Veenendaals
dagblad
Brazilië in de ban van
de dictatuur
Buiten
Amnestie in
N.-Ierland
Nederlandse onderzeeboot
met 79 man was uren zoek
Prins probeerde het ook even
Honkong-griep nu
ook in Nederland
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Oppositie wordt uitgedund
N.P.D. dreigt
Kiesinger
f
Steviger basis
voor de
verdeling
MELDING VAN DE „WALRUS" KWAM NIET DOOR
Grootscheepse
opsporingsactie
was al
begonnen
Biafra meldt
offensief
Bomontploffing
in Mexico
DIFTERIE IN
ROERMOND
Geen verhoging
margarineprijs
Boom-chirurgie j
Pastoor sloeg
rover buiten
westen
BOUW VAN BRUG BIJ
HETEREN BEGINT
Contact
Tijdstippen
Vol lof
Engeland aangeraden
Gibraltar aan
Spanje ie geven
Onderzoek j
Cholera in O.-Pakistan
1200 doden
Enkele buien
Bur. voor redactie en administratie 1
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
j 0,97 p. w., 4,16 p. m.. 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent. Kleine -annonce»
..Vraag en Aanbod" op dl., do. en za. 1-10 woorden
1,50, leder woord meer 15 cent.
DINSDAG- 17 DECEMBER I968 - 42e JAARGANG no. 297
WALKENFRIED (Did.) In het
Harzgebergte bij Hannover worden
nieuwe, 14 meter hoge, betonnen
wachttorens opgetrokken voor de
Oostduitse grenspolitie. Bovenop de
toren komt 't bouwsel voor de uitkijk
post. De nare bijkomstigheid is, dat
beton een meer permanent karakter
heeft dan een eenvoudig bouwsel van
hout.
ADVERTENTIE
EVgens in het Zeeuwse ken ik op j
het gazon van een oud dorps-
verblijf een zeer bedaagde moer-
bei, knoestig en stronkig, maar nog
altoos indrukwekkend van voorko-
men. Dit komt, omdat we deze
soort slechts zelden zien; evenals
de mispel rekt er hier of daar bij
een buitenhuis, op een boerenerf of
in een kloostertuin eentje zijn een-
zaarn leven en slechts weinigen
slaan er acht op. Wie echter de re
latie tot. de mens kent en weet, dat
de historie van de moerbezie
eeuwenlang nauw voortwandelt
met 's mensen geschiedenis, kijkt
zo'n exemplaar met andere ogen
aan en wie zulk een veteraan be
zit, heeft er een behoorlijk somme
tje voor over om hem in 't leven
te houden of zelfs voor een dreigen
de ondergang te bewaren. Zo ook
in die Zeeuwse tuin, waar de moer
bei een beetje hulpbehoevend was
geworden, vorstsclieuren kreeg en
dc hangende takken tot meerder
houvast in de grond sloeg, waar ze
zich in enkele jaren bewortelden.
De gebrs. Copijr te Groenekan pas
ten er hun wonderlijke heelkunde
op toe en maakten er weer een
toonbaar geheel van door te plom
beren, te hechten, te draineren en
te verankeren. Ik kon als leek zien,
dat zulks veel vakmanschap, in
zicht en vindingrijkheid vergt. In
ons land doet men er nog niet veel
aan, doch in Amerika geeft men
zich allang moeite op wetenschap
pelijke wijs monumentale en dus
waardevolle bomen chirurgisch te
behandelen. Vandaar kwam de
kunst via Duitsers naar Nederland
en wie precies wil weten, hoe de
vork in de steel zit, kan van het
Staatsbosbeheer te Arnhem een
exemplaar vragen van ..Bosbouw-
voorlichting" nov. 1968, dat een ar
tikel over het genezen van boom
patiënten bevat.
17 dec. 1968 A. B. WIGMAN
BUENOS AIRES De uitgever van de grootste krant in Brazilië. Jornal do
Brasil, is maandag uit hechtenis ontslagen, aldus verluidt uit Rio de Janeiro.
