ADA BEREIKTE DE TOP
Ada's carrière
o
OMEGA
Coach Muys: „K2 Hoekstra-Geurts en Mieke Jaapies
hebben meeste kans om hoog te eindigen"
NEDERLAND MET VIER BOTEN IN FINALE
Amsterdamse zwom tevens nieuw Olympisch record
Programma van uur tot uur
K 4 in dramatische
race uitgeschakeld
Autootje
Romance?
Rust
Nog één lange haal
MEXICO
Zwaar gevecht
Voorzichtig
HEDEN-VRIJDAG
00.10.09
ADA VLINDERDE NAAR GOUDEN MEDAILLE
Een dolgelukkige Ada Kok na afloop
Olympisch record.
van haar race naar het goud en het
MEXICO Ada Kok stond weer op het ereplatform. „Ik vind het iedere keer
fijn. Als dat niet het geval was geweest, was ik al lang met zwemmen opge
houden". De blonde Nederlandse, die op 6 juni 1947 in Amsterdam werd ge
boren, tegenwoordig in de Lobeliusstraat 76 in Zaandam woont, maar in haar
hart Amsterdamse is gebleven, is oprecht. Dat blijkt ook wanneer zij zonder
aarzelen zegt: „Als ik de hele week hard heb getraind dan wil ik het weekeinde
uit. De verantwoording neem ik zelf, daar heeft geen mens iets mee te maken".
De hele week hard trainen is geen
frase van de wereldrecordhoudster op
de vlinderslag. „Elke morgen om half
zeven ben ik in het bad aan de HeiTige-
weg in Amsterdam. Dat was vroeger
vaak een bezoeking, omdat ik met de
bus, de trein en de tram moest". Nu
rijdt Ada in een autootje. De receptio
niste-telefoniste moest haar baan drie
maanden geleden opgeven, omdat zij
zich geheel op de Spelen wilde voorbe
reiden. „Drie maanden heb ik niets
verdiend. Je doet wat voor je liefheb
berij".
Over liefhebberijen gesproken: „Ik
kan urenlang achter elkaar platen
draaien. Het Zwanemeer van Tsjaikos-
ski, Frank Sinatra en Ella Fitzgerald.
Heerlijk... dan ga ik helemaal op de
romantische toer". Daarnaast gaat
Ada graag naar beatfeesten: „je lekker
uitleven, fijn gek doen".
Van haar jongste jeugd af heeft
Aagje Kok, zoals zij bij de burgerlijke
stand staat ingeschreven, aan zwem
men gedaan. Zij leerde het op vierja
rige leeftijd („Ik ging met Gretta mee")
werd op haar elfde lid van de HDZ,
maar ging in 1963 over naar de Amstel-
veense Futen. Toen zat ze al twee
jaar in de nationale ploeg en was (in
1962) ook al Europees kampioene op
de 100 meter vlinderslag geworden.
Daarom heeft Ada nooit zelf een ande
re tak van sport kunnen beoefenen. „Je
komt er gewoon niet toe". Ze kan ech
ter wel een enthousiast toeschouwster
zijn, bij voorkeur bij tennis en basket
ball.
Bij deze Spelen is Ada Kok zo vaak
in het gezelschap gezien van Dick
Langerhorst, dat sterke geruchten over
een romance niet konden uitblijven.
Haar grootste liefde echter wacht nog
met smart op haar terugkeer in het
vaderland. Hij heet Barney Durbie Kok.
'Barney, naar de compagnon van Fred
Flintstone, durbie, omdat Ada destijds
in Durban voor het eerst een Europees
record zwom. Bamey Durbie is haar
hond
In een zwemloopbaan van tien jaar
heeft Ada Kok. die voorheen al gros
sierde in records en nationale en Euro
pese titels, de top bereikt. Na het zil
ver van Tokio nu het goud van Mexico.
