Venhcdk koek Spanning groeit onder Basken „Ernstige crisis nu te boven" 4 vispanees van Iglo, nu van^25voorl,99 Chinees Liao bron Neen van veel informatie Over de grenzen BORMAN ONTMOET VERNET KLEINZOON TOESPRAAK VAN PAR on Hassel op het nippertje gekozen Noodtoestand op universiteit Nixon wil ratificatie atoomverdrag Intelsat-3 gelanceerd Den Haag zou centrum van spionage zijn Gerechtelijke actie tegen Nationalzeitunjj SALAZAR UIT ZIEKENHUIS Protest tegen noodtoestand Dubcek tot officieren: Onderzoek naar klacht van Westerling Vaticaans blad kritiseert mode Jury's beëdigd CONFLICT OM VERWARMING I6L0 C.I.A. ondervraagt zaakgelastigde Meer lijders aan astma etc. dan men dacht koop vandaag een heerlijk kruidig zacht en mals Een platenbon is altijd raak ONGERUST Een platenbon is altijd raak Een platenbon is altijd raak Een platenbon is altijd raak BONDGENOOT Nu 'ns proberen. Vier porties zee-verse kabeljauw met krokant paneerlaagje. Zó klaar, géén baklucht en héél lekker. DONDERDAG 6 FEBRUARI 1969. YfTASHINGl ON Liao Ho-sjoe, de Chinese zaakgelastigde in Den Haag die naar Amerika is uitgeweken, zal extra zwaar aan de tand worden ge voeld door de C.I.A., de Amerikaanse inlichtingendienst. De C.I.A. beschouwt Liao als de belangrijkste Chinese geheime agent die sinds de communistische machtsovername in China is overgelopen naar het Westen. Ze is ervan overtuigd dat hij volledig op de hoogte is van het netwerk van spionnen dat China in West-Europa opbouwt. Juist omdat Liao in Nederland heeft gewerkt, hoopt de CIA belangrijke in lichtingen van hem te kunnen krijgen. De Chinese legatie in Den Haag zou na melijk het zenuwcentrum zijn van de Chinese spionage in West-Europa. Den Haag zou als hoofdkwartier voor spio nage en ideologie de plaats hebben inge nomen van Bern, Zwitserland. Liao Ho-sjoe, die in Amerika dag en nacht wordt bewaakt, zal hoogstwaar schijnlijk voorlopig niet in het openbaar verschijnen. Het is zelfs mogelijk, dat men de eerstkomende jaren helemaal niets meer van hem hoort. Dat was ook het geval met verscheidene andere communisten die na de Tweede Wereld oorlog overliepen. Heel wat overlopers blijven in vaste dienst van de CIA, vooral als ze be roepsspion zijn geweest. Tegen een sa laris van naar schatting veertienduizend dollar (ruim vijftigduizend gulden) per jaar houden ze zich bezig met het on derzoek van gegevens uit hun ge boorteland. Ze leiden meestal een teruggetrokken leventje. Omdat ze door de CIA worden ondergebracht in zogenaamde immi grantenkolonies, hebben ze weinig con tact met gewone Amerikanen. In het gunstigste geval duiken ze later onder een valse naam op als restauranthou der of als docent aan een of andere kleine Amerikaanse universiteit. De eerste tijd na hun aankomst in Amerika brengen overlopers doorgaans uitsluitend door in gezelschap van agen ten van de CIA. Ze wonen dikwijls in een speciaal huis, dat de CIA in de bui tenwijken van Washington heeft voor 't afnemen van verhoren. Het gebeurt maar zelden dat ze zich binnen acht maanden na hun aankomst volkomen vrij mogen bewegen. Een Russische overloper, die nu onder ADVERTENTIE JEiW t een aangenomen naam in Amerika woont, noemde die eerste tijd eens „gru welijk". Of een overloper ooit helemaal zal wennen in zijn nieuwe vaderland hangt af van zijn aanpassingsvermogen, zijn beheersing van het Engels en zijn vermogen om zijn angstcomplexen te boven te komen. Als tijdens de verhoren komt vast te staan, dat een overloper voor de CIA van blijvend nut kan zijn, wil men hem nog wel eens op discrete wijze helpen bij het zoeken van een baan aan een universiteit. Soms helpt men hem