Voor de krant zelf blijft het verschijningsverbod van kracht. Ook de militaire
censuur op de berichten naar het buitenland wordt gehandhaafd. De officiële
informatiebronnen zijn eveneens nog dicht en de omroepen zenden geen poli
tiek nieuws uit.
Een uit Rio de Janeiro in Buenos Aires aangekomen reiziger heeft verteld, dat
het onmogelijk is te weten te komen wat er precies aan de hand is in Brazilië,
waar het gonst van geruchten.
BELFAST Noord-Ierland heeft
vandaag een soort amnestie afgekon
digd voor de betogers voor burgerrech
ten. Dit was bedoeld om de spanningen
op religieus en politiek gebied 4e ver
minderen.
De bekendmaking kwam tijdens het
hervatte proces tegen 60 betogers die
bij de onlusten in oktober in hechtenis
werden genomen. De officier van jus
titie heeft, op instructie van de minis
ter van Justitie Basil Kelly, om uitstel
van het proces verzocht tot 1 mei en
liet doorschemeren dat de aanklachten
dan ingetrokken zullen worden. Reeds
gegeven straffen worden ongedaan ge
maakt.
Van officiële zijde werd vernomen
dat men eveneens om uitstel zal vra
gen voor de 45 zaken die nog hangende
zijn in Armagh en de zes zaken in
Dungannon. Onder de beschuldigden
zijn leden van beide partijen in het
langdurige conflict tussen katholieken
en protestanten.
Barry Shaw, de officier van justitie
op het proces in Londonderry, zei dat
men in het algemeen belang om uitstel
had verzocht, zodat alle leden van de
gemeenschap hun best konden doen om
ongeregeldheden te voorkomen.
NEW YORK William Heath, pas
toor van een kerkje in Harlem, zet
te het kerststalletje op, toen een man
binnenkwam, die tegen hem zei:
„Neemt u mij niet kwalijk, eerwaarde,
ik heb wat geld nodig voor mijn ge
zin".
„Maar ik heb geen geld", antwoordde
pastoor Heath.
„Misschien overtuigt u dit", zei de
man, die in zijn zak greep en Heath
met een revolver bedreigde.
De pastoor, een oud amateur-bokser,
haalde uit met een linkse en sloeg
vervolgens met een rechtse de revol
ver uit de hand van de binnendrin
ger. Vervolgens holde pastoor Heath,
die ook een goed hardloper is, naar
de deur, die hij zorgvuldig achter
zich sloot.
De politie arresteerde de man even
later toen hij via een raam probeer
de de kerk te verlaten. De man. de
31 jaar oude Larry Potter, zal zich
moeten verantwoorden wegens een
poging tot roofoverval en illegaal
wapenbezit.
Het in Rio de Janeiro verschij
nenden avondblad O Globo heeft
de leider van de aan het bewind
zijnde partij Arena (Nationaal Ver-
nieuwings Verbond) aangehaald, die
gezegd zou hebben, dat besprekingen
gaande zijn om een nieuwe regerings
gezinde partij te vormen, nadat vorige
week meer dan 70 afgevaardigden van
Arena tegen de regering hadden ge
stemd. Het betrof een poging, de parle
mentaire onschendbaarheid van een
afgevaardigde van de oppositie op te
heffen.
Volgens sommigen zal de regering de
politieke rechten aan haar tegenstan
ders ontnemen. Militante studenten en
leiders van de oppositie zouden zijn on
dergedoken.
In de grote steden was echter weinig
te merken van spanningen. In Rio de
Janeiro waren de stranden zondag vol
met mensen die afkoeling zochten voor
de grote hitte. In Sao Paulo ging een
aangekondigde parade van de staatsmi-
litie normaal door. Er waren slechts
weinig toeschouwers langs de route.
InRio de Janeiro, Sao Paulo, Brasi
lia en andere hoofdsteden van de sta
ten worden de kazerners en hoofdkwar
tieren van het leger bewaakt door
zwaar bewapende eenheden, tanks en
ander materieel.
