Veenendaals
dagblad
Londen wil dat Europa de
NAVO zal versterken
Buiten
Leiders Tsjechische t.v.
en radio afgezet
Gevechten
in Mexico
gaan door
Prins Claus fotografeerde de baby
Luchtverontreinigers
moeten betalen
Zaterdag
aangifte
prinsje
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Inval in Tsjecho-Slowakije noodsein
NS bereid tot
overleg met
FSV over
erkenning
MINISTER SCHUT IN CANADA
Verontrusting
in PvdA over
Nieuw Links'
Nederlander
in Boedapest
gearresteerd
Kleuter dood na val
van balkon
Russisch plan voor
Midden-Oosten
Kwartaalabonnees
bespaar incasso
Betaal per giro
Black Power in
Boston actief
Onvast weer
NBV„Ommezwaai"
5
Vreemd wezen
WAARSCHUWING
BEZETTERS NOG NIET TERUGGETROKKEN
AARDBEVING
ll!KlPlllil#ll<il
INDUSTRIEVERKEER EN PARTICULIEREN
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert. losse mm-prijs 17 cent. Kleine "annonces
..Vraag sn Aanbod" op dl., do. en za. 1-10 woorden
f 1,50, Ieder woord meer 15 cent.
DONDERDAG 26 SEPTEMBER I968 - 42e JAARGANG no. 227
UTRECHT De directie van de Ne
derlandse Spoorwegen heeft gistermid
dag in een brief aan de niet erkende
(categorale) Federatieve Spoorweg
Vakvereniging laten weten, dat zij be
reid is tot een gesprek over „de komen
de gang van zaken". Daarmee heeft de
NS-directie het oog op de erkenning,
waarom de FSV sinds haar oprichting
in 1961 vraagt.
De spoorwegdirectie wenst erkenning
slechts te overwegen, indien de FSV
constructief wil meewerken aan de al
gemene belangenbehartiging van het
personeel in het kader van de procedu
re, die daarvoor door de spoorwegdi
rectie in overleg met de tot nu toe er
kende vakverenigingen is geschapen en
ook de daaruit voortvloeiende verant
woordelijkheden wil dragen. De spoor
wegdirectie wil van de FSV voor 15 ok
tober weten of zij binnen dit raam be
reid is tot een gesprek. Tot nu toe heeft
de spoorwegleiding elk contact met de
FSV gemeden.
In een verklaring aan het NS-perso-
neel zegt de spoorwegdirectie voorts,
dat als gevolg van de gewijzigde over
legstructuur bij de NS momenteel in
een aantal organen ook leden zitten, die
lid zijn van de niet erkende FSV. De
NS-directie vindt deze situatie onbe
vredigend. „Het is voor ons al geruime
tijd een punt van voortdurende zorg te
weten, dat hoewel ongeveer 75 procent
van het NS-personêel bij de drie door
ons erkende vakorganisaties is aange
sloten, een niet onbelangrijke groep, ge
organiseerd in de FSV, grotendeels bui
ten spel staat", aldus de NS-leiding, die
twijfelde aan de levensvatbaarheid van
deze groepen, maar thans erkent dat
de FSV een realiteit is.
Het bestuur van de FSV zal de ver
gadering van afgevaardigden, het hoog
ste college in deze categorale vakbond
van spoorwegpersoneel, laten beslissen
over de brief van de directie van de Ne
derlandse Spoorwegen, waarin wordt
gezinspeeld op de mogelijkheid van er
kenning.
De heer J. Gijsbertse, algemeen se
cretaris van de FSV, verklaarde gister
avond verheugd te zijn over het eerste
positieve geluid van de NS-directie na
zeven jaren van strijd om erkenning.
Aangezien in de brief voorwaarden zijn
gesteld, wil hij de vergadering van af
gevaardigden daarover laten beslissen.
Dat zal waarschijnlijk reeds volgende
week gebeuren. De reeds eerste gean
nonceerde machinistenvergadering van
de FSV, die zaterdag in Utrecht wordt
gehouden, heeft niet de bevoegdheid
over deze zaken uitspraak te doen.
