AANBIEDING: VOOR 'N PRIKJE
PER BUS NAAR ANTWERPEN
...en nog een
demonstratie
op de koop toe
F 4,50
Bejaarden voor
nieuwe tehuis
in Leersum
trekken terug
Nieuwe auto total loss
DIT JAAR VIERING VAN
HET TWEEDE LUSTRUM
Fryske Fallei Fügels
voor echte Friezen
Een Fries
is beslist
niet stug3
GEWONDEN
LAGEN SLECHTS
7 MINUTEN
OP CUNERAWEG
VEILING SEPTER TIEL
Goedkoop dagje-uit met
commerciële vraagtekens
Opening in
voorjaar
Buit f 450.-
bij inbraak
in S-markt
Preekbeurt voor
ds. C. Wisse
Taal
KESTEREN - 't Klinkt ongelofelijk; voor een habbe-
krats (vier en een halve gulden) een hele dag op reis met
een luxueuze touringcar door België, een bezoek aan
Antwerpen, 's morgens een kop koffie en in de loop van
de middag ook nog een uitgebreide koffietafel in een
sfeerrijk hotel.
VOLLEDIG VERZORGDE DAGTOCHT
v¥. onm tmm - m$$m - mim 4 53
Spijt
Jaren
Stemmetje
Bijstandswet is geen schande
MARKTEN
Stug
Staatssecretaris
AGENDA
Pagina 3
DINSDAG 14 JANUARI 1969
De inwoners van een groot aantal Betuwse dorpen, waaronder Kesteren, wer
den geconfronteerd met dit opmerkelijk goedkope dagje-uit via een folder, die
dezer dagen bij hen in de bus viel.
Wie na het lezen ervan dacht dat er wellicht een addertje onder het gras kon
schuilen, werd gesterkt in dit wantrouwen door de mededeling op het foldertje,
dat er aan de reis ook een „interessante demonstratie van elektrische huishou
delijke apparatuur" is verbonden.
Geen voordelige aanbieding dus van de autobusonderneming Onze Tram N.V.
uit Rossum, die de touringcars levert voor het uitstapje, maar een commerciële
manoeuvre van een Roozendaals bureau, N.V. Mertens Co., dat voorname
lijk handel drijft in elektrische dekens en frituurpannen.
Wie meegaat naar Antwerpen komt meestal wel met een deken of een pan
thuis.
mm
'W'-j U
msöOH
m- i f-isk v 1 Kir!; C - - v.'
"V r; J n "r,
iK't 'j- - t
h<.:izz< KM'-" tz zzhmïz-:
V-'z- - VS S' i
De methode, die Mertens en Co han
teert om haar podukten aan de man te
brengen, is lang niet populair in ons
land. De kranten hebben de onderne
mingen, die op een dergelijke wijze te
werk gaan, al vaak flink bestookt. Ook
de televisie ageerde. In verschillende
plaatsen (Sliedrecht, Terneuzen) be
moeide de politie zich ermee en in
Hardinxveld-Giessendam kwam het zo
ver dat de Hervormde predikant, ds.
P. Alblas, persoonlijk in de bus ging
zitten om zo tocht mee te maken, nadat
hem een aantal klachten van gemeen
teleden ter ore waren gekomen.
Zij vonden dat ze in plaats van goed
koop, duur uit waren geweest, maar
de dominee zei gisteren door de tele
foon: „Ik heb niets onregelmatigs ont
dekt. Het is me wel opgevallen dat er
maar twee vrouwen zijn geweest, die
wat hebben gekocht..." Dus... toch wel
betrouwbaar?
Mevrouw Van de Berg uit Dreumel
kan het ook weten. Zij is presidente
van de Katholieke Vrouwenorganisatie
in Dreumel en maakte dinsdag met de
leden van de plaatselijke afdeling het
reisje naar Antwerpèn mee.