Mgr. David Picao, bisschop van San
tos, heeft huisarrest gekregen. In Sao
Paulo is vernomen dat de afgevaardig
de Marcio Alves, wiens optreden de di
recte aanleiding voor de huidige crisis
is geweest, uit Brazilië is gevlucht en
zich op het ogenblik in Rome bevindt.
De woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft gezegd, dat de jongste ontwikke
lingen in Brazilië ernstige potentiële
problemen doen rijzen aangaande de
individuele vrijheid en het ritme van
de ontwikkeling van Brazilië.
Guerrilla
Twee Braziliaanse ingenieurs zyn in
Pernambuco, een staat in het Noord
oosten van Brazilië, gearresteerd om
dat zij getracht zouden hebben een
guerrillabeweging te organiseren. De
beide mannen zijn opgesloten in het bu
reau van de federale politieke poli
tie te Recife. Zij worden ervan verdacht
boeren te hebben opgeleid in de guerril
latactieken.
De mannen, Edvardo Miranda de Oli-
veira en Ricarco Zapattini, hielden in
de binnenlanden van de staat bijeen
komsten met boerenarbeiders, die wer
den opgeleid in de subversieve guerrilla
tactieken.
Dr. Oliveira wordt bovendien ver
dacht van medeplichtigheid aan de ter
roristische bomaanslag op het vliegveld
van Guararapes, waardoor twee perso
nen om het leven kwamen en verschei
dene andere zwaar werden gewond.
HETEREN Op 2 januari wordt
begonnen met de bouw van een brug
over de Rijn" bij Heteren. Men hoopt dit
bijna 17,5 miljoen gulden kostende pro
ject in 1972 klaar te hebben. De brug
is een onderdeel van de rijksweg Zwol
le Helmond.
De Nederlandse onderzeeboot
Walrus", die enkele uren in de
s wateren rondom Noord-I erland
E werd vermist. Korte lijd nadat de
E Britse marine een grootscheepse
H speurtocht was begonne, werd het
l radiocontact met de Walrus" her-
steld. 'A
De Walrus" is 25 jaar öud. De
Kon. Marine kreeg de onderzee
boot in 1953 van de Verenigde Sta
ten.
E DEN HAAG/LONDEN Enge-
land hield de adeni in toen gister-
avond de Nederlandse onderzeeboot
E Walrus met 79 man aan boord in
E de Ierse wateren werd vermist,
Het schip had zich niet op de vast-
gestelde tijd gemeld. De Britse ma-
E rine zette een formidabele zoekactie
E op touw. De spanning nam met het
E uur toe.
De commandant van de Walrus
luitenant ter zee der eerste klasse
j B. A. Siemons (34) uit Den Hel-
der sprak om kwart over zeven
zelf het verlossende woord „We
zijn er nog steeds".
E Drie en een half uur tevoren had
de Walrus zich over de radio moe-
ten melden bij de Britse marine in
de Noordierse haven Londonderry.
Het schip oefende op de Atlantische
E Oceaan, ongeveer honderd kilome-
S ter ten noordwesten van deze stad.
E Hoewel het afgesproken sein is ge-
E geven, werd het niet ontvangep. Mo-
gelijk heeft de zender van de Wal
rus niet goed gewerkt.
De kritieke tijdstippen waren:
15.50 UUR: De mannen op de af
deling operaties van de Royal Na
vy in Schotland gaan rechtop in
hun stoelen zitten omdat de Wal
rus zich niet meldt.
16.50 UUR: De Royal Navy geeft
het sein: „Onderzeeboot vermist."
Dit is een routinemaatregel.
17.50 UUR: De toon van de in
structies wordt grimmiger. Het sein
„Onderzeeboot gezonken" gaat uit.
