DE MAGAZIJNEN MOETEN LEEG
daarom
ENORME PRIJSVERLAGINGEN
in al onze afdelingen
BANKSTELLEN
SLAAPKAMERS
EETKAMERS
KLEINMEUBELEN
Rajakovic
verliest
Westelijke samenwerking
geen doel maar middel
MACHTSMIDDELEN MOETEN
DE VREDE DIENEN
Acties tégen
studentenstop
in Amsterdam
Tot 30 november kunt u nog profiteren van onze
Wij moeten ruimte maken voor onze nieuwbouw
Matrassen - Vloerbedekking
Meubelstoffen - Vitrage enz.
INDUSTRIEWEG 2
HATTEM
TEL 05206 - 2544
Kosygin pleit
voor meer
ontspanning
Londonderry
blijft nog
onrustig
AUTO SLIPTE IN
VUIL WATER:
VROUW DOOD
JUBILEUMCONGRES HOGERE KRIJGSSCHOOL
ANDERE FACTORED
VEEL GOEDS
COMMUNICATIE
Vrijend paartje
in hinderlaag
Scheveningse loggers
voor sportvisserij
Kardinaal Mindszenty
niet ziek
Bijna 545.000
leerlingen hij
Nijverheids-
Onderwijs
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1968
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG „Het krijgsbedrijf in ï(jn huidige vorm heeft de scherpe afschel-
ding die vroeger bestond tussen de geüniformeerde bewapende militairen en de
burgerbevolking doen vervagen en deze groepen zelfs in elkaar doen overvloeien.
Dit betekent, dat aan de ene kant de niet tot de gewapende macht behorende
burger-functionaris zich meer heeft moeten inwerken en indenken in de militaire
problematiek, terwUl aan de andere kant de officier zich niet langer afzijdig kan
houden van vraagstukken die schijnbaar niets met de militaire gedachtenwereld
te maken hebben". Dat zei prins Bernhard in zijn openingsrede tot het congres
dat onder het motto „Afschrikking en Ontspanning" dinsdagmorgen in het Haag
se congresgebouw ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Hogere Krijgs
school is begonnen.
Voordat de prins zich over de taak
van dit aloude militaire instituut uit
sprak, leidde de directeur van de Ho
gere Krijgsschool, brigade-generaal
H. A. Thoonsen, het door ruim zeven
honderd gasten bijgewoonde congres
in met er op te wijzen dat de huidige
problemen ver uit gaan boven die wel
ke vroeger aan de officier konden en
werden gesteld. Waren vroeger de mi
litaire machtsmiddelen uitsluitend
voor de oorlog bestemd, thans dienen
zij, geïntegreerd als zij zijn in het
maatschappelijk leven, tal van andere
doelen, vooral de vrede.
De zuiver militaire gedachtengang
is niet meer toereikend om te kunnen
bepalen hoe de hoger militair-weten
schappelijk gevormde officier de pro
blemen waarmee hij wordt geconfron
teerd dient op te lossen, aldus in zijn
openingsrede prins Bernhard, die er op
wees dat deze gedachtengang is gaan
leven nadat een aantal militaire con
flicten van grote omvang over de gehe
le wereld hun weerslag hebben doen
voelen. Sinds de vorige eeuw. toen de
problemen vrijwel uitsluitend werden
gesteld aan de hand van de stafkaart
en specifiek militaire veronderstellin
gen, is er veel veranderd.
Prins Bernhard constateerdeeen
naar elkaar toegroeien van de militai
re en de burgermaatschappij en het
steeds meer samen zoeken naar oplos
singen van problemen en het bepalen
van het beleid. Deze ontwikkeling heeft
ook haar stempel gedrukt op de metho
diek van het onderwijs op de Hogere
Krijgsschool waardoor een groot .deel
van. de weg die moet leiden tot de sa
menwerking van wat-vroeger twee ge
scheiden werelden waren, reeds is af
gelegd, een samenwerking die gezien
in het licht van de maatschappelijke
en internationale ontwikkelingen, een
dwingende eis is.
