bestudeerd. Eerst een van 165 procent in contanten, uitgebracht door een niet met name genoemde ge gadigde en daarna een van Borsumij Wehry. Het bod van de laatste komt uit op 170 procent. Het bestuur vpn de TOHM geeft de voorkeur aan Borsumij Wehry, vooral omdat deze onderneming al een be lang van 28 procent in de TOHM heeft. Hierdoor bestaat een nauwe samen werking tussen de beide maatschappijen, en. Bovendien meent het bestuur van de TOHM dat de voortzetting van het bedrijf en de belangen van de werk nemers beter zijn verzekerd als wordt samengegaan met Borsumij Wehry, die alleen al een omzet heeft van meer dan f 100 miljoen. Dit bedrijf is bereid voor een aan deel van f 1000 van de TOHM nomi naal f 400 certificaten van zijn eigen aandelen te geven plus f 1200 in con tanten. De aandeelhouders van de TOHM kunnen desgewenst ook f 1700 geheel in contanten krijgen. Als zij voor de certificaten kiezen, zullen zij daarop het volledige dividend over 1968 ontvangen. Van het geplaatste kapitaal van de TOHM, dat f 9,14 miljoen bedraagt, is nominaal f 6,58 miljoen niet in handen van Borsumij. Als alle houders van deze aandelen de voorkeur geven aan contanten, zal Borsumij ruim elf mil joen gulden op tafel moeten leggen. Eind 1967 beliepen de liquide middelen van dit concern ruim één miljoen gul den. Het bod is gebaseerd op de huidige nominale waarde van de aandelen TOHM, zodat hierin niet is verwerkt de terugbetaling van veertig procent, die eind dit jaar zal worden uitgekeerd. Bij het besluit het bod van Borsumij Wehry aan te bevelen, heeft het be stuur van de TOHM mede in aanmer king genomen dat de aandeelhouders voor een gedeelte belang houden bij een onderneming van gelijksoortige aard, waarvan de vooruitzichten gun stig zijn. Dit blijkt, aldus de TOHM, uit de door het bestuur van Borsumij Wehry uitgesproken verwachting dat op grond van de tot nu toe bereikte resultaten op een verhoging van het dividend mag worden gerekend. Vorig jaar keerde Borsumij zes procent uit en de TOHM negen procent. PARIJS Een groep werktuigkun digen van Air France is op verzoek van de Algerijnse regering naar Al giers vertrokken. Deze technici hebben opdracht gekregen de Boeing 707 van El Al. die sedert 23 juli op de Algerijn se luchthaven Dar-el-Beida wordt vast gehouden. startklaar te maken. In Parijs ziét men hierin een teken dat de bemanning en de passagiers van het Israëlische toestel derzer dagen zullen worden vrijgelaten. Men acht het zelfs niet onmogelijk dat zij met hun eigen Boeing zullen mogen vertrekken.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 7