VECHTEN
PRIJSBINDING NOG „TOEGELATEN"
Het rommelt in het rijk
van koning klant
OUDE MEUBELEN IN HOOISCHUUR
Paus tegen
sociale
on
Washington volkomen
overrompeld
Geheime dienst
faalde
Waarheid
MOEDER VAN DUBCEK
AFGESCHEEPT
Legerzuivering
op Java
Amerikaanse (83)
in China in
ongenade
Tumult in Indisch
parlement
Torenflat in
Amsterdam
Vloedgolven nabij
Celebes
Geen ladingen naar
Hongarije
Auti-Ulbricht
actie in Berlijn
Longo doet aanval
op Moskou
Stewart niet naar
Boedapest en
Sofia
Kunstwerk gestolen
Grootvader
Gezwendeld
FEITEN VERKEERD UITGELEGD
OPNIEUW
GROOT GENOEG
TE LAAT
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1968
rommelt in het rijk van de Ne-
derlandse Koning Klant. Er wor
den weer eens klappen uitgedeeld in
de nimmer aflatende strijd om zijn
hoge gunst. Een zeer invloedrijke
groep onderdanen ziet zich de laat
ste tijd steeds sterker gedwongen te
vechten voor het behoud van de res
ten van een systeem dat in het bui
tenland vrijwel overal is verlaten:
verticale prijsbinding.
Verticale prijsbindingeen geslo
ten verkoop systeem waarbij een fa
brikant zijn artikel via grossier en
winkelier tegen een door hem vast
gestelde, uniforme prijs doorgeeft
aan de consumentis in ons land
voor een beperkt aantal bedrijfstak
ken nog toegestaan. Een groeiend le
gertje prijsontduikers is in het ge
weer gekomen, tegen fabrikanten die
met het systeem werken.
De bedreigde fabrikanten slaan te
rug. Iedere ontdekte prijsbreker
wordt - in kort geding - voor de rech
ter gedaagd. Daar delft hij, omdat
de prijsbindersde rechternog
aan hun zijde hebben, het onderspit,
dagen ontliep, dank zij een
juridische manoeuvre, een prijsbre
ker dat lot.
Dat was Autorama, het bedrijf van
de Wassenaarse Jan van de Marei,
dat door liefst dertien gerenommeer
de fabrikanten van kruidenierswaren
voor de rechter was gedaagd. De fa
brikanten hadden, zo bleek ter zit
ting juridisch gezien niet de juiste
schuldige gedaagd, maar de advo
caat van Autovama, mr. A. J. M. van
Dal uit Den Haag liet het niet bij
dat verweer.
Hij ontwikkelde de riste dat bin
nen afzienbare tijd ook in Neder
land prijsbindingsovereenkomsten
geen enkele kansme er zullen hebben
Mr. Van Dal was bereid dat tegen
over ons uiteen te zetten.
DJAKARTA De militaire com
mandant van Oost-Java generaal-ma-
joor M. Jasin heeft gezegd, dat 182 le
den van zijn Brawidjaja divisie, bij
wie verscheidene subalterne officieren,
zijn gearresteerd wegens banden met
de verboden communistische partij.
Jasin, die naar .Djakarta was geko
men om een militaire parade bij te wo
nen, verklaarde tegenover verslagge
vers, dat hij een grote zuivering in
zijn divisie had bevolen na de gevan
genneming van ongeveer 850 communis
ten tijdens acties in Z.-Blitar op Oost-
Java, het centrum van de communis
tische guerrillabeweging.
Op centraal-Ja va zijn ongeveer 200
leden van de Diponegoro Divisie gear
resteerd wegens vermeende deelneming
aan de mislukte staatsgreep van 1965.
Een en ander werd vrijdag bekend ge
maakt door de militaire commandant
van centraal-Ja va, generaal-majoor Su-
rono die zich eveneens in Djakarta be
vond.
HONG KONG Het anti-communis
tische blad „Hongkong Times" heeft
gemeld dat de 83-jarige Amerikaanse
schrijfster Anna Luise Strong in com
munistisch China gevangen is gezet. De
schrijfster woont al langer dan tien
jaar in China en schreef artikels over
de koers van Mao Tse-Toeng.
