Veenendaals
dagblad
Westduits ministerie
wil verbod op NPD
JAMIN
Buiten
Ontbrandende olie zette
tanker in lichterlaaie
Partij achter het
beleid O'Neill
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
In veilige
armen
Vaar verbod in
Friesland niet
oo£ op
Elf steden toeht
cocktail
November was
topniaand
voor Britse
economie
NACHTELIJKE HEMEL FEL VERLICHT
zee gestort
POLITIEK BERAAD IN PRAAG
ONDERZOEK GEVRAAGD DOOR HET
CONSTITUTIONELE HOF
Debré bezorgd
over situatie in
Midden-Oosten
TIJDENS LOSSEN BIJ MOBIL OIL
Spanning in Noörd-Ierland
Fietser geschept
door auto
1 Dit iveekeinde i
geen dooi
REIMANN
MEDAILLES
OVERSCHOT
BEZORGDHEID
BRANDWONDEN
GEEN GEVAAR
UW KERSTKRANS
MAISON KRAMER
Bur. voor redactie en
Prins BernharcHaan 28, Veenendaal,
Tettf. 06365-10880 («dm). KW9T
10985 (red.). Giro 1321800.
Losse nummers 0,26; Abowpiiiiii—H
f <km p w^f 4cMp.m, K.M f»4
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad ..De Vallei'opge
richt In 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent. Kleine annonces
.Vraag en Aanbod" op di.. do. en za. 1-10 woorden
1,50, ieder woord meer 16 cent.
V*UOAG f3 DECEMBER I968 - 42e JAARGANG no. 294
ÖONN Het Westduitse ministerie van Binnenlandse Zaken wD. naar gis-
-■-* teren in Bonn bekend geworden is. door het federale constitutionele
hof in Karlsruhe laten vaststellen of de radicale rechtse nationale democra
tische partij van Duitsland (NPD) al of niet ongrondwettig is.
Het ministerie zal waarschijnlijk vol
gende week woensdag, maar in ieder
geval niet later dan in januari, de
Westduitse regering aanbevelen bij het
hof een dergelijk verzoek in te dienen.
Maandenlang heeft het ministerie ma
teriaal verzameld over de NPD, die in
1964 in Hannover als vergaarbak van
rechtse radicalen elementen werd op
gericht.
De discussies over deze partij, die
intussen in de parlementen van zeven
deelstaten is vertegenwoordigd, zijn
steeds heftiger geworden. Bonn is er
van overtuigd, dat deze partij het aan
zien van West-Duitsland in het buiten
land ernstig schade berokkent. Mos
kou en Oost-Berlijn stellen herhaalde
lijk. dat de NPD een bewijs is van het
gevaar, dat het nazisme in West-Duits
land weer de kop opsteekt.
De leider van de NPD, Adolf von
Thadden. heeft met het oog op de dis
cussies zelf erop aangedrongen een
gerechtelijk onderzoek te laten instel
len naar de grondwettigheid van zijn
partij. De parlementsfracties in de
deelstaten hebben bij de constitutione
le rechtbanken van deze deelstaten
om een dergelijk onderzoek verzocht.
De afdeling West-Berlijn van de NPD
heeft zichzelf ontbonden, nadat het
stadsbstuur bij de geallieerden een
verzoek had ingediend, de partij te ver
bieden.
Dient Bonn de aanvraag in. dan
wordt het de derde sinds het bestaan
van de Bondsrepubliek Duitsland. In
1956 werd de communistische partij
verboden. De leider, Max Reimgnn,
tracht nu na jarenlange ballingschap
in Oost-Berlijn weer tot West-Duits
land te worden toegelaten. Eerder
was al in 1952, na een aanklacht van
het ministerie van Binnenlandse Za
ken, de uiterst rechtse Socialistische
Rijkspartij verboden.
