Liever goed tegenspel dan subsidie voor partijen MEDISCH TEAM NAAR GABON Krachtig verweer baatte minister Schut niet Minister opende klaverblad Senator Boetes wraakt aankoop „adventtanks" *@\o£éc/i Rennies PvdA, PPR en PSP gaan 10 januari praten over concentratie A Koken bij de allerhevigste koude evoluon Prof. nir. T. Koopmans Regering gaat metaal-e.a.o. bespreken PHILIPS Vakmanschap is meesterschap prettige Kerstdagen en een voorspoedig 1969 VOORSTEL BEZWAREN GROOT GEVAAR AANBEVELING Tankauto ontploft batterijen KABINET ONGERUST OVER GEVOLGEN kaas uit het vuistje des van snel gemaakt, met smaak gegeten „ONRECHTVAARDIG" „RAMMELEND" Veilig Verkeer heeft een kater van „één borrel per uur" PARAAT HAAST Centrale verkeersleiding N.S. voldoet goed Com pensatietoeslagen bakkersbedrijf Bierkenners vragen cosmétique exclusive PARIS-NEW YORK Drs De Pous wordt waarschijnlijk voorzitter Raad voor Arbeidsmarkt DAF heeft in Bom 600 man nodig Brandend maagzuur, D'66 Huurt waarnemers KANSEN MOGELIJKHEDEN eindhoven DINSDAG 24 DECEMBER 1968 VOORSCHOTEN Politieke partijen leiden doorgaans in Nederland een kommervol financieel bestaan. Niet alleen worden de kosten voor het voeren van verkiezingscampagnes steeds hoger, ook het werk van wetenschapsmensen en andere adviseurs die de parlementariërs uit de partijen moeten steunen vergt steeds meer geld. Tenslotte zal elke serieuze partij een apparaat moeten onder houden dat bijdragen geeft aan de politieke gedachtenvorming en dat het con tact met de kiezers onderhoudt. Zonder dit alles is een goede parlemen taire democratie niet wel mogelijk. Het vervelende is dat al deze kosten moeten worden bestreden uit de contributies van mensen die zoveel politieke be langstelling hebben dat zij lid van een politieke partij zijn. Dat aantal is in Nederland niet hoog. Het gevolg is dat de politieke partij en in Nederland doorlopend in geldnood zijn en daardoor bepaalde taken niet naar behoren kunnen vervullen. Ook in 't buitenland klemt dit vraag stuk. In West-Duitsland is een poging om de overheid politieke partijen gelde lijk te laten steunen, mislukt. De deel staat Hessen heeft enkele jaren geleden een wet die deze overheidssteun moge lijk maakte, voorgelegd aan het Bun- desverfassungsgericht (de rechtbank die in West-Duitsland nagaat of wetten in strijd met de Grondwet zijn). Dit ge recht verklaarde de subsidieweg on grondwettelijk, al hield het een moge lijkheid open om de politieke partijen geldelijke overheidssteun te geven voor het voeren van verkiezingscampagne». In Nederland kan een gewone wet niet aan de Grondwet worden getoetst: als het parlement een wet aanvaardt en als de Koningin deze wet onderte kent, mag geen enkele rechter in Ne derland gaan uitzoeken of deze wet mo gelijk met de Grondwet in strijd is. Waarschijnlijk krijgt het Nederlandse parlement binnenkort te oordelen over een wetsvoorstel tot het subsidiëren van politieke partijen. Op het ministerie van binnenlandse zaken wordt thans aan zo'n wetsvoorstel gewerkt. Het is nog niet bekend hoe de minis ter zich het subsidiëren van politieke partijen voorstelt. Wel kan men mi al op een zeer levendig politiek debat reke nen als dit wetsvoorstel in de Kamers zal komen. Niet alleen politici, maar ook rechtsgeleerden, die het onderwerp zuiver wetenschappelijk willen benade ren, zullen ongetwijfeld aan het komen de debat meedoen. Een man, die zowel over de staats rechtelijke zijde als over de politieke wenselijkheid kan oordelen is de 39-ja rige prof. mr. T. Koopmans, die sinds 1965 aan de Leidse universiteit recht doceert en die onlangs werd benoemd tot gewoon hoogleraar in het Neder lands staatsrecht. Voordat de hr. Koop mans naar Leiden