Bretagne: folklore en extremisme Neo-nazi's belasteren minister Brandt Minder bankovervallen in West-Duitsland Allen Dulles overleden Cernik: contact verbeteren met rode landen VERTROUWEN KWIJNT WEG Geen pretje de winter- temperatuur in Moskou. Drie Hm/s doodgeschoten Ver. Staten lijden onder burgertwist GOLF VAN ARRESTATIES GING VOORAF AAN BEZOEK VAN DE GAULLE AAN FRANKRIJKS UITHOEK NIXON WIL DIENSTPLICHT AFSCHAFFEN Leugen over schadevergoeding Kogelvrij glas belangrijk Acht jaar hoofd van C.I.A. DRAAD VURIG FOEFJES IDEAAL VROUWEN POLITIEK „GEEN GEVAAR GESCHONKEN SUCCESSEN IHNIHIilHtfHIlHIIHIHIÜllHtKHIHtllHUII is kaas uit het vuistje de z van zó smaakt ook de borrel beter NA VIETNAM V:'v VRIJDAG 31 JANUARI 1969 (Van onze correspondent) ÖARIJS Ruim 50 Bretons zijn in de afgelopen weken gearresteerd. Onder hen zijn een oud-secretaris van een minister en vijf priesters. Zij zul len voor het Staatsveiligheidshof van Versailles moeten verschijnen, omdat zij met bomaanslagen op staatseigen dommen propaganda hebben willen maken voor de zogenaamde aanspra ken op onafhankelijkheid van Bretag ne. In geheime opslagplaatsen werden grote hoeveelheden springstof ontdekt. Deze arrestatiegolf was de bijdrage van de Binnenlandse Veiligheids dienst tot de voorbereiding van het bezoek van president De Gaulle aan Bretagne (vandaag, zaterdag en zon dag). Helemaal ongelijk had de po litie niet met haar actie. Het aantal bomaanslagen was in Bretagne de laatste tijd sterk toegenomen. Zelfs was een politiekazerne in brand ge stoken en waren enkele overvalwa gens vernield. Bovendien hadden de leiders van de separatistische bewe ging laten weten, dat zij president De Gaulle met gepast vuurwerk zou den binnenlaten. Een echtelijke ruzie in een café te Nantes gaf de politie een draad in handen, waaraan zij slechts behoefde te trekken om de organisatie, die zich noemt Front de Libération de Bretagne (FIB), vrijwel volledig te ontmantelen. Hieruit blijkt al, dat men zich van dit Bretons bevrijdingsfront niet al te veel moet voorstelen. Soms lijkt het een folkloristische beweging. Boven dien is de organisatie dermate ver ward, dat niemand weet wie de lei der is. Het is voortgekomen uit de vooroorlogse Nationale Bretonse Partij (PNB), wier militie door Yann Goulet werd geleid. In de oor log probeerde hij via de Duitsers zijn ideaal ten koste van alles te be reiken. Daardoor werd hij een zeer gevaarlijke collaborateur. Na de oor log werd hij ter dood veroordeeld. Hij vluchtte naar het stamverwante Ierland, waar hij nog altijd woont. Vandaar zendt hij van tijd tot tijd zijn Breton News. een propagandis tisch nieuwsbulletin, de wereld in. Hij heeft zichzelf uitgeroepen tot president van het Comité voor het Vrije Bretagne (CBL). De strijdor ganisatie daarvan heeft hij genoemd Kusul Bradel Breitzh Diskual, de Bretonse naam voor het Bretonse vrijheidsfront. Dit is vrijwel het eni ge, dat hij voor de FLB heeft ge daan. Uit schaamte voor zijn hou ding uit de oorlog weigeren de meeste Bretons zijn autoriteit te er- ADVERTENTIE OLIFANT OP DE WADDEN. Steeds meer sportvissers gaan een dagje vissen op de wadden. Bot, schar, schol, krabben, tong en klonten mosselen zijn niet van de lucht En sóms een Olifant. Steeds vaker zelfs. Want wat is er heerlijker dan zo nu en dan even er tussen door •en glaasje Olifant Vieux? Het kalken van leuzen op muren ge beunt ook in Bretagne. De woorden Bretagne libre" Bretagne vrij) worden voorafgegaan door de leuze Que bec libre" (Quebec vrij). Quebec is een Franstalige provincie in Canada. kennen. Wie de FLB leidt, kan daar om niemand vertellen. Demilitaire organisatie van de FLB is het republikeinse leger van Bre tagne (ARB) onder opperbevel van een hoofdkwartier „ergens in Bre tagne". Dit