Veenendaals - dagblad Tweede groep Irakezen in Bagdad voor de rechter Nasser prijst neutrale benadering van Nixon Buiten Onrust om duurtetoeslag in sommige bedrijven Indonesië houdt zich afzijdig „Plan-Mansholt is te kostba99 NUCHTER Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei Spionageproces tegen „CIA-imperialisten Solidair niet de Joden OPGERUIMDE BEZOEKERS OP PLANTAGE cocktail JAMIN Moeder en twee kinderen dood bij botsing Iets meer wind N.B.M.-tarieven met 10 procent omhoog JARRIXG Veldschuimer POSITIEF SAMEN WERKI1SG HIER EIS DAAR STAKISGSDREIGUSG AKV VLIEGTUIGEN GEKAAPT 1SVCHTER OORDEEL OVER OPRAKELEy VAy I ERMEEyDE OORLOGSMISDADEy Minister Witteveen over EEG-landbouw morgen Bur. voor redactie en administratie Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal, Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en 10955 (red.). Giro 1321600. Losse nummers 0,25; Abonnement j 0,97 p. w., 4,15 p. m., 12,35 p. k. VALLEI Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei^ opgericht in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v. Advertentietarieven op aanvraag. WOENSDAG 29 JANUARI I969 - 43e JAARGANG no. 24 99 OEIROET Radio-Bagdad heeft vanochtend vroeg omgeroepen, dat het revolutionaire hof in Irak is begonnen met de berechting van een tweede groep mensen wegens spionage. Het proces was gisteren van start gegaan, een dag na de ophanging in het openbaar van veertien personen, onder wie negen Iraakse Joden, die schuldig waren bevonden aan spionage voor Israël. De president van het hof, kolonel Ali Hadi, had volgens de radio gezegd, dat nu een nieuwe „CIA-imperialistische" spionage-organisatie werd berecht. Om hoeveel personen het gaat werd niet gezegd. De kolonel had voorts meegedeeld, dat de veertien terechtgestelden enkele ogenblikken voor hun dood tegenover een bisschop en een rabbijn volledige bekentenissen hadden afgelegd over hun activiteiten en betrekkingen met Israël. Dit onderstreepte de juistheid van hun vonnissen, voegde hij eraan toe. Eerder had de Iraakse minister van Cultuur en Voorlichting, Adboellah Salloem, op een persconferentie gezegd, dat zijn regering vastbesloten is nog meer mensen op te hangen als zij we gens spionage voor Israël veroordeeld worden. De secretaris-generaal van de Ver enigde Naties, Oe Thant, heeft gisteren als zijn mening te kennen gegeven, dat de vier grote mogendheden het eens moeteh zien te worden over de beginse len van een regeling voor het conflict in het Midden-Oosten. De rechtstreeks bij het conflict betrokken partijen zou den van dit overleg op de hoogte moe ten worden gehouden. Wanneer Ameri ka, Rusland. Engeland en Frankrijk tot een akkoord zouden zijn gekomen, zou de kwestie weer in de Veiligheids raad moeten worden behandeld. Hoewel Oe Thant een „opgelegde" oplossing van de hand wees, zouden de „Grote Vier" wel enige morele druk moeten uitoefenen. Hij was het met president Nixon eens, dat een volgende uitbar sting in 't Midden-Oosten wel eens zou kunnen leiden tot een botsing met kern wapens tussen Amerika en Rusland. Zijns inziens zou het vraagstuk alleen in het kader van de volkerenorganisa tie duurzaam kunnen worden opgelost. Oe Thant ontvouwde zijn denkbeelden in New York op zijn eerste perscon ferentie sinds ruim vier maanden. Volgens hem zou de voorgestelde pro cedure het werk van zijn vertegen woordiger voor 't Midden-Oosten, de Zweedse diplomaat Jarring, verge makkelijken. Dr. Jarring is maan dagavond in New York aangekomen voor een nieuwe reeks besprekingen. Naar aanleiding van de kritiek van Irak op zijn veroordeling van de executie van veertien mensen die schuldig wa ren bevonden aan spionage voor Is raël, verklaarde de secretaris-gene raal, dat het juridisch inderdaad om 'n binnenlandse