Schepen en vliegtuigen van de Brit
se marine worden op onderzoek uit
gestuurd. Daaronder bevinden zich
de Nederlandse onderzeeër Tonijn
en enkele Neptunus van de Marine
luchtvaartdienst. Ook de noodom-
roep van de onderzeebootdienst
comt in de lucht. Deze zendt uit op
een zeer lange golf. Hij kan door on
derzeeboten onder water worden
ontvangen.
19.16 UUR: De Walrus meldt zich
in antwoord op de berichten van de
noodomroep.
Onderzeeboten moeten zich op ge
zette tijden melden. Maar zij dienen
eveneens op vastgestelde tijden
naar de radio te luisteren. Voor de
Walrus was dit tijdstip om zeven
uur 's avonds aangebroken. Daar
bij werd de uitzending van de nood
omroep opgevangen en begreep de
commandant dat er naar hem werd
gezocht. De Walrus kwam onmid
dellijk aan de oppervlakte en nam
contact op met de Royal Navy.
De Britse radio zond gisteravond
al in het nieuwsbulletin van zes uur
het bericht uit dat de Walrus werd
vermist. Op verzoek van de Marine-
voorlichtingsdienst gaven in Neder
land de Radionieuwsdienst en het
journaal van de NTS het bericht
over de vermissing niet. De familie
leden van de 79 opvarenden waren
nog niet op de hoogte gebracht.
ongerustheid heerste. Bij de Kon ink-
lijke Marine was men vol lof over E
de grootscheepse manier waarop de 5
Engelsen de zoekactie hebben aan-
gepakt.
Zodra het bevel voor de speur-
tocht was gegeven, kozen een aan-
tal eenheden van de Britse marine
zee van verschillende havens in
Schotland uit.
Een kleine zevenhonderd Britse
marinemannen de opvarenden
van dit flotielje waren bij het
zoeken ingeschakeld. Hierbij kwa
men nog de bemanningen van de
twee verkenningsvliegtuigen. Ten
slotte moet men er nog bij optellen
de manschappen en officieren op de
verschillende hoofdkwartieren aan
de wal in Ulster en Schotland. Bo
vendien werden nog zes schepen in
reserve gehouden.
Men hield het gisteren voorlopig
op een communicatiefout als oor
zaak voor de tijdelijke vermissing
van de Nederlandse onderzeeër,
maar de Britse marine in Schotland
sprak van een fout in de radiozen
der aan boord van de Walrus.
Storingen als deze komen zelden
voftr. Vandaar dat zowel bij de Brit
se'als de Nederlandse marine grote
Vandaag wordt er in Rosyth op
het hoofdkwartier van de vlagoffi
cier der Britse marine in Noord-Ier-
land en Schotland een onderzoek in
gesteld naar wat er is mis gegaan.
De Walrus heeft de tocht waar hij
aan bezig was, voortgezet. Daaruit
kan worden opgmaakt dat er aan
boord niets is gebeurd dat herstel
aan de wal nodig maakt.
OWERRI (Biafra) Biafraanse
troepen zijn Owerri weer binnenge
trokken, dat door de federalen in sep
tember veroverd werd en hebben de
Nigerianen in de stad zo goed als om
singeld, aldus westerse tv-cameraman-
nen, die gisteren een bezoek brachten
aan de fronten van Owerri.
Cameramannen uit Zweden, Frank
rijk en West-Duitsland zeiden dat de
Biafraanse troepen de stad van vier
kanten ingeslo4en hebben en dat ver
bitterde straatgevechten aan de gang
zijn.
Zij zeiden dat de Nigerianen 20 km
teruggedrongen zijn aan de weg Ower-
ri-Onitsja, die leidt naar de Biafraanse
landingsbaan in Oeliihiala.
De Nigeriaanse luchtmacht, heeft de
luchtaanvallen op militaire doelen in
Oemoeahia en andere strategische in
stallaties verhevigd, aldus een verkla
ring van maandag van de federale
regering.
Het was het eerste officiële com
mentaar sedert de berichten van het
weekeinde uit Biafra over aanvallen
op civiele doelen, waarbij 60 mensen
gedood zouden zijn.