Mevr. Strong is ervan beschuldigd
„een agent te zijn van het Amerikaan
se imperialisme", aldus het blad, dat
verder meldde dat de schrijfster al eni
ge maanden fel is bekritiseerd door pro-
Maoïstische rode gardisten in Peking.
Het blad vermeldde geen bron, doch
Westerse waarnemers toonden zich niet
verrast, één van hen verklaarde dat
„nieuwsbrieven" uit China de afgelo
pen maanden al te kennen gaven, dat
haar positie in China aanzienlijk onze
kerder werd.
Tot voor kort scheen zij een gunste
linge van Mao te zijn. In 1965 bood de
Chinese leider haar ter gelegenheid van
haar 80ste verjaardag een diner aan
en zeker tweemaal verklaarde hij
openlijk zijn genegenheid voor de Ame
rikaanse.
NIEUW DELHI In het Indische La
gerhuis is vrijdag tumult uitgebroken
in verband met India's onthouding bij
de stemming in de Veiligheidsraad over
de resolutie waarin de Russische inval
in Tsjecho-Slowakije wordt veroordeeld.
Leden van de socialistische en recht
se oppositie schreeuwden: „Lang leve
Tsjecho-Slowakije" en „lang leve Dub
cek". Zij wilden weten waarom India
de revolutie niet gesteund had.
Premier Indira Gandhi verklaarde in
het Hogerhuis, dat India bezwaar had
gemaakt tegen het woord „veroorde
len" in de resolutie, doch akkoord zou
zijn gegaan met een minder krasse
term zoals „afkeuren". Mevrouw Gan
dhi zei dat India Tsjecho-Slowakije zal
steunen.
AMSTERDAM De kroon heeft een
beroep van een aantal inwoners tegen
het besluit van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland, waarbij goedkeu
ring is verleend aan een herzien uit
breidingsplan, genaamd „Zuider-Am-
stelkanaal", ongegrond verklaard. Het
plan omvat het gebied dat begrensd
wordt door het Zuider-Amstelkanaal. de
Willem Pijperstraat, de Peter van An-
rooystraat en het terrein van het Spino-
za-lyceum. Dit herzieningsplan beoogt
aan de noordwesthoek van het inmid
dels voltooide flatgebouw, de oprichting
voor het Philipspensioenfonds van een
voor kantoren bestemd torengebouw
mogelijk te maken. Dit gebouw zal 75
meter hoog worden.
De appellanten vrezen dat het gebouw
sterk zal domineren en op de omgeving
een grote druk zal uitoefenen. Dit be
zwaar heeft de kroon echter niet tot
onthouding van goedkeuring kunnen lei
den.
„Mijn visie op het systeem van prijsbinding is, dat er langzamerhand een di
vergentie begint te groeien tussen de jurisprudentie op dat terrein en de situatie
zoals die zich ontwikkelt. De wetgever gaat vrij duidelijk in de richting van
vrijwel alle Europese landen en Amerika; dat is een ontwikkeling naar een si
tuatie waarin iedere prijsbinding door de wetgever is verboden".
„Dat blijkt duidelijk uit het Koninklijke Besluit van 1 april 1964, gebaseerd
op de Wet Economische Mededinging, waarbij in beginsel iedere verticale prijs
binding is verboden, maar waarbij de mogelijkheid van ontheffing is openge
laten".
„Dat is in overeenstemming met de internationale tendens. Van de mogelijk
heid tot het verlenen van ontheffing kan de regering gebruikmaken voor groe
pen, waarvoor zij dat nog van belang acht".
"Voor dr eerste maal
dook Albert Johan Ma
rie van Dal, sinds 1941
advocaat in Den Haag,
enkele weken geleden in
de problemen van de ver
ticale prijsbinding.
Bart van Dal, geboren
Tilburger, studeerde lette
ren kandidaatsexamen
In 1928 en geschiedenis
doctoraal in 1931 te
NJjmegen. In 1981 vestig
de hy zich in Den Bosch
en trad hy als redacteur
in dienst van het dagblad
De Maasbode. Hy- werd in
korte tyd een bereisd en
veelzydig journalist, maar
ging in 1936 „omdat ik
het gevoel had dat Ik er te
weinig van af wist"
rechten studeren in Am
sterdam. In 1938 studeer
de hy ar.