aangelegenheid ging. Hij had zijn uitspraak gedaan om hu manitaire redenen en omdat hij van oordeel was, dat de terechtstellingen nToen we gisteren een ogenblik bij de kraaien en hun slogans stilstonden, hebt ge aan mijn lijstje 5 wellicht nog kraailook (uiesoort) kraaiheide, kraaikoppen (kipperas) i en nog andere aan deze vogels ontleende woorden toegevoegd, want ge raakt over deze populaire figuur niet gauw uitgepraat. Dit is een genoeglijk tijdverdrijf en zulke zaken kunnen zelfs bij het puzzelen van pas komen, maar ik vergeet er toch niet bij, dat het levende dier, de scherpte zijner zintuigen en het gemak, waarmee het zich door 't leven slaat, veel interessanter is om zich in te verdiepen. Geen vogel verlevendigt immers akker en veld zozeer dan de zwarte kraai, S vooral in 's winters getij. Overal s zwalken ze om, Guido Gezette s wijdde er een wereldberoemd ge- dicht aan, al had hij de raaf op i 't oog en Horatius sprak terecht over de „vaga comix", d.i. de zwerflustige kraai. Het zijn de ty- pische volgers van de mens en zijn z cultuur, marodeurs, die er 's mor- gens vroeg op uittrekken en heel de dag speurend naar wat van hun ongecompliceerde gading mag we- j zen. Dit vormt een lang menu, vol l verscheidenheid met vele dierlijke z en plantaardige gangen, aas, ziek- z geschoten wild, door de jager in het veld achtergelaten ingewanden van het hert of ree (indien niet reeds i door vos of wild zwijn ontdekt), slachtrestanten bij een boerderij, eetbare afval op belt en compost van de grote stad, aangespoelde vissen, muizen, mollen, duindoorn- bessen veel niet genoeg. Des zo- mers wordt de spijskaart veelzij- diger door tal van plantaardige produkten. eieren, jonge vogels, 5 fruit en rijpend graan. Kieskeurig zijn ze niet. 29 jan. 1969 A. B. WIGMAN inHlllllllllllllllllinHMIIKIIMIIIIII""'""!""11' waarschijnlijk het streven naar vrede zouden bemoeilijken. Twee betogers die gisteravond laat, toe gejuicht door duizenden mensen, Israëli sche vlaggen uithingen van het dak van de Iraakse ambassade in Londen, stuit ten op heftig verzet van het ambassade personeel. Er ontstond een worsteling en er werden verscheidene schoten ge hoord. Enkele minuten later verscheen een van de „klimmers" wankelend bene den. Hij bleek in de zij te zijn gesto ken. Op straat werd later een mes ge vonden. De toestand van de gewonde, vermoedelijk een Iraëliër. is niet ern stig. In diverse Europese hoofdsteden is er gisteren gedemonstreerd tegen de executies in Irak. De betogers waren via het dak van een aangrenzend huis op het ambassa degebouw beland. De betoging tegen de openbare terechtstelling in Irak was be gonnen als een stille fakkel-demonstra tie. Maar een sterke politiemacht moest verscheidene golven betogers opvangen, die onder kreten als „nazi's, nazi's" de ambassade probeerden te bestormen. Egypte verwelkomt de nieuwe „posi tieve en neutrale "benadering door pre sident Nixon van de tostand in het Mid den-Oosten. Dit heeft de officiële rege ringswoordvoerder Zayat in antwoord op eên vraag van een Amerikaanse ver slaggever meegedeeld. Volgens Zayat had de vorige Amerikaanse regering „een bijzonder partijdige houding aan genomen ten gunste van de Israëlisch- zionistische machten, wat in strijd was met de plichten van de Ver. Staten als permanent lid van de Veiligheidsraad van de Ver. Naties". De Egyptische nationale vergadering heeft gisteren in 'n resolutie haar „vol le vertrouwen" uitgesproken in 't ver mogen van de Egyptische strijdkrachten „om de vijandelijke troepen terug te slaan en de bezette gebieden te bevrij den". Het parlement had op een bijeen komst achter gesloten deuren een rap port over de militaire situatie aange hoord van de minister van oorlog, ge neraal Mohammed Fawzi. De Britse minister van staat