Veenendaals dagblad Kremlin luisterde mee via de Russen dicteren in Praag hun wensen Buiten Prins Johan Friso vandaag gedoopt HOLS DONATIN 1 Apollo: vragen en een bede Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei Chinese proef met A-hom MA O-GRIEP EN KOU TEISTEREN NEW YORK Raiffeisenbank „Veenendaal" GESLOTEN T Vliegtuig viel op hangar Geen bestand met Nieuwjaar Apollo-9 start 28 februari Israël koopt 50 P ha ntom- j agers in V.S. WEEKEINDE MET VORST Bij de mierenhoop j Conservatieven salaris uitbetalen u ook NUTSSPAARBANK 2 kantoren MINUUT SPRONG Kwartaalabonnees bespaar incasso Betaal per giro Bur. voor redactie en administrate Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal. Teief. 08385-10550 (adm.), 10757 en 10955 (red.). Giro 1321600. Losse nummers 0,25; Abonnement 0,97 p. w„ 4,15 p. m., 12,35 p. k. Li Lei EE I Voortzetting van hei nieuwsblad „De Vallei", opge richt In 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v. Advert losse mm-prljs 17 cent Kleine -annonces „Vraag en Aanbod" op dl., do. en za. 1-10 woorden ƒ1,50, leder woord meer 15 cent ZATERDAG 28 DECEMBER I968 - 42e JAARGANG no. 305 APOLLO-8 BLEEF TOT EINDE TOE STIPT OP TIJD f~~—C* HAWAII APOLLO Op het kaartje is duidelijk te zien, waar de Apollo-8 na de succesvolle vlucht door de ruimte en rond de maan, is neergekomen in de Stille Oceaan. De pijl links duidt de weg aan waarlangs het ruimteschip op aarde terugkeerde. PRAAG Een belangrijke Russische delegatie, die in Praag is voor geheime be sprekingen met de Tsjechoslowaakse leiders, heeft vandaag nieuwe onzekerheid gebracht omtrent de regeringsverandering, die volgens de berichten ophanden is. De regering van premier Oldrich Cernik zal vandaag haar laatste vergadering houden, voordat het ontslag van het kabinet zal worden aangeboden aan president Ludvik Svoboda, zo berichtte het persbureau CTK. Ook Smrkofsky, voorzitter van de nationale vergadering, zou moeten heengaan. Van communistische zijde werd ver nomen dat de ontslagen in dit week einde zullen komen, om zo plaats te maken voor een nieuwe federale rege ring, die op 1 januari haar werk zal beginnen. Een Praagse avondkrant meldde dat de regering van Cernik „in de komende paar dagen zal aftreden". De Russische delegatie, die geleid wordt door partijsecretaris ^onstantin F. Katoesjef, is gisteren aangekomen. Er werd niet bekend gemaakt wat het doel van het bezoek van de delegatie was, of welke onderwerpen besproken zouden worden. In diplomatieke kringen vermoedt men dat de Russische delegatie een laatste onderzoek instelt naar de plan nen voor de formatie van de nieuwe federale regering. Oorspronkelijk was men van plan om een kleine federale regering in Praag in te stellen en de twee belangrijke de len van het land, de Tsjechische gebie den Bohemen en Moravië, en het Slo waakse gebied meer regionale autono mie te geven. jVfap ik nog even terugkomen op de groene kompel van giste- I ren? Wanneer zo'n specht een voedselbron in het bos heeft ge- j vonden en daarmee bedoel ik een mierenhoop pleegt hij deze ettelijke dagen te bezoeken en graaft de tunnels hoe langer hoe verder. Wie goed oplet, vindt vlak- bij doorgaans de schuurboom of -tak, waaraan de snavel wordt ge- j wet, doch nooit is deze zo markant als een wrijfstam bij de zoel der zwijnen. Hoe druk de vogel bezig mag wezen, doorgaans houdt hij de omgeving terdege in de gaten I en ge zult de wakkere mijnwerker I dan ook hoogst zelden overrompe- len. Ouderwetse natuurhistorische boeken vermelden niettemin nogal eens, dat men bij voorzichtige na- dering zo'n in he1 werk verdiep- I te groene specht