Westduitse justitie begaat blunder DR. ZIJ1.STRA: GOUD IS RESTE RESERVE Omdat de bus soms lang op zich laat wachten als't sneeuwt. VAN TOPEKA NAAR FRANKFURT Luchtbrug YS-leger naar West-Duitsland Smrkofsky: de gangmaker van het na tionaa l-co m m n isme Lodge VERGISSING BIJ WETSWIJZIGING BETEKENT, DAT VELE OORLOGSMISDADEN ZULLEN VERJAREN Minister door bomaanslag in Saigon gedood Minder dividend verhogingen in Ver. Staten Overdracht van Elizabeth II weer uitgesteld Gemenebest conferentie begonnen Neckermann wil deelneming in Frans warenhuis GEVANGENIS OVERVALLEN Paus lichtte boodschap aan Libanon toe T ransplantaties Vijftienduizend militairen oefenen in Beieren ongemerkt automatisch met ontnemen beter beleid Daarom, daarom, daarom: Davitamon io. Elke dag. Allemaal. S. AIR FORCE motorrijder lijfwacht VAKBONDSLEIDER EERHERSTEL rhodesiE druk beraad Actie tegen branden in New Yorkse kerken DINSDAG 7 JANUARI 1969 V 7 OONN 'Vele Duitse oorlogsmisdadigers hebben een kans om aan de be- rechting te ontkomen, doordat kortgeleden een verouderd artikel in het Westduitse Wetboek van strafrecht is gemoderniseerd om onrechtvaardige straffen uit te sluiten. Ambtelijke commissies en ook het parlement, waren vol lof over deze vooruit strevende wetswijziging, die al op 1 oktober van het vorig jaar van kracht is geworden. Nu pas heeft men ontdekt, dat door het nieuwe artikel de wandaden van vele „bureaumoordenaars" uit de nazi- tijd waarschijnlijk zijn verjaard. Het ministerie van Justitie, waar de HEINEMANN vergissing Verkeersongelukken in Japan heb ben vorig jaar aan 14.255 mensen het leven gekost. In totaal werden er 827.191 mensen gedood of gewond. Elke vijftig seconden gebeurde er een ver keersongeluk. Verwacht wordt dat het aantal verkeersslachtoffers er dit jaar boven het miljoen stijgt. wetswijziging werd uitgewerkt, heeft daardoor ernstige schade toegebracht aan zijn eigen beleid, dat er juist op gericht is. de verjaring van oorlogsmis daden helemaal op te heffen. De juridische blunder werd onge merkt gemaakt in samenhang met de modernisering van de bestraffing van verkeersovertreders. De minister van Justitie, dr. Gustav Heinemann, wil de de alledaagse verkeersovertredin gen voortaan rechtstreeks laten be straffen door de politie, met geldboe ten tot duizend mark. Daartoe was een wijziging van het strafrecht nood zakelijken daarbij had men ook arti kel 50 lid 2 van het Wetboek van Strafrecht gemoderniseerd. Tot nog toe was het in West-Duits- land regel, dat een medeplichtige aan een strafbaar feit even zwaar werd bestraft als de hoofddader. Mede plichtigen werden daardoor dikwijls onevenredig zwaar getroffen. Het nieuwe artikel nu bepaalt uit drukkelijk, dat medeplichtigen min der zwaar moeten worden gestraft, voorzover bij hen „laaghartige mo tieven" ontbreken. Op grond van weer andere rechts regels komt dit in de praktijk hierop neer: een nazi-ambtenaar, die van ach ter zijn schrijfbureau heeft meege werkt aan de deportatie van Joden naar vernietigingskampen, kan door gaans niet worden aangeklaagd we gens rechtstreekse moord, maar alleen wegens medeplichtigheid aan moord. Zijn nu bij hem geen „laaghartige motieven" te bewijzen, dan wordt voor hem de maximumstraf vijftien jaar tuchthuis, en dat brengt weer met zich mee. dat zijn misdrijf automatisch na vijftien jaar is verjaard. Het artikel kan niet ongedaan worden gemaakt door een hernieuwde wetswij ziging, want de Grondwet verbiedt strafwetgeving met terugwerkende kracht: wat eenmaal verjaard is, blijft voorgoed verjaard. T ONDEN Het stelsel van de twee- J ledige