Veluwse vossen als
radio-telegrafisten
Nestkastjes stim uleren
onze vliegevangers
Fluorbuis aquarium
II
n$
DENK ER EENS OVER NA U
nötïUesi
Winterhulpbussen
gevraagd
m
m*
m
m
m
m
m
m
m
m
mm
m
m
m
m
mm
m
Vogelcultuur op de Zuid-Veluwe
SCHAKEN door H. KRAMER
A
A
S
DAMMEN O
door J. M. BOM
BRUDGE
door H. W. FILARSKI
KRUISWOORDRAADSEL
Jn tegenstelling tot vrij
wel overal in Neder
land worden de vossen in
het Nationale park De Hoge
Veluwe beschermd. Hier
dus geen premies voor een
vossevel.
Helemaal aan hun lot over
laat De Hoge Veluwe de vos
sen echter niet. Hun ver
spreidingsgebied, hun aantal
en hun doen en laten worden
nauwlettend in het oog ge
houden, want de bescher
ming van de vos mag na
tuurlijk niet uitlopen op ver
storing van de balans die op
De Hoge Veluwe zoveel mo
gelijk wordt nagestreefd.
Eén van de hulpmiddelen
bij het in de gaten houden
van de vos is de elektroni
ca. Sinds enige tijd, zo ver
meldt de Philips Koerier, is
een aantal vossen op De Ho
ge Veluwe bevorderd tot ra
dio-telegrafist. Voorzien van
een klein zendertje draven
en sluipen zij door het ruige
kindschap van dit Veluwse
natuurreservaat.
Reeds enige jaren geleden
deed men in NoordrAmerika
een beroep op de elektroni-
ka om de gevaarlijke grizz-
lybeer op zijn dagelijkse
tochten te kunnen volgen.
Met behulp van een geweer
schoot men een ampul met
een verdovend middel in de
huid van de beer. Als het
dier verdoofd neerviel, be
vestigde men om zijn nek
een halsband, waaraan een
klein zendertje was beves
tigd. Door elk zendertje een
ander signaal uit te laten
zenden kon men de verschil-
Binnenkort gaat de actie
Klaproosdag weer van start,
gelukkig! Velen zullen erdoor
geholpen worden. Persoonlijk
vind ik het echter erg, zo
schrijft ons de heer F. v. Ernst
uit Veldhoven, dat 24 jaar na
de tweede wereldoorlog in vele
steden en dorpen in ons wel
varend Nederland nog wordt
gecollecteerd in Winterhulp
bussen die dan zijn voorzien
van een plakbandje. Het oor
logsklaverblad is soms nog
goed te zien.
De heer Van Ernst adviseert:
geef die oude Winterhulpbus
sen aan de Israëldocumenta-
tiedienst te Veldhoven, Post
bus 10. Deze kan ze dan weer
omruilen tegen andere „spul
len" uit de oorlog ten behoeve
van de Gedenk- en Verzetsmu
sea in Israël. Twee vliegen in
één klap: opruiming van attri
buten die niet meer op straat
horen en vele Nederlandse ver
zamelaars zullen deze docu
mentatiedienst willen helpen
tegen omruiling van hun dou
bletten. Nederland bouwt zo op
goedkope wijze mee aan de in
richting van een goed en ver
antwoord herinneringsmu
seum.
Het is verheugend, dat de
Draaihals, mede dank zij de
accommodatie der nestkas
ten méér dan vroeger in on
ze bossen is gaan broeden
al blijft hij een schaarse fi
guur maar mooier nog
vinden wij een paartje,
dat een natuurlijke nestholte
kon betrekken, zoals op deze
reproduktie van een plaat
uit P. Barruël Leven en ge
woonten der Vogels".
lende beren uit elkaar hou
den.
Hetzelfde systeem heeft
men nu toegepast met de
vossen in het nationaal park
„De Hoge Veluwe". Door
gebruik te maken van peil
apparatuur is men in staat
de gedragingen van de vos
nauwlettend te volgen. Men
hoopt hierdoor een beter in
zicht te krijgen in het doen
en laten van de vossen en
hoe en wanneer zij zich ver
plaatsen. Dit is van het
grootste belang in het kader
van de hondsdolheidbestrij-
ding.
mw M igggBH
Jaak komt bij toeval een
nieuwe vinding tot stand.
Dat was ook het geval in het
aquarium van Ouwehands
Dierenpark te Rhenen. Daar
werd bij wijze van proèf een
uit de Verenigde Staten ge-
importeerde lichtbuis boven
de Kongozalm aangebracht,
een zogenaamde fluorescent,
die dient ter bevordering
van de groei van waterplan
ten en het weren van algen.