De roem is Ada toch niet naar het
hoofd gestegen. Zij is een eenvoudige
prettige meid gebleven, ciie als zovele
Nederlanders snakt naar een echt Hol
landse maaltijd: „Andijvie met een
bal gehakt".
Ada's blauwe ogen straalden bij de
gedachte.
MEXICO De zwemcarrière van
Ada Kok kende de volgende hoogte
punten:
1962: Europees kampioene 100 me
ter vlinderslag in Leipzig. Voorts
maakte zij deel uit van de wissel
slagestafette, die zilver veroverde.
1964: tweede bij de Olympische Spe
len van Tokio op de 100 meter vlin
derslag en lid van de zilveren ploeg
voor de wisselslagestafette.
1966: Europees kampioene 100 me
ter vlinderslag en tweede op de 400
meter vrije slag in Utrecht. Maakte
deel uit van de wisselslagestafette,
die goud veroverde.
1968: Olympisch kampioene 200 me
ter vlinderslag. Vierde op de 100 me
ter vlinderslag.
Zij zwom de volgende wereldre
cords: 100 meter vlinderslag:
1 min. 6.1 sec. gemaakt in Soest
op 1 september 1963; 1 min. 5.1 sec.
gemaakt in Blackpool op 30 mei
1964; 1 min. 4.5 sec. gemaakt in
Boedapest op 14 augustus 1965.
200 meter vlinderslag:
2 min. 25.8 sec. gemaakt in Leiden
op 21 augustus 1965; 2 min. 25.3
sec. gemaakt in Groningen op 12
september 1965; 2 min. 22.5 sec. ge
maakt in Groningen op 2 augustus
1967; 2 min. 21.0 sec. gemaakt in
Blackpool op 25 augustus 1967.
Sinds gisteren is zij dus ook Olym
pisch recordhoudster op de 200 m
vlinderslag met 2.24.7.
MEXICO „Ik heb alleen gekeken
hoe haar slagen ten opzichte van de
inijne waren. We lagen gelijk en har
der kon ik echt niet. Maar mijn armen
kwamen iets eerder uit het water. Toen
wist ik dat ik ging winnen". Met deze
nuchtere bewoordingen vatte Ada Kok
de adembenemende finish van de fina
le 200 meter vlinderslag samen, waar
op zij donderdagavond Olympisch goud
veroverde. Vier jaar geleden op
het erepodium van Tokio nam
de sterke Nederlandse kampioene voor
zichzelf het besluit de zilveren medail
le, die zij daar veroverde, in Mexico te
laten volgen dooT goud. Het is ervan
gekomen. Niet op de 100 meter, maar
op de aan het programma toegevoegde
200 meter vlinderslag.
De race in 2 min. 24.7 sec. (uiteraard
een Olympisch record) werd de bekro
ning van jarenlange trainingsarbeid.
Jaren, waarin 's morgens voor dag en
dauw naar het zwembad moest worden
gefietst. Jaren, waarin vele financiële
offers moesten worden gebracht. Jaren
ook, waarin Ada Kok zich veel moest
ontzeggen aan zaken, waarvan andere
meisjes van haar leeftijd volop moch
ten genieten. Alles met het ene doel
voor ogen: goud in Mexico.
Het is gelukt, dank zij alle wedstrijd-
ervaring, die Ada Kok in de loop der
jaren heeft opgedaan. Zonder die routi
ne zou zij het waarschijnlijk niet heb
ben gered, zoals zovele favorieten het
in Mexico moesten afleggen. In de race,
die aan Ada's optreden voorafging,
faalde wereldrecordhouder Mark Spitz.
Van kop vertrokken, eindigde hij als
laatste. „De schrik sloeg me om het
hart", aldus bondscoach Kerkhoven:
„Ik dacht: als dat ons voorland is..."
