Bezetter sloe
in Veenenda
25 jaar ge
Ondergrondsen werden
door S.D. neergeknald
Organisatie van
warme bakkers
Duopassagiere
licht gewond
Wielrijdst er
gewond bij
oversteken
Bromfietser en
automobilist in
discussie
Predikbeurt
Historische
reportage
van
Schaduwen
Halt
Geen angst
executie
sy sy I
ADVERTENTIE
De eigen bak waren
worden voortdurend op
kwaliteit gecontroleerd
door het station voor
maalderij en bakkerij
te Wageningen.
VEENENDAAL -Mej. D. de J. uit
Rhenen werd licht gewond toen zij op
de Parallelweg betrokken raakte bij
een verkeersongeval.
Als duopassagier reed zij mee op
een scooter bestuurd door de heer H.
J. G. R. uit Achterberg die op de krui
sing Parallelweg-Boslaan-Ambachts-
straat geen voorrang kreeg van de au
tomobilist A. van C. Zowel de scooter
rijder als zijn duopassagier viel na
de botsing tegen de verkeersgeleider
op de Ambachtsstraat. De verwondin
gen van mej. De J. bleken mee te val
len.
VEENENDAAL De 15-jarige wiel-
rijdster mej. G. van V. uit Veenendaal
stak woensdagmiddag vanaf de noorde
lijke rijbaan van de Industrielaan zon
der uit te kijken de Kerkewijk over. Zij
werd geschept door een auto bestuurd
door de heer T. J. van M. uit Mau-
rik.
De wielrijdster werd met enige ver
wondingen naar het Julianaziekenhuis
overgebracht, maar kon na te zijn be
handeld naar haar ouderlijke woning
worden vervoerd. Haar fiets werd ver
nield. De auto kreeg lichte schade.
VEENENDAAL De politie moest
woensdagmiddag als scheidsrechter op
treden tussen de bromfietser C. v. d.
B. en de automobilist P. R. beiden uit
Veenendaal die betrokken waren bij
een ongeval op het Verlaat.
De bromfietser verweet de automo
bilist dat hij hem de pas had afgesne
den waardoor een botsing was ont
staan. De automobilist op zijn beurt
gaf een geheel andere lezing van het
ongeval, waarbij overigens niemand
werd gewond. De partijen werden
het niet eens over de vergoeding van
de schade, zodat de politie proces-ver
baal opmaakte. Het laatste woord is nu
aan de rechter.
..ENDAAL Dominee Doorne-
';al uit Oene leidt vanavond een kerk-
':enst in gebouw ..Het Veeneind" te
Veenendaal. De dienst begint om half
acht.
De voormalige Veenendaalse onderwijzer van
de Ger. Gemeente School (toen „Kokse-school"
genaamd) de heer Bep Veen staat in dubio.
Hij zit in de leiding van een zogenaamde K.P.
(Knok-ploeg) en wil ook graag zijn medewer
king verlenen aan de L.O. (meer vreedzame
hulp aan onderduikers) te Ede. Nu was er ech
ter van hogerhand gesteld dat men maar tot
één van beide verzetsbewegingen mocht beho
ren. Tenslotte rijpte al meer het plan in Bep
Veen, om zich permanent aan te sluiten bij de
L.O., hoewel het hem wel aan zijn hart ging.
want hij had met zijn K.P. prachtig werk ver
richt.
In Gorkum hadden ze. niet lang geleden een bij
zonder goed geslaagde overval gepleegd op een
posttransport. ïn een mum van tijd konden ze
er met 40.000 bonkaarten vandoor gaan. bene
vens stapels persoonsbewijzen en tweede stam
kaarten.
Later herhaalden ze nog een dergelijk staaltje
in Raalte. Ook dat verliep uitstekend naar wens.
Dit werk lag de kwieke onderwijzer wel. Maar
nu gaal hij toch kiezen voor de L.O., waaraan
hij dus indirect al grote diensten bewezen had.
Als afscheid van de K.P. zal hij de bezetter een
grote klap toebrengen, die hem geducht afbreuk
zal doen. De omgeving heeft namelijk veel last
van een zekere Stap. opperwachtmeester der
marechaussee te Putten.
Deze vent moest geliquideerd worden, vonden
Veen en zijn vrienden. Hij was een
landverrader en een trouwe bezoe-
ker van de S.D. te Arnhem, waar
hij zijn rapporten uitbracht. Het was j
zijn hobby om illegale werkers op
te sporen.