De lamp voldeed uitstekend.
Maar als bijkomstigheid
bleek en daarop had fei
telijk niemand gerekend
dat de bak bij inschakeling
van deze lamp een kleuren
weelde tentoonspreidde, die
al het moois in de overige
zestig bakken van Ouwehand
als het ware in het niet deed
vallen. Vissen, rotspartijen,
planten, zand en water vorm
den plotseling zo'n prachtige
compositie van warme kleu
ren, dat bedrijfsleider en
aquariumkenner bij uitstek
Lambertus Radema er niet
minder dan anderhalf uur
aan één stuk met stomme
verbazing naar heeft zitten
kijken.
„Deze fluorescent is in
Amerika al drie jaar in de
handel," vertelde de heer
Radema. Voorlopig heeft hij
één lamp van deze buiten
landse makelij opgehangen
bij wijze van experiment.
„Voor mij is 't echter allang
geen experiment meer. Je
weet gewoonweg niet wat je
ziet. Het is net een sprook
je." Dit nieuws is onge
twijfeld interessant voor de
vele aquariumbezitters in
ons land.
feitelijk is het nauwelijks
tien jaar geleden, dat de
bonte vliegevanger op de
Veluwe merkbaar begon door
te dringen; eerder kwam dit
fraaie vogeltje in het noorden
en westen des lands als zeer,
in het zuiden en oosten tame
lijk zeldzaam broedend voor,
hoewel er plaatselijk merk
waardige concentraties wer
den gevonden, zoals in Twen
te.
Niettemin kende men de
zwartgrauwe vliegevanger
zoals hij eertijds officieel
heette beter van zomer- en
herfsttrek, want van augus
tus tot begin september en
soms tot in oktober komen
de dieren op hun reis naar
het tropische zuiden (vnl.
West-Afrika) op allerlei plaat
sen, o.m. gaarne aan drink- en
badkolkjes. Het vele, scherp
afgetekende, zwart en wit is
kenmerkend en de volksnaam
tuin-ekstertje zult ge bij een
ontmoeting met deze sierlijke
gast in de najaarsborder of
aan het water stellig onder
schrijven.
W/el, geleidelijk breidde de
soort haar woongebied
uit, begon zich meer en meer
in de tuinen en parken van
De mist in - niet hulpeloos
Y7"an dag tot dag worden in dit jaargetijde
de autorijders weer bedreigd door hun
aartsvijand, mist. Turend zoeken zij hun
weg door de grauwe massa, zich veelal hul
peloos overgeleverd voelend. Dat hoeft ech
ter niet.
Er zijn een reeks verweermiddelen tegen
mist:
Zorg altijd, maar zeker in deze tijd, voor
een aan weerskanten brandschone voorruit.
Een vuile voorruit bemoeilijkt het zicht en 't
is nu meer dan ooit zaak zoveel mogelijk te
kunnen zien. Voeg met het oog op het schoon
maken van de buitenkant van de voorruit
een reinigingspreparaat toe aan het water in
het ruitesproeierreservoir. Laat nieuwe rui-
tewisserrubbers of -bladen monteren als de
oude minder dan 100 procent zijn. Maak uw
brilleglazen goed schoori vóór vertrek als u
een bril draagt.
2 Bij mist overdag groot licht! Alléén groot
licht is overdag bij mist van enige af
stand te zien, zowel voor het tegemoet ko
mende verkeer als voor het vóórrijdende ver
keer (via de spiegels). Dimlicht is beslist
onvoldoende. En in mist rijden met alleen
de stadsverlichting aan is misdadig, zowel
tegenover uw gezin als tegenover het andere
verkeer. Wees niet bang dat het groot licht
de accu van uw auto zal uitputten. Als de
Installatie in orde is wordt de accu ook bij
groot licht aan nog bijgeladen. Oók in be
bouwde kómmen bij mist overdag groot licht.
2 Bij mist in het donker dimlicht! Groot
licht weerkaotst in het donker tegen de
nevel. Dimlicht schijnt onder de nevel door.
Zelf ziet u bij mist in het donker met dim
licht veel meer en het andere verkeer ziet
u dan ook met dimlicht wel. Oók in de be
bouwde kommen bij mist dimlicht.
