„Vrouwen moeten krachtiger
aan politiek deelnemen"
sftn
bahn
^ló ió di
e
jeucj
d ooi?
r
Nu ook voormannen: elastisch katoen.
Lekker luchtig
dat nooit slobbergoed wordt omdat't elas
tisch blijft ook na
eindeloos vaak
wassen. Dat is on
dergoed waar je
een man'n ple
zier mee doet!
Nieuw vanTima
Negermeisje in
Engelse adel
AENNE BRAUKSIEPE, EEN
HUISVROUW WERD MINISTER
Geen vetten
Langer
Geen zoetjes
Grote letters
Karakteristiek
Magere jaren
Zondag vrij
rONTOEK
tyfff
desinfecterende créme-zeep
voorde HALVE PRIJS, bij
grote tube SANBALM
handcréme
In vaktaal
cma
DONDERDAG 24 OKTOBER 1968
ADVERTENTIE
Nu bloembollen planten... in de lente kleur in uw tuin
jOlizabeth Vambe (21), een in
Ilhodesië geboren negermeisje,
is in Londen getrouwd met Stephen
Pollock (22), zoon van de Britse
burggraaf Ilanworth. Door haar hu
welijk is Elizabeth, die meestal Lisa
wordt genoemd, voorbestemd om als
eerste niet-blank meisje te worden
opgenomen in de Engelse adel. Ste
phen Pollock was aanvankelijk van
plan af te zien van de adellijke titel
loop uoizu; jopeu fiq jbcui \iop
-BA uftz UBA UOAJO |EZ SJjejJS ftl| 0(P
hij dat toch maar niet. „Zo is het
beter", zei hij, „dit kan nuttig zijn
voor de rassenintegratie".
Zijn vader, burggraaf Ilanworth,
daeht er ook zo over. „Er zouden
geen rassenmoeilijkheden zijn"
merkte hij op „wanneer er meer van
deze huwelijken werden gesloten".
Stephen en Lisa leerden elkaar
ruim twee jaar geleden kennen. Bei
den hebben ze uitgesproken opvat
tingen over de rassenintegratie. Zo
wel Lisa als Stephen studeert aan
de universiteit van Sussex. Zij heb
ben hun intrek genomen in een flat
je in Brighton.
"y7"oor het eerst sedert de stichting van de Bondsrepubliek telt het Westduitse
kabinet twee vrouwelijke ministers. Mevrouw Aenne Brauksiepe (56),
parlementslid zo lang als de Bondsdag bestaat, trad dezer dagen in de regering
als minister voor Gezins- en Jeugdzaken. Het werkterrein van haar departe
ment strekt zich uit van de kinderbijslag tot internationale jeugduitwisseling.
Aenne Brauksiepe heeft jaren in Nederland gewoond en onderhoudt met ons
land vele banden. In het Westduitse politieke leven, waar zij een charmante,
doch strijdvaardige positie inneemt, is haar naam sinds lang een begrip ge
worden. Onze correspondent in Bonn sprak met de nieuwe minister.
BONN De minister draagt een
vrolijk-rode tailleur. Helblauwe
(►gen, zilvergrijs haar met een zweem
van blauwe spoeling. Er gaat iets
sportiefs en jeugdigs uit van de be
windsvrouwe. Een witte blouse met 'n
spoor van kant geeft toch een accent
van verfijnde oudere dame.
Mevrouw Brauksiepe wijst rond
door de ministeriële werkkamer die rij
nog maar net heeft overgenomen van
haar voorganger. In perfect Neder
lands zegt hij: ^Denkt u erom, dit is
nog de kamer van een man!"
De overgang van parlement naar
het ministerie is maar een stap op be
kend- terrein voor mevrouw Brauksie
pe, die volkomen thuis is in de gezins-
en jeugdpolitiek. In Bonn heeft deze
doorgewinterde vrouwelijke parlemen
tariër de bijnaam van „Bundes-Aen-
ne" vrij vertaald: onze nationale Aen
ne.
„Ik heb zojuist uit Nederland veel be
langstellende reacties gekregen op
mijn „Grossdruckbueh". Met enthou
siasme vertelt zij over dit boek-
met-grote-letters, haar laatste initiatief
voor zij minister werd.
