In Heemskerk zo uit de trein de winkel in v.v.
Dringend pleidooi voor
vakantiespreiding
Aspirine* helpf
snel en
urenlang...
„Curie heeft menselijke
grenzen en fouten"
Samenwerking met
Simon de Wit min
of meer toevallig
Werk zonder
inhoud
Roofoverval in
Londen
Gewapende man
uit vliegtuig
gehaald
Comecon
thans 20 jaar
MydfeVMnfieffekl
VERHEUGEND
VIT DE WEG
IN DE STAART
MEER OMZET
SUPERMARKT
KOOPAVOND
DE WEI IN
Radijsjesmarkt
„OSSERVATORE ROMANO" OVER
NEDERLANDSE KATHOLIEKEN:
WOENSDAG 22 JANUARI 1969
COMMERCIEEL SPOORWEGSTATION
UTRECHT tDe combinatie station-supermarkt,
zoals die deze zomer in Heemkerk gaat draaien, is
nog maar een begin. De samenwerking met Simon de
Wit is een min of meer toevallige. Het nieuwe station
op de grens van de aan elkaar gegroeide plaatsen
Heemskerk en Beverwijk had ook met iets anders
gecombineerd kunnen worden.
De Spoorwegen zijn door allerlei groeperingen be
naderd. Bedrijven, bankinstellingen, projectonder
nemingen zijn afgekomen op de suggesties van de
Spoorwegen om hun nieuwe stations een nieuwe be
stemming te geven. Samen met de N.S. tasten zij in
deze weken de mogelijkheden voor samenwerking af.
Er is een aantal ballen uitgetrapt. Het wachten is nu
op de reacties.
Er zit achter dit alles duidelijk één
belangrijke opzet: de stations moeten
centra voor dienstbetoon gaan worden
en zo ook meehelpen meer mensen
naar de treinen te brengen.
De tijd is voorbij dat een station het
visitekaartje van een stad kon zijn en
als zodanig een soort statussymbool van
een gemeentebestuur. Tenslotte, vin
den de Spoorwegen zelf, hebben wij
voor het verkopen van spoorkaartjes
voldoende aan veel kleinere ruimten.
De monumentale gebouwen uit een
vroegere tijd kunnen de N.S. zich niet
'meer veroorloven. Bij wijze van spre
ken op de dag dat de top van de
Spoorwegen zat te piekeren over de
vraag Wat dan? stapte Simon de Wit
binnen.
Nu alles in kannen en kruiken is,
zegt de directeur A. Vijfschaft van Si
mon de Wit uit Zaanda-m: „Ik was er
heen gegaan met de gedachte: Het zal
wel lang duren bij de NS. Laten we
intussen maar vast gaan praten met
architect Waagmeester. Het pakte héél
anders uit. Binnen drie minuten nadat
hij de plannen zwart op wit had ge
zien, zei NS-directeur De Bruin: „Ak
koord. Doen we".
En in het Utrechtse Hoofdgebouw
III vertelt drs. K. A. J. de Jong van
de dienst van economische zaken van
N.S.: „Die mensen van Siman de Wit
werken snel accuraat en doeltreffend.
Op de dag dat het besluit officieel was
gevallen, konden zij meteen aan de
Van weerskanten gaat het om kei
harde zakelijkheid, de dingen zien en
er zo gauw mogelijk gebruik van ma
ken.
N.S.: „Een mooi station verleidt de
mensen niet om met de trein te gaan.
Om belangstelling te trekken zullen
we meer moeten doen. Wij willen het
station een centrale functie geven. We
denken aan allerlei combinaties: met
benzinestations, een sporthal, een con
gresgebouw. Het hangt er maar van af
wat een gemeente wil of accepteert.
Die combinaties zijn mogelijk met
nieuwe, maar net zo goed met bepaal
de bestaande stations".
