n
Een tram kwam - een
treintje verdwijnt
Voorlichting over
bewegingsonderwijs
aan jonge blinden
Kleinere huizen, kleinere tuinen
en zo werd de krielkip „in"
Airbornemuseum staat nog
in 't volle leven
DENK ER EENS OVER NA
Op eigen benen
SCHAKEN f ,0 door H. KRAMER
DAMMEN
BRIDGE
CRYPTOGRAM
IH
SPOORLIJNTJE EDE-WAGENINGEN
WORDT NU AFGEBROKEN
Strubbelingen
Omnibus
Hinderpalen
bij de aanleg
en bij
't verdwijnen
Sneller
Proeftocht
„Ornithophilia": hoogtepunt voor duizenden
Het blijft allemaal werkelijkheid
door J. M. BOM
door H. W. FILARSKI
WAGENINGEN, St&tfefisstraat.
W/r arm eer omtrent de eeuw-
wisseling in hotel „Welge
legen" van Job v. Laar aan
het spoorstation te Ede 'n ver
gadering van leden der Geld.
Overijs. Maatsch. v. Land
bouw (afd. Neder-Vel.) werd
gehouden, kwam vóór het ver
trek van de laatste tram naar
Bennekom en Wageningen
conducteur Tieman of Schol
ten trouwhartig de gelagka
mer in om de heren te waar
schuwen. En hield het bestuur
der Coöp. Zuivelfabriek bij
„Pothof" in Bennekom een
propaganda-avond, dan kon
daar op een dergelijke vrijwil
lige service van het spoorweg
personeel gerekend worden.
Het ging er in die dagen
aartsvaderlijk toe; het pot
kacheltje, dat in de coupé met
de overlangs geplaatste zit
banken genoeglijk snorde,
werd door de passagiers zelf
met briketten en vetkolen ge
stookt. Zo reed men dan knus
langs het bosrijke park van
't aloude „Hoekelom", schom
melde traag door de bochten
van het dorp Bennekom en
bereikte over de Eng met zijn
boerderijen en tabaksschuren
het onooglijke station van
Wageningen.
HPoch was aan de komst
van de stoomtram heel
wat voorafgegaan. Het onder
werp van concessie en aanleg
wierp veel stof in de gemeen
te en in de Raad van Epe op,
waar men er nogal iets over
in de melk te brokken had,
want ®1 was de gemeente
er financieel niet sterk bij
betrokken de tram zou door
haar gebied rijden en zij moest
dus toestemming geven. Echter
was de bedoeling hoofdzakelijk
om door dit zijlijntje Wagenin-
*gen met de spoorweg te ver
binden. Eerst kwamen er plan
nen te berde voor een tram
Wageningen-Nijkerk, doch
spoedig werden deze gekruist
door 'n ander: Rhenen-Wage-
ningen-Ede-Deventer, dat het
echter niet verder bracht dan
de toestemming van de Raad
f 50 in de voorlopige kosten
bij te dragen!
Eigenlijk mag wel worden
gezegd, dat de bevolking wan
trouwend tegenover de nieu
wigheid stond en vooral de
boeren waren sterk gekant
tegen een stoom -tram. Met
een paard als trekkracht had
men desnoods genoegen geno
men, maar de voorstanders
van de moderne tractie kon
den in de raadsvergadering
en op propagandabijeenkom-
sten praten als Brugman
het bleek onmogelijk, de con
cessie zó scherp te stellen, dat
de achterdochtige, steeds arg
wanende gemeenteraad ermee
kon accorderen. Men zou de
stoom liefst helemaal verbie
den en in elk geval moesten
B. en W. bevoegd zijn de dienst
te doen staken als bleek, dat
er gevaar voor mens en dier
bestond. In de jaren 1879-
1882 kon er nauwelijks een
raadsvergadering worden ge
houden of er werd over en
meestal tégen gesproken.
geëist werd o.a.: „De trek-
wagen (locomotief) moet
volkomen op een omnibus ge
lijken; hij moet zonder geraas
over de weg gaan, men moet
rook noch vuur kiTnnen zien
en binnen de kom van Benne
kom moet zó langzaam gere
den worden, als een man stap
voets loopt". Men probeerde
van alles; een baan niet dóór,
doch om Bennekom, een spoor
weg geheel over particuliere
grond en als deze niet tot in
't dorp Ede kon worden door
getrokken, maar bij het station
eindigde, wilde de gem. de con
ceptie niet handhaven.
