MINE-VENUS
„HEI WAS DE MOOISTE TUD VAN ONS LEVEN"
Onderwijs
in China
LEERPLICHTVERLENGING
NIET ALTIJD ZINVOL
DE VLAM IN DE PAN
Gouda blaast
in de bus
M. EN S. KLEEDT SCHOOLMEISJES
THANS ALS HERTOGINNEN
MEER MANS MET
MUZIEK
Andijvie a la crème,
dat is heel wat anders
dan andijvie!
OUDSTE INWOONSTER IN 'T LAND
LEEFT IN HAAR HERINNERINGEN
i
MARTINI
Huisvrouw
Sommige mensen
kiezen
Martini
omdat het
beter
staat.
De meeste mensen
kiezen
omdat die
beter
smaakt
PARTIËLE LEEREIS VORM11SGSPL1CHT
Meer
Gebreid
Missie
Groentjes
Vrede
WOENSDAG II DECEMBER 1948
ADVERTENTIE
Rosso - Bianco - Extra dry
VERONA Een expeditie van Engel
se studenten in de paleonthplogie
heeft een graafsélzoen beëindigd mei»
de vondst van een mini-Venus uit het
stenen tijdperk in de buurt van Ve
rona.
De studenten, die werkten onder lei
ding van prof. Lawrence Barfieid
van de universiteit van Birmingham,
hebben het beeldje „Venus 1968" ge
noemd om het te onderscheiden van
een ander klein Venusbeeld, dat in
1966 is gevonden bij opgravingen in
de heuvels van Rivoli en Verona.
De nieuwste Venus is een zes centime
ter hoog terracotta-figuurte met gol
vend haar, dat in grote hoeveelheid
over de schouders en over de borst
gekruiste armen valt.
Het werd gevonden op een terrein,
waar de studenten aardewerk uit het
stenentijdperk, bijlen, pijlpunten
van vuursteen en oudere schuurste-
nen hebben opgegraven.
De ..Venus 1968" is wellicht iets min
der volmaakt dan de latere Venus
van Milo, maar zij heeft armen.
De Venus 1966 werd echter zonder ar
men gevonden.
Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland hebben met ingang van 15
december benoemd tot voorzitter van
het gewest Gooiland drs. P. C W.. M.
Bogaers, oud-minister van Volkshuis
vesting en Ruimtelijke Ordening.
Lady Bird Johnson
zal Witte Huis
missen
SAN FRANCISCO Ondanks de zware last van verantwoordelijkheid spijt
het zowel president Johnson als zijn echtgenote het Witte Huis in Washington
te moeten verlaten. „Het is de mooiste tijd van ons leven geweest", zei de pre
sidentsvrouw dezer dagen tijdens een persoonlijk gesprek met een verslaggever
van het ANP.
Het vertrek uit het Witte Huis op 20 januari a.s. betekent het einde van John
sons politieke loopbaan.
Het hoogtepunt in deze 37 jaar lange periode is voor hem het presidentschap,
dat hij gedurende vijf jaar met veel ambitie, maar niet zonder kritiek heeft ver
vuld. Mevrouw Johnson kijkt terug op een tijd, waarin zij in eerste instantie
haar man in alles zoveel mogelijk heeft getracht bij te staan. Bovendien heeft
zijhaar krachten gegeven voor de maatschappelijke verbetering van het land.
Voor dit doel is zij in de afgelopen vijf jaar vele maal op stap geweest en heeft
zij diverse studies verricht. Zowel Amerikanen als buitenlanders heeft zij mee
genomen op haar tientallen tochten door de Verenigde Staten om haar gasten
kennis te laten nemen van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van maat
schappelijk werk, geneeskundige zorg. kunst, recreatie en natuur.
WARSCHAU Het ministerie
van Onderwijs in communistisch
i" China is sinds 1966 gesloten cn alle
leerkrachten worden herschoold om
j hun leerlingen de gedachten van
Mao Tse-toeng in te prenten, zo
J meldt Zygmunt Slomkowski, corres-
pondent in Peking van het Poolse j
J communistische blad Trvbuna Lu- J
du.
Het officiële hoofddoel van de
scholen is, aldus de correspondent, 5
om „onze kinderen en kleinkinde- J
ren" te leren dat zij de filosofie van J
voorzitter Mao „blind moeten ge-
hoorzaraen".
