Dale Wasserman vertelt iets over
„De man van La Mancha"
Susana y José op
beeldbuis
Als een Phoenix
van Christopher Fry
Actie Pakkenstad
op AVRO-televisie
Z WOLSMAN:
In ,/t Is Historisch"
een Valkenier
FINANCIËLE
NOTITIES
Tweede fabriek
van Hazemeijer
in Hengelo
Zaak-Mi a Versluis
voor justitie nog
niet van de baan
PILOOT STORM
TEKKO TAKS
VANAVOND
TELEVISIE
MORGEN
T.V. LANGENBERG
Smidje Verholen
en de
knap-mutator
„Nu kan er maar één
man EMS leiden,
en dat ben ik"
UIT DE KERKEN
fagïna 2
MAANDAG 14 OKTOBER 1968
44
Terwijl de rechter zich vlug omkeer
de, vervolgde ze:
„Vrouwen hebben hun eigen gehei
men, die geen man ooit peilen kan.
Het is niet meer dan natuurlijk, dat
Uedelachtbare dat van Mevr. Loe niet
heeft kunnen ontdekken".
De rechter ging vlug op haar toe.
„Wilt ge daarmee zeggen", vroeg
hij gespannen, „dat ge nieuw bewijs
materiaal tegen haar hebt gevonden?"
„Neen", antwoordde zij met een
zucht. „Niet nieuw. Hen oud gegeven
maar het enige dat de moord op
Loe Ming verklaart".
De rechter keek haar doordringend
aan. Hij zei ongeduldig:
„Spreek op, vrouw!"
Zij trok haar mantel dichter om
zich heen; ze huiverde. Dan begon ze
met een stem die plotseling dodelijk
vermoeid scheen:
„Altijd bezig met huishoudelijk werk
terwijl men kleren verstelt die het
verstellen niet meer waard zijn, nieu
we vikten zolen naait voor versleten
schoenen vaak gaan onze gedach
ten dan dwalen. Terwijl we in het
flikkerende licht van de enige kaars
onze ogen blind staren op ons werk,
halen we de draad door het gerafelde
goed en we vragen... vragen ons af
of dit dan alles is. De vilten zool is
hard, onze vingers doen zeer. We ne
men de ijzeren nagel en de houten
hamer en we hameren de gaten in de
zool, het ene gat na het ander..."
Rechter Tie keek naar haar slanke
figuur zoals ze daar stond met ge
bogen hoofd. Diep geroerd door de
oneindige droefheid die uit haar woor
den klonk, vergat hij zijn eigen zorgen.
Hij zocht naar woorden om haar te
troosten, maar dan ging ze voort met
dezelfde vermoeide stem: „Dan halen
we de naald in en uit. En onze treu
rige gedachten gaan in en uit
vreemde grijze vogels die doelloos
rondvliegen, om een verlaten nest".
Ze hief haar hoofd op en keek de
rechter aan. De vreemde, wilde glans
in haar wijde ogen ontstelde hem.
Dan sprak ze langzaam:
„Op een nacht komt de gedachte
bij haar op. Ze legt haar naaiwerk
neer, neemt de zoolnagel op en kijkt
er lang naar... alsof ze die nagel nog
nooit tevoren had gezien. De trouwe,
scherpe ijzeren nagel, die haar zere
vingers heeft beschermd, de geduldi
ge vriend van zovele lange, eenzame
uren van droef gepeins".
„Bedoelt ge dat zij daarmede..." be
gon de rechter.
„Ja, dat bedoel ik", onderbrak zij
hem rustig. „Die lange nagels hebben
maar een kleine kop. Indien ze er he
lemaal met de houten hamer ingedre
ven worden, zal de kop volkomen on
zichtbaar zijn tussen de haren op de
kruin. Daarom zal niemand ooit ont
dekken, dat zij hem vermoord had...
en eindelijk vrij was".
De rechter keek haar aan met stra
lende ogen.
„Vrouw, ge hebt me gered!" riep
hij uit. „Dat moet de oplossing zijn!
Dat verklaart waarom zij zo bevreesd
was voor de lijkschouwing en tevens
waarom die tevergeefs was". Een
warme glimlach kwam op zijn gelaat
toen hij vervolgde: „U heeft volkomen
gelijk, alleen een vrouw kon dat ooit
weten".
Zij keek hem zwijgend aan. De rech
ter vroeg vlug:
„Waarom bent u bedroefd? Ik her
zeg u, u moet gelijk hebben. Het is de
enige oplossing!"
Mevr. Kwo trok de kap van haar
mantel over haar hoofd. Ineens glim
lachte zij zacht. Ze keek hem weer
aan, dan sprak ze langzaam: „Ja, ge
zult begrijpen dat het inderdaad de
enige oplossing is".