met de hand kan grijpen, als hij zich halvelings in- j gegraven had. Natuurlijk wordt het winterverblijf van de mieren lelijk ondersteboven gehaald en vooral als de vijand doordringt tot de be- nedenverdieping worden de insek- ten ruiv opgeschrikt uit de winter- J rust. Ge ziet dadelijk o.m. aan het halvemaan vormige witte smeltsel wie de dader is; het j bevat bij onderzoek talrijke restan- j ten van mieren en poppen of co- cons (z.g. „eieren"). Overigens snapt de specht in 't voorbijgaan nog wel wat extraatjes, want voor tal van insekten blijkt zo'n mieren- heuvel een toevlucht. Vriend Was- mann, de vermaarde entomoloog, gisteren reeds genoemd, vond in één uur tijds niet minder dan 318 j van zulke inkwartieringsgastenZo speelt zich van alles ongezien in zo'n souterrain af. 28 dec. 1968 A. B. WIGMAN Er zouden slechts twee federale mi nisteries komen: Defensie en Buiten landse Zaken. Volgens de latere plan nen komen er zeven ministeries in het voorgestelde federale kabinet. De Rus sen zouden tegen de vroegere plannen, die een decentralisatie van de regering met zich meebrachten, zijn gekeerd ge weest. Het instellen van regionale rege ringen zou een precedent hebben ge schapen voor gebieden in de Sovjet- Unie, zoals de Oekraine, die zich tegen de Russische overheersing lange tijd heeft verzet. By hun eerste besprekingen hebben de Russen slechts overleg gepleegd met conservatieve elementen in de Tsjecho slowaakse leiding, die, naar men aan neemt, eerder bereid zullen zyn tot het doen van concessies. De Russen werden op het vliegveld begroet door een delegatie onder lei ding van Vasil Bilak, lid van het par tijpresidium, en een van de drie man nen, van de Russen hadden willen doen opnemen in een marionetten-regering na de invasie. Ook op het vliegveld was Josef Lenart, die onder het bewind van Novothny, premier was. Lenart is nog steeds partijsecretaris. Katoesjef heeft gisteren ook gesproken met Luomic Strougal, de partijleider voor Tsjechi sche gebieden, een nogal conservatieve figuur in de Tsjechoslowaakse leiding Inmiddels duurt in Tsjecho-Slowa- kije de campagne ten gunste van par lementsvoorzitter, Jozef Smrkovsky, voort. Gisteren nam de schrijver Pavel Kohout, die een belangrijk man is in de Praagse afdeling van de bond van schrijvers, het voor hem op. ADVERTENTIE Velen laten hun via onze spaarbank Dageiyks geopend, ook op zaterdag. CHICAGO (Illinois) Een vliegtuig van North Central Airlines is bij een landing op het internationale vliegveld van Chicago O'Hare in regen en mist, op een hangar terechtgekomen en in brand gevlogen. Bij het ongeluk, dat vrijdagavond gebeurde, kwamen 30 per sonen om het leven. Te Minneapolis, waar het vliegtuig vandaan kwam, werd bekendgemaakt, dat zich 37 passagiers en vier beman ningsleden aan boord bevonden. De overlevenden zijn opgenome ii ziekenhuizen. Velen hunner lijden aan rookvergiftiging. KAAP KENNEDY De eerste maanvlucht is ten einde. De mens heeft de eerste grote stap voorwaarts in de ruimte gezet met deze tocht rond de maan, die met bijna feilloze precisie is verlopen. Zes dagen lang hebben miljoenen mensen in de wereld via radio en televisie het verloop van de reis met ingehouden adem gevolgd, vol bewondering voor de moed en de koelbloedigheid van de eerste ruimte-ontdekkingsreizigers Frank Borman, James Lovell en William Anders. Na de landing in de Stille Oceaan, die met buitengewone precisie werd uitgevoerd twee koerscorrecties bleken niet nodig te zijn ging vooral in de V.S. en ook daarbuiten gejuich op over het welslagen van de onderneming. Van alle kanten stroomden gelukwensen binnen. De Apollo-8 