goudmarkt kan volgens dr. J. Zijlstra onbepaalde tijd blijven be staan. De president van de Nederland se Bank heeft dit in een vraaggesprek met het Britse blad The Banker ver klaard. De twee markten naast elkaar, de vaste (waarop de centrale banken goud verhandelen tegen 35 per troy ounce van 31,1035 gfam) en de vrije, vormen tot nu toe een stabiliserend element in het internationale financiële bestel, al dus dr. Zijlstra, want zij remmen de speculatie af. Naar het oordeel van de heer Zijlstra zal goud in de naaste toe komst uiteindelijk de beste reserve vor men. „In het huidige stadium moet het goud zijn financiële rol niet worden ontnomen, want de bijzondere trek kingsrechten zijn er mee verbonden. Deze kunnen niet in de pla6ats van het goud komen. Integendeel, zij vormen aanvullende kredieten". Dr. Zijlstra zei er vast van overtuigd te zijn, dat het goud, gezien de politie ke situatie in de wereld op het ogen blik, de basis van het internationale fi nanciële sysfeem dient te blijven. Dit sluit echter niet uit. dat het een minder belangrijke rol in de samenstelling van reserves kan gaan spelen. Er bestaat nauwelijks behoefte aan een ander financieel stelsel, zei de pre sident van De Nederlandsche Bank. „Wel is er een beter beleid van de na tionale" regeringen nodig". PAMPLONA Twee met machine pistolen gewapende mannen hebben ge probeerd een leidster van de Baski- sche verzetsbeweging. Eta te bevrijden uit de gevangenis van Pamplona in Noord-Spanje. Zij werden echter over meesterd na 'n vuurgevecht met bewa kers. Een van het tWeetal werd daar bij in een long geschoten. De overvallers hadden ook drie hand granaten bij zich. Een van hen was de echtgenoot van de jonge vrouw die zij wilden bevrijden, Maria Aranzazu Ar- ruti. Dr. ZIJLSTRA tweeledige goudmarkt ROME Paus Paulus heeft giste ren geprobeerd dé indruk weg te ne men, dat hij in het conflict in het Mid den-Oosten meer aan de Arabische dan aan de Israëlische zijde staat. In een gesprek met dr. Nahum Gold- mann, de president van het Joodse we reldcongres, heeft de paus verzekerd dat men zijn boodschap van vorige week aan de Libanese president, He- lou, verkeerd had uitgelegd. De paus had in die boodschap de Israëlische aanval op het vliegveld van Beiroet betreurd. Deze aanval was een wraakoefening voor een Arabische aanslag op een Is raëlisch vliegtuig in Athene. Daarbij kwam een Israëliër om het leven. Hierover had de paus zich niet uitge sproken. Gisteren vertelde hij Nahum Gold- mann, dat hij zowel Israëlische als Arabische gewelddaden^ betreurde. Goldmann voegde hier aan toe, dat het „nuttiger zou zijn geweest als dit van meet af aan duidelijk was geweest". ADVERTENTIE Davitamon 10. het complete drageet,e dat 2orgt voor extra weerstand en vitamine -reserve SAIGON Zuidviëtnamese politici hebben gisteren extra bewaking gekre gen naar aanleiding van de moordaan slag op dr. Le Minh Tri. de minister van Onderwijs. De 43-jarige minister stierf gisteren tien uur nadat een terrorist in een drukke straat in Saigon een bom in zijn auto had geworpen. Zwaargewond door bomsplinters werd Tri naar een ziekenhuis gebracht waar hij later over leed. Zijn chauffeur werd bij de aan slag op slag gedood. Een lijfwacht en twee voorbijgangers liepen verwondin gen op. De bom werd de -auto ingeworpen door een passerende motorrijder. De po litie probeert er achter te komen of de terrorist deel uitmaakte van een plaat selijk moordcomplot of dat de aanslag het werk was van de Viët-Cong. In Zuidviëtnamese regeringskringen achtte men het niet uitgesloten dat Tri, die drie maanden