finan cieel een handje om in zaken te kunnen gaan. Zowel aan de Stanford universi teit in Palo Alto, Californië, als aan de universiteit van Berkeley, Californië, werken verscheidene Chinese ..immi granten". POSTBUS Iedere overloper wordt constant in de gaten gehouden. Zo is bijvoorbeeld de Russische agent Jefgeny Runge, die in oktober 1967 van West-Duitsland uit naar Amerika kwam, nog steeds niet in aanraking geweest met de buitenwe reld. Een andere overloper, de Tsjechische generaal-majoor Jan Sejna die een jaar geleden naar Amerika vluchtte, begint nu kennelijk wat meer bewegingsvrij heid te krijgen. Per brief heeft hij al verscheidene uitgevers manuscripten aangeboden. Maar hij maakt nog steeds gebruik van een postbus op het cen traal station van New York. De bekendste overloper, Svetlana Al- liloejeva, de dochter van Stalin leidt in middels een rustig leventje in Prince ton (New Jersey). Zij vluchtte bijna twee jaar geleden naar Amerika waar ze nu aan een tweede boek werkt. Volgens de CIA keert een op de vijf overlopers na verloop van een paar jaar naar huis terug. De juiste cijfers over deze pendel van overlopers houdt ze echter geheim. ADVERTENTIE Hèt cadeau per brief BONN Het Westduitse hof voor grondwetzaken in Karlsruhe moet uit maken of de omstreden extreem recht- se^ „Deutsche Nationalzeitung" de vrij heid van meningsuiting heeft misbruikt en daarmee haar verschijningsrecht verscheurt. Het Westduitse kabinet heeft gisteren de minister van Binnenlandse Zaken, Ernst Benda, gemachtigd een gerechte lijke actie in die zin te ondernemen tegen de uitgever van het blad, Ger hard Frey. Regeringswoordvoerder Günter Diehl verklaarde, dat de actie niet gericht is tegen een bepaalde editie maar tegen het „algehele beeld" van de „Deutsche Nationalzeitung". Volgens Diehl is dit de eerste stap, die ooit bij het hof voor grondwetzaken tegen een krant is on dernomen. De Israëlische ambassade in Bonn protesteerde in januari tegen een arti kel in het blad, dat verscheen onder de kop „misdadigersstaat Israël wil ons moraal leren". Het ministerie van Bin nenlandse Zaken veroordeelde het arti kel, maar wees erop, dat verbod van de krant door de overheid juridisch on mogelijk is. LISSABON Dr. Antonio Salazar. uit het ziekenhuis ontslagen. Hij werd er zes maanden geleden opgenomen na een hartaanval, die hem aan de rand van de dood bracht. „Zoals bekend, is Ubbink Gieterij de tempergietwerk. In dit bedrijf, dat te Doesburg. De Nationale Investe- Van ccn correspondent lYfADRID Ruim vijftienduizend metaalarbeiders zijn te Bilbao in Spanje in staking gegaan. Hierdoor is de toch al zo hevige spanning in de stad nog toegenomen. Deze spanning was ontstaan door de oproep van de socialis tische. anarchistische en Baskische vakbonden aan de arbeiders om zich teweer te stellen tegen de door de Spaanse regering afgekondigde uitzonderings toestand. BONN De Westduitse bondsdag heeft gisteren de 55-jarige Kai-Uwe von Hassel, tot dusver minister voor Vluch telingenzaken, gekozen als zijn voorzit ter. Met 262 van de 414 geldig uitge brachte stemmen werd hij aangewezen als opvolger van dr. Eugen Gersten- maier, die vorige week vrijdag zijn functie beschikbaar stelde. Hij deed dit naar aanleiding van de vele kritiek op zijn besluit om een schadeloosstelling van 280.000 niark te incasseren voor het feit, dat hy in de oorlog door toedoen van de nazi's geen hoogleraar was ge worden. Von Hassel was de enige kandidaat. Hij was voorgedragen door de Christen democraten en de met hen verbonden christelijk-soeiale unie van Beieren, die de grootste fractie vormen. Von Hassel is met een meerderheid