HUIS, SENAAT, GOUVERNEURS V.S. kiezen meer dan een president dagelijks 'n goede portie vlees Ml»ïi Mevrouw Onassis in Athene Dubcek en Husak oneens Engels onderzoek naar decentralisatie bestuur SOJOEZ-3 OEFENDE MAANLANDING Groot verschil van mening over partijvernieuwing in Nederland i Over de grenzen Niet veel ENGELAND NIET TEGEN IERSE EENHEID Geen verrassingen in Troonrede Sovjet-witboek wordt bekeken Misschien 6 december ;ii mTtmm Nf Poging Duitser uit Hongarije te helpen OPMARS VAN KERNENERGIE IN AMERIKA Speer vaak met Hitier oneens BEKEND Diner Maar over Voortrekker Pijptabak zijn ze het eens. Voortreffelijk! [I Aan geen generatie gebonden. Die twee roken er best van! NIEUW! BUITENLAND ECONOMIE DONDERDAG 31 OKTOBER 1968 ADVERTENTIE NEW YORK Behalve een president kiezen de Amerikaanse kiezers op 5 november ook een nieuw Huis van Afgevaardigden, dat 435 zetels telt, 34 nieuwe senatoren van de honderd die zitting hebben in de senaat, en nieuwe gouverneurs in 21 van de 50 staten. Verkiezingen voor het huis hebben elke twee jaar plaats. De bevolkingsomvang van de staten beslist over het aantal afgevaardigden dat zij naar het Huis kunnen zenden. Senatoren, twee voor elke staat, worden gekozen voor een termijn van zes jaar. Elke twee jaar treedt een derde van de Senaat af. De ambtstermijnen van de gouverneurs verschillen van staat tot staat en va kieren van twee tot vier jaar. Vier jaar is de gebruikelijke termijn. De huidige verhoudingen in het Con gres en in de hoofdsteden van de sta ten zijn als volgt: Republikeinen Democraten Huis 188 245 Se- Gouver- naat neurs 37 26 63 24 De meerderheid in het Huis bedraagt 218, in de Senaat 51. De Republikeinen hebben dit jaar de wind mee en men verwacht dan ook dat zij in Huis zowel als Senaat zetels zullen winnen. Het ziet er naar uit dat zij ook hun voorsprong bij het bezet ten van gouverneursposten zullen kun nen vergroten. Sommigen zijn zelfs van mening, dat de republikeinen de meerderheid in het Huis van Afgevaar digden zouden kunnen behalen. In de Senaat zal hun dat waarschijnlijk niet gemakkelijk vallen. De Democraten hebben in de afgelo pen veertien jaar de meerderheid ge had in het Huis. Als zij dit jaar dertig zetels verliezen, hebben de Republikei nen de meerderheid. De Republikeinen zullen waarschijn lijk 12 zetels in de zuidelijke staten en tien in het westen kunnen winnen. Als zij dan in de Mid-West en de oostelijke staten nog acht zetels in de wacht we ten te slepen, hebben zij de meerder heid in het Huis veroverd. Van de 34 zetels die dit jaar in de Senaat op het spel staan, bezetten de democraten er 23, de republikeinen 11. Van 1950 tot 1958 hielden de twee grote partijen elkaar ongeveer in even wicht in de Senaat. De meerderheid be droeg toen nooit meer dan twee zetels maar in 1958, halfweg de tweede ambtsperiode van Eisenhower (1956 - 1960) konden de Democraten 17 zetels winnen. En sindsdien hebben zij een grote meerderheid behouden. De Republikeinen moeten dit jaar 14 zetels op de Democraten veroveren wil len zij de meerderheid aan de Demo craten ontnemen en slechts weinigen achten hen hiertoe in staat. Bij de senatoren die zich herkiesbaar hebben gesteld zijn vier nationaal en internationaal bekende figuren: de De mocraat William Fullbright van Ar kansas, voorzitter van de senaatscom missie voor buitenlandse betrekkin gen en tegenstander van Johnson's Viëtnam-beleid, de Democraat Wayne Morse van Oregon, die president John son in het algemeen heeft gesteund, zij het niet wat betreft Viëtnam, de Demo craat George McGovhern van Zuid-Da- kota, die korte tijd naar de Democra tische kandidatuur voor het president schap gestreefd heeft en zich achter de ideeën van wijlen senator RobertKen- nedy stelde, en de Republikein Everett Dirksen van Illionois, die de Republi keinse fractie in de Senaat leidt. De gouverneursposten hebben in de af gelopen jaren herhaaldelijk van poli tieke kleur gewisseld. Voor 1966, toen er geen presidentsverkiezingen waren, waren 