geleden werd be noemd tot minister van Onderwijs, het slachtoffer was geworden van een sa menzwering. Tri begon kortgeleden een grootscheepse campagne om de corrup tie bij examens op middelbare scholen uit te bannen. Naar aanleiding hiervan had hij verscheidene dreigbrieven ge kregen. De Zuidviëtnamese president, Ngu yen Van Thieu, en andere hooggeplaat ste functionarissen reizen nooit anders door Saigon dan temidden van een le gertje zwaarbewapende lijfwachten. Maar dr. Tri reed gisteren naar zijn mi nisterie met alleen een lijfwacht naast zich in de auto. Q Als onderdeel van de militaire oefening „Reforger I" is giste ren een begin gemaakt met het overvliegen van 15.000 Amerikaan se soldaten van Topeka (Kansas) naar West-Duitsland. Op de foto verlaat een aantal militairen een reusachtige C-141-Starlifter, die op het vliegveld van Frankfurt landde. NEW YORK Het aantal dividend verhogingen in de Verenigde Staten is vorig jaar gedaald van 1.651 tot 1.593. In december ging het cijfer echter weer omhoog van 195 tot 202, vergeleken met dezelfde maand van 1967. Evenals voor het hele jaar ging het aantal extra di videnden toen ook omlaag, namelijk van 356 tot 326, aldus het makelaarshuis Standard en Poor. De dividendhervattingen lagen de vo rige maand boven die van december 1967 (18 tegen 12), maar voor het hele jaar was dat 101 tegen 122. Het aantal dividendverlagingen en -passeringen was vorige maand aanzienlijk lager dan in december 1967 (19 tegen 41). Voor het hele jaar lagen de verlagin gen iets lager dan in 1967. Het aantal passeringen lag een stuk onder het voorgaande jaar. NEW YORK Het aantal der hart transplantaties is gisteren weer met twee toegenomen; In New York kreeg een man van 44 jaar een ander hart ingeplant en in Sao Paulo slaagde de derde Braziliaanse harttransplantatie. De Braziliaan die een ander hart kreeg is 52 jaar. De namen van deze twee mannen werden niet bekend gemaakt. FJONN Ruim vijftienduizend Amerikaanse militairen worden in de ko- mende dagen via een transatlantische luchtbrug overgebracht naar West- Duitsland oni daar manoeuvres te houden dicht bij de Tsjechoslowaakse grens. Gisteren kwamen de eerste Amerikanen, 63 kwartiermakers, op de luchthaven Frankfort aan voor deze oefening, waartoe werd besloten na de Russische in val in Tsjecho-Slowakije. Ook honderd Phantom jachtbommen werpers zullen uit de Verenigde Staten komen overvliegen. Al deze eenheden zijn zogenaamde rouleringstroepen, die pas vorig ja^r wegens bezuiniging uit West-Duitsland waren teruggetrokken. Zij blijven in Amerika paraat om in ge val van oorlogsdreiging terug te keren naar de Bondsrepubliek. Als de Russen niet in Tsjecho-Slo wakije waren binnengevallen, zouden deze troepen pas in de herfst van dit jaar voor een korte oefening naar West- Duitsland zijn gekomen. De grootste transportvliegtuigen die Amerika op het ogenblik bezit de Starlifter C 141 vliegen de soldaten van Fort Riley (Kansas) naar West- Duitsland. Daar halen de militairen eerst hun tanks en- ander zwaar ma terieel uit de magazijnen. Daarna vol gen manoeuvres in Beieren. Bij deze hele operatie, die duurt tot 4 februari, gaat het niet om de snelheid van het luchttransport, maar om het afhalen van de zware uitrusting en het inne men van de oorlogsstellingen in Duits land in de praktijk te brengen. LONDEN Het blijft tegenvallen met de Queen Elizabeth IT, het nieuw ste grote Engelse passagiersschip van 65.000 ton. Gisteren bleek, dat de scha de aan de rotorschoepen van beide tur bines aan boord veel groter is dan men aanvankelijk dacht. Het is dan ook