Kleuren-T.V. loopt niet in Nederland Nog meer leer HARRIMAN WEERLEGT BEWERING DE GAULLE Regime-Smith is wettig oordelen rechters B.S.P. zal niet uit cle regering stappen Pueblo moest 21 Koreaanse kust km van Wijven Hoe uerselirikkelijk deneliik on ouderwets Do Auto Onderlinge is toont u 't moderne hoofdkantoor in Groningen... Waarheen TE DUUR, TE WEINIG PRODUKTIES, WEINIG ANIMO MEER VOEDSEL IN DE WERELD 10 JAAR GARANTIE Surfakote Comité van 100 ontbonden STRAUSS TEGEN ONTSPANNING Eban waarschuwt Egypte Fusie General en British Electric Zuid-Vietnam wil in de V.N. Uitgebreid Perfect Boeiend Geen verkoop in Yalta Brug doorgeroest in België ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1968 HILVERSUM Met tromgeroffel en trompetgeschal werd bijna een jaar ge leden op 21 september 1967 de kleurentelevisie binnen onze landsgrenzen gehaald. „De toekomst is aan de kleurentelevisie", riepen fabrikanten, hande laren en televisiemakers in koor. Nu, na een jaar, is deze kleurige toekomst echter nog nauwelijks begonnen. ROME Op grond van gegevens tot half juli 1967 schrijft de voedsel- en landbouworganisatie (FAO) der Ver enigde Naties in haar jaarverslag over 1967 dat de wereldvoedselproduktie vo rig jaar na twee jaren met slechte oog- eten met drie procent is toegenomen. Toch is het voedselvraagstuk niet op gelost, tydeiyk noch permanent, en een ongeremde bevolkingsaanwas kan de hoop op e»n oplossing de bodem inslaan. In het verslag wordt opgemerkt dat de voedselproduktie in onderontwikkel de landen, die in 1965 en 1966 ernstig te lijden hebben gehad van de slechte oogsten, vorig jaar met ongeveer zes procent is toegenomen of met meer dan in vele jaren is voorgekomen. Ruim de helft van de verliezen die de ontwikke lingslanden in de twee voorafgaande jaren hebben geleden, werd in 1967 in gehaald, waarbij Latijns-Amerika een verbetering toonde van vijf procent en Afrika en het Verre Oosten een stijging van zes procent tot stand brachten. Tegenover de toeneming van de we- reldproduktie van voedsel met drie pro cent in het afgelopen jaar staat een be volkingsaanwas van 2,2 procent, in en kele achtergebleven landen was de be volkingsgroei niet minder dan 3,6 pro eent. Het gunstige weer en als gevolg van de slechte oogsten in de twee vo rige jaren de hoge prijzen worden genoemd als de voornaamste oorzaken van de toeneming der voedselproduk tie. Van invloed was ook dat de rege ringen van onderontwikkelde landen meer aandacht schonken aan de land bouw en dat in enkele Aziatische lan den nieuwe graanrassen met grote opbrengsten werden geïntroduceerd. Directeur-generaal ir. A. H. Boerma van de FAO schrijft in het verslag dat de wereldsituatie wat voedsel en land bouw betreft thans in een periode van overgang en hoop verkeert, maar hij waarschuwde tegen het trekken van de conclusie dat het voedselvraagstuk tij delijk of permanent zou zijn opgelost. Zoals gewoonlijk bevat het verslag weinig gegevens over communistisch China, maar het wijst erop dat alles duidt op een grote toeneming van de voedselproduktie in 1967 na een kleine vermindering daar in het voorafgaande jaar. LONDEN De Britse regering heeft haar goedkeuring gegeven aan de grootste fusie in de Britse industriële geschiedenis waardoor een elektro technische industrie ontstaat met een omzet van bijna een miljard pond per jaar. De fusie tussen de General Electric Corp. en English Electric werd giste ren door het kabinet goedgekeurd, na dat de twee maatschappijen hadden ver zekerd