Deze maand een kwart eeuw geleden
Reclassering is vorm
maatschappelijk werk
BOUW INSTRUCTIEBAD
VORDERT IN SNEL TEMPO
iwiwagensi/eld
ELECTRONICI
Opheusden speelt
thuis tegen Aquila
PIENTER
MEISJE
directie-secretaresse
Mr. Van Houten in Arnhem:
MOOI BENEDENHUIS
TEKTRONIX HOLLAND N.V.
„GROTE DRIE" BEREIKTEN GEEN
AKKOORD IN TEHERAN
NEDERLANDERS IN DUITSLAND
MOESTEN GARANT STAAN
VOOR DE VERLOFGANGERS
GEWAPEND VERZET IN NEDERLAND
WERD STEEDS KRACHTIGER
Specialisten
Glimlach
.Verlof"
ONDERTROUWD
MEILE HAAN
SINY VAN OVERHAGEN
J. C. ACHTERBERG
Kon. Industrieele Maatschappij
NOURY VAN DER LANDE N.V.
Teugseweg 2 te Deventer
AANGEBODEN IN AMSTERDAM
Gevraagd
HEERENVEEN
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1968
Stalin, Roosevelt en Churchill
(v.l.n.r.) poserend op de confe
rentie in Teheran.
VS VEROVEREN SPELDEKNOP
OP JAPAN IN STILLE OCEAAN
Halverwege Nieuw-Zeeland en Japan
liggen de Gilbert-eilanden een groep
je speldeknoppen in de eindeloze Pa
cific. Tot 1942 behoorden deze piep
kleine eilandjes soms slechts enkele
honderden vierkante meters groot
tot het grote Britse rijk, evenals nog
een paar duizend andere stipjes in de
gigantische oceaan.
Soms was de enige blanke die de be
woners van deze eilandjes ooit hadden
gezien, een Britse arts of een zende
ling soms had één Britse ambtenaar
50 eilandjes tegelijk bestuurd maar
toen de Britten na 7 december 1941
door de Japanners waren gedood of
verdreven, lieten de Japanners op al
deze eilandjes militairen achter die zich
ingroeven en die van de kale rots of
't oerwoud-eilandje een vesting maak
ten.
Deze duizenden eilandjes vormden de
verdedigingsgordels van het Japanse
vaderland. Wilde Amerika ooit Japan
verslaan, dan moest het beginnen met
al deze eilandjes te heroveren.
Het veroveren van die eilandjes was
speciaal opgedragen aan de Amerikaan
se mariniers, tot 7 december 1941 een
klein, zeer gespecialiseerd beroeps
korps na Pearl Harbor een uitgroei
end leger van oorlogsvrijwilligers en
dienstplichtigen, die weldra met hon
derdduizenden tegelijk door het oude
geharde beroepskader tot gevreesde
vechtjassen werden opgeleid.
In de vroege morgen van 20 novem
ber 1943 landde de Tweede Mariniersdi
visie op een van de Gilbert-eilandjes op
Tarawa. Een maand later stond er in
de Amerikaanse kranten dat Tarawa
op de Japanners was veroverd. Ruim
vijfhonderd Amerikaanse gezinnen kre
gen enkele dagen later van het ministe
rie van oorlog het gevreesde tele
gram: hun zoon of man had een laatste
rustplaats gevonden op Tarawa, een
eilandje waarvan voor 20 november
1943 bijna niemand had gehoord en
waarvoor nog nooit iemand enige be
langstelling had getoond.
De mariniers die het overleefden zou
den nooit meer de hel kunnen vergeten
waarin zij een maand hadden geleefd
en waaraan zij slechts waren ontko
men door met hun messen, hun bajo
netten en met de blote hand honderden
kleine, gele mensjes te doden, die met
de oerwouden van Tarawa vergroeid
schenen.
Nog geen twee jaar voordat deze
Amerikaanse mariniers in een hel van
rondspattend staal op Tarawa aan land
kropen, waren zij schooljongens ge
weest, meestal braaf meelopend in het
doorgaans wat provinciaalse milieu
waarin zij waren opgegroeid en waarin
zij hun toekomst hadden willen ma
ken: een stapje hoger op de maat
schappelijke ladder dan hun vader en
voorzichtig vrijend met het meisje dat
op hun moeder leek.