Gorowny Roberts heeft gisteravond aan het slot van een officieel driedaags bezoek aan Cairo op een persconferentie ver klaard, dat zijn regering bereid is op alle mogelijke manieren samen te werken met de Sovjet-Unie en Frank rijk om een vredesregeling voor het Midden-Oosten tot stand te brengen. Het Britse besluit om mee ie werken aan de initiatieven van die twee lan den was „niet onderworpen aan de houding van een ander land". Roberts sprak zich uit voor een gezamenlijk optreden van VN-bemiddelaar Jarring en de vier grote mogendheden, als eenmaal het beginsel van samenwer king tussen de „Grote Vier" was aan vaard. In stromende regen hebben gister avond ongeveer vijftig mensen bij het nationaal monument op de Dam te Amsterdam met brandende kaarsen gedemonstreerd, uit solidariteit met de Joden in Irak en om uiting te ge ven aan hun afschuw over de recente executies in Bagdad en Basra. ln het Nederlandse bedrijfsleven heerst grote onrust over het advies van de Al gemene Werkgevers Vereniging om geen duurtetoeslag te geven. Volgens de industriële bonden, lijkt het dreigen met arbeidsonrust voor de werknemers de enige mogelijkheid om de toeslag alsnog te krijgen. Het Verbond van Nederlandse Onder nemingen (VNO) onderschrijft het standpunt van de Algemene Werkge vers Vereniging. Ook bij het VNO vindt men, dat er over duurtetoeslagen nog niet kan worden onderhandeld als de prijsindexcijfers nog niet bekend zijn. Het Christelijk Nationaal Vakverbond heeft daarom gevraagd of het Centraal Bureau voor de Statistiek niet wat sneller met deze cijfers voor de draad kan komen. In de Zaanstreek heeft arbeidsonrust bij de fabrieken van Wessaneh en de Nederlandse Linoleum al tot gevolg ge had, dat bonden en directies van acht grote ondernemingen vandaag met el kaar gaan praten. De Algemene Kunstzijde in Arnhem (ruim 13.000 werknemers) heeft giste ren een duurtetoeslag van 25 'gulden per maand gegeven. Dat is besloten naar aanleiding van een brief, die de drie industriële bonden gisteren aan honderden ondernemingen hebben ver stuurd. Daarin verschuiven de bonden de verantwoordelijkheid voor arbeids onrust naar de werkgevers, die met hun afwijzend afvies er, volgens hen, schuld aan dragen. De secretaris van de Algemene Be drijfsgroepen Centrale, de heer J. van Hattem, verwachtte dat nog veel meer bedrijven „door de knieën zullen gaan." „Nu al zijn er 22 ondernemingen, met zo'n 30.000 werknemers, tot het geven van een duurtetoeslag overge gaan. Veel bedrijven zullen onder druk van dreigende stakingen bij collega's eieren voor hun, geld kiezen," aldus de heer Van Hattem. „Het afwijzend advies van de Alge mene Werkgevers Vereniging werkt voor zowel werkgevers als vakbonden averechts. De arbeidsonrust zal de in dividuele ondernemer dwingen tot het geven van een duurtetoeslag, hetgeen voor hem verlies van prestige bete kent. Voor de bonden zal het een zwa re taak zijn de opstandigen in de'band te houden, die met dreigementen zul len proberen de toeslag toch los te krij gen", vond de heer Van Hattem. De acht Zaanse ondernemingen gaan vanmiddag gezamenlijk over de be slag praten met de bonden, omdat zij met elkaar in één c.a.o. zitten. De landelijke federatie van hei- en funderingswerkers heeft de werkgevers gisteren om een duurtetoeslag van tien gulden per week gevraagd. In een brief raadt de federatie de werkgevers aan deze toeslag te geven „om even tuele acties in de bedrijven te voorko men en de rust te verzekeren." MIAMI Twee Amerikaanse vlieg tuigen met tenminste 148 personen aan boord zijn gisteren gedwongen naar Cu ba te vliegen. In een van deze vliegtui gen zat een man, die naar Miami onder weg was voor een hereniging met 13 leden van zijn familie, die eerder op de dag door de regering van Fidel Castro