Vechtpartij voor gerechtsgebouw in
Moskou over Tsjecho-Slowakije
Voor u tot 61/4°/o rente
en voor u keuze
uit 6 spaarvormen en
vooru
RENÉ GASSEN, leven in
flienst van het recht
„Oplossing crisis
in 't vooruitzicht"
Rennies
Stilte rond
het akkoord
van Moskou
PARADE
Over de
Revolutie
Nieuw middel tegen olie op zee
Nobelprijs voor de vrede
i
de bank waar ook zich thuis voelt
PROCES TEGEN JONGE DEMONSTRERENDE INTELLECTUELEN
Weinig aandacht
in Sovjet-pers
2 Starfighters
verongelukt
Belaunde Terry
nu in New York
Beeld van Churchill
beklad in Brussel
Z.-Afrika bouwt
raketbasis
Een platenbon is altijd raak
ONTWRICHT
SNIJDEND
Sparen is aantrekkelijk, vooral bij onze bank, de NMB.
Hoge rentepercentages en meer spaarmogelijkheden,
waaronder nu ook 6% spaarbrieven. Voor particulieren,
stichtingen en verenigingen. De NMB heeft voor iedereen
.een aangepaste spaarvorm, hoge rente en echte persoon
lijke service. En ook dit laatste is iets waar we beslist niet
zuinig mee zijn.
Een platenbon is altlfd raak
Een platenbon is altijd raak
BASK1SCH
PRAKTIJK
Een platenbon is altijd raak
Chrysanten
Zeeën van kleur.
Te zien en voordelig
te koop bij iedere
bloemenwinkel,
kar en kraam.
Neem ze mee.
Want we hebben
ze nodig in dit
wat kale seizoen.
Mexicaanse regering:
CONTACT
Brandend maagzuur,
[helpen
direct!'
DONDERDAG 10 OKTOBER 1968
11TOSKOU Voor- en tegenstanders van de Russische
-l-'-l invasie in Tsjecho-SIowakije hebben elkaar gisteren
in Moskou afgerost. Dat gebeurde naar aanleiding van een
proces tegen vijf jonge intellectuelen. Zij hadden kort na
de bezetting van Tsjecho-SIowakije een protestdemonstra
tie gehouden op het Rode Plein, in het hart van de Rus
sische hoofdstad.
Andere jongeren verhinderden dit.
Daarop vlogen de twee partijen elkaar
in de haren. Een beroep op de politie
van de intellectuelen om hun tegenstan
ders te arresteren wegens straatschen
derij vond geen gehoor.
De vijf demonstranten die terecht
staan zijn dr. Pavel Litvinof (29), een
natuurkundige en kleinzoon van Maxim
Litvinof, onder Stalin lange tijd minis
ter van Buitenlandse Zaken; mevrouw
Larissa Daniel (38), de vrouw van de
schrijver Joeli Daniel die in februari
1966 werd veroordeeld tot vijf jaar
dwangarbeid; Vadim Delone, een stu
dent; Konstantin Babitski (40), een
taalgeleerde die is verbonden aan de
Russische Academie van Wetenschap
pen en Vladimir Dremljoega (28), van
wie alleen bekend was dat hij zonder
beroep is. Allen hangt een maximum
straf van vijf jaar dwangarbeid boven
het hoofd.
Het vijftal dat in Moskou terecht
staat, maakt deel uit van een kleine
groep jonge Russische intellectuelen die
een verbeten strijd voert voor meer
vrijheid van meningsuiting in de
Sovjet-Unie. Mevr. Daniel en dr. Litvi
nof hebben een leidend aandeel in deze
beweging.
Zij werden op 25 augustus gearres
teerd toen ze op het Rode Plein in
Moskou demonstreerden tegen de be
zetting van Tjecho-Slowakije. Volgens
het Russische persbureau Tass dat
31 IN31B3AOV
„Hij ls morgen jarig en woont ver weg"
v.a. 4,25
BONN In drie uur tijds heeft de
Westduitse luchtmacht gisteren twee
gevechtsvliegtuigen van het type Star-
fighter verloren. Sinds 1962, toen West-
Duitsland dit type in gebruik nam, zijn
90 van deze toestellen verongelukt.
Een van'de Starfighters stortte neer
in Westfalen, de andere bij de monding
van de Wezer. Beide piloten kwamen
om het leven. Een derde piloot, die
meevloog wordt vermist. In totaal ver
ongelukten 46 piloten met Westduitse
Starfighters.