Professor dr. E. H. van der Beugel,
hoogleraar aan de rijksuniversiteit te
Leiden, die o.m. staatssecretaris van
buitenlandse zaken is geweest en ge
ruime tijd vice-president van de KLM
was, zag de westelijke samenwerking
zoals die na de tweede wereldoorlog
tot stand is gekomen als een gevolg
van de koude oorlog en de hegemonia
le positie van de Verenigde Staten.
Hij zag die samenwerking bedreigd
door opkomend nationalisme en het
daardoor zich naar binnen keren'.van
de westelijke staten. Voorts zag hij
een gevaar in de zeer genuanceerde
opvattingen over de verhoudingen tot
het Sovjet-blok en de vermindering
van het prestige van Amerika. Overi
gens moeten we ons, aldus professor
Van der Beugel, geen illusies maken
dat we op korte termijn uit de „sche-
merperiode" zullen treden waarin de
westelijke samenwerking zich thans
bevindt. De politiek van de Sovjet-Unie
leek de hoogleraar toe niet wezenlijk
gewijzigd te zijn.
De westelijke samenwerking heeft
volgens de professor veel goeds tot
stand gebracht. Opzienbarend is het
proces van herstel tot welvaart. Hij
leidde daaruit af dat het westers eco
nomisch systeem mits goed gehan
teerd, superieur is aan welk ander sys
teem dan ook, ook aon het marxis
me. Hij wees voorts op goede samen
werkingsvormen zoals het internatio
nale monetaire fonds, de Europese
betalingsunie, de EEG en meer derge
lijke instellingen en als gevolg van die
samenwerking het feit dat het toch
maar mogelijk is geweest grote econo
mische crises te voorkomen.
Er zijn niet alleen goede economi
sche resultaten bereikt, maar ook de
vrede is bewaard gebleven door een
positie van kracht door samenwerking
ondanks de risico's die macht, en ze
ker een nucleaire macht, met zich mee
kunnen brengen. De vrede wordt juist
daar bedreigd, waar die macht ont
breekt. Professor Van der Beugel zei
voorts niet te geloven aan een neutra
lisatie van Europa, noch aan neutrali
satie van Duitsland, noch aan een Eu
ropees veiligheidssysteem indien dit
zou zijn zonder volledige inschakeling
van de Verenigde Staten. Finland.
Oostenrijk. Zweden en Zwitserland
zijn wel de maximale eenheden die
zinvol buiten een veiligheidssysteem
kunnen blijven, meende hij. Sprekende
over Frankrijk zei professor Van der
Beugel dat dit land. hoewel het zijn
beperkte macht virtuoos heeft ge
bruikt, in positieve zin niets heeft be
reikt. Het heeft integendeel de veilig
heid verzwakt. Men spreekt daar over
Europa, maar bedoelt Frankrijk. Het
speelt het dodelijk gevaarlijke spel
de Bondsrepubliek te domineren
met de onvoorstelbaar naïeve ge
dachte dat dit kan zonder grote risi
co's voor de richting van het Duitse
denken.
Professor Van der Beugel meent
voorts dat de ontspanningspolitiek die
gevolgd wordt nauwelijks iets anders
is dan de poging van twee grote mo
gendheden om een nucleair conflict
te vermijden. Daarbij staat in de Sov
jet-Unie voorop het ontmantelen van
de NAVO, de verwijdering van de
ETTEN Door heU^ springen van
een buis in een watertoren onder Et-
ten is de 68-jarige mevrouw M. Ha-
braken uit het Brabantse Bakel giste
ren om het leven gekomen. Zij zat
naast haar schoonzoon in de auto toen
de wagen op de Hoevenseweg slipte
in plotseling over de weg stromend
water, gemengd met vuil. De wagen
kwam tegen een boom naast de weg
tot stilstand.
Kort voor de opening van het con
gres ontving prins Bernhard uit
handen van de chef van de gene
rale staf, luitenant-generaal F. van
der Veen, het g ener ale-staf brevet.
De prins, die inspecteur-generaal van
de Kon. Landmacht is, heeft in 1938
1939 een deel van de cursussen van de
Hogere Krijgsschool gevolgd. Inmid
dels heeft de prins al lang getoond,
over de kwalificaties te beschikken
waarvoor het g ener ale-staf brevet
wordt toegekend", aldus de chef van
de generale staf bij de uitreiking van
het brevet.