Voorts zag men geen kans
in Nijkerk het eindpunt te leg
gen. Moegestreden gaf de com
missie in 1880 de zaak op.
Een reddende hand werd uit
gestoken door Wageningen,
dat een baan over de bermen
van de weg tot Ede-Station
wilde traceren. Haast hadden
de bezwaren en de angst voor
de stoomkracht het voorstel
getorpedeerd, doch op het
nippertje 7 tegen 6 stem
men aanvaardde Ede het. In
de voorwaarden werd tenslot
te als uiterste concessie opge
nomen, dat stoom zou zijn toe
gelaten, zolang Ede dit niet
verbiedt! Natuurlijk kon Wa
geningen moeilijk op deze
voorwaarde ingaan. De tram
weg dreigde allengs een lij
densweg te worden, doch ten
slotte heeft Wageningen in veel
toegestemd, waarschijnlijk
vaak contre-coeur en mis
schien in de hoop, dat de prak
tijk zou meevallen.
hebben gekeken naar de won
deren der techniek evenzo
zijn wij content, dat na bij
kans 90 jaar de rails dezer
dagen worden opgebroken en
een log, 'gevaarlijk vervoer
middel, dat niet meer in ons
Veluws landschap paste, door
modern transport werd ver
vangen. Niemand zal om het
verdwijnen een traan laten.
A. B. Wigman
/"km vooral ouders (en an-
dere opvoeders) van blin
de en gezichtsz'wakke kinde
ren voor te lichten, organi
seert „Bartiméus" in verschil
lende plaatsen zogenaamde re
gionale ouderbijeenkomsten.
Van harte welkom zijn de
ouders die reeds een kind in
het instituut te Zeist hebben,
maar vooral ook ouders die
een kind met gezichtsbeper
kingen hebben, en tot nu toe
niet in contact geweest zijn
met één der opleidingsinstitu
ten. „Laten zij hun schroom
overwinnen en van de gelegen
heid gebruik maken een vrij
blijvend gesprek te hebben
met de leden van de insti
tuutsstaf die aanwezig zullen
zijn. Doorverwijzing naar an
dere instituten dan Bartiméus
kan op verzoek der ouders
plaatsvinden", aldus 't bestuur.
Er kan over de kinderen in
dividueel gesproken worden;
ook kunnen onderwerpen ter
sprake worden gebracht, wel
ke van algemeen belang zijn.
Tijdens de bijeenkomsten die
gehouden worden gedurende
de cursus 68/69 zal in het bij
zonder het bewegings-onder
wijs aan blinde en aan slecht
ziende kinderen in woord en
beeld worden behandeld.
Tn het instituut zijn film-
opnamen gemaakt, die
een indruk geven van de ma
nier waarop dit onderwijs ge
geven wordt, van de proble
men die hier liggen, van de
mogelijkheden die er zijn.
Van groot belang is dit on
derwijs ter bevordering van
een goede motoriek, juist bij
blinden en slechtzienden, met
het oog op hun aanpassing in
de maatschappij, bij het ver
vullen van een werkkring, na
dat zij de school- en beroeps
opleiding hebben beëindigd.
Dan moeten zij op hun iegen
benen staan en zich bewegen
niet alleen in figuurlijke, maar
eveneens in letterlijke zin.
Een dergelijke bijeenkomst
wordt gehouden in Arnhem,
vrijdagavond 27 september,
Hotel „Brabant", Stationsplein
43, aanvang 7 uur.
Wie niet in de gelegenheid
is de ouderbijeenkomst te be
zoeken kan schrijven naar
„Bartiméus", Utrechtseweg 84
te Zeist, of telefoneren no.
03404 - 16341 en een bezoek
van de maatschappelijk werk-
(st)er vragen. Voor de ou
ders zijn aan zo'n informatief
bezoek geen kosten verbonden.
/"kok Wageningen en zijn
bestuur vond veel hinder
palen op zijn weg. Op de trei
nen reed tot 1881 de omnibus-
dienst van Steuk en De Roos,
doch men keek reikhalzend uit
naar sneller vervoer. Evenwel
leden de vele pogingen schip
breuk, hoewel de vestiging der
Rijks Landbouwschool de
noodzaak meer en meer deed
gevoelen. In 1877 propageerde
men een paardespoor naar
Ede en de directie der Ned.
