Republikeinen financieel sterker dan democraten IVOROL Proces-Schillebeeckx toch onwaars Fiat en Citroen wachten op De moeten Gaulle ALS DE VOS DE PASSIE PREEKT Een winnen OLGA WEST-BERLIJN WENST VERBOD N.P.D. Nixon bang voor te veel vertrouwen Stadje zakt in zee Soekarno genoemd in com plot Der Spiegel verboden Spi in Athene Klaagzang van Tass over Tsjechen NADER BESCHOUWD I" I) Duits blad meldt aanvalsplan Sluis Brandenburg weer open Pijpleiding naar Rotterdam Tsjechen willen niet terug Nieuw van Jovanda. De Sterke Kous. Nu met garantie. Op perfecte Pasvorm. En op een langer Leven fHS Tanden blank-Adem fris Onbetwist de beste tandpasta kaas uit het vuistje de c van combineer het ook eens met een wijntje Binnen 15 tellen klaar: en/of het bestede bedrag aan een matras WOENSDAG 2 OKTOBER 1968 ADVERTENTIE DJAKARTA - In welingelichte kringen in de Indonesische hoofdstad is gezegd, dat ex-president Soekarno door militai ren wordt verhoord, nadat een gevan gen genomen communist z(jn naam in verband had gebracht met ondergrond- 'Schillende wijze gevoerd. Nixon ver se communistische operaties. Aan president Suharto was verzocht, toestemming te geven voor dit verhoor, maar er is, volgens bovengenoemde kringen, geen reden om aan te nemen, dat Suharto ook een uitvoerig onderzoek zal laten instellen naar hetgeen Soekar no in zijn functie van president zou hebben misdreven. Op een dergelijk on derzoek was door sommige politieke leiders aangedrongen. Luitenant-kolonel Pratomo, die naar het communisme was „overgelopen", en enkele maanden geleden gevangen genomen werd, beweerde, dat Soekar no contacten had met een communis tische organisatie, die zetelde in tun nels en grotten in Oost-Java. De infor matie. die Pratomo verschafte leidde tot de arrestatie van generaal-majoor Rukman, inspecteur-generaal van het leger en kolonel Dukardi. burgemees ter van de Westjavaanse hoofdstad Bandung. Ex-president Soekarno verblijft nog steeds in zijn particuliere woning in Bogor, in de buurt van Djakarta, met zijn traditionele militaire lijfwacht. Het resultaat van zijn verhoor is nog niet bekendgemaakt. In sommige militaire kringen is ge zegd, dat Soekarno onlangs in Djakar ta is geweest. ATHENE De politie van Athene heef*, het Westduitse weekblad „Der Spiegel" in beslag genomen, waarin een groot artikel over de toestand in Grie kenland stond, onder de kop „Anatomie van de Griekse dictatuur". WASHINGTON Toen Richard Nixon tot presidcntschapskandidaat werd gekozen, bood Ray Bliss, voorzitter van de Republikeinse partij, hem trots een miljoen dollar aan en een soepel functionerende organisatie voor zijn cam pagne. Toen Lawenoe O'Brien door Hubert Humphrey als campagneleider en voorzitter van het democratische nationale bestuur werd geïnstalleerd, vond hij wat hij noemde „een bescheiden tekort", „en een wanordelijke organisatie." Nu, vijf weken voor de verkeizing, zegt O'Brien dat zijn organisatie klaar is. Maar, voegt hij er aan toe: „Wij hebben bij lange na niet de financiële middelen die we zouden willen hebben, ik benijd Ray Bliss". O'Brien verwacht, dat de republikei nen vier a vijf keer zoveel zullen uit geven als de domocraten. Hij noemt de situatie ernstig, zoals dat steeds in een democratische campagne is geweest. De twee campagnes worden op ver trouwt op het meer traditionele pa troon van een persoonlijke organisa tie, die vanuit New York wordt gediri geerd en waarvan John Mitchell de leiding heeft. Mitchell en Bliss ontmoe ten elkaar elke week om te coördine ren. Maar de kandidaat zelf blijft de baas. Voor de democraten is, O'Brien zo wel het hoofd van de partij als van Humphrey's eigen campagne. O'Brien noch Bliss wilde zeggen wat hun partijen van plan zijn uit te ge ven voor de campagnes der presidents- en congresverkiezingen