Ze keerde zich om en verliet de
kamer.
Rechter Tie staarde lang naar de
gesloten deur. Hij was plotseling
doodsbleek geworden. Met een diepe
frons ging hij terug naar de tafel. Hij
klapte in zijn handen. Toen de klerk
verscheen beval hij hem zijn drie me
dewerkers te laten komen.
Ma Joeng, Tsjiao Tai en Tao Gan
kwamen mismoedig binnen. Maar hun
gezichten klaarden op in een ongelovi
ge glimlach toen zij Rechter Tie za
gen. Hij stond recht overeind voor
zijn schrijftafel, de armen gevouwen
in zijn wijde mouwen. Hij zei met
vaste stem: „Ik ben overtuigd, mijn
vrienden, dat nu de oplossing van de
moord op Loe Ming gevonden is. We
zullen een tweede lijkschouwing hou
den".
Ma Joeng keek eerst ontsteld naar
zijn twee vrienden. Maar dan lachte
hij breed en riep uit:
„Als Uedelachbare dat zegt, dan
betekent dat dat de zaak in orde is.
Wanneer zal de lijkschouwing gehou
den worden?"
„Zo spoedig mogelijk", antwoordde
de rechter dadelijk. „Ditmaal zullen
we niet naar de begraafplaats gaan,
we zullen de doodkist hier naar het
gerechtshof laten brengen".
Tsjiao Tai knikte goedkeurend.
„Zoals Uedelachtbare bekend is",
zei hij, „is het volk in een ge
vaarlijke stemming. Het is gemakke
lijker hen hier in de rechtszaal in de
hand te houden dan daar buiten op de
begraafplaats".
Tao Gan scheen nog te aarzelen.
Hij sprak langzaam:
„Toen ik de klerken zei papier voor
mm
«mm
plakkaten klaar te maken, kon ik hun
wel aanzien dat ze begrepen waarom
het ging. Ik denk dat het nieuws dat
u wilt aftreden nu wel overal de ron
de doet. Als het volk over een twee
de lijkschouwing hoort, vrees ik dat er
een oproer zal uitbreken".
„Ik geef mij ten volle rekenschap
van die mogelijkheid", zei rechter
Tie ernstig. „Maar ik ben bereid die
kans te nemen. Zeg Kwo, dat hij alles
in de rechtszaal in gereedheid brengt.
Ma Joeng en Tsjiao Tai, jullie gaat
naar de meester van het Slagersgilde
en naar Gildemeester Liao. Deel hun
mijn beslissing mede en zeg hun met
jullie mee te gaan naar de begraaf
plaats om getuige te zijn bij het ope
nen van het grafgewelf en de over
brenging van de doodkist naar het ge
rechtsgebouw. Als dat alles vlug en
zonder veel ophef gebeurt, kunnen we
de doodkist hier hebben voordat het
volk weet wat er aan de hand is. En
wanneer het nieuws van een tweede
lijkschouwing dan bekend wordt, ver
trouw ik, dat hun nieuwsgierigheid
sterker zal zijn dan hun haat tegen
mij en dat de tegenwoordigheid van
de gildemeesters, die ieders vertrou
wen hebben, hen van ondoordachte da
den van geweld zal terughouden. Ik
neem aan, dat zich geen ongeregeld
heden zullen voordoen voordat ik hier
in de rechtszaal de bijzondere zitting
van het hof zal openen".
Hij knikte zijn drie assistenten met
een geruststellende glimlach toe en
zij namen haastig afscheid om zijn
orders te gaan uitvoeren.
Maar toen hij alleen was, bestierf
de glimlach op Rechter Tie's gelaat.
Het was met de grootste moeite, dat
hij daareven die opgewektheid had
kunnen veinzen. Nu ging hij met wan
kelende schreden naar zijn schrijfta
fel, ging zitten en begroef zijn gezicht
in zijn handen.
Hoofdstuk XXIII
EEN BIJZONDERE ZITTING VAN
HET GERECHTSHOF; DE WAAR
HEID KOMT EINDELIJK AAN HET
LICHT.
Rechter Tie had geen trek in de
rijst en soep, die de klerk voor zijn
middagmaal gebracht had. Hij vol
stond er mee een paar koppen sterke
thee te drinken.
Kwo had gerapporteerd, dat de dood
kist van Loe Ming zonder enig inci
dent van de begraafplaats naar het
gerechtsgebouw was overgebracht.
Maar nu verzamelde zich een schel
dende en joelende menigte voor de
poort.
Ma Joeng en Tsjiao Tai kwamen
binnen, ze keken bezorgd.
