DEZE WEEK: nader beschouwd
Zinvoller Fijnwegwezen
19 procent
'n Dienst
Helikopter„hulpmiddel"
werd effectief wapen
Leopard: snelle aanvaller met „zwemvliezen
iy
Mier in ben je veilig...'
[>e kruitdamp rondom de zpak-Indone- J
De kruitdamp rondom de zpak-Indone-
lië begint gelukkig langzamerhand op te
trekken. Het nuchtere antwoord van de
regering, dat de zaak bekeken zal worden
en dat aan de Staten-Generaal een ant
woord zal worden gegeven, heeft alles hier
toe bijgedragen.
Het was maar goed ook. In de discussie
over de vraag of er nu al dan niet door
Nederlandse soldaten persoonlijk wanda
den zijn begaan tijdens de acties in Indo
nesië, werd door velen een element ge
mengd, dat een zindelijke discussie onmo
gelijk maakte. Persoonliike en emotione
le zaken in dergelijke discussies mengen
maakt het zuiver stellen van de feiten zeer
Boeilijk.
Het is trouwens eigenaardig, dat in de
loop van de nu wel afgezwakte debatten,
het brandpunt steeds meer is verlegd van
een reeks moeilijk te achterhalen gebeur
tenissen, naar een zuiver vaststellen van de
politieke feiten. Het gaat dan niet meer
om „welles" en „nietes", maar om een
eigentijdse geschiedschrijving, een vast
leggen voor de historie van wat er eigen
lijk gebeurde. De scherpe en fel geuite
verontwaardiging en de weinig eeuite in
stemming ebben dan snel weg. Het is al
leen maar te hopen, dat niet een politiek
vliegenvangen en een tuk zijn op succesjes
achteraf, het eigenlijke historische werk
zullen overschaduwen. Het feit dat de hui
dige regering helemaal buiten de discus
sies staat en de zaak dus zuiver zal kun
nen bezien en leiden, zal dan misschien
van groot nut blijken.
Voor vele jongeren was het gehele ge
beuren ook al een beetje onwerkelijk ge
worden. Sommigen meenden, dat een blik
naar de toekomst zinvoller was dan een
kijken naar het verleden. Anderen zagen
er een bevestiging in van de veel geuite
bewering, dat het voeren van een oorlog
met schone handen een onmogelijkheid is.
Hoe het ook zij, men kan uit de affaire
tot nu toe leren, dat het oprakelen van his
torie zonder voldoende ondergrond en het
reageren zonder argumenten, geen lonen
de zaak is. Nuchterheid v is eens te meer
een deugd gebleken.
Jonkvrouwe mr. C. W. I. Wttwaal-van
Stoetwegen (de freule) van de CHU, kan
niet juichen over de belangstelling voor de
televisie-uitzendingen van de politieke par
tijen. De gemiddelde kijkdichtheid van
politieke uitzendingen op woensdag
avonden met voetbal was 43 procent,
m^ar op andere woensdagavonden daalde
dat percentage tot negentien, zo heeft de
NTS uitgezocht. Waarom vraagt de freu
le zich in het c.h. weekblad De Nederlan
der af is de waardering voor de politieke
uitzending niet hoog?
„Wij vragen ons ook af: moeten wij zo
doorgaan? Moet er één spreker zijn of
meer sprekers? Moet het een gesprek zijn
dat wordt begeleid door 'n filmpje? Geven
we een deel van een debat weer en laten wij
daarbij alleen ons eigen standpunt naar vo
ren komen? Zijn we wel eenvoudig genoeg
in onze wijze van uitdrukken? Ik zou wel
eens 't oordeel van onze lezers hierover wil
len hebben. Mij treft vaak de geringe reac
tie, die je als radio- en tv-spreeksters krijgt
op de uitzendingen. Of reageert men alleen
als men het er niet mee eens is?"
Freule Wttewaall vertelt dat de afdeling
itudie en onderzoek van de NRU en de
NTS de uitzendingen eenzijdig en daarom
saai vindt. Wij moeten daar wat aan doen.
vindt ze.
„Intern hebben wij hierover al meer ge-
tproken. Maar de oplossing is niet zo een
voudig. Niet iedereen kan over ieder onder
werp spreken. En de specialist is vaak te
technisch. Om het specialistische door een
ander die het levendiger brengt te laten
zeggen heeft ook zijn bezwaren. Wie dan 't
beste op de hoogte is zou dan nooit een
kans krijgen voor de televisie."
„Mijn ervaring is dat de reacties van
mensen altijd eerst gaan over het duiterlijk.