Maar Ada Kok had zichzelf volkomen
in bedwang. Ze was uiterlijk veel min-
der gespannen dan bij de start van de
finale van de honderd meter. Ze lachte
naar de tribune toen ze het perron af
holde om met een sierlijke duik even
het water te „proeven" in de tot 28 gra
den verwarmde springkuil. Alles wat
aan Nederlanders in Mexico aanwezig
was had zich rond het bassin verzekerd
van de beste plaatsen. Bert Sitters en
Dick Langerhorst hadden zich meester
gemaakt van de hoge stoelen van de
springjury, Klenie Bimolt en Henny
Pentermann hingen dicht bij het start
blok over de balustrade klaar om hun
aanmoedigingen te laten schallen.
Groot en imposant stond Ada op het
startblok van baan vier. Een vertrou
wenwekkend gezicht. Er ging rust van
haar uit. Wat zou er nog mis kunnen
gaan?
In de series was de wereldrecordhoud
ster bijna drie seconden sneller ge
weest dan de rapste van haar concur
rentes. Enig gevaar zou er kunnen
schuilen van de banen vijf en zes en
zeven, waar de Amerikaantjes Toni He
witt, Ellie Daniel en Diana Giebel had
den plaatsgenomen. Wie keek er op dat
moment links van Ada Kok, waar de
tengere I7-jarige Helga Lindner de
starthouding aannam? Niemand lette
speciaal op haar. Een zesde plaats bij
de Europese kampioenschappen in
Utrecht op de 100 meter vlinderslag was
het grootste wapenfeit, dat de Oostduit-
se achter haar naam had. Zoiets telt
in Olympisch milieu nauwelijks mee.
Het heeft echter een haar gescheeld, of
Helga Lindner was net zo verrassend
naar voren gekomen als Lynn McCle-
ments op de 100 meter.
Er was nog een zwemster met wie
niemand rekening had gehouden: de
Westduitse Heike Husstede op baan
twee. Zij speelde alles of niets. Ze
schoot weg alsof het een sprint gold.
Na 100 meter keerde ze in 1.08.9. Ada
Kok lag een stuk achter: „Ik heb hele
maal niet op Husstede gelet. Ik zwom
mijn eigen race. Hier, op deze hoogte,
moet je zuinig met je krachten omsprin
gen. Als ik met haar was meegegaan,
had ik waarschijnlijk moeten bezuren".
Maar er was een ander, die wél mee
ging. Helga Lindner liet zich op de gun
stige baan drie trekken en nam prompt
de kop over toen Husstede terugviel.
Bij het derde keerpunt had Lindner een
voorsprong van bijna een lengte op Ada
Kok. De wereldrecordhoudster zette de
eindsprint in. Langzaam schoof ze naar
haar tegenstandster toe tot de wijde
armbewegingen van Ada en de veel
kortere „insteek" van Lindner volko
men gelijk opgingen. Vanaf dat mo
ment heeft Ada tot op de bodem van
het grote reservoir aan krachten, dat
zij de afgelopen jaren heeft opgebouwd,
geput. „Ik dacht, dat de Amerikaanse
Diana Giebel naast me lag. Ik heb er
toen alleen maar op gelet hoe haar sla
gen uitkwamen ten opzichte van de mij
ne. Daardoor heb ik goud veroverd".
Toen de eerste dolle vreugde-uitbars
tingen wat waren geluwd, zei coach
Kerkhoven: „Als Ada had geweten dat
het Helga Lindner was, die naast haar
lag, zou ze waarschijnlijk met een gro
tere voorsprong zijn gefinisht, nu vrees
de zij onbewust een „Amerikaanse"
eindsprint".
Ada Kok greep het goud met een
laatste lange haal naar de bassinwand.
Onder water gleed haar hand langs
de aantikplaat. Juist voldoende om de
elektronische tijdwaarneming in wer
king te stellen. De iets kortere armen
van de Oostduitse haalden de kant nèt
niet.