4 Zet bij mist de ruitewissers regelmatig
even aan. Er komt een lichte nevel op de
voorruit die het zicht bemoeilijkt. Enkele
«treken van de wissers, om de paar minuten,
houden de ruit helder. Richt de luchtstroom
van de verwarmings- en luchtverversingsin
stallatie op de voorruit, opdat daar geen
spoortje neerslag op komt. Omdat de neer
slag grijs is en niet afsteekt tegen de grijze
buitenwereld, loopt u zonder de extra lucht
toevoer kans zonder het te weten met een
enigszins beslagen ruit te rijden. Maak bij
lange ritten zo nu en dan de glazen van kop
lampen en achterlichten schoon.
5 Als u veel op buitenwegen rijdt, loont de
aanschaf van een stel mistlampen. Ron
de lampen zijn te prefereren boven rechthoe
kige omdat ze meestal meer licht geven. Ik
heb liever vérstralers dan breedstralers. Zet
links-voor op de auto een vérstraler die u
schuin naar rechts richt. Het licht schijnt
dan schuin voor de auto langs op de berm.
Richt de vérstraler rechtvoor recht voor
uit. Plaats beide extra lampen zo laag mo
gelijk. Gebruik ze in combinatie met stads
licht.
Weet dat halogeenlampen aanzienlijk meer
licht geven dan gewone lampen en geloof
niets van het verhaal dat geel licht beter is
bij mist. Dat is onzin, wit licht is het beste.
Als u een auto met ronde koplampen hebt,
kunt u die bijna zeker vervangen door de
Carello Jod 170'& Dat zijn lampen met halo
geen groot licht en halogeen dimlicht. Het
effect is groots, te vergelijken met het ef
fect van twee breed- en twee vérstralers. De
twee Carello's kosten echter aanzienlijk min
der dan vier schijnwerpers. Ze bezorgen uw
auto werkelijk een immense zee van licht en
ze besparen het u een kerstboom van uw
auto te moeten maken.
Rijd niet te hard en haal nooit in als u
niet volkomen zeker bent van uw zaak.
Voel ondanks alle genomen voorzorgen niet
zeker en veilig. Denk er altijd aan dat hon
derd meter voor u op een binnenweg twee
fietsers naast elkaar kunnen rijden, dat vlak
voor u op de autosnelweg enkele auto's op
elkaar geklapt kunnen zijn, dat er vlak vóór
u, ook op de linker baan, altijd opeens een
auto kan opdoemen met nauwelijks zichtba
re achterlichtjes.
Apeldoorn te vertonen, betrok
in de omringende bossen al
lengs meer nestkasten, maar
toen had zich al een pioniers
paartje gevestigd in zulk een
noodwoning bij het Huis „St.
Hubertus" op de Hoge Veluwe.
We waren daar toen erg mee
in onze sas, want elke toene
ming der populatie van vogels
en viervoeters begroetten wij
met ingenomenheid. Van de
trek kenden we die bonte vlie
gevangers best en na het
eerste broedgeval controleer
den we nauwgezet de nest
kasten, doch het duurde lang,
eer er nu vlakbij ons huis,
in de tuin van de wildmeester
weer een zomers paar werd
gesignaleerd en van toen af
ging het in stijgende lijn door
heel het cultuurgedeelte van
het Nationale Park, maar wel
bleef 't voorlopig mondjesmaat
In de laatste jaren krijgen we
de resultaten der controles door
de zg. vogelwerkgroep niet
meer onder ogen en dit is
jammer, want dan hadden we
een vergelijking kunnen tref
fen met de resultaten, die een
verderop gelegen Veluws ge
bied opleverden. Zij mogen
indrukwekkend worden ge
noemd en de zorgvuldigheid,
waarmee de recherches door
de heer H. Stel met grote
zelfstandigheid en precisie
worden gedaan, heeft elk jaar
wanneer hij ze ons toezendt,
opnieuw onze bewondering.
Hopelijk worden de uitkom
sten op de Hoge Veluwe ook
eens gepubliceerd.
Apropos van de bonte vlie-
gevanger. De terreinen
waar S. zijn vogelcultuur be
drijft, zijn gelegen in de bos
sen der Gemeente Ede, waar
de nestkastjes op hun bezet
ting in 1968 reeds voor de elf
de maal werden geïnspec
teerd en geregistreerd. De op
pervlakte van het gebied, dat
ongeveer de goederen Noord
en Zuid-Ginkel, Westerbergen
en Heibloem omvat, bedraagt
plm. 250 ha grove den, lork,
spar, allerlei loofhout, beuken,
berken- en eikenlanen met 'n
charmante veldplas, een voer-
akker en enig bouwland, maar
gelukkig zeer weinig menselij
ke bewoning. Er wordt door
382 noodwoninkjes onderdak
aan holebroeders gebracht en
17 soorten verdelen tot dusver
die ruimte. Hieronder bevon
den zich niet minder dan 57
paren vliegevangers, tegen
30 in 1967 en 24 een jaar te
voren, dus dit betekent een
prachtig resultaat. In 1961
verscheen de baanbreker, een
seizoen later gevolgd door 7.