Bij de hervormingen in het onder- i
wijsstelsel is de meerderheid van i
de ervaren onderwijzers gebrand- i
merkt als „bourgeois" en ontslagen, i
S Zij die blijven, worden herschoold, j
Nieuwe onderwijzers worden aange-
nomen, van wie velen niet meer i
dan lager onderwijs hebben geno-
ten, maar wel zijn allen de ideeën j
van Mao toegedaan.
De traditionele scholen zijn olfi-
ciee! veroordeeld als plaatsen w aar
„vergif werd verspreid".
De correspondent haalt het vol-
gende aan uit een Chinees verslag:
„De troep schurken (waarmee de
l onderwijzers worden bedoeld), heeft
J de kinderen geleerd, dat zij op
J school hun onderwijzers en thuis
J hun ouders gehoorzaam moeten
J zijn. Zonder enig klassebewustzijn,
J leerden zij de leerlingen beleefd te
J zijn tegen andere mensen, ruim van
geest en verzoeningsgezind in de
menselijke omgang".
De jonge Chinezen, zo gaat het ar-
tikel in het Poolse blad verder,
wordt slechts een schijntje kennis
gebracht, net wat nodig is om dit
1 of dat werk te doen. Zij behoeven
de wereld om hen heen niet te ken-
nen, zelfs niet de geschiedenis van J
hun eigen land. Het gezag van de
ouders en onderwijzers is duidelijk J
ondergeschikt gemaakt aan het vol-
gen van de leerstellingen van Mao. J
De staat heeft ook de kosten van
J het onderwijs naar de ouders en de 2
onderwijzers van de kinderen ver- 2
J schoven om, zoals de Chinese kran- 2
J ten schrijven, het geld en het graan S
J te gebruiken voor de industriële pro- 2
j duktie en de nationale defensie. Dit,
2 aldus de correspondent, is sympto-
2 matisch voor de nieuwste trend in S
2 China om de reserves van de staat
2 te vergroten.
HELVOIRT De tendens op het
ogenblik is, dat een steeds groter wor
dend percentage van de jeugdigen vrij
willig doorleert.
Een vrij gering aantal van de veer
tienjarigen doet dat niet: 5,6 procent
van de jongens en 12 procent van de
meisjes. Dit zijn over het algemeen de
genen. die studiemce zijn of niet kun
nen studeren. Bij hen bestaat de drang
om zich in de arbeid te doen gelden.
Ook al is het leerprogramma aangepast,
dan is het nog de vraag of een leer
plichtverlenging zinvol is.
Dit merkte de heer A. H. Koelink, vi-
cevoorzitter van het bestuur van de
landelijke katholieke stichting Levens
scholen op in een inleiding op studieda
gen, die in De Guldenberg in Helvoirt
werden gehouden voor directeuren van
levensscholen.
De heer Koelink releveerde, dat in de
vertechniserende maatschappij de
vraag naar geschooldheid groeit. Daar
naast worden aan de werkers van de
toekomst steeds hogere eisen gesteld
wat betréft karaktereigenschappen. In
Nederland tracht men aan deze eisen
tegemoet te komen door de leerplicht
te verlengen tot 15 jaar. Tegen een ver
dergaande leerplichtverlenging gaan
steeds luidere stemmen klinken.
Een beter antwoord dan leerplicht
verlenging vond de heer Koelink de in
voering van een partiële leer- en vor
mingsplicht. Hierin wordt het recht
van de werkende jeugd op ontwik
kelingskansen gegarandeerd. Tevens
wordt hierin de verplichting van de
overheid en de werkgevers beklemtoond
de kansen te scheppen. Bovendien kun
nen de jongeren al arbeidend een op
leiding en vorming krijgen, die aan
hun werk is aangepast, meende de heer
Koelink.
Taak van de levenscholen is begelei
ding van werkende jeugd van veertien
tot achttien jaar bij haar intrede in de
maatschappij. De heer Koelink meende,
dat de levensscholen voor zeer veel en
zeer belangrijke beslissingen staan:
veranderingen in de samenleving en op
het technische vlak, dwingen tot bezin
ning en tot het bewandelen van nieuwe
wegen. Naast de Levensscholen hebben
het nationaal centrum vorming bedrijfs-
jeugd en de nationale stichting voor Ma
ter Amabilisscholen dezelfde doelstel
ling. Bundeling van krachten is volgens
de heer Koelink nodig.