Het haar zat netjes, de jurk was goed of
niet goed. Je stem klonk zo geaffecteerd of
niet. Dan vraag je je af is dat nu het be
langrijkste?"
Er is een toenemend onbehagen merk
baar in Nederland in stad en land
tegen de wijze waarop in Nederland ge
bouwd wordt. Knappe architecten en ste
debouwers hebben zich, deels al in krasse
taal, uitgesproken. De uitlating van prof.
Bakema (dat „wij de bewoners van onze
nieuwbouwwijken belazeren...") schijnt niet
alleen in de wereld van architecten en ste
debouwers vele goede verstaanders gevon
den te hebben, maar ook in de kringen van
de gemeentelijke overheden.
Het gaat de opposanten in hoofdzaak
om twee dingen: de menselijke (zo men
wil: on-menselijke) kant van onze bouwe
rij en het bestuursbeleid, vooral van de
hogere organen.
Er is verzet tegen het woonmilieu. Ne
derland is voor meer dan de helft volge
bouwd met woonblokken, hoog of laag, die
naar indeling nauwelijks enkele centime
ters van elkaar verschillen. Hele wijken
worden uit de grond gestampt met wonin
gen, waarin het t.v.-toestel, het bakstel. de
eethoek, de kapstok, enz. op exact dezelf
de plaats moeten staan, want andere mo
gelijkheden zijn er vrijwel niet. De uni
formiteit is baas. In de woningen zelf,
noch in de woonblokken ten opzichte van
elkaar, is nog enig verrassingselement te
vinden. Prof. ir. S. J. van Embden zei on
langs: „In het gehele maatschappelijke le
ven rekent men alleen met groepen, niet
met individuen. We hebben de mensen ano
nimiteit opgedrongen. Die anonimiteit heb
ben we gegoten in woonblokken, die een
vloek zijn voor de hele maatschappij. In
de breedte kunnen we niet bouwen. We
zoeken het in de diepte. We maken pijpen
laden..."
Waarom doen we dat dan?
Een stedebouwer van een grote gemeen
te gaf ons eens het antwoord: „Omdat
we zonder meer een heleboel willen bou
wen mooi of niet." Toen hem ge
vraagd werd waarom dan niet wat meer
variatie in de opstellingen van de blokken,
waarom in plaats van de rijen niet eens
een andere vorm. zei hij: „Dat kan niet,
want de kraan, die het ene blok giet, kan
voor het gieten var) het andere blok niet
zover reiken.
Verplaatsen we de kraan, dan kost dat
geld. Inderdaad, in zekere zin bepaalt de
reikwijdte van de giek van zo'n kraan de
afstand tussen twee flats..." (die nog een
halve eeuw zeker moeten staan).
Dat zeggen we dan in een tijd waarin de
techniek nauwejijks grenzen kent en de
mens op 't punt staat een ander mens
naar de maan te schieten.
Kan best zijn, zeggen andere stedebou
wers, maar 't kan nu eenmaal niet anders,
bovendien krijgen we onze normen voorge
schreven zoveel woningen, zóveel groen,
zoveel geld;
Dat is woningbouwbeleid. Tegen dit be
leid groeit het verzet. Dit beleid zal ons na
melijk in een enkele jaar tienduizenden
woningen nalaten, die in een nabije toe
komst conglomereren tot een levenloze be-
tonmassa, waar we voorlopig nog niet van
af raken. Niet de mens bepaalt op dit
ogenblik zijn leefmilieu, maar de rekenli-
niaal die vanuit Den Haag op maat is ge
zet.
Met grote nadruk stellen steeds weer de
opposanten dat wij voor de nabije toekomst
niet alleen rekening moeten houden met
meer mensen, maar ook met een toene
mend aantal wénsen.
Er zou een einde kunnen komen aan de
eindeloze discussie, als onomstotelijk zou
kunnen komen vast te staan, dat er werke
lijk geen betaalbaar huis zou kunnen wor
den gebouwd als we afwijken van de uni
formiteit van de pijpenladen.
Maar dat is niet zo. In verschillende ge
meenten van Nederland zijn experimenten
begonnen die bewijzen dat we met vrijwel
dezelfde kosten (ruimte inbegrepen) woon
vormen kunnen creëren die in de mense
lijke samenleving functioneel zijn. Maar
het is wel een kwestie van denken door
denken en niet de weg van de minste weer
stand kiezen: het monotone woonblok,
waarvan er al duizenden zijn neergezet.