Ze moest zich laten uitdrijven. Dat
kwam later in de officiële tijden tot
uitdrukking: Kok 2.24.7 en Lindner
2.24.8. Ogenschijnlijk volkomen fris liet
de wereldrecordhoudster zich uitdrij
ven met één hand zwaaiend naar de
tribunes. Als laatste hees ze zich uit
het water.
De oud-voorziter van de KNZB, Jan
de Vries, schoot toe en kuste haar op
beide wangen. Klenie Bimolt, Henny
Pentermann, Coby Sikkens en wieier-
verzorger Henk de Haan grepen haar
beet en begonnen een rondedans. Even
later bij de ceremonie protocol aire
wachtte Ada Kok nog een verrassing:
het goud werd haar overhandigd door
prinses Irene. Jhr. H. van Karnebeek
was als lid van het IOC door de
Mexicanen gevraagd. Maar de voorzit
ter van het NOC stond met genoegen
zijn plaats af. Hij overhandigde wel de
medailles bij de laatste ereceremonie,
die van de 200 meter vrije slag, waar
op de Australiër Michael Wenden voor
de tweede maal goud behaalde. De gro
te favoriet voor dit onderdeel, de Ame
rikaan Don Schollander, moest genoe
gen nemen met de tweede plaats.
Inmiddels was Ada Kok in de inter
viewruimte het mikpunt geworden van
een spervuur van vragen van de inter
nationale pers. In perfect Engels zette
zij uiteen, waarom zij de 200 meter
vlinderslag prefereert boven de hon
derd meter: „Bij de 200 meter moet je
denken. Je kunt niet meteen voluit gaan
Je moet je ademhaling onder controle
houden. Stelt u zich voor: in Neder
land ben ik gewoon de laatste zes of
zeven slagen voor de finish geen adem
meer te halen. Hier moest ik mezelf
dwingen dat wel te doen".
Er werden toespelingen gemaakt
over een mogelijk ophanden zijnde
verloving. Met een knipoog naar de
Nederlanders reageerde Ada: „Nee
hoor, ik heb er geen".
Of Ada nu gaat stoppen? „Nou, ik
stop nog niet. Wel ga ik het wat kal
mer aan doen". Al te snel klonk het
onverbiddelijke nog een vraag", van de
Mexicaan, die de interviews leidt. Toen
was het debelrt aan chef de mission
Dokkum, de ambassadeur in Mexico,
baron van Heemstra, N.S.F.-voorzitter
Feith en uiteindelijk ook trainer Rob
Kerkhoven om de Olympische kampioe
ne geluk te wensen.
Na de dopingcontrole verdween Ada
Kok om in de stad een „feestje met
z'n tweeën te vieren", zoals Rob Kerk
hoven het uitdrukte.
Die „tweede" was waarschijnlijk
Dick Langerhorst, de trouwe partner
van Ada in de Mexicaanse weken.
De uitslag van de 200 vlinderslag is:
1. Ada Kok (Ned.), 2 min. 24,7 sec.
(nieuw Olympisch record); 2. Helga
Lindner (O.-Dld.) 2.24.8; 3. Ellie Da
niel (VS) 2.25.9; 4. Toni Hewitt (VS)
2.26.2; 5. Heike Husstede (W. Did.)
2.27.9; 6. Diane Giebel (VS) 2.31.7; 7.
Margaret Auton (G.-B.) 2.33.2; 8. Yasuko
Fujii (Jap.) 2.34.3
Ada Kok in volte actie
Sport
Schermen
Kano
Worstelen
Zwemmen
Volleybal
Mex. tijd Ved. tijd
08.00 15.00
10.00 17.00
10.00 17.00
10.00
10.00
17.00
17.00
Waterpolo
10.00
17.00
Kano
10.30
17.30
Kano
,11.00
18.00
Hockey
11.00
18.00
Kano
1,1.30
18.30
Kano
12.00
19.00
Kano
12.30
19.30
Kano
13.00
20.00
Paardesport
14.00
21.00
Waterpolo
15.30
22.30
Basketbal
17.00
24.00
Zwemmen
17.00
24.00
Basketbal
18.30
01.30
Schermen
19.00
02.00
Gymnastiek
19.00
02.00
Basketbal
20.00
03.00
Basketbal
21.30
04.30
wedstrü donderdee!