maar van een andere republikein wordt vernomen, dat zijn partij op zijn minst 20 miljoen dollar zal uitgeven. VERSCHIL Organisatorisch werken de republi keinen hoofdzakelijk met hun gewone afdelingen in de verschillende staten. De democraten gebruiken echter de techniek van John F. Kennedy in 1960. Zij sturen coördinators van buiten af naar de staten, die dan samenwerken met de partijmensen in die staat. O'Brien zegt dat deze methode zelfs be ter werkt dan in 1960. Maar de nood zaak daartoe is dan ook groter. De laatste twee jaar is de partij-activiteit van de democraten ingezakt, hetgeen O'Brien w(jt aan de concentratie op wetgevende en bestuurswerkzaamhe den in Washington. De grote angst van Bliss is, dat een overmaat van vertrouwen een herha ling zal te zien geven van 1948 toen zovele republikeinen er zeker van wa ren dat Thomas E. Dewey zou winnen van Harry S. Truman, dat zij meenden dat hun stem niet nodig was. Voor de democraat O'Brien is de grootste zorg dat het een zeer korte campagne is. Maar de ironie wil, dat de democraten dit destijds opzettelijk zo hebben geregeld in de veronderstel ling dat dit in hun voordeel zou werken, bij een toen door hun verwachte cam- magne om Lyndon Johnson te herkie zen. Langzaam infiltrerend water van de Atlantische Oceaan, onder mijnt in het Braziliaanse plaatsje Guaratuba het ene huis na het an dere. Hele blokken huizen zijn in de afgelopen weken letterlijk in hun eigen fundamenten ten onder gegaan. ADVERTENTIE IS PARIJS Er wordt in Rome geen proces voorbereid tegen de Nederland se theoloog, pater Schillebeeckx. Dit is de vaste overtuiging van de Franse abbé René Laurentin. de doorgaans uit stekend geïnformeerde religieuze me dewerker van Le Figaro. Volgens hem is de Nederlandse pater, die hij als een van de grootste theologen ter wereld beschouwt, opnieuw het slachtoffer van een serie geruchten. Al eerder, in '67. was hij hierdoor in opspraak gebracht. Tijdens de synode van het vorig jaar maakte men zich namelijk al druk over het proces, dat de congregatie voor de geloofsleer hem zou willen aandoen. Hij werd naar Rome ontboden, waar hij in september 1967 aankwam. Hier diende hij tekst en uitleg te geven over de the- rieën, die hij op het theologische con gres te Toronto in augustus 1967 ont wikkeld had. Men zag hem het paleis van de bewuste congregatie binnengaan. Doch hij was niet ontboden door deze congregatie, maar door de 80-jarige Ierse kardinaal Brown, de theologische leider van de orde van de Dominica nen, waartoe ook pater Schillebeeckx behoort. Kardinaal Brown had in zijn llaatste hoedanigheid en dus niet als lid van de congregatie de Nederland se pater ter verantwoording geroeper voor enkele interviews, die in de Cana- deze pers over hem verschenen waren. In dezelfde periode liep trouwens ook het gerucht, dat hij op het punt stond de kerk te verlaten. Om een einde te maken aan dit sprookje droeg hij ge durende zijn verblijf in Rome voortdu rend zijn Dominicaner pij. Volgens abbé Laurentin gaat het thans om een zelfde actie, waarin de congre gatie voor de geloofsleer niet officieel, noch rechtstreeks is betrokken. Want niet de congregatie, maar wel de oude theologen van de Dominicaner orde. hebben het spreekverbod uitgevaardigd voor de paters Chenu en Schillebeeckx op het theologisch congres te Walten- berg (Duitsland). DEN HAAG Het ziet er naar uit dat binnen niet al te lange tijd een wetsontwerp betreffende niet-register- accountants zal worden ingediend. Staatssecretaris drs. L. J. M. van Son heeft dit geantwoord op schriftelijke vragen van de Tweedekamerleden Boertien en Lems (resp. ARP en PvdA). MOSKOU Het Sovjet persbureau heeft geklaagd dat de „normalisatie" van het politieke leven in Tsjecho- Slowakije langzaam verloopt. De anti communistische