heeft tydens zijn reis van 147 uur bereikt wat nog nooit vertoond was: het ruimteschip onttrok zich van de aardse aantrekkingskracht, reisde onge veer 800.000 km. draaide rond de maan op iets meer dan honderd km hoogte, ont trok zich weer aan de aantrekkingskracht van de maan en landde daarna met een enorme snelheid, 40.000 km per uur, in de aardse atmosfeer. De bemanning heeft tijdens deze reis aan buitengewone gevaren blootgestaan. Maar de mannen hebben deze alle kun nen omzeilen. Zij hebben alle taken ver vuld die hun waren opgedragen en zijn naar de aarde teruggekeerd met een stapel gegevens over het dichtst bijzijn- de hemellichaam, de maan. Zij hebben de maan van nabij bekeken, voor de eerste maal hebben mensenogen de ach terkant van de maan gezien die op aar- ie nooit zichtbaar is, en zij hebben met hun televisiecamera miljoenen mensen op aarde directe beelden geleverd van de kraters op de maan. In West-Europa keken mensen die een rechtstreekse radioreportage volgden, op hun horloge. Het was v(jf minuten voor vjjf In de middag. Op het vliegdekschip Yorktown begon een claxon te loeien. Een Amerikaanse radioverslaggever zei lakoniek: Ze zijn maar een minuut over tijd. De spanning, die om acht minuten over half vijf ondraaglijk was geworden omdat toen de Apollo-8 van Borman, Lovell en Anders een vurig spoor door de dampkring was gaan trekken, was gebroken. Niemand vond het zorgwek kend dat toen opeens het radiocontact met de drie maanvaarders uitviel. Wat zou Borman, Lovell en Anders nu nog kunnen gebeuren? Twee helikopters van de Amerikaan se marine waren al vlak boven het ruimteschip aangekomen. Het was pre cies goed, met 't zwaar geteisterde hit teschild naar beneden in zee terecht ge komen, op een afstand van ruim twee en een halve zeemijl van het vlagge- schip van de bergingsvloot. Aan bak boord van de Yorktown was in de och tendschemering het flitsbaken van de Apollo-8 duideiyk zichtbaar. Gen.-maj. Samuel Philips, hoofd van het project-Apollo by de Amerikaanse ryksdienst voor luchtvaart en ruimte vaart (NASA), verklaarde: „Een week geleden zijn wij begonnen aan een reu zensprong in de richting van het onder nemen van de- eerste landing van een mens op de maan. Wij hebben die aan loop nu genomen." En president Johnson zei in een be- groetingsboodschap die hij in Het Witte Huis in Washington telefonisch tot de drie maanvaarders richtte dat de drie maanvaarders met hun roemruchte tocht een nieuw tijdperk hadden inge luid. Johnson onthulde ook dat de Rus sische regering langs de bekende „hot line", de directe telefoonverbinding tus sen Washington en Moskou, de Russen op de hoogte had gehouden van het ver loop van de tocht van de Apollo-8. Bij de eerste gelukwensen die binnen kwamen was die van de president van de Sowjetunie, Nikolaj Podgorny. Deze noemde de tocht van de Apollo-8 „een nieuwe prestatie in het streven van de mens naar verovering van de wereld ruimte". De Paus volgde de televisiereportage van de terugkeer van de Apollo-8 in zijn studeervertrek in het Vaticaan. Ook hg zond de drie astronauten een telegra fische gelukwens, maar eerst sprak hij een dankgebed uit. „Wij zijn big dat wy terug zyn", zei Borman toe hij en zijn makkers officieel waren verwelkomd. „Wjj zyn biy met wat jullie allemaal voor ons hebben ge daan. Duizenden mensen hebben dit mo gelijk gemaakt. Jullie horen daar, zo te ook bij." Van de drie astronauten was Bor man de enige die gladgeschoren was. Hij had onderweg naar het vliegdek schip haastig een elektrisch scheerap- paraat gebruikt. Toen hy op de York town aankwam had hij het nog in zyn hand. Waarschijniyk