Dinsdag luiden in Apeldoorn de J
klokken voor Prins Maurits
Prinsessen Beatrix en Irene zijn
waarschijnlijk niet bij de doop
Plaatsen in
Grote Kerk
zorgvuldig
verdeeld
Genodigden
Apeldoorners
De dienst
Geen claim
Het verkeer
Méér politie
Klankborden
Vrijaf
Dinsdagmorgen - op het moment dat de klokken van
de Grote Kerk van Apeldoorn gaan luiden - om 11.10
uur - zal vanaf paleis Het Loo de koninklijke stoet ver
trekken om de doopdienst van prins Maurits bij te
wonen. De stoet, zal uit acht auto's bestaan. In de eer
ste auto nemen de Koningin en prins Bernhard plaats,
in de tweede de heer en mevrouw Van Vollenhoven-
de Lange. Inde derde volgen prinses Armgard v. Lippe
Biesterfeld en prins Claus. Prinses Beatrix zal de plech
tigheid in de kerk niet bijwonen, ongetwijfeld in ver
band met de ophanden zijnde blijde gebeurtenis in haar
eigen gezin. Ook prinses Irene en haar echtgenoot ont
breken in deze stoet. In de vierde auto zullen we prinses
Margriet, mr. P. van Vollenhoven en de prinselijke
dopeling zien, alsmede mej. S. M. J. Ravenhorst, die
Bij de kerk zijn ter begroeting aanwe
zig de opperceremoniemeester van de Ko
ningin, J. J. L. baron van Lynden en de
kamerheer i.b.d. R. P. M. baron Van
Voorst tot Voorst. Uit Apeldoorn de voor
zitter van het college van kerkvoogden, de
heer B. M. Karreman, de praeses van de
centrale kerkeraad, ds. J. C. H. Jörg en
do predikant van de wijkgemeente Het
Loo, dr. W. Bloeinendaal. In het torenpor
taal zijn aanwezig prof. dr. H. Berkhof,
die de dienst zal leiden en de Apeldoorn-
se ouderlingen van dienst, de heer B. A.
J. Sonderen en mevrouw Kliest-Raayen.
Om 11.30 uur betreedt de koninklijke stoet
dan de kerk, voorafgegaan door prof. dr.
Berkhof en de ouderlingen van dienst. De
auto met de dopeling en mej. Ravenhorst
is dan inmiddels naar de consistoriekamer
gereden.
Onder de genodigden bevinden zich vol
gens gegevens van de Rijksvoorlichtings
dienst de deken van het corps diplomati
que, de ambassadeur van Cuba, Z. Exc.
Carlos Maristany Sanchez en de ambassa
deur van Canada, Z. Exc. M. F. Buil, bei
den vergezeld van hun echtgenoten. Ver
der de voorzitters van de Eerste en de
Tweede Kamer, dr. ir. J. P. Mazure en mr.
F. J. F. M. van Thiel en minister-presi
dent P. J. S. de Jong en hun echtgenoten,
alsmede de vice-president van de Raad
van State, dr. L. J. M. Beel en enkele an
dere vertegenwoordigers van de regering.
Minister-president J. A. Pengel van Suri
name en minister-president C. D. Kroon
van de Nederlandse Antillen zullen even
eens aanwezig zijn.
Uit de provincie Gelderland o.m. de com
missaris der Koningin, mr. H. W. Bloe-
mers, de procureur-generaal en de presi
dent van het Gerechtshof te Arnhem, mr.
J. P. Hustinx en mr. J. H. F. Bloemers,
de territoriaal inspecteur van de Rijkspo
litie, dirigerend officier le klas R. P. P.
Prins Maurits Willem Pieter Hendrik,
voor het eerst in het officieel, (foto Max
Koot)
Oom en de commandant 3e divisie Kon.
Marechaussee, kolonel K. W. M. Brantjes.
Militairen: Lt.-gen. A. C. Wolff, chef
Luchtmachtstaf, de territoriaal bevelheb
ber Oost, gen. majoor F. C. Vriens, de
territoriaal commandant Gelderland, kolo
nel, P. F. DorhouLMees en uit Apeldoorn
de garnizoenscommandant, lt.-kolonel W.
L. Prins.
Uit andere kringen zullen o.m. het me
disch team onder leiding van prof. Plate,
dat prinses Margriet terzijde stond bij de
bevalling en het hoofdbestuur van Het Ne-
derlandsche Roode Kruis, waarmee de
Prinses nauwe relaties onderhoudt, aanwe
zig zijn.