kwam, was hij juri disch adviseur bij het secretariaat van de ministerraad van Europese Gemeen schappen in Brussel. Prof. Koopmans is lid van de Partij van de Arbeid. Verzet de Nederlandse Grondwet aich tegen het subsidiëren door de over heid van politieke partijen? ..Er is geen artikel in de Grondwet aan te wijzen dat zich hiertegen verzet. Voor deze subsidiëring zouden kunnen pleiten de grondrechten uit de Grond wet. Daaruit zou men kunnen afleiden dat er ook vrijheid in het proces van politieke meningsvorming moet zijn, omdat die vrijheid de basis is voor een parlementaire democratie. Hiervan uit gaande zou men tevens kunnen aanne men, dat overheidsgelden ten algeme nen nutte worden besteed als via over heidsgelden deze vrijheid mogelijk be- maakt wordt Dit alles is echter een af geleide redenering. Als staatsrechtman wil ik bij dit wetsvoorstel in elk geval een vraagteken plaatsen. Belangrijk is dat niet, want als het parlement een wet tot subsidiëring goedkeurt, behoeft zij niet aan de Grondwet te worden ge toetst". Het word* dus een politieke oplos sing? „Juist daarin voorzie ik staatsrechte lijke bezwaren. In het proces van poli tieke meningsvorming zijn nu juist niet de regering en het parlement als eersten geroepen om het algemeen belang te schatten". De politieke beslissing zou dus in strijd met staatsrechtelijke beginselen kunnen zijn?. „De moeilijkheid is dat men in Ne derland nog steeds denkt aan politieke partijen, zoals wij die in de afgelopen vijftig jaar hebben gekend, met een al gemeen aanvaard patroon. Politieke partijen die niet in dit patroon passen zullen wellicht als ondemocratisch wor den bestempeld en daardoor van subsi diëring worden uitgesloten. Niet alleen zal daardoor de kloof groeien tussen de aanvaarde politieke denkbeelden en hen die wellicht het politieke leven van morgen zullen moeten bepalen. Boven dien zou bij een dergelijke geselecteer de subsidieverlening het grondwette lijk beginsel van gelijkheid in gedrang komen'. Kan 'n democratie financieel steun verlenen aan politieke stromingen die volgens haar ondemocratisch zijn? „Nog afgezien van het feit dat Neder land niet eens beschikt over een defini tie wat nu in feite een politieke partij is, schuilt in de selectie een groot ge vaar. Het zou mij persoonlijk niet pret tig aandoen wanneer ik als belasting betaler zou mee betalen aan de propa ganda voor de Communistische Partij Nederland. Maar als men alleen maar de partijen die men netjes vindt zou steunen, zou men ook de deur voor ver nieuwingen sluiten". Is overheidssteun voor politieke par tijen dus ongewenst? „Ik zou er meer voor voelen als de overheid het parlement een betere kans gaf om de steeds machtiger wordende regering goed tegenspel te gevenv'. Welke mogelijkheden ziet u om de kracht van het parlement met over heidsgeld te verhogen' „Er zou een algemeen secretariaat voor het parlement kunnen worden in gesteld, een soort hooggekwalificeerde informatiebron voor de parlementa riërs. Een andere mogelijkheid is om elke fractie in staat te stellen een we tenschappelijk en administratief appa raat op te bouwen". Als de grootste fracties de meeste overheidssubsidie ontvangen, betekent dat een dubbel nadeel voor de kleine fracties, die doorgaans toch al met min der specialisten in het palemen* zitten. „Daarom zou wellicht het Amerikaan se systeem aanbeveling verdienen: ie der parlementslid kan op rijkskosten een staf onderhouden. Dat is kostbaar maar op het geheel van de rijksbegro ting zullen deze kosten nauwelijks op vallen, terwijl de democratische func tie van het parlement beter tot zijn recht zou komen". U bent geen voorstander van over heidssubsidie voor politieke partijen? „Ik