Onjuiste cijfers geven
vertekend beeld
van voedselsituatie
Ons tuinbouwhoekje
Wintermode zeer vrouwelijk
SPAAR NU AL
CO-OP
MERKJES!
MAKREEL
2bukkenE^van130voor
ontbijtkoek
koffiebonen 500 gram 34o
CO-OP
Filmfestival Venetië
rustig geopend
Maandag weer
zenderwisseling
MEXICOOPJES •-
■bU"
l «vu dubbelpak ~ar
HET WEER
/TV EUROPA
I
1"
UIT DE KERKEN
Slotoffensief
tegen Biafra
Auto botste op
aanhangwagen
Zwembad ook
na zondag open
Vele
MEXICO-OPJES!
Talloze
Mexico-verrassingen
Start 5 september!
CO-OP
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1968
Niet te verdedigen
„Veel te laag"
Sarcastisch
Verdeling
voor deze week
1, Stap een van de vele CO-OP
winkels binnen. Doe daar uw
boodschappen. Op elke CO-OP
verpakking vindt u het geldige
merkje. Die merkjes hebtu alvast!
2. De manier om een gooi te doen
naar een hoge prijs is iedereen
inschakelen! Vraag familievrien
den, kennissen, buren, collega's
of ze CO-OP merkjes voor u
sparen.
T evenslange ondervoeding en werkelijke honger is het lot van ten minste
tweederde deel van de mcnshedd. Deze schrikbarende uitspraak van
Lord Boyd-Orr uit 1950 heeft, hoewel allang achterhaald door een heel wat
minder schrikbarende waarheid, een zeer taai leven.
Inderdaad geloven nog altijd zeer vele mensen dat elders in de wereld mil
joenen mensen permanent honger lijden. Lord Boyd-Orr kwam met boven
genoemde uitspraak op grond van gegevens van de FAO, de voedsel- en land
bouworganisatie van de Uno, die naar spoedig bleek helemaal niet klopten.
De FAO heeft dat nooit willen toege
ven. maar verzachtte die verklaring van
Lord Boyd-Orr later toch wel af lot:
de helft van de mensheid lijdt aan on
dervoeding. Pas in 1963 gaf de FAO toe
dat die verzachte uitspraak eigenlijk
betekende: de helft van de mensheid
heeft minder goed te eten dan de ge
middelde Westeuropeaan.
Toen die correctie was aangebracht
bedekte ieder maar met de mantel der
liefde de uit 1943 daterende uitspraak
van de conferentie over landbouw en
voedselvoorziening in Hot Springs in de
Amerikaanse staat Virginia dat twee
derde deel van de mensheid aan onder
voeding zou lijden.
Korte tijd scheen het dat er een ein
de was gekomen aan de stroom onjuis
te of misleidende en in ieder geval veel
verwarring stichtende verklaringen over
de stand van de voedselvoorziening in
de wereld. Er was wat meer klaarheid
gekomen nadat uit de wereld van de
wetenschap met succes bezwaar was
gemaakt tegen de onjuiste voorlichtings
methoden van de FAO. Zo toonde dr.
Margaret MacArthur, een Australische
antropologe, in 1964 aan dat de cij
fers van de FAO over de minimumbe
hoeften aan calorieën in verschillende
delen van de wereld niet deugden. In
dien zij wel Juist waren, zo betoogde
dr. MacArthur, dan zou een derde van
de bevolking van Jaan een land
met een vrij hoog inkomen per hoofd
van de bevolking permanent honger
lijden.
De directeur van de afdeling statis
tiek van de FAO, dr. Sukhatme. gaf
spoedig daarna in een conferentie in
Londen toe dat de caloriestandaarden
van de FAO onverdedigbaar waren.
Diezelfde dr. Sukhatme had in 1961 in
het openbaar verklaard, dat tien tot
vijftien procent van de wereldbevol
king echt honger leed. Hij deed dat op
grond van de caloriestandaard, waar
van hij zich een paar jaar later in
Londen distantieerde.
Voedingsexperts nemen thans aan
dat in Azië een voedselpakket dat
1600-2000 calorieën per dag bevat
ruimschoots toereikend is. De marge
is ruim genomen omdat de behoefte
aan calorieën afhangt van lichaams
gewicht. de aard van de verrichte li
chamelijke arbeid en de gemiddelde
temperatuur tijdens arbeid in de open
lucht. In vergelijking daarmee is de
Japanner, wiens gemiddelde dagelijk
se voedselpakket een waarde van
2200 calorieën heeft, goed af.