Druk, heel druk zal het dit jaar wor
den tussen 30 juni en 9 augustus,
wanneer miljoenen Nederlanders twee
kostbare weken vakantie gaan consu
meren. Vooral de mensen, die vastzit
ten aan collectieve bedrijfsvakanties, of
nog schoolgaande kinderen hebben,
trekken er dan op uit. Logisch. Maar
tienduizenden anderen, die zélf het tijd
stip kunnen bepalen, gaan óók en dat
is minder logisch. „Zij zouden er ver
standig aan doen in juni of na 9 augus
tus te gaan", meent de Stichting Re
creatie, die al sinds zeer lang (en met
succes) ijvert voor een betere vakantie
spreiding. Haar motto dit jaar „Mijd
de vakantiepiek".
De heer J. Swart, directeur van de
stichting, wjjst er op dat de drukte in
Nederland zo tegen half augustus plot
seling stopt. „Dan stromen de hotels en
campings leeg en wat gebeurt er? Ook
de excursies houden vaak op en de
bootjes, om een ander voorbeeld te noe
men. gaan soms al aan de ketting.
Anders gezegd, de mensen die dan
nog aan wezig zijn, krijgen minder ser
vice, terwijl het omgekeerde juist het
geval zou moeten zijn. Immers: alleen
door het naseizoen extra aantrekkelijk
te maken, krijg je extra mensen."
De heer Swart vindt het overigens
verheugend, dat er desondanks in 1968
al meer mensen buiten de drukte om
op stap zijn geweest dan in 1967. „Onze
slagzin begint dus al door te werken."
Hij is er van overtuigd dat de maan
den juni en augustus zeker zo aantrek
kelijk zijn als juli „omdat het dan
minder druk is (en dus wel zo gezel
lig) en minder jachtig. En je kunt even
veel zon verwachten."
„Het voor- en naseizoen hebben",
meent hij, „verder als voordelen dat de
prijzen in verscheidene gelegenheden
lager zijn en dat het gemakkelijker is
om onderdak in hotels, pensions of op
de campings te krijgen. En de natuur
is in juni of in de tweede helft van
augustus (en zeker in september) kleu
riger dan tijdens die zes drukke we
ken."
Ook de heer C. Roorda, perschef van
de Algemene Nederlandse Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer, zou graag
zien dat meer mensen het voor-of na
seizoen gaan verkiezen.
Hij wijst er op dat (volgens een on
derzoek van de Sociaal Economische
Raad) 28 procent van alle Nederlan
ders niet zijn gevonden aan collectieve
vakanties of schoolgaande kinderen en
dus die drukte wel uit de weg kunnen
gaan. Wie er, om welke reden ook, toch
in het hoofdseizoen op uit wil, kan vol
gens hem het best in de periode 30 ju
ni tot en met 12 juli vertrekken. „Dan
hebben de Duitsers in noordrijnland-
Westfalen nog geen vakentie. Die be
gint op 11 juli en duurt, voor de ver
schillende groepen in dat land, tot 23
augustus."
Ook de tweede periode (van 14 juli
tot en met 26 juli) is nog wel te doen
meent hij, „want dan sluiten alleen
veel bedrijven in Noord-Brabant, Lim
burg en Zeeland.
„De grote drukte zal dit jaar onge
twijfeld in de staart zitten, wanneer de
bouw- en nevenbedrijven sluiten en de
meeste textielindustrieën. Ja dat is de
periode van 28 juli tot en met 9 augus
tus. Dan wordt het vooral aan de kust
en in enkele andere delen van ons land
dringen geblazen,"
En Simon de Wit: „De bedoeling is
duidelijk. Meer omzet halen en als het
kan meer winst maken. We zijn ervan
overtuigd dat een behoorlijk aantal
treinreizigers, terugkomend van het
werk of wat dan ook, boodschappen zal
meenemen. Zo is het in Amerika ook
gegaan. En hier is het boodsohappen-
doen aan "het veranderen. Het gaat in
de richting van een soort recreëren.
Als er maar geen parkeerprobleem
is en er wat te eten valt".
Het uitgangspunt van de Spoorwegen
is: Uitgaande van het eigen bedrijfs
proces proberen deel te nemen aan de
activiteiten van andere bedrijven of in
stellingen. Het doel en streven daarbij
is het meer rendabel maken vanhet
onroerend goed van N.S.