„De rechtszaal is al vol", sprak Ma
Joeng ernstig, „de mensen zijn in een
gevaarlijke stemming. En zij, die bin
nen geen plaats meer konden krijgen
maken nu herrie op straat en gooien
stenen tegen de poort".
„Laat ze", zei Rechter Tie kortaf.
Ma Joeng wierp Tsjiao Tai een on
geruste blik toe. Tsjiao Tai begon
voorzichtig:
„Zou u niet kunnen goedvinden, dat
ik de bereden militaire politie waar
schuw, Edelachtbare? Zij kunnen in
een ogenblik een cordon om het ge
rechtsgebouw leggen en..."
(Wordt vervolgd)
3941. Arend had gepoogd zijn mantel over de ogen
van de draak te werpen, maar ondanks zijn grootte
was deze tegenstander watervlug. Een flitsende hapbe-
weging van de grimmige kop en het natte kledingstuk
werd hem uit de hand gerukt. De draak zwiepte het
enkele malen als een vod heen en weer, zodat de spet
ters het en derwaarts vlogen, om het daarna aan ra
fels te scheuren. Met een zwaard alleen voelde onze
astronaut zich niet erg zeker en hij zocht om zich
heen naar andere afweermogelijkheden. Daar zag hij
een jong boompje. Met een paar snelle houwen van 't
zwaard had hij er een doelmatige vechtstok bij. Nala
hurkte intussen jammerend tussen de magrovewortels
en wachtte sidderend af hoe de strijd verliep.... Zou
deze Aardling haar leven kunnen redden?
61. Tekko kwam diep onder de indruk van de geleerd
heid van zijn vriend en niet zodra was Sir Patrick's
enthousiasme over de nieuwe ontdekking enigszins be
koeld, of Tekko vroeg hem hoe hij dit alles uit de ge
beeldhouwde poppetjes kon aflezen. „Oh eh...Ik ben
zo'n beetje Egyptoloog in mijn vrije tijd!" glunderde
de adellijke jager. „Een hobby van me, als je me kunt
volgen! Ik ben nu eenmaal graag van alle markten
thuis, want dan sta je nooit voor raadselen! Kom mee
knaap! We gaan verder! Ik ruik het avontuur!" Steeds
verder en steeds dieper gingen beide vrienden het rots
graf in. De gang maakte vele bochten en steeds op
nieuw schrok Tekko, wanneer hij bij het omslaan van
een hoek weer plotseling tegenover het één of andere
griezelige godenbeeld kwam te staan. Sir Patrick was
echter niet van zijn stuk te brengen en beende onver
stoorbaar door, af en toe enkele hiëroglyphen ontcijfe
rend. Opeens nadat zij weer een hoek omgeslagen wa
ren kwamen zij voor een lange steile afgaande trap te
staan en na een korte beraadslaging daalden zij deze
af. „We zijn subiet op de goede weg, knaap!" bromde
Sir Patrick en gevolgd door Tekko zette hij zijn onder
zoekingstocht voort.
In februari van dit jaar maakte het
Spaanse dansensemble „Susana y Jo
sé" een tournee door Nederland. Ge
lijktijdig met dit ensemble verbleef
hier de Spaanse componist Robledo,
die onder de naam Armin Janssen in
Zwitserland professor in de musicolo
gie is en die regelmatig de wereld af
reist als concertpianist. Samen met de
musici van het dansensemble stelde
hij een programma samen van Fla-
menco-muziek-als-eoncert, dat op
woensdag 16 oktober van 20.20 tot 21.00
uur via Nederland 2 door de AVRO-te-
levisie wordt uitgezonden. De oor
spronkelijke melodieën van de in dit
programma gezongen en gespeelde
liederen werden door Robledo be
werkt.
Uitgevoerd worden: „Retablo Fla
menco", „Ritmoy Puntera", „Serra-
nas y Verdiales', „Flamenqué-
na", „Aleguas de Cordoba", „Mala-
guénnas", „Zambra del Rio" en „Rum
ba flamenca". Medewerking verlenen
Armin Janssen, piano, Andrés Batista,
gitaar, Maria La Talegona en San Lo
renzo, zang. De regie heeft Will Si
mon.
ff
ff
Op woensdag 16 oktober van 21.00
tot 21.50 uur presenteert de AVRO-tele-
visie via Nederland 2 Christopher
Fry's eenaker „Als een Phoenix" in
de vertaling van Bert Voeten.