Een half jaar lang was
hy advocaat in Breda. Hy
werd gemobiliseerd als of
ficier by de grenadiers en
jagers, belast met de ver
dediging van het Rotter
damse vliegveld Waalha
ven. Een ernstig ongeluk
op de dag voor het uitbre
ken van de oorlog onttrok
hem aan de gevechtshan
delingen. Na zyn herstel
vestigde hy zich in 1941
als advocaat en adviseur
van Brabantse bedryven
in Den Haag.
In 1952 werd hy secre
taris-generaal van de In
ternational Commision of
Jurists. Van 1957 tot 1959
was hy daarvan vice-pre
sident, een functie die hy
sinds 1962 opnieuw be
kleedt.
De mau die vele sporten
met succes beoefende, is
een liefhebber van scha
ken, maar zonder boekje.
Met het oog van een scha
ker bekijkt hy ook zyn
werk. „Zo'n zaak als deze
boeit me zo buitengewoon,
omdat het net een schaak-
ipel Is".
WENEN - Generaal Iwan Paflofsky, bevelhebber van de Russische bezettings
troepen in Tsjeoho-Slowakye, heeft tegen Dubcek's moeder gezegd, dat haar
zoon de beloften, die hy in Cierna en Bratislava heeft gedaan, „niet is nage
komen".
Radio Trencin, een vrije Tajechoslowaakse zender, die dit meldt, zegt dat
Dubcek's moeder naar generaal Paflofsky was gegaan om voor haar zoon te plei
ten, die twee dagen geleden door de Russen is weggevoerd.
Generaal Paflofsky had haar laten weten, dat Dubcek zich niet in hechtenis
bevindt, maar dat de Russische autoriteiten „alleen maar met hem onder
handelen".
Inmiddels Is het niet bekend, waar de vrouw van Dubcek en hun twee zoons,
Pavel en Michael, zijn. Zij passeerden op 2 augustus Oostenrijk op weg naar
Joego-Slavië voor een tocht op de Adriatische Zee vanuit Rijeka.
De correspondent van het blad in Belgrado heeft herhaaldelijk geprobeerd de
verblijfplaats van het gezin Dubcek te weten te komen, maar de Joegoslavische
autoriteiten hebben elke inlichting hierover geweigerd, aldus het blad.
De zoon van Dubcek zou volgens sommige berichten in India zyn.
DJAKARTA Vijfhonderd mensen
worden vermist, nadat vloedgolven het
eilandje Tuguan voor de noordwest
kust van Celebes hadden geteisterd.
Deze vloedgolven waren een gevolg
van krachtige aardschokken die sinds
10 augustus het gebied hebben getrof
fen. Tot dusver zijn, aldus meldt An-
tara, 56 lijken gevonden. Honderden
mensen worden nog vermist.
In het begin van deze week had het
ministerie van Sociale Zaken in Dja
karta meegedeeld, dat in het kustge
bied van Donggala in Midden-Celebes
200 mensen waren omgekomen door
een aardbeving op 15 augustus.
UTRECHT Het aannemen van
wagenladingen en stukgoed naar Hon
garije en verder via de Tsjechisch-
Hongaarse grensovergangen Rusovce,
Rajka, Komarno, Komaron, Sturovo en
Szob is tot nader order gestremd, zo
hebben de Nederlandse Spoorwegen
vanmiddag meegedeeld.
Het blijkt dat veel bruggen in Tsje
cho-Slowakije als gevolg van de aan
wezigheid vaft de bezetters in dat land,
zijn beschadigd.
I~)e vraag is dan, aldus mr. Van Dal,
hoe in die gevallen de prijsbin
ding wordt gehandhaafd. Daarvoor
duikt hij in de jurisprudentie van de
Hoge Raad de geschriften waaruit
de rechtsopvatting van ons hoogste
rechtscollege blijkt. Hij gaat terug tot
1937.
In dat jaar won een importeur van
tandpasta de zaak tegen een parfume
rie die de tandpasta verkocht onder de
vastgestelde prijs. De einduitspraak
van de Hoge Raad werd beroemd als
Kolynos-arrest, genoemd naar de
tandpasta.
Toen al werkten de fabrikanten met
gesloten verkoopsystemen. Zij leverden
aan grossiers, die een verklaring moes
ten tekenen dat zij de produkten uitslui
tend tegen de vastgestelde prijs zouden
doorverkopen. De grossiers waren op
hun beurt verplicht de winkeliers met
een zelfde verklaring te binden.