niet mogelijk om vandaag een nieuwe datum vast te stellen voor de overdracht, zoals de rederij, Cunard, had gehoopt. De Queen Elizabeth ligt sinds vo rige week in Southampton, waar de hutten, de trappen en vee! andere on derdelen van het schip worden afge timmerd. Die hadden al lang klaar moeten zijn. De vertragingen hebben de maat schappij al bijna een miljoen pond ster ling gekost aan gederfde inkomsten. Het terugtreden van Jozef Smrkofsky (58) als voorzit ter van het parlement en als symbool van politieke vernieuwing, is een voorbode temeer van de naderende politieke winter in Praag. In de figuur van deze grote volkstribuun van 't nationaal-communismc. met zijn scherp gesneden gezicht, zijn korte weerbarstige, grijze haren en zijn machtig sonoor geluid belichaamde zich precies een jaar geleden de politieke lente in Tsjecho-Slowakije. Van zijn negentiende jaar af ijverde hij, als partijlid en -ode vakbondsleider, voor de nationale communistische zaak in de provincie Bohemen, waar hij geboren werd. Daarom werd hij bijna automatisch lid van het politieke partijbureau na afloop van de oorlog, waaraan hij had deel genomen als binnenlandse verzetsstrijder, slechts met het doel zijn vaderland te bevrijden, en zeker niet om de Rus sische heerschappij over Oost-Europa te vestigen. Als „oud communist" werd hij dan ook in het partijbureau snel irf de minderheid gedrukt door de internationale en stalinis tische partijleden: Om zich hieraan te onttrekken vroeg hij ontslag als Ü9I van dit bureau. Hij ging zich specialiseren in landbouw vraagstukken. Door alle politieke schommetingen heen scheen dat zijn specialiteit te zullen blijven. Op het ogen blik van de omwenteling in 1948 was hij zelfs minister van Landbouw. Voor de Russen, die in deze communistische staatsgreep voorgoed wilden afrekenen met al degenen, die als anti-stalinistisch bekend stonden, was deze ministerspost een afdoende reden om Smrkofsky in de gevangenis te gooien. Dit heeft hij de Russen nooit kunnen vergeven. Pas in 1955 liet partijleider Novotny hem uit de cel halen. Dat betekende echter nog geeh rehabilitatie. Voor Novotny waren vrijlating en*eerherstel" twee geheel verschillende zaken. Voordat Smrkofsky dit laatste te beurt viel in 1963 was hij acht jaar lang een onbetekenende president van een even onbetekenende landbouw-cooperatie. Tke verschoning van Henry Cabot Lodge als voornaamste Amerikaan se vredestichter voor Viëtnam, ver minderde de hoop van sommige af gevaardigden, dat de vastgelopen viermogendhedenbesprekingen zullen beginnen voor president Johnson af treedt. Maar Amerikaanse autoriteiten zeiden, dat de regering Johnson njet tot 20 januari haar pogingen om de confe rentie, die twee maanden geleden had moeten beginnen, op gang te krijgen, zal onderbreken. De uiting van deze overtuiging scheen meer hoop dan overtuiging in te hou den, want afgezien van enig politiek ellebogenwerk, leek het, dat de Ame rikanen weinig meer konden doen om een einde te maken aan de impasse over de conferentietafel. Aan de ene kant houden Noord-Viëtnara en de Viët-Cong vast aan een een voudige ronde tafel, die beiden voor de besprekingen een positie zouden geven, gelijk aan die van hun tegen standers. De Amerikanen zijn bereid deze formule te aanvaarden. Aan de andere kant houdt Zuid-Viët- nam vast, dat er een soort van schel- Eenmaal in ere hersteld bezat hij nog altijd niet het vertrouwen van No votny. Deze hield hem zover mogelijk verwijderd van het grote politieke fo rum. Als het aan hem had gelegen zou hij nooit hoger gekomen zijn dan mi nister van