NORTON FILTER KING SIZE KATER IN PRAAG NA VRIJHEIDSROES Svoboda bleef overeind Over de grenzen Geen kans Politiek padvinder of keihard regeringsleider? Nederland rekt benoeming van ambassadeur in Bulgarije St. Eloy gaat niet naar Moskou Zoontje van bankier ontvoerd Radio: held van republiek HET WEER ES EUROPA Meer spanning in Midden-Oosten IEMAND HUILEND ...dat ook U aangaat. Steeds meer mensen roken filter king size sigaretten. Wat gisteren een verschuiving leek in de rookgewoonten, is vandaag een duidelijke revolutie! In 1968 roken de mensen anders, ze roken filter king size. Norton heeft daaruit de enig mogelijke konsekwentie getrokken: 25 voor fl. 1,50 Misschien rookte u nog geen filter sigaretten. Probeer dan Norton Filter King Size! De volle echte tabak van de meest selecte amerikaanse plantages, het direct® filter en het interessante king size formaat maken van Norton Filter King Size die regelrechte, vitale sigaret die U onmiddellijk herkent. Steek er een op juist dat direct® filter geeft die zachte en toch verrassend-echte smaak! Norion Filter King Size - rijp, vitaal, echt ANDERS Journalisten en toeristen niet welkom GEROEID STALEN ZENUWEN NEE DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1968 Hubert H. Humphrey wilde „iemand" zijn (Door Harry Kelly, Associated Press) CHICAGO Ze hebben vice-president Hubert H. Humphrey een „stem uit het verleden" genoemd en een „man van zijn tijd" en ook een verrader van de liberale zaak, een „opgewekte krijgsman" en een „huilende havik". Toen hij onlangs op de National Press Club in Washington werd ingeleid, zei de voorzitter: „Wil de echte Hubert Humphrey nu opstaan?" Het gewone beeld van Humphrey is dat van een snel pratende topverkoper, die veel met uitroeptekens werkt, een politieke padvinder, die de ene leuz? na de andere ten beste geelt. Maar de 57-jarige Hubert Horatio Humphres is meer. Hij is de man van bran dende ambities, die ontvlamden in de depressie en de zandstormen van zijn jeugd in Zuid-Dakota, toen de gedwongen verkoop van zijn ouderlijk huis een einde betekende van zijn kinderjaren. Humphrey werd 21 mei 1911 geboren in een kamer boven de winkel vart zijn vader in Wallace, zuid Dakota, een plaats van niet veel meer dan 100 men sen. Hij was de tweede van vier kinde ren, met een oudere broer Ralph en twee zusjes, Frances en Fern. De groot ste invloed in zijn leven was zijn vader: ..dad was een prachtvent. Hij was mijn held. Hij hield van mensen en van po litiek. Hij was feitelijk de enige demo craat in een republikeinse plaats, maar zij kozen hem tot burgemeester, maak ten hem lid van de wetgevende verga dering en bijna was hij kandidaat ge worden voor het gouverneurschap". Humphrey herinnert zich, niet zonder bitterheid, dat de sluiting van de ban ken in de late twintiger jaren econo mische ontreddering bracht en op zeke re dag kwam ik van school en daar zaten mam en pap in tranen in de boomgaard. Mijn dad zei: „Zoon, ik heb ons huis moeten verkopen. Mijn kinderjaren eindigden hiermee. De zwarte dagen van de depressie sloegen toe toen Humphrey naar de universiteit van Minnesota ging. De mensen ruilden kippen, eieren en vlees in voor kruidenierswaren in de zaak van zijn vader. Hij moest de universi teit verlaten en zijn vader begon op nieuw in het nabije Horon, een grotere stad van 6000 mensen. Toen zijn vader tot lid van de wet gevende vergadering was gekozen, ging Hubert een stoomcursus in de pharma- cie aan. de universiteit van Denver vol gen, zodat hij de drugstore kon drijven. In 1936 trouwde hij met Muriel en keerde op de universiteit van Minneso ta terug. Na twee jaar studeerde hij cum laude af, vlak daarvoor werd het eerste kind, Nancy, geboren. Maar de studie was nog niet klaar. Hij