De heer Koelink deelde mee. dat de
besturen van de landelijke stichting le
venscholen en de nationale stichting
Mater Amabilisscholen vormen van sa
menwerking bespreken en vraagstuk
ken bestuderen, die opgelost moeten
worden om een algehele fusie mogelijk
te maken.
Naast de vormingsinstituten beharti
gen ook de streekscholen de belangen
van de werkende jeugd. Deze scholen
verkeren thans nog in een experimente
le fase. Ook hiervoor zijn samenwer
kingsvormen noodzakelijk. Een gelukki
ge omstandigheid noemde de heer Koe
link het, dat zodoende aan de wensen
van de staatssecretaris en van vele
werkgevers tegemoet wordt gekomen.
De keuze tussen vorming of opleiding
is een onmogelijke. Het moet zijn vor
ming en opleiding, aldus de heer Koe
link.
Hij merkte nog op, dat samenwerking
met andere vormingsinstituten en met
streekscholen repercussies heeft voor
de levensbeschouwelijkheid. Op dit pro
bleem wordt ijverig gestudeerd. Men
is het er algemeen over eens. dat de
vorming noodzakelijk levepsbeschouwe-
lijk moet zijn. Maas dit inzicht geeft
onvoldoende antwoord op de vraag of
daarom een instituut ook van een be
paalde levensbeschouwelijk signatuur
moet zijn, aldus de heer Koelink.
Hij wees hierbij ook op de groter wor
dende toenadering van de levensbe
schouwingen in ons land. terwijl boven
dien in iedere levensbeschouwing de
secularisatie aan kracht wint.
Dit zogenaamde ,.beautification"-pro-
gramma van de „first lady" is langza
merhand een onderdeel van haar leven
geworden. Zij kan er volgens haar zeg
gen, moeilijk afstand van nemen. Door
haar vertrek uit het Witte Huis zal ze
dit werk, waaraan ze met veel plezier
en overgave heeft gewerkt, moeten
prijsgeven voor een gedwongen rust op
haar boerderij in Texas. Ook al kan zij
nooit meer officieel naar buiten optre
den, toch wil zij in de komende jaren
trachten zoveel mogelijk steun te geven
aan projecten ter verbetering van haar
land op sociaal en cultureel gebied.
Mevrouw' Johnson zegt van haarzelf
een slechte huisvrouw te zijn. „Koken
haat ik bijvoorbeeld". Meer dan 25 jaar
lang zijn de maaltijden dan ook door
een eigen kok bereid. „In het begin
deed ik het nog wel zelf. maar ik was
blij toen ik eraf was".
Wanneer het echtpaar begin volgend
jaar zijn rust gaat zoeken op de boer
derij in Texas, zullen de activiteiten van
de „first lady" zich zeker niet op huis
houdelijk vlak bewegen. Het enige wat
zij aan het huis zelf zal doen, is het la
ten vernieuwen van het interieur. „Het
wordt hoog tijd, dat er het een en an
der verandert. Wij hebben het de laat
ste jaren verwaarloosd. Wij hadden er
eenvoudig geen tijd voor".
„Wat zult u het meeste missen na uw
vertrek uit het Witte Huis? De iedere
dag verse bloemen en de vele mensen
die ik ontmoette", antwoordt de presi
dentsvrouw, die haaj* dochter later
gaarne als „first lady" in het Witte
Huis zou willen zien.
Öe liefste wens van mevrouw John
son? „Verandering van mijn neus en
mijn bijnaam (lady Bird), die ik daar
aan te danken heb."
„Gedurende ons verblijf in het Witte
Huis heb ik altijd geprobeerd mijn echt
genoot zoveel mogelijk bij te staan in
de vervulling van zijn zware taak".