Overal zijn deze vogels in op
mars en optimisten achten het
niet uitgesloten, dat hun po
pulatie het eens van de kool
mees zal winnen; in enkele
Duitse broedgebieden kwarr
dit reeds voor.
W/e zullen er niet over re-
detwisten. aan welke
soort door ons de voorkeur
moet worden gegeven. Bij
Stel liggen de koolmezen nog
met 13 voor, in 1967 met 55
en in 1965 met 129; dit kun
nen we allemaal uit zijn ge
noeglijke boekhouding lezen.
Een andere soort, naar welke
ik ieder seizoen weer be
nieuwd ben, is de draaihals
want ook met deze specht
achtige troglodyt werden op
merkelijke effecten bereikt.
Er waren dit jaar 5 broedge-
vallen d.i. een terugloop met
twee in 1967, maar nog altoos
dubbel en dwars de moeite
waard. Draaihalzen hebben de
kwalijke gewoonte in het door
hen verkoren territorium de
nesten van andere vogels te
verstoren, waardoor legsels
verloren gaan, zoals o.m. bij
gekraagde roodstaart, pimpel
en koolmees werd geconsta
teerd. S. vergeeft hun groot
moedig zulke euveldaden en
Er is nauwelijks een vo
geltje, dat zich zó dankbaar
toont voor het nestkastje als
de Bonte Vliegenvanger.
de aardigste opmerking van
zijn boedelbeschrijving vind
ik: „Inwendig stemt het ons
elk jaar tot vreugde, als we in
het voorjaar het heldere „kiki-
ki" van de draaihalzen weer
horen en we het eerste ver
stoorde koolmezenest ont
dekken Overigens werd
hinder ondervonden van ver
nielzuchtige eekhoorns, ja
soms kozen deze slaapplaats
in een nestkast! Ik hoor nogal
eens dat onze pluimstaart
minder voorkomt dan vroeger
doch meen, dat zulks lokale
gevallen betreft.
Jn winter, vroege lente en
tijdens de broedperiode
controleerde S. alle kasten
vijftien keer en dit betekent
een prestatie ook lichame
lijk! waarvoor ik eerbied
heb. Er kon een vrij zuiver
beeld der bewoning door won
der verkregen. Bezet waren
232 kastjes, d.i. nagenoeg ge
lijk aan 't vorig seizoen, maar
toch bleek het bezettingsper
centage ad 61 pet. van vijf
1.1. jaren het laagst te liggen.
Vier soorten mezen, rood
staart, spreeuw, klever, kauw
en ringmus, hadden, behal
ve draaihals en bonte vliege
vanger dankbaar van de men
selijke hulp gebruik gemaakt.
Ik mis de holeduif, het win
terkoninkje, de kuifmees, de
kauw en de boomkruiper,
maar een mens kan niet alles
hebben en het zijn op het
overzicht 1958-1968 overigens
slechts incidentele verschij
ningen. Verscheidene gering
de vliegevangers werden na
dien broedende aangetroffen
in de Wildbaan van de Hoge
Veluwe, waar de vogelcul
tuur eveneens wordt bedre
ven.
Om minder agressieve figu
ren te stimuleren, werden in
dertijd 30 zeer kleine, zg. su-
perselectieve nestkastjes ver
wijderd, omdat er geen een
werd geaccepteerd, als zijnde
van te beknopte maten. Ook
met de 25 iets grotere model
len werd weinig succes be
haald, al zaten er nog twee
paartjes vliegevangers in.
O"et is prettig, dat door de
beheerders van het Ge
meentelijk Bosbezit te Ede,
zulk werk met interesse en
aandacht wordt gevolgd en
inderdaad verdient zo'n be
langeloze bezigheid met haar
vele besognes onze toegene
genheid en die brengen we
gemakkelijk op als we zien
en horen, hoe de zomerzan-
gers in een natuurhistorisch
goed gestoffeerd gebied het
verblijf veraangenamen.