waren vrijgelaten. r«,,. De Nederlandse koninklijke familie en haar gast heer, keizer Haile Selassie van Ethiopië, maakten een opgeruimde indruk, toen zij zaterdag in een ont spannen sfeer een bezoek brachten aan de suikerplan tage van de Handelsvereniging Amsterdam te Wonji. SEVENUM Een botsing tussen een personenauto en een met pinda's gela den vrachtauto met oplegger heeft dins dagavond op de Middenpeelweg in Seve- num het leven gekost aan de 35-jarige mevrouw J. van der Vight-van Enkevort en haar zoontje en dochtertje van resp. 6 en 4 jaar. Een neefje en een nichtje, 8 en 7 jaren oud, werden levensgevaarlijk gewond. De bestuurder van de vrachtauto, een Duitser, liep een shock op. Zij zijn over gebracht naar het ziekenhuis te Horst. v DEN HAAG „Spreken van terreur van Nederlandse militairen tijdens de politiële acties in Indonesië is overdreven. Natuurlijk waren er excessen, maar daarmee gingen ook Indonesische strijders buiten hun boekje". Zo reageerde de woordvoerder van de Indonesische ambassade in Den Haag, de heer Siri, gisteren op de recente uitzendingen van Achter het Nieuws van de VAR A-televisie. Ook de excessen kunnen niet los worden beoordeeld van de ingewikkelde politieke en militaire aspecten van he«t conflict waarin Nederland en Indonesië waren gewikkeld", zei hij. Een officiële reactie van Indonesië op de jongste gebeurtenissen behoeft voor lopig niet te worden verwacht. De am bassade in Den Haag vroeg de rege ring - Suharto om instructie daarover. Het ministerie van Buitenlandse zaken in Djakarta wordt regelmatig op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen. „Wij beschouwen een onderzoek naar oorlogsmisdrijven van Nederlandse mi litairen in Indonesië als een strikt Ne derlandse aangelegenheid. Zolang er geen officiële beschuldigingen worden gericht aan het adres van Indonesië of Indonesische vrijheidsstrijders, moeten wij ons onthouden van commentaar", zei de woordvoerder. Noch van de kant van de Nederlandse regering, noch uit politieke kringen is tot dusver de vraag gesteld, of Indone sië bereid is mee te werken aan een eventueel onderzoek naar vermeende oorlogsmisdrijven. „Wij zijn van onze kant bereid het verleden te vergeten", zegt de woord voerder. „Onze betrekkingen met Ne derland zijn nu uitstekend en wij rich ten onze aandacht liever op de toe komst". De Nederlandse ministerraad nam overigens nog geen beslissing over het openbaar maken van rapporten over wandaden van militairen in Indonesië. Tweede-Kamervoorzitter mr. Van Thiel maakte gistermiddag bekend, dat het kabinet geen beslissing wilde nemen zonder de minister-president, die met vakantie was. Premier De Jong, sinds maandag weer aan het werk, liet echter weten, volgende week terug te zullen komen op het verzoek van de socialistische fractievoorzitter drs. Den Uyl. Deze had gevraagd om een nota over de re sultaten van 'n twintig jaar gleden in gesteld onderzoek, bij de Tweede Ka mer in të dienen. Oud-legerkapitein Raymond Wester ling wil intussen ook een klacht bij de officier van justitie deponeren tegen prof. dr. J. Verkuyl (Prot.). Verkuyl noemde maandag in de uitzending van Achter het nieuws de acties onder lei ding van Westerling op Celebes een voorbeeld van excessen. T>RUSSEL Prof. H. J. Witteveen, de Nederlandse minister van Finan- ■*-* ciën, heeft gisteren in de Europese ministerraad in Brussel verklaard, dat het plan-Mansholt voor diepingrijpende sanering van de EEG-landbouw in de jaren 1970-'80 een veel te kostbare zaak is. De financiële consequenties ervan zullen voor verscheidene regeringen niet aanvaardbaar zijn, zo zei hij. Hij stel de, dat de kosten van het directe markt- en prijsbeleid veel te sterk stij gen en dat daarbij gedurende een tien tal jaren nog enorme kosten voor