Dat zij dit serieus heeft opgevat blijkt
uit hetgeen leden van de Witte-Huis-
staf over haar zeggen. Dag en nacht
stond zij klaar om met haar man moei
lijke problemen te bespreken. Zelfs als
midden in de nacht de telefoon ging
„dat gebeurde nogal eens", aldus me
vrouw Johnson stond zij altijd klaar
om een situatie te scheppen, waarin
haar echtgenoot de rust en het gemak
kon vinden om zich op een belangrijke
beslissing voor te bereiden. Vele kwes
ties bespraken zij met elkaar. Ook de
zwaarste politieke problemen, zoals de
oorlog in Viëtnam, waren onderwerpen
waarover het echtpaar met elkaar van
gedachten wisselde.
Tevens fungeerde mevrouw Johnson
als een inlichtingenbron voor haar echt
genoot. Tijdens de vele reizen door het
land ontging haar niets en bracht zij
hem op de hoogte van diverse ontwikke
lingen. toestanden en gebeurtenissen.
Als zij een bezoek bracht aan een
plaats, waar de bevolking niet onver
deeld enthousiast was over het werk
van haar man en door middel van bor
den haar misnoegen aan het adres van
president Johnson richtte, nam zij de
geschreven klachten in zich op. Later
wees zij haar man op achter de soms
harde leuzen verborgen wensen van de
bevolking.
De steun, die president Johnson in
zijn politieke loopbaan van zijn echtge
note heeft ondervonden, dateert reeds
vanaf het begin, toen zij elkaar leer
den kennen. De eerste campagne, die
Johnson als beginnend politicus hield,
werd financieel gesteund door zijn
echtgenote, die meer geld bezat dan
hij.
De thans 56 jaar oude presidents
vrouw, die zegt haar beslissing toenter
tijd om met Johnson in het huwelijk te
treden nimmer te hebben betreurd, is
door de vele moeilijke perioden in zijn
actieve leven nog meer aan hem ver
bonden dan ooit tevoren. „Samen heb
ben wij een gelukkig huwelijksleven
van 34 jaar achter de rug. Wij hopen
het zo voorlopig nog te houden".
„Bent u ooit bang geweest voor het
leven van uw man?", vroegen wij haar.
„Neen, nimmer", antwoordt de vrouw
van een president, die zijn taak vijf
jaar geleden overnam van zijn ver
moorde voorganger. Nooit is mevrouw
Johnson volgens haar zeggen bevreesd
geweest voor een fatale aanslag. Zij is
gelovig en heeft een goed vertrouwen
in de bescherming van de Voorzienig
heid.
Mr. dr. K. de Vries, wetenschappe
lijk directeur van de stichting „De
Fryske Akademy" te Leeuwarden en
rector van de noordelijke leergang, is
dinsdagmiddag beëdigd als lid van de
Eerste Kamer. Hij volgt de onlangs
overleden voorzitter van de CHU-frac-
tie, mr. J. C. Bührmann, op.
Mocht hei u m de keuken, bij het bereiden van een gezellige maaltijd over-
komen dat de vlam in de pan slaat, raak dan nooit in paniek. Een van
de belangrijkste dingen is, dat u nooit water mag gebruiken om dat vuurtje
te blussen. Sluit eerst re gaskraan af en doof het vuur onder de pan.
Daarna móet de pan met een grote deksel, deken of dweil afgedekt worden.
Bescherm uw hand en onderarm, door ze in een doek te wikkelen. Het af
dekken moet altijd zó uitgevoerd worden, dat de vlam van u afgedrukt wordt.
Bescherm gezicht en ogen met de andere arm tegen de vlammen en op
spattende olie of vet. Laat de deksel of een ander middel voor afdekking op
de pan zitten totdat hij voldoende is afgekoeld.
Te snel verwijderen van de deksel kan de hete oUe of het vet lueht geven,
waardoor de substantie weer vlam vat.
GOUDA In zeventienduizend
Goudse brievenbussen is deze week
een bijzonder boekje de huizen binnen
gegleden. Voor een kostprijs van 37
centen per stuk vertelt het de inwo
ners alles wat er in Gouda in bewe
ging is. Tegelijk is het een nobele po
ging om in deze tijd vol snelle veran
deringen kortsluiting tussen burgerij
en overheid te verhinderen.