van slechts twee stemmen gekozen, aangezien de bondsdag 518 leden heeft en 260 dus de absolute meerderheid is. Dé fractieleider van de christen-demo craten. Rainer Barzel, kritiseerde in een scherpe verklaring het ongewoon lage stemmenaantal voor Von Hassel van de kant van de sociaal-democrati sche coalitiepartners. Barzel noemde dit „slechte parlementaire stijl", waar op de SPD antwoordde, dat het lage aantal stemmen ten gunste van Von Hassel bewees, dat niet alleen afge vaardigden van de SPD, maar ook van de twee andere fracties hadden gewei gerd voor hem te stemmen. SACRAMENTO De gouverneur van Californië, Reagan, heeft gisteren de noodtoestand afgekondigd voor het ter rein van de universiteit van Californië te Berkeley. Dinsdag waren daar he vige gevechten uitgebroken tussen stu denten onderling en met de politie, waardoor tien personen in het zieken huis terecht kwamen en 20 in de ge vangenis. Een sterke politiemacht heeft giste ren elke samenscholing verhinderd. De gouverneur verklaarde, dat hij nieuwe strengere wetten voorbereidt, waardoor dergelijke ongeregeldheden kunnen worden voorkomen. Als gevolg van deze oproep had de overheid de staalfabrieken van Los Al- tos-Ornos voor enkele dagen gesloten. Gisteren gingen ze weer open, maar de arbeiders weigerden het werk te her vatten. Uit solidariteit hebben de arbei ders van andere staalfabrieken eveneens het werk neergelegd. Op de muren van deze fabrieken hebben de stakers plakkaten geplakt, waarop te lezen staat: „Het is genoeg! Wij vechten voor een vrije en demo cratische vakbondsorganisatie en tegen de loonstop, de nieuwe vakbondswetten, de uitzonderingstoestand, de willekeuri ge arrestaties en de slechte behande lingen". Een hoge ambtenaar van het Spaan se ministerie van Handel heeft zich in hoge mate ongerust getoond over de gevolgen. ADVERTENTIE „Wat breng ik voor de gastvrouw mee ADVERTENTIE „Morgen is zy jarig. Wat moet ik geven 0 De Tsjechoslowaak.se partij secretaris Alexander Du beek tijdens zijn rede op de bijeenkomst van officieren en politieke leiders in het Tsjechoslowaakse leger. Op de achtergrond v.l.n.r. de minister van Defensie, Martin Dzur, presi dent Ludvig Svoboda en luitenant- generaal Dvorak. Geheel op de achtergrond leden van de paleis wacht. ADVERTENTIE „Hij houdt van muziek. Dus WASHINGTON President Nixon heeft de Senaat gisteren verzocht zo spoedig mogelijk over te gaan tot rati ficatie van het nonproliferatieverdrag. Dat is het verdrag dat verdere uitbrei ding van het aantal der kernwapen- mogendheden moet tegengaan. Nixon hield de Senaat voor. dat snelle ratificatie Van het nonprolifera tieverdrag gunstige invloed kan heb ben op toekomstige onderhandelingen met de Sovjet-Unie. Hij bracht in her innering, dat hij na de inval van Rus sische troepen in Tsjecho-Slowakije te gen ratificatie van het verdrag was ge weest Nixon zinspeelde op het feit, dat met die militaire inval de Sovjet-Unie het nonproliferatieverdrag had geschonden. Hij zei dat zijn aandringen op spoedige ratificatie van het verdrag geen ver andering brengt in zijn veroordeling van die militaire overval. De Amerikaanse rëgering. aldus Nixon, ziet thans meer heil in'toenade- ring tot de Sovjet-Unie dan in een con frontaties. Alexander Dubcek, de Tsjechoslowaakse partijleider, heeft gis- teren gezegd, dat het land de afgelopen dagen „waarschijnlijk de ernstigste crisis sedert augustus'* heeft overwonnen. Hij zei dit in een toespraak tot Tsje choslowaakse legerofficieren. Dubcek doelde op de onrust die in het hele land ontstond na de zelfverbranding van de student Jan Palach. Volgens Dubcek hadden de Tsjechi