Rhijnspoorweg Mij. wilde in
schrijven voor 1/3 van het be
nodigde kapitaal (f 66.000). De
levehsvatbaarheid werd dus
door een grote instelling on
derkend, maar de Kamer van
Koophandel adviseerde afwij
zend en zag liever de hiervo-
ren genoemde oplossing Wage
ningen-Nijkerk. Hiervoor wei
gerde de gemeenteraad echter
de subsidie van f 125.000 te
verstrekken en zo sleurde de
zaak traag voort. Tenslotte
kreeg men in de vergadering
van 20 okt. 1880 voldoende
medewerking om een stoom
tram Wageningen-Ede aan te
leggen, waarbij de gemeente
zich verplichtte wegstation en
verdere werken te leveren en
de Spoorwegmij. het rollend
materieel. De exploitante werd
gegund tot Oudjaar 1897 en
verder ook al zou de Rijks
concessie Rhijnspoor worden
opgeheven tot de R. Sp. M.
opzegging doet.
Natuurlijk kwam er een fi
nanciële regeling tot stand,
waarbij bepaald werd, dat
wanneer de lijn meer dan
f 24.000 's jaars opbracht, van
dit meerdere 2/3 voor de gem.
en 1/3 voor de Rhijnspoor zou
worden bestemd. Wageningen
opende voor de aanleg 'n geld
lening ad f 130.000 en korte
tijd later begonnen de werk
zaamheden, waarbij het lelij
ke station met remise, lood
sen etc. gebouwd werd op de
voormalige Paardenmarkt. In
een historisch werkje lees ik:
„Zeker is men onoordeelkun
dig te werk gegaan met de
plaatsing en wat duurzaam
heid, smaak en constructie be
treft, kan het in geenen deele
den toets der critiek door
staan" en daar ben ik het vol
komen mee eens.
VTelen zullen een zucht van
verlichting hebben ge
slaakt, toen in februari 1881 in
tegenwoordigheid der gemeen
tebesturen van Wageningen en
Ede de feestelijke proeftocht
kon worden gehouden. Ook de
Spoorwegdirectie en andere
autoriteiten gaven acte-de-
présence. De omnibusdienst
werd toen 31 januari
1882 de dienst officieel begon
opgeheven en de lijn ten
dienste van het publiek ge
opend. Helaas bleek al spoe
dig dat het verkochte 2/3 ge
deelte van de winst voor de
gemeente weg viel, vermoede
lijk omdat men concurrentie
kreeg van de Ooster Stoom
tram (Arnhem-Rhenen), die in
1885 aanving en een nadelige
invloed had. „Zoo zien wij"
aldus mijn chroniqueur
..in acht jaar tijds het klagen
de en naar spoor of tram ver
langende stadje (eertijds doods
en naargeestig in haar isole
ment) geheel veranderd.
„Elk ogenblik hoort men het
gegil van de stoomfluit of het
geklingel der bel van de ma
chine..." Dan wordt hij pathe
tisch: „Van noord-, oost- en
westzijde stuiven de stampen
de en hijgende locomotieven
voorbij, gevolgd door nette
waggons en goederenwagens,
die 'n levendig verkeer onder
houden met andere plaatsen in
ons land en niet zelden wor
den gevulde goederenwagons
uit het buitenland voor deze
gemeente aangevoerd..."
Het zij zo. Een vorig ge
slacht moge verheugd zijn ge
weest over het resultaat na
slepende jaren, die vaak te
genspoed en nedergang brach
ten. ja het moee verbasterd
TVederland telt ongeveer
200.000 mensen, die kippen
of konijnen fokken, die aan
duiven hun genoegen beleven,
of aan vogeltjes in een voliè
re. Niet omwille van enig ge
win, nee, louter omdat zij daar
nu eenmaal plezier in hebben.
„Weet u wat deze sport zo ex
tra mooi maakt?" vroeg ons
onlangs een vooraanstaand
man uit deze kringen. „Dat zij
niet aan leeftijd gebonden is.
Je kunt er al heel jong mee
beginnen en er tot op hoge
leeftijd mee bezig zijn".
De volgende week is het een
heel speciale week voor de
sportfokkers. Van 25 t/rrï 28
september aanstaande houdt
de Koninklijke Vereniging
„Ornithophilia" namelijk in
de Utrechtse Bernhardhal haar
zestigste tentoonstelling, de
14e Euroshow. Een voor Euro
pa unieke gebeurtenis, waarin
zowel de bedrijfspluimveehou
derij als de z.g. sportfokkerij
haar aandeel heeft.