Deze jongens van achttien, negentien
jaar waren na 7 december 1941 van de
schoolbanken gehaald en naar een trai
ningskamp gestuurd om daar in enkele
maanden te leren hoe de mens zo vak
kundig mogelijk zijn medemens kan
doden: „In een gevecht van man-tegen-
man", aldus het handboek voor de ma
rinier, „eerst proberen de tegenstander
de ogen uit te steken".
Als geen land ter wereld bleek in
Amerika de waanzin van de oorlog. Wij
hier in Europe waren overvallen: onze
steden werden platgegooid en onze men
sen vermoord. Het offeren en vechten
voor de bevrijding uit een dagelijks
tastbare tirannie kan nog een aan
vaardbare zaak worden genoemd. In
Amerika ging het gewone leven echter
zijn gewone gang bombardementen,
brandschattende legers, executiepelo
tons en lachende beulen kende men
slechts van filmjournaals en uit kran
teverslagen. Een persoonlijke gewelds-
dreiging kenden de Amerikanen niet.
De Verenigde Staten zagen hoe mil
joenen jongens het land uitgingen en
dan kreeg zo'n Amerikaans gezin op
een zwarte dag het telegram, dat de
zoon was gesneuveld op een plaats
waarvan men nog nooit had gehoord,
in een werelddeel waarvan men weinig
of niets wist, en voor een doel dat het
leven nauwelijks of niet scheen te ra
ken.
Een de miljoenen jonge Amerikanen,
die geen plaats kregen op de duizenden
soldatenkerkhoven, die overal op de
wereld werden aangelegd, moesten na
enkele jaren onmenselijkheid weer bra
ve burgers worden in een land dat on
gestoord had voortgeleefd en dat van
oorlogschaos weinig of niets begreep.
In de landen, die de oorlog over zich
heen hadden zien gaan, duurde het ja
ren voordat men weer een geordend
maatschappelijk gareel kende, maar in
Amerika werd van miljoenen jonge
in Nederland met honderden per dag en
dat bracht mee, dat de verzetsmensen
voor steeds meer schuiladressen en
voedsel moesten zorgen. De gewapende
verzetsgroepen knokploegen be
gonnen aan het einde van 1943 met
grootscheepse overvallen op distributie
kantoren om bonkaarten voor de onder
duikers te bemachtigen. En steeds meer
richtten de knokploegen hun dodelijke
wapens op verraders en beulen, die voor
het verzetswerk bijzonder gevaarlijk
waren.
Vooral in de noordelijke provincies
kwam deze vorm van gewapend verzet
tot grote ontwikkeling. Er ging na de
zomer van 1943 geen week voorbij of er
gens in Friesland en Groningen werd
wel 'n distributiekantoor overvallen, een
bevolkingsregister vernield of een ver
rader neergelegd.
Het is nu, een kwart eeuw later, zeer
merkwaardig te achten dat het grote
aantal meestal jonge mensen dat jaren
lang als Ivanhoe leefde voor overvallen
en doden na d? oorlog zich zo snel heeft
weten aan te passen in de ongeweldda
dige samenleving. Het aantal verzets
strijders dat na de bevrijding buiten de
wet bleef leven, is in Nederland te ver
waarlozen laag geweest.
mensen gevergd, dat zij uit de rimboe
der mensheid onmiddellijk zouden te
rugkeren naai de schommelstoel op de
veranda of het televisietoestel in de
flat zeventien-hoog en zelfs de
meest geduldige meisjes zouden na
twee jaar huwelijk al niet meer wezen
lijk belangstellend kunnen lusteren
naar de verhalen van Noord-Afrika, van
de Monte Cassino of van Tarawa.
Bovendien hadden de Verenigde Sta
ten in noverhber 1943 pas de eerste
stappen gezet op een weg die nu een
kwart eeuw later nog steeds geen rust
gevend einde laat zien. De Amerikanen
konden in november 1943 niet bevroe
den dat zij zich nooit meer veilig zou
den kunnen terugtrekken op hun eigen
werelddeel in de hooghartige, zelfge
noegzame isclatie, die zij bijna twee
eeuwen hadden weten te bewaren.
Na 7 december 1941 werden de Ver
enigde Staten de politie-agenten van de
wereld: Europa, Afrika, Azië en later:
Korea en tenslotte de doolhof Viëtnam.