„De Hoge Raad", aldus mr. Van
Dal, „baseerde de bescherming van de
prijsbinding op de overweging: Als je
artikelen van een fabrikant met een
gesloten systeem onder de prijs ver
koopt, profiteer je van een contract
breuk die ergens in dat systeem moet
zijn gepleegd. Dat is in strijd met de
zorgvuldigheid in het maatschappelijk
verkeer, dat is een onrechtmatige
daad".
„Daarmee was voor de' Nederlandse
jurisprudentie de lijn aangegeven. Dat
had voor die tijd, waarin door massa
le werkloosheid en chronisch prijsbe-
derf de bodem aan het prijsniveau
dreigde te ontvallen, zeker zijn nut.
Maar wat nu. Ik geloof dat rechtsop
vattingen mét de economische constel
latie verschuiven".
IVa de oorlog hebben onze fabricage-
en produktiesystemen een soort re
volutie ondergaan. We zijn nu zo'n
beetje aangeland in de post-industriële
periode. De massale produktie heeft
heel andere distributiesystemen doen
ontstaan. Kijk maar naar de zelfbedie
ning, de branchevervaging, de op
komst van de supermarkten en, sinds
kort, het uit de grond schieten van
cash and carrybedrijven".
„Die bedrijven zijn niet meer ge
baseerd op gezelligheid en veel send
ee, maar op lage verkoopkosten en ho
ge omzetsnelheid, wat wordt bereikt
door verkopen zonder franje. De winst
marge kan kleiner zijn en in vind het
juist dat het voordeel aan de consu
ment wordt doorgegeven".
Mr. Van Dal bespeurt een eerste
verschuiving in de opvattingen van de
Hoge Raad in de ook al beroemd ge
worden Grundig-arresten van 1962.
Toen procedeerde de importeur van
Grundig-televisietoestellen tegen prijs
brekers. Dat gebeurde twee keer op
grond van de opvatting dat het profi
teren van een contractbreuk onbetame
lijk is. De importeur verloor. De con
tractbreuk was in Duitsland gepleegd.
„Als ik het nu even grof mag zeg
gen", zegt mr. Van Dal, „zei de
Hoge Raad eigenlijk het niet meer als
onbetamelijk te zien als de contract
breuk wat verder van huis lag. Ik con
cludeer daaruit dat de Hoge Raad
was gaan relativeren".
„Maar toen kwam in 1964 het cel-
stof luier-arrest, de papierfabriek Van
Gennep tegen de Amsterdamse kruide
nier Jac Hermans. Daarin kwam de
Hoge Raad weer gedeeltelijk terug op
het Kolynos-arrest van 1937. Gedeelte
lijk, want, zei de Hoge Raad, als je
profiteert van contractbreuk, ook al is
het in de derde graad, is het onbeta-
Met zijn negentien jaar is Tjerk Wie-
gersma in liet Brabantse Deurne zeer
waarschijnlijk <lc jongste antiquair
van Nederland. I)e blonde slanke jon
gen voelt zich thuis tussen de zeven
tiende en achttiende eeuwse meubels
en de schilderijen van een eeuw later.
Want behalve antiquair is hij ook
kunsthandelaar in het Brabantse dorp.
Kunst en antiek gaan goed samen",
zegt hij in zijn tot galerie omgebouw
de hooischuur en paardenstal. Het is
een bijgebouw van het kasteel Deurne,
waarvan de toren er al in de twaalfde
eeuw stond. De familie Wiegersma
heeft even buiten de dorpskern duide
lijk zijn sporen achtergelaten. In het
Dinghuis, naast de ruïne, wordt de
collectie van de schilder Hendrik Wie
gersma bewaard.
De negentienjarige antiquair heeft
zijn goede smaak en zijn gevoel voor
kunst van huis uit meegekregen. Hij
geeft het nuchter toe.
Als zoon van glazenier Pieter Wie
gersma. „Om de taal te leren heet zo-
hoofdfiguur, dr. Tjerk van Taeken, uit
het boek Dorp aan de Rivier, waar
schrijver Antoon Cool en zijn grootva
der Hendrik mee bedoelde.