sche leiders de afgelopen weken een belangrijke les geleerd, nl. dat de over weldigende meerderheid van het Tsje cho-Slowaakse volk de politiek van de staat en de partij steunt en bereid is om de positieve resultaten van de po litiek van na januari te ontwikkelen. „De bevolking heeft zich gekant tegen elke daad van avonturisme en van sec- tarisme". aldus de Tsjecho-Slowaakse partijleider. Dubcek veroordeelde degenen die „il legale vlugschriften" verspreiden en drong er bij de partij-organisaties op aan in hun gebied te strijden tegen „extremistische elementen". In zijn toespraak legde Dubcek er voorts de nadruk op, dat er voor Tsje cho-Slowakije geen andere weg was dan een bondgenootschap met de Sov jet-Unie en andere socialistische lan den. Tsjecho-Slowakije had de interna tionale plicht de westelijke grenzen van het socialistische blok te beschermen, zo zei Dubcek. Tot dat doel zal het Tsjecho-Slowaakse leger worden ver sterkt. „Zolang de NAVO bestaat, zolang de verdeling van Europa in twee blokken voortduurt en niet is te vervangen door een systeem van collectieve veiligheid, zolang zal Tsjecho-Slowakije positieve bijdragen leveren voor de versterking van het Pact van Warschau", aldus Dubcek. DEN HAAG De officier van justi tie in Den Haag, mr. A. W. Rosingh. gaat de klacht van de oud-legerkapi- tein Raymond Westerling tegen dr. Drees onderzoeken. Hiervoor zal de heer Westerling worden gehoord. Maandag 27 januari diende de oud kapitein de klacht in, omdat hij zijn goede naam aangetast achtte. Dr. Drees had verklaard, dat de acties van de kapitein op Celebes misdadig wa ren geweest. VATICAANSTAD Onaangenaam, onbeschaafd en onzedeiyk noemt het Vaticaanse weekblad „Osservatore Del- la Domenica" de doorzichtige jurken en andere verschijnselen op het gebied van de damesmode. „Sommige mode-ontwerpers schijnen de vrouw te willen verlagen om haar te straffen voor de felheid, waarmee zij ijvert voor gelijkheid van de seksen. De vrouwen schijnen geen prijs meer te stellen op de eigenschappen waarmee zij eeuwenlang bekoorden: zachtheid, bevalligheid, bescheidenheid en ingeto genheid". Het blad vindt dat de vrouw zichzelf weer moet durven zijn en niet bang moet wezen voor ouderwets te worden versleten. 0 De Amerikaanse ruimtevaar der kolonel Frank Borman (rechts), die tot de bemanning van de Apollo-8 behoorde, drukt hier in Parijs de hand van Jean-Jules Vernekleinzoon van de schrijver Jules Verne, die ruim honderd jaar geleden een roman over een maan- reis schreef. In het midden de Pa- rijse raadsvoorzitter Bernard Ro- cher. Op het stadhuis van de Fran se hoofdstad werd een receptie aan geboden ter ere van het bezoek van de Amerikaanse astronaut, die vergezeld was van zijn echtgenote. LOS ANGELES - NEW ORLEANS Gisteren zijn vrijwel gelijktijdig twee jury's beëdigd, die zich zullen bezig houden met de moord op twee Kenne dy's. In Los Angeles was het een jury van twaalf acht mannen en vier vrouwen die de 24-jarige Jordaanse immi grant Sirhan zal berechten, beschuldigd van moord op senator Robert Kennedy. In New Orleans behandelt een geheel uit mannen bestaande jury de zaak te gen de 55-jarige zakenman-in-ruste Clay Shaw, beschuldigd van het mede-bera men van de moord op president John Kennedy. BREDA De bewoners van een aantal premiewoningen in Breda heb ben in een brief aan het gemeentebe stuur meegedeeld, dat zij voor hun wijkverwarming geen vast recht zul len betalen, zolang er geen bevredi gende oplossing is gevonden voor de problemen rondom die verwarming. Zeer veel warmte gaat verloren door de slechte isolatie van de buizen. Bo vendien maakt de verwarming