Als in een nooit aflatende kruistocht
zouden telkens nieuwe Amerikaanse
legers jaar-in-jaar-üit stormlopen in
plaatsen en tegen heuvels, waar bijna
geen mens ooit van had gehoord. Zij
zouden overal op de wereld steeds nieu
we soldatenkerkhoven moeten aanleg
gen en na 7 december 1941 zou er geen
dag meer komen dat het ministerie van
oorlog in Washington geen zwarte tele
grammen behoefde te verzenden.
Als géén land in de geschiedenis der
mensheid zou Amerika de waanzin van
de oorlog ontdekken: terwijl men hun
er zelden dankbaar voor zou zijn, zou
den de Amerikanen voortgaan hun
jeugd uit te sturen over de hele we
reld, dikwijls om te vechten voor idea
len, over de waarde waarvan politiek
werd gekibbeld.
In november 1943 kende Amerika de
ze toekomst nog niet en het valt te be
grijpen datr de belangstelling van de
Amerikanen vooral uitging naar de
oorlog tegen Japan, want uiteindelijk
had Japan op 7 december 1941 de
Amerikaanse marinebasis Pearl Har
bor aangevallen.
Het getuigt van veel zelfverlooche
ning dat Roosevelt ondanks dat toch be
reid was voorrang te geven aan de oor
log in Europa, maar het is wel begrij
pelijk dat de Amerikanen pas ver na
1943- een persoonlijke betrokkenheid bij
de Europese moeilijkheden ontdekten.
Dat Amerikaanse belang in Europa
zou niet in de eerste plaats de vernieti
ging van nazi-Duitsland blijken te zijn,
maar het remmen van communistische
expansiedrift, na de overwinning op
Duitsland.
De toekomstige tegenstander van
Amerika verborg zich in november
1943 nog achter een wewillende glim
lach. Daardoor kon Roosevelt het diepe
wantrouwen vdn Chufchill niet begrij
pen, toen hij in november 1943 in Tehe
ran aankwam om daar met Stalin en
Churchill van gedachten te wisselen.
Natuurlijk, toen Stalin voorstelde om
na de oorlog vijftigduizend Duitse offi
cieren zonder vorm van proces te execu
teren, schrok ook Roosevelt en hij
stemde hartelijk in met Churchills pro
test. Maar over de kwestie-Polen was
Roosevelt onzekerder. Stalin wilde na
de oorlog het in 1939 door de Russen
bezette deel van Polen bij Rusland voe
gen .De Polen zouden schadeloos wor
den gesteld voor dit verlies door een
verschuiving van hun westgrens naar
de rivieren de Oder en de Neisse. De
Polen zouden het recht krijgen alle
Amerikaanse mariniers begon-
nen in november 1943 met de s
eerste aanval op de Japanse eilan- j
denlinie, die ten koste van zeer
S zware offers stukje bij beetje kon s
worden afgebrokkeld.
Duitsers in het door hen te annexeren
gebied te verdrijven.
Dat lijkt nu, in 1968, een nogal erg
barbaarse regeling, maar de Russen
waren in 1943 bezig hun eigen land op
de Duitsers te heroveren. Overal von
den de Russische legers platgebrande
dorpen en steden.
Overal was de Russische bevolking
bijna geheel verdwenen, gedeporteerd
naar Duitsland of vermoord soms
trokken de Russische legers een pas
bevrijde stad binnen tussen lange rijen
galgen door, waaraan de Russische
mannen, vrouwen en kinderen uit de
stad door de Duitsers bij de aftocht wa
ren opgehangen.
Stalin wenste van geen barmhartig
heid jegens de Duitsers te horen en
hoewel Roosevelt hem niet zonder suc
ces wist te matigen, was ook de Ame
rikaanse president het geheel met hem
en Churchill eens, dat Duitsland na de
oorlog zou moeten worden stukgeknipt
opdat de barbarij nooit meer Europa
zou kunnen teisteren. Hoe die verknip
ping van Duitsland zou moeten geschie
den en wie wat zou moeten controleren,
daarover bereikte men in Teheran geen
akkoord.