O
Amerikaanse presentie in Europa en
discriminatie van de Duitse Bondsre
publiek.
De Franse generaal Beaufré ont
wikkelde tijdens een toespraak tot het
congres, dat door vertegenwoordigers
van Engelse, Duitse, Belgische en
Amerikaanse militaire instanties werd
bijgewoond de gedachte tussen rege
ringsleiders en militaire bevelhebbers
van alle NAVO-landen om te. komen
tot een betere crisisbeheersing. Hij
pleitte voor een beter waarschuwings-
en communicatiesysteem en voor een
inventarisatie van beslissingen die mo
gelijk zijn in geval van een crisis.
Een schoolvoorbeeld van crisisbeheer
sing vond hij het belèid dat gevoerd
werd in de Cuba-affaire.
Tijdens het congres kwam duidelijk
naar voren dat het bewaren van vre
de en welvaart tegenwoordig geen
zaak meer is# van militairen alleen,
maar van een goede samenwerking
van economen, sociologen, monetaire
deskundigen in samenwerking met mi
litaire instanties die nu ook hun taak
in breder verband zien. „We hebben
ons doel nog niet geheel bereikt", zei
proféssor L. W. Martin uit Engeland,
die pleitte voor een nucleair even
wicht en zelfs voor een overwicht op
dat.terrein. Niet om de oorlog op te
roepen, maar juist om de vrede te be
waren, de vrede die het mogelijk
maakt in welvaart te leven.
LU TO Tj (Engeland) De 18-jarige
Paul Sibley zette zijn auto op een
landweggetje neer en wendde zich
tot zijn vriendinnetje, Janie Eaves.
Plotseling stak iemand een lan
taarn op en begonnen twee man
nen de ruiten van de wagen in te
slaan met houwelen.
Sibley probeerde weg te rijden maar
kwam terecht op een wegversper
ring van de politie.
Eerst toen, zo vertelde hij, hoorde
hij dat hij zijn auto had gepar
keerd midden in een politiehinder-
laag voor de vluchtende auto van
een groep misdadigers.
De politie van Luton, 30 km ten
noorden van Londen, erkende fout
gehandeld te hebben en beloofde
alle geleden schade te zullen ver
goeden. Rechercheurs waren zon
der waarschuwing tot de aanval
overgegaan, omdat zij dachten dat
zich in de auto gewapende misda
digers bevonden.
,,Het was een nachtmerrie", zei Ja
nie na behandeld te zijn voor snij-
wonden als gevolg van gebroken
glas. ,,Ik ben er zeker van altijd
op van de zenuwen te zullen zijn,
wanneer ik 's avonds een autorit
moet maken."
AMSTERDAM Eerstejaarsstu
denten in de psychologie aan de Uni
versiteit van Amsterdam zullen geen
genoegen nemen met uitvoering van
een Studentenstop in welke vorm' dan
ook.
De Actiegroep Numerus fixus van
de sub-faculteit der psychologie heeft
meegedeeld dat er ten scherpste bij de
minister zal worden geprotesteerd, als
tot deze uitvoering zal worden beslo
ten.
De studenten vinden dat de numerus
fixus allen kan worden ingevoerd na
een landelijke beslissing, die door de
Tweede Kamer genomen dient te wor
den. De studenten hebben acties in het
vooruitzicht gesteld, omdat morgen de
subfaculteit zal vergaderen over de in
voering van een vergelijkend voorbe
reidend examen in het eerste studie
jaar.
Aan de sub-faculteit der psychologie
zijn ruim driehonderd eerstejaarsstu
denten ingeschreven.
SANDERS MEUBELEN
GRANDIOZE
VERBOUWINGS
OPRUIMING
SANDERS MEUBELFABRIEKEN n.v.
WENEN Een hof van appel heeft
een beroep van de hand gewezen van
de veroordeelde oorlogsmisdadiger
Erich Rajakovic tegen een vonnis om
2000 schilling boete te betalen, omdat
hij de leider van het Joodse documen
tatiecentrum hier, dr. Simon Wiesen-
thai een „leugenaar" genoemd had.