„Ik ben zo'n zeven jaar in het bui
tenland geweest', zegt Tjerk Wie
gersma. „Om de taal te leren het zo
iets. Omdat ik bij antiquairs en restau
rateurs van antiek terecht kwam, ging
het me interesseren".
Tjerk Wiegersma blijkt er een spe
ciale voorliefde voor Engelse meu
bels van overgehouden te hebben.
Want behalve de zeventiende eeuwse
betaaïtafel (met een soort kassa on
der- het verschuifbare tafelblad) uit
Nederland en enkele Italiaanse meu
bels, staan er vooral veel Engelse stuk
ken in zijn voormalige paardenstal.
Zo zitten we op zeldzame Windsor-
stoeltjes. „Engelse meubels zijn nogal
klein, maar wel erg praktisch. Boven
dien is er nogal vraag naar het donke
re eikenhout. Het past goed in de op
geknapte boerderijtjes hier in de buurt.
Soms wissel ik deze Engelse collectie
af met Franse of Spaanse meubels.
Maar de laatste tijd is er met die
Spaanse meubels veel gezwendeld.
Een stoel, waarvan maar één poot
oud was, werd als antiek verkocht.
Af en toe houdt Tjerk Wiegersma
een tentoonstelling van schilderijen bij
zijn meubels. Tot het einde van de
maand heeft hij zijn eigen collectie Ne
derlandse impressionisten opgehan
gen. Een verzameling met werken
van Breitner, Jongkind, Bauer, Israëls
Maris en Weissenbruch. Zijn vader is
er ook vertegenwoordigd met een paar
schilderijen.
„Mijn meest interessante stuk is de
ze tekening van Ossip Zadkine. De he
le familie heeft nogal een zwak voor
Zadkine", voegt hij er verontschuldi-
"J gend aan toe.
„Op Zadkines sterfdag heb ik mijn
zaak geopend. De studie voor de klei
ne Orpheus is waarschijnlijk het laat
ste, dat hij persoonlijk in zijn atelier
op Montmartre verkocht heeft".
Daarom doet Tjerk Wiegersma ook
niet graag afstand van de tekening.
melijk. tenzij bepaalde omstandigheden
die onbetamelijkheid opheffen".
„De Hoge Raad legde zich dus niet
meer helemaal vast. Daar knoop ik dan
aan vast: „Bij het publiek èn bij de
handel begint zich een snelle wijziging
te voltrekken in de opvattingen van wat
betamelijk is en wat niet".
„In veel landen wordt prijsbinding al
als onbetamelijk ondervonden. Bij ons
geldt zij dan nog voor bepaalde secto
ren, maar ze is niet meer opgelegd,
maar toegelaten".
„"JVou, dan is voor mij de vraag of
als je zegt: We moeten er vanaf het
door publiek en handel nog als onbeta
melijk wordt ondervonden als men de
prijs doorbreekt. Ik vind dat er zich
sinds de arresten van 1964 zo'n snelle
ontwikkeling in de distributiemethoden
heeft voltrokken dat het begrip onbe
tamelijkheid op het gebied van de ver
ticale prijsbinding begint te vervagen.
Maar wie ben ik dat ik tegen de juris
prudentie van de Hoge Raad zou dur
ven ingaan".
Voorlopig blijft het rommelen in het
Rijk van Koning Klant.
BOGOTA Paus Paulus VI heeft bui
ten Bogota tot 300.000 boeren een toe
spraak gehouden, waarin hij zich afkeu
rend uitliet over de sociale onrecht
vaardigheid en ongelijkheid in Latijns-
Amerika en zich uitsprak voor spoedige
hervormingen van de kant van regerin
gen en werkgevers.
Hij deed een beroep op de boeren
„niet te vertrouwen op geweld en revo
lutie". „Dat is in strijd met de christe
lijke geest en het kan ook de sociale
verbeteringen, die u terecht nastreeft,
vertragen in plaats van bevorderen".
De Paus, die inging op de vaak „el
lendige levensomstandigheden" van de
volksmassa in Latijns-Amerika, werd
door de menigte geestdriftig toege
juicht. „Wij zullen uw zaak blijven ver
dedigen", aldus de kerkvorst, die éér
der op de dag een bezoek aan president
Carlos Lleras had gebracht.