Verbasterd door de verdierljjking van
de strijd en de bijna algehele materiële
chaos in Europa, kwamen de Ameri
kaanse leiders wel tot de zekerheid, dat
na hel einde van de strijd snelle en
doeltreffende hulp geboden zou zijn. Op
9 november 1943 riepen de Amerikanen
in Washington vertegenwoordigers van
44 naties bijeen om een hulporganisatie
op te richten: United Nations Relief
and Rehabilitation Association, de
UNRRA (het verbond van de verenigde
naties tot hulp en herstel).
In de bezette landen hadden slechts
weinig mensen grote belangstelling voor
deze na-oorlogse plannen. Men snakte
ernaar van de gehate Duitsers verlost
te worden en men nam min of meer als
vanzelfsprekend aan, dat na de Duitse
nederlaag' alles weer goed zou wor
den.
In november 1943 had men nog ruim
schoots voldoende aan de zware alle-
dagzorgen van een bezet land. In het
najaar van 1943 werkten er ongeveer
honderd vijftigduizend Nederlandse ar
beiders gedwongen in Duitsland - afge
zien van de vele duizenden Nederlan
ders die om wat voor reden ook door
de Duitsers gevangen waren genomen.
De niet-gevangen Nederlanders in
Duitsland hadden recht op periodiek
verlof naar Nederland, maar de toe
standen in Duitsland waren zo slecht
en door de toenemende bombardemen
ten zo gevaarlijk, dat de meeste Neder
landers op verlof onderdoken.
Om dit tegen te gaan bepaalden de
Duitsers op 15 november 1943 dat de
Nederlanders in Duitsland garant moes
ten staan voor de verlofgangers: keer
de een verlofganger niet terug, dan
werd het verlof van zijn kameraden in
getrokken.
Ondanks deze en dergelijke maatrege
len groeide het aantal onderduikers hier
LIENDEN De bouw van het on
overdekte instructie-zwembad bij de
burgemeester Kampschool dat voor re
kening van de gemeente wordt gebouwd
door de N.V. Aannemersbedrijf v.h. J.
van der Klok en zonen te Druten, vor
dert in een snel tempo. Als het nog
even geschikt weer blijft, zal het binnen
de geplande tijd kunnen worden opgele
verd.
Dezer dagen worden de wanden van
het diepe bassin gestort, terwijl eind
november de waterzuiveringsinstallatie
zal worden geplaatst. De oplevering zal
vermoedelijk in de tweede helft van de
cember plaatsvinden.
In het komende voorjaar vermoe
delijk half april zal met de zwemles
sen voor de leerlingen van de drie hoog
ste klassen der lagere scholen een aan
vang kunnen worden gemaakt. Het
zwemwater kan n.l. door de verwar
mingsinstallatie, die dienst doet voor 't
er naast staande gymnastieklokaal, op
een goede temperatuur worden ver
warmd, zodat zeker een maand eerder
dan in een onverwarmd bad kan wor
den gezwommen.
In een bijeenkomst ten gemeentehui
ze met de rijksinspecteur voor de li
chamelijke oefening in de inspecties Tiel
en Ede, de heer Migchelsen, werd mét
een twaalftal leerkrachten van de vier
lagere scholen in de gemeente de cur
sus tot opleiding van hulp-zwemonder
wijzer besproken. Deze twaalf leer-
ARNHEM „De reclassering heeft
zichzelf ontdekt als een vorm van maat
schappelijk werk. De huidige reclasse
ring wil hulp verlenen". Dat zei gis
teren de vice-president van de arron-
disementsrechtbank te Arnhem en al
gemeen secretaris van het Nederlands
genootschap tot reclassering, mr. B. W.
van Houten in zijn lezing „Recente ont
wikkelingen in de reclassering" voor de
Gelderse Stichting voor Maatschappe
lijk werk. Mr. Van Houten vertelde het
een en ander over de contrasten tussen
de vroegere en tegenwoordige reclas
sering. Vroeger maakten ze de delin
quent tot een voorwerp. Nu bieden ze
hem de helpende hand en verdiepen
zich in de oorzaken van zijn ontsporing.
Ook de samenwerking tussen de jus
titie en de reclassering is een van de
vooruitgangen. Het is niet meer zo dat
de rechter de delinquent een dreun ver
koopt en de reclassering later de brok
ken bij elkaar moet rapen. Tegenwoor
dig krijgt de rechter een voorlichtings
rapport: de reclasseringsambtenaar kan
hem erop wijzen dat een bepaalde straf
het de betrokkene wellicht moeilijker
kan maken. De ambtenaar kan echter
niet zeggen: „Straf hem niet", want
vanuit zijn sector mag hij de rechter
niet beletten zijn plicht te doen.