Over haar ervaringen vertelt ze: „Na
dat we in Antwerpen waren geweest,
waar we een uurtje gebleven zijn, reed
de bus naar hotel Bos en Duin in Uden-
hout. Daar werd de demonstratie ge
houden. Toegegeven, de dame die ons
daar dekens en zo trachtte te verkopen,
wist een handig praatje te houden, maar
het is niet waar dat we min of meer
gedwongen werden om wat te kopen.
Ik zei dat ik al een elektrische deken
had, toen ik gevraagd werd of ik er
eentje wilde kopen, 't Zou dom van u
zijn er een tweede bij te kopen, zei die
juffrouw toen. Ik werd verder vrij
gelaten om al of niet te kopen..."
Er werden overigens goede zaken ge
daan met de dames uit Dreumel. Bijna
allemaal kochten ze wat. „Goed spul"
zegt mevrouw Van de Berg nog even.
„En niet te duur. Voor een Orlori-de-
ken betaalden we f 37,50 en voor een
twee-persoons elektrische f 155,De
kwaliteit was goed, dat zag je zo..."
Zij bekent dat ze er al vaker aan ge
dacht had eens zo'n koop-reis mee te
maken. Wantrouwen had haar er tot dus
ver van weerhouden. Achteraf heeft ze
geen spijt dat ze toch is gegaan. „Nee",
reageert ze, ,,'t Is tenslotte bijna voor
niks. Vier en een halve gulden. Je bent
het al kwijt als je naar Nijmegen
gaat..."
En als haar tenslotte wordt gevraagd
of ze van plan is nog eens mee te gan,
antwoordt ze: „Nee, dat niet..."
Mertens en Co. gaat het dus nu in
Tiel proberen. De reacties tot dusver
zijn heel verschillend; van het enthou
siast invullen van de aan de' folder ge
hechte aanmeldingskaart tot het kor
daat verscheuren ervan toe.
De directeur van Onze Tram in Ros
sum, de heer H. Brands, weet drom
mels goed dat het bureau uit Roosen
daal al dikwijls in opspraak is geko
men. Niet terecht, oordeelt hij, want
hij doet al enige jaren zaken met Mer
tens en Co. en van daden, die niet door
de beugel kunnen, is hem nog nimmer
iets gebleken.
„Voordat we met Mertens in zee
gingen, hebben we grondig geïnfor
meerd. We hebben de TNO-rapporten
van de produkten, die verkocht wor
den, ingezien en inlichtingen gevraagd
bij de Kamer van Koophandel in Breda.
We ontdekten niets, wat de onderne
ming niet acceptabel maakte..."
Vandaar dat hij nu gerust durft te
zeggen: „Wij staan er volledig achter.
Je moet de methode van Mertens ge
woon zien als een reclamecampagne. Zij
geven geen geld uit aan propaganda via
advertenties en dergelijke, maar wen
den het aan om er die reizen van te or
ganiseren. Dat is gewoon hun manier
van zaken doen.
Er wordt een goede voorlichting gege-
0 Deze foto werd in Kesteren en om
geving huis-aan-huis in de brieven
bus gedeponeerd.
ven, wie mee is geweest zal dat erken
nen. Ik kan u overigens stapels dank
betuigingen laten zien..."
En de dekens, de theelichtjes en de
f rituurpann en
„Ik heb zelf zo'n pan in gebruik. Die
is kwalitatief goed..."
Is het al met al een faire verkoopme
thode?
„Natuurlijk is het er om begonnen
zo veel mogelijk te verkopen. Vandaar
die reis en dat etentje. Na afloop daar
van worden de mensen voor de belis-
sing gesteld of ze al dan niet willen ko
pen. En het is begrijpelijk dat die be
slissing dan vaak ten gunste van Mer
tens uitvalt..."
Een telefoontje naar het kantoor van
Mertens en Co. in de Brugstraat in Roo
sendaal levert een hoog meisjesstem
metje op. De directeur, meneer Valken
burg, is er niet maar het stemmetje
weet met zekerheid te melden, dat er
niets aan te merken valt op de verkoop
methode van Mertens.