Met grote zorgvuldigheid is de Apel-
doornse kring van genodigden opgebouwd,
waarbij, wanneer een keuze moest wor
den gemaakt in verband met de beperk
te plaatsruimte, loting plaats vond. Zo
zullen we naast personeel van paleis Het
Loo en de houtvesterijen bijvoorbeeld ook
leerlingen van verschillende scholen aan
treffen. Zoals bekend, werden bij loting
ook zestig leden van de Hervormde Ge
meente Apeldoorn en Het Loo aangewe
zen. Van andere kerken werden ambtsdra
gers uitgenodigd met hun echtgenoten.
prinses Margriet helpt bij de verzorging van de baby.
In de vijfde auto prinses Christina met jhr. en mevr.
G. Krayenhoff-Kessler, in de zesde erfprins Aloys
Konstantin zu Löwenstein-Wertheim-Rosenberg en
zijn echtgenote (prinses Christina, jhr. Krayenhoff als
voorzitter van Het Nederlandsche Roode Kruis en erf
prins Aloys Konstantin zijn de drie peten, mét een de
putatie van tien vertegenwoordigers van de koopvaar
dij). In de twee laatste autos de heer en mevr. Viëtor-
Duvergier en de heer en mevr. Van Vollenhoven-van
Ommeren. De stoet staat onder leiding van de Eerste
Stalmeester, kolonel W. F. K. Bischoff van Heemskerk.
Gedurende de rit langs de Loolaan zal koster J. Bak
huis de klokken blijven luiden.
Loco-burgemeester J. Wieten en de wet
houders, de heren G. R. Bierman, mr. G.
A. van den Belt, E. J. Harmsen, J. Quast
en de gemeentesecretaris mr. K. L. de
Ronde zullen mét de raadsleden het ge
meentebestuur vertegenwoordigen. Een zo
ruim mogelijke keuze is verder gemaakt uit
vertegenwoordigers van het culturele, maat
schappelijke en verenigingsleven in Apel
doorn.
Voor het begin van de dienst speelt Jo-
han van Dommele, organist van de Euse-
biuskerk te Arnhem, het Praeiudium et
Fuga Es Dur (BWV 552) van Johann Se
bastian Bach en een improvisatie over
Psalm 105 3, ber. 1967. Wanneer de ko
ninklijke stoet hef kerkgebouw betreedt
weerklinkt de Intrada voor trompet en
orgel van Georg F. Handel. Trompettist
is Harry Sevenstern. Na votum en groet
zingt de gemeente Psalm 1501 en 2 in
de nieuwe berijming van Martinus Nij-
hoff op de melodie van Maistre Pierre.
Het gebed wordt gevolgd door schriftle
zing uit Deuteronomium 26 1619 in de
vertaling van het Nederlands Bijbelge
nootschap en 1 Petrus 3 1822 naar de
St. Willibrordvertaling. Na de preek zingt,
zoals bekend, het Apeldoorns Christelijk
Knapenkoor onder leiding van de heer
Klaas J. Eisenga en wel uit het concept-
gezangenboek nr. 413.
Staande achter de tafel in het liturgisch
centrum stelt prof. Berkhof de ouders de
doopvragen en na de beantwoording daar
van begeeft de heer Van Vollenhoven
zich naar de consistoriekamer, om na de
wisselzang van de gemeente en het koor
de kerk weer te betreden, met de dope
ling. Ook de reeds genoemde peten heb
ben dan bij de doopvont plaats genomen
en nadat de vader prins Maurits heeft
overgegeven aan prinses Margriet, vindt
de doop plaats. Na het „Amen" van de
voorganger staat de gemeente op en zingt
de Zegenbede uit het concept-gezangen-
boek nr. 286 7, 8 en 9 in de tekst van E.
L. Smelik en op melodie van Carl Philipp
Emanuel Bach. Onder orgelspel, Choral
III van Hendrik Andriessen, verlaat de
doopstoet omstreeks half een het kerkge
bouw.
Al vóórdat hij met zijn blokken gaat spe
len is deze prins Maurits inwoner van
Apeldoorn iets aan het bouwen: dinsdag
legt hij, nog onbewust, de hoeksteen voor 'n
nieuw stukje geschiedenis tussen de konink
lijke bewoners van paleis Het Loo en deze
stad. Want voor 't eerst zal nu in Apeldoorn
De Grote Kerk,
door de jaren heen
een punt van ont
moeting tussen de
koninklijke bewoners
van paicis Het Loo
en Apeldoorn. Ko
ningin Wilhelmina,
twaalf jaar oud,
schreef eens een vers,
dat nu op een ge
denkplaat btf een der
ingangen van de
kerk staat:
Wij danken allen
God.
Die groote dingen
deed
Aan ons en onze
vaderen.
Die liefderijk ons
bewaart,
ver boven ons
begrip,
en van de jeugd af
aan
een beè heeft
welgedaan.