Het is een boek speciaal bestemd
voor bejaarden, herstellende zieken en
mensen met zwakke ogen. In grote let
ters gedrukt, licht van gewicht en zo
gebonden dat men het met één hand
op bed kan hanteren.
„Ik heb vooral steun gekregen van
ziekenhuisdirecteuren. Ik zei altijd:
„Lézen höudt Jöfig." Nu zéggen de art
sen: „Met lezen begint de genezing!"
Mevrouw Brauksiepe gaf de stoot tot
de uitgave van zulke boeken, die tegen
(minimale) kostprijs worden geleverd
aan bejaardencentra en ziekenhuizen.
Twee romans zijn zojuist verschenen in
een oplage van 15.000 exemplaren.
„Voor Kerstmis komen n<?g tien boe
ken uit; daarna elk jaar twaalf. Ik heb
lang mijn zieke vader verpleegd, en
daarbij viel het me op dat een normaal
boek zo onhandig dichtslaat als je het
loslaat. Daarom hebben wij de boeken
nu zo gemaakt dat ze vanzelf open blij
ven liggen. Door het uit de weg rui
men van een klein technisch probleem
kun je zo bevorderen, dat bejaarden
en zieken toch deelnemen aan het le
ven.
L
Aenne Brauksiepe-Engels is de
dochter van een spoorwegbe
ambte in Duisburg. Als jonge vrouw
in de crisis van de jaren dertig,
werkte zij als vrijwilligster bij het
katholieke sociale werk, en als on
derwijzeres voor gehandicapte kin
deren.
Zes jaar woonde zij in Nederland,
waar haar man aan zijn proefschrift
werkte in bibliotheken in Den Haag
en Amsterdam.
Na de oorlog vervulde zij vele
functies in de Westduitse en interna
tionale vrouwenorganisaties. Parle
mentslid sinds 1949, werd zij als
enige vrouw lid van het hoofdbe
stuur van de Christendemocratische
Unie en plaatsvervangend fractie
voorzitster.
Mevrouw Brauksiepe woont sinds
jaren in Oelde bij Bielefeld, waar
haar man adjunt-hoofdredacteur is
van een regionaal dagblad. Haar
zoon (22) studeert na een journa
listieke s'tage, economie en taalwe
tenschap.
Aenne Brauksiepe heeft meege-
bouwd aan heel de parlementaire
geschiedenis van de Bondsrepubliek
maar als haar hoofdberoep noemt
zij steevast „huisvrouw". Dat zal
nu toch „minister" moeten worden.
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••a
Zo'n stukje in de praktijk gebracht
idealisme is karakteristiek voor Aenne
Brauksiepe. Vlak na de oorlog kwam
zij in de politiek als gemeenteraadslid
van haar geboortestad Duisburg.
Waarom?
„De stad was toen één grote ruïne
en iedereen moest de handen uit de
mouwen steken. Misschien heb ik veel
gedaan, en heeft men mij daarom ge
vraagd raadslid te worden".
Gemeentepolitiek, meent ze, is de
beste grondslag voor elke politieke
loopbaan. „Je leert daar de hoofdza
ken van de bijzaken scheiden. Anders
verlies je je later, in de groje politiek,
in details en maak je jezelf kapot."
Ook naar het gcmeenleraadswerk
was zij toegegroeid: een politiek fic
tieve moeder, vrijwilligsters werk in
de jeugdzorg. Aenne Brauksiepe was
ook jaren onderwijzeres voor gehan
dicapte kinderen. „Vaak zeer gevoeli
ge en hoog begaafde kinderen. Je
kon ze helpen ondanks hun handicap
een innerlijke wereld te ontwikke
len..."
Zij studeerde Engels ih Schotland,
de kost verdienend als huislerares bij
professorenkinderen in Glasgow.
„Daarom maken ze nu in Bonn het
grapje: „De regering gaat eindelijk
bezuinigen, ze trekken een minister
aan met Schotse ervaring."
In 1937 voert haar huwelijk haar
naar Nederland. Haar man, de journa
list dr. Werner Braukdiepe, werkte in
Amsterdam en Den Haag aan zijn
proefschrift over de historie van de
Nederlandse pers. Tot 1942 woonde het
echtpaar in Den Haag. Het waren ma
gere jaren, want het huishouden moest
draaien van de artikelen die dr. Brauk
siepe tussen zijn studie door schreef
voor verschillende Duitse bladen.