De meestal hooggestemde Engelse
dichter/toneelschrijver Christopher
Fry geeft in deze eenakter een onver
wachte humor te zien. Als naar antiek
gebruik de Griekse weduwe met haar
slavin haar gestorven echtgenoot in
het graf wil volgen, blijkt de natuur
toch machtiger dan een eigenlijk niet
meer beleden geloof. Vandaar, dat de
blote knieën van de soldaat die op het
kerkhof de wacht houdt, een onver
wachte rol gaan spelen in de hoge sfe
ren, waarin de weduwe met haar geest
denkt te vertoeven. Annet Nieuwen-
huyzen speelt de rol van de Griekse
weduwe Dynamene, Ingeborg Elze
vier is de slavin Doto en Maxim Ha
mel de soldaat Tegeus. De regie is in
handen van Adelheid van der Most.
ff
ff'
Op woensdag 16 oktober van 21.50 tot
22.20 uur via Nederland 2 brengt de
AVRO-Televisie een documentaire on
der de titel „Actie Pokkenstad". Veel
historische huizen in de Amsterdamse
binnenstad worden ernstig bedreigd
door de slopershamer. Dit was aanlei
ding voor een groep Amsterdammers
om vorig jaar de actie „Amsterdaad"
op touw te zetten, onder het motto
„Actie Pokkenstad". Ruim 110.000
mensen zetten hun handtekening om
duidelijk te maken, dat het verval van
de oude binnenstad hun zeer ter harte
ging.
Als vervolg op deze actie werd opge
richt de stichting Stadskern, die een
steunfonds y/il vormen om te kunnen
bijdragen in de restauratie van vele be
dreigde panden.- De noodzaak vhn dit
steunfonds en vooral de noodzaak tot
het bijdragen hieraan, kan men zien in
deze documentaire waaraan onder an
deren meewerken de architecten J. J.
Vriend en W. Röling.
Scenario en tekst zijn van Anton
Kamphoff. De cameraman is Rudi van
Buren en Rob Zimmerman zorgt voor
de trucages.
Produktie en realisatie: Will Simon.
HILVERSUM I
18.00 Stereo: Meisjeskoor met instru
mentaal sextet. 18.19 Uitz. v. d. Kath.
Volkspartij. Kaarten op tafel. Een uit
zending over politieke zaken, die de
aandacht verdienen. 18.30 Nws. en
weerpraatje. 18.46 Act. 19.05 Literama:
radiokroniek over boeken, schrijvers en
toneel. 19.20 Muziek en dienst: infor
matie over kerklied en kerkmuziek in
klank en geschrift. 19.50 Stereo: Lichte
orkestmuz. (gr.). 20.25 Op de man af,
praatje. 20.30 Stereo: Radio Filharmo
nisch orkest en solist: klassieke en
moderne muziek. 21.00 Beat en pro
test: discussies. 21.30 Radiofilharmo-
nisch orkest (verv.): moderne muziek.
22.05 Stereo: Vocaal ensemble (gr.).
22.20 Avondoverdenking. 22.30 Nieuws.
22.40 Tekens bij de tijd: cultureel pro
gramma. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws.; 18.16 AVRO's Radiojour
naal. AVRO: 19.00 Stereo: Promenade
orkest en solist: semi klassieke en.mo
derne muziek. 19.30 Nws. 19.35 RVU:
Nationalisme en de toekomst van
Europa, door drs. S. W. Couwenberg.
NRU: 20.05 Stichting Nederlandse Or
ganisatie voor Internationale Bijstand:
een gesprek over ontwikkelingshulp.
20.30 Toonbeeld: muziek uit Japan (I).
21.30 Topsport en brede basis, docu-
men taire 22.00-01.30 (20.00) Olympische
Spelen: rechtstreekse reportages en be
schouwingen met om 24.00 uur een
overzicht van de resultaten van het
middagprogramma in Mexico City. In
dit programma: 22.30 en 23.55 uur Nws.
22.40 Act.
NEDERLAND I
NTS: 07.30-09.00 In kleur: Olympi
sche Spelen te Mexico. 18.50 In kleur:
De Fabeltjeskrant. 19.00 Journaal. 19.06
Olympische Spelen in Mexico. IKOR:
19.31 Kenmerk; de wekelijkse informa
tierubriek over kerk en samenleving.
NTS: 20.00 Journaal. VPRO: 20.20 Aaah
-Dèle: amusementsprogr. met muziek
en dans. 21.00 VPRO: Maandelijks: ac
tueel informatief progr. 22.10 Experi
menteel dienst je in Uppsala, filmrepor
tage. NTS: 22.20 Journaal. 22.25-24.00
In kleur: Olympische Spelen in Mexico.
NEDERLAND II
NTS: 18.50 In kleur: De Fabeltjes
krant. 19.00 Journaal. NCRV: 19.03 In
kleur: Rinaldo Rinaldini, TV-feuilleton.