De Nederlandse Bond van Vervoers-
personeel (NBV) is van oordeel, dat de
brief van de NS-directie een totale om
mezwaai van het tot nu gevoerde NS-
beleid betekent.
lVu de vleermuizen zich hebben
teruggetrokken op oude zolders,
groeven, hxMe bomen en nestkasten, j
waar ze in halve dommel winterslaap j
houden, heb ik mooi de gelegenheid J
u iets te vertellen van de wonderlijke i
gedachtengang over deze zomerse J
fladderaars in de oude tijd. Vooral de
drcge, tederachtige, vreemd gevormde j
vleugels brachten de onderzoekers in j
de war, alsook het feit, dat deze „vo- J
gellevendbarend was en de jongen i
zelfs onder 't vliegen meedroeg. Pli- J
nius, die in de eeuw na Chr. geb. leef-
de, kon er reeds moeilijk uit wijs wor-
den. De grote plant- en dierkundige
van de middeleeuwen Konrad von
Gesner, een geniale Zwitserse arts, i
beschreef de vleermuis in zijn vogel- 5
boek en houdt haar voor een midden- 5
ding tussen vogel en muis, voor een
soort vliegende muis en zegt, dat zij j
noch bij de een, noch bij de ander j
past. Vreemd vond onze dokter het,
dat deze „vogel" kon urineren, alsook
dat het gebit afweek van dat der echte S
muizen. Aldrovandi, levende ongeveer
in dezelfde eeuw, meende, dat vleer-
muizen en struisvogels verbindingen j
vormden tussen zoogdieren en vogels. S
Nog anno 1728 noemt een vroege bio- i
loog (Joh. Adam Limprecht) de vleer- J
muis in deftig latijn „Avem mediae j
naturae" en Semimuremd.w.z. een
halfvogel en een halfmuis. Zelfs de
grote Linnaeus kan er niet helemaal 5
uitkomen. Op grond van slechts twee S
tepels bracht hij de vleermuizen te- J
zamen met apen en mensen, onder j
in de orde der primaten! Ook in de
magie speelt het diertje een rol.
Oudere plattelanders zullen zich wel- 5
licht herinneren, dat men het ter af- S
wering van heksen, met uitgespreide
vlerken aan de deur van stal of schuur j
spijkerde. Uilen ondergingen eveneens
dit barbaarse lot.
26 sept. '68 A. B. WIGMAN
LONDEN De Britse regering dringt er bij haar NAVO-bondgenoten op
aan, om besnoeiingen die zij van plan zijn aan te brengen in hun in Europa
gelegerde troepen af te gelasten, teneinde het hoofd te bieden aan de Sovjet-
bezetting van Tsjecho-Slowakije, aldus wordt in kringen van het Britse ministe
rie van Defensie vernomen.
De Britse autoriteiten, die verontrust zijn door de trend op lange termijn
van Amerikaanse terugtrekkingen van troepen uit Europa, willen dat Europa
binnen het bondgenootschap meer op zich zelf vertrouwt.
De Ver. Staten hebben dit jaar 35.000 man uit Europa teruggetrokken en
de Britse autoriteiten menen, dat deze trend zich zal voortzetten, ongeacht wie
de nieuwe president der Ver. Staten wordt.
Deskundigen van de inlichtingendienst
verwachten dat de Sovjet-Unie zes di
visies in Tsjecho-Slowakye langs de
Westduitse grens zal stationeren, maar,
zeggen ze, de vergroting van de Sovjet
kracht wordt opgeheven door de twij
felachtige loyaliteit van het Tsjecho-
slowaakse leger. Naar Britse opvatting
blijft het machtsevenwicht tussen de
NAVO en de landen van het Pact van
Warschau onveranderd.
Maar de Britse regering meent, dat
de Tsjechoslowaakse crisis heeft aan
getoond, dat de NAVO zich geen verde
re besnoeiingen van haar in Europa
gelegerde troepen kan veroorloven. De
Britten hopen België, Canada en West-
Duitsland er toe te brengen, om de
verminderingen die zij van plan zijn in
hun NAVO-verplichtingen uit te stellen.
Sommige Britse autoriteiten zouden
van oordeel zijn, dat de NAVO de
Sovjet-Unie dient te waarschuwen voor
militaire bewegingen tegen grenslanden
als Joego-Slavië, Oostenrijk en Finland
en dat de NAVO sterk genoeg moet
bljjven om die waarschuwing geloof
waardig te maken.