Niettemin blijven allerlei instellingen
tn organisaties die zich met het vraag
stuk van de voedselvoorziening bezig
houden rustig de onjuist gebleven calo
riestandaarden van de FAO gebruiken.
De OESO kwam in juni 1966 op grond
van die verworpen caloriestandaarden
in 'n beschouwing in een van haar pu-
blikaties over de stand van de voedsel
voorziening in de wereld tot de conclu
sie dat in het Verre Oosten en in Afri
ka de caloriewaarde van het gemiddel
de voedselpakket veel te laag was. De
standaard die voor het Verre Oosten
was aangehouden was 2300 calorieën
per persoon per dag en de standaard
voor Afrika was 2400 calorieën per per
soon per dag!
Het wordt tijd dat de FAO op zo
groot mogelijke schaal de caloriestan
daarden verspreidt die thans als alge
meen geldig worden aangenomen. Dat
is wel nodig want ook thans nog wor
den de onjuiste cijfers die de FAO,
steeds weer iets verder terugkrabbe
lend, in de afgelopen jaren heeft gepu
bliceerd, te hooi en te gras gebruikt.
Een kras voorbeeld is te vinden in het
Aula-boek De nood van de overvloed,
van de Westduitse scheikundige Wolf
gang Koeck. Op bladzijde 19 van dat
boek staat: „Maar van de drie miljard
mensen zijn er nog altijd 1.600 miljoen
ondervoed. Zij moeten zich met minder
dan 2.000 calorieën per dag tevreden
stellen, terwijl 2.600 calorieën als nor
maal wordt aangenomen
Dit boek werd in 1966 in Nederlandse
vertaling uitgegeven onder auspiciën
van een uit zeker vijfentwintig hoog
leraren bestaande redactieraad, maar
de geciteerde cijfers waarop de auteur
zich beroept dateren uit het begin van
de jaren '50! Zo taai is het leven van
de niet deugende cijfers van de FAO.
Een Engelsman. Colin Clark, die het
vorige jaar de FAO als onverantwoorde
lijk goochelaar met cijfers over eer
ste levensbehoeften ontmaskerde in de
Daily Telegraph, heeft in herinnering
gebracht dat de Economist dat or
gaan van de Uno eens sarcastisch een
'instelling heeft genoemd die er perma
nent op uit is te bewijzen dat er niet
voldoende voedsel in de wereld is.
Een gevaarlijke kant aan de met gro
te hardnekkigheid gevoerde propagan
da van de FAO voor „bestrijding van
de honger", zo betoogde Clark, is dat
een onverantwoordelijke landbouwpoli
tiek er het gevolg van kan zijn. Hij be
doelde een landbouwpolitiek die kan lei
den tot groeiende overprodukties van
gesubsidieerde boeren in delen van de
wereld die toch al met voedselover-
schotten hebben gr kampen.
Er is ook behoefte aan een goede al
gemene definitie van het begrip honger.
Dat wordt al jareij met allerlei bedoe
lingen waaronder ongetwijfeld ook
de beste schromelijk misbruikt. Ne
derlandse woordenboeken geven de om
schrijving „natuurlijke behoefte aan
voedsel" waarmee men alle kanten uit
kan zonder direct te denken aan honger
winter, hongersnood en hongerdood.
Engelse en Amerikaanse woorden
boeken gaan een stuk verder: „pijn
veroorzaakt door gebrek aan voedsel".
Een daarvan voegt daaraan nog toe:
„de dood tot gevolg hebbende".
d
3
S
X c
s
I
Plaats
wind
l
max.
i gistere
w
w
C er
A'dam
zw. bew.
22
16
0
De Bilt
geh. bew.
22
16
0
Deel en
geh. bew.
20
15
0
Eelde
geh. bew.
23
16
0
Eindhoven
mist
20
13
0
Den Helder regen
20
17
0.1
Twente
geh. bew.
19
15
0
Vlissingen
zw. bew.
22
15
0
Ypenburg
mist
22
17
0
Z.-Limburg mist
21
13
0
Athene
on bew.
29
22
0
Barcelona
regen
28
22
0.1
Berlijn
zw. bew.
22
15
6
Innsbruck
1. bew.
23
10
0.4
Lissabon
geh. bew.
24
18
0
Londen
geh. bew.
22
15
1
Luxemburg zw.bew.
23
13
0
Madrid
regen
26
15
8
Mallorca
zw. bew.
33
23
0
Oslo
onbew.
23
13
0
Parijs
geh. bew.
26
15
0.1
Rome
mist
25
17
0
Stockholm
geh.bew.