series deganequipes
finale k-1 heren
Grieks-Romeins
series 200 m rugslag heren; series 200 m
rugslag dames; series 1500 m vrije slag
Pol en-Peru (d)
KoreaTsj.-Slowakije (d); Mexico—
Brazilië (h); Polen—O.-Duitsland (h);
BulgarijeJapan (h); VS.België (h).
om de derde en vierde plaats
finale c-1 heren
finale k-4 dames
twee wedstrijden troostronde
finale k-2 heren
finale c-2 heren
finale k-2 dames
finale k-4 heren
grote prijs dressuur
finale
om de zevende en achtste plaats: Italië-
Spanje
series torenspringen heren; finale 200 m
rugslag dames; finale 200 m rugslag he
ren; finale 400 m wisselslag dames
om de vijfde en zesde plaats: Mexico—
Polen
finale degenequipes
finale onderdelen individueel dames
om de derde en vierde plaats: Rusland -
Brazilië.
finale: VJS.Zuid-Slavië
ADVERTENTIE
officiële tijdwaarnemer Olympische Spelen Mexico
Alle tijdmetingen bij de
Olympische Spelen in Mexico
worden door Omega verricht.
600 miljoen kijkers zien
dit op hun TV toestel.
MEXICO „Als ook de vijfde boot
in de finale komt", zei Karei Muys,
„dan telt dat voor mij even zwaar als
het winnen van een medaille". De suc
cesvolle coach van de Nederlandse
ploeg kreeg zijn „medaille" niet op de
voorlaatste dag van de Olympische ka-
De Nederlandse K-4 heeft de finale net
niet gehaald. De oranje-formatie streed
een uiterst spannende strijd met de K-4
van Denemarken, die in een golf van de
Roemeense formatie een fractie van een
seconde eerder over de finishlijn werd ge
tild. Hoe spannend de race was toont de
vlak voor de finish gemaakte foto met
van voren naar achteren Zweden, Neder
land, Denemarken en Roemenië.
nowedstrijden. Nadat Paul Hoekstra
en de K-2 Hoekstra-Geurts zich voor
de eindstrijden hadden geplaatst, ging
de Nederlandse K-4 in een dramatische
race strijdend tenonder.
Welgeteld 0,34 seconde bedroeg 't ver
schil met de Deense formatie, die zijn
finaleplaats dankte aan de omstandig
heid, dat de Roemenen in de slotfase
onverwacht voor een onnodige eind
sprint zorgden. Op de golf van de Roe
meense boot werd de vier uit Dene
marken als het ware over de finish ge
trokken. „Ik heb nog even gehoopt,
dat de kamprechter de rode vlag zou
uitsteken", zei Muys even nadat hij een
illusie armer was geworden. „Ik dacht,
dat de Denen zover van het midden
van hun baan waren afgeweken, dat ze
binnen de vijf meter van de Roemenen
waren gekomen. En dat is verboden".
Die laatste hoop van de Amsterdam
se sportleraar ging niet in vervulling.
De wedstrijd bleek geheel reglementair
te zijn verlopen en dat hield in, dat de
Oranje K 4 vandaag niet zal uitkomen
in de eindstrijden. Overigens behoort
Nederland tot de weinige landen, die
erop kunnen bogen tachtig procent van
de ingeschreven boten in de finale te
hebben.
„We moeten Zweden eraf varen", be
toogde Muys voor de start, „Roemenië
en Rusland, die om beurten Europees
en wereldkampioen zijn, kunnen we niet
hebben. Dat is zeker. De enige kans is
vóór Zweden derde te worden."