„Opsluiting in donkere cachotten is
wel langzamerhand afgevoerd van de
lijst van straffen waarvan vroeger op
voedkundige resultaten van werden ver
wacht. De tijd is aangebroken om eer
lijk en duidelijk te zeggen dat al die
theorieën over straf helemaal niet be
vredigen en dat daarmee het doel niet
wordt bereikt".
„Dezelfde maatschappij die de rech
ter laat straffen en de reclassering laat
helpen heeft de noodzaak van de hulp
verlening nog lang niet als algemeen
erkend", aldus de spreker. „Toch heeft
een opinie-onderzoek uitgewezen dat de
reclassering minder onpopulair is dan
gevreesd werd", Resocialisatie van de
betrokkene is als nevendeel van de straf
gesteld, maar toch is de straf in de
huidige wetgeving nog primair te noe
men. „Bij de justitie zelf neemt de me
ning toe dat de beproefde strafmidde
len inderdaad beproevingen zijn. Dit is
de realiteit dat het strafrecht een gro
ve machine is. Eeuwenlang gebruikt
men het systeem strafbedreiging - ten
uitvoerlegging, tot nu toe weet men
niets beters. Daarom is die voorlichting
zo goed. Toen die er nog niet was kwam
de rechter aan de hand van de feiten
tot een beslissing. Nu is de rechter
meer in staat de mens vaak de be
klagenswaardige mens te begrijpen.
Hij staat nu dichter bij de dader". De
spreker vergeleek de straf met het
opvoeden van kinderen, die het niet
zonder straf kunnen stellen, maar die
alleen aanvaardbaar is als er een op
voedkundig resultaat mee wordt bereikt.
De straf mag echter nooit het kind de
indruk geven dat het voorgoed uitge
stoten is. De kwaliteiten van de kin-
derstraf moeten ook bij de strafrecht-
spreking van volwassenen worden ge
hanteerd.
Mr. Van Houten vertelde verder dat
er dringend behoefte is aan uitbreiding
van het korps reclasseringsambtenaren
zodat de vrijwilligers gecoached kun
nen worden door de beroepsmensen.
OPHEUSDEN Ook voor de zon
dagsvoetballers staan wedstrijden uit
de 2e helft van de competitie op het
programma, hoewel de eerste helft er
nog steeds niet opzit.
Opheusden moet proberen om thuis
te winnen van 't Dreumelse Aquil-
la. In Dreumel kreeg Opheusden in de
le wedstrijd al direct een 4-1 nederlaag
te incasseren en sindsdien is er niet zo
veel veranderd bij Opheusden. Er is
nog steeds een schuttersgebrek in de
voorhoede. Maar ook Aquilla heeft geen
best resultaat geboekt nadien, slechts
eenmaal wist het tot de volle winst te
komen en viermaal een gelijk spel.
Als Opheusden zondag op eigen veld
de kansen weet te benutten moet hier
de kans liggen om wat in te lopen op
dé concurrenten.
Dodewaard, eveneens gedegradeerd
uit de KNVB, doet het beter dan Op
heusden. Zondag heeft het een zware
opgave om de uitwedstrijd tegen DBV
in Maasbommel. In Dodewaard werd 't
een gelijk spel (1-1) en Dodewaard mag
blij zijn als het weer met een gelijk spel
naar huis kan komen.
Een belangrijk treffen staat op het
spel in Millingen waar koploper Olym-
pia uit Horssen de strijd moet aanbin
den tegen Millingen. Thuis kreeg Olym-
pia een kleine 1-0 nederlaag en het zal
zeker trachten om nu revanche te ne
men. Bij Nijmegen - Roda is de beste
kans voor de thuisclub, waardoor het
iets verder van de onderste regionen
verwijderd kan geraken.
NOVIO speelt thuis tegen HAVO, ter
wijl Bemmel de winst thuis kan houden
tegen het niet zo sterk spelend Nijm.