22
15
0
Wenen
onbew.
24
13
0
Onlangs zond de KRO het tv-
programma Honger in Amerika uit.
Volgens de samenstellers van die do
cumentaire van CBS zouden twaalf
miljoen Amerikanen in het rijkste
land van de wereld honger Ityden. De
kijker die zich niet door de emoties
wilde laten meeslepen welke de do
cumentaire wekte, kwam er spoe
dig achter dat Honger In Amerika
ging over verkeerde verdeling van
landbouwoverschotten onder behoef-
tlgen en over ondervoeding onder de
armste Amerikanen.
Ook in die documentaire werd het be
grip honger in het wilde weg grof mis
bruikt. Wie niet meer weet wat honger
is moet in gedachten teruggaan naar de
hongerwinter aan het einde van de
Tweede Wereldoorlog, in ons eigen
land. Honderden leden toen aan „ge
brek aan voedsel, de dood tot gevolg
hebbend". t
VENETIË Het omstreden 29e Inter
nationale Filmfestival van Venetië dat
al zoveel protesten, demonstraties en
zelfs vechtpartijen heeft uitgelokt, is
dinsdagavond geopend. Het festival had
eigenlijk drie dagen geleden moeten be
ginnen. De grote filmzaal was bij lange
na niet vol. Bij de opening hebben zich
geen incidenten voorgedaan.
In de nacht van zaterdag 31 augustus
op zondag 1 september is er weer zen
derwisseling. De programma's van de
AVRO, de Vara en de VPRO worden
dan uitgezonden via Hilversum 2, die
van de KRO, de NCRV en de Tros via
Hilversum 1. De programma's van de
NRU zijn afwisselend via Hilversum 1
en 2 te horen.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Beesd (toez.) G. A. Zui-
dam te Nieuweroord; te Vroomshoop
(vac. I. J. Wisse) (toez.) N. Kooreman te
Rhenen; te Wanneperveen (toez.) P.
Miedema. eervol onsl. pred. met be
voegdheid van emeritus, woon. te Tren
ton (Ont.) (Canada).
Aangenomen: naar Britswerd c.a. K.
J. Inberg te De Wilp.
LAGOS De federale strijdkrach
ten hebben zaterdag jl. order gekregen
het offensief te beginnen tegen wat er
nog van Biafra over is, zo heeft het
Nigeriaanse staatshoofd generaal Go-
won dinsdag in een vraaggesprek met
een AFP-correspondent verklaard.
De gehele strijdmacht is betrokken bij
de operatie, „die snel beëindigd zou
kunnen worden" en volledig zal worden
uitgevoerd, zelfs indien er bij het Bia-
fra^ns-Nigeriaans overleg in Addis Abe
ba een akkoord over voedselzendingen
zou worden bereikt.
AMERONGEN Gisteravond vond
op de Koningin Wilhelminaweg een on
geval plaats, waardoor drie personen
werden gewond.
De heer De G. uit Leersum reeds in
het donker met een onverlichte tractor
met aanhangwagen. Een achteropko
mende auto zag dit obstakel te laat en
trachte wel te wijken aan de rechter
zijde van de tractor. De auto vloog
daarbij tegen een boom. De Inzitten
den. drie jongelui, waarvan twee uit
Rhenen en een uit Resteren liepen ver
wondingen op. De auto werd totaal
vernield.
AMERONGEN Officieel zou het
zwembad zondag 1 september de poor
ten sluiten. Gezien het fraaie weer van
de laatste dagen is besloten, bij aan
houdend goed weer het zwembad in de
middaguren open te stellen.
Het is vrij eenvoudig om bij de bloemist
enige kamerplanten te bestellen, doch
het geeft veel genoegen om zélf eens
wat. planten te kweken door middel
van stekken. Er zijn heel wat kamer
planten die de liefhebber zelf kan stek
ken en tot een mooie plant kan opkwe
ken. Men neemt hiertoe jonge scheu
ten ter lengte van 7 tot 10 cm. In een
potje met bloem istengrond, waardoor
een hoeveelheid scherp metselzand is
gemengd, wortelen de stekken gemak
kelijk.
Er zijn ook stekken die heel goed op een
flesje water wortelen, o.m. Oleander,
Vlijtig Liesje, Cole us, etc., etc. Het is
nu de geschikte tijd om Peltatums
(Geranium) en Fuchsia's te stekken.