Adolf von Thadden, de leider van de
NPD, heeft op een partijbijeenkomst
in Neurenberg gezegd, dat de knok
ploegen van de partij geen gebruik
moeten maken van knuppels om tegen
standers te verjagen. Beter is, zei hij,
een opgerolde zakdoek in de vuist.
Knuppels gaven de tijdschriften en de
televisie maar stof tot misprijzende pu-
blikaties. „Een slagwapen is zijn ge
wicht in goud waard voor de tegenpar
tij."
Von Thadden voorspelde, dat de
NPD de christen-democraten bij de al
gemene verkiezingen van volgend jaar
september van een absolute meerder
heid zal afhouden. Hij verwacht ook,
dat zijn partij 40 bondsdagzetels van
de sociaal-democraten zal overnemen.
Nederland is weer in de ban van het
schaatsen. Er wordt al gespro
ken over de Elfstedentocht. Plannen
voor schaatstochten over plassen en ka
nalen liggen klaar en overal zijn de ijs
banen geopend.
Gistermiddag vier uur. Hoopvol ogen
blik voor Nederland: Gedeputeerde Sta
ten van Friesland kondigen een alge
heel vaarverbod af voor de Friese wa
teren. Alleen op het grote waAer naar
Leeuwarden en de Zjjlroede bij Lemmer
mag worden gevaren. Dit besluit werd
genomen met het oog op een mogelijke
Elfstedentocht en voor de veiligheid
van de duizenden, die nu overal in
Friesland hun baantje trekken.
Het ijs op de Friese vaarten en ka
nalen is echter over het algemeen nog
onbetrouwbaar. De aanhoudende vorst
zal daar ongetwijfeld verandering in
brengen. Uit Sneek en Heeg zijn ijs
verkenners bezig een overzicht te krij
gen van de ijstoestand op vaarten en
meren. De beide gemalen en de sluizen
zijn gesloten, zodat het' ijs op de boe
zem, dat plaatselijk al zes tot zeven
centimeter dik is, niet wordt aangetast
door het stromende water.
In Nieuwkoop liggen vijfduizend me
dailles en een gelijk aantal routekaar
ten klaar bij de organisatoren van de
Plassentocht. Dit alles is nog over van
het vorige jaar toen de tocht voor 't
eerst opgezet wegens nijpend gebrek
aan ijs niet kon doorgaan.
In het waterrijke noordwesten van
Overijssel kunnen na de strenge vorst
van vannacht lange tochten worden ge
maakt. Op het ijs van Giethoorns me
ren waren gisteren al tallozen aan het
schaatsen. De kwaliteit van het ijs is
over het algemeen redelijk.
Ook in de kop van Noord-Holland
worden al tochten voorbereid. Het is
echter nog niet bekend wanneer die
kunnen worden gehouden, omdat ijs
toestand op de vaarten en kanalen niet
betrouwbaar is.
In het Arnhemse Irene-kinder-
ziekenhuis zijn gisteren vijf 1
Biafraanse kinderen aangekomen.
Zij werden onder auspiciën van de
Stichting Terre des Hommes, die
eerder in Arnhem enkele Viëtna-
mese oorlogsslachtoffertjes liet j
verzorgen, gistermorgen met een
vliegtuig naar Schiphol gebracht.
Hier ziet u een van hen op de arm
van een marechaussee.
De kinderen, die in leeftijd va
riëren van anderhalf tot zes jaar,
lijden allen aan ondervoeding. Dat
kan vele ziekteverschijnselen tot
gevolg hebben, zoals lever- en long- i
afwijkingen.
ADVERTENTIE
morgen voordeel
250 gram van 99 voor 89
niet duur wel heerlijk
De 54-jarige Milton Wackstein. die
op 29 november in het St.-Lukaszieken7
huis in Houston (Texas) een nieuw
hart had gekregen, is gisterenavond
overleden, nadat het nieuwe orgaan
door zijn lichaam was afgestoten.