Tegelijk menen de Britten, dat het
nu het ogenblik is om de gedachte wel
ke eerder dit jaar door de Britse minis
ter van Defensie Denis Healy geopperd
is te doen herleven nl. dat de West-
europese landen hun eigen defensie-
identiteit ontwikkelen.
Reeds zouden de voelhorens zijn uit
gestoken om tot afzonderlijke bespre
kingen tussen Europese ministers van
Defensie te komen, zonder deelneming
van het grootste lid van de NAVO, de
Ver. Staten.
In kringen van het Britse ministerie
van Defensie wordt gehoopt om West-
Duitsland en Italië te interesseren voor
zulke besprekingen en dat Nederland
en België zich daarbij zouden voegen.
Deelneming van Frankrijk dat zijn
strijdkrachten uit de NAVO heeft terug
getrokken, wordt niet verwacht.
Ook Bondskanselier Kiesinger heeft
zich voor versterking van de NAVO
uitgesproken. Over zjjn rede, zie men
elders in dit blad.
BOEDAPEST De Hongaarse poli
tie heeft bekendgemaakt dat vijf bui
tenlanders, uit het Westen afkomstig,
gearresteerd zijn, nadat zij in het het
centrum van Boedapest pamfletten had
den verspreid tegen de Hongaarse hulp
bij de Sovjet-inval in Tsjecho-Slowakije
De vij fzijn geïndentificeerd als de
Westduitser Wolfgang Zucht, 39, leider
van de groep, de Nederlandse student
Frank G. Feiner uit Hilversum, een
Engelse en een Amerikaanse student en
een Indische journalist.
De beschuldiging tegen de vijf luidt
dat zij pamfletten Hongarije hebben
binnengesmokkeld en met hun actie „de
anti-socialistische krachten in Tsjecho-
Slowakije wilden steunen en het Hon
gaarse volk opstoken tegen het beleid
van de regering".
De vijf hebben bekend, dat zij con
tact hadden gehad met demonstranten
in Sofia, en Moskou.
Bij een verhoor zeiden de gearresteer
den dat gelijksoortige acties in Moskou
en Sofia worden voorbereid. Dinsdag
werden een Amerikaans meisje en een
Engelsman in Moskou en vier jónge De
nen in Warschau gearresteerd wegens
verspreiding van vlugschriften.
VENLO De driejarige Eddy Weth-
ly uit Venlo is gistermiddag in het zie
kenhuis overleden nadat hij van een
balkon op de derde etage was gevallen.
Het kind had zijn evenwicht verloren
toen het zich over de balustrade boog
om te zien hoe de buurvrouw de vlag
uithing ter viering van de geboorte van
de tweede zoon van prinses Beatrix.
WENEN De directeuren van de Tsjechische radio en televisie zijn vandaag
ontslagen. Het ontslag van Zdenek Hejzlar en Jiri Pelikan werd bekend gemaakt
door de Tsjecho-Slowaakse radio.
In een speciale bekendmaking na de nieuwsberichten werd gezegd, dat de beide
functionarissen uit hun functie waren ontheven in een decreet van de regering,
onder zware Russische druk.
Er werd niet gezegd wie hen zal opvolgen.
Later maakte ook het Tsjechoslo
waakse persbureau CTK bekend dat
Nejzlar en Pelikan waren ontslagen.
In een beknopte verklaring werd ge
zegd dat verdere maatregelen voor het
creëren van de voorwaarden "voor de
normalisatie van het politieke en econo
mische leven in Tsjecho-Slowakije op
de agenda stonden van een zitting van
de Tsjechoslowaakse regering onder
voorzitterschap van premier Oldrich
Cernik.
Het hoofd van de televisie, Jiri Pe
likan en het hoofd van de radio Zde
nek Hejzlar, waren beiden liberale com
munisten. Pelikan zou de man zijn ge
weest, die gezorgd heeft voor het onder
gronds verder functioneren van de ra
dio en de televisie in de dagen na de
Russische invasie.