19.28 Horen en zien: progr. over mod.
muz. NTS: 20.00 Journaal. NCRV: 20.20
Koningin Victoria, TV-spel. 22.40 Gelo
ven op maandag. NTS: 22.45-22.50 Jour
naal. 23.00-23.30 Teleac: Meten en ver
gelijken. (les 4 - herh.).
HILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Op het eerste gehoor (7.30
Nws; 7.32 Act.). 8.00 Nws. 8.11 Gewijde
muz. (gr.). 8.30 Nws. 8.32 Voor de huis
vrouw. (9.00-9.10 Gymnastiek voor de
huisvrouw). 9.35 Waterstanden. 9.40
Schoolradio. 10.00 Bijbelse verkennin
gen. 10.15 Stereo: Aria's uit opera's van
Mozart (gr.). 11.00 Nws. 11.02 Voor de
zieken. 11.55 Mededelingen. KRO: 12.00
Van twaalf tot twee: gevarieerd progr.
(12.22 Wij van het land; 12.26 Med. voor
land- en tuinbouw; 12.30 Nws; 12.41
Act.; 13.00 uur Raden maar. 14.00 uur
Conciliepostbus. 14.05 Schoolradio. 14.30
Pizzicato: muzikaal middag-magazine.
(Om 16.00-16.02 Nws). 17.00 Overheids
voorlichting: Antilliaanse kunst in
dienst van het toerisme op Curasao.
Vraaggesprek van Thon Raes met me
vrouw Yvonne Bok. 17.10 Voor de kin
deren.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymn.
7.20 Stereo: Lichte gr.muz. NRU: 7.30
Olympische Spelen: Olympisch journ.
VPRO: 7.54 Deze dag. AVRO: 8.00 Nws.
8.11 Radiojourn. 8.20 Stereo: Lichte gr.
muz. (8.30-8.33 De groenteman.) 8.50
Morgenwijding. NRU: 9.00 Uitgebreide
reportage of herhaling NRU-orogram-
ma. 9.40 Omroep dubbelkwartet en luit:
muziek uit de Middeleeuwen en Renais
sance. AVRO: 10.00 Voor de kleuters.
10.10 Arbeidsvitaminen: populair ver-
zoekplatenprogramma. 11.00 Nws. 11.02
R.V.U.: H. Wielek praat m. N. Koekoek,
die naar de jaren '20 kijkt - Filmre
vue. 11.32 Stereo: Radio kamerkorkest:
klass. en mod. muz. 11.55 Beursberich
ten. 12.00 Mexicaanse muz. (I): muzika
le lezing. 12.26 Med. t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.29 Overheidsvoorlichting: Uit
zending voor de landbouw. 12.39 Sport-
revue. 13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal.
NRU: 13.30 Spiegel van België: muziek
en nieuws van onze zuiderburen. 14.00
Rostrum of Composers: werken van he
dendaagse Canadese componisten. 14.40
Jazzmuz. AVRO: 15.00 Stereo: De we
reld van de opera: operamuz. met toe
lichting. 16.00 Nws. 16.02 Canta Ameri
ca: lichte muziek uit Latijns Amerika.
16.30 Land der muzen: kunstkroniek.
NRU: 17.00 Olympische Spelen: recht
streekse reportages en beschouwingen
met om 18.50 uur een overzicht van de
resultaten van het ochtendprogramma
in Mexico City. In dit programma: 17.55
Mededelingen; 18.00 Nws; 18.16 AVRO's
radiojournaal.
HILVERSUM III
VARA: 9.00-18.00 Hilversum II op de
Paardemarkt in Zuidlaren: gevarieerd
programma, met op ieder uur 2 minu
ten nieuws.
MAANDAG 14 OKTOBER 1968
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journaal (herh. van
gisteravond). 10.20 Sportjournaal. 10.50
Regie mit Gletschern und Lawinen, film.
12.00-13.30 Act.-kroniek. 16.10 Journaal.
16.15 De 12e internationale kookkunst
tentoonstelling in Frankfurt am Main.
16.45 Gevar. progr. 17.25 Kookrubriek.
18.00 Journaal (Regionaal progrmma:
NDR: 18.05 Act. 18.19 Sportjournaal.
18.53 Zandmannetje. 19.00 Act. 19.26
Privatdetektivin Honey West, TV-film.
19.59 Programma-overz. WDR: 18.05
Grusical, komische film. Aansluitend:
Kleur: Voor de kinderen. 18.25 Goeden
avond. 18.30 Journaal. 19.10 Kleur: We
reldreizen en avonturen, TV-serie. 19.40
Kleur: Tussen camera en beeldscherm.
Aansluitend: programma-overz.). 20.00
Journaal en weerbericht. 20.15 Reporta
ges over nieuws van gisteren en mor
gen. 21.00 Interview. 22.00 Kleur: Euro
visie: Olympische Spelen in Mexico: At
letiek. (22.15 Journaal en weerbericht).