komt slechts een van ie drie astronauten van de Apollo in aanmerking voor een hogere militaire rang. De andere twee hebben na vorige ruimtevluchten de mogelijke promoties gekregen en hebben de hoogste rang die zij kunnen bereiken. Luchtmachtmajoor William Anders zal waarschynlijk gepromoveerd wor den tot kolonel. Luchtmacht kolonel Frank Borman en kapitein ter zee Ja mes Lovell behouden hun huidige ran gen, aldus heeft het Pentagon vrydag meegedeeld. ADVERTENTIE Onze kantoren zijn a.s. dinsdag 31 december na 12.00 uur Hoogstraat 2 Dr. Slotemaker de Bruïneplein 27 WASHINGTON China heeft giste ren een atoombom in de atmosfeer tot ontploffing gebracht, zo heeft de Ame rikaanse commissie voor de kernener gie meegedeeld. Het wapen dat werd beproefd had een explosieve kracht ge lijk aan die van drie miljoen ton gewo ne explosieven. De proef werd gedaan in de provincie Sinkiang, op 725 km van de Chinees- Russische grens. China nam zijn eerste proef met een atoombom in 1964. China heeft op de volgende tijdstip pen atoomproeven genomen: 16 okto ber 1964 een bom van verrijkt uranium ter sterkte van 20 kiloton, op een toren tot ontploffing gebracht. 13 mei 1965 een zwakke atoombom, uit een vliegtuig neergelaten. 9 mei 1966 een bom van 200 kiloton, voornamelijk bestaande uit lithium-6. 27 oktober 1966 een bom die door eeci raket van 600 km was weggeschoten. 28 december 1966 ontploffing van een bom van 300 kiloton. 17 juni 1967 eerste proef met een waterstofbom vanuit een vliegtuig. 24 december 1967 ontdekken de VS dat een atoombomproef is geno men. De Chinezen hebben over deze laatste niets bekend gemaakt. NEW YORK Drie New Yorkers zyn van kou gestorven en 10.000 zyn ernstig ziek in onverwarmde woningen, aldus deelt de commissaris voor de volksgezondheid mee. Hij zei, dat de brandstofleveranciers die weigeren sa men te werken bij het doen van drin gende leveranties, vervolgd zullen wor den. De dienst voor de volksgezondheid heeft de gevarentoestand afgekondigd, vijf dagen nadat een oplossing gevon den was voor de staking van brandstof leveranciers. De dienst schat dat deze week in de stad 2400 mensen zullen sterven, waar van ongeveer de helft aan Mao-griep- complicaties. Bij een vorst van 11 graden, blijft de stad in de greep van een griepepi demie waardoor de voorraad vaccine sterk aangesproken werd. De onderburgemeester Timothy W. Costello deelde mee, dat de dienst voor de volksgezondheid personeel heeft ge stationeerd bij ongeveer 100 brandstof leveranciers „om hen te bevelen olie op voorrangbasis te leveren aan de ge bouwen die vallen in de categorie van noodgevallen". Meer dan 700 onver warmde gebouwen zijn aangewezen als noodziekenhuizen van «-ge het grot* aantal zieke bewoners. Costello schat dat 28.000 mensen zon der verwarming zitten. De dienst voor de volksgezondheid stelt dit aantal op 100.000. Men zei dat 400 klachten over onverwarmde woningen per uur bin nenkwamen. De dienst deelt mee, dat 1282 mensen in de stad stierven tijdens de perio de van vijf dagen die woensdagavond te middernacht eindigde. Twintig do den werden toegeschreven aan griep en 95 aan longontsteking. SAIGON Premier Tran Van Huong heeft verklaard, dat de regering te Saigon geen nieuwjaarshestand zal af kondigen. Huong deelde mede. dat hiertoe be sloten was. in verband met het grote aantal incidenten tydens het kerstbe stand. Het is de laatste jaren gebruikelijk geweest, dat de Zuidviëtnamese rege ring voor 1 januari een bestand afkon- D'gt. ~)e Viëtcong heeft voor nieuwjaar een and afgekondigd, dat loopt van 01.00 uur op 30 december tot 01.00 uur op 2 januari. Prins