A. B. Wigman
T
HET Nederlandse team heeft Jn de
schaakolympiade te Lugano de
aansluiting naar de finale gemist, in
groep vier moesten onze landgenoten de
eerste plaatsen laten aan Hongarije en
Canada. Dat de Hongaren sterker zijn
was van tevoren wel bekend. Een team
met spelers als Portisch, Szabo. Lengyel
en Barcza hoort ln de finale thuis. De
Canadezen kunnen als ongeveer gelijk
waardig met onze landgenoten worden
beschouwd. Dat is ook in Lugano duide
lijk gebleken want de nek-aan-nek-race
tussen deze beide ploegen werd pas in de
laatste ronde beslist.
Intussen betekent deze uitslag, dat Ca
nada in het eindklassement bij de
hoogste veertien behoort, terwijl Neder
land, zelfs Indien de sterk bezette tweede
groep gewonnen zou worden, op zijn
gunstigst tot bezetting van de vijftiende
plaats kan komen.
Hieronder een partij uit de wedstrijd
België Canada uit de 3e ronde van de
voorwedstrijden. David Janofski, al se
dert tientallen jaren Canada's topspeler,
verslaat hier de Belgische grootmeester
Alberic O'Kelly de Galway.
Wit: O'KELLY. Zwart: JANOFSKI.
(Lugano 1968.)
Koningslndische verdediging.
1. c2c4,Pg6f6 2. Pbl—c3,g7—g6 3.
e2e4,d7d6 4. d2—d4,Lf8—g7 5.
Lfle2,00 6. Pgl—f3,e7—e5 7.
Lel—e3. Pb8c6 8. d4—d3.
(Gebruikelijker is 8. 0—0 om de span
ningen in het centrum zo lang mogelijk
te handhaven. Er kan dan volgen 8.
Pg4 9. Lg5, f8 10. Lh4 g5 11. Lg3, f5 12.
exf5 met ongeveer gedeelde kansen.)
8Pc6—e7 8. b2—b4,Pf6—g4 10.
Le3gS, ht—h61
(Een klein maar belangrijk verschil
met de variant aangegeven na de 8e zet
van wit.)
11. Lg5h4,f7f6 12. Pf3—dj
(Zwart dreigde door Itg5 11. Lgl,f4
een stuk te winnen.)
12g6—g5 13. Lh4g3,Pg4f6 14. f2—fS
(Over het algemeen ls het gevaarlijk de
opmars f5—f4 toe te laten maar hier
heeft wit de mogelijkheid na 15. Lfa.hS
16. Db3 op de lange rochade aan te
sturen.)
14Pe7g6 15. e4xf5,Lc8xf5 18.
Pd2e4,Pg6f4 17. 0—0,a7—a51
(Terwijl zwart op de koningsvleugei
aanvalt, deelt hij nu plotseling ook op de
andere vleugel een speldeprik uit. De
moeilijkheid voor wit ls, dat het normale
18. a3, na 18. ...,axb4 19. axb4,Txal 20.
Dxal, Pxe2t 21. Pxe2,Pxe4 een pion kost.)
18. b4xa5,Ta8xa5 19. a2—a4, Dd8-e6 20.
Le2—d3,Pf4xd3 21. Ddlxd3,Pf6—h5 22.
Pc3b5,De8d7 23. Dd3—d2,Tf8—a6
(Het zelfde beeld als bij de 17e zet:
zwart wil op twee vleugels tegelijk ope
reren.)
24. Pb5—C3,Ph5—f4 25. Tfl—el,Dd7—ff
26. Lg3—f2,b7—b6 27. Lf2—e3
(Anders speelt zwart g5—g4.)
2 7Lf5d7 28. Dd2—dl
(Dekt aan de ene kant a4 en verhindert
aan de andere kant g4.)
2 8Df7g6 29. Tal—a2,g5—g4! 30.
f3xg4,Ld7xg4 31. Ddld2,Ta8f8 32.
Tel—fl?
(Deze zet die ten doel heeft het paard
f4 te verjagen is de beslissende fout.
Intussen was goede raad toch al duur.
Op 32. Khl ls bv. 32Pxg2! 33. Dxg2,Lf3
beslissend. Het beste was waarschijnlijk
32. Lxf4)
JANOrSU
8
7
0
5
4
8
S
3
a
abcdefgh
owur
De opgave van de week: hi
zwart vanuit de diagramstelling?
lossing kunt u in de volgende rul
vinden.
OPLOSSING
De stand was:
Wit: KortschnojKgl, Del, Tb2 en
Pg9, pionnen a2, c4, d3, es, f2, gS, h2.
Zwart: Spassky: Kg8 Dd7, Pc6, Te8
d8, pionnen afl, b4, c5, e8, f5, g7, h7.