T"ke dagen van „Ornithophi-
lia" zullen voor de vele
sportfokkers in den lande,
maar ook voor talrijke bezoe
kers uit het buitenland, ware
hoogtijdagen zijn. Nederland
heeft op dit gebied een voor
treffelijke naam in het buiten
land en wat er op „Ornitho
philia" in de kooien komt,
mag zonder overdrijving het
puikje van het puikje worden
genoemd.
Het aantal sportdieren, die
dit jaar in de Bernhardhal te
pronk zullen staan, bedraagt
om en nabij 5.000. Allemaal
dieren, die wel te verstaan in
1968 geboren zijn. Met recht
kan hier dus van de „jeunes-
se dorée" worden gesproken.
Een feit overigens, dat mede
het aparte karakter van deze
Euroshow ten voeten uit uitte
kent.
Opmerkelijk is ook nu weer
Een drukbezochte zaak - ook a.
omdat al dit gefladder een rust
geeft, waarvan de buitenstaan
der niet weet. Maar hij is we'
kom in de gelederen van hen,
die het wèl weten.
het grote aantal krielhoenders,
dat werd ingeschreven: rond
1.300, tegenover 550 grote
hoenders. Vroeger was die ver
houding wel omgekeerd. De
behuizing, en vooral ook de
„betuining" vandaag, heeft
een zekere verschuiving tot
gevolg gehad, van grote hoen
ders naar krielen, van grote
konijnen naar kleinere, enz.
/Overigens laten de sierdui-
ven, die eveneens met een
1.300 exemplaren voor 't voet
licht treden, zich evenmin on
betuigd. Het zal weer een aan
blik zijn om nooit te vergeten:
die lange lange rijen sierlijke
en kleurige klassevogels, het
elitemateriaal van de Neder
landse sportfokkerij.
Bij de konijnen ook dit
jaar in een afzonderlijke hal
gehuisvest komen maar
liefst 1.900 dieren in de kooien.
Zijn wij goed geïnformeerd:
een record.
IVog lang kan het duren,
voordat het Airbornemu
seum in Oosterbeek een mu
seum met alleen maar dode
dingen wordt, dingen die ook
dan hun zeggingskracht nog
wel zullen houden, maar die
geen contact meer hebben
met levende mensen. Zover,
komt het voorlopig nog niet.
Het contact met die levende
mensen is er voortdurend.
De strijders van tóen komen
er geregeld, met anderen uit
hun vaderland, voor wie de
Slag bij Arnhem ook nog
leeft. Zij vinden in Ooster
beek heel wat meer authen
ticiteit dan in het Engelse Al-
dershot, waar ook een Airbor
nemuseum is. En de burgers
uit de streek, zij beschouwen
het museum evenmin als een
monument uit het verleden,
maar als een centraal punt
in de wereld van hun herin
neringen, waaruit de „Slag"
nooit zal verdwijnen. Zolang
al deze mensen leven, blijft
het museum een stuk werke
lijkheid voor hen. Niet alleen
in deze september-dagen,
waarin allerlei herdenkingen
van de Slag bij Arnhem plaats
vinden nee, die werkelijk
heid is er voor velen van hen
nog het hele jaar.
tiet is nu twintig jaar gele-
den, dat vanuit de bevol
king het plan werd geopperd
om dit Airbornemuseum te
stichten en het kwam er met
één. Eerst nog in een oude
barak van het vliegveld Dee-
len, die daartoe naar Door-
werth werd overgebracht.
Korte tijd later werd een ge
deelte van kasteel Doorwerth
ter beschikking gesteld in het
kader van de plannen, het te
restaureren kasteel in te rich
ten voor verschillende exposi
ties. Het Airbornemuseum zou
er maar een klein onderdeel
van worden, maar al gauw
werd het de hoofdzaak. Er
komen nu tegen de vijftig
duizend bezoekers per jaar,
die het de particuliere orga
nisatoren mogelijk maken, een
sluitende begroting te krij
gen zonder subsidie. Dat
blijft overigens een hele op
gaaf. want 60 procent van de
recente moet ten goede ko
men aan de verdere restaura
tie van het kasteel.
Medewerking is er altijd in
ruime mate geweest. Nog
steeds krijgt het museum aan
vullingen vanuit Engeland,
maar ook uit de eigen streek.
Bij dit laatste gaat het wer
kelijk niet alleen om spullen
die men bij de schoonmaak
terugvindt en dan maar naar
het museum brengt. In veel
meer gevallen doen de streek
genoten afstand van souve
nirs, waaraan zij gehecht
zijn, maar waarvan zij vinden
dat ze in het museum beter
tot"~hun recht komen.