BREZNJEF
petitie
De vechtpartij speelde zich af tussen arbeiders en vrien
den van de beschuldigden. Zij waren samengestroomd
voor het gerechtsgebouw in een buitenwijk van Moskou.
Vrienden en familieleden van het vijftal dat terecht staat
probeerden verscheidene malen een petitie op te stellen
waarin ze bij partijleider Breznjef protesteerden tegen dit
en overeenkomstige processen achter gesloten deuren.
proces zijn beslag krijgt. De petitie was
mede-ondertekend door 56 andere be
kende Russen.
Arbeiders, die gisteren ook samen-
groepten voor het gerechtsgebouw,
maakten veelvuldig snijdende opmer
kingen over het proces, dat binnen zijn
eerste dag was ingegaan. Een van hen
merkte op dat dr. Litvinof zeker niet
met „fluwelen handschoenen" zou zijn
aangepakt wanneer zijn vader loodgie
ter was geweest en geen minister.
Een vriend van de beschuldigden ant
woordde: „Het is interessant dat de
regering altijd de hulp van de arbeiders
inroept wanneer ze zich bedreigt voelt".
De meerderheid van de Russen weet
inmiddels weinig van wat er zich tij
dens het proces in Moskou afspeelt. De
Russische pers besteedt er weinig aan
dacht aan en buitenlandse radiozenders
worden voortdurend gestoord.
Het proces tegen de vijf demonstran
ten zal, naar men verwacht, drie dagen
in beslag nemen. c
in een kort bericht melding maakte
van het proces, probeerden zij „de
aandacht te trekken van voorbijgan
gers door spreekkoren en andere acties
waardoor de waardigheid van het Rus
sische volk werd beledigd".
„Het gevolg hiervan was", aldus Tass,
„dat 't verkeer op het Rode Plein werd
ontwricht en dat toeristen die een mu
seum bezochten, in moeilijkheden kwa
men". Met geen woord repte Tass over
de gebeurtenissen in Tsjecho-SIowakije,
die de aanleiding vormden voor de pro
testactie.
Onder de aanhangers van de be
schuldigden die buiten het gerechts
gebouw protesteerden tegen de gang
van zaken, was dr. Pyotr Jakir, his
toricus en zoon van generaal Ion
Jakir, die in 1930 werd terechtge
steld tijdens een zuivering. Hij kreeg
bijval van een gepensioneerde gene-
raal-majoor, Pyotr Grigoryenko, die
zich ook tijdens vroegere processen
tegen intellectuelen aansloot bij de
demonstranten. Hij wond zich giste
ren ZO'op dat hij een politieman
wilde slaan met zijn wandelstok.
Omstanders konden dit op het nip
pertje beletten.
Generaal Grigoryenko vertelde jour
nalisten, dat hij in een petitie aan het
Russische Hooggerechtshof had gepro
testeerd tegen de wijze waarop het
ADVERTENTIE
mei. Th. van Dongen
kassier kantoor Breda
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
ADVERTENTIE
„Ze vond 't fijn om zelf uit te zoeken"
v.a. 4,25
BUENOS AIRES De vorige week
afgezette president van Peru, Fernan
do Belaunde Terry, is gisteren naar
New York gevlogen nada't hij eerst een
mislukte poging had gedaan naar Peru
terug te keren.
Belaunde geniet politiek asiel in Ar
gentinië sinds hij op 3 oktober door een
militaire junta werd afgezet. Gisteren
kondigde hij aan, dat hij naar Uruguay
wilde gaan. Eenmaal op het vliegveld
wilde bij echter naar Peru. Met een toe
stel van een Amerikaanse maatschap
pij vertrok hij inderdaad, maar het
vliegtuig keerde na een half uur terug.
Belaunde wehd onder politiebewaking
naar een wachtkamer gebracht. Later
vertrok hij naar New York.
ADVERTENTIE
„Ik weet niet waar h(J van houdt"
v.a. 4,25
OSLO De Nobelprijs voor de vrede is toegekend aan de Franse rechts
geleerde René Cassin, rechter bij het Europese Hof voor de Rechten
van de Mens. Tot vorige maand was de 81-jarige professor president van
dit hof.
Cassin is voorzitter geweest van de commissie van de Ver. Naties voor de
Rechten van de Mens. Hij heeft, aldus de commissie van het Noorse parle
ment die de prijs toekent, steeds geijverd voor naleving van de bepalingen
van de Verklaring van de Rechten van de Mens, die in 1948 tot stand kwam.
Yeenendaal: Markt 5. Ede: Breelaan 1.