Op 24. d3—d4,c5xd4 25. e3xd4,Pc6xd*
zou gevolgd zijn: 26. Tdlxd4t,Dd7xd4
De2xe6t,Kg8—h8 28. Pg5—f7t,Kh8—g8
Pf7—h6t.Kg8—h8 30. De8—g8t!,Td8xg8
Pg5—f7 mat.
SEDERT enkele jaren is Italië „be
keerd" tot het Internationale damspel
op het 100-rultenbord. Wel wordt er,
evenals in Rusland, nog druk gespeeld
op het „kleine bord" met 64 speelvelden
en een wederzijds stukkenaantal van 12,
maar de veel grotere mogelijkheden op
combinatoir èn positioneel terrein van
het internationale spel, doen het getij
ten gunste van bet laatste sterk keren.
Hoewel de Italianen nog geen soelers
van Internationale grootmeesterklasse
kennen, ontwikkelen zij zich snel. De
>ionler Fanelli is al lang niet meer de
>este en steeds weer duiken (voor ons)
onbekende namen in de damarena op. Zo
zag Vlrtu kans om gelijk met de Zwitser
Gedance in het Europees kampioenschap
de gedeelde achtste plaats te bereiken,
samen met de Belg Kleinmann. Siroonelli
eindigde weliswaar op de twaalfde
Jlaats, maar ln verschillende partijen liet
ïlj toch al zien. dat de tijd niet ver
meer is dat zij zich niet meer onder de
voet laten lopen. Hieronder, hoe Okrogel-
nik bijna spijt had gekregen van een
gevaarlijke escapade:
WIT: F. Okrogelnik: ZWART R. Slmo-
nelli; Livorno, 20-9-'68.
1. 35—30 20—252. 40—35 14—20: 3. 44—40
20—24; 4. 33—28 18—23: 5. 31—27 12—13; 6.
39—33 10—14; 7. 49-^14 17—22; 8. 28x17
11x31: 9 36x27 8—12: 10. 41—36
Het is allemaal een kwestie van smaak,
maar deze opsluitvorm heeft toch geen
perspectief. Als wit het ernst was ge
weest, dan zou hier eerst 33—28 gespeeld
moeten worden. Nu kan zwart weer
„lossen".
SUKKELEN
1024—29: 33x24 23—28: 12. 32x23
18x20. De heropbouw begint en it suk
kelt nog steeds met een onsDee'^nr blok
rechts.
13. 44—39 8—11; 14. 38—33. Waarom nu
dit weer? Gezonder is gewoon 39—33 ge
volgd door 50-44-39.
1411—17: 15. 42—38 20—24; 16.
3631. Weer een Intimidatiepoging zon
der enige kracht.
163—8. Prematuur. Sterker in
(13—18) 17. 50—44 5—10; 18. 47—41 15—20; 19.
41—36 17—21; 20. 37—32 13—48; 21. 46—41;
18—23; 22. 33—28 21—26. 23. 41—37.
Zwart kan bevrijding schijnbaar niet
meer tegengaan en doet hier verder ook
geen moeite voor (zie diagram). Het ls
echter zeer de vraag of wit hier bij het
juiste spel er wel zonder kleurscheuren af
komt! In de partij volgde 23. 913?;
Maar wat had wit moeten vervolgen,
wanneer zwart hier (8—13) had gespeeld?
27xl« (7—11) 16x18 (13x22) 28x17 (19x10*
zijn gevolgd.
Op 28—22 niet (12—18) wegens 22-
maar (13—18) 22x13 (9x18) en zowel 27-
als 38— en 39—33 zijn verboden. Dus da
48—42 (1—6) en wit heeft geen zet me
Op 27—22 vervolgt zwart met (16—819
en ook nu is schijf verlies onvermljde*
lijk. Gedwongen dus: 38—33 (13—180
43—38 (9—13) Belet 27—22 (18x27) 31x22 we»
gens (23—29) 34x23 (25x43) 48x39 (12—1®
enz. schijfwinst. Gedwongen: 4843
(7—11) 28-22 gedw. (1015) 33—28 (1—®
39—33 (4—9) 44—39 (2—8) en zwart wint.
Na het in de partij gespeelde volgde»
24. 39—33 4—9; 25. 34—29 23x34; 26. 3Öx3f
1015; 27. 28—22 7—11; 28. 33—28 11—171
Beter la wachten met (1—6). 29. 22xl|
16x7; 30. 39—33 7—11; 31. 44—39 2—7; 32.
38-C4 24-40; 33. 35x24 19x39; 34. 33x44
20—24; 35. 43—39 13—19 36. 48-43 9-41
37. 40—34 13—48; 38. 39—33 8—13'?