voorzie grote juridische en tech nische problemen. Bovendien zie ik bij elke vorm van overheidssubsidie aan politieke partijen het gevaar dat de wrevel tegen de politiek in het alge meen bij een bepaald deel van de be volking gevoed zal worden. De kreet „Betaal ik daarvoor mijn goeie belas tinggeld" hoe onvolwassen ook zal ongetwijfeld opnieuw klinken als de subsidie door de overheid aan politieke partijen op wat voor wijze dan ook, in de wet wordt vastgelegd". SCHIPHOL Dr. J. Vleer te midden van vier verpleegsters en een onder wijzeres voor vertrek naar Gabon. Het tweede medische team, dat uit gezonden wordt door de Stichting Terre des Hommes, zal zich aanslui ten bij de reeds daar aanwezige Ne derlandse ploeg, die zifh inzet voor Biafraanse kinderen. TJit de twee me dische teams zal een kleine equipe ge vormd worden om naar Biafra te gaan. MILAAN In Milaan is maandag een tankauto met vloeibaar gas na een botsing ontploft en in brand gevlo gen. Vijf mensen kwamen daarbij om het leven en velen werden gewond. Verscheidene auto's die in de buurt van de tankauto reden, vlogen in brand. DEN HAAG Minister Schut heeft gisteravond z(jn uiterste best gedaan om de Eerste Kamer op het laatste ogenblik nog voor zyn wetsontwerp huurdersbydrage te winnen. Bijna de gehele Eerste Kamer had het voorstel toen al afgewezen. Alleen de heer H. Algera (AR) zei dat hy geneigd was het voorbeeld van de Twee de Kamer te volgen en, ondanks alle bezwaren het voorstel van ir. Schut toch te aanvaarden. Gisteravond werd zyn voorbeeld alleen gevolgd door prof. dr. W. Al- beda, eveneens AR, en de heer N. Schuurmans (KVP). ADVERTENTIE die móéten wel goed zijn! DEN HAAG Het kabinet maakt zich kennelijk ongerust over de gevol gen van de nieuwe cao voor de me taalindustrie. Op 6 januari wydt het er namelijk een aparte zitting aan. De zorg geldt in de eerste plaats de inhoud van het nieuwe contract (een loonsverhoging van 5,5 pet op 1 janua ri en 2 pet op 1 juli, een minimum vakantietoeslag van 540 gulden) en de invloed daarvan op andere bedrijfstak ken. Daarnaast speelt mee de manier waarop het contract tot stand kwam of in de lezing van de werkgevers: de wijze waarop het „werd afgedwon gen". Het ligt voor de hand dat minister Roolvink (Sociale Zaken) vooraf advies van de Loonpolitieke adviescommissie (voorzitter prof. dr. F. J. H. M. van der Ven) zal inwinnen. Aan de hand van dit document zou het kabinet zich dan een beter oordeel kunnen vormen over de CAO voor de 230.000 handar beiders en beambten. ADVERTENTIE IS „U weet het, u voelt het, maar ik kan het niet anders", zei een geëmotio neerde minister gisteravond. „In feite zitten de Kamer en ik op één lijn. Wij willen beiden huizen voor mensen met lage inkomens. Het gaat om de vraag of er zulke grote onrechtvaardigheden in het wetsontwerp zitten, dat het hier door onaanvaardbaar is geworden en of wij een andere weg moeten volgen. Die weg is er nog niet. Ik heb nog geen middel gezien, dat beter is om de door stroming te bevorderen dan mijn wets ontwerp". aldus minister Schut, Hij gaf wederom toe dat zijn voor stel op tal van punten onrechtvaardig is, maar er zijn nu eenmaal mensen die geen mogelijkheid hebben om een wat duurder huis te huren. „Deze men sen schrijven geen protestbrieven", zei de minister. Ir. Schut zei op een vraag van de li beraal S. van den Bergh dat de conclu sie uit de memorie van antwoord „bij verwerping wordt de verantwoordelijk heid aan de Eerste Kamer overgela ten", niet meer wilde zijn dan een reactie op het verzoek het wetsontwerp alsnog in te trekken. „Niemand vindt het een fraaie wet", zei minister Schut, „maar de bezet ting van de woningwetwoningen door beter betaalden is