In de gemeenteraad was er om ge
vraagd: „Laten wij de mensen in ge
woon Nederlands eens vertellen hoe
onze begroting in elkaar zit". Dat ple
gen meer gemeentebesturen te doen,
maar tekstschrijver Carel Knijff ging
een forse stap verder. In twaalf pagi
na's heeft hij op luchtige manier - on
dersteund door foto's en tekeningen in
kleuren - verteld over Gouda vandaag
en Gouda morgen.
Dat is heel wat, want Gouda gaat
in vijftien jaar groeien van 47.000 naar
75.000, misschien tachtigduizend in
woners. Zeventien jaren heeft de stad
op grenswijziging moeten wachten.
Daarom komen de uitbreidingen nu
als een soort beloofd land, ook al kost
alleen de nieuwe wijk Bloemendaal al
een kleine honderd miljoen, de huizen
e.d. niet eens meegerekend.
Verder is er ook nog zoiets als de
sanering van de binnenstad, waarvoor
vijftienhonderd woningen moeten ver
dwijnen. Zo is het toch een soort mil
joenendans geworden als Carel Knijff
vertelt over de verdere plannen en
over de begroting natuurlijk. Nogal
toepasselijk voor Gouda is de begro
ting zichtbaar gemaakt in een fikse
kaas met het gebruikelijke kaasmes,
rustend op de Goudse markt. „En zo
wordt de kaas in Gouda verdeeld",
staat er boven de mootjes, die precies
aangeven waar het geld blijft
ADVERTENTIE
1641
JOOST VAN DEN VONDEL RUMT
TREK" OP "VLEK".
DICHTERLIJKE JENEVER
IN KLARE TAAL.
Wel wis en waarachtig was In die tijd
"Vlek" er al. Van 1550 af wordt "Vlek"
volgens hetzelfde oude recept uitzuiver
graan gestookt. Ook die extra zachte
jonge jenever "Vlekje". De goedkoopste
van alle merkjenevers. 10.25 per liter.
ANNO
1560
LONDEN Tijdens haar jongste be
zoek aan Engeland liep de hertogin
van Windsor een filiaal van een groot
winkelbedrijf binnen en kocht zes paar
schoenen van twee pond sterling
(f 17,-) per paar.
Niemand verwonderde zich daarover,
want prinses Anne koopt in dezelfde
zaak en prinses Gracia van Monaco
eveneens. Prinses Alexandra is zelfs
zo'n geregelde klant, dat zij de direc
trice uitnodigde bij haar huwelijk.
Die zaak is natuurlijk „Marks
and Spencer of zoals de Engelsen
met vertedering zeggen: „Marks and
Sparks".
Wijlen de laatste president-directeur
van ..Marks and Spencer", Lord Si
mon Marks, placht te zeggen, dat hij
niet tevreden zou zijn voor ieder school
meisje gekleed kon gaan als een herto
gin. Thans staan hertoginnen en ver
koopstertjes naast elkaar aan de toon
banken en volgens de „Sunday Times"
heeft ,.M and S" meer voor de eman
cipatie van de vrouw en de verdwijning
van het klassebewustzijn gedaan, dan
alle politici en hervormers samen.
Er is bijna geen kledingstuk in de
241 filialen van de onderneming die
over geheel Engeland verspreid zijn,
dat meer dan f 60,- kost, maar niemand
schaamt zich over het etiket van Sint
Michael dat een kledingstuk doet ken
nen als afkomstig van Marks and
Spencer. De maatstaf die de zaak aan
legt voor de kwaliteit is: „Het moet
goed genoeg zijn voor onze eigen di
recteuren en hun gezinnen". Op zijn
minst vier van die directeuren zijn
miljonairs.
Buitenlanders, die ook waar voor
hun geld willen hebben, hebben het vo
rige jaar twee miljoen uitgegeven in
een winkel, het filiaal Marble Arch.
M. and S. kan met trots zeggen, dat
de zaak voor elke voet vloerruimte
meer ontvangt dan welke zaak van
welke soort ter wereld "ook. Het is het
filiaal, waar vorstelijke personen, die
Londen bezoeken en grootwaardigheid-
bekleders komen kopen en de Londen-
se gidsen voor toeristen vestigen er
evenzeer de aandacht op als op Buc
kingham Palace en de St. Pauls.