Ook diverse Cactussen en vetplanten
kunnen door stekken vermeerderd en
voort gekweekt worden. Tegenwoordig
wordt bij het stekken ook plastic pa
pier gebruikt; de pot met stek wordt
in plastic papier gerold en er komt dus
als het ware een hoes omheen. De at
mosfeer blijft dan veel langer vochti
ger en de temperatuur meer regelma
tig. Het gebruik van plastic papier is
zeer aan te bevelen.
Sommige kamerplanten kan men met
succes stekken door middel van blad-
PARIJS Het grote nieuws van
de getoonde najaars en winter
haute couture voor dit jaar is de kloof
tussen twee scholen: de elegante,
mooie haute couture van gisteren en
de sexloze, popart creaties van mor
gen welke volgens velen nauwelijks
mode zijn.
Elk kamp heeft zijn hartstochtelijke
voorvechters. Het best blijkt de kloof
tussen de creaties van Courrèges en
Yves Saint-Laurent.
Courrèges is begonnen zijn creaties
vrouwelijker te maken. Voor de eerste
maal toonde hij tot de enkels reikende
baljurken voor jeugdige meisjes. Hij
heeft de minirokjes naar de achter
grond gedrongen, maar alle couturiers
die ontwerpen voor de jonge genera
ties Cardin, Feraud. Ungaro en Es-
terel nemen de minimode nog au
sérieux.
Aan de andere kant van de kloof
staan Sant-Laurent en vele anderen,
die vastbesloten schijnen te zijn alle
vrouwen „de broek aan te trekken" en
helemaal met de rokken af te reke
nen.
Andere modehulzen laten de zomen
van sport-, dans- en cocktail jurkjes
vijf tot 7.5 cm boven de knie vallen.
De rest van de ontwerpers, aange
voerd door Dior, laat de rokken tot,
of even op de knie vallen.
Maar laten wij eens kijken hoe de
vrouwen er de komende winter zullen
uitzien. Vrouwelijk is het eerste wat
opvalt. Zelfs Ungaro toont tot op de
schouders vallend haar dat aan de
uiteinden gekruld is. Arden houdt het
op heel licht gegolfd haar met uitzon
dering van de avondkapsels waarbij
hethaar in wrongen in de hals valt.
Nog nooit heeft de kleding zoveel
van het lichaam onbedekt gelaten als
dit seizoen. Doorzichtige stoffen, diepe
uitsnijdingen, weggelaten midden- en
zijpanden waarover soms een door ju
welen bezette ceintuur loopt, en ten
slotte zwarte chiffon over niets anders
dan struisvogelveren en pailettes om
„strategische delen" te bedekken.
De nieuwste vondsten zijn de vleer
muismouwen (Cardin ontwierp ze zo
wel voor mannen als vrouwen), de
barricade-pakken van Saint-Laurent
geïnspireerd op de recente Parijse re
volte en de Russische invloed in de
vorm van boerenjakken met ceintuur,
kozak-hoeden en lange jassen.
Er is veel ruimte in de rokken, de
gehele collectie van Feraud toont dit
en ook de creaties van anderen voor
de jongere generatie. De aandacht
wordt overal .getrokken door het
nauw omsloten taille, waarbij ter
accentuering over het algemeen an
dere stoffen (Cardin gebruikt zelfs
glimmend vinyl) worden gebruikt.
Bij de avondkleding is de taille rijk
versierd met juwelen.
Dior werkt veel met gouden lovertjes
zowel in de taille als op de mouwen.
Hij maakt handig gebruik van nerts
en hermelijn voor contrastwerking op
de mantels. De zakken, mouwen,
voorpanden en ook de benedenpan-
den zijn in bont uitgevoerd. Het is
zijn manier om aan de rage van
lapwerk mee te doen.
In de avondkleding zijn de halzen
diep uitgesneden en de delen wor
den zo nu en dan .met een fluwelen
bandje bijeengehouden om de bor
sten althans gedeeltelijk bedekt te
houden.
De mouwen doen denken aan de re
naissancestijl, veelal versierd met
juwelen zijn overigens in alle collec
ties belangrijk. Bij Givenschy zijn
zij zelfs in een spiraal over de blote
arm geregen.
De avondkleding combineert drama
en schoonheid. De ontwerpers die nog
steeds geloven in een gracieuze levens
stijl draperen een Romeinse toga in
diepe kleuren over een baljurk van
taft. De avant-gardist Cardin keert te
rug naar de opzij gedrapeerde kle
ding, Givenchy naar gedrapeerde mon
nikskappen welke een groot gedeelte
van de rug bloot laten.
Het avondnieuws van Chanel wordt
gevormd door Oosterse kleding in kost
bare brokaten, welke soms met glinste
rend borduurwerk zijn versierd.