leger bezit de structuur van een vroegere verzetsorganisatie. Alle eenheden hebben een folkloris tische Bretonse naam. De opleiding van de vrijwilligers gaat meestal niet verder dan een instruc tie over het vervaardigen van kneed- bommen en molotof-cocktails, het gebruik van springstoffen en het on dernemen van nachtelijke expedities, 's Nachts komen de mannen gewoon lijk bijeen. Zij dragen een puntmuts met gaten voor de ogen (zoals de Klu Klux Klan) en hun leider een ka zuifel. De vergadering wordt ver licht door toortsen. De opdrachten, die tot nu toe werden gegeven, bestonden uit het opblazen van openbare gebouwen, het grote gevaar van deze organisatie is het ontbreken van een bepaald gezag. Ieder doet maar wat hij meent dat hij moet doen. En hoe harder het knalt, hoe groter het „succes". Daarom is een tweede Bretonse bewe ging, de MOB (Mouvement de l'Orga- nisation de la Bretagne) veel ge vaarlijker voor de Franse regering. Als vredelievende beweging probeert zij steun te vinden bij een bevolking, die van nature gevoelig is voor een beroep op haar verleden, gehecht is aan haar folklore en sterk onderling verbonden door hun eigen taal. Zij eist het recht voor de Bretons hun eigen zaken te regelen. Niet alleen in dit opzicht staat zij dicht bij de Bas- kische beweging, maar ook in het streven naar een federaal Europa op basis van onafhankelijke bevol kingsgroepen. De leden van de MOB zien zich als Franse burgers van Bretonse natio naliteit. Zij begrijpen goed, dat een onafhankelijk Bretagne een utopie is en dat de enige oplossing bestaat uit een werkelijke regionalisering, die zich uitstrekt over geheel Europa. Maar FLB of MOB, beide wensen in zekere zin de opzegging van het ver drag, dat in 1532 Bretagne aan Frankrijk schonk. (Van onze correspondent) BONN Willy Brandt, de Westduitse minister van Buitenlandse Zaken, heeft zestienduizend mark ontvangen als schadevergoeding voor vervolging door de nazi's. Dat heeft Brandts partij, de sociaal-democratische ,SPD, be kendgemaakt naar aanleiding van een publikatie in de utra-rechtse Deutsche Nationalzeitung. Dit neo-nazistische en antisemitische blad suggereert, dat Brandt een bedrag van vijf cijfers heeft aangenomen en knoopte daarmee gretig aan bij de „schadevergoedimgszaak" die vorige week leidde tot de politieke val van Gerstenmaier, de voorzitter van de Bondsdag, de Westduitse Tweede Ka mer. De sociaal-democraat Willy Brandt vluchtte in 1933 uit nazi-Duitsland en bleef tot het eind van de oorlog in Noorwegen en Zweden. De Nationalzei tung, die veel door oud-strijders wordt gelezen, heeft het van oudsher gemunt (Van onze correspondent) BONN In West-Duitsland is de gulden tijd voor de bankrovers voorbij. Voor het eerst is vorig jaar het aantal bankovervallen teruggelopen over 1968 telde men 20 procent overvallen minder dan over 1967. Tegelijker- kendgemaakt naar aanleiding van een publikatie in de ultra-rechtse Deutsche het gemiddelde bedrag dat werd buitgemaakt. T Een slecht seizoen dus voor de on derwereld, en dat is ongetwijfeld te dan ken aan de sterk verbeterde veiligheids maatregelen in de banken. Talloze banken hebben hun kassiers loketten nu laten beveiligen met kogel vrij glas. Bij de bankrovers gelden overvallen op banken met zulke kogel vrije loketten als buitengewoon riskant. Driekwart van alle overvallen op zulke banken is vorig jaar mislukt. De kleine bankfilialen, waarop de ro vers het in het bijzonder hebben gemunt zullen binnenkort verplicht worden om allemaal kogelvrij glas aan te brengen, op straffe van boete. In vele banken worden ook speciale veiligheidsfoefjes aangebracht, zoals verborgen fototoestellen en televisieca mera's. De traditionele alarminstallaties, die werken met sirenes, verdwijnen. De