Tn de loop van dit jaar hoopt
het bestuur, dank tij een
bijdrage van het Anjerfonds
en het Prins Bernhardfonds,
een projectie-apparaat te kun
nen kopen. Eindelijk zullen
dan de films van Engelse en
Duitse oorlogscorresponden
ten, die het museum indertijd
kreeg, vertoond kunnen wor
den, evenals de uit Engeland
ontvangen speelfilm „Theirs
is the glory". Ook zijn inmid
dels originele geluidsbanden
van de slag in het museum
aangekomen. Vervolgens kan
nog gedacht worden aan uit
breiding van de expositie
ruimte. Er ligt al heel wat
materiaal opgeslagen, dat ei
genlijk wel bij de tentoonstel
ling hoort, maar waarvoor
momenteel geen plaats be
schikbaar is.
Het staat in ieder geval
vast, dat het Airbornemu
seum, ook wanneer straks an
dere activiteiten in het kas
teel Doorwerth plaats gaan
vinden gedacht wordt o.m.
aan een jachtmuseum hier
een heel belangrijke plaats
zal behouden.
IN de vloed van nieuwi over het Kandi
datentoernooi en het IBM toernooi
zijn verschillende andere belang
rijke gebeurtenissen in de schaakwereld
bijna onopgemerkt gebleven. Tot deze
gebeurtenissen behoort het internationale
toernooi te Kecskemet, dat met ruime
voorsprong op zijn concurrenten werd
gewonnen door Leonid Stein. Deze. nu
33-jarige grootmeester, heeft getoond dat
hij zijn Inzinking te boven is.
Misschien kan men nauwelijks spreken
van inzinking want in het interzonale
toernooi te Sousse eindigde hij gelijk
rpet Hort en Reshevsky, maar in de
beslissingswedstrijd om een plaats in het
Kandidatentofernooi moest hij de eer la
ten aan Reshevsky. Niet omdat hij min
der punten had behaald, maar omdat
zijn gemiddelde iets lager was dan dat
van de Amerikaan, ondanks het feit dat
deze slechts alle partijen remise had ge
maakt.
Hieronder Steln in actie tegen de Hon
gaar Bliek, die overigens in dit toernooi
niet goed op dreef was.
Wit: Bliek. Zwart: Leonid Stein
(Kecskemet 1988.) Slcillaanse verdediging.
1. el—e4, c7—c5 1 Pblc3. Pb8—c« 3
fi—f4
(Dit systeem draagt de naam van de
Nederlander A. Vinken, in de laatste tijd
heeft o.a. Larsen er gebruik van ge
maakt.)
«7-
1 4. P«l—O, d7dB
(Gebruikelijker is 4g« I. Lb5,
Pge7.)
5. L£lb5, Pg8—f6 6. Ddl—e2
(Vinken pleegde hier met 4. Lxc6t
voort te zetten. De tekstzet is stellig
geen versterking.)
6Lf8e7 7. d2d3, 0—0 8. Lb5xc6
b7xc6 9. 0—0, «5—C4!
(Lost de flubbelpion op want op 10.
dxc4 volgt 10La6.)
10. d3—d4, d5xe4 11. Pc3xe4, Pf6xe4 12.
De2xe4, Dd8—d5 13. De4—e2
(Het eindspel na 13. Dxd5, cxd5 of na
13. Tel, Dxe4 14. Txe4, c5!-staat gunstig
voor zwart omdat zijn loperpaar een
duidelijk voordeel betekent.)
13c6c5 14. Lca—e3, c5xd4 15.
Le3xd4, Lc8b7 16. c2—C3. Dd5—e4 17.
De2—d2
(Of: 17. Dxc4. Ld5 18. Da4, Dxf4 en
zwarts lopers zijn zeer actief.)
17Ta8d8 18. Tal—el, De4—ft 1».
Tel—eSi?
(De witspeler overschat zijn stelling.
Hij meent dat de tijd gekomen is tot de
.aanval over te gaan.)
19Df5—g4 20. h2—h3, Dg4—g3 21.
Te5a5!7
(Het is waar dat de beide zwarte pion
nen op de damevleugel zwak zijn; de
zwartspeler zal dat gaarne toegeven.
Maar het is de vraag of wit zich de
weelde kan veroorloven tijd te verliezen
voor de verovering van deze pionnen.)
21a7—a6 22. Pf3e5?