Andere specht I
0 0
J
- Onfbr€ekt helaas zoals 9iste~ 5
5ren gememoreerd de zwar-
1 te specht binnen mijn tegenwoor- J
j dige wandelbereik, toch is er een
j andere, de grote bonte, die geluk-
j kig zelden mankeert. Door 't scherp
2 afgetekende zwart-wit-rode geve- J
derte valt hij overigens meer op
J dan zijn grote neef in rouwkleren
j en voorts verhoudt beider grootte i
zich als van zanglijster tot kraai Z
dus kenmerken genoeg. Werkte zo'n
bonte specht stil en bescheiden in
5 de boomkruinen of langs de stam- i
j men, dan zou men hem ondanks de S
5 felle kleuren licht over het hoofd
i zien. Neen, de afgehakte klanken
,,kick" of „prix", die zowel man- J
5 netjes als wijfjes gedurig laten ho- 5
ren, verraden spoedig zijn aanwe- j
1 zigheid en omdat in. ieder wél-ge- j
2 zwijgzame zwarte kaaispecht. Bei-
2 de soorten overwinteren in hun i
Z broedgebied en tonen zich plaats-
Z getrouw, al zijn toch ook weer alle
j bonte spechten niet oan eigen bo- Z
j dem, want door trekbeweging en
j kleine invasies uit noordelijke stre-
ken, zien we er in het koude sei-
Z zoen méér dan 's zomers, wanneer Z
zulke vreemdelingen weer naar hun 2
j vaderland vertrokken zijn. Overi-
Z gens krijgt hij, die een beetje ge- Z
luk heeft en niet tezeer in de hui- Z
13 dec. 1968 A. B. WIGMAN Z
*im\\*WW«\V\\W\*V\V«VVV\\V\WWW»\TOUW
LONDEN Na alle pessimisme over
het zwakke pond sterling en de wanke
le economische en politieke' toestand,
was het gisteren in Engeland weer even
een en al zonneschijn. Dat kwam door
publikatie van dc uitzonderlijk goede
handelscijfers over november en een
gunstig beeld van de betalingsbalans in
het derde kwartaal. Het pond en de
beurs reageerde gunstig op al dit
nieuws.
Het tekort op de balans van goederen
en diensten daalde vorige maand van
de zeer hoge 68 miljoen pond in oktober
tot maar zeventien miljoen. Het klein
ste tekort van 1968. Dit kwam door 'n
nieuw exportrecord in november: 580
miljoen pond en een lichte daling van
de invoer, met veertien miljoen tot 651
miljoen pond. Alles bijeengenomen, het
beste resultaat sinds vorig jaar maart.
De betalingsbalans toonde in het der
de kwartaal van dit jaar een overschot
van 102 miljoen pond, het gunstigste re
sultaat sinds het laatste kwartaal van
1966. De lopende rekening laat een
voortdurende sterke stijging zien van
de uitvoer, maar nog weinig verande
ring op het invoerfront. Dat zal de koT
mende maanden wel anders worden
door de maatregel die de regering on
langs heeft genomen om de invoer te
beperken.
De regering-Wilson was buitenge
woon blij en opgelucht over deze goede
cijfers, die veel beter zijn dan men had
durven hopen. Wilson en de zijnen had
den ze dubbel en dwars nodig na de
vele geruchten van vorige week over
een op handen zijnde nieuwe devaluatie
en zelfs over uittreden van Wilson en
andere kopstukken uit het kabinet.
PARIJS De Franse minister van
Buitenlandse Zaken, Michel Debré,
heeft er gisteren voor gewaarschuwd,
dat de kansen op een overeenkomst in
het Midden-Oosten steeds kleiner wor
den naarmate de tijd verstrijkt en dat
het gevaar voor een nieuw conflict
steeds groter wordt.
Hij vertelde de commissie voor Bui
tenlandse Zaken van de Franse nationa
le vergadering, dat de Franse regering
ernstig bezorgd is over de toestand, om
dat het enige alternatief voor een vre
de een hernieuwing van de spanning is.