Wits grotere techniek had zwart al in
moeilijkheden gebracht. Aan de lezert
nu de opgave: Hoe forceerde wit hief
partij winst?
OPLOSSING
i.zKV]WöAöM
WIT (Sybrands)27, 28, 31. 31, 31. 34. 3*
38, 39. 40, 43, 45, 48, 50 (14 st.)
Absoluut noodzakelijk was hier ge»
weest (16—21) 27x16 (18-22) 28x17 (23—2®
34x23 (19x26) en het is nog niet duideiijk.
Op 39—33 zou dan de winnende combi
natie (23—29) 34x23 (25x34) 40x29 (16—21)
hoe wit zijn stellingsvoordeel naar winst
moet herleiden. De witte aanval op d«
korte vleugel wordt nu gemakkelijk
opgevangen. Wel houdt zwart gedrongen
spel, maar veel beter verdedigbaar daft
ln het partijverloop.
DE Belgische spelers hadden minder re
den tot enthousiasme over de gebeur
tenissen in het onderstaande partij
tje dat voorkwam ln de match België
Nederland, dan onze landgenoten. Want
door een bijna helderziende actie van
Bob Slavenburg zagen zij zich voor een
score van slechts 700 punten beroofd van
een uitstekend kwetsbaar slembod dat
1370 punten opgebracht zou hebben en
welk getal ook prompt aan de tweede
wedstrijdtafel op de scorelijst van Kok-
kes-van Heusden genoteerd stond.
B 10 7 4 2
CP 9 4
O B
A 10 8 7 6 5
H
CP A V S 2
O H 6 3
A H 9 4 2
8 5 3
CP H B 6
O A V 9 8 5 2
B
A V 9 8
CP 10 8 7 5
O 10 7 4
*V3
Zuid gever, OW kwetsbaar. Na passen
van zuid opende Fauconnler met een
sterke klaver. Theoretici zullen zich af
vragen waar Slavenburg in noord het
bod één schoppen vandaan haalde en
practici zullen erom lachen, want het gaf
een fantastisch resultaat te zien. De Bel
gen bereikten in OW het goede contract
van zes ruiten, maar Hans Kreyns verde
digde alsnog in zuid met zes schoppen.
Ook bij het afspelen toverde noord zijn
tegenstanders Iets voor de neus wat be
paald niet alledaags was.
Oost startte met klaverboer, gedekt
met vrouw en heer. West trok ruiten
HORIZONTAAL
1. rivier in Amerika
6. klein water
12. Griekse geestelijke
14. deel van kolenhaard
15. lusthoi
17, kolossaal
20. bericht
22. godin
23. voorzetsel
24.- bloei wij ze
26. kreet
27. insgelijks (afk.)
28. noot
29. maat
31. pers.vrnwrd.
33. deel van de dag (afk.)
34. zijde
30. planeet
38. plaats in Italië
40. natuur
42. Europeaan
44. noot
45. boosmaken
46. thans
48. denkbeeld
50. ongevulde
53. kleverige stof
55. vermoeid
58. meisjesnaam
60 jongensnaam
61. noot
63. windrichting
64. noot
65. plaatsbepaling
60. eikeschors
68. zenuwtrek
70. soort werkplaats (afk.)
72. bedrag
73. geleerde (afk.)
75. maat
77. vreemde munt
78. wederhelft
80. Bijbelse figuur
82. alleenstaande.
83. liederen
VERTICAAL
1. werelddeel
2. zoogdieren
3. hemellichaam
4. voorzetsel
5. draaikolk
7. zoogdier
8. zoogdier
9. boom
drie na en oost maakte rultenvrouw.
Depaye (oost) speelde nu schoppen drie
na. Had Slavenburg gesneden en had
west een kleine harten nagetrokken zo
dat oost wéér troef zou kunnen brengen,
dan zou het contract zes down gespeeld
hebben kunnen worden. Maar dezelfde
inspiratie die reeds bij het bieden gesig
naleerd werd, kenmerkte ook het afspe
len. In zuid werd schoppenaas gelegd,
waaronder dus wests heer tuimelde I
Waarom speelde Slavenburg zo? Hij
achtte het onaannemelijk dat oost ln dit
stadium onder schoppenheer zou uitspe
len en beweerde „geroken" te hebben
dat west de heer sec had....