truc- tuurverbetering en (circa 9 miljard gul den per jaar) zouden komen, als men het plan-Mansholt volgde. De Neder landse bewindsman zei dit tijdens een eerste discussie over het plan, waar voor niet alleen ministers en staatsse cretarissen van Buitenlandse Zaken, en ministers van Landbouw naar Brussel waren gekomen, doch ook verscheidene ministers van Financiën en van Econo mische Zaken. De gemeenschappelijke landbouwpoli tiek moet binnen aanvaardbare finan ciële grenzen worden gehouden, zo be toogde minister Witteveen. Wat dit aan gaat waren volgens hem de plannen van dr. Mansholt teleurstellend. Een eerste reactie van Mansholt, de Neder landse vice-voorzitter -van de Europese Commissie hierop was, dat minister Witteveen dan ook eens concreet zou moeten proberen aan te geven, met welke middelen men de kosten van de landbouwpolitiek binnen volgens hem aanvaardbare grenzen zou kunnen hou den. Minister Lardinois verklaarde zich wel te kunnen aansluiten bij de analy ses, die Mansholt in zijn memorandum over de toekomst van het Europese landbouwbeleid (het zijn nl. geen con crete voorstellen) had gegeven van de positie van de EEG-landbouw. Maar verder had ook hij heel wat kritiek. Een ernstig probleem achtte hij b.v., hoe men zou kunnen voorkomen dat het streven naar grote, moderne landbouw bedrijven die dr. Mansholt voor ogen staan niet tevens tot nog grotere overschotten zou leiden. Hij was het er ook mee eens, dat in de komende tien jaar minstens zoveel boeren de land bouw zouden moeten verlaten als in de afgelopen tien jaar, d.w.z. vijf miljoen. Doch dit proces werd volgens hem reeds in de hand gewerkt, o.m. door de be ter wordende sociale voorzieningen. Van de zes delegaties was eigenlijk al leen Italië, dat het meest te winnen heeft bij een gemeenschappelijke gefi- nancieerde structuurverbetering in de landbouw, uitgesproken positief. De an deren waren evenals Nederland, zij het niet zo duidelijk uitgesproken, huiverig voor de enorme financiële consequen ties. De discussies zijn uiteindelijk afge sloten met een beslissing inzake de pro cedure voor de verdere behandeling van het plan-Mansholt. Daarbij valt op dat naast de landbouw-deskundigen ook nationale financiële experts betrokken zullen worden bij de voorbereiding van verdere discussies en beslissingen in de ministerraad. ADVERTENTIE 250 gram van 99 voor 89 niet te geloven voor die prijs! Het regengebied, dat vannacht over ons land trok, heeft zich ver der naar het oosten verplaatst en ligt nu boven Duitsland. In ons land viel plaatselijk 10 mm regen. Dit neerslag gebied behoorde bij een depressie, die zich met grote snel heid van de Golf van Biscaje via Zuid-Engeland naar de Duitse Bocht verplaatste. Achter dit lage drukgebied om stroomt met west tot noordwestelijke wind enigszins onstabiele lucht naar ons land. Inmiddels heeft zich bij IJsland een nieuwe depressie ontwikkeld. Deze verplaatst zich in oostelijke richting en neemt in activiteit toe. Het front van deze depressie zal morgen, vergezeld van regen, dicht bij ons land komen, waarbij de wind krimpt naar zuidwestelijke richting en in kracht toeneemt. De nachtelijke minimumtemperaturen worden iets lager. Morgen: Zon op: 08.23, onder: 17.24. Maan op: 13.41, onder: 07.16. Het is begonnen met een televisie-uit^ zending. Op vrqdag 17 januari lanceer de dr. J. E. Hueting, een psycholoog, 'n felle aanval op excessen die zich tij dens de politiële acties in Nederlands- Indië in de jaren '47 tot '49 zouden hebben voorgedaan, daartoe in staat gesteld door de redactie van Vara's „Achter het Nieuws". Er volgde een storm van verontwaardiging, de Va- ra moest er een tweede en een derde televisie-uitzending aan wijden, er kwamen vragen over in de Kamer en de regering zegde een nota