De verwerping van het beroep was
het laatste stadium van een lang juri
disch gevecht tussen Wiesenthal en Ra
jakovic, sedert Rajakovic verleden jaar
ontkwam aan arrestatie in Joegoslavië
en zijn mogelijke uitwijzing naar Ne
derland. Tijdens een persconferentie in
Wenen maakte hij de opmerking in
verband met het boek van Wiesenthal
„die Mörder sind unter uns".
Wiesenthal diende een aanklacht we
gens smaad in.
Bij het in beroep gaan tegen het von
nis zei de advocaat van Rajakovic dat
zijn cliënt niets uit te staan had met de
deportatie van 110.000 Nederlandse Jo
den, zoals in het boek van Wiesenthal
verklaard wordt. In zijn proces in
1965 werd hij schuldig bevonden aan
medeplichtigheid aan de deportatie
van 83 Nederlandse Joden, aldus de ad
vocaat.
De mening van de advocaat van
Wiesenthal dat het onmogelijk was zich
vast te klampen aan details in het
boek en dat miljoenen Joden onzegbaar
geleden hebben, werd gedeeld door het
hof. De presiderende rechter, dr. Franz
Wymetal zei, dat Wiesenthal's boek
geen documentatie is, maar de trieste
waarheid dat zes miljoen Joden in de
gaskamers omgebracht werden.
Rajakovic werd in 1965 door een
Oostenrijkse rechtbank tot 2V* jaar
veroordeeld voor zijn rol in de depor
tatie van I^xierlandse Joden.
IJMUIDEN Drie Scheningse vis
sersschepen zijn deze week naar
IJmuiden verkocht, alwaar is opge
richt de NV Sportvisserijmaatschappij
Noordzee.
De 200 pk sterke visserijschepen,
die elk 35 meter lang zijn, zijn door
de nieuwe maatschappij onder de
hoogste klasse van de scheepvaartin
spectie gebracht en zullen van IJmui
den uit dagtochten gaan maken met
sportvissers op de Noordzee. Ook zullen
meerdaagse tochten naar haaienvis-
grohden worden ondernomen aldus
vertelde de heer W. M. Beusenberg,
directeur van de nieuwe maatschappij.
Hiermee is het aantal visserijsche
pen dat van IJmuiden uit aan de sport
visserij op de Noordzee deelneemt, op
het aantal van negen gekomen, daar
reeds gedurende enige tijd de heer J.
Lourens, eveneens uit IJmuiden, met
zes kotters deze dagtochten met sport
vissers organiseert.
BOEDAPEST Een woordvoerder
voor de Amerikaanse ambassade in Boe
dapest heeft vandaag ontkend, dat
Joszef kardinaal Mindszenty ernstig ziek
zou zijn. De functionaris zei dat „als
men hem kon zien, men er van overtuigd
zou zijn dat hij gezonder is dan ooit".
Kardinaal Mindszenty, die 76 jaar oud
is, woont sinds de Hongaarse opstand
in 1956 in vrijwillige ballingschap in de
Amerkaanse ambassade.
De Oostenrijkse radio had bericht dat
Mindszenty ernstig ziek was en *dat de
Amerikaanse en Hongaarse autoriteiten
contact hadden opgenomen. De Honga
ren zouden kardinaal Mindszenty in een
ziekenhuis hebben willen laten behan
delen.
MOSKOU De Sovjet-Unie wil nog
steeds graag samenwerken met Ame
rika voor ontspanning in de wereld.
Maar ontspanning zal moeilijk kunnen
worden bereikt als een van beide lan
den sterker wil zijn dan het andere.
Dit heeft de Russische premier, Ale-
xei Kosygin, gisteren in Moskou ver
klaard tegenover twee Amerikaanse se
natoren, Albert Gore en Claibrone Peil,
beiden demoeraat. De senatoren had
den een onderhoud van ruim anderhalf
uur met Kosygin. Het gesprek was tot
stand gekomen op verzoek van de Ame-
rikannen. die een reis door Oost-Europa
maken.