1.30 Journaal.
DUITSLAND II
16.00 Kleur: Kleur: Reportages van
de Olympische Spelen in Mexico. 17.45
Nieuws en weerbericht. 17.50 Act. en
muz. 18.15 Kleur: Schatzsucher un-
serer Tage, TV-film. 18.50 Internatio
naal showprogramma. 19.27 Weerber.
19.30 Nws. en act. 20.00 Kleur: Olym
pische Spelen in Mexico. Aansluitend:
Nws. 21.30 Kleur: Eurovisie: Olympi
sche Spelen in Mexico: volley- en bas
ketball-toernooi. 22.00 Informaties en
meningen uit het culturele leven. 22.30
Nws., weerbericht en act. 22.55 Wur-
zeln, Mexicaanse speelfilm (Niet ge
schikt voor jeugdige kijkers).
Op 23 december gaat irn theater Carré te Amsterdam de meest opzienbarende
musical sedert de geboorte van deze vorm van kunstuiting, in première. Het is
een prestatie van Paul Kijzer, die ook „Anatevka" uitbracht. De schrijver Da-
Ie Wasserman vertelt iets over het ontstaan.
De man van La Mancha werd uit een toeval geboren en onderging vele meta
morfoses voor het in New York in première ging. Het begon allemaal in Madrid
in 1959 toen ik in 'n krant las dat ik in Spanje was om gegevens te verzamelen
voor een toneelstuk over Don Quichot. Ik heb er toen om gelachen, want
zoals de meesten die Don Quichot kennen had ik het nooit gelezen. Madrid
leek me echter de aangewezen plaats om dit tekort goed te maken en ik begon
er direct aan. Na het lezen van Deel II kwam ik tot de overtuiging dat dit mo
nument van menselijke humor en dwaasheid niet kón en ook door niemand
voor het toneel bewerkt zóu moeten worden.
Mijn belangstelling ging niet zozeer
uit naar het boek, als wel naar de
schrijver zelf. Ik ontdekte dat het le
ven van Miguel de Cervantes een op
eenvolging van catastrofes was ge
weest. Wie was deze man deze sol
daat, toneelschrijver, acteur, belasting
gaarder die meermalen in de
gevangenis terecht kwam, die misluk
king na mislukking moest incasseren
en toch op latere leeftijd, toen zijn
gezondheid steeds minder werd, het
onvergetelijke testament, dat wij ken
nen als DON QUICHOT, wist te schep
pen? De hoogtepunten in zijn leven
vmmmmmmm
1061 En nu kwam er werkelijk schot in de vreem
de BGD-praktijken. Agent 009 sjorde Pjotr en Kil
le Klansky in een stoel en waste vervolgens de ge
bruikte glazen stevig om. De fles. met onbewerkte
dubbelgebrande prijkte nu midden op tafel tussen
drie... ja wel, drie... glazen, en als derde persoon
aan tafel zat daar nu Sjeems 009 Pond, alias Jopie
de Bietel, alias Kareltje KnetterHij deed net
of hij sliep, doch hield de andere mannen op zo'n
echte BGD-manier scherp in het oog. „Ze kunnen
nu zo langzamerhand wel uit hun droomslaapje
ontwaken," peinsde hij. „Maar 'es afwachten wat
er dan gebeurt..." Nu, dat zou 009 gauw weten,
want plotseling knipperde baas Pjotr even met de
ogen. Hij sloeg ze op, keek verbaasd om zich heen,
en vloog toen als door een wesp gestoken om
hoog. „Wel alle kokosnoten op een Zuidzeestrand!"
riep hij uit. „Zit me daar die Kareltje Knetter ge
woon aan tafel te maffen met een leeg glas vóór
zich!" Ruw schudde hij zijn knechtje door elkaar
en ook deze sloeg toen verbaasd zijn slaperige ogen
omhoog. „Wat betekent dat, hé? snauwde Pjotr.
„Ik dacht dat jij aan het werk zou gaan?"
„Ooh baas, hoe kunt u dat nou denken? zei 009
verontwaardigd. „We hadden héél iets anders afge
sproken. Of weet u dat niet meer omdat u te veel
achter de dubbelgebrande hebt heengezeten? Jul
lie hebben hem goed geraakt hè, de schoorsteen
veger en u. Kijk es de fles is bijna leeg. En het
is krap sterk spul ook hè? Ik ben er gewoon van
in slaap gevallen. U had toch zelf tegen mij ge
zegd, dat ik èr ook een glaasje van mocht proeven?"