(Hierna gaat het meteen al verkeerd.
Nodig was 22. De3.)
STEIN
BILEK
De opgave van de week: op welk*
wijze besliste de zwartspeler de partij
vanuit de diagramstelling?
Volgende week de oplossing.
OPLOSSING
De stand was:
Wit: (Mertens): Kal. Dd3, Tdl en hl,
Pgl, pionnen a2, b2, c2, f4, g2, h3.
Zwart: (Eichhorn): Kg8, Da4, Tb8, LM,
Pb5, pionnen a7, c6, d6, f7, g7, h7.
Er volgde: 22Lf6xb2t 23. Kalxb2,
Pb5—c3tl 24. Kbl—cl (Of: 24. Kxc3, Db4
rpat.) 24Da4xf4t 25. Dd3—d2 Tb6—bl
mat.
T\1E franse meester J. Simonata negeert
i_/in zijn spel de moderne strategische
opvattingen. Hij zoekt ten koste van
alles verwikkelingen, om te komen tot
combinatolre stellingen. Tegen de aller-
sterksten komt hij vanzelfsprekend nooit
zo ver, vandaar dat hij op internationaal
niveau nog maar weinig of geen succes
sen op zijn naam kon schrijven. Trou
wens ook in zijn vaderland heeft hij
door zijn al te riskante speelwijze nog
geen resultaten van betekenis kunnen
boeken. In de afgelopen kampioenswed
strijd eindigde hij op een gedeelde 6e
plaats, waarbij hl] tegen de eerste vier
op de ranglijst (Mostovoye. Bajolle,
Hisard en Verse) slechts twee punten
kon scoren. Het mooiste daarvan was
tegen de titelhouder, die werkelijk door
het oog van de naald kroop:
Wit: J. Simonata; Zwart G. Mostovoye:
Nlmes, 6-8-68.
1. 32—28 18—23; l. 34—29 23x32; 3. 37x28
2025; 4. 41—37 15—20 5. 37—32 10—15: 6.
31—27
Een volkomen buiten de lijn liggende
voortzetting. Deze vroege bezetting van
het z.g. „brede centrum" levert veelal
moeilijkheden op. 65—10; 7. 4641
17—21; 8 41—37 21—26 9. 40—34 11—17; 10.
44—40 De ruil 37—31 (26x37) 42x31 leidt tot
verzwakking van wits linkerflank. 10.
17—21: 11. 50—44 1—7; 12. 29—24 Door
de vroegtijdige bezetting van het klas
sieke centrum is de flankvoorpostaanval
minder sterk, maar wit moet in deze
stelling noodgedwongen in het offensief.
1220x29; 13. 33x24 19x30: 14. 35x24
1—7; 15. 38—33 11—17; 16. 42—38 Sterker is
43—38, daar de komende tegenactie van
zwart zeker tegen deze vleugel zal
worden ontketend.
1613—18; Na (7—11) zou volgen
37—31 (18x37) 32x41 (21x23) 34—30 (25x34)
40x7 en wit is uit de moeilijkheden.
17. 47—41 7«LI18. 34—29 14—20; 19.
28—23 Wil begrijpelijkerwijs (17—22) niet
toelaten. 1917—22?? Een ernstige
positionele fout, waardoor wit Inderdaad
In het offensief komt. Veel sterker is
(9—13) Op 33—28 volgt dan (1722) 28x17
(11x31) 36x27 (10—14!) waarna op 39—33 de
dam (13—19) 24x22 (12—18) beslissend is en
na 38—33 de dam door (25—30) en (20—24)
enz. Gedwongen dus 40—34 en nu (14—19)
23x14 (20x9) en het is niet te zien, hoe
wit nog iets kan doen tegen de dreiging
(12—17—22) Er zijn andere varianten
mogelijk, maar steeds verkeert wit in
ernstige moeilijkheden!
20. 40—34! 22x31; 21. 36x27 8—13: 22.
33—28! 12—17; 23. 23x12 17x8: 24. 38—33!
Voortdurend wordt de voortzetting
(26—31) 37x17 (11x31) waardeloos gemaakt
door de ruilmogelijkheid 42—37 enz. 24.
10—14; 25. 44—40 14—19; 26. 40—35
19x30; 27. 35x24 13—18; (9—14) faalt op
34—30 en 33—28! 28. 43—38 9—13: 29. 45—40
8—12; 30. 28—22! Zwarts zwakke 19e zet
heeft desastreuse gevolgen gehad 30.