Men was er achter gekomen dat
Stap met de trein van Arnhem naar
Barneveld zou reizen, en verder met
de bus naar Putten. Daarom stelde
men in Putten 2 partisanen op. Wim
Oort, kwartiermeester bij de Mari
ne, en Theo Krijnen, een onderdui
ker te Ede. Zij hadden de opdracht
hem neer te schieten. Als dit ge
beurde, zou uiteraard een niet min
der gehate marechaussee-functionna-
ris, overste Feenstra,- door de poli
tie opgebeld worden.
Men berekende dat hij met zijn
auto naar Putten zou komen, via de
spoorweg overgang te Barneveld.
Een partisaan zou dan de spoorbo
men laten zakken, zodat anderen
Feeristra konden neerschieten. Hier
voor werden Gerrit van der Born
en 'n zekere Stuivenberg uitgekozen
De klap zou góed aankomen, Stap
en Feenstra waren gewaardeerde
medewerkers van de SD. De illiga-
liteit zou ruimer kunnen ademen,
als deze twee uit de weg geruimd
waren. Het pakte echter anders
uit...
Opperwachtmeester Stap arriveer
de te Putten, terwijl Theo en Wim
beiden verdekt opgesteld stonden.
Als Stap is uitgestapt, volgen de jon
gens hem onmiddellijk. Stap is een
oude rot in 't vak en heeft het
nogal dilettantische optreden van de
twee jongens onmiddellijk in de
smiezen. Vanuit de Marechaussee
kazerne laat hij de jongens door
twee ondergeschikten schaduwen en
loopt dan zelf verder, om hen in de
val te lokken.
De jongelui trappen er grif in en
worden zelf neergeknald. Wim Oort
voelde een dreun tegen zijn schou
der en zijn been, waar kogels bin
nendrongen. Hij strompelde nog een
meter of 5 en viel toen bewusteloos
neer. Korte tijd later kwam hij weer
bij en sleepte zich naar een huisje,
waar hij spontaan werd opgenomen.
De ongelukkige Theo echter, bleef
zwaar gewond liggen. Stap kwam
op hem toe en ranselde de jongen
met zijn gummiknuppel en dwong
zodoende de stervende enkele na
men te noemen. Ongenadig sloeg
hij er op los, totdat de jongen de
namen Veen uit Ede en Budding uit
Veenendaal liet vallen. Kort daarna
was Krijnen niet meer.
Het gehele plan viel in duigen, en
even later waren marechaussee
Feenstra en de brute SD-er Ahl-
brecht ter plaatse. Na kort beraad
gingen de kerels er op uit om wraak
te nemen. Feenstra ging naar Ede
en Ahlbrecht naar Veenendaal.
IR. Valkenburg i
Bovenste foto: de woonhuizen van de
families Budding jr. en sr.
Onderste foto: Het muurtje waar
mevr. Budding werd aangeschoten bij
haar poging om assistentie te krijgen.
De plaats waar de onderwijzer
werd neergeschoten.
Om kwart voor elf 's avonds stond
Feenstra voor het huis van Veen
aan de Papekoplaan. Er was nie
mand thuis, want ergens in Ede zat
De heer Veen sr. in zijn uniform
w 'i
onderwijzer Veen met zijn vrouw
H. G. van den End (eveneens voor
malig onderwijzeres te Veenendaal)
in een druk gesprek gewikkeld. Hij
was onderduiker maar wilde toch
zijn vrouw even thuisbrengen.
„Zou je het wel doen, Bep? Ze
loeren zo op je"... sprak zijn vrouw
ongerust.
„Ik laat je niet alleen gaan,
vrouw. Het is te donker. Als je
thuis bent, ga ik gelijk naar m'n
onderduikadres"... luidde het ant
woord.
Toen ze voor hun huis kwamen,
hoorden ze geritsel.
„Halt!"... werd er plotseling ge
roepen. „Persoonsbewijs!"... Ner
veus reikt Veen z'n persoonsbewijs
aan één van de door Feenstra op
getrommelde agenten. De agent wist
nergens van en riep volkomen te
goeder trouw:„'t Is in orde, het is
onderwijzer Veen. Kan wel door
gaan".
„Wat!?... brulde Huizinga, de
handlanger van Feenstra.
Gelijk overzag Veen de wanhoops
situatie. Hij greep naar zijn binnen
zak, maar Huizinga was hem voor.
De kogel ging Veen door het hart
en hij viel dood neer.
Terwijl zijn vrouw gevangen werd
genomen en naar Arnhem vervoerd
werd zijn stoffelijk overschot onder
bewaking gesteld. Onder enorme be
langstelling werd Veen enkele dagen
later te Ede begraven onder strenge
bewaking.