ervaring heeft geleerd dat, wanneer een sirene begint te loeien, menige bankrover zenuwachtig wordt en in het wilde weg om zich heen begint te schie ten. Daarentegen werkt men nu meer en meer met elektronische verklikkers, die regelrecht zijn verbonden met het dichtstbijzijnde politiebureau, en vooral ook met de aangrenzende huizen. Bu ren, die door de verklikker worden ge waarschuwd, kunnen dan meteen uit het raam kijken en bijzonderheden zoals nummerborden van auto's waarne men. Het aantal bankovervallen was geste gen van 36 in 1959 tot 430 in 1967. Uit de statistieken van de recherche blijkt dat er zo iets is als een „ideale bank" en een ideaal tijdstip voor een overval. Die ideale bank is een bank- viliaal op het platteland waar niet meer dan drie mensen werken. De bankrovers geven de voorkeur aan een vrijdag in december, en wel aan de laatste openingsuren van de week, die in West-Duitsland tussen vier en half zeven vallen. Men vreest dat overvallers met meer geweld en wreedheid zullen gaan optre den bij aanslagen op wèl beveiligde banken. Het is al voorgekomen dat kas siers, die zelf achter kogelvrij glas za ten, werden murw gemaakt door drei gen met het neerschieten van andere employés of van klanten.Ettelijke ban ken hebben daarom hun medewerkers opdracht gegeven in geen geval verzet te plegen en rovers op hun wenken „uit te betalen". Het schijnt een beetje te helpen wan neer er een vrouw achter de kassa zit want, zo blijkt uit de statistieken, dan gaan de overvallers tweemaal zo dik wijls met lege zakken naar huis als wanneer er een man achter het loket zit... LAGOS Een Nigeriaans vuurpelo ton heeft maandag j.l. te Enoegoe drie burgers van de Ibo-stam doodgeschoten, die schuldig waren bevonden aan de dood van twee leden van de Nigeriaan- se militaire politie. Ook zouden zij po gingen hebben gedaan om drie militaire bevelhebbers van Nigeria uit de weg te ruimen. Dit is gisteren van gezagheb bende zijde te Lagos vernomen. De kwestie zou aan het licht zijn ge komen, toen een .jakje, bestemd voor de commandant van de eerste divisie, ko lonel Sjoewa, bij onderzoek door de mi- litiare politie ontplofte waarbij twee po litiemannen het leven verloren en enige andere werden gewond. Er werden der gelijke pakjes onderschept die bestemd waren voor twee andere bevelhebbers die deze week te Benin overleg hebben gepleegd met de opperbevelhebbers van het leger en de luchtmacht. De execu ties vonden plaats in de voormalige hoofdplaats van het afgescheiden Biafra Biafra wordt hoofdzakelijk door Ibo's bewoond. WASHINGTON (Reuter) Allen Dulles, die van 1953 tot 1961 hoofd was van de Amerikaanse inlichtingendienst, de CIA, is gisteren overleden. Hij is 75 jaar geworden. Allen Dulles was een broer van de vroegere Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Poster Dulles. Hij trad enige maan den na het mislukken van de invasie in Cuba af. in- „VVTanneer een actie van een lichtingendienst is misgegaan en daaraan ruchtbaarheid is gege ven, moet die inlichtingendienst en in het bijzonder het hoofd ervan bereid zijn de verantwoording op zich te nemen indien verzwijging onmogelijk blijkt". Deze woorden zijn van Allen Dul les (75), de gisteren overleden oud- directeur van de Amerikaanse in lichtingendienst, de CIA, die vol gens sommige felle tegenstanders er van een staat in de staat zou zijn. Allen Dulles, een broer van vroe gere minister van Buitenlandse Za- <en John Foster Dulles, heeft die be wering altijd bestreden. Hij merkte hierover op in zijn boek The craft Df intelligence (vrij vertaald: De kunst van het spioneren): „Het is een vaste regel, dat de dienst zich nooit met politieke zaken zal be moeien tenzij deze uitdrukkelijk van nogerhand opdracht krijgt dat wel :e doen. Voorts