Eigen recht
Partij kiezen voor de mens
schept toekomst voor het kind
„De jeugd moet worden opgevoed
in het besef van de waardigheid
en gelijkheid van alle mensen
- zonder onderscheid naar ras
kleurnationale afkomst of
godsdienst - en in eerbied voor
de fundamentele rechten van de
mens en voor het recht van de
volken op zelfbeschikking
llit een Verklaring betreffende de jeugdbij acclamatie
door de Algemene Vergadering in 1965 aanvaard
Wanneer men in overeenstem
ming met de bepalingen van
het Handvest deze beginselen
zou nakomen en wanneer
deze op wereldwijde schaal in
praktijk zouden worden
gebracht, dan zou de grondslag
van de ergste uitwassen van
de tegenwoordige wereld
oorlog, rassendiscriminatie, de
vrees die de naties voor
elkaar koesteren, economische
uitbuiting, onrechtvaardigheid
spoedig ophouden te
bestaan".
Secretaris-generaal
Oe Thant in zijn boodschap
tot de jeugd op
24 oktober 1968.
Krachtig steunen de Ver. Naties
via de ermee samenwerkende
organisaties alle pogingen om
de onderlinge communicatie te
verbeteren. Met dat doel bestaat er
in India een centrum voor
onderzoek en training voor het
gebruik van communicatiesatellieten.
Zo immers kan men de kloof tussen
de volkeren en rassen overbrug
gen!
Er wordt in deze wereld honger geleden terwijl het niet nodig is het is bitter
dit te moeten constateren. En men kan vragen waarom heeft Argentinië
een overvloed aan vlees, heeft West-Europa een teveel aan melk en bojpr en weet
Amerika soms met zijn graan geen raad terwijl miljoenen anderen naar
dit alles snakken Waarotn Er zijn natuurlijk allerlei steekhoudende redenen
aan te voeren waarom dit alles zo is, maar één ding staat als een paal
boven water we zullen allen gezamenlijk al het mogelijke moeten doen om
deze mensonterende ongelijkheid te overwinnen. Dat is het waar de FAO naar
streeft, de voedsel- en landbouw-organxsatie van de Ver. Naties. En daarom
alleen al verdient de UNO ons aller blijvende steun.
Omdat dit het verhaal is van de rechten
van de mens en van de UNO, de organisatie
der Verenigde Naties, is dit het verhaal van
het enerzijds en het anderzijds.
Enerzijds de mens. Verschillend in taal
en huidskleur, in karakter en temperament,
in intelligentie en begaafdheid, in welstand
en aanzien maar :\oe ook en waar ook
ter wereld een mens die leven wil. Echt le
ven. En echt leven in zijn meest primitieve
vorm is: leven zonder angst en leven zon
der honger.
Anderzijds de wereld om die mens heen,
de samenleving van mensen. Een eindeloos
gecompliceerd geheel van recht en onrecht,
rijkdom en armoede, vrijheid en slavernij
in velerlei vorm, idealisme en nihilisme,
schoonheid en afzichtelijkheid maar hoe
ook en waar ook ter wereld een maatschap
pij waarin de mpns leven moét en sèmen-
leven moet.
Enerzijds de wil van jle mens, van ieder
mens om van zijn leven iets goeds te ma
ken, wat dat goede dan ook zijn mag. Ieder
mens heeft zijn idealen, afhankelijk van
persoonlijke geaardheid, van zijn milieu, zijn
opvoeding, zijn verbeeldingskracht. En nie
mand, tenzij een psychisch gestoorde, heeft
de vernietiging van zijn medemens als uit
gangspunt voor zijn idealen gekozen.
Anderzijds de onmacht om een dusdanige
samenleving te scheppen dat er van al die
idealen veel terecht kan komen. Die samen
leving immers lijkt beheerst door een wet
matigheid die niet te doorbreken is. Een
wetmatigheid in de natuur, een economische,
een juridische wetmatigheid. Ze laten het
de enkeling niet toe alleen maar zichzelf te
zijn: overal omringt hem dat web van on
mogelijkheden waarin een weerbarstige
steeds verder verstrengeld raakt.