erg veel lawaai en valt ze regelmatig uit. Daar komt by, dat het bedrag dat jaarlijks moet worden betaald, steeds hoger is geworden. De gemeente wilde aan de klachten tegemoet komen door een deel van de warmtemeters te laten weghalen, zo dat er minder betaald zou hoeven te worden. Dat zou gebeuren op 15 fe bruari. De bewoners van de betreffen de huizen hebben nu meegedeeld dat zij de monteurs op die datum niet bin nen zullen laten. KAAP KENNEDY Dc NASA heeft gisteravond van de basis Kaap Kenne dy met een „Thor-Dclta"-raket een nieuwe communicatiekunstmaan gelan ceerd. de „Intelsat-3", die de kuststre ken van de Stille Oceaan gaat bedie nen. Zij bevat 1200 telefoonverbindin gen, dubbel zoveel als de capaciteit van de twee communicatie-kunstmanen, die momenteel al boven de Stille Oceaan „hangen". „Intelsat-3" weegt 145 kilo. Zij zal eerst in een elliptische baan met klein ste afstand 312 km en grootste 35.680 km worden gebracht. Na twee of drie dagen wordt de motor in werking ge steld die het instrument in een cirkel vormige, „stationaire" baan moet bren gen. waardoor de kunstmaan boven de Gilbert-eilanden blijft hangen. De nieuwe kunstmaan is gelanceerd voor rekening van het internationale consortium voor communicatiekunst manen Intelsat, waarvan 63 landen deel uitmaken. Gehoopt wordt, dat met de ingebruikneming van de nieuwe kunst maan de kosten voor de verbindingen over de Stille Oceaan kunnen worden verlaagd. Het bestuur van de stichting Nieuw Israëlietisch Weekblad heeft met in gang van 1 juni a.s. de heer H. Knoop te Amsterdam benoemd tot hoofd-re- dacteur van dit blad. 4 vispanees tijdelijk 1,99 4 vispanees tijdelijk 1,99 4 vispanees tijdelijk 1,99 4 vispanees tijdelijk 1,99 4 vispanees tijdelijk 1,99 tijdelijk 199 8 66'l>iIU®Plll •••uedsjA y 66'l>4(11®Pill saauedsiA y 66'14lll®P!il saauedsjA y 66's»»u8dsjA y 66'iMl!l®Plll saauedsjA y TTet is niet verwonderiyk, dat dc Duitse televisie dezer dagen nog eens de oude film „The Cardi nal" uit de archieven haalde en op nieuw vertoonde. Het was een min of meer gedramatiseerde verfilming van het geruchtmakende proces Joszef kardinaal Mindszenty. dat twintig jaar geleden de wereld schokte. Hongarije was bij het begin van de tweede wereldoorlog een semi-dicta- toriale staat onder de wat eigenaar dig aandoende figuur van admiraal Hörthy. Het grootgrondbezit was zeer groot en zeer machtig. De boeren leefden onder welhaast middeleeuwse wetten. Operettes als de Csardasz- fürstin mogen dit leven hebben ge romantiseerd. in werkelijkheid was het hard en meedogenloos. De leidende groep was fel nationalis tisch, droomde van een groot-Hon- garije. omdat het land in de Oosten rijks-Hongaarse dubbelmonarchie (de Oostenrijkse keizer was tevens koning van Hongarije) overheersend was geweest in het Slavische deel van dat rijk. Vandaar dat de Hon gaarse regering vriendelijk meedeed en de graantjes die Hitler van zijn veroveringen liet afvallen dankbaar oppikte, zonder nu bepaald de Duitse dictator in al zijn dwaasheden te vol gen. Dat was niet naar de zin van de nazi's. Er vochten wel Hongaarse troepen aan het oostfront, maar dat was min of meer op basis van vrijwil ligheid. Toen het Duitse oostfront in eenstortte en de Russen de Hongaar se grenzen naderden, beraamde Hör thy, om zijn huid te redden, een staatsgreep, waarbij hij zich even als koning Michaël van Roemenië aan de zijde van geallieerden wilde voe gen. De Duitsers kregen hier lucht van en deden door middel van de nazi's, de z.g. Pijlkruisers een tegen- staatsgreep en zetten Hörthy gevan gen. T"ke binnenrukkende Russen begon- aanvankelijk te democratiseren en verdeelden