33 gouverneurs democraat, 17 I WILLIAM FULLBRIGHT republikeinen. In dat jaar verloren de Democraten acht posten en werd de verhouding 2525. Nu is de verhouding dus 2624 in het voordeel der Republi keinen. Dertien van de 21 staten waar vol gende week een nieuwe gouverneur ge kozen wordt hebben een Democraat aan het hoofd, acht een Republikein, zeven van deze acht staten zullen naar men verwacht gemakkelijk in Republi keinse handen blijven. De Republikeinse voorsprong zou dan aangroeien tot 3317. MOSKOU Het centrale comité van de Russische communistische par tij is gisteren voor het eerst na de be zetting van Tsjecho-SIowakije in Mos kou bijeen gekomen. De bijeenkomst viel samen met een conferentie van ministers van defensie van de landen van het Warschau-pact in Moskou. Mevrouw Jackie A. Onassis, voor het eerst in het openbaar na haar huwelijk, hier in vrolijk gesprek met haar schoonzus mevrouw Artemis Garoefalioes, bij aan komst op het vliegveld van Athene. BRATISLAVA. - De Tsjecho-Slowaakse communistische partijleider Alexan der Dubcek heeft in een redevoering in Bratislava duidelijk gemaakt, dat de Tsjecho-Slowaakse communisten zouden trachten hun „eigen weg" naar het communisme te blijven vol gen. Hij zei dat zij „voort zullen gaan van uit onze tradities en bijzondere om standigheden" en gebruik zouden maken van „de algemene ervaringen van de internationale communisti sche beweging, en de algemene wet ten van de socialistische opbouw zou den respecteren." Dubcek sprak op een gezamenlijke ver gadering van het centrale comité van de Slowaakse communistische partij, het centrale comité van het nationale front en de Slowaakse nationale raad in het park van cultuur en re creatie na de ondertekening van een wet op de federatie van Tsjechië en Slowakije. De tweede spreker was- de Slowaakse partijleider dr. Gustav Husak die soortgelijke gedachten tot uitdruk king bracht over de Tsjecho-Slowaak se weg naar het communisme. Hij sprak zich echter ook uit ten gunste van „een strijd tegen... abstracte li beralistische opvattingen." Een grote groep studenten en profes soren aan de Karelsuniversiteit heeft geprotesteerd dat Tsjecho-Slowaakse leiders wijken voor de Sovjet-pogin gen om het stalinisme in dit bezette land weer in te voeren. „Onze vertegenwoordigers doen nu de ene concessie na de andere en iede re concessie betekent een nieuwe aan tasting van het vertrouwen van onze volken", aldus de resolutie, welke aan de universiteit was aangeplakt uit naam van de studenten en pro fessoren van de filosofische faculteit. „Wij verwerpen de ratificatie van het verdrag met de Sovjet-Unie over het tijdelijke verblijf van Sovjet-Troepen op ons grondgebied. Wij verwerpen het, omdat het de aanvaarding is van een gevangenisstraf van vele ja ren voor ons land." ALG Britse troonrede zonder grote verrassingen. LONDEN Koningin Elizabeth heeft gisteren in de troonrede voorgesteld een commissie op te richten om decentralisatie van het bestuur in Engeland te bestuderen. De decentralisatieplannen vormen de enige verrassing in het pakket van ongeveer 20 wetsvoorstellen, die de regering van premier Wilson het par lement in zfjn derde zittingsjaar denkt aan te bieden. Wat Rhodesië betreft vertolkte de koningin het regeringsstandpunt, dat het grond wettelijk gezag daar moet worden hersteld, waarbij een meerderheidsbestuur door het Afrikaanse volksdeel moet worden gevormd. Zoals verwacht kwam in de troonrede het voornemen van de regering tot uiting, de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van 21 tot 18 jaar, het Hogerhuis te her vormen en een nieuw nationaal pensioenplan op te zetten. PRAAG Een „witboek" over de gebeurtenissen in Tsjecho-SIowakije, dat door een groep Russische journa listen is samengesteld zal door Tsje cho-Slowaakse journalisten nauwkeurig worden geanalyseerd. Het presidium van de bond van Tsjechische journalisten heeft een commissie hiertoe opdracht gegeven, aldus meldt het persbureau CTK. In de