„Heb eh..., heb ik dat gezegd?" vroeg Pjotr
wantrouwend. „Daar herinner ik me niks van
„Nee, dat zal weldacht Jopie 009
vastleggen, hem zichzelf doen onthul
len, waardoor wellicht een diepere
blik in de roerselen van de menselijke
ziel kon worden verkregen daar lag
wellicht de mogelijkheid van een to
neelstuk, dat de moeite waard was.
Eerst schreef ik een televisie-versie
van negentig minuten. Het werd een
goede uitzending en ze kreeg verschil
lende onderscheidingen, maar ik was
er helemaal niet tevreden over. De
beperkingen van de televisie en haar
positieve naturalismen hadden mijn
conceptie en mijn bedoelingen ver
wrongen. Daarna herschreef ik het
voor Broadway en ogenblikkelijk werd
er een optie op genomen. Het werd
niet geproduceerd, de optie verviel en
ik voelde me opgelucht, want hoe
wel het een redelijke kans van slagen
zou hebben gehad het zou in mijn
ogen een mislukking zijn geworden.
Het materiaal vroeg eenvoudig om
meer; ik had de goede vorm nog niet
gevonden: een strakke lijn en toch
vrij het moest eenvoudig zijn, maar
toch geraffineerd en vooral moedig
genoeg om de naam „totaal theater"
waar te maken. Lang dacht ik erover
na, met als resultaat, dat ik het moest
opgeven. Op dat moment belde Al-
bert Marre, die ik niet kende, me op
en zei: „Uw stuk is voortreffelijk,
maar het moest een soort musical
worden." Dat was het!
Toen begon het avontuur. Ik gebruik
dit woord opzettelijk, want het schrij
ven van DE MAN VAN LA MANCHA
was een avontuur; in vorm, techniek
en een uitdaging voor je denkvermogen.
Mijn medewerkers, Joe Darion, Mitch
Leigh en Albert Marre waren een
enorme steun voor me. Gezamenlijk
gingen we af op ons doel: een soort
theater te scheppen, dat voor zover
we konden nagaan volkomen nieuw
was. Het zou bemoedigend zijn ge
weest, als ik nu had kunnen schrijven
dat, toen het stuk eenmaal klaar was,
het ons door producenten en finan
ciers uit de hand werd gegrist. Dat
werd het niet. Men vond het te radi-
Guus Hermus vertolkt in de Neder
landse versie de rol van Don Qui-
chotte.
caal, te speciaal, en wat ons het
meest teleurstelde te intellectueel.
Met vallen en opstaan bereikte DE
MAN VAN LA MANCHA het stadium
van produktie, alleen gesteund door de
taaie volharding van hen, die, zoals
wijzelf, geloofden in de Droom van
Don Quichot. Maar op een avond be
schenen de schijnwerpers het ronde
toneel van Howard Bay en het publiek
ontving de voorstelling met een enthou
siasme, dat zelfs de grootste optimist
onder ons verbluft deed staan. Een
fenomeen, waarmee we na elke voor
stelling vertrouwder raakten: een
soort elektriciteit, die eerst door de
rijen van de toeschouwers flitste en
zich dan ontl oadde in een massale
uitbarsting van emoties. Of, zoals Mar
re het kort en bondig uitdrukte: „Ze
kijken niet naar een toneelstuk; ze
ondergaan een religieuze belevenis".
Voor mij is het interessante aspect
van het succes van DE MAN VAN
LA MANCHA het feit, dat het stuk
dwars tegen alle stromingen van het
hedendaagse toneel ingaat. Zo kennen
we het theater van het absurde, Black
Comedy, het theater van de wreed
heid. M.a.w. het toneel van de ver
vreemding, van morele anarchie en ver
twijfeling. Voor de aanhangers van
deze filosofieën moet DE MAN VAN LA
MANCHA, waarin de illusie wordt ge
schilderd als de belangrijkste geeste
lijke behoefte van de mens de be
langrijkste functie van zijn fantasie
wel zeer naïef aandoen. Maar daar ben
ik niet ongelukkig onder.
1
WW:
HILVERSUM „Zodra er capabele
mensen kunnen worden aangetrokken
om de Exploitatie Maatschappij Sche-
veningen te leiden, ben ik de eerste,
die bereid is mijn taak als directeur
over te dragen. Op het ogenblik kan
niemand nog die taak vervullen. Bo
vendien is de liquiditeit van de EMS
zodanig moeilijk, dat er maar één is,
die de zaak kan leiden en dat ben ik".
Dit verklaarde gistermiddag in een
televisie-interview de heer Reinder
Zwolsman, president-commissaris van
de EMS, maar na 25 oktober, als de
jaarlijkse algemene vergadering van
aandeelhouders daarmee akkoord gaat,
weer president-directeur. Dit verschil
vond de heer Zwolsman trouwens ook
niet zo groot, alweer omdat het niet
mogelijk is de verantwoordelijkheid aan
een raad van bestuur over te laten.