De prijs bedraagt 350.000 kronen
(een kleine kwart miljoen gulden), een
goude medaille en een diploma. De
Nobelprijs voor de vrede is twee jaar
lang niet uitgereikt.
Onze correspondent in Parijs telefo
neerde ons gisteravond:
René Cassin, die op 5 oktober 81
jaar oud werd, heeft zijn gehele leven
in dienst gesteld van de rechtvaardig
heid en het recht met zijn hoge intel
ligentie hij is niet alleen doctor n
de letteren, maar ook in de politieke,
economische en rechtswetenschappen
probeerde hij de fundamentele be
ginselen van de samenleving over te
brengen op zijn studenten aan de uni
versiteiten van Rijssel, (1920 - 1929),
van Parijs (1929 - 1960), aan de Aca
demie van het Internationale Recht in
Den Haag en te Genève.
Hij verdedigde deze beginselen met
zijn Baskische vurigheid hij was te
Bayonne geboren als lid van de
Franse delegaties bij de Volkerenbond
(1924 - 1938), bij de Verenigde Naties
(1946 - 1958) en als mede-oprichter van
de wetenschappelijke en culturele orga
nisatie in de Ver. Naties, de Unesco.
Lag dit alles in het theoretische vlak,
ook in de praktijk bracht hij zijn ken
nis in toepassing. Op nationaal gebied
als vice-president van de Staatsraad
(1944-1960), als lid van de constitutione
le raad (sedert 1960),en vooral lals pre
sident van het opperste arbitragehof. Op
internationaal gebied deed hij dit eerst
als lid en daarna als president van de
Commissie voor de Rechten van de
Mens, als eerste rapporteur van het
Handvest van de Rechten van de Mens,
tenslotte als rechter en sedert 1962 als
president van het Europese hof.
BRUSSEL De Belgische politie
zal voorlopig onafgebroken een oogje
houden op het standbeeld van Sir
Winston Churchill in Ukkel, een voor
stad van Brussel. Dit blijkt nodig om
dat vandalen het monument hebben
beklad met teksten als „Yalta verra
der" en „Yalta 1944 - Praag 1968". De
kladpartij is de jongste in een reeks
van soortgelijke incidenten.
ADVERTENTIE
„Ze heeft een grammofoon. Dus
v.a. 4,25
KAAPSTAD Zuid-Afrika gaat eei
raketbasis aanleggen op de kust vai
Zoeloeland. Het proefterrein zal zich
tot ver in de Indische Oceaan uitstrek
ken. De basis wordt een steunpilaar van
de Zuidafrikaanse defensie.
0 René Cassin, de president van het
Europese Hof voor de rechten van
de mens, liet gisteren in zijn woning
in Parijs plechtig de kurk van een
fles champagne springen. Hij had juist
i gehoord dat hem de Nobelprijs voor
de vréde voor 1968 was toegekend.
ADVERTENTIE
Zeg het met bloemen.
8c*
MEXICO Voor het eerst sinds
het uitbreken van de ongeregeldheden
in Mexico, eind juli, hebben de rege
ring en de studenten officieel met el
kaar gesproken. De bijeenkomst duur
de bijna een hele nacht.
De regeringsdelegatie stond onder
leiding van Jorge de la Vega Domin-
guez, directeur van het economisch, po
litiek en sociaal instituut van de rege
ringspartij (PRI). Voor de stakende
studenten waren de belangrijkste verte
genwoordigers Marcelino Perello en Ro
berto Escudero.
De la Vega Dominguez deelde na af
loop mee, dat er sinds 28 september al
enkele besprekingen waren geweest
maar de twee partijen hadden zich
daarin beperkt tot een uiteenzetting van
hun standpunten. Men kwam toen niet
tot resultaten.
Nu echter, aldus de vertegenwoordi
ger van de regering, „is de dialoog be
gonnen". Wel wees hij er op dat het
nog te vroeg was om te spreken over
het einde van de crisis1. Het contact dat
nu tot stand is gebracht leek hem
echter erg belangrijk. „Het stelt een
spoedige oplossing in het vooruitzicht"
zo besloot hij optimistisch.
Intussen deden de studenten een ver
geefse poging om een herdenkingsbij
eenkomst te beleggen voor de vermoor
de guerrillaleider Ernesto Guevara, die
een jaar geleden omkwam in Bolivia.
Militairen beletten hun de toegang tot
de universiteit van Mexico-stad.
ADVERTENTIE
druk op de maag, opgeblazen gevoel
PRAAG De Praagse leiders wil
len zoveel mogelijk redden van hun li
berale programma, hoewel de druk
van Moskou toeneemt. Dat viel af te
leiden uit een communiqué na afloop
van een bijeenkomst van het presidium
van de partij.