Na het schoppenaas dus gemaakt te
hebben, werd van tafel(zuid) klaver
gespeeld, west maakte klaveraas en ver
volgde door ruiten na te spelen. Noord
troefde de ruiten, speelde klaver en
troefde, ging naar eigen hand met een
ruiten-introever, speelde de klaver acht
en troefde af met schoppenvrouw. Hier
na schoppen negen overgenomen met d®
tien, troefboer haalde oosts laatste troef-
Je: slechts 4 down! Charles Monk, aan
tafel II op de noordplaats gezeten, deed
dit één schoppen-volgbod niet. Wie kan
het hem kwalijk nemen? En hebt u in
de oorspronkelijke opgave evenals Sla
venburg „ontdekt" dat in zuid schoppen
aas gespeeld moet worden? Ik zou het
van mijzelf niet hebben durven zeggen....
Nieuwe opgave
Vorige week zag ik het Amsterdamse
USS in Culemborg tenonder gaan. Met
ijzeren discipline spelen de paren Van
Heusden-Kokkes en de Zweed Mari-
pu-mevr. Van Heusden hun „Crazy Dia
mond", een ingenieus doch bijzonder in
gewikkeld biedsysteem dat menig te
genstander voor grote verrassingen kan
plaatsen en dat tevens
keurigheid kan bogen. Ti
derlaag van USS ditmaal
op grote nauif>
"och had de néé
wéinig piet heè
systeem der tegenpartij te maken,
was weinig inspiratie aan Amsterdams#
zijde, MAt zich 04.. demonstreerde ln d®
drie SA-eontract:
TT
Noord gever, allen kwetsbaar. USS boodj
noord één ruiten zuid twee klaver
noord twee schoppen zuid drie Sansa.
tout. Arle van Heusden (west) speelde
hartenvrouw voor en won slag 1. In slag
2 weer harten voor noords heer en ia
slag 3 uit noord schoppen vier, oost de
negen, zuid de vrouw, west schoppea
twee. In slag 4 ruiten uit zuid, west
legde ruitenvrouw, noord het aas, oost
de ruiten zes. Slag 5: klaver zes uit
noord, oost klaveraas, west klaver negen.
In slag 7 bleek oost nog een derde har»
ten te kunnen spelen, zuid kwam aaa
slag met hartenaas en in noord ging ee«
ruitentje weg. Misschien had u van meet
af het spel anders aangepakt, maar niet
temin is de vraag interessant hoe of zult
zijn speelplan nu verder moet opstellen.
28. bevel
30. rangschikken
32. plaats in Gelderland
35. land
36. tersnede
37. voornaam persoon
39. ontvangen
41. zoogdier
43. een zekere
47. soort opstap
49 spoedig
51. verwarmingsmiddel
52. rustig
54. gast
50. oude maat
57. plaats in Frankrijk
59. Europeaan
62. bevel
64. waterstand
67. dapper
69. titel
71. godheid
72. bij elkaar
74. hoofddeksel
70. voorzetsel
77. geneesmiddel
79. bevel
81. noot
Oplossing vorig
cryptogram
HORIZONTAAL: 1. gegeven, 5. pootvie,
t. aha, 10. verband, 11. scherzo, 12. twist,
15. ronde, 19. verbrassen, 20. baby, 22.
adel, 24. staartstuk, 25. klant. 23. garde.
31. markant, 32. nomaden, 33. let,
nonsens, 35. essence.
VERTICAAL: 1. gevat, 2. gerei, i.
▼raat, 4. nader, 5. Pasen, 6. oehoe, 7.
veranda, 8, stomerij, 13. wreed, 14. sabel,
16. opstaan, 17. donors, 18. ransel, 2<£
basta, 21. bruid, 22. alleman, 23. enteren,
25. klare, 26. Artia, 27. tante, 28. gemis.
29. raden, 30. einde
10. rivier in Spanje
ae sta:
11. tot bepaal
13 noot
16 bepaalde dagen
18. rekening
19 zijde
21. zurig
23. het onmeetbare getal
25 vreemde munt (afk.)
stand behorende
i
X
3
4
s
SS?:
;X:Xv
6
7
i
9
io
11
v.'vX;
IX
;v.v::
sm»
>3
m
•4
19
(6
•7
IB
•9
20
21
2.2.
.J.V.V.
14
zs
ai
17
za
\\vlv
9
JO
$1
3*
jgigi-i
33
34
59
36
57
X;X;X
38
39
1
ttgij::
40
4«
vXv:
4*
4*
44
45-
44
47
4^
49
i;!;!;!;!;
;v>>X
5©
51
52
54
H
si"
57
ra
S9
6©
éi
éz
61
XvX;
64
69
4b
67
66
09
:'::Xv:
7°
7'
'■'Xvi
7*
7J
Ft
73"
7®
77
7«
79
ao
01
<92.
a*