zeer onbevredigend. Hieraan moet nu eenmaal iets gebeu ren". De minister ontkende dat. het wets ontwerp de doorstroming niet of nau welijks zou bevorderen. Toen het kri tische -voorlopig verslag van de Eerste Kamer op het wetsontwerp was ver schenen, ^stagneerde de verkoop van particuliere huizen onmiddellijk, zei de minister. Alle sprekers, met uitzondering van de heer Algra. hadden gistermiddag 't wetsontwerp gekraakt. „Alles aan de ze wet rammelt", zei de socialist J. B. Broeksz. „Wanneer wij het aannemen, krijgen wij een wettelijk geregelde wil lekeur." Ir. E. H. A. Kraaijvanger (KVP) sprak van een reeks onvolko menheden, die tot een algemene weer zin hebben geleid. De heer Van den Bergh (VVD) vond dat het wetontwerp een smet legde op het overigens goede beleid van de mi nister. „De rechtvaardigheid wordt aan getast, het wetsontwerp is onbillijk en 't werkt willekeurig. Bovendien twijfel ik aan het effect", zei de heer S. R. Knott- nerus (CHU). Ook de anti-revolutionair P. C. Elf- ferich. partijgenoot van ir. Schut, had onoverkomelijke bezwaren, evenals het overgrote deel van zijn fractie. AMSTERDAM Het Verbond voor Veilig Verkeer zal niet langer werken met de vuistregel: „Eén borrel per uur en niet meer dan vier". De tv-spot met deze leuze zal niet meer worden uitgezonden. Tot het carnaval zal „Glaasje op, laat je rijden" weer het motto van de acties van het verbond zijn. In de car navalstij d zal alleen met de leus: „Laat je rijden", worden gewerkt. Het verbond heeft hiertoe besloten omdat zowel uit de eigen organisatie als van andereri hevige kritiek was ge komen op de inhoud van de voorlich tingsactie. GELEEN Minister Bakker heeft gistermiddag het klaverblad te Ke- rensheide, nabij Geleen, officieel in gebruik gesteld. Op de foto zwaait hij het eerste verkeer over dit nieuwe verkeerspunt. DEN HAAG De pacifist O. M. Boetes heeft gisteren in de Eerste Ka mer zijn eigen „kerstevangelie" ver teld. Hij deed dat ter gelegenheid van de behandeling van het wetsontwerp tot aankoop van 415 Leopard-tanks (kosten: ruim vierhonderd miljoen gul den). De heet Boetes sprak van „advent- tanks", omdat de senaat „enkele da gen voor de komst van de Vredevorst over het aanschaffen van tanks moet praten". Ook noemde hij minister Den Toom „minister van Offensie". De heer Boetes bood de minister tenslotte een kussen aan met daarop een mi niatuurtank en een miniscuul klein stalletje. Terwijl de pacifist naar de ministers tafel liep zongen jongens en miesjes op de publieke tribune enkele regels van „Er is een kindeke geboren op aard" en „Vrede op aarde, in de men sen een welbehagen". Senaatsvoorzitter prof. ir. J. P. Ma- zure schorste daarop onmiddellijk de vergadering. Het koor, waarbij het Haagse pacifistische raadslid mevrouw Van der Wal, werd verwijderd. De anti-revolutionaire senator H. Algra noemde het een „religieus ge kleurde mentaliteit" om ..mensen van goede wille" te verwijten dat zij enke le dagen voor Kerstmis met dit wets ontwerp komen. Ook de socialistische fractieleider mr. M. de Niet keerde zich tegen de opstelling van het pacifistische Eer- ste-Kamerlid. Hij vond het ongeoor loofd dat een politieke partij bij haar propaganda gebruik maakte van het kerstfeest. De vraag of een christen al of niet pacifist moet zijn zal wel tot in lengte van dagen worden ge steld, zo zei de heer De Niet. Hij vond het ook onjuist om minister Den Toom als een „minister van offensie" voor te stellen. De C.H. afgevaardigde dr. J. W. Beerekamp zag geen kwaad in het praten over tanks vlak voor 25 decem ber: „De soldaat is paraat, wij ook", zei hij kordaat. De heer Boetes kwam nog eenmaal terug. Hij bekende dat hij op de toe spraak van mr. De