Het reusachtige kettingbedrijf is in
1884 als een stalletje met stuiverartike
len op een markt in Leeds begonnen
door een ongeletterde Poolse immi
grant Michael Marks. Hij nam een
vriend, Tom Spencer als compagnon,
toen deze aanbood zijn hele kapitaal
van 300 pond in een reeks van stalle
tjes te steken. Vele van de huidige fi
lialen staan op de plaatsen van de
oorspronkelijke stalletjes.
Zeshonderd onafhankelijke firma's
maken alle produkten die M. and S.
verkoopt.
Gebreide artikelen zijn de sterkste
kant van de firma en zij verkoopt 40
procent van alle sweaters, die in En
geland worden verkocht, een kwart
van alle gebreide artikelen, drie kwart
van alle damesslips en 10 procent van
alle kleding.
Wat de mode betreft volgt Marks
and Sparks geen rages, maar de onder
neming houdt op rustige klassieke wij
ze rekening met de stijl van het ogen
blik.
De onderneming heeft 25.000 perso
nen in dienst en beweert slechts één
op de vijf sollicitanten aan te nemen.
Zij gaat uit van het standpunt: „Als
je slecht betaalt, krijg je niet veel bij
zonders". „Het prestige van de ver
koopsters van de M. and S. is gewel
dig gestegen, toen van de dames, Rose
mary Frankland in 1961 Miss World
werd.
M. and S. schijnen tot de conclusie
gekomen te zijn, dat een verkoopster
tje, dat zich gekleed als een hertogin,
misschien ook wel wil eten als een
epicurist.
De levensmiddelenafdelingen in alle
filialen zijn gespecialiseerd in verse
voedingsmiddelen van de beste kwali
teit en sommige produkten uit het bui
tenland, waarmee de meeste Engelsen
tot dusverre niet vertrouwd waren.
In deze afdeling gaat thans 40 pro
cent van alle verkoop om.
Muziek in fabriek of werkplaats, voor
al daar, waar zeer eentonige arbeid
wordt verricht, wordt niet alleen
maar voor het genoegen van de wer
kers in die ruimten geproduceerd.
De ervaring heeft geleerd, dat mu
ziek de arbeidsprestaties verbetert
en, in bedrijven met risico voor ver
wonding van de employés het aan
tal ongevallen aanmerkelijk drukt.
Het feit, dat militaire observators na
betrekkelijk korte tijd hun aandacht
verliezen voor verschijnselen, waar
op zij nu juist moeten letten en zo
snel mogelijk reageren, heeft het le-
gerlaboratorium van de Verenigde
Staten aanleiding gegeven, dit ver
schijnsel nader te onderzoeken. Mili
tair personeel dat bijvoorbeeld radat-
apparatuur bedient en niets anders
te doen heeft dan veranderingen op
het radarscherm te constateren,
houdt dit gemiddeld niet langer vol
dan een half uur met onafgebro
ken aandacht dan. Niet doen (dan
kijken) is blijkbaar een zwaar kar
wei.
Er wordt nu ijverig gespeurd naar de
waarde van bepaalde muziek, die
ter stimulering van de oplettendheid
zou kunnen dienen.
Men is er al achter dat, hoe meer ge
varieerd de instrumentatie is, te
groter haar stimulerende werking bij
zeer eentonige arbeid. Proeven met
„gefilterde muziek" (waaruit speci
aal de hoge tonen waren wegge
draaid) hebben geen beter resultaat
opgeleverd integendeel, de pres
taties van de proefpersonen waren
het best met muziek, die in origine
le vorm werd gereproduceerd.
Nu men er eenmaal aan begonnen i«,
verwachten de Amerikaanse onder
zoekers dat nog heel veel experimen
ten zullen volgen, om de muziek te
vinden met de grootste stimulerende
werking.
ADVERTENTIE
1
Andijvie la crème
Je kunt het haast niet vergelijken.
Het smaakt zo anders. Aparter,
milder. Dat komt door het bijzondere
recept van Iglo. Speciaal voor u
ontwikkeld. De beste andijvie in een
romig, kruidig sausje. Het is net zo
exclusief als Iglo spinazie a la crème!