3—9; 31. 33—28 9—14; Wit heeft uitstekend
geprofiteerd van zwarts misstap en staat
strategisch gewonnen. Hij meent echter
de partij te kunnen beslissen door een
verbrekingsactie. Het is niet te zien hoe
zwart zich na 38—33 met de dreiging
37—31 (26x37) 32x41 (21x23) 42—38 (18x 27)
29x7 enz. nog kan redden, want (12—17)
leidt positioneel snel tot verloren spel.
Hij speelt echterj 32. 29—23??
Aan de lezers hier de opgave: Waarom
was deze zet foutief? Zwart maakte geen
gebruik van wits fout, waarna de partij
nog een moeizame remise voor hem
opleverde.
OPLOSSING
Zwart (Mostovoye) 2, 4, 6. 7, 8, 10, 11.
12. 13. 14, 16, 17. 19, 21, 23, 25, 30 (17 st.)
Wit: (Schotanus) 15. 27. 28. 31. 32. 33. 34.
35, 36, 37, 38, 39, 41, 42. 43, 45, 50 (17 st.)
Na (19—24?) volgde 4540! met de
dreiging 50—45 en 34—29. Om dit te
couperen vervolgde zwart met (14—19?)
en wit maakte de partij uit door: 3429!
(23x45) 27—22 enz. Zwart had in plaats
van (19—24) moeten spelen: (12—18) 35x24
(19x30) Hierna faalt b.v. 27—22 (18x27
gedw) 31x22 (17x28) 26x17 (11x22) 33—29 op
28—33! (29x20) 25x14 (39x17) 30x48. Om iets
te bereiken moet dan wel 33—29, waarna
(7—12) een zeer onoverzichtelijk spel-
beeld oplevert, met beiderzijds grote
moeilijkheden, omdat b.v. 3833 (30—35)
12—38? faalt op (14—10) 15x24 (25—30) 34x25
(23x34) 39x30 (13—19) 24x22 (17x48) 26x17
(12X211) 45—40 (35x24) 40—34 (48x30) 25x34
met materieel gelijk spel, maar wit
staat strategisch zeer slecht
BU ALLE moeilijke dingen waaraan
men in een paren toernooi rij n aan
dacht moet best-eden, behoort men toch
de elementaire speel techniek ndet te
verwaanlozen. Het opgelegde drie-Sausje
van de vorige week, onitleend aan het
zamertoernooi van de NBB, is daarvan
een illustratief voorbeeld
O
V B 10 9 5 3
3
9 6 5
A 7 6
A
2
A H B
H B 7 4 3
H V
A 9
Q V 7
O V 10 8 2
4 B 10 9 5 3
7 4
10 986542
A
A 842
Oost gever, NZ kwetsbaar. In derde
hand opent west met twee SA en oost
verhoogde tot drie SA. Uitkomst schop
penvrouw waarna het slordige spel is.
de eerste schoppenslag te nemen met het
aas en dan maar op de ruitens afgaan*
Dat levert negen slagen op, want zuid
neemt ruitenaas en speelt schoppen te
rug, waarna alle schoppens van noord
vrij zijn. West, met schoppenheer aan
slag, kan negen slagen oprapen maar
niet méér. Natuurlijk zou west een ge
lukkige hand kunnen hebben en éérst de
klaver kunnen aanvallen toevallig ver
wijdert dat de entree van noord, maar
west kan dat niet tevoren weten.
Het ophouden van klaver helpt noord
niet, want na het maken van één kla
verslag schakelt west over op ruiten en
krijgt aldus tien slagen. Maar dat is dan
gelukkig, doch niet goed gespeeld, want
heeft zuid klaveraas en noord ruitenaas,
dan wordt er slechts drie SA gewonnen.
Het technisch Juiste spel te leren uit
een boekje is de eerste schoppenslag
te weigeren!
Noord heeft niets beters dan schoppen-
naspel en zuid kan later, aan slag zijnde
met ruitenaas, géén schoppen meer spe
len. Die veiligheidsmaatregel, welke
west wapent tegen een 6:2 verdeling der
schoppens, werd in het heetst van het
gevecht nogal eens vergeten en vaak
kostte dat de zéér kostbare overslag.
Misschien zegt u, dat west vijf SA kan
maken door de éérste schoppen te ne
men en klaver tweemaal te vervolgen.