Enerzijds ook de naastenliefde, die gave
van God aan de mensheid die nooit uitge
roeid zal kunnen worden. Soms, in tijden
van oorlog en van revolte, is het een ar
metierig plantje, maar ook dan nog bloeit
het soms in onverwachte schoonheid heb
ben we het zelf niet ervaren in tijden van
onderdrukking en verzet?
Anderzijds toch ook weer de haat, ge
koesterd in de onbegrijpelijke en ongrijp
bare anonimiteit van de collectivismen. De
haat van ras jegens ras, stam jegens stam.
Van arm jegens rijk en van horige jegens
de machthebbers. Anderzijds ook het wan
trouwen van volk jegens volk, cultuur jegens
cultuur, stelsel jegens stelsel, ook gods
dienst jegens godsdienst. Haat en wantrou
wen die onzichtbaar gezaaid worden en in
tranen, dood en verderf geoogst.
Enerzijds... anderzijds eindeloze reeks
van tegenstellingen tussen idealen en werke
lijkheid, tussen het willen van het goede en
het doen van het kwade. En in die reeks
hoort de UNO, de organisatie der Verenig
de Naties. Want weer:
Enerzijds aanvaardefi meer dan honderd
volkeren, tezamen bijna de gehele wereld
bevolking omvattend, de universele verkla
ring van de rechten van de mens, de ver
klaring van de rechten van het kind, de
verklaring van de rechten van de vrouw.
Enerzijds steunen zij in overgrote meerder
heid resoluties waarin rassendiscriminatie
aan de schandpaal wordt genageld, waarin
de dekolonisatie wordt bevolen, waarin vol
kerenmoord wordt veroordeeld, het recht
van de vluchteling wordt erkend heel die
lange rij van goede doelen waarvan ieder
mens, ieder volk, iedere regering overtuigd
is dat ze waard zijn nagestreefd en nage
leefd te worden.
Maar anderzijds... waarom het allemaal
op te sommen wat u iedere dag in uw krant
kunt lezen? Te kunnen leven vrij van vrees
hoe is dat mogelijk als dag en nacht, 24
uur per etmaal, de atoombommen en de
waterstofbommen, de biologische en de che
mische wapens (wat dat dan ook wezen mo
ge want we hebben er niet eens een voor
stelling van!) in staat van paraatheid wor
den gehouden zodat ze op ieder ogenblik
dat een krankzinnige de wereldbrand uit
lokt, kunnen worden gebruikt? Te kunnen
leven vrij van honger het mocht wat.
Honderdduizenden mensen op deze wereld
sterven van honger terwijl wij machteloos
toezien. Dat is dan honger in de meest pri
mitieve zin maar de werkloze die weg
kwijnt omdat de uitzichtloosheid van zijn
bestaan hem langzaam maar zeker wurgt
komt die dan niet om van honger ook al
is er brood op de plank?
Het verhaal van 't enerzijdsanderzijds
is lang, eentonig en bijzonder verdrietig
we weten het. Is het ook uitzichtloos? Na
tuurlijk niet als men maar durft te kie
zen. Durft te kiezen voor het enerzijds om
dan met alle kracht het anderzijds te lijf te
gaan.
Dat nu heeft de Organisatie der Verenig
de Naties gedaan en daarom is zij nu in een
strijd gewikkeld. Een strijd waarin zij tel
kens weer ook in dit jaar van de rechten
van de mens het onderspit dreigt te del
ven. Maar uit elke worsteling duikt zij weer
op, gehavend en besmeurd soms, maar over
tuigd dat de strijd moet worden voortgezet.
De Verenigde Naties hebben gekozen voor de
rechten van de mens, onverschillig zijn
huidskleur, taal, karakter, intelligentie of
welstand. Zij hebben zich bezonnen op wat
h$t zeggen wil als mens te kunnen leven.