Lof, eer en prijs zij
God,
den Vader en den
Zoon,
den Heiligen Geest,
aan wie van des
hemels troon
erbarmend op ons
zien.
Blijf ons nabij,
o Heer
en zegen deze
plaats
Uw groote Naam
ter eere".
In diezelfde kerk
zal dinsdag de klok
Marcus luiden. De
klok Marcus is er
één van vier in deze
klokketoren.
Maar z(j draagt het
opschrift: „laat de
kinderkcns tot M(j
komen en verhindert
hen niet."
Het interieur van de Grote Kerk Is by de organisatie van de doopdienst vanzelfsprekend onderwerp van intensieve studie geweest.
Tot de wijzigingen die worden aangebracht, béhoort het vervangen van de fttoelen in het middenschip dóór gestoffeerde zetels.
De tweede foto - korte tijd na de ge
boorte van Prins Maurits gemaakt.
(foto Max Koot).
een prins van Oranje Nassau worden ge
doopt.
De gang van zaken rondom die doop doet
een beetje denken aan een ander voorval in
de historie van het koninklijk huis en Apel
doorn. Toen in het begin van de negentiende
eeuw een nieuwe kerk zou worden gebouwd
voor de Hervormde Gemeente van Apel
doorn en Het Loo ontstond er meningsver
schil tussen de gemeenteleden, waar die kerk
zou moeten komen. Koning Willem I maak
te daar een eind aan door een plaats aan te
wijzen. Dat was geen gebaar zonder meer:
de koning vertelde de verraste gemeente er
bij dat hij die kerk ook zou betalen. „Hier",
zo zei hij, „hier komt de kerk en ik zal die
laten bouwen." Later is die kerk afgebrand,
maar ervoor in de plaats is de Grote Kerk
gekomen, die nadien altijd een sterk relatie
punt is geweest tussen de bewoners van pa
leis Het Loo en Apeldoorn. In die kerk vindt
nu dinsdag a.s. ook de doopplechtigheid van
prins Maurits plaats.
Bij die doop nu hebben we een ander, nog
ouder verhaal zien herleven. Er waren ste
den die de doopplechtigheid welhaast claim
den, op welke gronden dan ook. Apeldoorn
hield zich een beetje op de achtergrond, het
ligt ons niet zo erg om in dergelijke zaken
aan „claimen" te denken. Opnieuw kwam
toen vanuit het paleis de beslissing: „Hier
wordt het prinsje gedoopt, in de plaats waar
hij met zijn ouders woont."
Even sterk als bij de beslissing over die
plaats van de kerk werd hiermee getoond,
dat de hier wonende Oranjes zich niet voe
len als mensen die toevallig hier wonen maar
als inwoners van déze stad in hun land.
Apeldoorn is er blij mee.
Het is in de afgelopen tijd al eerder ge
zegd en geschreven: niet om de eer, maar
vanwege het hierdoor weer verstevigde con
tact met de koninklijke plaatsgenoten van
Het Loo.
In dit licht gezien zou het 'n betrekkelijk
eenvoudige plechtigheid kunnen blijven en
de doopouders zouden daarmee wellicht in
stemmen. Maar al is Apeldoorn dan ook
uitgekozen als plaats voor de doop, het
is wél een gebeurtenis waarbij het hele
land zich terecht betrokken voelt. Dit
brengt met zich mee dat de plechtigheid
in een groter verband wordt geplaatst en
ook een grotere opzet krijgt.
Om met iets heel prozaïsch te beginnen:
het verkeer. Van 9 tot 1 uur (de kerkdienst
duurt van 11.30 tot ca. 12.30 uur) worden de
Loolaan en het Churchillplein voor al het
verkeer afgesloten. De Noord-Zuid-route zal
worden omgelegd vanaf de Amersfoortse-
weg via de Jachtlaan, Soerenseweg, Bad
huisweg, Sprengenweg, Prof. Röntgenstr. en
Kerklaan, de Oost-Westroute via de Regen-
tesselaaft, Koninginnelaan, Loseweg, Lange-
weg, Loolaan en Amersfoortseweg.
Deze maatregel is niet zonder meer geno
men: de Apeldoornse politie heeft alle aan-
wonenden van de Loolaan bezocht om met
hen de problemen te bespreken die uit het
afsluiten van de weg zouden voortvloeien.
Samen riiet hen werd naar 'n oplossing ge
zocht en veelal werd die ook gevonden. Ove
rigens zal de politie tussen 9 en 10.30 uur de
nodige soepelheid betrachten jegens het ver
zorgende verkeer dat, voorzover 't mogelijk
is, van het fietspad gebruik mag maken.
Maar daarna gaat de zaak tot 1 uur her
metisch dicht. In die tijd ca. 11.20 zal
ook de aankomst van de koninklijke stoet
plaatsvinden.