BERLIJN In verscheidene wijken
van Oost-Berlijn zijn anti-Russische
vlugschriften verspreid. De tekst luid
de: „Burgers, kameraden. Buitenland
se tanks in Tsjecho-Slowakije dienen
slechts als klassevijand. Denkt aan het
aanzien van het socialisme in de we
reld. Eist eindelijk waarheidsgetrouwe
voorlichting. Niemand is te dom om
zelf te denken".
Volgens welingelichte kringen hebben
Oostduitse burgers bij bezoeken aan de
ambassade nu het culturele instituut
van Tsjecho-Slowakije in O.-Berlijn het
medeleven met het Tsjechoslowaakse
volk betuigd. Zij brachten bloemen en
voedselpakketten.
Voorts wordt uit dezelfde kringen ge
meld, dat in Oostduitse fabrieken op
grote schaal arbeiders weigeren ver
klaringen te tekenen, waarin steun be
tuigd wordt met het Oostduitse optre
den in Tsjecho-Slowakije.
WASHINGTON Het falen van de Amerikaanse geheime dienst Inzake het voor
spellen van de invasie in Tsjeeho-Slowakye kwam neer op verkeerd uitleggen
van de symptomen.
Dit onderstreept een van de moeiiykheden van alle analyse van verkregen ge
gevens het probleem van het beoordelen van bedoelingen en mogeiykheden
tot verwezenlijking ervan.
De symptomen waren er, maar ze
zijn door de Amerikaanse deskundigen
eenvoudig niet juist uitgelegd en vol
gens de beschikbare informatie waren
er geen rapporten van spionnen, die er
de aandacht van de Amerikaanse auto
riteiten op hadden kunnen vestigen, dat
er meer dan een zenuwoorlog aan de
gang was.
De beoordelaars van de Amerikaanse
geheime dienst hebben zich in slaap la
ten wiegen door het feit, dat de Rus
sen en hun bondgenoten eerder in de
zomer beangstigende manoeuvres had
den gehouden nabij de Tsjechische
grens voor de geschillen tussen de Sov
jets en de Tsjechen schijnbaar waren
bijgelegd.
Het Sovjet-leger en de andere legers
van het pact van Warschau waren eni
ge tijd gelegerd geweest in stellingen,
waaruit de Tsjechische grenzen kon
den worden aangevallen. De Russen
voerden voorraden aan en namen an
dere logistieke maatregelen, maar de
ze passen bij het ontplooien van troe
pen.
Op 3 juli van dit jaar kondigde de
Sovjet-Unie aan, dat in het westen van
de Oekraïne en andere gebieden zoge
naamde „militaire logistieke oefenin
gen" zouden worden gehouden.
In juli werden manoeuvres van het
Pact van Warschau gehouden, gedeel
telijk binnen Tsjecho-Slowakije, maar
later in de maand trokken de Russi
sche troepen weg.
Ongeveer elf dagen geleden kondig
de Rusland nieuwe manoeuvres nabij de
Tsjechische grens aan.
Achteraf bezien was dit onheilspel
lend, maar de deskundigen van de Ame
rikaanse geheime dienst achtten dit
niet van meer betekenis dan de ma
noeuvres van juli, die vooraf waren ge
gaan aan een schijnbare politieke over
eenstemming en niet hadden geleid tot
een gevreesde militaire interventie van
de Sovjets in Tsjecho-Slowakije.
Met ongeveer 20 divisies in Oost-
Duitsland en nog een half dozijn in Po
len hadden de Russen reeds een aan
zienlijke krijgsmacht in die streken.
Zij behoefden dus geen speciale voor
raden en uitrusting uit Rusland te ha
len, om het soort operatie te steunen,
dat thans kennelijk in Tsjecho-Slowa
kije aan de gang is.
Amerikaanse regeringsfunctionarissen
zeggen, dat zij in het geheel geen cij
fers hebben over de omvang van de
invasiestrijdmacht, maar noemen haar
vrij omvangrijk" groot genoeg, om
met het Tsjechische leger klaar te ko
men, maar te gering om een bedreiging
te vormen voor de NAVO.
Volgens in Europa ontvangen berich
ten zouden zich 200.000 Russen, Honga
ren, Polen, Oostduitsers en Bulgaren
in Tsjecho-Slowakije bevinden.