„Deze zat tijdens de aandeelhouders
vergadering vorig jaar ook in de zaal
en ik achter de tafel."
Hetzelfde antwoord had de leider van
de EMS ook op de conclusie in het rap
port van de vijf vooraanstaande Neder
landers over de toekomst van het be
drijf. Daarin zien deze vijf de heer
Zwolsman alleen graag als commissa
ris, maar volgens de president is dat
rapport slechts een advies. „De com
missie juicht het alleen maar toe als
wij ons aan het rapport houden".
Gevraagd naar de vele wisselingen in
de raad van bestuur zei de heer Zwols
man, dat er ook veel leden zijn geble
ven en dat dit echt geen ja-knikkers
zijn. En over drs. A. H. Langeraar, een
van de twee leden van de raad van be
stuur die hij wil ontslaan: „Deze heeft
na zijn ontslag een zeer groot bedrag
gevraagd, maar ik ben echt niet van
plan daarmee door te gaan".
HENGELO De NV Hazemeijer t«
Hengelo heeft het plan om aan de bin
nenhaven in Hengelo een tweede mag-
nefixfabriek te bouwen. De nieuwe fa
briek zal een vloeroppervlak van 3.000
vierkante meter krijgen. Met de bouw
zal ongeveer een half miljoen gulden
gemoeid zijn, afgezien van investerin
gen in machines en verdere technische
outillage. Verwacht wordt dat de nieu
we fabriek, die tevens een verdere uit
breiding van de werkgelegenheid bij 't
bedrijf zal betekenen, in juni 1969 in ge
bruik zal worden genomen.
In AVRO's radiorubriek ,,'t Is Histo
risch", een programma van Jan van
Herpen over geschiedenis en archeolo
gie, komen op donderdag 17 oktober
van 14.30 tot 15.00 uur volgende opna
men voor de microfoon: Simon Vestdyk
70 jaar; een vraaggesprek met de Val
kenier, de heer Van Arendonk op de
vliegbasis Leeuwarden en de première
van Beethovens Negende Symfonie op
7 mei 1824 te Wenen.
Jan van Herpen vernam bij toeval,
dat de vliegbasis Leeuwarden de be
schikking heeft over 'n Valkenier, wiens
haviken, de meeuwen op de basis ver
drijven, omdat die meeuwen een gevaar
kunnen betekenen voor de straaljagers.
Valkeniers zijn er tegenwoordig niet
veel meer. Dat was anders in de mid
deleeuwen, toen de valkenjacht of val
kerij een heel gewone zaak was. Men
joeg op klein wild met valken, haviken,
smellekens of zelfs wel arenden. Vuur
wapens waren er immers nog niet. Toch
zijn de valkeniers niet uitgestorven. Er
zijn er in Nederland zo'n twintig.
Maar hoe gebeurt het africhten van
valken en haviken, dat wil zeggen: trei
nen? Hoe lang duurt het voor je een
vogel geleerd hebt terug te komen op
de geschoeide hand van de valkenier?
En op welke wijze krijgt men hem
weer op de grond?
Simon Vestdijk, die op 17 oktober 70
jaar wordt, zal iets vertellen over de
manier waarop hij een historische ro
man opzet en radio-verslaggever Jules
Huf brengt een „verbeelde" reportage
van de première in Wenen van Beet
hovens Negende Symfonie.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen: te Amsterdam-Nieuw-West:
Chr. Verhage te Den Haag-Centrum.
Baptisten Gemeenten
Aangenomen: naar Harlingen: J. C. Loot
te Vriescheloo.
AMSTERDAM Minister Polak
(justitie) is van oordeel dat de zaak-
Mia Versluis voor de justitie geenszins
van de baan is. De minister deelt dit
mee in een brief aan haar vader.
Prof. mr. C. H. F. Polak is echter
van oordeel dat pas kan worden be
sloten tot een justitiële aanpak als het
Medische Tuchtcollege in hoogste in
stantie uitspraak heeft gedaan. Eind
volgende maand krijgt de medisch tucht
rechtelijk procedure een vervolg als
het gerechtshof in Amsterdam zich met
de zaak gaat bezighouden.
Vorige maand besliste de Hoge Kaad
dat de zaak voor een nieuwe behande
ling naar een hof moest worden terug
verwezen.
Mia Versluis ligt nu al bijna 2 y2
jaar buiten bewustzijn in een ziekenhuis
nadat zij aan haar hielen was geope
reerd. Bij die operatie zouden narcose-
fouten zijn gemaakt.