Integendeel. „De mensen, echt waar,
meneer, worden helemaal vrij gelaten".
Fijn, dat weten we dan...
LEERSUM Tientallen kandidaat-bewoners van het nieuwe bejaardencen
trum in Leersum, dat dit voorjaar zal worden geopend, hebben zich de laatste
maanden teruggetrokken. Vermoedelijk betreft het in de meeste gevallen de
bekende drempelvrees, maar kennelijk spelen ook de financiële consequenties
een belangrijke rol. De heer J. K. de Vries, die zich in Leersum intensief bezig
houdt met de bejaardenzorg, maakt zich ernstig ongerust over de gang van
zaken. De oud-wethouder is voorzitter van de Protestants-Christelijke Stichting
voor Bejaardenzorg, die het nieuwe bejaardencentrum in Leersum zal gaan
exploiteren. „Aanvankelijk hadden enkele honderden bejaarden zich opgegeven
om in het tehuis te worden opgenomen. Het aantal aanmeldingen bedroeg veel
meer dan er geplaatst konden worden. Op het ogenblik ziet het er echter naar
uit, dat ook bejaarden van buiten Leersum, appartementen zullen moeten wor
den toegewezen", aldus de voorzitter van de stichting.
De heer De Vries kan de houding
van de tientallen bejaarden, die zich
hebben teruggetrokken, niet begrijpen.
„De financiën behoeven geen enkele
rol te spelen, daarvoor bestaat im
mers de Algemene Bijstandswet. Ik
weet dat er mensen zijn, die zeggen:
ik houd mijn hand niet op. Dat zijn de
mensen, die bij het woord bijstands-
KESTEREN Slechts 296 kilome
ters had het echtpaar Van D. uit Kes
teren met z'n nieuwe auto gereden
toen deze maandagochtend op Rijks
weg 15 onder de gemeente Echteld
total loss werd gereden.
Een automobilist uit Apeldoorn, die
aan het inhalen was, merkte de au
to van het echtpaar uit Kesteren te
laat op. Er ontstond een botsing, waar
bij de inzittenden van beide auto's
wonder boven wonder slechts lichte
verwondingen opliepen.
VEENENDAAL In het weekend is
ingebroken in de S-markt aan de
Hoofdstraat. Er wordt voor ongeveer
f 450,- aan sigaretten (tien sloffen) en
geld vermist.
De ongenode gasten zijn binnenge
komen door het w.c.-raam. De politie
heeft voetsporen gevonden, die moge
lijk een aanwijzing zijn voor de identi
teit van de daders.
UTRECHT Op de Utrechtse paar
denmarkt werden maandag 345 paar
den aangevoerd. De prijzen waren: voor
luxe paarden f 1200 tot f 1650; werk
paarden f 1175 tot f 1625; oude paarden
f 800 tot 1460; 3-jarige paarden f 925 tot
f 1270; 2-jarige paarden f 720 tot f 860;
veulens f 325 tot f 650 en hitten f 700
tot f 925.
Slachtpaarden, per kg gesl. gew. f 2,60
tot f 3,60; jonge paarden per kg gesl.
gew. f 3,60 tot f 3,90.
De handel was matig.
wet denken aan „armenzorg", maar
deze gedachtengang is verkeerd. De
bijstandswet biedt rechten, waarvoor
men zijn hele leven heeft betaald", al
dus de heer De Vries.
Inmiddels is een adviescommissie
druk bezig zich te verdiepen in het
toelatingsbeleid. Deze commissie be
staat uit Dr. Buining, Zr. Mostert, een
maatschappelijk werkster, de wethou
der van sociale zaken, de secretaris
van de woningadviescommissie en de
directrice van het Bejaardencentrum.
Veel van de bejaarden, die zich heb
ben teruggetrokken hebben verzocht
om op de wachtlijst te worden ge
plaatst. Dit schept voor de commissie
veel problemen.