Claus heeft gistermiddag prins Harald van Noonvegen en zijn echtgenote, prinses Son ja afgehaald van Schiphol (foto bo ven). De gasten zullen vandaag aanwezig zijn bij de doop van de tweede zoon van prinses Beatrix en prins Claus, Johan Friso, in de Utrechtse Domkerk. Prins Hurald (rechts) is tevens een der peters van de jongste prins. Om ongeveer kwart voor één vanmiddag zal de feitelijke doop plaatshebben. Uit Exodus 33, vers 12 is de tekst ge nomen, waarmee prins Johan Fri so wordt gedoopt: „Ik ken u bij name, ook hebt gij genade gevon den in Mijn ogen". De doop zal worden bediend door ds. H. J. Ka ter, hervormd predikant te Am sterdam. Rechts een fotootje van het jongste Nederlandse prinsje. Gisteravond om omstreeks tien uur zijn prinses Irene en haar echt genoot prins Karei Hugo de Bour bon Parma uit Parijs op Schiphol aangekomen. Het prinselijk paar werd op de luchthaven verwel komd door opperstalmeester kol. W. F. K. Bischoff van Heems- kerek en jonkvrouwe C. E. B. Röell, particulier secretaresse van de Koningin, en is dadelijk doorge reisd naar paleis Soestdijk. Prinses Irene en prins Karei Hugo wonen vandaag de doop bij van prins Johan Friso. De Koningin draagt bij deze plechtigheid een japon van grijze wollen crêpe met bijpassende jas en hoed. Prins Bernhard gaat ge kleed in de servicedress van gene raal der koninklijke landmacht, prinses Beatrix draagt een groene japon met bijpassende mantel van cloqué met een hoed, gemaakt van veren en tule in kleuren van Bor deaux-rood naar groen. Prins Claus is gekleed in jacquet. Prins Willem Alexander draagt een don kerblauwe fluwelen broek met een donkerblauwe tailleband en een wit batist bloesje met ruches langs de kraag en de manchetten. HOUSTON Functionarissen van het Amerikaanse bureau voor aeronau- tica en ruimtevaart (NASA) hebben het welslagen van de vlucht van de Apol lo-8 een stap vooruit genoemd die de weg opent voor landingen op de maan, grote ruimtestations en reizen naar de planeten. Zij stelden de lanceringdatum van de Apollo-9 op 28 februari. De Apollo-10 zal in mei gelanceerd worden en de Apollo-11 in juli of augustus. De Apol- lo-ll zal een landing op de maan uit voeren. Dr. Thomas O. Paine, de waarne mend directeur van de NASA vertelde op een persconferentie „de Apollo-8 is een van de ware pioniersdaden van de mensheid, die de gehele wereld heeft helpen steunen. Wij voelen ons zeer nederig dat wij het waren die de mo gelijkheid kregen om deze historische daad te volvoeren. Maar wij moeten er aan denken dat dit niet het einde is maar een begin, dat wij hier vanmor gen staan aan het begin van een pro gramma van ruimtevluchten dat vele generaties zal duren". Verzoeke voor I januari 12,35 over te schrijven op onz giro 1321600 t.n.v. DE VALLEI, Veenendaal Met vermelding 1. abonnement le kw. 1969 2. naam en adres waar ons blad bezorgd wordt 3. post- of bezorgabonnement. Abonnementen-administratie WASHINGTON De Verenigde Sta ten en Israël hebben overeenstemming bereikt over de verkoop van vijftig straaljagers van het type Phantom aan Israël. De aflevering van deze vliegtuigen begint in de laatste maanden van 1969 en zal worden voortgezet gedurende 1970. ADVERTENTIE verkrijgbaar in de dierenspeciaalzaak (Van onze weerkundige medewerker) TYe weekkaart van vrijdagavond deed verwachten, dat het win terse weer ook gedurende 't week einde zal aanhouden. Daarbij zal het ook zondag en maandag 's nachts tot lichte of matige vorst komen, afhankelijk van de bewol- kingsgraad. Het onstabiele weer type doet zich voor tussen een krachtige rug van hoge druk van Groenland tot Madeira en depres