dat zij overleg met de vakbon den en de overheid zullen plegen over eventuele belangrijke ontslagen. Verder heeft de regering de verzekering gekre gen, dat de nieuwe reus niet kleinere concerns naar het leven zal staan. De voorwaarden van de fusie zijn nog niet bekend. Deze zullen de volgende week aan de aandeelhouders worden voorgelegd. Precies een jaar geleden heeft GEC het concern Associated Electrical In dustries voor 160 miljoen pond overge nomen. SAIGON Zuid-Viëtnam zal op de komende algemene vergadering van de Verenigde Naties, het lidmaatschap van de volkerenorganisatie aanvragen, zo meldt het Zuidviëtnamese persbureau. Tussen 1951 en 1955 heeft Zuid-Viët nam vergeefs gepoogd lid te worden. Nadien werden geen nieuwe pogingen gedaan. In J954 stelde de Russische af vaardiging dat zowel Noord- als Zuid- Viëtnam en Noord- en Zuid-Korea zou den moeten worden toegelaten. ADVERTENTIE op pro-rato basis tegen afblad deren, afbrokkelen, afschilfe ren kortom op de hechting van Surfakote op de onder grond. Daardoor wordt op on derhoudskosten van uw pand bespaard, omdat de muren niet elke 2-4 jaar opnieuw be hoeven te worden geverfd. Uw gebouw stijgt met Surfakote in waarde. SURFAKOTE wordt opgespoten rn één laag, die 20-35 maal dikker is dan een gewone verflaag. Het beschermt tegen re gendoorslag, isoleert en is gemakkelijk te rei nigen. Kleuren-sta- len van onze 18 standaardkleuren worden op aanvraag gaarne verstrekt. Geef uw huis met SURFAKOTE een „tweede huid Montfoort IU) Tel. 03484-587 Doorn Tel. 03430-2698 Wie bij fabrikanten en handelaren te rade gaat, kan horen, dat de verkoop van kleurentelevisie-ontvangers, de af gelopen seizoenen niet aan de verwach tingen heeft beantwoord. Voorzichtige taxateurs (verkoopcijfers worden in de ze branche nog steeds niet openbaar gemaakt) schatten het KTV-bezit nu op zo'n dertig- tot vijfendertigduizend toestellen. Zeker niet het cijfer, dat en thousiastelingen in het hoofd hebben gehad. Aarzelend heeft de kleurentelevisie haar intrede gedaan. Een aarzeling, die en daarover zijn alle betrokke nen het eens een gevolg is van de hoge prijs (3.000 gulden voor een toe stel) en het geringe aanbod aan kleu- renprogramma's van de omroepen (7 uur per week in het afgelopen seizoen). Toch gelooft Philips, het concern dat tweederde van de ktv-markt in han den heeft, dat voor teleurstelling op dit ogenblik nog helemaal geen reden is. Te rugkijkend op de omzet in de afgelo pen maanden, zegt de heer H. M. van Lent, adjunct-directeur van Philips-Ne- derland: „Wij zijn tevreden, maar niet voldaan". Van voldoening zal er volgens hem sprake zijn aan het eind van het jaar. Hij legt uit, waarop zijn optimisme is gebaseerd: „Onze ervaring is, dat de verkoop van televisietoestellen zich con centreert op de laatste vier maanden van het jaar. Zestig procent van de verkoop geschiedt in deze maanden. Voeg daar dan nog bij, dat het aantal zenduren in kleur in oktober met twee wordt uitgebreid, dat de Olympische Spelen, die voor een groot deel in kleur worden -uitgezonden, voor de deur staan, en dat bovendien de Duitse televisie haar kleurenuitzendingen gaat verdub belen tot 16 uur per week, dan. ben ik ervan overtuigd, dat het jaar goed zal worden afgesloten". Uit een recent marktonderzoek, dat Philips heeft verricht, is komen vast te staan, dat 90 pet. van degenen, die een kleurenapparaat kopen, in het bezit was of is van een zwart-wit-toestel. Volgens het onderzoek zijn 64 procent van de „kleurenkopers", vijftig