Alle ontwerpers hebben aanslagen
gedaan op de struisvogel en de kip.
Zomen, roesjes en mouwen zijn vaak
met kippeveren afgezet.
De collecties van dit seizoen maken
ruim gebruik van oude stoffen als flu
weel, maar ook van de allernieuwste
kunststoffen zoals het metaalachtige
lurex en het giana-weefsel van Dupont,
dat zelfs voor een deskundige moeilijk
van natuurzijde is te onderscheiden.
Verder was het opvallend dat bij de
shows van de najaars- en wintercol
lecties steeds weer het gerucht de
kop opstak, dat de haute couture op
sterven ligt, als gevolg van de vor
deringen welke de confectionairs ma
ken. Maar de mensen die deze ge
ruchten in omloop brengen zien blijk
baar een fundamenteel feit over het
hoofd: zonder de creatieve ideeën
van de haute couture, zouden de con
fectionairs geen been hebben om op
te staan
stekken, ik noem o.a. de Sierbladbego-
nia's en het Kaapse Viooltje. Neem
van een Kaaps viooltje een volwassen
blad met de bladsteel en zet dit tot aan
de voet van het blad in zanderige pot
aarde, zet er dan een glazen stolp (bij
voorbeeld inmaakglas) overheen of
pak het geheel in een plastic hoes en
na een tijdje zal het bladstekje onder
aan het bladstengeltje worteltjes vor
men en al heel gauw kan men dan het
nieuwe plantje verwachten.
Bladbegonia's kan men ook uit bladstek-
ken voortkweken. Neem hiervoor een
volgroeid blad en snijd dit in stukken,
leg dit stuk blad plat op de potgrond
een plastic hoesje erom heen en op
de nerf vormen zich jonge plantjes.
Heel goed is om de dikke bladnerf hier
en daar met een scherp mesje even in
te snijden. Op die gemaakte kleine in
kerving wortelt spoedig een jong
plantje.
Het is voor de amateur een mooi expe
riment, probeer het eens, op deze wij
ze kan men familie en vrienden ook
eens een genoegen doen met de door
u zelf opgekweekte plantjes.
Stekken van diverse Cactussen en vet
planten zijn over het algemeen nogal
waterig en laat men deze eerst een
dag liggen om de wond te laten dro
gen. Er vormt zich dan een vliesje op
de wond en de stekken zullen dan niet
xoegrotten. Hond de stekken uit de zon
wel in het licht! Als het stekken eens
een mislukking mocht worden, geef
dan niet meteen de moed op. Doorzet
ten! Immers: „Met vallen en opstaan
wordt men groot".
Snijd alle bloemen die uitgebloeid zijn
van uw Lathyrus en u krijgt dan nog
mooie bloemen. Geef de planten boven
dien nog eens bemesting en u zult zien
hoe dankbaar ze zijn.
Indien men grote en mooie dahliabloe
men wil snijden, dan moeten de grote
soorten op één bloem gekweekt wor
den. Al de zijknoppen moeten wegge
nomen worden. Aan elke behoorlijk
ontwikkelde stengel zitten drie bloem
knoppen. Hiervan laat men de mid
delste staan, de beide andere worden
weg genepen. Lager zitten ook nog een
paar bloemknopjes in de oksels van
de bladeren, ook deze er uit breken.
Hetgeen daar dan nog onder zit, kan
men zijn gang wel laten gaan.
Op deze wijze kweekt men geweldig gro
te bloemen. Van kleinbloemige dahlia
soorten behoeven geen zijknoppen weg
genomen te worden. Dahlia's vormen
heel gemakkelijk zaad, hetgeen zo erg
kan zijn, vooral bij lagere soorten, dat
ze helemaal niet meer bloeien als men
de zaadknoppen niet tijdig wegneemt.
De zaadknoppen lijken eerst wél een
beetje op de bloemknoppen, doch als
men een weinig oplet, kan men het
verschil duidelijk zien. Bloemknoppen
zijn rond van vorm, terwijl de zaad
knoppen meer spits van vorm zijn.
E. J. GRIJSEN-Rhenen.
VAN 155 VOOR
C ERWTEN*» K,PPE-» TOMATEN- EN groentesoep *7Q
oUCp BLIK VAN 89 VOOR
CO-OP
CIRKEL ROOQMERK
PER STUK
VAN 63 VOOR
PRIJZEN GELDIG VAN 2* AUGUSTUS Urn 4 SEPTEMBER
CA 68-35