behoort het perso neel van de dienst zich niet met de nolitiek te bemoeien". De enige uit sondering op deze regel was volgens Dulles het gebruik van het stem recht. Allen Dulles bood na het incident met het Amerikaanse spionagevlieg- tuig, een U-2, boven de Sovjet-Unie ®n daarna nog eens na het debacle bij de Varkensbaai aan de kust van Cuba. aan persoonlijk de verant woordelijkheid daarvoor op zicht te nemen. De eerste keer nam echter president Dwight D. Eisenhower die verantwoordelijkheid voor zijn reke ning, de tweede keer deed presiden* lohn F. Kennedy dat. Fel verzette Dulles zich in zijn joek tegen de opvatting, dat de CIA ie burgerlijke vrijheden in zijn land op Brandt, omdat die immers in de oor log niet aan het front heeft gestaan, en toen in het na-oorlogse Duitsland een belangrijke rol kwam spélen. De S.P.D. weigerde om in details in te gaan op het artikel. Men deelde ech ter mee, dat Brandt in 1957 zesduizend mark heeft ontvangen: de gebruikelij ke spoeduitkering voor politieke vluch telingen. In 1958 en 1965 kreeg hij nog tweemaal vijfduizend mark, o.m. we gens misgelopen opleiding. Deze tien duizend mark in totaal heeft Brandt geschonken aan een fonds voor uit Oost-Duitsland gevluchte studenten. Willy Bandt zelf is op het ogenblik niet in Bonn. Hij heeft een borstvlies ontsteking achter de rug en is nu aan het nakuren in een sanatorium in het Zwarte Woud. ADVERTENTIE iou kunnen aantasten: „Het is niet jnze inlichtingendienst die onze vrij- neden in gevaar brengt. Eerder lo- oen wij het risico dat wij niet vol doende op de hoogte zullen zijn van de gevaren die ons bedreigen en dat wij dan niet op tijd handelend tullen kunnen optreden. Indien er meer Cuba's bijkomen en indien de niet-communistische landen die thans in moeilijkheden verkeren verder worden verzwakt zouden wij geïsoleerd kunnen komen te liggen en dan zouden ook onze vrijheden in gevaar komen". Heel goed zag Dulles in waarom rijn dienst altijd bij zovelen op de >chopstoel zat: „Wij komen altijd al- een in de openbare belangstelling wanneer er bij ons iets verkeerd is gegaan". Over de vele successen van de CIA is altijd gezwegen, en terecht. Een goede inlichtingendienst loopt looit met zijn voortreffelijkheden of ;ekortkomingen te koop. Alleen de ekortkomingen komen soms aan het icht en bij zware of hardnekkige verkoudheid POTTER'S CATARRH PASTILLES Alleen bij apothekers en.drogisten WASHINGTON De Ver. Staten hebben meer dan welhaast alle ande re Westerse democratieën te lijden van burgertwisten. Dit staat in een officieel rapport, dat de Amerikaanse commis sie inzake geweld al op 9 januari, elf dagen voor de presidentswisseling, naar het Witte Huis heeft gezonden, maar gisteren pas is gepubliceerd. Over een periode van vijf jaar hadden tot mei vorig jaar elf op de 1.000 Amerikanen deelgenomen aan diverse vormen van burgertwist, die resulteerden in ca. 220 doden en vele duizenden gewonden. Vol gens de 13 leden tellende studiegroep, ingesteld na de moord op senator Ro bert Kennedy vorig jaar juni, neemt Amerika, gemeten naar de omvang van burgeronlusten onder 114 landen de zes de plaats in. „De aanwezigheid van een groot aan tal vuurwapens in handen van particu lieren en een diepgewortelde traditie van particulier vuurwapenbezit", be moeilijken het tegengaan van geweld, zegt de commissie. De balans van de afgelopen vijf jaar was: 370 demon straties voor gelijke burgerrechten, met in totaal meer dan een miljoen deel nemers, en 80 tegendemonstraties, ca. 200 individuele gewelddaden tegen ne gers en ijveraars voor gelijke burger rechten, meer dan 20 doden en 100 ge wonden eisend, 239 uitbarstingen in sté den als gevolg van uitgebreide onte vredenheid onder de negers, resulterend in 191 doden, bijna 