jaar of ouder. De verkoop beperkt zich niet al leen tot de groep van welgestelden. On der de kopers zijn mensen van allerlei rang, stand en inkomen. Over het hete hangijzer, de prijs, zegt de heer Van Lent: „Die prijs mag hoog lijken, in feite is hij in vergelijking met het jaarlijks inkomen nauwelijks hoger dan die, welke in de beginjaren van de televisie voor een zwart-wit-toestel moest worden betaald. In 1955 was het jaarlijks inkomen gemiddeld f 6.100 en kostte een zwart-wit toestel f 1.110. Nu is het jaarlijks inkomen 13.500 gulden en betaalt de consument bij inruil van zijn zwart-wit-toestel, 2.600 gulden voor een kleurenapparaat". Philips heeft berekend, dat er in Ne derland jaarlijks belangstelling is voor 100.000 kleuren toestellen. „Deze bere keningen zijn gebaseerd op een consu mentenonderzoek. Het is voor ons al leen de vraag, wanneer een belangstel lende consument tot de aanschaf over gaat", aldus de heer Van Lent. Hij gelooft, dat er heel wat televisie kijkers over een tweede toestel beschik ken. „Ik hoop en ik ben er ook van overtuigd, dat op den duur het draag bare zwartwittoestel als tweede toestel zal worden gebruikt en dat 'n kleuren- ontvanger dan het „hoofdtoestel" wordt. Over vijf jaar zal Philips wel komen met een draagbare kleurenontvanger. Toch zie ik daar nu niet direct een gro te vraag naar ontstaan". Over een eventuele, binnenkort te verwachten prijsverlaging voor ktv- toestellen kan de heer Van Lent wei nig meedelen. „Wel kan er 1 januari misschien iets van de prijs af door de invoering van de btw. Hoeveel dat zal zijn, is nog niet bekend. Het wachten is nog op de uitspraken van de minister". De heer J. Wigerink, administratief directeur van de Nederlandsche Veree- niging van Radiodctailhandelaren, is ook niet voldaan over de verkoop: „Ik heb de indruk, dat er bij lange na niet zo veel toestellen zijn verkocht, als werd verwacht. Ik weet, dat er bij de leve ranciers nog een vr(j grote voorraad zit. Het najaar kan een opleving te zien ge ven. Wij zullen er in ieder geval flink tegen aan gaan". Een woordvoerder van Grundig: „Er is belangstelling genoeg voor kleuren televisie. De kwaliteit van de toestellen is perfect. Het wachten is op een goed Het paradepaardje van de N.T.S.: de nieuwe kleurenreportagetrein, waarmee bui tenopnamen in kleur kunnen worden gemaakt. Volgend jaar zeul de N.T.S. waar schijnlijk een tweede aanschaffen. kleurenprogramma. Er is vrijwel nie mand die een auto koopt om er alleen maar mee over een polderweggetje te kunnen rijden". De NTS en de omroepen zouden heel graag een veel groter aantal uren kleur willen verzorgen, alleen: het kan ge woonweg niet. Het aantal uren kleur is afhankelijk van toestemming van de minister, die voor dit en het volgend jaar uitbreiding van zes tot acht uur kleur per week in het vooruitzicht heeft gesteld. Meer is financieel niet haalbaar en dat is ook wel begrijpelijk, als men weet, dat de omroepen in geldzorgen zitten en een uur uitzending in kleur 25 pet. meer kost dan een uur zwart wit. De technische outillage, waarover NTS en omroepen kunnen beschikken, houdt met het toegestane aantal uren kleurenzendtijd gelijke tred. In oktober worden de mogelijkheden groter, als in het nieuwe omroepkwartier in Hilver sum studio 3 in gebruik wordt genomen, de eerste echte studio, waarin grote kleurenprodukties kunnen worden ge maakt. In de loop van het volgend jaar zul len nog drie van dergelijke studio's ter beschikking van de NTS en de omroepen