Boys.
krachten 3 van de openbare lagere
school te Lienden, 4 van die te Ingen,
2 van de Ommerense openbare lagere
school en 3 van de Eben-Haëzerschool
zullen belangeloos worden opgeleid.
De lessen worden gegeven onder auspi
ciën van de Koninklijke Nederlandse
Zwembond in het overdekte instructie-
bad Ozits te Tiel. Binnenkort vangen
deze lessen aan. Ze bestaan uit een
theoretische vorming iedere donderdag
van 's avonds 8-9.15 uur en een prakti
sche les van 9.30-10.30 uur.
Het gemeentebestuur verheugt er zich
bijzonder over, dat zovele leerkrachten
zich spontaan voor de opleiding hebben
opgegeven. Zij zullen straks als gedi
plomeerd schoolzweminstructeurs en
-instructrices aan de schooljeugd zwem
onderwijs in het kader van het vak li
chamelijke oefening .volgens het gelden
de leerplan kunnen geven.
Ook een viertal leden van de gymnas
tiekvereniging ILO zal op eigen kosten
aan de zwemlessen deelnemen, om in
het komende seizoen eveneens als gedi
plomeerd instructeur buiten de school
uren zwemles aan ouderen te kunnen
geven.
Het landelijk gemiddelde van de kin
deren, die de zesde klas der lagere
school met een zwemdiploma verlaten
bedraagt 47 procent, dit gemiddelde be
draagt in de inspectie Tiel 67 procent en
in de stad Tiel waar een goede zwem-
opleiding aanwezig is zelfs 88 pet.
Het huwelijk zal gesloten worden op woens
dag 11 december D.V. om 14.45 uur in het
gemeentehuis te Veenendaal.
Huwelijksbevestiging in het gebouw van de
N. H. gemeente „Sola Fide" om 15.30 uur.
Gelegenheid tot gelukwensen van 17.30-19.00
uur in hotel-restaurant „La Montagne".
Toekomstig adres Ferd. Bolstraat 421, Veenendaal.
Met groot leedwezen geven wij U kennis van het
overlijden van onze medewerker de heer
W. VAN BEEK en ZN. N.V.
Julian astraat 74, Veenendaal.
C.V. MAKEtAARS- 4 ASSURANTIEKAKTOOR
Kerkewtjk 71 te Veenendaal, zoeken voor spoedige
indiensttreding een
Leeftijd van 16 tot 18 jaar.
Enkele jaren ULO en kennis van typen
strekken tot aanbeveling.
Wij bieden een p»ettige werkkring met
goede honorering op een modern kan
toor.
Sollicitaties aan bovenstaand adres of telef. on
der nr. 11741 (08385).
f ■■■■■■■■■A(NOURY)ja|aiHaMq|
Voor een van onze directeuren te Deventer
zoeken wij voor spoedige indiensttreding een
ervaren
bij voorkeur 2530 jaar, in het bezit van
middelbare schoolopleiding en de diploma's
typen en stenografie in de moderne talen.
Gezien de belangrijkheid van deze functie
verwachten wij, dat zij
enige jaren ervaring heeft als secretaresse
gewend is zelfstandig te werken
vlot kan typen en stenograferen in de' mo
derne talen.
Naast een goed salaris kennen wij nog een
kerstgratificatie, een winstdelingsregeling en
een gepremieerde spaarregeling.
Voor aantrekkelijke huisvesting kan worden
gezorgd.
Sollicitaties met vermelding van de functie,
leeftijd, ervaring etc. worden gaarne inge
wacht bij de dienst Personeelszaken van de
met beletage, eventueel geschikt voor kan
toor aan huis. Prima stand.
Kleine BUNGALOW of HUISJE, mooie om
geving op de Veluwe.
Brieven letter H 12 bureau van dit blad.
vraagt enige
i
voor de Test-afdeling.
Functie-eisen
radiomonteur n.e.r.g. - of gelijkwaardige opleiding.
kennis van puls-techniek strekt tot aanbeveling
Functie-inhoud
het calibreren en testen van de door ons vervaardigde
oscilloscopen.
Sollicitaties
met volledige gegevens omtrent opleiding en ervaring te zenden
aan de afdeling Personeelszaken, Postbus 526 te Heerenveen.
Ook bestaat de mogelijkheid telefonisch (05130-6405) een sollicitatie-formulier op te
vragen.