Hij herhaalde dat de Franse regering
van mening is, dat de enige oplossing
is dat men zich neerlegt bij de resolu
tie van de Veiligheidsraad, waarin Is
raël wordt verzocht zijn troepen uit de
bezette gebieden terug te trekken. De
bré drong er op aan, dat er een streef
datum zou worden gesteld voor het na
komen van de resolutie en herhaalde
het voorstel van de Franse regering,
dat de Verenigde Staten, de Sovjet-
Unie en Frankrijk zich formeel garant
moesten stellen voor «en vredesover
eenkomst.
De VS hebben gisteren de 21ste
ondergrondse atoomproef van dit jaar
genomen, zo heeft de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie meege
deeld. De ontploffing, op het proefter-
rein van Nevada, had een kracht van
ongeveer 20.000 ton TNT.
Een enorme vuurgloed, afkom
stig van de brandende tanker
..Diane" (links op de achtergrond)
bij de raffinaderij van Mobil Oil.
verlichtte de nachtelijke hemel
boven het westelijk havengebied in
Amsterdam.
CARACAS Een Boeing van de
maatschappij Pan American Airways is
vanmorgen voor de kust van Venezue
la ontploft en in zee gesiprt. Het toestel
was met 42 passagiërs - en 8 beman
ningsleden aan boord onderweg van
New York naar Caracas. Vliegtuigen
en helikopters van de Venezolaanse
nationale garde zijn boven de vermoe
delijke plaats van het ongeluk op zoek
naar eventuele overlevenden.
AMSTERDAM Twee ernstig gewonden en een schade van miljoenen gul
dens waren het gevolg van een felle brand, die gisteravond omstreeks kwart
over elf uitbrak aan boord van de 33.759 brt metende Liberiaanse tanker
Diane'" in het westelijk havengebied van Amsterdam. Metershoge vlammen
stegen op van het schip, dat langs de steiger van de raffinaderij van Mobil Oil
gelost werd.
Vanmorgen om tien over vijf kon de Amsterdamse brandweer het sein „brand
meester" geven. Alleen in de bemanningsverblijven op de tanker brandde het
nog hier en daar. Men had toen bij het bedrijf nog steeds geen zekerheid over
het lot van veertien bemanningsleden, die zich nog niet hadden gemeld. De kans
was echter groot, dat deze in Amsterdam aan het passagieren waren. Enkele
overboord gesprongen mannen die uit het water werden gered zijn onmiddellijk
naar de stad vervoerd en in een hotel ondergebracht.
BELFAST Premier O'Neill van Noord-lerland heeft gisteren het ver
trouwen van zijn partij gekregen na een politieke strijd, die hem ten val
dreigde te brengen. De leden van de regerende unionistenpartij in het parle
ment gaven met 28 tegen 4 stemmen te kennen, dat zij O'Neill als premier
wensten te handhaven. Het gevolg was een duidelijke nederlaag voor O'Neills
rivaal, William Craig, die woensdag als minister van Binnenlandse Zaken
werd ontslagen.
De partijtwist bracht nieuwe span
ning in de kwestie van de onenigheid
tussen de rooms-katholieke minderheid
en de protestanten, die het land bestu
ren. Craig was voor een harde houding
tegenover de voor gelijke rechten de
monstrerende katholieken, terwijl
O'Neill een gematigde koers voorstaat.
De premier kan, zoals is gebleken, re
kenen op een ruime steun in het parle
ment, doch Craig heeft veel aanhang
onder de proteestants kiezers.
De premier heeft zjjn ex-minister
van Binnenlandse Zaken ervan beschul
digd de banden met Engeland te wil
len verbreken omdat de Britse rege
ring voor een verbetering van de poli
tieke status van de Noordierse rooms-
katholieken is. Men verwacht nu de
monstraties van extreme protestanten.