Bosbeheer en Watervoor ziening, welke functie hij bekleedde, kort voordat Dubcek de partijleiding van Novotny overnam. Zijn werkelijke politieke rentrée maakte Smrkofsky daarom pas einde 1967, toen hij in het nationale partij congres Novotny ervan beschuldigde de nationale belangen te verwaarlozen, ten bate van Moskou en daardoor de economische crisis in Tsjecho-Slowakije veroorzaakt te hebben. Dit requisitoir en de daarop gevolg de betogingen, waar hij vaak zelf het woord voerde, openden de weg naar de Tsjecho-Slowaakse hernieuwing en maakten van hem de grote gangma ker. De ongelukkige aanval, die een Oostduitser, de ideoloog Hager, einde maart op hem deed. maakte van hem een nationale held, die vervolgens zon der moeite opklom naar een plaats in het hoofdbestuur van de partij en naar de presidents-zetel in het parlement. Een stroming om hem te doen benoe men tot president van de republiek keerde hij zelf. Zijn loyaliteit jegens de communistische partij deed ook hem op dit punt de juiste weg kiezen. Van onze correspondent LONDEN Premier Wilson was gis teren in druk vooroverleg gewikkeld voor de conferentie van het Gemene best, die vandaag in Londen is begon nen. Het is de zeventiende sinds 1944. Er wordt aan deelgenomen door de re geringsleiders in vier gevallen hun plaatsvervangers van 28 landen. Wilsons belangrijkste gast was giste ren Pierre Trudeau, de 49-jarige pre mier van Canada. Deze levenslustige vrijgezel was zaterdag nog maar nau welijks in Londen, of er was al spra ke van een romance tussen hem en een blonde vriendin van de premier van 35 jaar, die in Londen woont, Eva Rittinghausen. Trudeau ging met haar uit eten. Het waren maandag vooral de aan wijzingen, dat Canada er over denkt, voortaan minder troepen in Europa te legeren, waarover premier Wilson met Trudeau sprak. Intussen is al afgesproken, dat het doornige vraagstuk-Rhodesië als twee de onderwerp op de agenda komt. Eerst is er de traditionele bespreking van de toestand jn de wereld. Dan is er ook de netelige immigratiekwestie waar men Engeland over aan de tand wil voelen. De beperkingen op de im migratie uit het Gemenebest in Enge land vinden veel Gemenebestlanden onaanvaardbaar, ondanks de restric ties die zij zelf toepassen. Achter de schermen van de conferen tie was gisteren al druk beraad aan de gang over Nigeria en Biafra. De mo gelijkheid bestaat dat de conferentie besluit om een vredesmissie naar Ni geria te sturen. NEW YORK Een speciale politie- eenheid zal in New York een onder zoek instellen naar branden en vanda lisme in religieuze instellingen. De bur gemeester van de stad, John V. Lind say, heeft dit zondagavond bekend ge maakt. Aan het einde van vorig jaar is er een reeks aanslagen gepleegd op syna gogen en centra van de Joodse ge meenschap. In totaal werden vorig jaar 32 branded gesticht bij religieuze instellingen in New York. Veertien daarvan waren joods. Het jaar daar voor waren deze aantallen nog 27 en acht. Lindsay maakte bekend dat 22 blan ke jongelui werden gearresteerd in verband met de branden. PARIJS Het grote Parijse waren huis Le Printemps is in onderhandeling met een van de grootste Duitse postor derbedrijven Neckermann, over een belangrijke wederzijdse deelneming. Een percentage is niet bekend gemaakt. Als de besprekingen slagen zal Le Printemps eveneens een postorderbe drijf kunnen gaan beginnen en daar mee het project realiseren, dat het in 1931 moest opgeven. De jaarlijkse om zet van Le Printemps bedraagt op het ogenblik ongeveer vijf miljard francs. CABOT LODGE harde lijn dingslijn moet zijn om aan te dulden, dat