DEN HAAG Prins Berniiard heeft gistermiddag in Den Haag het gebouw van de levensverzekeringsmaatschappij
Olveh geopend. Na deze opening werd o.a. een demonstratie judo gegeven, aanleiding voor de prins om na afloop
ian deze demonstratie de directeur van de maatschappij, dhr. W. A. H. C. Boellaard, in een wurggreep te nemen.
DEN HAAG De eerste gevallen van Hongkong-griep in ons land zyn gecon
stateerd. Twee leden van één gezin hebben deze griep. De virusziekte, die ge
makkelijk een epidemisch karakter krjjgt en elders op de wereld levens eiste,
heeft men zien aankomen. Tydig is met de voorbereiding van de produktie van
het vaccin, om de ziekte te bestrijden, begonnen. Het ministerie van Sociale Zaken
en Volksgezondheid verklaarde, dat waarschynlyk nog deze week het vaccin be
schikbaar komt. Vanuit een oogpunt van volksgezondheid acht men het in dit sta
dium niet gewenst tot massale inentingen over te gaan.
Als voorgaande jaren is de artsen
bericht alleen de grote risicogroepen
het vaccin toe te dienen. Hiertoe be
horen mensen, wier levens eerder en
gemakkelijker in gevaar komen als zich
een complicatie voordoet, die door griep
wordt veroorzaakt. Tot deze groep wor
den wel gerekend astma-patiënten, sui
kerzieken, bejaarden en zwangere
vrouwen.
De Hongkong-griep. die ook wel
Mao-griep is genoemd, heeft gewoed
in Azië en Australië, beleeft in Ameri
ka een hoogtepunt, woedt in Engeland
en steekt thans de kop op op het vas
teland van Europa.
In de in ons land geconstateerde ge
vallen is onmiddellijke „besmetting"
niet aanwijsbaar. Hoe het virus naar
ons land is gekomen is nog een vraag.
Het staat niet voor de volle honderd
procent vast, dat de griep in ons land
door hetzelfde virus wordt veroorzaakt
als elders het geval is. Met aan zeker
heid grenzende waarschijnlijkheid
meent het Influenza-centrum in Lei
den evenwel te kunnen spreken van de
Hongkong-griep.
Het nieuwe virus mag dan van een
soort zijn, die bijvoorbeeld in Hongkong
en New York slachtoffers maakte, de
ziekte droeg én niet overal én niet bij
iedereen een kwaadaardig karakter.
Het Influenza-centrum meent, dat de
griep in ons land goedaardig is. Dat
niet eerder vaccin kon worden bereid,
wordt geweten aan de lange duur van
het isoleren van het virus.
NEW YORK De beheerscommis
sie van de VN-assemblee heeft een be
roep op Engeland gedaan, zijn 263 jaar
oude gezag over Gibraltar voor okto-
ver volgend jaar op te geven. De Spaan
se aanspraken op „De Rots" hebben
in de Verenigde Naties voortdurend
steun gekregen, maar het was de eer
ste maal dat een VN-commissie een
tijdslimiet stelde. De oproep was ver-
HANNOVER Adolf von Thadden,
leider van de neo-nazi nationaal demo
cratische partij, heeft gedreigd een
bruinboek uit te geven over het nazi
verleden van kanselier Kurt Georg
Kiesinger als de regering in Bonn pro
beert de NPD te verbieden.
Wijzend op twee dikke dossiers die
hij had meegebracht naar zijn perscon
ferentie zei Von Thadden dat het ma
teriaal gepubliceerd zal worden als de
regering-Kiesinger het constitutionele
hof verzoekt de NPD buiten de wet te
plaatsen, op grond van het feit dat zij
een opvolgster is van de nazipartij van
Hitier.
Von Thadden zei niet wat in het dos
sier staat, maar wel dat de NPD ma
teriaal over Kiesinger en Herbert Weh-
ner, de minister voor Zaken geheel
Duitsland betreffende verzameld heeft.