Tsjeohoslowaakse pers is reeds her haalde malen de betrouwbaarheid van de artikelen en verhalen in het wit boek aangevallen. Het presidium heeft de regering ver zocht een verklaring te geven voor het feit dat in Tsjecho-SIowakije talloze il legale publikaties die niet geregistreerd zijn worden verspreid. Deze publika ties zjn in vele gevallen door de Rus sische troepen om de bevolking ver spreid. Het presidium heeft verder de ont- werpstatuen goedgekeurd voor een op te richten buitenlands perscentrum in Praag. BOCHUM (West-Duitsland) De Russische Sojoez-3 heeft een generale repetitie gehouden voor een landing op de maan, aldus Heinz Kaminski, direc teur van het instituut voor een onder zoek op het gebied van satellieten en de ruimte. Kaminski zei, dat de Sojoez-satelliet kort voor de landing een „remraket" afvuurde, „wat een repetitie is voor een landingssysteem op de maan." Het instituut weidde niet uit over de proef, maar zei dat gedurende de vlucht van bijna vier dagen een afzon derlijk versneld instrument zich van de raket afscheidde en een landing maak te op een tevoren vastgesteld punt. Het meest geschikte ogenblik voor een Sovjet-vlucht om de maan zal 6 december 1968 zijn, aldus Kaminski. Na een medische controle en een di ner gaf Beregovoi bij het landingster rein een persconferentie. Op de vraag hoe hij zich bij zijn terugkeer op aar de voelde zei hij: „Toen ik weer op de- aarde stond, had ik het gevoel alsof ik wat dronken was." De kosmonaut vertelde dat de lan ding zeer zacht was verlopen. „Toen de parachutes de ruimtecabine over een veld begonnen te slepen toen zij door de sterke wind werden gevuld, schakelde ik een speciaal apparaat in dat ze lossneed". Op de vraag hoe de Sojoez-3 zich had gedragen zei hij: „Het ruimtevaartuig is uitstekend. Volgens mij hebben de kosmonauten zeer grote mogelijkheden voor verder onderzoek van de ruimte". Over het zicht dat hij van 200 km hoogte op de aarde had gehad zei Be regovoi: „Ik was verrukt over de zachte wijzigingen in de tinten en kleu ren." ADVERTENTIE NlÊMÈTlR Voortrekker Naturel. Licht en geurig. Eerlijke tabak. Puur natuur. Recht op de man af. ƒ1.25 per pakje. Een creatie apart: Voortrekker Aromatic! Dezelfde eerlijke tabak, Iets aromatischer van geur. Ook 1.25. U kunt zich gratis abonneren op „Het Nieuwsblad voor Pijprokers". TMrVNn^Nni IC M I C|\ /I EZVC O Briefkaartje aan Postbus 41 N - Groningen,is voldoende. I II LZv^LyV^yrx LJ3 l\ll Lil VI E I Clx Kolonel Georgi Beregovoi is na een ruimtevaart van vier dagen om de aarde in de Sojoez-3 terug op aarde geland. Hier geeft hij verslag van zijn ruimtereis kort na de landing tijdens een perscon ferentie. BOEDAPEST Mario Rocchino, 25, een Italiaanse binnenhuisdecorateur en Henriette Blueye, 21, een Amerikaans- Indiaanse uit het reservaat Towanda, zijn tot anderhalf jaar veroordeeld, on der beschuldiging geprobeerd te hebben een Oostduitser uit Hongarije te smok kelen. Rocchino, die in Göppingen, (West- Duitsland) woont werd in het vonnis de hoofdschuldige genoemd en kreeg bovendien een boete van 1500 forints (460 gulden). Beiden zullen uit Hongarije gezet worden, als zij hun straf uitgezeten hebben. Onder de Hongaarse wetten, heeft de aanvullende straf van uitwijzing uit het land tot gevolg, dat de twee beklaag den niet eerder op erewoord kunnen worden vrijgelaten. De verdedigers van de beide jongelui hebben beroep tegen het vonnis aange tekend. Maar ook de officier van justitie gaat in hoger beroep omdat hij voor Henriette Blueye een hogere straf opgelegd wenst te zien. In het vonnis wordt verklaard, dat Henriette Blueye en Rocchino schuldig zijn „aan het verlenen van hulp bij een poging bij een verboden grensdoor- laatpost te passeren." Steden met speciale sociale proble men gedacht wordt aan steden met een relatief hoog aantal immigranten krijgen subsidies, onder andere voor de verzorging van kinderen onder de leerplichtige leeftijd. Hiervoor zal het kleuteronderwijs, dat tot dusver gelden