be haalde daarna een graad in de politieke wetenschap op een beurs aan de Uni versiteit van Louisiana. Toen kwam de eerste stap om „iemand" in de wereld te worden. Twee vakbondsleiders vroegen hem zich kandidaat te stellen voor het bur gemeesterschap van Minneapolis. De eerste keer verloor hij, maar twee jaar later haalde hij het. Op 34-jarige leef tijd was hij de jqngste burgemeester van een grote Amerikaanse stad. Het was een stad met problemen. In 1948 geraakte hij in het centrum van het nationale politieke toneel. Hij werd niet alleen kandidaat voor de Amerikaanse Senaat, maar ook de lei der van de delegatie van zijn staat naar de democratische conventie in Philadel phia. waar de verkiezing van Harry S. Truman automatisch was. maar waar ook een strijd woedde over de burgerrechten. De conventie aanvaardde zijn sterke programma. Met een klap was Hum phrey een nationale figuur geworden, en in dat zelfde jaar 1948 werd hij ook de eerste democratische senator in de geschiedenis van Minnesota. Zijn tegenstanders beweren nu, dat Humphrey's wijnjaar 20 jaar geleden was en dat de Humphrey-wijn zuur is geworden, in de fles met het LBJ(ohn- son)-etiket. Maar aan de andere kant zou Humphrey zonder Johnson niet ge weest zijn waar hij nu is. Ze werden in hetzelfde iaar lid van de Senaat. Johnson kwam snel Humphrey niet. in de kern, maar Hij had het toen moeilijk. Maar John son had Humphrey gevolgd en toen hij in 1933 de democratische fractieleider in de Senaat werd, bracht hij Humphrey in de „club". De ambities van Humphrey groeiden. In 1956 verwachtte hij, dat Adlai Ste venson, de democratische kandidaat voor het presidentschap, hem zou aan wijzen als kandidaat voor het vice-pre- sidentschap. Maar Stevenson liet de keuze over aan de conventie, die sena tor Estes Kefauver aanwees, en" Hum phrey werd door een vriend in de hoek van de zaal huilend aangetroffen. En in 1960 ging Humphrey het met te wei nig organisatie en te weinig geld in de voorverkiezingen opnemen tegen John F. Kennedy. Hij reed zijn nederlaag tegemoet. Nu acht jaar later, kwam Humphrey beter te zitten. In 1960, zo zegt hij, wist ik dat de kansen tegen mij waren. Ik herinner me, dat een paar van mijn zogenaamde vrienden plotseling ver dwenen. Ik had cyniscji en kwaad kun nen worden, maar dat was het niet waard. Wel leerde ik dat je zonder geld niet kon winnen". In 1964 koos Johnson hem als kandi daat voor het vice-presidentschap. Het was niet gemakkelijk om de tweede Belangrijk nieuws World Registration Pending PRAAG Verbitterd en teleurge steld zijn de inwoners vandaag maar weer aan het werk gegaan. De Levens middelenzaken, restaurants en zelfs de souvenirwinkel waren open en er was veel volk op de been in de hoofdstra ten, maar evenals in Parijs na de re volutie. zijn de toeristen verdwenen. Toen tegen de middag het weer op klaarde. gingen de mensen genieten van de zon op de banken op het oude stad huisplein. dat nu vrij is van Sovjet- tanks en kanonnen. Op oproep van partijleider Alexander Dubcek om geduld te oefenen heeft die pe indruk gemaakt. Hij had het moei lijk bij het uitspreken van zijn rede en volgens sommige berichten werd hij verscheidene malen door de ontroering overmeesterd. Uit de hoofdstraten zijn de Sovjet tanks vrijwel verdwenen, maar zij zijn viool te spelen naast een veeleisend en sensitief leider als Lyndon B. Johnson. Toen ik vice-president werd, vertelt Humphrey, werd ik er voor gewaar schuwd dat mijn verhouding tot de pre sident binnen zes of 12 maanden over eenkomstig het historische patroon slechter zou gaan worden. Het is niet gebeurd. Het is een feit, dat de meeste presidenten en vice-presidenten elkaar voor de nationale conventie nauwelijks kennen. Maar president Johnson en