„Als we de mensen niet gauw iets an
ders kunnen bieden dan dat ene laatje,
dat gelijk is aaii al die andere laatjes uit
de grote kasten als we ze dwingen in te
gaan in dat ene mootje van die eindeloze
koek, waarin alle creativiteit wordt uitge
bannen en we allemaal anoniem zullen
blijven, moeten we de consequenties aan-
aanvaarden", zegt men bij de Stichting
Nieuwe Woonvormen *n groep van pro
gressieve architecten en stedebouwers.
Eén van die consequenties is, dat de
mensen hun huizen, zodra ze maar even
vrij zijn, zullen ontvluchten met auto's,
caravans, tenten.
Deze week werd de RAI-tentoonstelling
van caravans gesloten met een recordbe-
zoek. Er werden goede zaken gedaan. Op
de affiche van deze RAI zagen We de
slagzin: Fijn...wegwezen...ieder week
end".
Het is misschien niet iedereen opgeval
len. maar achter deze commercieel slim
bedachte slogan schuil iets wrangs.
In de nieuwbouwwijken van onze steden
en grote dorpen geldt het kennelijk allang
niet meer dat „my home ray castle" is.
Tegen die ontwaarding richt zich terecht
in breder wordende lagen het verzet.
Het wapen-embargo, dat De Gaulle tegen
Israël uitvaardigde en dat vooral in Frank
rijk een storm van reacties heeft uitgelokt,
heeft nu reeds een duidelijk negatief en
positief aspect gekregen. Nu er geen vlieg
tuigen, onderdelen en munitie meer naar
Israël kunnen worden uitgevoerd, dreigen
voor de Franse industrie forse financiële
stroppen, waarvan nog bij benadering niet
te zeggen valt, wat die zullen betekenen
voor de Franse economie. Het is namelijk
nog zeer onzeker of Frankrijk een andere
afnemer zal kunnen vinden.
Frankrijk bezit een Voortreffelijke tech
nische industrie, maar het is altijd voor
deze industrie een handicap geweest, dat
buitenlandse afnemers in de regel enigs
zins gereserveerd zijn. Sociale onrust heeft
daartoe in niet geringe mate bijgedragen.
Nu De Gaulle met zijn autocratische ma
nier van ingrijpen de gereserveerdheid nog
doet toenemen, is de kans groot, dat
Frankrijk in de toekomst wel eens een or
der, die het land graag zou hebben, zal
moeten missen.
Dat is het negatieve aspect van de poli
tiek van De Gaulle. Frankrijks economie
is gebaat bij meer vertrouwen en stabili
teit.
Een positief aspect van het embargo is
een nieuwe impuls voor de Israëlische in
dustrie. Israël is sinds 1948 militair en in
dustrieel. maar vooral mentaal sterk ge
worden door maatregelen die regering en
volk dwongen zich onafhankelijk te maken.
De Israeli's kennen het klappen van de
zweep. Al eeuwen voordat zij de onafhan
kelijkheid over een eigen staat konden uit
roepen had men de Joden gedwongen te
zoeken naar andere bestaansmogelijkheden
en een effectief gebruik te maken van hun
intellect. Of. zoals een Israëlische hoogle
raar het onlangs zei: „Het embargo van
Frankrijk zal helpen onze belangrijkste
hulpbron te ontwikkelen onze hersens".
Algemeen is de verwachting dat Israël
binnen enkele jaren zijn eigen vliegtuigen
maakt. Hoe complex en gecompliceerd de
ontwikkeling van vliegtuigen ook is —van
een volk dat woestijnen veranderde in
groene oasen, mag men onder deze druk
zoiets verwachten. In Israël is al gezegd,
dat nog eens zal blijken dat De Gaulle Is
raël een goede dienst bewezen heeft.
Ceventh Army Training Center Grafen-
wöhr. De helikopter heeft zich in de
loop der jaren ontwikkeld van een vrij on
schuldig hulpmiddel voor het snelle ver
voer van kleine vrachten en personen door
de lucht tot een bijzonder effectief en ge
vaarlijk tactisch wapen dat, met de nodi
ge kennis van het terrein en een goede in
formatie over de sterkte van de aanvaller,
in de handen van een fantasierijk com
mandant vaak talrijke voordelen kan heb
ben boven de normale conventionele ge
vechtsvoering. Hoe doeltreffend dat nieu
we wapen, al geruime tijd in de Vietnam-
oorlog gehanteerd, maar voor het eerst in
Europa tijdens de grote Amerikaanse ma
noeuvres „Refolger I" getoond, wel kan
zijn, hebben wij ervaren tijdens een lucht
landingsdemonstratie op het oefenterrein
van het Zevende Amerikaanse leger bij
Grafenwör waar vele prominente NATO-
leiders zich voor het eerst op de hoogte
konden stellen van een tot dusverre in Eu
ropa nog niet vertoonde aanvalstactiek.