8.000 gewonden en honderden miljoenen dollars schade, protestbetogingen van in totaal 700.000 mensen tegen de oorlog in Vietnam of de militaire dienstplicht. ADVERTENTIE Een rechtbank in Londen heeft don derdag 13 studenten de toegang ont-; zegd tot de economische hogeschool van de stad, waar het de afgelopen dagen nogal onrustig is geweest. De hoge school zal voorlopig gesloten blijven. Gisteravond deden ca. 1.000 studen ten een poging de economische hoge school te bezetten. Deze poging misluk te door het ingrijpen van de politie. PRAAG Tsjecho-Slowakije gaat zijn strijdkrachten uitbreiden om zo doende het Pact van Warschau te ver sterken. Tegelijkertijd zal het land zijn best doen om de banden met andere communistische landen, in het bijzon- dér de Sovjet-Unie, nauwer aan te ha len. Oldrich Cernik, de Tsjechoslowaakse premier, heeft dit gisteren gezegd in de eerste bijeenkomst van de nieuwe Nationale Vergadering. Hij legde ver der niet uit wat er precies gaat gebeu ren met het leger. Zijn verklaring viel samen met grootscheepse manoeuvres van Amerikaanse troepen in West- Duitsland langs de Tsjechoslowaakse grens. De toenadering tot de landen van het Pact van Warschau, die in augustus vorig jaar met hun legers een einde maakten aan het hervormingsprogram ma in Tsjecho-Slowakije, gaat gepaard met een verscherping van de censuur in het binnenland.. Zo mogen zes bekende Praagse tele visiecommentatoren en nieuwslezers niet meer voor de camera verschijnen. De zes medewerkers, die bij het pu bliek erg populair zijn, hadden een actief aandeel in het verzet tegen de Russische invasie. Een van de belangrijkste Tsjechoslo waakse journalisten, Jiri Lederer, be schuldigde gisteren de regering ervan dat zij de vrije meningsuiting belem mert. Ofschoon de censuur officieel is opgeheven zijn er talrijke factoren, die de journalisten verhinderen te schrij ven wat ze willen, aldus Lederer. TIE jongste gevallen van zelfver- branding in Tsjecho-Slowakije zijn een vorm van passief verzet dat in strijd is met recente richtlijnen van de partijleider, Alexander Dubcek. Kortgeleden maakte hij namelijk dui delijk, dat de politieke activiteit van de bevolking allereerst moet worden gericht op een verhoging van de pro- duktiviteit in bedrijven. Na de bezetting van Tsjecho-Slowakije en alle gevolgen ervan is de kloof van wantrouwen tussen de leiders en het volk, die tevoren tijdelijk was overbrugd, weer breder geworden. Vooral de strijd om Jozef Smrkofsky, de oud-voorzitter van het parlement, werkte dit in de hand. Hierbij bleek meer dan ooit, dat de politieke lei ders en de bevolking niet langer een gesloten front vormen. Er zijn nu duidelijk twee partijen. Aan de ene kant staan de politici die steeds minder bekendmaken van wat zij achter gesloten deuren allemaal bekokstoven. Aan de andere kant staan de vakbonden en de in politiek geïnteresseerde jeugd, die als groep een politieke factor zijn geworden waarmee men rekening dient te hou den. TJET ziet er niet naar uit dat het vertrouwen tussen de leiders en de bevolking spoedig zal zijn her steld. Een aanwijzing hiervoor was bijvoorbeeld een incident dat zich voordeed in Ostrava in de gelijkna mige provincie. Daar werden in een weekeinde in een verlaten drukkerij vijftigduizend exemplaren gedrukt van een pamflet, dat „De politicus met twee gezichten" heette. De be doelde politicus was Smrkofsky, de man die niet alleen volgens Moskou maar vooral ook volgens de Slowaak se partijleider, Gustav Husak, van het politieke toneel moet verdwij nen. Het staat niet vast dat Husak iets met het pamflet had te maken, maar het tegendeel werd evenmin be wezen. Het drukken van het pamflet viel onder verantwoordelijkheid van de afdeling Ostrava van de commu nistische