sies boven Scandinavië met een nog iets uitdiepende kern boven de Oostzee. Vooral aanvankelijk is er kans op enkele sneeuwbuien; later krijgen de opklaringen vermoede lijk de overhand. Natuurkenners met een goede kijk op het weer zijn van mening, dat ook deze dei vorstperiode van dit najaar nog rr' 't sterkere vrieswerkin janur inluidt. „De mollen wroeten t< veel", zo zeggen zij Vele miljoenen mensen die tijdens de Kerstdagen vanuit het ruimtevaar tuig van Borman, Lovell en Anders hun aarde op maanafstand hebben gezien als een mysterieuze, door de zon hel verlichte bol en zich hebben verbaasd over het menselijk-mogelij- ke, zullen gistermiddag een zucht van verlichting hebben geslaakt bij het horen van dat ene, eigenlyk allerbe langrijkste bericht van de laatste da gen: „Apollo-bemanning veilig ge land". Om zich heen kon men het in allerlei toonaarden horen hoe kolossaal, fan tastisch en machtig de mens de tech niek hanteerde. We kunnen het ons nauwelijks voorstellen en toch is het waar. Tijdens de kerstvlucht naar en rondom de maan zijn we er, als het ware, zélf bij geweest in de enge cabine van het ruimtescheepje. Nu flitsen de gelukwensen over de aar de naar hen die het mogelijk hebben gemaakt. En terwijl dat gebeurt wor den de feiten geordend, de gedachten op een rijtje gezet en zal menigeen de vraag stellen tot wat dit alles zal leiden. Later, veel later zullen onze kinderen de namen van Borman, Lovell en An ders in de geschiedenisboekjes tegen komen. Dat zei iemand op Cape Ken nedy, maar het zal wel niet zo zijn. Onze tijd is een andere dan die van Tasman, Marco Polo en Columbus. Wy accelereren sneller. De spoorweg had 150 jaar nodig om tot volle ontwikke ling te komen, de automobiel met verbrandingsmotor 50 jaar, het vlieg tuig 25 jaar, de televisie 15 jaar en als volgend jaar de eerste mens een voet óp de maan zal zetten heeft de ruimtevaart er nog geen 10 jaar over gedaan. Technologen zullen ons in de komende dagen en weken nog tfel uit de doe ken doen hoe het allemaal gegaan is, hoe het kón gaan en wat de conse quenties zullen zijn van deze bijna onwezenlijke kerstreis van 1968. We hebben het allemaal wel gehoord en gezien vanuit onze stoel bij de haard, maar we doorgronden het niet of nau welijks. Misschien is dat bij alle blijdschap over de behouden terugkeer van de drie mannen en de voldoening over deze uitzonderlijk knappe technische prestatie de domper op het jongste succes der technologen. Het niet kun nen doorgronden, het weten dat de maatschappelijke ontwikkeling de technische niet meer kan volgen. Of zoals een futuroloog het eens uit drukte: „De technoloog reist in deze tijd per raket, terwijl de maatschap pijbegeleiders de sociologen, de theologen, de filosofen, de juristen hem per diligence volgen Hoe snel de namen van Borman, Lovell en Anders mogelijk wel weer verge ten zullen worden in de snelle acce leratie van deze zestiger jaren een enkel woord uit de ruimte is niet aan tijd gebonden en zal zijn actua liteit niet verliezen. Met de adem ingehouden heeft de we reld de boodschap van Borman ge hoord. Na de derde omloop om de maan en tussen allerlei radioberich ten over koerscorrecties en kosmische berekeningen door. klonk de bede: „Geef ons, o God. de visie welke Uw liefde de wereld kan geven, ondanks het menselijk falen. Geef ons het ge loof te vertrouwen in de goedheid, ondanks onze onwetendheid en zwak te. Geef ons kennis, opdat wij met begrijpende harten blijven bidden en toon ons wat elk van ons kan doen om de dag van de universele vrede nabij te brengen."

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 1