Kosyging waarschuwde er tegen dat
een van de twee wereldmachten zou
proberen aanzienlijk sterker te worden
dan de andere. Hij drong verder aan
op spoedige Amerikaans-Russische on
derhandelingen over de beperking van
raketsystemen en op de ratificering
van het verdrag tegen de verspreiding
van kernwapens. Sinds de bezetting
van Tsjecho-Slowakije heeft Amerika
zich op beide punten terughoudend ge
toond.
Uit het gesprek met Kosygin had se
nator Gore drie algemene conclusies
getrokken: de Russische leiders zijn
verrast door de omvang en de kracht
van de bezorgdheid in het Westen over
de bezetting van Tsjecho-Slowakije;
Moskou is ook verrast door de tegen
stand van de Tsjecho-Slowaken en het
verzet van communistische partijen in
Zuid-Slavië, Italië, Roemenië, Frank
rijk en talrijke andere landen; de Rus
sen hebben vastgesteld dat de invasie
en de legering van vijfhonderdduizend
man strijdkrachten in Tsjecho-Slowa
kije grotere problemen met zich mee
brachten dan ze hadden verwacht.
LONDONDERRY (Noord Ierland)
In Londonderry is het dinsdagavond
tot ongeregeldheden gekomen, waarbij
18 mensen werden gewond.
De botsingen tussen politie, protes
tanten en katholieken kwamen nadat
ongeveer 3000 katholieke betogers wa
ren bijeengekomen om zich te bera
den over de volgende stappen in hun
campagne tegen discriminatie van ka
tholieken door de overwegend protes
tantse gemeenteraad.
Ivan Cooper, de voorzitter van het
burger-actiecomité, dat de campagne
Teidt, deed een beroep op de betogers
om de spontane marsen door de stad
op te geven. Toen de vergadering uit
een ging, gingen ongeveer 200 jongelui
naar 'n fabriek waar meisjes net uit de
avond-ploeg kwamen. De jongelui be
weerden dat de meisjes, allen katholiek,
door protestanten waren bekogeld, en
zeiden dat zij bescherming moesten heb
ben.
Bij de fabriek hield de politie mensen
uit een protestantse buurt in bedwang,
maar al gauw moest de oproerpolitie
te hulp geroepen worden.
De politie heeft meegedeeld dat op
vier na alle gewonden na behandeling
in het ziekenhuis, naar huis konden
terugkeren.
Twee politiemannen en twee burgers
zijn nog in het ziekenhuis.
DEN HAAG In het schooljaar
1967/1968 waren er 1629 scholen en cur
sussen bij het nijverheidsonderwijs
IN..O) met in totaal 544.500 leerlingen
10.400 meer dan in het voorgaande
schooljaar. Het aantal mannelijke leer
lingen steeg met 8700 tot 316.700, het
aantal vrouwelijke met 1700 tot 227.800.
In totaal volgden 337.000 leerlingen vol
ledig dagonderwijs en 208.000 partieel
onderwijs.
Bij de volgende schoolsoorten is het
aantal leerlingen belangrijk toegeno
men: het lager technisch dagonderwijs
(van 142.000 naar 149.000), het uitge
breid lager technisch onderwijs (25.400
- .27.500), het detailhandelsonderwijs
(7300 - 8400) en de opleidingen aan
huishoud- en landbouwhuishoudscholen
voor meisjes (132.000 - 138.600). Het
aantal mannelijke leerlingen, dat in op
leiding is volgens het leerlingstelsel,
liep terug van 66.300 tot 62.900.
Bovenstaande gegevens zijn ontleend
aan de Statistiek van het Nijverheids
onderwijs 1967/68 van het C.B.S. In de
ze publikaties zijn verder gegevens op
genomen over de leeftijd van de leer
lingen en over de doorstroming van
leerlingen binnen enkele schooltypen,
die tot het nijverheidsonderwijs beho
ren.
De 37-jarige heier C. Holling uit Lei
den is gistermorgen op een bouwwerk
op de hoek van de Basisweg en de Ka-
belweg in Amsterdam om het leven ge
komen. Hij werd getroffen door de arm
van een bouwkraan die door onbekende
oorzaak afbrak.