komen. Verwacht wordt, dat in die tijd ook een tweede kleurenreportagetrein (kosten drié miljoen gulden) kan gaan functioneren. De eigen kleurenprodukties worden dus aanmerkelijk uitgebreid. Ook het NTS-journaal zal volgend jaar gedeel telijk in kleur te zien zijn. Fred Oster, regisseur: „Ik heb in het begin mijn hart vastgehouden. Ik had gedacht, dat er wel een heleboel niet zou kunnen. Het is me allemaal enorm meegevallen. Ik ben stapelgek op kleu rentelevisie geworden. Als ik na een kleurenproduktie weer zwart-wit moet gaan doen, voel ik me net alsof ik een klas wordt teruggezet". Ben de Jong, -Vara-regisseur: „Ik vind het erg boeiend om met kleur te werken. Er zijn nog wel wat manco's, maar de techniek zal ook hier wel een oplossing voor vinden. Wel moeten wij als regisseurs nog een beetje over de angst om in kleuren te werken heen ko men. Maar de ontwikkeling gaat veel vlugger dan wij ooit hebben gezien en het zal allemaal wel heel snel normaal worden". LONDEN Het comité van 100, welks leden bijna tien jaar lang harts tochtelijk hebben geprotesteerd tegen oorlog en de atoombom, heeft bekend gemaakt, dat het dit weekeinde zal worden ontbonden. Het zal worden vervangen door een nieuwe niet-pacifistische groep, die streeft naar aanhang in breder kring en wil strijden voor de idealen waarin zij gelooft. Peter Cadogan, de 47-jarige gewezen onderwijzer, die secretaris is van het comité van 100, zal de collectieve zelfmoord, die hedenavond in een ca fé in het noorden van Londen zal wor den gepleegd, presideren. De leden hopen, dat zondag het nieu we „comité voor extra-parlementaire democratie" zal zijn gevormd. Ook hiervan zal Cadogan secretaris zijn. Het comité van 100 is zeven jaar ge leden voortgekomen uit de campagne voor kernontwapening (CND). Het werd gevormd door 100 vooraanstaan de linkse intellectuelen, onder wie de filosoof Earl Bertrand Russell. Het spoorde aan tot burgerlijke ongehoor zaamheid als een middel om de Britse regering ertoe te brengen, afstand te doen van kernwapens. FRANKFORT De Duitse minister van Financiën en leider van de Bei erse vleugel van de christen-demo cratische partij Franz-Josef Strauss, heeft in een nieuw boek als zijn me ning gegeven, dat de vermindering van de spanningen tussen de Ver enigde Staten en de Sovjet-Unie in werkelijkheid een verzwakking bete kent van de vrije wereld. Strauss zegt dat alleen de eenwording van West-Europa een mogelijkheid biedt voor een machtsverschuiving ten voordele van het Westen. Strauss schrijft in zijn nieuwe boek „Uitdaging en antwoord: een pro gramma voor Europa", dat de vol gende week verschijnt, „De conse quentie van een ontspanning tussen Oost en West betekent in werkelijk heid een verzwakking voor de vrije wereld." Het boek is ingeleid door Jean-Jacques Servan-Schreiber, de Franse auteur van het werk „De Amerikaanse uit daging". De juridische en diplomatieke erken ning van de status quo zoals die in Moskou wordt betracht, is niet al leen bedoeld om de demarcatielijn zoals die in Jalta werd getrokken te legaliseren en op deze wijze de scheiding van Duitsland te bezege len maar tevens om te voorko men dat Europa geconsolideerd wordt als een op zichzelf staande macht. Onze plicht als Duitsers en als Europeanen is nu, om onze Ame rikaanse partners uit deze moeilijke situatie te redden. A Het modehuis Carly Gry te Kopen hagen heeft dezer dagen de ontwer pen voor de komende winter getoond. Op de foto een van de creaties, een zwart le ren broefepafe, met