„In die jaren heb ik Nederland leren
kennen en Nederlands leren spreken.
Het was ook onze droom later door te
reizen naar Batavia, het huidige Dja
karta. Maar ja, wij zijn nu eenmaal de
generatie, waarvan de dromen voor de
helft dromen blijven".
In 1949 werd mevrouw Brauksiepe
parlementslid voor de Christendemo
cratische unie (CDU). Gezinszorg, wo
ningbouw en consumentenvoorlichting
waren enkele van haar specialismen in
de nuchtere parlementaire routine. Zij
bleef een zeer vrouwelijke vrouw in de
ze mannenwereld. Militant in het de
bat, fel in haar interrupties, in redevoe
ringen vaak idealistisch en altijd zeer
overtuigd en toegewijd.
Tegenwicht? „Huiselijk leven! Nu ik
dan minister ben, ben ik voor het eerst
afgelopen zondag niet thuis geweèst. In
negentien jaren als parlementslid heb
ik de zondag altijd vrij gehouden voor
mijn gezin. Een mens moet op een ge
geven ogenblik de politiek helemaal van
zich af kunnen zetten".
In de vakanties trekt het-gezin stee
vast naar een vakantiehuisje in Beie
ren: sinds jaren naar hetzelfde dorpje,
met dezelfde eenvoudige bergbewoners
als buren.
Meer dan eens hebben bondskanse
liers eerst Adenauer, daarna Er-
hard „Bundes-Aenne" gevraagd om
minister te worden. Steeds weigerde ze;
zij had het gevoel dat ze meer nodig
was in de Christendemodratische par
tij, waar zij de kloof moest overbrug
gen tussen de oudere vrouwengeneratie
uit de emancipatieperiode en het jonge
re geslacht. „Toen ik nu opnieuw werd
ADVERTENTIE
b(illtl HANDCREME
uw handen vragen erom
aangezocht, heb ik nog twee keer ge
weigerd", bekent zij. „Maar wanneer
om je hulp wordt gevraagd, mag je als
vrouw niet nee blijven zeggen."
Mevrouw Brauksiepe weet: haar
speelruimte als minister is gering, met
een reeds vastgelegde begroting en
parlementsverkiezingen over elf maan
den. „Ik wil onderzoeken of er nog
ruimte is om de belastingfaciliteiten
voor gezinnen met kinderen te verbete
ren. Voor de familie- en jeugdpolitiek
wil ik proberen meer begrip en weer
klank te kweken in de openbaarheid.
De «burger en de burgeres moeten be
ter gaan begrijpen dat er een nauw
verband bestaat tussen de gezindheid
van de staatsburgers en de wetten van
de staat. Ook wil ik jeugduitwisseling
uitbreiden, onder andere met Neder
land. Uiteindelijk denk ik op dit gebied
helemaal Europees."
Minister Brauksiepe zou ook wHlen
bevorderen dat de vrouwengeneratie,
die nu aan bod komt, sterker deel-
Op een internationale tentoonstel
ling te Rotterdam werd deze aar
dige foto gemaakt van twee •katjes
links een Cyperse, rechts een Neder
landse
Het voorlichtingsbureau voor
de voeding (in Den Haag) heeft
een paar richtlijnen voor u, wan
neer u thuis een zieke heeft te
verplegen. Wanneer er geen spe
ciaal dieet is voorgeschreven, dan
is het raadzaam zoveel mogelijk
melk. karnemelk of yoghurt te
geven, kaas en vlees, vis, ei of
peulvruchten, alsmede groenten
en fruit.
Hetgeen u wellicht al wist,
maar, zo zegt het bureau in
Den Haag erbij: „In dit rijtje
treft u nergens vetten aan. Het
aansterken van een zieke betekent
niet, dat hij of zij een mestkuur
moet ondergaan met boter en
room. Het is fout om een zieke
geweldige maaltijden op te drin
gen, ook al zoudt u hem nog zo
graag snel dikker zien worden."