krachten zijn daar nog steeds actief en proberen „de leuze van de nationale eenheid uit te buiten", al dus Tass. Het beweert dat „morele ter reur" gebruikt wordt tegen Tsjecho- Slowakije die de Sovjets goed gezind zijn. In tal van gevallen worden deze mensen „in een val gelokt en op hun werk ontslagen", aldus het persbureau. PARIJS De overeenkomst tussen Citroen en Fiat wacht nog altijd op de goed keuring van de Franse regering. Daar deze niet al te lang kan en mag uitblijven, ziet men met een zekere spanning de afloop van de ministerraad van vandaag tegemoet. Men is ervan overtuigd, dat de regering deze goedkeuring niet kan weigeren, hoezeer dit haar ook aan het hart mag gaan. Giovanni Agnelli, de president van het Fiat-concern, heeft in een vraagge sprek met het Franse dagblad l'Equipe ADVERTENTIE vla-flip En nog door de melkman thuisbezorgd ook! Y/"ijf Oostduitse hebben samen natuurkundigen in Oost-Berlijn verklaard dat West-Duitsland nu al in staat is kernwapens te maken. Ek is volgens dit vijftal in West- Duitsland voldoende plutonium aan wezig voor de vervaardiging van vijf of zes atoombommen met een kracht van twintig kiloton. Die vijf natuurkundigen zijn dr. Max Steen- beek. dr. Klaus Fuchs, dr. Justus Mühlenpfordt, dr. Karl Rambusch en dr. Karl Alexander. Hun verklaring is verspreid door het Oostduitse persbureau ADN. Er staat ook in waarom zij haar heb ben afgelegd: „Als Duitse geleerden die gezien hebben hoe het genie van de Duitse wetenschap voor het voor bereiden en voeren van twee wereld oorlogen is misbruikt, hebben wij de plicht er op te wijzen dat in de Dui- se Bondsrepubliek alle voorwaar den worden geschapen voor een be gin op de kortste termijn met de produktie van kernwapens." /"~|ver twee van de vijf onderteke- naren van deze verklaring is vrij veel bekend. Dr. Klaus Fuchs heeft vele jaren doorgebracht in een Engelse gevangenis na zijn ver oordeling wegens het doorgeven van geheime gegevens over vervaardi ging van Amerikaanse kernwapens aan de Sovjet-Unie. Dr. Max Steen- beek ging na de Tweede Wereld- oorlog vrijwillig uit Engeland, zijn tweede vaderland, naar de Verenig de Staten om de eerste Amerikaan se atoombommen te helpen maken. Dr. Max Steenbeck bood de Sovjet- Unie zijn diensten vrijwillig aan na dat hij als gevangene naar dat land was vervoerd en drong in de Stali nistische periode tot de beruchte Be- ria door toen hij meende op een te onbelangrijke post te zijn geplaatst. Dr. Funchs en dr. Steenbeck kun nen dus met geen enkel recht spre ken als misbruikte Duitse genieën. Zij zouden wel een voorbeeld kun nen nemen aan verscheidene thans in West-Duitsland werkende natuur kundigen aan wier tegenwerking 't te danken was dat nazi-Duitsland nooit aan de produktie van kernwa pens is toegekomen, zoals prof. Hei- senberg en prof. Von Weizsacker. geschiedenis zal uitwijzen of IY ADVERTENTIE Dit zUn de winnaars van het aankoopbedrag ln de afgelopen week: Mevr. Wijnnobel. Trompstraat 10, Leiden. St. Huizer, 3e dwarstraat 1, Den Bommel. Mevr. M. Kruyff-Kollerie. Ononweg 26. Haarlem. M. Holthuysen, Meidoornstraat 63. Blerick. L. Bult, Julianalaan 25, Bennekom. Vraag uw beddenvakman nadere inlichtingen. het verraad van Fuchs de we reld in het begin van het kernwa pentijdperk veiliger of onveiliger heeft gemaakt. Vast staat in ieder geval dat Fuchs een der eersten was die welbewust en op grond van politieke overtuiging de spreiding van het bezit van kernwapens hebben bevorderd. Veiliger is naar onze me ning de wereld daarvoor beslist niet geworden. En dr. Steenbeck? Indien hij in het Russische gevangenenkamp was gebleven waarheen hij na de val van het nazirijk samen met andere directeuren van een grote Duitse onderneming was overgebracht, zou ook hij niet een van de eerste me