Niet eigenlijk geen weerwoord had, maar hij meende dat „defensie gemakkelijk kan ontaarden in offensie". Van achter de regeringstafel werd weinig over het optreden van de heer Boetes gezegd. Minister Den Toom vol stond met dit antwoord: „Het richten van een tank op een kribbe is een si nistere interpretatie van het begrip vrede". Het wetsontwerp zelf werd met 56 tegen drie stemmen aanvaard. Tegen stemden de fracties van de P.S.P. en de C.P.N. De socialist mr. J. A. W. Burger had geen kritiek op de keuze van het type tank. maar hij wilde wel weten waar Defensie voor 1968 de noodzakelijke ruimte op de begroting had gevonden. Hy vroeg ook waarom het ministerie zoveel haast had gemaakt. Minister Den Toopi was daarover kort: Na 1 januari zitten we met sterk verhoogde prijzen en met langere le vertijden. Staatssecretaris Haex (le ger) zei dat het bij de eigenlijke or der voor het vervangen van de Centu- rion-tanks om 365 miljoen gulden gaat. Negentig procent daarvan wordt goed gemaakt dooq tegenorders (veertig procent industriecompensatie en vijf tig procent regeringscompensatie). De heer Haex kon niet nauwkeurig aangeven waar op de begroting-1968 de ruimte was gevonden. Hij somde op: vermindering personeel, sanering van het verbruik van benzine en smeermiddelen, vertraging bij de aan koop van klein materieel Het contract voor de aankoop van de Leopard-tanks zal vrijdag worden getekend. UTRECHT De centrale radio- ver keersleiding waarmee de Spoorwegen sinds eind oktober 1967 op de lijn Sau- werd-Roodeschool hebben geëxperimen teerd, werkt in de praktijk tot volle te vredenheid. Het systeem beantwoordt aan zijn doel: het scheppen van de mogelijkheid tot vereenvoudigde exploi tatie van nevenlijnen zonder de service aan de reizigers te verminderen. De Spoorwegen willen graag tot defi nitieve invoering van het systeem over gaan, ook op andere lijnen. Het wach ten is echter nog steeds op de goedkeu ring uit Den Haag. DEN HAAG Het georganiseerd overleg van werkgevers- en werkne mersorganisaties in het bakkersbedrijf heeft geadviseerd om in verband met de per 1 januari te verwachten stijging van de kosten van levensonderhoud (btw en verhoging premies sociale verzekeringen) met ingang van de eer ste volle loonweek in januari, welke op 6 januari 1969 ingaat, de navolgende compensatietoeslagen uit te "en: f 4.- per week voor manr per soneel van 21 jaar en ouder; per week voor mannelijk personeel bene den 21 jaar; f 3,- per week voor vrou welijk personeel van 21 jaar en ouder, en f 1,50 per week voor vrouwelijk per soneel beneden 21 jaar. Deze compensatietoeslagen zullen bij de komende onderhandelingen over de nieuwe cao 1969, welke op 1 april 1969 van kracht wordt, door partijen wor den aangemerkt als een voorschot, dat onderdeel uitmaakt van het totale lobnpakket, waaromtrent overeenstem ming moet worden verkregen. ADVERTENTIE ADVERTENTIE wenst haar nederlandse clientèle Ook in het nieuwe jaar zuilen onze Consulentes u gaarne - bij u thuis - met raad en daad ter zijde staan bij de keuze van onze exclusieve cosmetica. DEN HAAG De toekomstige Raad voor de Arbeidsmarkt zal waarschijn lijk worden voorgezeten door drs. J. W. de Pous. In kringen van de Sociaal-economi sche raad ziet men de voorzitter van de SER als de meest geschikte kandi daat voor deze functie. Ook de vakbe weging zou niet onwelwillend staan te genover zijn kandidatuur. Dit ondanks de kritiek van voorzitter P. J. J. Mer- tens van het NKV, die bezwaar had tegen de commissariaten die drs. De Pous naast het voorzitterssohap van de SER vervult. EINDHOVEN In 1969 zal het per* soneel van de DAF-autofabriek in het Limburgse Born met zeshonderd man worden uitgebreid. Dat heeft de