De elementen uit de satellietlanden
zouden van slechts symbolische sterkte
zijn. Het Tsjechische leger, dat bevel
heeft gekregen geen weerstand te bie
den, telt ongeveer 185.000 man.
Behalve de troepenbewegingen had
den zich in de Russische en Poolse pers
kort tevoren opnieuw aanvallen op het
liberaliserende Tsjechische regime voor
gedaan. Achteraf beschouwd had men
dit waarschijnlijk ook ernstiger moeten
opvatten, dan de Amerikaanse gehei
me dienst heeft gedaan. Volgens zegs
lieden uit regeringskringen voorzagen
analytici van de geheime dienst een in
vasie in Tsjecho-Slowakije onder leiding
van de Sovjets als een onmiskenbare
mogelijkheid. „Het overheersende ge
voelen bij de Amerikaanse regering
was, dat het niet waarschijnlijk was,
dat dit zou gebeuren", zei een func
tionaris.
Toen het dinsdagnacht gebeurd was,
hoorde president Johnson het nieuws
het eerst van de Sovjetambassadeur,
Anatoly Dobrynin, ongeveer drie uur,
nadat de invasie was begonnen en er
verliep nog een uur, nadat het onder
houd tussen Johnson en Dobrynin was
begonnen voor het eerste bericht bin
nenkwam via luisterposten van Ameri
kaanse informatiekanalen, die een uit
zending uit Praag hadden opgevangen,
waarin werd bekendgemaakt, dat de in
vasie was begonnen.
ROME Luigi Longo, secretaris van
het Italiaanse communistische partij,
de grootste in het Westen, deelde de
Sovjets mee, dat zij him handen moe
ten afhouden van de binenlandse aan
gelegenheden van Tsjecho-Slowakije.
In de felste anti-Sovjet rede uit zijn
carrière keurde Longo de gewapende
invasie af en herhaalde de officiële hou
ding van zijn partij van „ernstige on
enigheid" met de Sovjet-Unie.
Longo bracht aan de leiding van zijn
partij verslag uit van zajn besprekin
gen met Sovjet-leiders in Moskou en
met de Franse communistische leiders
in Parijs.
Hij zei met de Russische leiders „in
grote openheid" te hebben gesproken.
Longo heeft overlegd met de Russische
partij-ideoloog Mikhail Soeslof en an
deren, maar niet met partijleider Brez-
njef.
LONDEN De Engelse minister van
Buitenlandse Zaken Micheal Stewart
heeft bezoeken aan Hongarije en Bulga
rije, die volgende maand zouden plaats
hebben afgezegd, aldus het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Londen. Ste
wart gaat wel naar Roemenië.
De afgelasting is een uiting van de
Britse veroordeling van deze landen we
gens hun aandeel in de gewapende in
terventie in Tsjecho-Slowakije, zo staat
in de officiële verklaring.
SIENA Een 14de eeuwse madonna
van Matteo dl Giovanni is donderdag
avond gestolen uit een oude kerk in de
ómgeving van Siena. Het paneel zou
een waarde vertegenwoordigen van on
geveer 500.000 dollar.
Het schilderij hing in St. Agatha kerk
van Asciano.
Het werk is volgens experts zo be
kend door reproducties, dat het waar
schijnlijk op „bestelling" is gestolen in
opdracht van een verzamelaar.
„De huichelarij is een knieval van
het onfatsoen voor het fatsoen".
Het was de grote Nederlandse histo
ricus Huizinga die deze woorden uit
te. toen de troepen van de Duitse
dictator Adolf Hitler in het voorjaar
van 1939 in de straten van Praag
marcheerden, zogenaamd te hulp ge
roepen door de door Hitler ten dode
toe gekwelde Tsjechische president
llacha.
Het schijnt dat het onfatsoen in de
dertig sedertdien verlopen jaren,
niets aan nieuwe praatjes heeft ge
leerd. Want de schaamteloze over
val van de Russische troepen op
Tsjecho-Slowakije die wij dezer da
gen beleven, gebeurt nog precies
dezelfde wyze als Adolf Hitler des-
tyds deed.
Men marcheerde binnen „op verzoek
van de Tsjechische regering en par
tij", aldus de mededeling van Tass.