ik zijn al 20 jaar vrienden. Hij kent me goed genoeg om loyaliteit te verwach ten, maar geen na-aping. Op kritiek, dat hij in de regering terzake van Viëtnam degene is ge weest, die Johnson door dik en dun steunde, antwoordt Humphrey: „Een vice-president kan nooit loyaal genoeg zijn .Ik ben geen vice-president gewor den om de president te bedriegen". Maar Humphrey geeft toe, dat hij niet dezelfde Humphrey is van 20 jaar geleden. Ik ben veranderd, vertelt hij op bijeenkomsten van zakenlieden, die misschien nog aan hem denken als bom- mensmijter en een liberaal door dik en dun. Als de mensen me vragen wat er gebeurd is met dat liberale program waarover ik zoveel heb gepraat, dan kijk ik hun recht in de ogen en ant woord hun: „Het is voorbij. Dat is er mee gebeurd. Dat is de wet van het land. nog geparkeerd achter bomen en hees ters in de parken. De strategische pun ten worden nog zwaar bewaakt. Sov jet-militairen houden de wacht voor de kranten, de studio's van radio en tv en voor het bureau van het persbureau Ce- teka. Reizigers vertellen dat het verzet in de provincies even sterk is als in Praag. In het noorden van Bohemen zijn anti- Sovjet demonstraties gehouden, waarbij een Sovjet-tank van zijn oorlogsmonu ment werd gestoten en een stropop die een Sovjet-militair moest voorstellen, werd opgehangen. De reizigers hadden veel lof voor de houding van de zigeuners. Zij zeiden dat in de buurt van Kradec Kralove zi geuners .met schroevedraaiers en zwaar gereedschap antennes en andere onder delen van de Sovjet-tanks hadden ge demonteerd, terwijl de bemanning met de Tsjechen debatteerde. „Zij zijn als katten die zigeueners", zo vertelde een reiziger. „Ik heb altijd wat tegen ze ge had. Ik .weet nu dat zij even goede va derlanders zijn als de rest van ons". Reizigers hebben verder verteld, dat de Oostduitse bezettingstroepen alle Tsjechen verbannen hebben uit een ki- lometersbrede strook ten zuiden van de Tsjechoslowaaks-Oostduitse grens. De solidariteitsboodschappen van Oostduitse grensdorpen hebben de ge- isoleerde Tsjechische grensgebieden bereikt ondanks de strenge controle van het Oostduitse leger. Volgens onbeves tigde berichten krijgen Oostduitse toe risten die van Tsjecho-Slowakije terug keren een hersenspoeling in speciale kampen aan de grens. Reizigers hebben verder verteld dat de Poolse troepen zeer gedisciplineerd zijn en dat zij zich nog nooit opvallend hebben opgehouden in de grote steden van hun bezettings zone. WENEN Toeristen en journalisten mogen tot nader order Tsjecho-Slowa kije niet meer binnenkomen. Dit is woensdag bekendgemaakt door het Tsjechoslowaakse ministerie van Bui tenlandse Zaken. Buitenlanders die voor zaken of offi ciële reizen naar Tsjecho-Slowakije wil len, hebben, behalve een visum, een speciaal certificaat nodig waarin het doel van hun reis uiteen wordt gezet. PRAAG Na de invasie in Tsjecho- slowakije was geruime tijd niets be kend over het lot van de Tsjechoslo waakse partijleider, Dubcek, en enige andere leiders. Gisteren vertelde een ooggetuige hoe en wanneer de Russen zich over de Tsjechoslowaakse pro gressieven „ontfermden". Vorige woensdag, aldus het relaas van de ooggetuige, probeerde Alexan der Dubcek 's morgens vroeg in zijn privékantoor in het hoofdbureau van de communistische partij in Praag telefonisch inlichtingen te krijgen over de invasie Terwijl hij telefoneerde omsingelden Russische parachutisten het gebouw. Een lid van de Russische veiligheids dienst en twee soldaten, stormden Dubceks» kantoor binnen. Ze pakten de telefoon uit zijn handen en rukten het toestel van de muur. Dubcek en de andere aanwezige lei ders, onder wie parlementsvoorzitter Josef Smrkovsky en premie Oldrich Cernik, werden opgesloten in een ka