Als het bejaardencentrum in maart
of april wordt geopend, moeten alle
kamers worden bezet, want het te
huis moet rendabel zijn. „We kunnen
niet enkele kamers vrij laten tot de
mensen die op de wachtlijst zijn ge
plaatst van gedachten veranderen en
alsnog willen worden geplaatst", merkt
voorzitter De Vries op.
Naar het zich nu laat aanzien zullen
enkele bejaarden van buiten Leersum
in het bejaardencentrum worden ge
plaatst. De heer de Vries hoort nu al
mensen zeggen: „Zie je wel, wel be
jaarden uit een ander dorp en de men
sen uit Leersum worden gepasseerd".
Dit is geenszins de bedoeling. „Het be
stuur van het bejaardencentrum vindt
het van het grootste belang dat zo veel
mogelijk mensen uit Leersum i-n aan
merking komen om geplaatst te wor
den. Daarom adviseert het bestuur
met klem mensen, die denken voor
plaatsing in aanmerking te kunnen ko
men, om eens te komen praten, wan
neer de kosten een bezwaar zijn, kan
te allen tijde een beroep op de bij-
standsweg worden gedaan", aldus de
voorzitter.
De heer de Vries zou het tegen deze
mensen wel willen uitschreeuwen:
„Ga naar het gemeentehuis en praat
over de bijstandswet. Het is geen
schande om hier een beroep op te
doen".
Het bestuur van de protestants Chris
telijke Stichting voor Bejaardenzorg
heeft by herhaling bemerkt dat er veel
bejaarden in Leersum zyn, die niet we
ten hoe het nu eigenlijk zit met de uit
voering van de Bystandswet. Om nu
meer bekendheid hieraan te geven,
heeft het bestuur besloten alle bejaar
den in Leersum hierover deskundig te
laten voorlichten. Deze voorlichting
zal plaats vinden op woensdag 22 ja
nuari om 20 uur in de Johanneskerk
aan de Lomboklaan.
VEENENDAAL Ds. C. Wisse uit
Elspeet zal donderdagavond om 19.30
uur voorgaan in het kerkgebouw der
gereformeerde gemeente aan het Hol-
legoed.
VEENENDAAL De Frie
se vereniging „De Fryske Fallei
Fügels" voor V eenend aal en omge
ving heeft gisteravond in hotel „De
Korenbeurs" een druk bezochte
nieuwjaarsreceptie gehouden. Vele
Friezen uit Veenendaal en omge
ving waren naar De Korenbeurs ge
komen om elkaar het beste toe te
wensen voor 1969.
Er bestaan in Nederland een
groot aantal Friese verenigingen, die
ten doel hebben de Friezen, die el
ders in Nederland wonen en werken,
regelmatig met elkaar in contact te
brengen. Een van die verenigingen,
waarvan de heer De Vries voorzit
ter is, is genaamd De Fryske Fallei
Fügels (De Friese Valleivogels). Er
zijn echter niet alleen „V eenend aal-
se" Friezen aan deze vereniging
verbonden, maar vooral ook noor
delingen woonachtig o.a. in Rhe-
nen, Amerongen en Eist.
Wie zou denken, dat de Fryske
Fallei Fugels maar een doodgewo
ne vereniging is, waarvan er der
tien in een dozijn gaan, heeft het
mis. Ten eerste is deze vereniging,
zoals de meeste andere, aangesloten
bij een overkoepelend orgaan voor
Friezen elders in Nederland (Frys
ke Boun om Utens) en in de twee
de plaats worden onder meer cultu
rele avonden van hoog gehalte ge
organiseerd. De vereniging telt mo
menteel zestig leden. Dat is nog een
tamelijk groot aantal, als men be
denkt dat niet èlle Friezen in deze
streek lid zijn.
Van september t/m mei worden
er avonden georganiseerd, zoals le
zingen, films, boekbespreking en
toneel. Toneel wordt bedreven door
eigen mensen, maar ook heel vaak
in samenwerking met andere Frie
se verenigingen, die ook onderling
regelmatig met elkaar in contact
staan. Zij wisselen voor toneel en
zang gul eikaars „auteurs" uit.