direc tie in Eindhoven gisteren meegedeeld. De onderneming is intussen begonnen met de bouw van een nieuwe fabrieks hal, die- 16.000 vierkante meter opper vlak krijgt ADVERTENTIE druk op de maag. opgeblazen gevoel DEN HAAG Vrijdag 10 januari zullen vertegenwoordigers van de Party van de Arbeid, de Pacifistisch-Socialistische Party en de Politieke Party Radicalen in Hotel Americain te Amsterdam om de tafel gaan zitten. D'66 heeft bezwaar tegen dergeiyke besprekingen aan de top, maar zal wel waarnemers sturen. Onderwerp van gesprek: De mogelijkheden tot vorming van een progressieve concentratie. De uitnodiging is uitgegaan van de voorzitter van de Party van de Arbeid, dr. J. G. H. Tans. De Politieke Partij Radicalen is niet bang onder de voet te worden gelopen. In een zaterdag verstuurde en gisteren gepubliceerde brief aan het bestuur van de Partij van de Arbeid, zeggen de aanhangers van drs. Aarden dat zij niet zo huiverig zijn voor overheersing van dePvdA en dat zij terwille van de politieke vernieuwing bereid zijn risi co's te nemen. „Een van de dingen die wij, even als de PvdA, D'66. en de PSP. willen bereiken, is, dat de toppan van deze partijen gebruik kunnen maken van wat er lokaal groeit. Dat is een goede zaak, maar er is dunkt ons nog meer te doen. We moeten met elkaar bespreken hoe de problemen en kansen van een progressieve concentratie zo grondig en zo openlijk mogelijk kunnen worden doorgenomen", aldus de brief van de PPR. De Partij van de Arbeid is het met deze redenering eens, zo blijkt uit een brief aan de PSP en de PPR. „Ook wij menen", zo wordt gezegd, „dat voorko men moet worden dat een progressief samenwerkingsverband via besprekin gen van de toppen van de betrokken groeperingen wordt geforceerd, dan wel zich voortijdig tot een te kleine kring zou beperken-". De PPR wil dat op korte termijn op congressen en in werkgroepen wordt gesproken over vragen als: Waarover zijn vooruitstrevenden het in Neder land zonder meer eens, wat zijn de he te hangijzers en welke zijn de diverse mogelijkheden om bij verkiezingen tot concrete samenwerking te komen. De Radicalen doen nog een suggestie aan de hand om te voorkomen, dat op recht progressieven gaan denken dat zij op slinkse wijze worden betrokken bij een soort concentratie die ze niet wil len. Voor hen zou een soort platform moeten worden gevormd, dat los staat van de partijen, van de geïnteresseerde groepen wel morele en financiële steun krijgt, maar geen richtlijnen van bui ten aanvaardt. Hierin kunnen de men sen dan „op persoonlijke titel" actief zijn. Een dergeiyk platform zou het verza melpunt van vernieuwende krachten in de Nederlandse politiek kunnen en be horen te worden, zo meent de PPR. Het lijkt ha'ar de meest democratische me thode die men zich kan voorstellen. ADVERTENTIE Lucht is bij een temperatuur van -200 °C (tweehonderd graden onder nul!) een vloeistof die borrelend kookt, zoals bij u thuis het theewater. Bij de koudgaskoelmachine in het Evoluon kunt u dit bekijken. Veel van zulke interessante en vernuftige zaken maken een bezoek aan het Evoluon tot een belevenis. Voor iedereen! Toegang f 1- dagelijk8 10-18 uur zondags 13-18 uur Ruim parkeerterrein Gerieflijk restaurant. Voordelige Trein- Toegangsbiljetten verkrijgbaar op meer dan 100 N.S.-stations le Kerstdag gesloten In 1866 gesticht door Philips. ROME Het Italiaanse Huis van af gevaardigden heeft met 351 tegen 247 stemmen zijn vertrouwen uitgesproken in de nieuwe regering van premier Ma riano Rumor. Op 18 december had de Senaat reeds hetzelfde gedaan. De niuwe regring is een coalitie van chris ten-democraten, socialisten en republi keinen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 7