Daarna de tweede schoppen meteen ne
men en nu ruiten spelen. Héél mooi
kijkt u tevoren in de kaarten om te
weten, dat zuid maar twee schoppentjes
heeft?! Ikzelf had mij in dit spel niet te
beklagen: mijn tegenstanders bereikten
nool de grootste ongelukken gebeurd.
U mag op de westplaats gaan zitten en de
volgende week kunt u zien of uw part
ner even knarsentandend aan de tafel
gezeten zou hebben, als vele andere
slachtoffers van dit spel in Hillegom de
den.
4 A V 9 2
H 10 9
O V 4
A 10 4 3 3
het voor een parenwedstrijd slechte con
tract van vijf ruiten, dat niet bestand
bleek tegen noords uitko-n«t met harten
drie: één down!
NIEUWE OPGAVE
in het partijtje dat ik voor vandaag
gereserveerd heb, zijn in het zomertoer-
Noord gever, niemamd kwetsbaar Het
biedien verloopt: noord past oost past
zuid twee harten (zwakke twee)
west doublet noord past oost twee
Sansatout zuid pa9t west drie
klaver noord past oost drie ruiten
zuid en west passen noord drie
harten en oost doubleert allen pas
sen.
Tegen drie gedoubleerde harten be
sluit u als west normaal met ru-Ltenheer
uit te komen, noord de viler, oost de
vijf en zul/d de ruiten zes.
Wat speelt u In de tweede slaig vanuit
west terug??
Horizontaal:
1. De vreugde van deze Jongen en
dit meisje gaat in rook op (8)
5. Hij is weinigzeggend (6)
9. Dubbele tegenvaller om hals ge
bracht (8)
10. Dat is ook een gezicht (6)
11. Rondingen om te loven (8)
12. Bij zoiets hoort men een rok te
dragen (6)
14. Dat past zioh wel aan (10)
18. Studentikoos vermaak in het na
jaar (10)
22. Stilletjes kijken (6)
23. Tweemaal tweemaal (8)
24. Zulk een scheut komt ongewenst
(6)
25. Kijktel (8)
26. Tankbewoners (6)
27. Potten die er tussenin staan (8)
Vertikaal:
1. De veter van de lakei (6)
2. Een vreemde naam voor het
roofdier in de tanden (6)
3. Daarna zit men op een droogje
(6)
4. Kleine imitatie (10)
6. Nogmaals schalks maakt de ver
dediging wel moeilijk (8)
7. Als hij dat doet is de bakker een
gladdekker (8)
8. Aan het bederf ten offer val
lende (8)
13. Zij die deze krijgen verdienen
wat (10)
15. Hij vindt zichzelf zeer geslaagd
(8)
16. Officieel mag dit niet (8)
17. Hij vraagt maar (8)
19. Het gezicht van de misdadiger
(6)
20. Dat komt van het walsen (6)
21. Zulke wateren
Oplossing vorige
kruiswoordraadsel
Horizontaal: 1. Epe, 4. cel, 6. nok, 9.
ade, 12. vinger, 15. Zoeloe, 17. aaien, 18.
sap, 20. otter, 21. s.g„ 22. tot, 24. ion, 26
Ijl, 28. el. 30. puist, 32. ad, 34. ir„ 36. eg,
38. K.M.A., 39. mi, 40 gij, 41. tegoed, 44.
oosten, 46. Ria, 47. bedaard. 48. Ada, 49.
omtrek, 53. eerlijk, 53. es, 54. ad, 55. esp,
57. la, 58. de, 59. om, 60. greep. 62. pa, 64.
of, 65. weg, 66. Eos. 68. pp., 70. nufje, 72.
oer, 74. lorre, 77. Ideeën, 79. tooien, 86.
s.e.r., 81. kus, 82. vet, 83. lik.
Vertikaal: 1. Eva, 2. pias, 3. enige, 4.
cent 5. er, 7. oz, 8. koon, 9. altijd, 10.
doel 11. eer. 13. ge, 14. ha, 16. et, 18.
stuk, 19. Pisa, 23. op, 25. O.T., 27. citroen,
29. Leo, 31. impasse, 32. ais, 33. rijnaken,
35. Reims, 37. gebed, 39. model, 40. gedijd,
42. gat, 43. dek, 44. ore, 45. tal, 50. ram,
52. rap, 55. ergo, 56. peer, 59. offer, 60. ge,
61. Po, 63. april, 64. oude, 65. week, 67.
slot, 69. prei. 70. nis, 71. Je, 73. es, 75. o.o.,
76. enk, 78. nu, 79. te.