Kenners weten dan wel genoeg
Probeer 't vlug eens!
prijs: 450 gram 1.60
DEN BOSCH Opnieuw verwacht
Den Bosch op 5 januari Nederlands
oudste inwoonster te kunnen geluk
wensen. Het is zuster Basilissa (vroe
ger Helena Heister) die dan 107 jaar
wordt.
In het Sint Ignatiusklooster aan de
Postelstraat in 's Hertogenbosch kun
nen ze alle gedenkwaardige momenten
uit het lange leven van deze religieuse
in één adem opsommen: zuster Basi
lissa heeft zestig jaar lang in de mis
sie gewerkt en is nü al 85 jaar kloos
terlinge. Voor haar hulpvaardigheid is
ze onderscheiden met de ridderlijke
versierselen van de orde van Oranje-
Nassau.
r
Ze herinnert zich nog veel uit haar
werkzaam leven. Ze ging in het dorp
Engelen in het klooster, na in de Gel
derse Achterhoek te zijn opgegroeid.
„Toen was ik 22", vertelt ze. „Ik was
36 toen ik naar de missie ging. Ik heb
lang gedacht dat alleen geleerde men
sen overzee konden gaan werken.
Maar dat was niet waar. Ze konden
iedereen gebruiken die wilde aanpak
ken".
De conversatie met zuster Basilissa
is in de loop der jaren moeizamer ge
worden. Haar medezusters praten vlak
bij haar oor of maken gebruik van 'n
gemproviseerde papieren trechter
Het meeste van wat zij vragen of zeg
gen dringt wel tot zuster Basilissa door
Het lijkt of ze even de feiten opnieuw
moet rangschikken, voordat ze ant
woord geeft.
Met de zusters die haar destijds naar
het toenmalige Nederlandsch Indië ver
gezelden, mpcht ze niet meteen op de
missiepost beginnen. Ze kregen geen
toestemming van de autoriteiten.
Daarom zat zuster Basilissa eerst vijf
weken in een communiteit van een an
dere congregatie in Semarang. Van
daaruit is ze naar de Minahassa op
Celebes gegaan. ,;In Tomohong", zegt
ze. „ben ik de rest van mijn missie-
tijd geweest".
lopen en haar ogen zijn slecht. Ze voelt
dat ze gauw moe wordt en eigenlijk
niets meer kan doen waarbij ze zich
moet inspannen. „Maar", zegt ze, „ik
heb er altijd voor gebeden dat mijn
geheugen en m'n verstand goed zouden
blijven. Ja, ik heb buitengewoon veel
genade ontvangen in mijn leven".
In Netterden, haar dorp, heeft ze
vorig jaar nog haar geboortehuis ge
zien. Dat was kort nadat ze 106 was
geworden en van de dokter een auto
tochtje mocht maken. Ze heeft toen
de hele generatie van familieleden nog
eens gezien. Neven, achternichten; van
grijsaards tot dreumesen toe.
Zuster Basilissa werkte daar in de
keuken en in de hostiebakkerij. Ze
was 96 toen ze via Australië naar Ne
derland kwam om in Den Bosch een
goed verzorgde oude dag te krijgen.
Ze heeft er nu vrede mee, maar als
het aan haar had gelegen, was ze niet
teruggekomen. Ze had zich zo vereen
zelvigd met het leven op de post in
Tomohong, dat ze daar ook het liefst
zou zijn overleden.
Zuster Basilissa kan nu niet meer
Maar zelfs de oudste familieleden
zijn in leeftijd nog maar groentjes ver
geleken bij haar. In het Bossche kloos
ter komen ze er dichter bij. Daar zit
ten nog enkele kwieke zusters van 96,
94, 93 en 90.
„Ik ben een bijzondere", zegt Basi
lissa. „Ik ben nu 106". Ze hoopt dat ze
de 110 nog haalt. „Gaat u dan naar
Rome?", vraagt een medezuster. „Ja,
ja", beaamt Basilissa.
Even later vallen haar ogen dicht.
Ze is in haar stoel in.slaap gevallen.
ter nog licht werk gedaan. Ze breide
voornamelijk en om de geest lenig t«
houden speelde ze kaart of zat ze aan
Tot ruim na haar honderste verjaar- het dambord. Nu leeft ze nog alleen
dag heeft zuster Basilissa in het kloos- met haar herinneringen.