Kiesinger waslid van de nazipartij
in de jaren dertig en Wehner, een lid
van de sociaal-democratische partij,
was eens communist.
Von Thadden zei dat de NPD bereid
is het materiaal over het „bruine en
rode verleden" van de twee mannen te
publiceren.
Von Thadden zei een proces niet te
vrezen omdat de NPD niets verkeerds
gedaan heef t.
MEXICO Bij een bomontploffing
in een autobusstation in Quadalajara,
de op een na grootste stad van Mexi
co, zijn maandag negen mensen ge
wond. Twee van hen zijn er ernstig
aan toe. Een explosie in de hoofdstad
Mexico veroorzaakte grote schade in
een politierechtbank. De politie schrijft
vat in een door 24 Latijns-Amerikaanse, i deze aanslagen toe aan extremistische
studenten, die verbolgen zouden zijn
over een optreden van het leger, waar
door vrijdag jl. een protestmars door
Mexico-Stad niet kon doorgaan. De stu
denten eisen de vrijlating van collega's
die bij de bloedige onlusten van enige
maanden geleden werden aangehouden
Aziatische en Afrikaanse landen inge
diende resolutie, die met 66 tegen 18
stemmen bij 31 onthoudingen werd
goedgekeurd. Engeland noemde het do
cument „totaal onaanvaardbaar". Re
soluties van de algemene vergadering
dragen geen bindend karakter.
ROERMOND Zes Roermond**
kinderen zijn met difterie besmet. Z«
zijn geïsoleerd in het Roermondse St.
Laurentiusziekenhuis.
Vorige week donderdag heeft de
ziekte al een dode geëist: een vijfja
rig jongetje van het gezin Campers,
een handelaar in oud papier. Toen de
huisarts bij het jongetje kwam was de
ziekte al te ver gevorderd. Geen van
de zeven kinderen van het gezin Cam
pers bleek te zijn ingeënt. Twee van
hen hebben inmiddels ook positief ge
reageerd. Ze behoren tot de zes geïso
leerde kinderen.
Om uitbreiding van de ziekte te
voorkomen zijn de leerlingen en het
onderwijzend personeel van twee kleu
terscholen en één lagere school in
Roermond gevaccineerd. Er is nu
geen gevaar meer voor uitbreiding
van de ziekte. Ook de vriendjes en
vriendinnetjes van de besmette kinde
ren zijn uit voorzorg ingeënt.
DEN HAAG De margarine wordt
niet duurder op 1 januari 1969, als de
belasting over de toegevoegde waarde
wordt ingevoerd. De bond van Neder
landse margarinefabrikanten vindt een
prijsverhoging niet nodig.
De laatste maanden van dit jaar
zijn de prijzen van grondstoffen nogal
gedaald, waardoor de btw kan wor
den opgevangen. Het besluit van de
bond geldt voor de meest gangbare
merken.
DACCA In Madaripoer en omge
ving, in Oost-Pakistan, zijn alleen al in
november 890 mensen gestorven aan
cholera. In dezelfde maand stierven
in Khoelna ruim 300 mensen aan deze
ziekte.
Ons land bevindt zich in oceani-
sche lucht, waarin de temperatuur
in de afgelopen nacht plaatselijk E
slechts een enkele graad onder het
vriespunt is gedaald. In Frankrijk E
kwam geen vorst voor, maar in
Zuid-Engeland werden door de E
nachtelijke afkoeling plaatselijk E
minimumtemperaturen van min 3
graden bereikt. In Oost-Europa en E
in grote delen van Scandinavië
handhaaft zich de vorst. Uit Zwe- E
den wordt plaatselijk nog strenge E
vorst gemeld met temperaturen
van min 10 tot min 15 graden.
In het komende etmaal zal de
kern van een depressie van het zee- E
gebied ten zuiden van Ierland via
Engeland naar onze omgeving trek-
ken. In verband hiermee zal de i
buienactiviteit bij ons groter ioor- l
den. In het temperatuurverloop 5
wordt echter weinig verandering
verwacht. z