Premier Wilson zei gisteravond in
het Lagerhuis, dat het Britse parle
ment de politieke crisis in Noord-ler
land met bezorgdheid volgt. Hij prees
de gematigdheid van zijn Noordierse
collega. Leden van de Labour-fractie
juichten Wilsons waarschuwing toe, dat
de regering tot actie zou overgaan,
wanneer de twisten tussen groeperin
gen van de protestantse meerderheid en
demonstranten voor gelijke rechten
voor de rooms-katholieken op nog
meer geweld zouden uitdraaien. Hij
drong erop aan sneller tegemoet te ko
men aan de eisen van de Noordierse
katholieken, die klagen dat zij als
tweederangs burgers worden behan
deld.
J Het centrale comité van de
Tsjechoslowaakse communis- 2
tische partij is gisteren in Praag
j Smrkofsky).
5 een aantal belangrijke beslissingen
S over veranderingen in regering en 5
j partij en r economische her-
Z vormingen (van links naar rechts:
5 de Slowaakse partijsecretaris
j Husak, premier Cernik, partij- S
5 leider Dubcek, Strougal, president 1
Svoboda en parlementsvoorzitter 5
J Smrkofsky.
Cernik heeft gisteren laten door- J
2 schemeren, dat binnenkort enkele 5
functionarissen uit de partij zullen 5
worden gezet. Ook gisteren circu- g
leerden berichten in Praag, dat
j de positie van Dubcek in het begin j
van het nieuwe jaar aanzienlijk zal j
worden verzwakt. Over het alge- 5
meen gelooft men, dat de Russen c
eerst dan hun troepen 'uit Tsjecho-
Z Slowakije zullen terugtrekken, als
zij tevreden zijn over de verande- 2
5 ringen in de partijleiding5
t t
v\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\y\\\\\\\yK\.\\\\\*
ZELIIEM Gisteravond is in het
Wilhelminaziekenhuis in Doetinchem
overleden de 72-jarige J. Buseman uit
Zelhem. De heer Buseman werd gister
morgen om circa 10.15 uur, toen hij op
zijn fiets de Ruurloseweg overstak, ge
schept door een auto, die werd be
stuurd door J. S. uit Enschede. Hij
werd daarbij zwaar gewond.
De directeur van de raffinaderij, de
heer B. Akker, zag als mogelijke oor
zaak van de brand een breuk in de
pijpverbinding tussen de wal en het
schip. Vermoedelijk is daarbij de on
der hoge druk staande olie bij het in
aanraking komen met de buitenlucht
spontaan ontbrand. Het vuur sloeg over
naar een of meer tanks van het schip,
waarvan de luiken op het tankdek open
stonden. Er waren meldingen van een
serie kleine explosies, waarschijnlijk
door de ontbranding van boven de
tanks hangende verdampingsgassen.
Binnen enkele ogenblikken stond het
hele middenschip in lichter laaie. De
door de vlammén verraste bemannings
leden zochten naar alle kanten een vei
lig heenkomen. Velen van hen spron
gen in het ijskoude water. Zij werden
door het zich op de wal bevindend per
soneel van Mobil Oil naar de kant ge
haald.
Twee zeelieden zijn met ernstige
brandwonden in het Wilhelminagast-
huis in Amsterdam opgenomen. Er wa
ren ook enkele lichtgewonden.
Toen de brand uitbrak, was ongeveer
eenderde van de lading van de gister
avond afgemeerde tanker gelost. Er
bevond zich toen nog ca. 40.000 ton olie
in het schip. Onmiddellijk werd door
het dichtdraaien van de afsluiters de
verbinding met de wal verbroken en
begon de bedrijfsbrandweer, later bij
gestaan door de Amsterdamse brand
weer, het vuur in te kapselen.
Van blussen was nog geen sprake, de
eerste zorg was de brandende olie van
de buitenlucht af te sluiten. Daarna
werden ook de brandslangen op het
schip gericht om door koeling moge
lijke nieuwe spontane ontbrandingen te
voorkomen.