Of partijleider Dubcek en zijn poli
tieke vrienden lang zullen kunnen
stand houden tegenover het ideologi
sche offensief van Rusland, leek twij
felachtig. Volgens 'niet bevestigde
berichten zal de Russische premier
Kosygin op 21 oktober naar Praag
komen ter ondertekening van het kort
geleden in Moskou overeengekomen
Tsjechisch-Russische akkoord.
Desondanks zal Tsjecho-SIowakije,
voor zover Dubcek en de zijnen dat
kunnen verhinderen, niet terugkeren
naar het stalinistische verleden. Dat
schreef het partijblad, Rude Pravo, gis
teren. Het blad wees bovendien berich
ten over mogelijke veranderingen in de
partijleiding als verzinsels van de hand.
Inmiddels heeft nog steeds niemand
van de Praagse leiders een verkla
ring afgegeven over de juiste beteke
nis van het akkoord van Moskou.
Evenmin heeft de partijleiding met
een woord gerept over het vertrek
naar Moskou, gisteren, van een Tsje-
choslowaakse delegatie onder leiding
van vice-premier, Frantisek Hamouz.
Deze delegatie zou details moeten re
gelen van de overeengekomen statio
nering van Russische troepen in Tsje
cho-SIowakije. v
De Tsjechoslowaakse premier, Old-
rich Cernik, en Gustav Husak, de lei
der van de Slowaakse communistische
partij, proberen intussen de Tsjechoslo
waakse dagbladen ervan te overtuigen,
dat ze voor het behoud van het land de
eisen van Moskou moeten accepteren.
De leiders vrezen, dat de kranten het
akkoord zullen opvatten als een eenzij
dige nederlaag voor Praag, waartegen
ze zich moeten verzetten. De pers moet
de partij steunen in haar pogingen om
de overeengekomen maatregelen stipt
uit te voeren, aldus Cernik. De massa
media, zo voegde hij eraan toe, moeten
zich evenals wij gebonden voelen aan
de overeenkomst met Moskou.
ADVERTENTIE
VIEUX
De Zachte Hollandse
KONJAK
li/Ten kan de situatie in dewereld af-
doen met enkele dooddoener*
cliché's, even nietszeggend als
geesteloos. Daarbij zegt men dat
Nederland als nationale plaag heeft!
de commissie, Frankrijk: De Gaulle
en Zuid-Amerika: de revolutie.
Het is aardig gevonden, maar het klopt
toch niet. Zoals men de wereld niet
in schema's of formules kan van
gen, zo is ook hier ergens iets mis
met deze dooddoener. En dat het
niet klopt met schema's of formules,
komt door de mens, die zich eenvou
dig niet geheel wetmatig laat voor
schrijven hoe te denken en te le
ven.
Om de mens gaat het ook in Zuid-
Amerika, een van de brandpunten
van het huidige politieke leven.
Zuid-Amerika, dat pas enkele tiental
len jaren bezig is zich zelf te ontdek
ken en welks miljoenen inwoners van
grote invloed zullen zijn bij het be
palen van de weg, die de wereld in
de volgende jaren zal gaan. De te
genstellingen tussen rijk en arm,
tussen bezittenden en bezitlozen, zijn
in dit deel van de wereld nog zo
groot en schrijnend, dat er eenvou
dig iets moet gedaan worden, wil
hier niet een chaos ontstaan, waarin
vele negatieve geesten als vissers in
troebel water zullen kunnen optre
den.
A ls overal is, is ook hier de situatie
niet zwart-wit. Niet alle rijken
zijn hebzuchtig, a-sociaal en op uit
buiting uit. Niet alle armen onge
veer 95 procent van de bevolking
zijn arm maar edel en uit op sociale
rechtvaardigheid en ontwikkeling.
Maar wel is zeker, dat sociale recht
vaardigheid en de eerlijker verdeling
van de aanwezige welvaarts bronnen
nodig is, wil de chaos niet komen.
Een van de lieden die iets van deze
problematiek voor Zuid-Amerika
had doorgrond is de nu dezer dagen
verdreven president van Peru, Be
launde Terry.
Het begon al bij zijn verkiezing, die in
tegenstelling de traditie in Peru, op
min of meer democratische wijze
geschiedde. In ieder geval was er bij
BELAUNDE TERRY
poging
de stembuszege van Belaunde niet
de gebruikelijke terreur, bedrog en
omkoperij. De Peruviaanse presi
dent poogde iets van de modernere
ideeën voor Peru in praktijk te bren
gen. Hij is daarin niet altijd ge
slaagd. Dat kwam niet alleen door
de tegenstand van de bezitters, het
kwam ook door kwaadwilligheid en
onbegrip van de niet-bezitters.