dewerkers aan spreiding van het be zit van kernwapens zijn geworden. Dr. Steenbeck bood toen het Russi sche ministerie van Binnenlandse Zaken schriftelijk zijn diensten aan. En hij was de eerste Duitse geleer de die in contact kwam met de Rus sische kernfysici die in opdracht van Stalin al jaren naar het „geheim van de atoombom" zochten. januari 1967 maakte dr. Steen beck vol trots in een Oostduitse televisie-uitzending bekend hoe groot het aandeel van Duitse natuurkun digen in de produktie van Russische kernwapens was geweest. Hij noemde toen vele namen: Herz, Thiessen. Vollmer, Von Ardenne. Hij en die anderen werken thans in Oost-Duitsland, niet in West-Duits land. Het was dr. Steenbeck die in zijn Russische tijd zijn uiterste best deed voor de bouw van een ultra- centrif ugefabriek voor verrijking van uranium-235. Hij faalde in die opzet, maar niettemin weet hij wat er „te koop" is in de kring van ge leerden en industriëlen die geweldi ge niet-militaire economische moge lijkheden zien in een ultracentrifu- gefabriek. Dr. Steenbeck weet dat de mogelijkheid wordt overwogen van produktie van verrijkt uranium volgens de ultracentrifuge-methode door Nederland en West-Duitsland samen. Op dat laatste slaat de ver wijzing in de verklaring van Steen beck en vier andere Oostduitse na tuurkundigen naar de veronderstel ling dat West-Duitsland na 1970 zou kunnen komen tot een produktie van 92 atoombommen, indien dat land zich voldoende verrijkt uranium kon verschaffen. |e Oostduitse verklaring is dus in verhulde vorm ook een poging tot verdachtmaking van het Neder landse ultracentrifugeproject. Voor dat van die verhulde verdachtma king een openlijke wordt gemaakt, zal 't goed zijn dat onze regering de leden van onze volksvertegenwoordi ging inlicht over de achtergronden van de hier besproken Oostduitse verklaring. Blijkens de memorie van toelich ting op de begroting van Economi sche Zaken zullen immers de Staten- Gemeraal binnenkort moeten oorde len over een voorstel tot de bouw van een Nederlandse proeffabriek voor vervaardiging van verrijkt ura nium volgens de ultracentrifugeme- thode. verklaard, dat zijn onderneming altijd heeft gehoopt op een internationale bundeling. In internationale bindingen wordt gezocht naar het volledig ge bruik van alle hulpbronnen, teneinde maximale mededinging te scheppen, maar waarbij het handhaven der onaf hankelijkheid van elke onderneming be langrijk is. Agnelli noemde berichten volgens welke Michelin. die een controlerend belang in Citroën heeft, door de trans actie met Fiat een belang bij de Ita liaanse bandenfabriek Pirelli zou krij gen, „speculatie zonder grond". Fiat is geen aandeelhouder van Pirelli, inte gendeel, Pirelli heeft sedert lange tijd een belang van ongeveer vijf procent van de Fiat-aandelen. Dat houdt vol gens Agnelli in geen enkel opzicht in, dat Fiat de voorkeur geeft aan een be paalde leverancier. Het Parijse avondblad France Soir schrijft in zijn editie van dinsdag, dat de overeenkomst tussen Fiat en Miche lin de stichting van een gezamenlijke financieringsmaatschappij behelst, waarin elk voor de helft zal deelnemen. Michelin zou deelnemen met haar be lang van 56 procent in Citroën, terwijl Fiat vier- tot vijfhonderdmiljoen frank het equivalent van de inbreng van Michelin zou bijdragen. Volgens het blad bepaalt de overeenkomst dat de verkoopapparaten van Citroën en Fiat gedurende vijf jaar onafhankelijk zul len blijven. Te verwachten is, dat de Franse re gering wel zal moeten toestemmen. Zou zij een beroep doen op de wet van 1966, dan dient zij tegelijkertijd met een an der voorstel voor de dag te komen, wil zij de toekomst van Citroën en van zijn 60.000 arbeiders niet ernstig in gevaar brengen. Welnu, een ander voorstel is niet te vinden. Een poging om met Re