mer in het gebouw. Ze kregen daar een koude maaltijd. Smrkovsky pakte bij die gelegen heid een paar suikerklontjes van een theetafel en stak ze in zijn zak. „Ik zal ze nodig hebben" mompelde hij. Kort daarop brachten de Russen Dub cek, Smrkovsky en Cernik met nog eni ge partijfunctionarissen naar een ge heime plaats in Slowakije. Daar wer den ze 24 uur vastgehouden. Inmiddels hadden da Russen presi dent Svoboda naar Moskou gebracht Ze stelden hem daar onmiddellijk een ultimatum. Hij moest instemmen met veranderingen in de partij en de rege ring anders zou Slowakije een Sovjet republiek worden, terwijl Bohemen en Moravië tot autonome gebieden onder Russisch toezicht zouden worden uitge roepen. Svoboda was aanvankelijk tenminste zo hard als de Russen. Hij bleek een man met stalen zenuwen en hij stelde de Russen een tegen-ultimatum: als Dubcek en de andere leiders niet zou den worden vrijgelaten zou hij weige ren met de Russen te praten. Dezelfde avond nog werden de leiders uit Slo wakije overgevlogen naar Moskou. In Moskou werd Svoboda bijna vijf dagen lang geïsoleerd gehouden. In die tijd nam hij alleen deel aan de „dreigende bijeenkomsten" met de Russische leider^ Volgens hen zouden partijsecretaris Bfceznjef, premier Ko- sygin en de theoreticus van de partij, Soeslof, tegenstanders zijn geweest van de invasie in Ssjecho-Sfowakije. In de bijeenkomst van het presidium van de Russische communistische partij waar men besloot de invasie uit te voe ren zouden zij zich ertegen hebben verzet. De grootste voorstanders van de in terventie, P. E. Sjelest en A. Sjelepin, behaalden echter de overwinning door dat de minister van Defensie, maar schalk Gretsjko, zich aam hun zijde schaarde. Hij verklaarde dat het Rus sische leger de bezetting van Tsjecho- Slowakije van vitaal belang achtte voor de veiligheid van de landen van het Pact van Warschau. Tijdens het „overleg" met Svoboda eisten de Russen van hem dat hij naast het presidentschap ook de lei ding op zich zou nemen van een nieu we regering van „Arbeiders en boe ren". Svoboda weigerde. Vervolgens stelden de Russen voor dat de voor malige Tsjechoslowaakse premier, Jo sef Lenart, zou worden benoemd tot eerste secretaris van de partij, in plaats van Dubcek. Zowel Svoboda als Lenart wees dit van de hand. Svobo da ging al evenmin in op voorstellen voor Russische economische hulp en uitbreiding van de culturele betrekkin gen. Na 3 dagen vruchteloos onderhande len begonnen de Russen te beseffen dat zij een politieke blunder hadden ge maakt die zijn weerga niet kende. Hun hoop dat tenminste de helft van de Tsjechoslowaakse bevolking hen zou steunen bleek ijdel. Niemand bleek bereid om Dubcek af te zweren, zoals de Russen hadden verwacht. Later stelden de Russen Svoboda er van op de hoogte dat hun correspon denten in Praag melding maakten van massaal verzet van de Tsjecho-Slowa- ken tegen de interventie. Dat was het tijdstip waarop het gekritiseerde Ak koord van Moskou werd ondertekend. DEN HAAG De benoeming van een ambassadeur in Bulgarije is ver traagd wegens de politieke ontwikke lingen in Oost-Europa. Enigë maanden geleden heeft het ministerie van buitenlandse /.aken bekendgemaakt dat het Nederlandse gezantschap in Sofia en het Bulgaarse gezantschap in Den Haag zouden wor den verheven tot ambassades. Er zou den binnenkort ambassadeurs worden benoemd. Tot dan was de ambassadeur van Roemenië gezant voor Bulgarije. In juni van dit jaar is hij overgeplaatst. De tweede man op de ambassade werd toen benoemd tot tijdelijk zaak gelastigde voor Bulgarije. Dit is zo gebleven, ook toen de opvolger van de ambassadeur in Roemenië al was ge ïnstalleerd omdat Bulgarijetoch een eigen ambassade zou krijgen. Voor Bulgarije was de Bulgaarse