Uiteraard wordt op dergelijke ait-
Uiteraard wordt op dergelijke uit-
taal" gesproken, om die taal te
handhaven en om het ondelinge
contact met elkaar te verstevigen.
Dit jaar, op 28 oktober wordt het
10-jarig bestaan gevierd van de ver
eniging met allerhande festiviteiten.
Eens in de twee maanden komt het
clubblad Us Pompeblad, letterlijk
vertaald Ons Waterlelieblad, uit.
„Het klinkt een beetje eigenwijs
misschien, maar de titel is in het
Hollands heel moeilijk te omschrij
ven, zoals zeer veel andere uitdruk
kingen. Je moet terdege nadenken,
maar precies weet je het dan nog
niet te weerleggen. Vooral degenen,
die thuis constant Fries spreken,
hebben er weieens moeite mee voor
een bepaalde uitdrukking een pas
sende Hollandse benaming te vin
den", aldus de heer Zuidema, een
der bestuursleden.
De inhoud van het krantje be
treft natuurlijk gebeurtenissen en
bijzonderheden uit Friesland, actu
aliteiten, verslagen van bijeenkom
sten van vergaderingen, en dan ge
boorte-aankondigingen, vermelding
van zieken, nieuwsaankondigingen,
enz. Kortom, hetgeen er over het
algemeen verschijnt als inhoud in
vele andere clubbladen, maar dan
in het Fries.
Eens per jaar worden er goede
acteurs en cabaretiers uitgenodigd.
„Die avond is de belangrijkste van
het hele jaar en dan komen alle
verenigingen uit de omliggende
plaatsen bij elkaar", zegt de heer
De Vries.
Hoe zit dat nu met de spraak?
Gaat u onmiddellijk de Friese taal
spreken, zodra u elkaar ziet, onge
acht de tijd die u in „Holland"
woont? „Ja, dat gaat vrijwel auto
matisch. Zelfs als je Friezen tegen
komt die je nog nooit eerder ont
moet hebt. Als je echter met elkaar
in gesprek komt, wordt er als bij
tover'slag Fries gesproken. Alleen
aan de schrijftaal wordt vrijwel
niets gedaan. Als wij brieven uit
wisselen aan familie en kennissen,
gaat dat voor honderd procent in
het Hollands", aldus voorzitter De
Vries. Wie er een beetje kijk op
heeft, is het wel eens opgevallen,
dat deze Friese taal veel overeen
komst vertoont met de Engelse en
Deense taal. Men beweert ook, dat
Friezen en Denen uitstekend met el
kaar kunnen converseren, als zij
zich ieder in hun eigen taal uitdruk
ken.
Dat Friezen zeer chauvinistisch
zijn is algemeen békend, maar is
het nu ook waar, dat de provincie
er naar streeft een eigen bestuur
te vormen en zijn de inwoners wer
kelijk zo stug als men weieens be
weert?
„Welnu, dat Friesland streeft naar
een eigen bestuur is niet waar,
want dat is eenvoudig niet te ver
wezenlijken. Friesland is namelijk
in zeer veel opzichten te zeer afhan
kelijk van de overige provincies in
Nederland. Het is hoofdzakelijk
agrarisch en er is te weinig indus
trie. Het merendeel der jonge men
sen, dat vooruit wil, moet zijn em
plooi buiten de provincie zoeken.
Als wij daarom stellen dat wij een
heid voor Friesland willen, is dat
meer in symbolische zin bedoeld.
Dat een Fries stug is en zich niet
wil aanpassen aan z'n nieuwe om
geving, is allemaal onzin. Het past
zich wel degelyk aan andere
omstandigheden aan en wat die
stugheid betreft, dat lijkt maar zo,
omdat wij Friezen van nature
terughoudend zyn, en tevens enorme
doorzetters. Als een Fries zich een
maal iets in zijn hoofd gezet heeft,
moet hij dat koste wat het kost be
reiken."