pijpen tot net onder de knie. PARIJS Ambassadeur Averell Harriman heeft de bewering van pre sident De Gaulle op de korrel geno men, dat de Amerikanen en Britten ten dele schuldig zijn aan de Russi sche bezetiting van Tsjecho-Slowakije. „Eén ding wat generaal De Gaulle zegt is juist. Hij was niet in Jalta", zo zei de Amerikaanse diplomaat on verbloemd in een vraaggesprek voor radio-Luxemburg. SALISBURY Het Rhodesische hoog gerechtshof heeft vrijdag bepaald, dat de huidige regering in Salisbury in rech te de enige is en dat dit ook geldt voor de grondwet van 1965. De appèlkamer van het hof verwierp op grond daarvan het beroep dat 32 ter dood veroordeelde Afrikanen tegen hun vonnis hadden ingesteld. Het appèl ging uit van de stelling, dat de Britse Kroon raad de hoogste beroepsinstantie in het Gemenebest, heeft bepaald, dat de rege ring van premier Smith ontwettig is en al haar handelingen dientengevolge geen rechtskracht hebben. De Afrika- BRUSSEL De voorzitter van de Belgische socialistische partij, Collard, heeft besprekingen gevoerd met eerste minister Eyskens, met name over een meningsverschil dat aan de dag is ge treden over de gelijktijdigheid van de voorgenomen hervormingen voor eco- mische decentralisatie en invoering van culturele autonomie voor Vlaanderen Wallonië. Van Vlaamse zijde is deze week scherp gereageerd op een recente ver klaring van de Waalse socialistische minister Delmotte, dat de economische decentralisatie voorrang zou moeten krijgen boven de culturele autonomie. Voor dat laatste was n.l. een tijdroven de grondwetsherziening nodig. Collard verklaarde na zijn gesprek met Eyskens, dat de oplossingen op bei de gebieden gelijktijdig zouden moeten worden nagestreefd. Maar als het ge makkelijker zou zijn om op een van de twee terreinen snel een oplossing te vinden, zag hij geen enkele reden om met de uitvoering ervan te wachten. Het ging er alleen om, dat er een ge meenschappelijke wil bestond om geza- WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft gisteren de geheime in structies openbaar gemaakt, waarin het Amerikaanse spionageschip „Pueblo" in januari van dit jaar is gelast, op zyn minst 21 km uit de Noordkoreaanse kust te blijven. Uit de geheime orders, die aan de commandant van de Pueblo, Lloyd M. Bucher, zijn gegeven, kort voor hij uit voer, is ook gebleken, dat zjjn opdracht het elektronische schaduwen van Sov- jet-vlooteenheden inhield. Het ongebruikelijke Amerikaanse ge baar van het publiceren van aan een Amerikaans spionageschip gegeven or ders, volgde nadat de Noordkoreanen nieuw bezwarend materiaal hadden aan gevoerd, voor het binnendringen van de Pueblo in hun twaalfmijlszone. Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken verklaarde, dat h^t ondanks de jongste communistische be weringen, „nog steeds geen reden heeft om aan te nemen, dat de kapitein van de Pueblo zich niet heeft gehouden aan zijn instructie, de Noordkoreaanse kust niet dichter te naderen dan tot op min stens 21 km. „Waar de Pueblo precies heen is gegaan, is de kern van de onenigheid tussen de VS en Noord-Korea over het opbrengen van de Pueblo en haar be manning door de communisten op 23 ja nuari. De Noordkoreanen beweren en de VS ontkennen, dat het schip Ko reaanse wateren is ^binnengedrongen. De VS hebben derhalve tot dusverre geweigerd, de bekentenis af te leggen en de verontschuldiging aan te bieden, welke de communisten eisen als prijs voor het vrijlaten van de 82 nog leven de bemanningsleden. BRUSSEL