onder andere het groot grondbezit, waardoor de zeer talrijke kleine boeren eindelijk aan een mens waardiger bestaan konden gaan den ken. Veel van de grond was in handen van de kerk en ook deze werd onteigend. Aangezien de hogere geestelijkheid veel uit de regerenden kringetejs kwam, was daar nogal verzet van die kant, vooral omdat de inkomsten flink daalden. Niet alleen hierom, maar ook omdat hij de negatieve tendensen in het com munisme en de politiek van Stalin en zijn Hongaarse satelliet Matias Ra- kosy (bijgenaamd „de rode water meloen") onderkende, verzette zich het felst de primaat-aartsbisschop Mindszenty. Het kwam tot een der gelijke spanning, dat de communis ten de karninaal gevangen zetten en een showproces tegen hem begonnen. Het was het eerste waarbij chemische cn mechanische middelen op de ver dachte werden gebruikt op een derge- ïyke schaal, dat het iedereen moest opvallen. De kardinaal, misschien geen erg tactisch man en politiek wel erg conservatief, toonde een der gelijke meegaandheid, dat het meer dan gewoon opviel. Het antwoord „Igen, Igen", „ja, ja" van de kardi naal op alle beschuldigingen, te dwaas om aannemelijk te zijn, werd wereld bekend. Het proces eindigde met een veroorde ling tot levenslange gevangenisstraf. Lten van de eerste daden van de op- standelingen tegen het Russische dwangregime in 1956, was het in vrij heidstellen van kardinaal Mindszenty. Toen de Russen op 2 november de op stand in bloed smoorden, vluchtte Mindszenty naar de Amerikaanse le- gagatie terwijl de regering de Zuidsla- vische legatie uitzocht. Tito's mensen leverden Pal Maleter en zijn mede ministers aan de wraak van de Rus sen uit; zij werden gruwelijk terecht gesteld. De karninaal bleef in de Amerikaanse legatie. Aanvankelijk symbool van de verzets- mentaliteit, bleef hij ook na de „dooi" in de betrekkingen met de commu nistische regering en de kerk, onver biddelijk weigeren enige concessie te doen. Herhaalde malen heeft de Weense aartsbisschop Franz kardinaal König gepoogd om Mindszenty tot een wat soepeler houding te bewegen, ook in het belang van de kerk in Hongarije, die dan veel bezit mocht hebben ver loren, maar aan prestige toch weer bezig was te winnen. Tot nu toe is men by elke onderhan deling evenwel gestuit op een onver biddelijk „neen" van de Hongaarse primaat. Hij blijft staan op een reha bilitatie van zijn vonnis uit 1949. Natuurlijk is dit zijn goed recht. Er is hem ongetwijfeld onrecht aangedaan. Maar een iets diplomatieke benade ring zou misschien op dit ogenblik meer succes hebben. Een principiële housing is juist. Een Een principiële houding is juist. Een starre houding kan wel eens een gun- weg staan. GRONINGEN Meer Nederlanders dan werd aangenomen lijden aan ast ma, astmatische bronchitis en chro nische bronchitis. Dit is het resultaat van een onderzoek, waarop drs. R. van der Lende gistermiddag aan de Groningse universiteit is gepromo veerd. Onder zijn leiding werden in drie gemeenten Vlaardingen, Meppel en Vlagtwedde 5500 mannen en vrou wen tussen de veertig en 64 jaar on derzocht. Dertig procent leed aan de een of andere vorm van astma of bronchitis. Ongeveer acht procent moest medisch worden behandeld. De cijfers zijn lager dan over het algemeen in het buitenland zijn ge vonden. Bij het onderzoek is verder duidelijk geworden, dat vrouwen meer klachten hebben over aandoeningen van de luchtwegen. Hij is aan de hand van het nu ge houden onderzoek tot de conclusie ge komen dat het ontstaan van kortade migheid waarschijnlijk is toe te schrij ven aan erfelijke eigenschappen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 9