Drs. De Jong: „Het moet zo worden
dat de mensen op een station alles
kunnen vinden. Daarom zullen er veel
meer winkels gaan komen. Een hak
kenbar evengoed als een snack-dito,
geldwisselkantoren en (misschien)
PTT-vestigingen. De reiziger moet op
het station briefpapier kunnen kopen,
in de trein zijn brief schrijven en op
de plaats van aankomst een postzegel
uit een automaat kunnen halen. Een
avondwinkel (van 's middags drie tot
's nachts één uur) en verder activi
teiten van reisbureaus".
„Aan de ene kant willen we de ge
bruikers van trein, tram bus en taxi
samen met anderen een trits van mo
gelijkheden bieden: maar ook bouwkos
ten besparen door samen te werken, en
tegelijk proberen een grotere greep te
krijgen op de Nederlanders als trein
reizigers".
Simon de Wit hoopt intussen op
meer. Het vinden van een goede ves
tigingsplaats voor een supermarkt is
moeilijk. De Spoorwegen hebben veel
grond beschikbaar. De heer Vijfschaft:
„Als er ergens een goede plek is met
veel mensen in de buurt, zetten we er
een supermarkt neer die twee, drie
maal zo groot is, compleet met benzi
nestation en een autowasserij".
Maar eerst Heemskerk dus. De su
permarkt komt daar langs de spoor
lijn Beverwijk - Uitgeest. Van de straat
af zijn de perrons te bereiken via een
overdekte passage, waarlangs aan de
ene kant de supermarkt van 750 vier
kante meter ligt (met in- en uitgang
op die corridor) en aan de andere zij
de een bescheiden plaatskaartenkan-
toortje bediend door N.S. een'
bloemenwinkel, een slijterij en een
kiosk. Een groot parkeerterrein gaat
twee doelen dienen: de reizigers en de
mensen die willen winkelen.
Simon de Wit: „Met ingang van de
aanstaande zomerdienst moet alles
klaar zijn, want dan gaan voor het
eerst treinen in Heemskerk stoppen.
Wij hopen op veel medewerking, want
de vergunningen zijn nog niet binnen.
Het sluitingsuur voor winkels zou mis-
scïiïen een streep door de rekening kun
nen zijn. Veel forensen komen pas na
zes uur terug. Vandaar ons streven
naar een koopavond".
Nog één voorbeeld van een mogelijke
vorm van samenwerking. Simon de Wit
eigenaar van drie vakantie- en recrea
tiecentra in het land, speelt met de ge
dachte de Spoorwegen ook daarbij te
betrekken. In de woorden van de heer
Vijfschaft: „Wij de exploitatie, zij het
vervoer van de mensen".
LONDEN Een groep gewapende
gangsters heeft bij een overval op een
geldtransport in het oosten van Lon
den 16.000 pond sterling bemachtigd.
Zij overvielen de employés van een
bank toen de geldzakken voor de in
gang van een bankgebouw in een ge
pantserde vrachtauto geladen werden.
De chauffeur van de vrachtauto werd
met ,een pistool in bedwang gehou-
dén.
MACON (Frankrijk) Toen het
laatste paard uit de kolenmijnen
in het Blanzy bekken naar boven
gebracht werd, werd het ter ver
koop aangeboden voor de slacht.
Maar Louis Thery, een boer, kon
dat niet verdragen. Hij kreeg de
1700 francs die nodig waren om
het dier te kopen door zijn auto
te verkopen. En nu gaat het paard
de wei in.
T"ke radijsjesmarkt is volop in be-
weging. Nederlandse telers
zijn hard bezig het radijzenseizoen
uit te breiden tot het hele jaar.
Zij hebben daartoe al hun know
how op een hoop gegooid met de
kennis van het Instituut voor tuin
bouwtechniek in Wageningen. Het
binnendringen van Amerikaanse
radijzen in de nationale markt
had de telers aan het denken ge
zet.
Het Wageningse instituut, dat
deze maand 25 jaar bestaat, heeft
inmiddels een kleine precisiezaai-
machine ontworpen, die in kassen
tien rijen radijsjes tegelijk in de
grond kan stoppen. De telers heb
ben ook niet stilgezetenzij namen
proeven met radijzen van de kou
de grond.