Er bestaat bovendien een bro
chure „Ziekenkostjes", die u bij
dit bureau kunt bestellen. Het
adres: Laan Copes van Catttn-
burch 44, Den Haag. Ou uw brief
kaart graag twintig cent aan post
zegels bijplakken.
In West-Duitsland zijn twee
honderd-duizend schoolkinderen
nagemeten en vervolgens bleek.
dat jongetjes van veertien jaar
vandaag de dag gemiddeld tien
centimeter langer zijn dan jonge
tjes van dezelfde leeftijd twintig
jaar geleden. Meisjes acht en een
halve centimeter.
Eerder had men al berekend,
dat baby's tegenwoordig bij hun
geboorte al twee centimeter lan
ger zijn dan de baby's van twin
tig jaar geleden.
Eens proberen wanneer u
's nachts wakker ligt met hart
kloppingen en maar opstaat „om
dat u toch niet kunt slapen." Geen
slaappillen, maar een middel uit
grootmoeders kastje: melissethee
of lavendelthee, thee van hop en
valeriaan. Drinken vlak voor het
naar bed gaan, met wat suiker er
in. Gewoon suikerwater kan ook,
want juist voor het naar bed gaan
vragen onze organen meer suiker
voor een goed verloop van de
stofwisseling.
Aldus een tip van Consu-
(ment), het voorlichtingsblad voor
huisvrouw en gezin, dat erbij
zegt: „En voor dat suikerwater
geen zoetjes gebruiken natuur
lijk, want die helpen niets en
de drankjes drinken voor het
tandenpoetsen."
Een advies zo grondig als
grootmoeder zelf.
neem«t aan de politiek. „Ook vrouwen
moeten inzien dat men zijn vrijheid
waard moet zijn en dat er geen vrij
heid kan bestaan zonder een politiek
standpunt".
Over politiek, zo meent zij, wordt
te dikwijls gepraat in geheimzinnige
vaktaal. Juist vrouwen kunnen bij
dragen to4 een meer simpele en prak
tische aanpak. „Wij zijn niet zo beze
ten door vakspecialisme. Toen ik mij
bezig hield met consumentenvoorlich
ting heb ik al geprobeerd de gewone
huisvrouwen duidelijk te maken, dat
zij eigenlijk politiek bedrijven met
hun boodschappentas-
„De politiek is een moeizaam, on
dankbaar en dikwijls hard bedrijf.
Heeft het u geen moeite gekost dat uit
te houden?"
„Dat kon dank zij de veilige, volledi
ge geborgenheid in mijn gezin. Zonder
de oase van een echt eigen huis rooi
je het niet. Na elke verkiezing, iedere
vier jaar, hebben we dan thuis ook met
zijn allen overlegd of ik met de politiek
zou doorgaan. Ik weet dat mijn gezin
achter mij staat en overtuigd is dat
mijn politiek werk, dat werk voor an
dere mensen, alle inspanning en moeite
waard is."
nwwmwwwwnxmnnmmuuumnmmwumnmw
Jij kan zo heerlijk over haar vak vertellen, als zij op haar praatstoel zit
En dat zit zij doorgaans, terwijl het vak haar nog altijd heel na
aan het hart ligt Al heeft zij de zilveren bruiloft en een halve eeuw
werkzaam leven achter de rug. Maar de geestdrift waarmee zij op haar
zeventiende de ziekenhuispoort is binnengestapt blijkt in al die jaren
nog niet gedoofd. Al is haar jeugdig idealisme van toen gelukkig wel
afgekoeld tot een wijs en nuchter: Het is prachtig werk, maar je moet
een klein beetje hard wezen voor je eigen bestwil en dat van je patiënten.
Wat nu ook weer niet zeggen wil dat je als een gevoelloze automaat
je werk zou moeten doen. Maar je moet leren met rustige handen schone
lakens te leggen op een bed waarop om zo te zeggen een uur geleden
een lieve moeder van een groot gezin gestorven is.
Laat haar dat alles maar deskundig betogen wie haar kent weet
dat zij een zuster uit duizend is geweest, die ongelooflijk hard gewerkt en
geblokt heeft tot zij alle bereikbare diploma's in de zak had. En die nog
altijd genegen is in te springen als er een beroep op haar werkkracht en
ervaring gedaan wordt Zo heeft zij deze zomer, naar zij zegt een
prachtige week gehad, in uniform.