Er zijn aanwijzingen dat de wrijvin
gen tussen Praag en Moskou ook ver
der voortduren. Ook woensdag wachtte
de Tsjecholsowaakse bevolking nog
vol ongeduld op hét begin van de be
loofde terugtrekking der buitenlandse
legers uit het land.
Premier Oldrich Cernik heeft vijf da
gen geleden verklaard dat een gedeelte
van de 500.000 buitenlandse soldaten die
in het land zijn binrien enkele dagen
zou vertrekken, maar niets wijst hier
tot dusver op.
Rusland heeft vandaag sommige
Tsjechoslowaakse leiders ervan be
schuldigd steun te lenen aan contra
revolutionaire krachten in het land en
het normaliseringsproces tegen te gaan.
In een officiële verklaring, die gepu
bliceerd werd door het persbureau
Tass, werd tevens de klacht geuit dat
het Tsjechoslowaakse volk nog steeds
niet „de waarheid heeft vernomen over
de anti-socialistische activiteiten" van
prominente voorstanders van het libe
raliseringsproces
In Praag is woensdag het plan ge
publiceerd om Tsjecho-Slowakije te
maken tot een federatie van twee na
tionale staten, een Tsjechische en een
Slowaakse socialistische republiek.
Deze federatie zou in de plaats ko
men van het huidige centralistische
stelsel.
MEXICO In het noorden van de
stad Mexico is het gisteren opnieuw
tot vechtpartijen gekomen tussen stu
denten en oproerpolitie. De studenten
gooiden met stenen naar politie-auto's.
Met traangasgranaten joeg de politie
de betogers uiteen. Een zware regen
bui maakte definitief een einde aan de
gevechten.
Bij de felle botsingen die zich maan
dag hebben voorgedaan zijn, naar gis
teren bekend werd, vijf mensen om het
leven gekomen - twee studenten, twee
politiemannen en een kind van twee
jaar dat door een verdwaalde kogel
werd getroffen. Van de zevenhonderd
mensen die in vijf dagen tijds waren
gearresteerd, zijn er ongeveer driehon
derd weer vrijgelaten.
Enkele Zweedse studentenleiders heb
ben gisteren laten weten dat zij alles
in het werk zullen stellen om op 3 okto
ber 't vertrek van de Olympische deel
nemers naar Mexico te verhinderen. De
studenten zijn van plan een sit-down de
monstratie te houden op de weg naar
het vliegveld van Stockholm en de toe
gangen tot de luchthaven te blokkeren.
Tot de actie is besloten uit solidari
teit met de Mexicaanse studenten, die
in een strijd met politie en leger zijn
gewikkeld.
Als de Zweedse studenten er niet in
slagen het vliegtuig tegen te houden,
zullen Deense studenten bij het vlieg
veld van Kopenhagen, waar een tussen
landing wordt gemaakt, een soortge
lijke demonstratie houden.
Door een aardbevirig, die woensdag
morgen het dorp Acapethan in de Zuid-
mexicaanse staat Chipas heeft getroffen
zijn 12 personen om het leven gekomen
en 32 huizen verwoest.
De aardbeving heeft 37 seconden ge
duurd. Gevreesd wordt, dat ook andere
dorpen zijn getroffen.
In het dorp Acapethau holden de
mensen gillen en schreeuwend uit hun
huizen. Anderen begonnen te bidden.
De kracht van de aardbeving bedroeg
volgens de schaal van Richter 5,5.
Uit de Mexicaanse plaats Salina Cruz
werd later gemeld, dat deze havenstad
in het zuidoosten van het land woens
dagochtend door een 2,2 meter hoge
vloedgolf is getroffen. Over schade of
persoonlijke ongelukken is nog niets be
kend.
VELP De werkloosheid onder de
schilders is groot. Wij zijn hierover
zeer verontrust. Dit zei gisteren de heer
Ph. J. Greep, voorzitter van de Bond
van Nederlandse Schilderspatroons in
de algemene ledenvergadering van zijn
bond in Velp.
Ëiilw
Dit is de eerste foto van het nieuwe prinsje. Prins Claus maakte de foto zelf.