Een Bailey-brug over de Zuid-Willemsvaart bij het Belgische plaatsje Bree, is donderdagavond onder het gewicht van een passerende vracht wagen bezweken. Het bleek, dat een ge deelte van de pijlers van de 19 jaar oude brug volledig was doorgeroest, zo meldt de Hasseltse krant „Het Belang van Limburg". Er deden zich geen per soonlijke ongelukken voor. menlijk datgene tot een goed einde te brengen, dat verwezenlijkt moest wor den. Wij zijn tenslotte geen kinderen, al dus Collard. Nadat we met de CVP langdurig hebben onderhandeld over een regeringsprogram, zullen we zeker niet de regeringsploeg bij de eerste moeilijkheden laten springen. nen waren veroordeeld op grond van de beschuldiging dat zij wapens het land binnengesmokkeld hadden. De rechters waren het er allen over eens, dat het regime-Smith de binnen landse erkenning de jure had verwor ven en dat de onafhankelijkheidsconsti tutie van 1965 gehandhaafd dient te blij ven. TEL AVIV Israels minister van Buitenlandse Zaken Abba Eban, heeft op een lunch van de buitenlandse pers vereniging in Tel Aviv, het Egyptische volk dringend aangeraden, afstand te nemen van de „valse berichten over Israëls plannen voor een offensief". Der gelijke onjuiste berichten, zowel uit het Middens-Oosten zelf als uit andere delen van de wereld, hebben in het verleden ernstige gevolgen gehad, aldus de Is raëlische minister. Men meent dat Eban met deze op merking doelt op berichten die uit Rus sische bron zouden zijn gekomen en de Egyptische leiders het vorig jaar aan de vooravond van de oorlog deden ge loven, dat Israël van plan was Syrië aan te vallen. ADVERTENTIE Wij vinden dat de „geachte clientèle" van een goed ouderwets en degelijk verzekeringsbedrijf recht heeft op jen coulante, correcte en vooral snelle afwikkeling van alle posten. We zijn gespecialiseerd in motorrijtuigverzekeringen, al 40 jaar lang. 't Blijkt dat we dit redelijk doen, want we hebben over heel Nederland, vele, zeer véle tienduizenden polishouders. En dat aantal groeit dagelijks. En tóch heeft elke individuele cliënt recht op ouderwets persoonlijk dienstbetoon. Dat kan alleen als een bedrijf zeer modern en efficiënt werkt. Omdat De Auto Onderlinge zo degelijk is, moeten we wel progressief zijn. U ziet dus wel dat dit hoofdkantoor in Groningen met zijn „computerized" admini stratie inderdaad kenmerkend is voor de degelijke Auto Onder linge. Oh ja, misschien zijn onze concur- rentie-begripptn ook al ouderwets, want de A.O. biedt zeer ruime polis voorwaarden bij gunstige premies zowel voor W.A-als All-Risks ver zekeringen! de beste bumper is een polis van De Auto Onderlinge Dit was de conferentie welke in 1945 werd bijgewoond door president Roo sevelt, premier Sir Winston Churchill en de Russische dictator Joseph Stalin ter bespreking van het lot van het na oorlogse Europa. Harriman die toen Amerikaans ambassadeur in Moskou was, heeft de conferentie bijgewoond. Harriman vervolgde, dat daarom de indruk van De Gaulle niet steunt op kennis van wat in Jalta is gebeurd, „maar op een gebrek aan kennis". De Gaulle heeft maandag betoogd dat de weeën van Europa hoofdzake lijk een gevolg zijn van de verdeling in invloedssferen waartoe in Jalta werd besloten. Hij had de Russische invasie in Tsjecho-Slowakije ook ten dele aan deze verdeling toegeschreven. Harriman zei, dat De Gaulle Jalta niet had bijgewoond, omdat dit niet passend werd geoordeeld. Omdat hij niet gevraagd werd, had De Gaulle, die het Franse verzet had gemobili seerd