Bij het observeren van de operatie, die
feilloos was getimed, viel op de eerste
plaats de grote waarde op van de snel
heid en de beweeglijkheid die resulteerden
in een volkomen verrassing. Het voordeel
van het gebruik van helikopters 'bleek
voorts uit het feit dat de aanvallers die
door de lucht naderen, gemakkelijk vlak
naast of dicht in de buurt van het aan te val
len doel kunnen komen zonder noemens
waardige hinder van luchtafweer.
De aanvallers kunnen voorts vijandelijke
stellingen en versperringen gemakkelijk
omzeilen. Zij kunnen verder ook, door
handig gebruik te maken van het weer
laaghangende wolkendekken en mistban
ken en van de bodemgesteldheid heu
velpartijen en bossen hun doel zo lang
mogelijk geheim houden en ten slotte kan
men met helikopters, waarvan de Ameri
kanen vele verschillende typen bezitten,
snel en gemakkelijk versterkingen, aan
voer van voedsel en munitie en de afvoer
van gewonden, regelen.
Bij een aanval door de lucht, met het
doel infanterie op of bij het doel neer te
zetten, wordt gebruik gemaakt van een ge
combineerde actie van straaljagers en
bombardementsvliegtuigen en helikopters
voor troepentransport en het overbrengen
van materiaal, al of niet nog voorbereid
door een bombardement door veldgeschut
of houwitsers.
Dij de demonstratie bij Grafenwöhr
werd de veronderstelde vijandelijke
stelling, op enige honderden meters af
stand van de tribune met waarnemers,
eerst verkend door een verkenningsvlieg
tuig. Vervolgens kwam een groep Huey
Cobra helikopters, met zware mitrailleurs
uitgerust, de stellingen onder vuur nemen.
Daarna werd door een tweede groep Co
bra's een nevelgordijn gelegd tussen de
aanvallers en de vijandelijke doelen. Om
de vijand verder nog iedere mogelijkheid
tot afweer te ontnemen, vlogen daarna
nog gewapende helikopters al schietend
over de stellingen. Met een bombarde
ment door 155 mm kanonnen die in drie mi
nuten 500 granaten op het doel afschoten,
werden de verdedigers „murw" gemaakt
voor de aanval die direct daarop vanuit
tientallen helikopters, geland bij de doelen,
door infanterie werd ingezet. Inmiddels
kwamen zware Chinook helikopters kanon
nen en voertuigen aanbrengen.
Tijdens de landingen werd door vuur
vanuit andere gewapende helikopters de
aanval gesteund. Munitie, levensmiddelen,
delen van pontonbruggen, alles werd daar
na door de lucht naar het doel gebracht.
Gewondenafvoer en afvoer van beschadig
de toestellen was een karwei waarvoor de
piloten van de helikopters, onder wie veel
negers, hun hand niet meer omdraaiden.
Alle onderdelen van de actie vergden
niet meer dan enige minuten tijd.
Juist die snelheid waarmee een dergelijke
aanvalsactie kan worden ondernomen kan
de helikopters tot een zeer gevaarlijk wa
pen maken.
De aanvallen door de lucht met helikop
ters worden veelal ondernomen met een
of meer squadrons luchtvacallerie. Een
squadron bestaat uit drie luchtcavallerie-
eenheden. Zo'n eenheid bestaat uit twee
helikopters met stafofficieren en personeel,
tien lichte gewapende verkenningshelikop
ters en tien van zware wapens voorziene
hefschroefvliegtuigen en voorts nog vijf
helikopters voor troepentransport.
'I ..JML
Een Chinook-helikopter vervoert een 105 mm houwitser door de lucht naar de aanval
lende troepen. Onder het kanon de mand met munitie. De helikopter zet eerst de
mand af, daarna het kanon, vliegt een paar meter door en daalt dan om de bemanning
gelegenheid te geven uit te stappen. De hele landingsoperatie neemt nauwelijks twee
minuten in beslag.
Tableau waarop de formatie van een Air Cavalry Troop is afgebeeld. De militairen
aan weerszijden van het bord geven aanwijzingen tijdens de explicatie op het oefen
terrein Grafenwöhr.