Inderdaad, dat „de kat uit de
boom kijken", is onze noorderburen
zeer eigen, maar het is beslist een
goede eigenschap, want wie met hen
bevriend raakt, krijgt een vriend
voor het leven.
De gewoonten echter worden in
ieder Fries gezin tot in de finesses
doorgevoerd. Dat beperkt zich hoofd
zakelijk tot bepaalde delicatessen,
zoals de heerlijke gekruide koek,
suikerbrood en roggebrood.
Naast een gewoon Nederlands dag
blad, lezen zij praktisch allemaal
een Friese krant. Er zijn zelfs ge
zinnen, die uitsluitend op een krant
in him eigen taal geabonneerd zijn.
VEENENDAAL Naar aanleiding
van kranteberichten, waarin gesteld
werd, dat twee gewonden 15 minuten
op de Cuneraweg gelegen hadden, vlak
voor het ziekenhuis, voor er hulp
kwam, had het Tweede Kamerlid voor
de PvdA mevr. G. Brautigam vragen
gesteld. Het antwoord op die vragen is
nu gegeven door de staatssecretaris
van Volksgezondheid drs. Kruisinga.
In het antwoord aan mevrouw Brau
tigam stelt de staatssecretaris, dat de
gewonden maximaal zeven minuten
zonder hulp geweest zijn. Eén van de
gewonden zou zelfs lopend het zieken
huis bereikt hebben, terwijl een andere
met assistentie van enkele politieman
nen naar het ziekenhuis zou zijn over
gebracht.
Het antwoord van de staatssecreta
ris wijkt af, van het .antwoord van het
college van burgemeester en wethou
ders, aan de SGP en VVD-fracties,
waarin gesteld werd, dat de gewonden
„slechts" 12 minuten op de rijbaan ge
legen hebben.
Heden, dinsdag
Dorpshuis, 20 uur: Nuts-muziekavond.
BIOSCOOP
Luxor Theater, Veenendaal, geen voor
stelling.
Morgen, woensdag
VEENENDAAL
Korenbeurs, 20 uur: Vergadering NVVH.
Kerk Geref. Gem., Fluitersstraat, 20 uur:
Tijdrede door ds. H. van Houten. Op
uitnodiging van de SGP.
BIOSCOOP
Luxor Theater, Veenendaal, 19.30 uur:
„De detective".
Opgave na klasse mm maat.
Appelen 75/opw 70/75 65/70 60/65 55/60 1 2
Bramleys Seedling 1838
Benderzoet 3539 2025
Cox Orange Pippin kl.2 102—107 92—95 88—90 51—75 30—41
x Goudreinet kl.l 80—84 77—79 69—72
x Goudreinet kl.2 66—82 68—74 62—71
Golden Delicious kl.l 5860
Golden Delicious kl.2 45—56 43—54 36—49 18—28 16—43
Dijkmanszoet 4370 1222
x Jonathan 1239
x Jonathan kl.2 27—36 23—39 22—33 17—25
Lombartscalville kl.l 5357 5256
Laxton Superbe kl.2 4448 4246 3557
Winston 2160
Kroet per 100 kg zuur 1030, rood 8
Fabrieksfruit per 100 kg blank 13,50, rood 9,10
Stip en stek per 100 kg 6,00
Peren
Doyenne du Com. kl.2 7477 7981 7476
Legipont kl.l 34—39 31—33
Conference kl.2 28—30 25—27 22—24
Brederode 1740 1123
Winter jan 1636 915
St.-Remy 13—21 5—12
IJsbouten 1523
Giezewildeman 2255 521
Groenten
Boerenkool 671,51; Koolraap 1012; uien 1824 710; Uien geschoond 3638
Prei 35—55 17—43; Savooie kool 21—24; Spruiten 71—75 37—40.
x is hoofdaanvoer.
Alles in centen per kg tenzij anders vermeld.