ontving uit de pot voor lager onder wijs, een aparte begrotingspost gaan vormen. In het gedeelte over het buitenlands beleid verklaarde koningin Elizabeth, dat Engeland ook in de toekomst een actieve rol in het Atlantische bondge nootschap zal blijven spelen, wat be schouwd wordt als een wezenlijke fac tor voor handhaving van de Europese veiligheid. De regering zal het verdrag tegen verspreiding van kernwapens ra tificeren en zich voorts inspannen voor verdere ontwapening. Ook om een oplossing in de kwestie- Viëtnam naderbij te brengen zal Enge land elke mogelijkheid gebruiken. De aanvraag van het EEG-lidmaatschap blijft gehandhaafd en de regering on dersteunt elk streven naar Europese samenwerking, dat kan leiden tot opna me (ran Engelanl in de EEG. Bij de ver- Verenigde Naties zal Engeland zich in spannen voor totstandkoming van een rechtvaardige vrede in het Midden- Oosten. De koningin herhaalde tenslotte het regeringsbesluit om in 1971 alle Britse troepen uit Maleisië, Singapore en de Perzische Golf terug te trekken. Op financieel-economisch gebied streeft de regering naar het zo spoedig mogelijk van kracht worden van het stelsel van speciale trekkingsrechten in het Internationaal Monetair Fonds. Tegelijkertijd zal het beleid, gericht op versterking van de Britse economie, onveranderd worden voortgezet, met als einddoel het kweken van een overschot op de betalingsbalans. Alleen hierdoor kan Engeland zijn internationale ver plichtingen nakomen, zijn reserves uit breiden, de industrie moderniseren en nieuwe werkgelegenheid scheppen, zo betoogde de koningin in haar rede tot het Hogerhuis. De troonrede werd in het Lagerhuis voorgelezen door de voorzitter. Kort voor het voorlezen van de troonrede werd veldmaarschalk Montgomerey on wel in het Hogerhuis. De 88-jarige oor logsheld werd door twee boden de ka mer uitgeleid. NEW YORK Volgens een voor spelling van de voorzitter van de Ame rikaanse commissie voor kernenergie, dr. Glenn Seaborg, zal kernenergie te gen 1980 In de Verenigde Staten even veel stroom leveren als kolen. In 1980 zal in de kerncentrales in totaal 25 miljard dollar zijn gestoken. In de jaren na 1980 zal volgens Seaborg per jaar bijna 4 miljard dollar in In stallaties voor de opwekking van elek trische energie met behulp van kern energie worden geïnvesteerd. De voor zitter van de commissie deed deze voor spelling op een financieel forum over kernenergie in New York. ghij zei ook dat de commissie de kernindustrie In staat zal stellen om ingaande 1 januari uranium uit particuliere bron te kopen en het tegen betaling te laten ver rijken door de staatsgasdiffusiebedrij- ven. De enige fase van de kern brandstof- fencyclus die thans nog niet iin handen is van de particuliere industrie, zo zei Seaborg verder is het verrijkingspro ces. Maar de commissie „bestudeert de wenselijkheid van de particuliere eigen dom en de exploitatie van een aantal van haar verrijkingsinstallaties". Met 't programma voor het onderzoek naar de mogelijkheden van vreedzaam ge bruik van kernexplosies van de com missie - „operatie ploegschaar" ge naamd - worden belangrijke vorderin gen gemaakt. Seaborg wees er evenwel op, dat kerncentrales niet alleen elektriciteit, maar ook plutonium onontbeerlijk voor de vervaardiging van kernwapens produceren. Volgens de voorzitter van de Amerikaanse commissie voor kernenergie zullen „de Verenigde Sta ten tegen 1980 dan ook voldoende pluto nium produceren om zonodig tientallen kernwapens per dag te fabriceren". li iBl Tn Syrië is dinsdagmorgen een nieu- we regering gevormd door presi dent Noeredin Atassi, die het kabinet van premier Joessef Zaijen, dat 25 maanden aan de macht is geweest, moet vervangen. In een presidentieel besluit dat over de radio bekend werd gemaakt, werd gezegd dat het ontslag van Zaijen was aanvaard en dat een nieuw kabi net van 26 man was gevormd. Zaijen, een links lid van de Arabische socialistische Ba'Athpartij, heeft de regering van Syrië geleid sinds sep tember 