Het instituut is nog lang niet te
vreden met de precisiezaaier,
waarvoor onderdelen zijn gebruikt
van een knollenzaaimachine. De
Amerikanen telen hun radijsjes in
de buitenlucht op grote oppervlak
ten, waardoor zij met grote ma
chines kunnen werken en de kost
prijs laag kunnen houden. Voor
een rendabele radijzenteelt moet
er in Nederland ook gemechani
seerd worden, zo vindt het insti
tuut.
VWN^AAAA/WWWA/W^i/^^WVWVWWVW\
HOUSTON Op de internationale
luchthaven van Houston is een „hip
pie" gearresteerd nadat een luchtreizi
ger had verklaard een revolver in een
van de zakken van de man gezien te
hebben.
De man, ongeveer 22 jaar oud en ge
stoken in typische hippiekledinig, werd
na de landing in Texas uit een vlieg
tuig gehaald, dat een vlucht over Texas
maakte. Aan boord van het vliegtuig
bevonden zich 57 personen.
De man heeft niet de tijd gehad de
bemanning te bedreigen of de reisbe-
stemming van het vliegtuig te wijzigen.
ADVERTENTIE
(Mep?
T"ke automatisering van de bedreven
veroorzaakt een flink aantal soci
ale problemen. De meeste beduchtheid
bestaat voor het teruglopen van de
werkgelegenheid als gevolg van het in
gebruik nemen van computers en ande
re apparaten in de bedrijven. Een le
vensgroot vraagstuk is echter ook, dat
veel werk in geautomatiseerde bedrij
ven z'n inhoud verliest, dat de dag*
taak van nogal wat mensen uit zin
loze handelingen komt te bestaan.
Er is alles aan gelegen methoden
te vinden om het werk van die men
sen meer waarde te geven. Het Ne
derlands Instituut voor preventieve ge
neeskunde en The Tavistock Institute
of Human Relations hebben getracht
die methoden te ontdekken. Daarvoor
werd een onderzoek gedaan in een
van de ponscentra van de Postcheque-
en Girodienst. Het strekte zich uit
tot een groep werknemers met een
eenvoudige administratieve arbeid, die
werk verrichten dat meer op routine,
dan op kennis neerkomt.
Het vooronderzoek bracht geen klach
ten aan het licht over het salaris, de
werkomstandigheden of de leiding. De
mensen vonden wel de aard van het
werk maar matig interessant, men
voelde er zich ook weinig bij betrok
ken. Om deze bezwaren op te heffen,
werd een experiment toegepast. De
scheiding tussen de verschillende werk
zaamheden werd opgeheven, de men
sen belast met administratie, coderen,
ponsen en controlepons en werden ver
enigd in een groep. Voorts werd hun
taak uitgebreid en bracht men meer
variatie in de aard van het werk.
De resultaten van de veranderingen
waren gunstig. De verantwoordelijk
heid van de mensen voor hun werk
groeide, het werktempo nam toe.
Uit het feit dat het werk meer in
houd kreeg kwam vast te staan, dat
de bedrijven bij het mechaniseren en
automatiseren rekening hebben te hou
den met de individuele mens en hoe
hij zich voelt onder de nieuwe werk
omstandigheden. Gebeurt dit niet dan
gaat niet alleen de lust van het werk
eraf, er reed ook een vermindering
van de produktiviteit op die schade
lijk is voor het bedrijf.
Het onderzoek, verricht in opdracht
van de Commissie, opvoering produkti
viteit van de Sociaal-Economische
Raad, heeft op een pijnlijke mander
duidelijk gemaakt, dat men bij het uit
voeren van automatisering nogal de
menselijke kant over het hoofd ziet.
Als dit bij een groot bedrijf als de
Postcheque- en Girodienst zelfs ge
beurt, hoe moet het dan niet toe gaan
in bedrijven van geringere omvang?