Met een groep van zo'n dertig volkomen gehandicapte jongeren, zo
tussen tien en twintig Nee, niet alleen natuurlijk Ik had de leiding en
de verantwoordelijkheid voor de verpleging. Maar er waren een stel
jongelui meegegaan als ongediplomeerde hulpen, die letterlijk èlles deden
voor die ongeneeslijke invaliden. En dat zonder enige beloning.
pjandig dat zij waren en onvermoeibaar, en daarbij altijd vol grappen.
Ik heb ze bewonderd, zoals ze met die patiënten wisten om te springen.
Zonder een spoor van sentimentaliteit maar zo echt gewoon en
hartelijk en zelfs een tikje robuust. Op een morgen ben ik er eentje
tegengekomen, die met een heel zwaar geval een meisje met een helder
kopje, maar lichamelijk vrijwel niets meerman een romp als een
kind in zijn armen zingend door de gang huppelde.
Daar moet je een sterke knaap voor hebben, want zo'n kind geeft
niet mee maar hij droeg haar als een pop en zij schaterde van het lachen.
Ik heb die week lang, nog nooit zo'n uitgelaten troepje bij elkaar
gezien, zo echt jeugd met jeugd. Al of niet gezonde armen en benen, dat
maakte voor de pret geen verschil.
Lachen; zingen, plagen bij goed weer allemaal de hei op met de
wagentjes, bij slecht weer spelletjes doen in de zaal. Raadsels opgeven,
muziek maken, voordragen een complete tienerpartij, de ramen rinkelden
er soms van. Ik heb die jongelui bewonderd, ze hebben gezwoegd
als paarden en gedold als jonge honden, en zoals mijn dertig patiënten
genoten hebben, het straalde hun de ogen uit.
Je moet je eerst indenken wat dat betekent :,één week op een heel jaar
geen huisarrest in altijd dezelfde kamer met altijd dezelfde mensen.
Die lief en goed en zorgzaam voor ze zijn, die èlles voor ze over
hebben maar die hun eigen leeftijdgenoten nooit kunnen vervangen.
En hier waren ze nu eens echt met vakantie, gewoon, onbezorgd. Ze
zagen en hoorden en beleefden louter nieuwe dingen, zelfs een uitstapje
met een onverwachte stortbui was een belevenis. Nu werden zij ook eens
lékker nèt. En wat een adempauze voor die ouders. Je kimt het je
niet indenken wat het zeggen wil, zo'n volslagen hulpeloos kind dag in
dag uit volledig te moeten verzorgen. Met wassen, met aankleden, met elke
hap eten en elke slok drinken voeren, met naar bed brengen als een zuigeling
£^e vader van zo'n kind gaat naar zijn werk, die is er nog eens uit,
heeft afleiding. Maar een moeder is juist zo aan dat bed of die
rolstoel gebonden, als haar kind zelf. Alleen als er iemand thuis is kan
zij even de deur uit voor een boodschap of een straatje om, maar vooral
niet te lèng. En nooit, nooit kans op een dag vakantie, want waar vind je
iemand die genegen en bekwaam is om zo'n volledige verpleging over
te nemen? Ik heb een tante gekend die het na twee dagen uitgeput opgaf.
De spanningen waaronder zulke vrouwen leven, zonder ook maar
een dag van die zware last verlost te zijn. Elk werkend mens in ons land
heeft recht op vrije dagen, maar de moeder van dergelijke kinderen
weten niet eens wat dat zijn.
En nu hebben deze jongelui haar vrijwillig, een hele wéék, zeven volle
dagen aflossing bezorgd. De jeugd van tegenwoordig? Wie zo'n troepje
vrijwilligers heeft bezig gezien kan geen kwaad woord meer van ze horen.
Maar zij komen nooit in de krant
Dpt dacht je maar, zei ik grimmig. Daar zorg ik dan wel voor.
ADVERTENTIE
Sportief model, comfortabel elastisch katoen. Blijvend wit en elastisch (u wast de pasvorm er niet uit).
TIJDELIJK 1.- REDUCTIE PER STEL (OF 60 CENT PER APARTE SINGLET OF SUP},