en die toen de voorlopige presi dent was, later een ontmoeting met Roosevelt geweigerd. Harriman zei, dat de waarheid van Jalta was, dat Roosevelt en Churchill geprobeerd hadden vredesvoorwaarden in Europa tot stand te brengen. „Wij hebben natuurlijk over de deling van Duitsland en de toekomst van Duits- AVERELL HARRIMAN ...geen uitverkoop... land gesproken en in dat verband ston den wij (Amerikanen en Britten) er op, dat Frankrijk een bezettingszone in Duitsland zou krijgen hetgeen niet voorzien was. Stalin stemde hiermee met tegenzin in, maar zei natuurlijk dat die zone gevormd zou moeten wor den uit het gebied dat aan Amerika en Groot-Brittannië werd toegewezen." In het vraaggesprek zei Harriman, dat Stalin van plan was, de Oosteuro- pese staten bij de Sovjet-Unie in te lij ven. Roosevelt en Churchill hadden er echter aan vastgehouden, dat deze lan den met inbegrip van Polen en Tsjc^ cho-Slowakije, het recht zouden heb ben hun eigen toekomst te bepalen. Harriman voegde hieraan toe. dat de Westelijke leiders voor een groot deel hun zin hadden gekregen. Het was ongelukkig, zo gaf Harri man toe, dat de Russen met betrek king tot Oost-Europa en naarmate de jaren voorbij gingen, de overeenkomst van Jalta hadden gebroken. Het kwam juist door het feit dat Rusland deze overeenkomst had ge schonden, dat het grootste gedeelte van Oost-Europa in de machtssfeer van Moskou was gekomen. En het was dit proces geweest, dat de Westerse staten er toe had gebracht, om zich uit vrije wil aaneen te sluiten in de Noordatlantische Verdragsorganisatie voor hun eigen verdediging. Harriman contrasteerde de wat hij noemde „al te gesimplificeerde ge schiedenis" van De Gaulle met de wer kelijkheid zoals hij die ziet: het Warschaupact van de commu nistische staten onder overheersing van de Sovjet-Unie kan op geen enkele wijze worden vergeleken met de NAVO, „die een vrij verbond van staten is". Toen De Gaulle in 1966 de geal lieerde troepen, waaronder de Ameri kanen, verzocht om het Franse terri torium te verlaten, was de enige vraag: „Wanneer wilt u dat zij ver trekken?". en zij vertrokken voor de vastgestelde termijn. "JVa de eerste wereldoorlog en de vre de van Versailles, begon voor Duitsland de „Erfüllungspolitik", de regeringslijn die de bepalingen van het vredesverdrag nauwgezet wilde nakomen. Men mag over dit verdrag denken zo men wil, een document eerder van wraak dan van verstandige vooruit ziende politiek, kan men het wel noemen. De mannen die dit verdrag wilden nakomen, hadden het niet makkelek, mede door het fervente Duitse nationalisme, dat reeds zijn kop begon op te steken. Het was dan ook geen wonder, dat de man die deze Erfüllungspolitik leid de, de minister van Buitenlandse Zaken en vroegere directeur van het elektronische concern AEG. Walther Rathenau door nazi's van het eerste uur werd vermoord. De republiek van Weimar zette de eerste schreden op het pad dat tot haar eigen ondergang zou leiden* door tegen deze moordenaars wanho pig slap op te treden. Het was zo dat, mede doordat de nog heersende kei zerlijk-nationalistische denkwijze in de magistratuur en de justitie zo ver doorwerkte, men verlamd was als men maar de kreten „Deutschland" of „Vaterland" voor de rechtbank uitte. Men durfde of wilde bewust geen nieuwe opvattin gen te berde te brengen en de rege ring die wel degelijk doordrongen was van de republikeinse zienswij zen, kon of durfde niet genoeg tegen druk geven. TVTa de tweede wereldoorlog, mede onder druk van de