Volgens de heer Akker is er geen
ogenblik kans geweest, dat de brand
naar het terrein van de raffinaderij
zou overslaan. De opslagtanks staan
op ongeveer zestig meter van de aan
legsteiger, waarvan de kop met de
laad- en losinstallaties ook in brand
vloog.
Hoewel de pier voorlopig niet ge
bruikt kan worden, zal geen stagnatie
in de produktie ontstaan. Er zijn voor
raden ruwe olie voor tien dagen en
vandaag is ook de pijpleiding tussen
Rotterdam en de raffinaderij weer in
gebruik genomen, zodat men niet meer
afhankelijk is van aanvoer per tanker.
Ongeveer een maand geleden moest
het olietransport door de leiding wor
den gestaakt in verband met een
breuk. Sindsdien werd de benodigde
ruwe olie wekelijks met een tankschip
aangevoerd. De „Diane" was de laat
ste die in verband met het uitvallen
van de leiding zijn lading kwam los
sen.
De Mobil-directeur zei vannacht, dat
de afvoer van /ie produkten hem wel
zorgen baarde, omdat de pier zeker
een week niet kan worden gebruikt.
Hij dacht, dat de volledige reparatie
enkele maanden zou vergen.
De heer Akker was vol lof over de
hoofdstedelijke brandweer, die naar
hij dacht binnen tien minuten na het
alarm arriveerde. „De mannen hebben
fantastisch werk verricht, ieder wist
precies wat hem te doen stond, omdat
zij in het bestrijden van oliebranden
zijn getraind, evenals de uit twaalf
man bestaande bedrijfsbrandweer, die
de eerste maatregelen nam".
ADVERTENTIE
j/^Lpartc mode voor onder de
mistletoe! Als de kaarsen bran
den en de kerstversiering glanst
is het fijn om in stijl gekleed te
gaan. Bischot modehuis prelu
deert op de decemberfeesten
met een verrassende kollektie
japonnen en deux-pièces. Zo
juist uit Frankrijk gearriveerd!
Kies eer. model in stemmig
zwart Of in jersey met de zach
te flonkering van lurex. Kleu
ren: lichtgrijs, bleu en beige.
Modellen en stoffen die bij
mistletoe en kaarslicht passen -
in modieuze samenklank met
Christmas-carrols en een feeste
lijk soirée. Wij wensen u e9n
stijlvolle Kerst en Jaarwisseling I
lerbum 6 Utrec^'
D#vantcrstra»t 1" Apeldoorn
In de periode van 1 tot 7 december
is het aantal gesneuvelde Amerikanen
sinds het begin van de vijandelijkheden
in Viëtnam (1 januari 1961) boven de
30.000 gestegen.
ADVERTENTIE
komt
van
U proeft wel waarom
J j
(Van onze
weerkundige medewerker)
s
2 Wet komende weekeinde zullen de
j temperaturen minder laag
2 worden dan ze geweest zijn, voor-
5 namelijk door een wat toenemende j
zuidoostelijke wind. Toch zal het
blijven vriezen en er kan dus ook
g zaterdag en zondag overal ge-
1 schaatst worden. We geloven niet,
dat een zuidoostwaarts koersende 2
J depressie bij Zuid-Ierland (van-
morgen uitdiepend) sneeuw van
betekenis zal brengen. De kans op
j mist wordt geleidelijk groter.
x De laagste temperatuur van- 5
nacht was 14 graden in Soester- 5
berg. J
2 Apeldoorn, Doetinchem en Rot-
2 terdam gaven 12 op; Twente,
i Zutphen en Deventer 11, Leeu- 5
j warden en Eelde 10 graden.
'l Het maximum gisteren in Apel-
l doorn was4; dat in Doetinchem
6 graden. Minima van 12 tot
14 zijn voor december niet uit-
5 zonderlijk. Het record is namelijk
j 22 graden (Winterswijk in de-
cember 1923).
S Morgen: Zon op: 08.41 onder: 16.28
j Maan op: 01.34 onder: 13.21