De wedstrijd verliep aanzienlijk an
ders dan de theoretici hadden verwacht
Na de eerste honderd meter brak de
roerkabel van de Russische boot, het
geen de ploeg kansloos maakte. Na 500
meter leek een derde plaats achter
Roemenië en Zweden voor Nederland
verzekerd. Op de laatste meters zetten
de Roemenen, wereldkampioen van
1966, echter hun eindsprint in, die voor
Oranje fataal werd. De Denen plaatsten
hun boot op de golf van de Roemeense
formatie. De Nederlandse vier, met
Geurts weer op slag, liep weliswaar in
op Zweden, doch kon niet voorkomen
dat de Denen aanmerkelijk meer winst
boekten. „Zo is nu eenmaal het verloop
van een wedstrijd", berustte chef
d'équipe Cees Molman, „als de Russen
in de strijd waren gebleven hadden wij
misschien evenzeer van hun golf ge
profiteerd".
Een zwaar gevecht heeft ook Paul
Hoekstra moeten leveren om door te
dringen tot de finale van de K 1 klasse.
Na 250 meter lag de man uit Hengelo
in een vijfde en voorlaatste positie. Als
vierde, met nog duidelijke achterstand
op de Roemeen Andrei Contolenco, win
naar van een gouden medaille tijdens
de Europese kampioenschappen in 1967,
passeerde de Nederlandse kampioen op
de 500 meterlijn. Ook daarna heeft de
donkerblonde student nog 250 meter
lang alles moeten geven om de finale
te bereiken. „Het was verschrikkelijk
zwaar", zei Hoekstra, nadat hij in de
slotfase de Roemeen was voorbijge
gaan en door het terugvallen van de
Australiër Adrian Powell, tweede was
geworden.
De race van de K 2, waarin Hoekstra
nog geen half uur later samen met ve
teraan Toon Geurts moest starten, le
verde daarentegen in het geh%el geen
problemen op voor de zilveren twee van
Tokio. Vrijwel zonder strijd kwalifi
ceerden Roemenië, België en Neder
land zich. „Het was maar goed, dat
het zo gemakkelijk ging", betoogde
Hoekstra, terwijl hij zijn indrukwekken
de camera gereed maakte om de con
currentie te schieten. Als het wéér zo'n
zware race was geweest had ik het niet
geweten".
Karei Muys was, toen de strijd ge
streden was, uiterst voorzichtig met
zijn prognose voor de eindstrijden.
„Laat ik het zo zeggen" luidde zijn
commentaar, „ik geloof, dat onze K 2
heren en Mieke Jaapies de meeste kans
hebben om hoog te eindigen. Over het
halen van medailles praat ik liever
niet. Het verschil in kracht is hier bij
zonder klein. Een achterstand van twee
meter kan je drie plaatsen kosten. Bo
vendien, welke baan loot je? Dat is ook
van groot belang. Als Geurts en Hoek
stra naast een favoriet komen te liggen
kunnen ze zich laten trekken. Ze moe
ten dan wel zo'n tien meter achterstand
accepteren. Maar er is bewezen, dat
geen enkele ploeg zo sterk kan sprin
ten als Geurts en Hoekstra. Dat lever
de in Sagami toch ook het zilver op. Ko
men ze daarentegen in de buitenste
baan naast een kansloze ploeg te lig
gen, dan sta je voor een onmogelijke
opgave."
ADVERTENTIE
WAAR KOMEN
DE OLIFANTJES VANDAAN?
Onze tijd eist openheid. Wij zijn
daarom gelukkig met de oprichting
van de N.V.V.S.V.V.J.E.O.O. (de
Nederlandse Vereniging voor Sexuèle
Voorlichting Van Jonge En Oude
Olifanten). Zij stelt openlijk en
duidelijk: Oude zowel als Jonge
Olifant komt uit Schiedam en werd
geboren uit ronde flessen.