Inmiddels verrichtte Ahlbracht in
Veenendaal zijn terreurdaad, door
het huis van de heer Jelis Budding,
een achtenswaardige burger, te om
singelen. De S.D.'ers stelden zich
op aan. de voorkant van het huis,
terwijl de S.D.'er Kuiper plaats nam
op de schutting achter het huis. Ahl
brecht belde aan en schoot in de
lucht. Mevrouw Budding rende bo
ven de slaapkamer uit, het balkon
op, om even over het muurtje te
wippen naar het balkon van Bud
ding sr., om daar hulp te halen.
Juist toen ze over het muurtje
stapte, knetterden vanaf de schut
ting schoten door de donkere nacht.
Ze werd geraakt. Een schampschot.
Maar beneden voltrok zich een dra
ma. De heer Budding werd zonder
vorm van proces neergeschoten. Een
man, die van de hele zaak niets af
wist. Zwaar gewond sleepte hij zich
de keuken binnen, waar zijn vader
na enkele strubbelingen werd toege
laten om zijn zoon in zijn stervens-
ure bij te staan. Tijdens het ver
voer naar een ziekenhuis overleed
de heer Budding.
De heer C. Budding, broer van de
overledene, tekende hierbij aan:
„Deze nacht doolde ik rond door
verduisterd Veenendaal. Totdat, plot
seling, omstreeks twee uur, bij het
postkantoor de stralenbundel van 'n
zaklamp op mij werd gericht. He;
bevel om staan te blijven werd ge
geven. Dit bevel kwar.i uit de mon'
van agent Van Riessen, die een uur
tevoren getuige was geweest van d
moord op mijn broer.
Ik vertelde hem waarom ik zt
ronddoolde en vernam, dat het ge
beurde van deze avond, in verband
stond met een moord in Putter,
Hiermee ha. ik niets te maken. Ik
besloot daarom 's morgens uit eigen
beweging naar het politiebureau te
gaan. De agenten Van Riessen en
Wielsma wachtten mij hier op met
de mededeling, dat de heren van de
S.S. elk ogenblik konden komen. Z«
kwamen inderdaad al spoedig en na
men me mee naar een kamer, waar
ik een spervuur van vragen, in ver
band met de moord in Putten, te
verduren kreeg, 't Was een angstig
half uurtje, want ja, mijn broe'
knalden zij er ook zo maar neer.
De één stond in een hoek van het
lokaal met de revolver op mij ge
richt. De loop van de stengun van
een tweede voelde ik in mijn rug.
Zij wilden mij wijs maken, dat m'n
broer door eigen schuld was doodge
schoten, omdat hij had willen vluch
ten. Daarover maakte ik me zo nij
dig, dat ik het uitbrulde, dat zij
laaghartige moordenaars waren.
De vader van Bep Veen, de heer
G. Veen, was adjudant bij de artil
lerie en jarenlang raadslid te Ede
voor de Staatkundig Gereformeerde
Partij.
De avond tevoren, werd er bij de
heer Veen sr. huiszoeking gedaan
door Feenstra! „Wij herkenden elk
aar van vroeger", aldus het com
mentaar van wijlen de heer Veen
sr. „Toen ik hem vroeg wat hij
kwam doen, verschoot hij even van
kleur, alsof hij zich schaamde.
Als ik had geweten wat hij in zijn
schild voerde, had ik hem zeker ge
dood, waarmee dan ook! Toen ik
hoorde dat hij mijn zoon had neer
geschoten was ik uitzinnig...
Treffend is dat even na de oorlog,
toen ik officier van piket was, in
„De Koepel" te Arnhem, ik gecon
fronteerd werd met de ter dood ver
oordeelde Feenstra. Hij durfde mij
echter niet in de ogen te zien. Late
is hij gefusilleerd"
het met Wim Oort afliep?...
Hij ging na zijn herstel naar
.nersfoort, waar hij Gerrit van den
iorn opzocht, die daar districtslei-
er van de L.O. was. Hij werd koe
ier en onderhield de verbinding met
een adres in Amsterdam. Het adres
werd door de S.D. ontdekt, zij zetten
er een val, Wim werd gevangen ge-
lomen qn naar Vught vervoerd.
Op 4 september, vlak voor de be
vrijding van Vught, waren er niet
genoeg treinen om alle gevangenen
naar Duitsland af te voeren. De
kampleiding maakte er geen puzzel
van. Toen de treinen vol waren ble
ven er nog velen over. De oplossing
was spoedig gevonden. Er waren nog
wapens en munitie voldoende aan
wezig. Ook Wim Oort behoorde bij
deze overgeblevenen. Met de ande
ren werd ook hij neergeknald. En
zo vond deze moedige jongen z'n
einde....
i