ambassadeur in Parijs gezant voor Nederland. Deze situatie is gehand haafd. AMSTERDAM St. Eloy, de vak bond in de metaal- en elektronische in dustrie aangesloten bij het Nederlands Katholiek Vakverbond heeft een uitno diging afgeslagen om een bezoek te brengen aan de Russische vakbond van elektriciens. De voorzitter van de bond, de heer Brussel, heeft gezegd: „Ik heb er nu geen behoefte meer aan om de Russische werkmethoden te leren kennen. Ik kan daarvoor ook in Tsjeclio-Slowakije te recht". BEVERLY HILLS (Califomië V.S.) Het vier jaar oude jongetje Stanley Stalford, zoon van de president van de „Fidelity Bank'' te Beverly Hills is ont voerd. De ontvoerder, die de moeder van het kind kort na de ontvoering had opge beld, heeft volgens de politie gezegd, dat hij haar terug zou bellen om het bedrag van de losprijs vast te stellen. Iemand die als monteur was gekleed had woensdagmiddag bij de fam. Stal ford aangebeld en mevrouw Stalford ge vraagd of hij een aantal apparaten mocht controleren. Toen hij eenmaal binnen was, had hij mevrouw Stalford gelast hem de sleutels van de Cadillac der familie te geven. De „monteur" reed met de wagen weg en nam de kleine Stanley mee. Vorig jaar is in Beverly Hills het elf jarig zoontje van de bankier Young ont voerd en drie dagen later „terugbe zorgd" tegen een losprijs van 250.000 dollar. De ontvoerder is nog niet ge pakt. PRAAG Op het buitengewone con-' gres van de Slowaakse communistische partij heeft een afgevaardigde voorge steld, de titel „held van de socialis tische republiek" toe te kennen aan de Tsjechoslowaakse radio. „Wij vragen om de vorming van een machtig centraal comité, dat het ver trouwen heeft van alle Tsjechen en van alle Slowaken en dat er voor moet zor gen, dat de in januari ingeslagen koers wordt voortgezet". Dit staat in een op roep van het congres van de Slowaak se communistische partij aan de Tsjechoslowaakse partijleider Dubcek. De Slowaken vinden dat er een „natio naal congres" moet worden gehouden. Zij verklaren dat zij trouw aan Dubcek zullen blijven en tezamen met hem de opbouw van een humanistisch socialis me zullen voortzetten, aldus radio- nau. 'o. v Mg vH ï\skl I enin, sta op uit je graf. Breznjcf isv J gek geworden", zo luidde de kreet op een van de vele vlguschriften die dezer dagen in Praag werden ver spreid. Het moge vrij grof zijn en zo direct niet waar, in strekking gaf het weer wat er mee bedoeld werd: het einde van het communisme. Van de leer van Marx en Engels, de so- lidairlteit van de proletariërs aller landen, die ook Lenin-Oeljanof preek te, was niets overgebleven dan scher ven. Het was verworden itot de rauw- Pruisische leer van „als je niet pre cies doet wat ik zeg. zal ik je wel krijgen". Want het waren juist de Praagse pro letariërs die door het geweld van de Russische tanks werden overreden en verpletterd. Het waren cle kinderen van de proletariërs die, omdat zij stenen gooiden naar de tanks, werden neergemaaid. En,zij gooiden stenen omdat zij hun vrijheid wilden om het afschuwelijke gezicht van het stalinisme van hun land af te rukken. Omdat zü het on menselijke van het communisme af wilden schudden. En de Russen toonden hun solidariteit met de Praagse proletariërs door tanks te sturen, door op de lompe ma nier van alle imperialisten een dictaat op te leggen, door troepen te gaan le geren in een land dat met een ver drag verbonden was. pr is voor de Tsjechen weinig speel- ruimte meer overgebleven. Men kan het opgedrongen verdrag van Moskou verwerpen, maar dan blijft er niets anders over dan te vechten, zich met de wapens in de vuist te verdedi gen. Maar met een vreemde strijdmacht op eigen grondgebied, met de veel te lan ge en te nabije grenzen, valt er geen eigenlijke militaire