nault en met Peugeot samen te gaan, zou Citroën lang niet voldoende fondsen opleveren voor zijn al te hoge nood. In Bonn riep men Nazi-zwijnen99 BERLIJN Het stadsbestuur van West-Berlijn zal aan de drie Westelijke mo gendheden verzoeken, de uiterst rechtse neo-nazi NPD voor de stad te verbieden. Burgemeester Klaus Schütz is belast met het nemen van stappen in die richting bij de Amerikaanse, Britse en Franse commandanten van Berljjn. Achttien dagen geleden had de afde- ling-Berlijn van de Westduitse vak bondsfederatie aan de drie comman danten van Berlijn schriftelijk verzocht de NPD te verbieden. De regionale lei ding van de sociaal-democratische par tij verklaarde maandag, dat „er nood zakelijk maatregelen moeten worden genomen om elk optreden van een po litieke partij van het soort van de NPD in Berlijn onmogelijk te maken". Vol gens geloofwaardige gegevens telt de NPD momenteel 400 leden in het stads deel. Wegens het onophoudelijke tumult is dinsdagavond aan een vergadering van de NPD in de Beethoven-Hal in Bonn na nog geen half uur door de politie voor tijdig een einde gemaakt. Voortdurend had de voorzitter van de partij, Adolf von Thadden, getracht, zich onder de spreekkoren en het gefluit van het pu bliek verstaanbaar te maken. De onge veer 1.500 toehoorders, bijna allemaal tegenstanders, waren als een man op hun stoelen gaan staan en riepen in spreekkoren „SA eruit" en „Nazi's er uit" en „Sieg Heil", onder het nadoen van de nazigroet. rechterarm schuin gestrekt vooruit. Hier en daar kwam het tot handgemeen tussen jongeren en ordebewakers. Een demonstrant, die onder de kreet „weg met het fascis me" het podium op wilde, werd door de ordebewaarders er af gegooid. Twee maal werd traangas gebruikt, zodat een groot aantal aanwezigen de zaal uit vluchtte. Von Thadden moest daardoor zijn rede. die al te laat was begonnen, her haaldelijk onderbreken. Al geruime tijd voordat de vergade ring zou beginnen, waren enige honder den demonstranten voor het gebouw samengestroomd om te proberen de toe gangen systematisch te versperren. De bezoekers konden zich slechts met grote moeite langs de demonstranten naar binnen worstelen, waarbij zich heftige tonelen afspeelden. Toen enige glazen deuren van het gebouw aan splinters werden gedrukt greep de po litie in en vormde een sterk cordon te gen de opdringende menigte, die steeds weer „Nazi-Schweine" scandeerde. Sovjet-plan tegen Nederland? BONN Het weekblad Bayern Ku- rier meldt, dat de regering in Bonn in het geheim de Westelijke geallieerden ingelicht heeft over een sovjet-plan West-Duitsland en Nederland binnen te vallen. De waarschuwing zou op 19 sept, in Bonn gegeven zijn door de staatssecretaris van defensie Karl-Gün- ter Von Hase in een rede voor de de-^ fensiecommissie voor de Westeuropesé' unie (WEU). Het blad wordt uitgegeven door de Westduitse minister van Financiën Franz Josef Strauss in zijn functie van leider van de christen-democratische unie. In een verklaring van het ministerie van Defensie werd gezegd, dat Von Hase in zijn rede voor de WEU niet ge waarschuwd had voor een mogelijke Sovjet-aanval via Noord-Duitsland naar Nederland. De verklaring geeft toe, dat Von Hase opmerkingen had gemaakt „steunend op verschillende hypothesen" Bijzonderheden over hetgeen Hase heeft gezegd, werden niet gegeven. BERLIJN De sluis bij Branden burg, waardoor het scheepvaartverkeer van en naar Berlijn tussen de beide Duitslanden in zijn geheel moet pas seren, is dinsdag door de Oostduitse autoriteiten weer vrijgegeven, na 24 uur versperd te zijn geweest. Het Oost- berlijns persbureau ADN meldde, dat de schade aan een van de sluisdeuren is hersteld. Deze deur was volgens ADN beschadigd door aanvaring van een tan ker uit Hamburg, die op weg was van Berlijn naar Hamburg. In