De gemeentepolitie van Apeldoorn heeft
voor deze dag 80 man assistentie gekregen
van korpsen uit heel Gelderland; voorname
lijk uit Arnhem en Nijmegen, maar ook on
der meer uit Epe, Barneveld, Rheden en
Winterswijk. Dank zij deze versterking zal
er ca. 180 man politie beschikbaar zijn. Hun
taak bestaat voor een aanzienlijk deel uit *t
regelen van het verkeer, waarbij is inbegre
pen het dirigeren van de honderden auto's
naar de parkeerterreinen in het Beekpark
(het grootste deel), bij Orpheus, achter de
Grote Kerk en 't plein bij de Koningin Wil-
helminaschool aan de Prof. Röntgenstraat.
Vanzelfsprekend zal ook een aantal politie
mannen in burger dienst doen.
Aangenomen wordt dat 't stadsbeeld om
streeks 1 uur weer zijn gewone aanzien heeft
gekregen.
In de Grote Kerk zijn de voorbereidingen
van zódanige omvang dat de diensten van
zondag vanuit dit gebouw zijn verplaatst
naar Orpheus. In het middenschip van de
kerk worden namelijk de losse stoelen (on
geveer honderd) vervangen door gestoffeer
de exemplaren. Hier zijn de plaatsen gere
serveerd voor de koninklijke familie en an
dere vooraanstaande gasten. De koninklijke
loge wordt niet gebruikt voor het oorspron
kelijke doel: hier komt een podium voor het
Apeldoorns Christelijk Knapenkoor. Dit
koor met zijn 80 leden is uitgenodigd om te
voldoen aan het verzoek van de koninklijke
familie ook kinderen bij deze doopdienst te
betrekken.
Bezoekers die bekend zijn in de Grote
Kerk zullen dinsdag opmerken dat de
klankborden zijn verdwenen. Bij geruchte
werd al in Apeldoorn vernomen dat deze
ingreep zou zijn verricht om de gasten niet
't uitzicht op 't orgel te benemen. Een aar
dig verhaal - alleen, 't klopt niet. De klank
borden, die na de restauratie van de Grote
Kerk in 1951 werden aangebracht om de
akoestiek te verbeteren, bleken hun functie
geheel te hebben verloren nadat nu an-
"Hl
1
derhalf jaar geleden een mechanische ge
luidsinstallatie in het gebouw was aange
bracht. Zij bleken zelfs 'n hinderlijk effect
te veroorzaken. Daarom is nu de knoop
maar eens doorgehakt en zijn de borden
niet verhangen, maar verwijderd. Een blij
vende verbetering dus, maar bij deze gele
genheid zullen in het bijzonder de zangers
van het Apeldoorns Christelijk Knapen
koor er wel blij mee zijn. Zij hoeven nu
niet „tegen het klankbord aan te zingen"
'n pluspunt dat ook minder gevorderde
zangdeskundigen zeker zal aanspreken.
Verder zijn in ©verleg met de NTS plaat
sen ingeruimd voor de televisiecamera's en
op de gaanderij komt accommodatie voor de
radio. In tegenstelling tot de NTS zal de
NRU een rechtstreekse uitzending verzor
gen via Hilversum I van 11.25 tot 12.30 uur.
Verslaggevers zijn C. van Drongelen en G.
Kamphuis.
Wat doen de scholen op deze dag? 't Mag
een beetje feestelijk worden gehouden. De
openbare scholen krijgen zonder meer vrij
vanaf het moment waarop het voor de kin
deren nog mogelijk is naar de route tussen
paleis Het Loo en de kerk te gaan. Het ziet
er misschien wat ingewikkeld uit maar het
komt hierop neer: de school aan de Heuvel
laan zou bijvoorbeeld korte tijd voordat de
gasten komen vrij kunnen krijgen omdat de
afstand zo kort is. Vanuit Loenen echter is
het 'n hele fietstocht. Welnu, dat maakt het
verschil in de vrije tijd uit.
Het gemeentebestuur van Apeldoorn heeft
de hoofden van de bijzondere scholen doen
weten dat de toestemming van de inspectie
bij voorbaat is gegeven. Zij kunnen zich dus
bij de openbare scholen aansluiten. Het nij
verheidsonderwijs zal het er zélf met zijn in
spectie over moeten hebben.
Aan kinderen hoeft 't dus niet te ontbre
ken bij 't opluisteren van deze tweede dins
dag in september.
„De vader heeft zijn zoon aan mtf ver
toond". schreef de burgemeester van
Utrecht als ambtenaar van de burgerlijke
stand in de geboorte-akte. Dinsdag zullen
er andere formuleringen z(jn en beide plech
tigheden zullen dan één geheel z(jn gewor
den.