weerstand te bie den. Het zou alleen veel doden kosten en niet veel uithalen. Svoboda en Dubeck hebben zelfs onder de meest ongunstige omstandigheden het uiterste bereikt wat zij konden. Er is geen andere weg dan het ge weld en die wensen zij zeer bepaald niet op te gaan. Of de weg die zij thans hebben gekozen hun nog veel vrijheid van handelen zal laten, is een tweede vraag. De Russen die hun woord van Cierna en Bratislava zo gemakkelijk braken, zullen wel geen ruimte meer maken voor een eigen vrije ontwikkeling van het Tsjechische communisme. Wat niet in de lijn van Breznjcf past, zal desnoods met geweld worden uitge roeid. Hoe lang dat zal kunnen? Geweld is een uitputtende en kostbare zaak en vrijheid is met wapens nog nooit te doden geweest. Een schrale maar zekere troost. W/at achter dit alles staat is nog duis- ter. Waarom de Russen in naam van het Warschau Pact. datzelfde pact om zeep hielpen, blijft een raadsel. Roemenië kan men niet meer tot het pact rekenen en op het Tsjechische leger kan men na de 21ste augustus ook geen staat meer maken. Binnen het pact zijn nu zo veel onwilligen, dat men tientallen divisies zal moe ten achterlaten alleen om te zorgen dat de ex-bondgenoten niet zullen op staan. Heeft de angst het Kremlin zo te pak ken gehad? Heeft Ulbricht zo vee! in vloed dat hij in Moskou militaire in terventie kon doordrijven? Het zijn allemaal nog vragen. De geschiedenis zal pas kunnen oorde len of de passieve weerstand die de Tsjechen kozen een betere weg was, dan de gewapende weerstand van de Hongaren in 1956. Maar nu reeds staaft vast dat Dubcek en Svoboda met zuivere handen voor de historie zullen verschijnen en dat aan de handen van Breznjef en de zij nen bloed kleeft. En de dag zal komen dat men in wel ke vorm ook in het Kremlin de re kening zal presenteren voor dit bloed. SVOBODA van twee kwaden a 3 B c 4) f- X re c/5 .s 5 re re u ■o c 5 eo E 'Sc W C Amsterdam liegen nno 22 1 De Bilt regen nno 23 7 Deelen regen ozo 23 13 Eelde regen O 21 5 Eindhoven motregen zzo 22 5 Den Helder regen nno 19 1 Twente regen zo 23 2 Vlissingen geh. bew. nno 21 1 Ypenburg motregen no 22 1 Z.-Limburg regen ozo 23 2 Aberdeen motregen n 13 0.2 Barcelona half bew. windst. 26 17 Belgrado half bew. windst. 24 0 Berlijn mist ozo 25 0.1 Bordeaux mist windst. 24 22 Brussel mist verand. 23 4 Frankfort geh. bew. windst. 24 7 Genève regen no 18 15 Grenoble mist O ty i Helsinki motregen w 19 0.2 Innsbrück half bew. w 24 0 Kopenhagen mist O 22 0 Lissabon zw. bew. nnw 24 f3 Locarno regen windst. 19 *18 Londen motregen n 18 0.1 Luxemburg geh. bew. 7, 22 7 Madrid geh. bew. z 24 8 Malaga half bew. ZO 25 0 Mallorca half bew. wzw 28 0 München mist wzw 25 0 Nice zw. bew. nno 24 4 Oslo geh. bew. nno 24 0 Parijs geh. bew. nw 20 14 Rome licht bew. ono 26 0.4 Stockholm mist nno 19 0 Wenen zw. bew. zo 25 0 Zürich mist o 22 2 NEW YORK Secretaris-generaal Oe Thant van de VN heeft Israël laten weten, dat hij zich ernstige zorgen maakt over de ontwikkeling in het Mid den-Oosten. Hij waarschuwde Israël geen openlijke actie tegen de Arabieren te ondernemen. Oé Thant handelde op verzoek van Jordanië, dat de Veilig heidsraad had laten weten, dat er re den was om te geloven dat Israël „een grootscheepse aanval overweegt en voorbereidt". Israël beschuldigde woensdag op zijn beurt Egypte van een „nieuwe ernsti ge daad van agressie". Israël doelde hierbij op een incident bij het Suez-Ka- naal op maandag jl„ waarbij twee Is raëlische jeeps in een hinderlaag vielen. Twee Israëlische militairen sneuvelden en een derde werd door de Egypteria- ren meegenomen, aldus de Israëlische lezing in een brief aan de voorzitter van de Veiligheidsraad.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 7