toe. En zo werd het het meest besproken onder werp van de laatste dagen. Waarom allemaal? Waarom is dr. Hue ting, in die jaren soldaat bij de Stoot troepen, nu plotseling na twintig jaar met zijn aanklacht op de proppen ge komen? Waarom is de Vara er zo gre tig en zo geëmotioneerd op ingegaan? Waarom hebben de politici er zich in gemengd? Een duidelijk antwoord op die vragen is nauwelijks gegeven. Dr. Hueting zelf blijft wat in het vage en praat over een rijpingsproces in eigen innerlijk, de Vara-redacteuren verkla ren hun nerveuze activiteit met de ge bruikelijke kreet dat het Nederlandse volk er recht op heeft de waarheid te weten en prof. dr. J. Verkuyl, de zen dingshoogleraar die in die jaren al zijn sympathie voor Soekarno en de zijnen niet onder stoelen of banken stak en helemaal niet blij was met Nederlandse soldaten in Nederlands- Indië, verklaart 't met de schone vol zin dat het Nederlandse volk nu de ns heeft om .„collectief schuld te 'i lijden". Waartegenover dan het heel ns .htere comentaar staat van de In donesische ambassade, van de zijde van het „slachtoffer" dus van onze „oorlogsmisdaden": „We volgen het met belangstelling maar voor ons hoeft het niet". Dat laatste spreekt ons het meest aan want aan een „collectieve schuldbe lijdenis" hebben we geen enkele be hoefte! Zijn er dan geen excessen ge weest tijdens die acties, excessen die men met de naam „oorlogsmisda den" moet bestempelen Ongetwij feld de vonnissen die in die jaren zijn geveld liegen er niet om. En even zeker is het dat er excessen zijn ge weest die onbestraft zijn gebleven omdat ze nooit bij de rechter zijn aangebracht. Dat is te betreuren maar wat verhindert dr. Hueting om als hij weet heeft van bepaalde ge vallen, ze alsnog bij de rechter aan hangig te maken? Waarom moet het op deze geëmotioneerde manier die de indruk wekt dat wij voor de SS niet hebben ondergedaan? Want al zegt de Vara-redactie honderd keer dat het niet de bedoeling is die indru" te wekken zeker een televisiejour- list behoort te weten dat niet wat men zegt het belangrijkste is maar hoe het bij de luisteraars en kijkers over komt. En de reactie bewijst dat het totaal anders is overgekomen dan de ze journalisten het bedoeld hadden (misschien!). Hetzelfde geldt voor het politieke, vlak. Nu, twintig jaar later, is het niet moeilijk te constateren dat er in die jaren enorme politieke fouten zijn ge maakt. Maar hoe zwaar moet men dat die politici aanrekenen? En ze ker mag men hun fouten en de bega ne excessen niet op één hoop gooien. Nederland heeft toen niet en nooit het exces tot systeem verheven zoals de nazi's deden wie toch in één adem over deze zaken praat maakt zich schuldig aan smerige demagogie. En van „collectief schuld belijden" hoeft al evenmin sprake te zijn. Moet de zaak dan nu maar verder dood gezwegen worden? Dat kan nic meer er is nu al zoveel losgewcei dat „de doofpot" er niet meer aan b pas kan komen. Het zou dan de schijn krijgen alsof er inderdaad iets te ver bergen was. Maar men mag wel ho pen dat het vervolg met meer wijs heid ter hand wordt genomen dan tot dusverre is getoond. Wat dat betretl heeft de regering er verstandig aar gedaan niet al te snel te reageren. Als de gemoederen wat gekalmeerd zijn kan er hopelijk met meer nuchter heid over gepraat worden. Die nuch terheid is hard nodig. UTRECHT De NV Nederlandse Buurtvervoer Maatschappij, een van d grote streek vervoerondernemingen gaat de tarieven op de lokale en in terlokale lijnen met ingang van 1 febru ari herzien. Alle plaatsbewijzen worden duurder, met uitzondering van de dag abonnementen en het algemene abonne ment. De tariefverhoging komt gemid deld neer op 10 pfocent op basil van de omzet van vorig jaar.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 1