Toen de Russische vertegenwoordiger
in de Veiligheidsraad Malik gevraagd
werd enige namen van deze „aanvra
gers" te noemen, moest hy zonder
schaamrood op de kaken het ant
woord schuldig blijven.
Achteraf zijn de Russen thans bezig
het bewijs voor hun overval in el
kaar te zetten. Het is niet te ver
wachten dat de bejaarde president
Svoboda in Moskou een andere be
handeling zal ondergaan dan zijn
beklagenswaardige voorganger Ha-
cha in de Rijkskanselarij kreeg.
Behalve een demonstratie van onbe
schaamd machiavellismc, hebben
wij deze week ook aanschouwd dat
wat men wel het faillissement van het
internationale communisme mag noe
men.
Men kan in Moskou toch nu niet meer
met de beste wil van de wereld laten
geloven, dat er nog zoiets als een so
lidariteit van de communistische lan
den bestaat.
Toen de Duitsers in 1940 ons land bin
nenvliegen (ook in de nacht, dat
schijnen dictatoren voor hun duister
werk te prefereren) zochten zy ook al
lereerst naar de Britten die hier zou
den rondlopen.
De Russische soldaten die ais bezetters
naar Tsjecho-Slowakije werden ge
zonden kregen te horen, dat zy een
contra-revolutionaire staatsgreep
moesten neerslaan.
Tot hun verwondering bemerkten zij in
geen Tsjechische stad iets van een
dergelijk optreden.
Dat men na de gebeurtenissen in Ber
lijn, Boedapest en thans in Praag nog
met redelijke kans een woord van
protest kan laten horen tegen een
aanwezigheid van Amerikanen in
Viëtnam, zal toch niemand meer in
zijn hoofd halen.
Het is dood-ordinair plat Imperialisme
van Russen.
Van solidariteit met Tsjechische prole
tariërs. die door tanks worden ver
morzeld is geen sprake meer.
Met de bezetting van Tsjecho-Slowa
kije hebben de Russen bovendien
nog een grenzeloze domheid begaan.
Zij hebben er namelijk overal ter
wereld hun tegenstanders grotelijks
mee in de kaart gespeeld.
Wie ter wereld nu maar het woord
vreedzame coëxistentie in de mond
neemt, kan met de kreten, „Praag!
Boedapest!", de mond worden ge
snoerd.
Wie altijd heeft beweerd, dat men geen
heil in ontspanning niaar in kracht
zoeken moet, lykt thans geiyk te krij
gen van niemand minder dan van
Breznjef en Kosygin zelf.
De bezetting van Tsjecho-Slowakije zal
op het morgen beginnende congres
van de Democratische partij van
Amerika in Chicago van doorslagge
vende betekenis zyn.
De „duiven" die over vrede spraken,
z(jn door de R; en vrijwel monddood
gemaakt en de mannen van de har
de lijn, de havikken. hebben vanuit
Moskou de oostenwind flink in de rug
gekregen.
McCarthy of McCovern zullen niet veel
kans krijgen tegen de misschien geen
harde havik zynde. maar toch wel in
de harde lijn werkende Humphrey.
Ook in Parijs zal het voor de onder
handelaars een bijna onmogelijke
taak worden in het vredesgesprek
nog een zinnig woord te zeggen.
In de warme nadagen van de koude zo
mer van 1968, hebben we thans een
uitbarsting gezien van de panische
angst van een imperialistisch land. De
angst voor de vrijheid en de waarheid
die de Tsjechen en Slowaken in de
vorm van liberalisatie en dictatoren
in al hun meedogenloosheid en
machtswaanzin aan de kaak gesteld.
Of nu werkelijk de sluwe kronkelaar
Ulbricht de auctor intellectualis van
deze gewelddaad is, of dat er een
ruzie tussen Breznjef en Kosygin aan
vooraf gegaan is, doet er niet veel
toe.
Overduidelijk is weer eens aan het
licht getreden, dat dictatoren van
bruin, geel of rood, allemaal met het
zelfde sop blijven overgoten.
De angst voor vrijheid en waarheid
blijkt onverhuld.
Het moge voor de Tsjechen en Slowa
ken maar een schrale troost zijn in
dit uur van beproeving, in het wapen
van de vrije republiek van Masaryk
en Benesj staat, Pravda Vrezi: de
waarheid overwint.