Een gigantisch karwei niet voor niets
heeft professor René Cassin, een der schrij
vers van deze verklaring, dit jaar de Nobel
prijs voor de vrede gekregen. Maar die
rechten staén op papier en ieder die ze leest
kan niet anders zeggen dan: „Ja, zo is het!"
Deze verklaring bevat de idealen van de
mens. Niet de exorbitante van de snakker
naar rijkdom of de strever naar macht en
eer de heel menselijke idealen van de
heel gewone mensen die gelukkig willen
zijn in hun leven en werken, in hun gezin
en hun samenleving. En desondanks ideale
die toch nog zo moeilijk te verwezenlijken
blijken!
Gelukkig hebben de Verenigde Naties bij
die laatste opmerking geen halt gehouden.
Integendeel! Zij hebben al datgene wat er
„anderzijds" is: de gecompliceerdheid van
de samenleving en die soms zo verstikkende
Welk doel heeft deze Economische
en Sociale Raad voor ogen? Dit
doel: de volkeren en landen die
nu nog hulp nodig hebben zover te
brengen dat zij het zelf kunnen en
niet meer op hulp van anderen
zijn aangewezen. Om dat te
verwezenlijken is een Ont
wikkelingsprogramma opgezet,
waaraan twaalf met de UNO ver
bonden organisaties deelnemen
die samen 7000 deskundigen aan
het werk hebben, verspreid over
heel de wereld. Punt één is dat
men de mogelijkheid van het land
zelf onderzoekt: de bodem
schatten, mogelijkheden van
landbouw en -visserijindustriële
mogelijkheden en eventueel kans
op toerisme. (Foto: bodemonder
zoek in Mexico).
Hoe de mens bij dit alles te
betrekken? Want resultaat van
alle inspanningen mag zijn dat
het welvaartspeil in de wereld
heel langzaam maar zeker om
hoog gaat - wat heeft het voor zin
als de mensen die erbij betrokken
zijn, de werknemers, weinig meer
zijn dan slaven? Als hun rechten
niet meegroeien met de welvaart?
Het is de taak van de ILO, de
internationale arbeidsorganisatie
de regeringen, werkgevers en
werknemers rond de tafel te
brengen en hen te doordringen
van de verantwoordelijkheid
jegens elkaar. Niet alleen op het
stuk van lonen en arbeidstijd
maar van alle sociale zekerheid.
(Foto: geneeskundig onderzoek in
Chili).
De mens is afhankelijk van de
natuur vooral in landen waar
misoogst honger betekent is het zaak
alle natuurelementen zo goed
mogelijk te kennen en indien mogelijk
te gebruiken. De foto: onderzoek
naar diepte en stroomsterkte
van een rivier in Ethiopië, aldus
zoekend naar de mogelijkheid dit
water dienstbaar te maken
aan de mens.
Tot de rechten van de mens behoort
zeker niet in de laatste plaats
dat hij zich mag uitleven in zijn
kunst. Handgekerfde maskers
en rijk gegraveerde kano's uit
Senegal behoren tot de kunstuitingen,
waarmee de westerling graag
kennis wil maken en waardoor hij
ook zijn (harde) valuta wil uitgeven
als koper of als toerist.
Inderdaad: het geven van ont
wikkelingshulp is te dikwijls nog
een daad van egoïsme en staat
nog in geen verhouding tot het
verschil in rijkdom der rijke
lai\den en de armoede der oht-
wikkelingslanden. Maar weinige
tientallen jaren geleden waren er
alleen nog maar koloniën", be
zittingen van het rijke moeder
landDat de dekolonisatie nu
vrijwel haar beslag heeft ge
kregen is een niet gering politiek
succes der Verenigde Naties en
dat rijke landen nu ontwikkelings
hulp geven in kapitaal en kennis
is voor een niet gering deel te
danken aan de Economische en
Sociale Raad van de UNO. (Foto:
een dam in aanbouw in Nigerië).