West-Duitsland werd vermoed dat de sluis om politieke redenen was ver sperd. Darmtransplantatiepatiënte overleden RIO DE JANEIRO De jeugdige Braziliaanse balletdanseres Irene Buf falo, op wie veertien dagen geleden in Sao Paulo een darmtransplantatie werd uitgevoerd, is gisteravond overleden. Haar toestand was sinds zaterdag steeds slechter geworden. De transplantatie was verricht onder leiding van dr. Zer- bini, die ook de eerste hartoverplanting in Latijns-Amerika uitvoerde. ADVERTENTIE 1697 TSAAR PETER LEERT IN HOLLAND SCHEPEN BOUWEN EN "VLEK" DRINKEN. Wel wis en waarachtig was in die tijd ■Vlek" er al. Van 1550 af wordt "Vlek" volgens hetzelfde oude recept uitzuiver graan gestookt. Ook die extra zacht# jonge jenever Vlekje". De goedkoopst# van alle merkjenevers. 10.25 per liter. ANNO 1550 Belgen wensen: BRUSSEL Iedere dag vertraging in het besluit de bouw van een buislei ding Europoort Antwerpen toe t« staan kost anderhalf miljoen frank. Met deze stelling z(jn de Belgische petroleummaatschappijen, die de buis leiding willen bouwen, vandaag op een persconferentie overgegaan tot een of fensief. Petrofina, Esso en BP stellen: Door ongunstiger fiscale maatrege len in België zijn de Antwerpse raf finaderijen ten opzichte van de Neder landse vijftig frank per ton verwerkte ruwe olie in het nadeel. Door de beperkte toegankelijkheid van de Schelde komt daar per ton 47 frank nadelig vrachtverschil bij. De Antwerpse raffinaderijen moe ten bijgevolg ook ten behoeve van de chemische industrie de meest eco nomische oplossing kiezen voor hun aanvoer om te kunnen blijven concur- rerèn en de verwerkte produkten te kunnen blijven exporteren. Een buis leiding Europoort - Antwerpen brengt het nadelige vrachtverschil terug tot negen frank, waar echter het fiscale n,adeel van vijftig frank blijft bijkomen. Zelfs als geen rekening gehouden wordt met de op verscheidene don derden miljoenen franken per jaar neer komende afschrijvingen en financiële lasten van plannen die in verband met Zeebrugge worden ontwikkeld, blijven de kosten voor de Antwerpse raffinade rijen nog hoger. WENEN Een opiniepeiling, die tus sen de laatste week van augustus en het midden van september werd uit gevoerd tussen Tsjechoslowaken, die door de invasie van hun vaderland in Oostenrijk zijn gebleven, heeft uitge wezen dat slechts elf procent van hen vaste plannen had om naar huis terug te keren. Het resultaat van de opiniepeiling, die drie weken heeft geduurd, werd ge publiceerd door de werkgroep voor toe gepast sociaal onderzoek (AIAS), di« eerder dit jaar was opgericht door 30 jonge geleerden. Van de toeristen, die werde onder vraagd, zeiden 29 procent dat zij in Oostenrijk wilden blijven, om hun poli tieke overtuiging, 19 procent had nog geen beslissing genomen en 21 procent verklaarde dat zij waarschijnlijk in Oostenrijk zouden blijven. Het Oostenrijkse ministerie van Bin nenlandse Zaken heeft bekendgemaakt, dat er nog 896 Tsjechoslowaken wonen in Oostenrijkse hulpcentra en dat er 632 in Weense hotels wonen. Een woordvoerder voor het ministerie zei, dat sinds de invasie 1798 Tsjecho- slowaakse burgers om politiek asiel hebben gevraagd.- yerder werd in een radiobericht uit Tsjecho-Slowakije, dat in Wenen werd ontvangen gezegd, dat alle Oostduitse studenten die aan de universiteit van Olomouc studeren, het bevel hebben ge kregen naar huis terug te keren. Zelfs als zij hun studie in Tsjecho-Slowakije nog niet voltooid hadden. Dit wegens de vijandige houding van de Tsjechoslo waken. ADVERTENTIE JOV. De Sterke Kous. De ragfijne nylon die tweemaal zolang leeft Gegarandeerd. JOV. Die zitten perfect en u doet er langer mee. Niet goed? Geld terug! Jovanda staat er voor in. Postbus 41, H«ngelo (O)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 7