de Viët-Cong deel uitmaakt van de Noordviëtnamese ploeg. De Ame rikanen steunen formeel het stand punt van Saigon, maar zijn bereid de eis van een scheidingslijn te laten vallen. T^oor de Zuidviëtnamezen, die tot 20 januari een langzaam-aan-actie willen voeren, in de hoop op groter sympathie van Nixon, de gekozen, maar nog niet in functie getreden nieuwe president, was de benoeming van Lodge tot opvolger van Harri- man als een versterkende injectie. Tot laat in de vorige week op zijn minst hadden hooggeplaatste Zuiviët- namese autoriteiten verwacht, dat Nixon ambassadeur Ellsworth Bun ker uit Saigon bij de Parijse vredes missie zou benoemen. Terecht of ten onrechte beschouwen zij Lodge, die zjj van 1963 tot 1964 en van 1965 tot 1967 al$ ambassadeur te Saigon hebben leren kennen, als ie mand van harde opvattingen met be trekking tot de politiek inzake de oorlog in Viëtnam. Zijn verklaring te Bonn: ..Ik be schouw een regeling van het conflict in Viëtnam als van het hoogste be lang" scheen voor hem weinig te betekenen. Het is op deze conferen tie een publiek geheim, dat de lei der van de Zuidviëtnamese delega tie, ambassadeur Pham Dang Lam, sinds de zomer meer dan een op gewonden bijeenkomst heeft gehad met Harriman. Van de andere kant onderhoudt Lam. een gewezen mi nister, uitstekende persoonlijke be trekkingen met Lodge. Vooraanstaande leden van de rege ring van president Ngoeyen Van Thieu, hebben al hun teleurstelling over het besluit van president John son tot stopzetting van de bombarde menten gericht op Harriman. Vice- president Ngoeyen Cao Kv sprak in het openbaar over wat hij „misver standen met Harriman" noemde en weet deze aan het slechte gehoor van de 77-jarige Harriman, die een ge hoorapparaat draagt. Daartegenover gaan enkele leden van de regering Van Thieu prat op per soonlijke banden met Lodge en gis teravond zeiden officiële persoonlijk heden, dat in het bijzonder Ky tot deze groep behoort. Zij zullen uitzien naar een grotere toe nadering van de standpunten van Washington en Saigon na 20 januari en als deze zich voltrekt, zullen zij onvermijdelijk zelf ook harder wor den. Het is niet bekend, dat Xocan Yhoey, de leider van de Noordviëtnamese delegatie, ooit uiting heeft gegeven aan grote sympathie voor Harriman, maar uit de geruchten in diplomatie ke kringen valt op te maken, dat hij en zijn medewerkers een zeer ge zond respect hadden voor de miljo nair. die hun tegenstander was. Zij hebben van mei tot oktober gelegen heid te over gehad om de onderhan- dclingsbekwaamheid van de Ameri- - kaan, die het zwaard van het woord heeft gekruist met de belangrijkste communistische leiders van de 20ste eeuw, te beginnen bij Stalin, te le ren kennen en te prikkelen. Deze ge legenheden hebben zich voorgedaan zowel op Informele als op formele zittingen van de conferentie. De 66-jarige Lodge is ook geen groen tje in de diplomatie en de politiek. Een tijdvak van zeven jaar als leider van de Amerikaanse delegatie bij de VN heeft hem gehard tegen de streken van zijn communistische te genstanders. t^ommige geallieerde autoriteiten schijnen zich zorgen te maken over een aspect van de benoeming van Lodge, nl. dat zij het gezag van Harriman en zijn plaatsvervanger, Cyrus R. Vance zou kunnen onder graven in de twee weken, gedurende welke zij nog de leiding hebben. Maar Johnson heeft bekendgemaakt, dat hij voornemens is te blijven re geren tot op 20 januari het uur van aftreden voor hem slaat en verwacht wordt, dat zijn afgezanten zijn voor beeld zullen volgen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 4