partij. Deze verzekerde ech ter dat ze nooit opdracht had gege ven voor deze drukorder. Wel stond in het pamflet met nadruk vermeld, dat het was bestemd voor „partijge- bruik". Hieruit bleek dat het in elk geval was gemaakt door een conser vatieve groep in de partij die daar mee de anti-Smrkofsky-campange wilde steunen. En zowel Moskou als Husak heeft veel belang bij dit stre ven. TN dit verband stemt het tot naden- ken, dat de leiders in Praag wel de pro-Smrkofsky-campagne veroor deelden. maar met geen woord rep ten over de beweging tegen de oud voorzitter van het parlement. En de hele kwestie kreeg een nog onaange namer smaakje, toen de nieuwe voor zitter van het parlement, Colatka, verklaarde dat hij nooit van plan was geweest de plaats van Smrkofsky in te nemen. Sterker nog, hij had niet eens geweten dat hij kandidaat was gesteld voor diens post. Dit alles werpt een nieuw licht op de houding van de Slowaakse partijlei der Husak, een van de mannen ach- WASHINGTON President Nixon heeft het ministerie van Defensie op gedragen gedetailleerde plannen op te stellen voor afschaffing van de mili taire dienstplicht. In een gisteravond door het Witte Huis bekendgemaakte boodschap aan minister Meivin Laird onderstreepte Nixon zijn opvatting, dat na een belangrijke vermindering van de Amerikaanse troepensterkte in Vietnam een uitsluitend uit beroepsmi litairen bestaand leger kan worden ge vormd. Al tijdens zijn verkiezingscam pagne had de president zich voor uit eindelijke afschaffing van de dienst plicht uitgesproken. Een recente opiniepeiling heeft overi gens uitgewezen, dat de meerderheid van het Amerikaanse volk, in een ver houding van twee tegen een, tegen de instelling van een puur beroepsleger ge kant is. ter de schermen tijdens de campag ne tegen Smrkofsky. Beide mannen hebben in de vijftiger jaren welis waar in de stalinistsche kerkers ge zeten, maar Husak heeft zich on danks dat doen kennen als een aarts conservatief. Opmerkingen van Husak die hij bij verscheidene gelegenheden maakte, zeggen hierover genoeg: „De bevol king mengst zich op ongepaste wij ze in de politiek; zij staat de politiek in de weg; zij gedraagt zich onver antwoordelijk en moet zich maar lie ver met haar eigen zaken bemoeien." Husak ziet het „democratisch socialis me" waarin de bevolking een actief aandeel heeft in de opbouw van de maatschappij alleen maar als iets hinderlijks. Maar ook Dubcek staat intussen kennelijk verder dan voor heen af van de oorspronkelijke opzet. Dat kan men althans concluderen uit zijn opvatting, dat de bevolking alleen moet zorgen voor een opvoering van de produktiviteit zonder dat ze in ruil daarvoor mag meepraten in de poli tiek. ALS men deze gedachtengang door- trekt, aldus een Tsjechische jour nalist, komt men tot de volgende con clusie: Er zijn in dit land naai schatting tweehonderd geniale politici die alles in het werk stellen om de overige veertien miljoen idioten tot rede te brengen De politiek is een zaak voor een kleine volkomen besloten bovenlaag. De kloof tussen het Tsjecho-Slowaakse volk en zijn leiders is angstig breed geworden. De eerste levende fakkel op het Wenceslasplein in Praag was een vlammend teken dat voorlopig een einde heeft gemaakt aan de sa menspraak die vorig jaar was begon nen. ADVERTENTIE Maar weet u wat - dicht bij huis - ook geen pretje is? De wintertemperatuur in een onverwarmde keuken of slaapkamer. Laat daar fluks een DRUgasar monteren. Een elegant verwarmings apparaat met een uitlaat door de buitenmuur. Vindt overal zijn plaats en geen schoorsteen nodig. Keus uit 22 verschillende typen voor 22 ruimte-oplossingen DRUgasars v.a. f 292.-, inch B.T.W. zorgeloos over op Dru gasverwarming

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 7