UNION
ADVERTENTIE
DEN HAAG Industrie, het verkeer en particulieren, die hun huis warm
houden ten koste van veel roet in de lucht, moeten ieder een derde van de
kosten van de bestrijding van vuile lucht betalen. Staatssecretaris Kruisinga
(Volksgezondheid) meent, dat daar ruw geschat per jaar tien tot enige tiental
len miljoenen guldens voor nodig zullen zijn.
Fabrieken, die vuile lucht produceren of in een gebied liggen waarboven de
lucht al vuil is, zullen bovendien in het vervolg een vergunning moeten hebben.
Een en ander zal het gevolg zijn van
een wetsontwerp inzake de luchtver
ontreiniging, dat de staatssecretaris
bij de Tweede Kamer heeft ingediend.
Op benzine, olie en kolen zal een klei
ne opslag worden gelegd. Voor kleine
fabriekjes komt de in te stellen hef
fing neer op 25 tot honderd gulden per
jaar; voor grote bedrijven op vier- tot
vijftienhonderd gulden, dit alles vol
gens een ruwe schatting.
Als er straks „schone" auto's zijn
en er meer met aardgas wordt ge
stookt, zal het financiële aandeel van
het verkeer en van particulieren in de
bestrijding van de vuile lucht naar ver
houding zakken.
Bij Koninklijk Besluit zal worden
DEN HAAG Een aantal leden van
de Partij van de Arbeid is ten zeerste
verontrust over de stelselmatige aan
vallen op een aantal standpunten van
de partij (vooral inzake de buitenland
se politiek en defensie) door „Nieuw
Links".
De groep verontrusten, onder wie
Meyer Sluizer, prof. dr. L. de Jong, het
Tweede-Kamerlid F. .J Goedhart, prof.
dr. A. Heertje, drs.N J. B. W. Polak,
mr. W. A. Kater, mr. M. Kranenburg,
dr. J. M. Jalink, ds. G. J. ten Broek
en L. J. de Coninck, stellen tegenover
de aanvallen vanuit de Nieuw Links
stroming binnen de Partij van de Ar
beid dat de noodzaak van de NAVO
als instrument voor handhaving .van
vrijheid en vrede na de brute bezetting
van Tsjecho-Slowakije duidelijk blijkt.
Zij wijzen niet alleen rechtse, maar
ook linkse dictaturen ondubbelzinnig af
en weigeren iedere poging af om een
dictatuur te vergoelijken. Zij zien dit
als een aantasting van de democratie,
waarvoor de PvdA zich duidelijk heeft
uitgesproken.
Initiatiefnemer Kors in Hendrik Ido
Ambacht deelde gisteravond mee dat
de groep verontrusten uit ruim dertig
leden bestaat. Hij sprak echter de ver
wachting uit dat de actie tot een mas
saal protest zal uitgroeien.
(Zie elders in dit blad: André van der
Louw: „Ik ben er trots op dat er bin
nen de PvdA zo veel mogelijk is".)
vastgesteld welke regels voor de ver
gunningen voor fabrieken moeten gel
den. Ze kunnen uiteenlopen van 'n ver
plichting om de bouw of verbouw van
een fabriek te melden, tot n verbod
om zo'n zoals het officie heet
„meestal industriële inrichting" op te
richten.
Welke soort bedrijven een vergun
ning moeten hebben wordt vastgesteld
bij algemene maatregel van bestuur.
Die vergunningen worden uitgegeven
door Gedeputeerde Staten. Deze colle
ges kunnen ook een verder strekkende
aanwijzing geven, als er gevaar be
staat voor vuile lucht boven een ge
bied.
WASHINGTON De Sovjet-Unie
heeft de Verenigde Staten benaderd
met een nieuw plan om vrede te stich
ten in het Midden-Oosten, aldus heb
ben Amerikaanse functionarissen ver
klaard.
Naar verluidt bestaat het Russische
plan uit vier punten:
Een Israëlisch terugtrekken op de
grenzen tfan voor de oorlog van
juni 1967.
Een sterke troepenmacht der VN
aan de grenzen ter waarborging
van de vrede.
Een vier mogendheden garantie aan
beide partijen, waarin de Verenig
de Staten, Groot-Brittannië, Frank
rijk en de Sovjet-Unie verklaren
dat zij geen nieuwe vijandelijkhe
den zullen toelaten.
4 Een verklaring van de Arabische
landen, ter beëindiging van de staat
van oorlog met Israël.