bezettende machten ls dit iets anders geweest. Toch was er nog altijd die niet over wonnen angst om tegen de nationa listische leuzen zich te verzetten. Men denke slechts aan het niet uit leveren van gevluchte SS-oorlogsmis- dadigers, onder het motto dat deze lieden voor Duitsland hadden ge vochten in de tweede wereldoorlog. Van „Erfüllungspolitick" was nu geen sprake, alleen al op grond van het feit dat er geen vredesverdrag was of is. De nieuwe Duitse staat, de Bondsrepu- KIESINGER ...deur dicht... bliek heeft het dan ook ontzettend moeilijk gehad om een eigen weg op buitenlandse politiek gebied te vinden. Men kon moeilijk Iets anders doen dan zich in het Westerse kamp scha ren. De verdeling van Duitsland, waarbij een deel door Rusland be zet bleef, de afwijzende houding van de oostelijke staten die geen duim breed vrijheid van Stalin kregen, lie ten ook geen andere keuze. Zo be landde Duitsland in de EEG en in de NAVO. Toch kan men niet zeggen, dat de wes telijke landen zonder wantrouwen de Duitse politieke macht zagen groeien. Er bleef op de achtergrond altijd de vrees, dat een machtiger Duitsland de politieke hegemonie in Europa zou verwerven en dat deze hegemonie zou worden gebruikt om zich voor de geleden nederlaag te revancheren. l~kaar moet direct aan worden toege voegd, dat de officiële Duitse po litiek nooit in deze richting heeft ge werkt. Adenauer, hoe autoritair ook, veraf schuwde de gedachte aan een poli tiek van revanche en van een onver dacht man als Willy Brandt is geen stap in de richting van een wraak op de geleden nederlaag te verwachten. Maar de sfeer van terughoudendheid tegenover een land dat driemaal bin nen 'n eeuw had gepoogd met wapen geweld een dwangoverheersing te vestigen, de misschien wat overdre ven publiciteit die men in het buiten land aan bewegingen als de NPD heeft gegeven, bleef voedsel geven aan de vrees voor een nieuw Duits land, zij het nog ongefundeerd. VTandaar dat de Bondsregering een uitweg uit deze impasse heeft ge zocht door toenadering tegenover de oostelijke staten. Men werd daarbij geholpen door de ogenschijnlijke vrij heid die Rusland aan de satellieten scheen te gaan geven. Duitsland liep diplomatiek storm in Boekarest, in Warschau en in Praag. De uitzonderlijk goede constellatie van de economie hielp daarbij een handje. De economie van de satellie ten was door de onbekwaamheid en starheid van de aangestelde commu nistische leiders verre achterop ge raakt. Het machinepark was, door de dwang om slechts Russische toestel len te kopen, verouderd. Er was bin nen de Comecom, de Sovjet-tegen- hanger van de EEG, geen kans om economische expansie te krijgen. Het chronische tekort aan verhruiksgoe- deren van het Oostblok begon de werkende massa ontevreden te ma ken nu men de overvloed van het Westen te zien kreeg. De vrees voor de Duitsers moge in het Westen vaag zijn, bij de Russen is zü .*eëel en groot. Het optreden van de Duitsers is in het Oosten veel gro ver en wreder geweest dan in het Westen. Bovendien beseften de Russen wel de gelijk, dat 25 jaar dwangheerschappij de satellieten wel eens banger voor Moskou dan voor Bonn had kunnen maken. Tsjecho-Slowak\je is het eerste slacht offer van de angst van de Russen ge worden. Met dat alles staan dr Duitsers thans opnieuw voor de politieke impasse. De deur naar het Westen staat op 'n kier. De weg naar het Oosten is nu wel voor lange tijd potdicht. Waar moet Bonn thans heen?

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 6