Maar in ieder geval wekte zijn stre
ven de tegenstand van velen die zich
in hun huidige status bedreigd za
gen.
T^eze bedreigden hebben tenslotte de
steun kunnen verwerven van het
Peruviaanse leger. Waarschijnlijk
omdat de president tenslotte ook dit
bolwerk wilde aantasten, na de ko
mende verkiezingen. En waarschijn
lijk zijn er in het leger bijna even
veel generaalsals manschappen.
Het is dwaas om van Belaunde Terry
een martelaar te maken. Dat is hij
beslist niet.
Maar het is waarschijnlijk nog dwa
zer, om een man die langs de we
gen van geleidelijkheid Peru een
stap op de weg naar betere toestan
den wilde leiden, weg te sturen.
Tijdens zijn bezoek aan Columbia heeft
Paus Paulus Zuid-Amerika aangera
den om een andere weg in te slaan,
een weg naar betere toestanden,
maar hij veroordeelde daarbij de
weg van het geweld.
Het is zeker, dat geweld nooit iets op
lost en meer problemen en meer
haat en verbittering achterlaat, dan
indien men iets langs de weg van
overreding en geleidelijkheid kan
bereiken.
Maar het aantal mensen in Zuid-Ame
rika dat meent dat aan de redelijk
heid geen kans wordt gegeven en
dat de weg van het geweld verkiest,
wordt steeds groter. Niets voor niets
is de verering voor de Argentijnse-
Cubaan, die in Bolivia terechtgesteld
werd, „Che" Guevara, groeiende.
En dat niet altijd bepaald uit sym
pathie voor zijn persoon, maar meer
uit het gevoel dat zijn gewelddadigs
oplossing de nog enig mogelijke is.
'Natuurlijk is dat niet zo.
Maar revoluties als die nu in Peru van
het leger, bereiken alleen het tegen
deel van wat zij zeggen te willen be
werkstelligen.
Het is ook geweld en de armoede en
krotten van Peru kan men niet ach
ter een Potemkin-dorp van tanks
verschuilen.
DEN HAAG Een Amerikaanse
oliemaatschappij heeft een chemisch
produkt ontwikkeld dat een groot suc
ces is gebleken in de strijd tegen olie
velden op zee. Het grote voordeel van
dit middel is dat het niet giftig is en
dait het plantaardige en dierlijke leven
onder water er niet door wordt be
dreigd.
Het middel, dat Corexit wordt ge
noemd. is intussen enkele malen in de
praktijk toegepast na ongelukken met
tankers en bij een verontreiniging door
stookolie van de haven van New York.
Minder dan een week nadat het pro
dukt in een kleine hoeveelheid was ont
wikkeld in een Amerikaans laborato
rium van Esso liep in de buurt van
Kaapstad do tanker Esso Essen op de
rotsen. De vierduizend ton ruwe olie
die in zee terecht kwam, werd bestre
den met honderd vaten Corexit die uit
de Verenigde Staten ijlings waren over
gevlogen.
Na drie dagen spuiten door vier klei
ne vliegtuigen en twee schepen werd
geen olje meer waargenomen.
Corexit zorgt ervoor dat de olie zich
met een grotere snelheid over het wa
ter verspreidt en splitst de olie tegelij
kertijd in zeer kleine deeltjes die niet
meer samenvloeien. De deeltjes gaan
in het zeewater zweven en kunnen door
hun geringe omvang in snel tempo door
organismen in het zeewater worden af
gebroken.
De ramp met de Torrey Canyon heeft
geleerd dat' deze organismen de olie
veel vlugger afbreken dan chemicaliën.
De. chemische bestrijdingsmiddelen die
bij deze ramp zijn gebruikt, hebben
bovendien grote schade toegebracht
aan het zeeleven.
Op tal van strategische punten langs
de grote scheepvaartroutes heeft de Es
so intussen Corexit opgeslagen. Alle
tankschepen van de Esso ook de Ne
derlandse worden of zijn er mee uit
gerust. De raffinaderij van de maat
schappij in Rotterdam beschikt al over
een werkvoorraad.
In ons land is het produkt nog slechts
verkocht aan Mobil Oil, een concurrent
van de Esso, die het op een booreiland
in de Noordzee gebruikt. Ook Rijks
waterstaat heeft grote interesse ge
toond.