wetmatigheid, die haat en dat wantrouwen,
nauwkeurig bestudeerd en geanalyseerd. En
toen zijn ze met plannen gekomen, een la
wine van plannen, die nauwelijks één ter
rein van onze samenleving onaangeroerd
laat. „Als men het over de rechten van de
mens heeft zo heeft men geredeneerd
dan heeft men het over heel het leven en
niet alleen dat van de enkeling maar ook
dat van de volkeren. En dus is het nodig elk
terrein te betreden." En dus:
0 als men over oorlog en vrede praat is de
Veiligheidsraad er mee gemoeid en wordt
zo nodig (en mogelijk) een UNO-vredes-
macht ingezet;
9 als men over honger praat is er de FAO,
de voedsel- en landbouworganisatie der
Verenigde Naties;
als men over ontwikkelingshulp praat
vindt men de Ecosoc op zijn weg, de
Eeconomische en Sociale Raad der Vere
nigde Naties met zijn Ontwikkelingspro
gramma en alles wat daarbij hoort aan
geld en organisatie;
9 de Unesco is een begrip in de strijd tegen
analfabetisme, de Unicef treedt naar bui
ten in de strijd voor het kind, de WHO,
de Wereldgezondheidsorganisatie, is ac
tief overal waar gestreden moet worden
tegen ziekte en dood;
9 praat men over arbeid, over rechtvaar
dig loon en rechtvaardige arbeidsvoor
waarden dan is er de ILO, de internatio
nale arbeidsorganisatie; over geld dan is
er de internationale bank voor herstel en
ontwikkeling en het internationale mo
netaire fonds; over verbindingen dan is
er de internationale burgerluchtvaartor-
ganisatie, de internationale postunie, de
internationale unie voor telecommunica
tie, de organisatie voor de scheepvaart,
de meteorologische wereldorganisatie.
Zo kan men doorgaan want de lijst is nog
bij lange na niet compleet. Elk stukje van
de puzzel die wereld heet wordt apart be
keken, wordt bijgevijld en bijgezaagd om
dat het passen moet in dat gigantische pa
troon van een betere, en rechtvaardiger sa
menleving. Een samenleving waarin de mens
écht leven kan, vrij van angst en vrij van
honger. Een samenleving ook waarin die
mens idealen kan koesteren én verwezenlij
ken, omdat dat zijn onvervreemdbaar recht
is. Het is een zaak op lange termijn
toegegeven. Maar het begin is er en dat be
gin maakt het mogelijk dat wij onze kinde
ren een wat betere wereld doorgeven, dan
waarin we' nu leven. En dat is een inspi
rerend perspectief.
De wereld weet het uit trieste
ervaring: nooit is de mens rechte-
lozer dan in tijden van oorlog.
Praten over de rechten van de
mens is zinloos als men niet alle
krachten mobiliseert voor de
vrede. Dat doen de Verenigde
Naties via hun voornaamste
orgaan: de Veiligheidsraad. Lach
er niet minachtend om: hoe zou
het op Cyprus zijn zonder de
vredesmacht der Ver. Naties?
Hoe zou het in het Midden-Oosten
zijn zonder een UNO-vredes-
macht? Zou de wereld een derde
allesvernietigende oorlog hebben
kunnen voorkomen zonder het ont
moetingspunt dat de Veiligheids
raad in New York toch altijd nog
is? (Foto afkomstig van Cyprus).
Een staat, een volk dat geen
handel drijft, dat geen kans heeft
zich een plaats op de wereld
markt te veroveren, kan in de
wereld van vandaag niet meer
bestaan - daar kunnen ont
wikkelingshulp en ontwikkelings
programma's niets aan ver
anderen. Daarom hebben de Ver.
Naties in 1964 een conferentie
belegd in Genève over handel en
ontwikkeling, een van de belang
rijkste vergaderingen die ooit
door de UNO gehouden zijn.
Daaruit is de UNCTAD voort
gekomen, een lichaam dat als
voornaamste taak heeft de inter
nationale handel te bevorderen.
Geen gemakkelijke taak - maar
het besef dat het moet groeit!
(Foto: de haven van Bangkok).