Er zal aan de bedrijven uitgebreide
voorlichting moeten worden gegeven
over de veranderingen die in de werk
omstandigheden moeten komen, zodra
de automatisering in een onderne
ming doorzet. We zitten in een tijd,
waarin er, juist onder invloed van de
veranderende werkmethoden, zeer gro
te wijzigingen doorzetten in het leef-
en denkpatroon van de mensen. Vroe
ger was voor velen het werk een last,
bleef er nauwelijks tijd en gelegen
heid over om aan nog iets anders dan
alleen aan het werk te denken. Dat
is nu heel anders geworden.
VATICAANSTAD De „Osservato-
re" schrijft in zijn nummer van woens
dag in een artikel over „de kritische
houding van Nederlandse katholieken
tegenover de Romeinse curie" dat de
ze curie „net zo goed als andere men
selijke instellingen kan worden verbe
terd". Afgezien van haar grote en on
bestreden verdiensten heeft de curie
menselijke grenzen en fouten, is zij
aan slijtage onderhevig en moet zij
„voortdurend hervormd worden." Der
gelijke tekortkomingen zijn echter
overal aanwezig, ook bij de Neder
landse katholieke groepen, aldus het
blad.
De schrijver van het artikel, de
tweede hoofdredacteur Alessandrini,
zegt dat liefde en nederigheid een in
tegrerend bestanddeel van een dialoog
onder broeders moeten vormen, zowel
als de wil tot het goede, rechtschapen
heid in de bedoelingen en oprechtheid
in dienst van de waarheid.
Het streven naar vernieuwing in het
katholicisme is met al zijn moeilijkhe
den overal aan de gang. Het gistings
proces in Nederland is er een aspect
van. Vernieuwingen moeten echter zo
worden doorgevoerd dat geen ander
lid van het mystieke lichaam daaron
der te lijden heeft. „Wij kijken inder
daad niet naar Holland als iets dat ons
vreemd is en niet bij ons hoort, maar
als een deel van het geheel, waartoe
ook wij behoren. Niet op institutiona-
listische gronden, maar omdat wijka
tholieken zijn", aldus het blad.
Het artikel zegt dat de kritische
geest van de Nederlanders voortspruit
uit de Tweede Wereldoorlog, waarin
katholieken en protestanten voor de
eerste maal eikaars gelijken werden.
Nu zij niet langer een verdrukte min
derheid vormen voelden de katholieken
dat het dringend nodig was hun geloof
aan de huidige tijd aan te passen, al
dus het blad.
Het is het tweede artikel in vijf da
gen in de Osservatore Romano over
de Nederlandse katholieken.
BERLIJN De Comecon, de raad
voor Economische Samenwerking van
het communistische oostblok, bestaat 20
jaar en ter gelegenheid daarvan jvordt
in Oost-Berlijn een speciale vergade
ring gehouden, die drie dagen zal du
ren.
Over de agenda werd niets bekend
gemaakt. Wel werd gezegd dat het
bestuur de zeven landen die lid zijn
van Comecon, met klem oproept de on
derlinge samenwerking te versterken.
Lid van Comecon zijn de Sovjet-Unie,
Bulgarije, Roemenië, Hongarije, Tsje-
cho-Slowakije, Oost-Duitsland en de
Mongoolse volksrepubliek. De vergade
ring in Oost-Berlijn wordt ook bijge
woond door waarnemers uit Joegosla
vië en Cuba.
De openingstoespraak werd gehouden
door Gerhard Weiss, plaatsvervangend
minister-president van Oost-Duitsland.
Uit Warschau meldt het officiële
Poolse nieuwsagentschap, dat de voor
naamste taak van Comecon zal zijn een
meer effectieve samenwerking te berei
ken op het stuk van handel, produk-
tie en de verdeling van arbeidskrach
ten.
In hetzelfde artikel spreekt het pers
bureau, zonder namen te noemen, over
bepaalde leden van Comecon wier hou
ding „eng en nationalistisch is" en die
„obstructie plegen" door een onafhan
kelijk economisch beleid te voeren.
De grote boosdoener waarop gedoeld
wordt is waarschijnlijk Roemenië, dat
al geruime tijd rustig bezig is zijn eco
nomische politiek te liberaliseren.