ADVERTENTIE
OTTAWA (Canada) Minister W. Schut is samen met een huisvestingscommissie
op oriëntatiebezoek in Canada om soortgelijke problemen in Canada te bestuderen.
Op de foto: minister W. Schut (links) in gesprek met zijn Canadese collega, minister
J. L. Pepin.
Verzoeke voor I oktober
12,35
over te schrijven op onze
giro 1321600
t.n.v. DE VALLEI, Veenendaal
Met vermelding
1. abonnement 4e kw. 1968
2. naam en adres waar ons blad
bezorgd wordt
3. post- of bezorgabonnement.
Abonnementen-administratie.
DEN HAAG Prins Claus zal op
zaterdag 28 september des morgens om
10.00 uur in het stadhuis te Utrecht
aangifte doen van de geboorte van zijn
tweede zoon.
Als ambtenaar van de burgerlijke
stand zal de burgemeester van
Utrecht, jhr. mr. Dc Ranitz optreden.
Als getuigen bij de aangifte zijn
door prins Claus wede» -ngezocht
de vice-president van de Kaa.
State dr. L. J. M. Beel en de minister
president de heer P. J. S. de Jong.
Volgens traditie zal prins Claus zijn
zoon aan de ambtenaar van de burger
lijke stand tonen in aanwezigheid van
de beide getuigen. Dit zal plaats vin
den in het Academisch Ziekenhuis te
Utrecht, voorafgaande aan de geboor
te-aangifte in het stadhuis.
„Uitstekend noemde prins Claus
gisteren de gezondheidstoestand van
prinses Beatrix. Ook het jonge prinsje
maakt het goed.
Van een spontane feestviering is gis
teren in ons land geen sprake ge
weest. Alleen in Utrecht trokken tal
van muziekverenigingen in een ster-
tocht door de stad. Wel is overal in
het land uitbundig gevlagd.
Prinses Beatrix beschikt in het Aca
demisch ziekenhuis over drie kamers
op de eerste verdieping. Het zijn de
zelfde kamers die ook voor haar wa
ren gereserveerd bij de geboorte van
prins Alexander. In de kamer van de
prinses staat een boeket baccarat-ro-
zen, een geschenk van prins Claus.
De prins kocht de bloemen gisteren
bij een Utrechtse bloemist. Ze waren
verpakt in een doos van een meter
lang.
Ook prins Alexander is gisteren op
kraamvisite geweest. Zijn vader had
hem gistermiddag meegebracht. Een
half uur lang bleef Alexander bij zijn
moeder en broertje.
BOSTON In Boston zijn woensdag
avond negers en politiemannen slaags
geraakt. De negers, die een bijeenkomst
hadden bezocht van aanhangers van de
extremistische organisatie „zwarte
macht", (Black Power), trokken plun
derend door de straten van een wijk.
Vooral winkels, waarvan de ruiten wer
den ingeslagen moesten het ontgelden.
Toen de politie ingreep, werd ze ont
haald op een regen van stenen. Circa
twaalf mensen, onder wie enkele poli
tiemannen, moesten naar het zieken
huis worden gebracht.
Al een week lang heerst er spanning
bij de negerstudenten van de stad die
toestemming willen hebben om op de
universiteit kleren naar Afrikaanse snit
te dragen.
De luchtdrukverdeling wordt geken
merkt door de aanwezigheid van
een hogedrukgebied boven Midden-
Europa en een samengesteld lagedruk
gebied, dat zich op de Atlantische
Oceaan van IJsland naar het zuiden
uitstrekt. Frontensystemen van deze
depressie drongen over de Britse
eilanden naar het oosten op en be
reikten, vergezeld van hun regenge-
bieden, ook ons land.
Het komende etmaal zullen zij ons
weliswaar passeren, maar de weers-
verbetering, die daar op volgt, zal ta
melijk snel tenietgedaan worden. Over
de Oceaan dringen namelijk nieuwe
regengebieden naar het oosten op,
voorafgegaan door naar zuidwest
krimpende en tegelijkertijd iets aan
wakkerende winden.
Morgen, zon op: 06,34, onder: 18.27;
maan, op: 13.39, onder: 20.22.