1966: President Atassi is nu het derde Arabi sche staatshoofd geworden, die be halve president ook eerste minister is. f\ok in het nieuwe kabinet heeft de Ba'Athpartij de meerderheid. De NOEREDIN ATASSI in de pas meeste ministers komen uit het kabi net van Zaijen. De vroegere vice- premier en minister van Buitenland se Zaken Ibrahim Makhos, heeft ech ter zijn post niet behouden. Ook in het nieuwe kabinet is een com munistische minister: Wasel Feisal, de nieuwe minister voor Verbindin gen. Generaal Hafez Al Assad, de comman dant van de luchtmacht van Syrië, behield zijn ambt als minister van Defensie. Er zijn drie onderministers van Defensie, onder wie de chef-staf van het leger generaal-majoor Moes- tafa Tlass. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken is Mohammed Eid Ishawi, die als minister van Binnenlandse Zaken wordt opgevolgd door kolonel Mo hammed Rabah Tawil, de comman dant van het Syrische „volksleger", 'n semi-communistische organisatie. Oolitieke waarnemers betwijfelen dat de regeringswisseling verandering zal brengen in de linkse politiek van het land. Zaijen en Makhos, die door het land. Zaijen en aMkhos, die door de verandering het meest hebben ver loren, zijn nog steeds lid van het on langs herkozen hoge commando van de Ba'Athpartij. Zestien leden van het kabinet komen uit het vorige kabinet. Er zijn slechts vijf nieuwe ministers, onder wie mi nister van Voorlichting Asad Sakr. De algemene indruk is dat hier een wat minder links, maar wel zeer oorlogs zuchtig kebinet aan het werk Is ge gaan. Dat belooft niet veel goeds voor Israël. ESSEN Hitler's vroegere minister voor de bewapening, Albert Speer heeft bij het proces tegen drie vroegere SS- officieren verklaard, dat hij en de „Führer" dikwijls meningsverschillen hadden gehad over de omstandigheden in de concentratiekampen. De drie SS'ers wordt ten laste gelegd schuldig te zijn aan de dood van 155 ge vangenen in het concentratiekamp Do- ra. Speer zei, dat hij geschokt was toen hij in december 1943 het kamp in het Harz gebergte bezocht. Veel gevange nen waren ondervoed en werden ge dwongen in ondergrondse tunnels te slapen. Speer herinnerde zich dat de sa nitaire voorzieningen onvoldoende wa ren. „Zij leefden in zeer verschrikkelij ke omstandigheden", getuigde Speer. Maar hij voegde hieraan toe, nooit ge hoord te hebben dat gevangenen in het kamp waren opgehangen of doodgescho ten. Speer vertelde de jury-rechtbank, dat hij Hitler had aanbevolen geen gevan genen voor de Duitse produktie te laten werken. Maar Hitler had op advies van de baas van de SS Heinrich Himmler besloten, meer gezonde gevangenen in de concentratiekampen onder Duitse technische supervisie aan het werk te zetten. Het proces tegen de drie SS'ers duurt reeds 81 dagen. IXINDEN De Ierse premier Jack Lynch heeft woensdag na besprekingen in Ixmden met premier Harold Wilson verklaard, dat Engeland niet langer be lang hecht aan de deling van Ierland. „Indien Ulster (Noord-Ierland) en het zuiden van Ierland zouden besluiten één staat te vormen, zal Engeland zich daar niet tegen verzetten", aldus Lynch op een persconferentie. Lynch heeft in Londen onder ande re gesproken over de recente onlusten In Londonderry. Hij verklaarde dat de grondoorzaak van de onrust in Ulster ligt in de ver deling van het land, in een voorname lijk katholiek zuiden en een protestants noorden. Als er een einde komt aan de verde ling zouden daarmee de belangrijkste problemen van Ulster, dat nu deel uit maakt van het Verenigd Koninkrijk, kunnen worden opgelost, zei Lynch. Lynch zei nog dat hij gaarne over leg zal plegen met de premier van Ulster, Terence O'Neill, die hem eer der er van had beschuldigd zich in de binnenlandse problemen van Ulster te mengen, door zijn besprekingen met Wilson. Volgens diplomatieke bronnen, heeft Wilson Lynch eraan herinnerd, dat de zaken van Noord-Ierland in de eerste plaats Ulster aangaan en niet Londen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 17