Bemanning van een Huey-helikopter bezig met het klaarmaken van de toestellen die
worden voorgevlogen tijdens de Air Mobile Demonstration, die door vele tientallen
NAVO-prominenten werd bijgewoond.
^Foals gezegd is deze nieuwe aanvals-
techniek in de handen van een kundig
gevechtsleider een gevaarlijk en veelal
ook doeltreffend wapen. Voor de verdedi
ging lijkt een helikopteraanval echter, zo
als militaire deskundigen ons verzekerden,
minder geschikt. Vandaar dan ook dat er
van Nederlandse zijde, waar men overi
gens vol lof was over het tentoongestelde,
geen positieve uitlatingen konden worden
gedaan over de mogelijkheden van de aan
schaffing van zwaardere helikopters dan
nu in gebruik zijn, de Alouette III. Toch is
bij oefeningen te velde, hier en vooral in
Duitsland, wel gebleken dat een zekere
aanvulling, zij het alleen voor troepentran
sport, met zwaardere helikopters, zeker
welkom zou zijn. De mobiliteit van onze di
visies zou er in ieder geval door kunnen
worden verhoogd.
uit (N.I.W)
Een onzer verslaggevers die dezer dagen in Duitsland
de militaire luchtvaart-Mshow" van de Amerikanen
bijwoonde, kreeg o.m. ook de gelegenheid voor een
bezoek aan de Münchener fabriek waar op het ogen
blik de nieuwste Leopard-tanks „van de band" rollen.
Deze tanks, bestemd voor de NATO-verdediging heb
ben een (volledig uitgerust) gewicht van 39,6 ton,
een lengte van 9.54 meter, een breedte van 3.25
meter en zijn 2.85 m hoog. De topsnelheden variëren
van 65 tot 75 km per uur. Andere gegevens zijn:
motor: Daimler- Benz, 830 pk. Brandstoftank 970 liter,
verbruik 100 liter op 170 km. Actieradius 580 km.
Duikdiepte zonder telescoop 2.20 meter en met tele
scoop 4»/2 meter. Hoofdbewapening: kanon 105 mm,
3 soorten munitie, 8-10 schoten per minuut. Munitie-
voorraad 60 granaten. Secundaire bewapening: mi
trailleur voor grond- of luchtdoelen, kaliber i/7,62
met een munitievoorraad van 5500 kogels.
DAF-fabrieken in Eindhoven gaan
met nog een aantal Nederlandse be
drijven zoals Philips, Holland Signaal, Ver-
olme, Wilton Fyenoord, in de komende
vier jaren de voornaamste partners wor
den van de Duitse Krauss Maffei-fabrieken
in München bij de bouw van 415 Leopard-
tanks, die voor rekening van het Neder
landse leger zullen worden gefabriceerd.
Deze bedrijven, nog aan te vullen met een
aantal kleinere ondernemingen, zullen ook
hun bijdragen leveren aan nog eens 65
tot 135 tanks waarvan over de levering
aan ons land nog onderhandelingen gaande
zijn.
In totaal zijn met deze orders zo'n 160
miljoen gemoeid. Daarboven heeft de Duit
se Bondsregering zich, voordat de contrac
ten voor de bouw van de tanks werden
afgesloten, nog verplicht tot een bedrag
van circa 200 miljoen aan orders in de ci
viele sector in ons land te plaatsen. Die
hebben voornamelijk betrekking op de le
vering van elektro-technische apparatuur,
textiel, chemische produkten en artikelen
in de sector van de lichte metalen. Duits
land zal voorts ook in ons land orders
plaatsen voor de aankoop van munitie en
elektronische apparatuur voor de verbin
dingsdiensten van het Duitse Bondsleger
en de marine.
Door al deze overeenkomsten zijn de
compensatie-orders die Duitsland, in rui!
voor onze miljoenenopdrachten, in ons land
heeft geplaatst tot circa 80 pet van het
totale bedrag opgevoerd. Al de leveringen
van grote en kleine bedrijven, ook uit an
dere landen dan Nederland zoals die van
de Oerlikon-fabrieken in Zwitserland, in
totaal zo'n 2500, stromen allemaal in Mün-
chen-Allach samen waar Krauss Maffei
uit een biina ontelbaar aantal onderdelen
de Leopard samenstelt.
Met de ontwikkeling van deze tank, die
door militaire deskundigen uit vele Nato-
landen nu zo langzamerhand wel als de
beste en de snelste wordt geacht, is de
wetenschappelijke staf van Krauss Maffei
naar de voorzitter van de directieraad dr.
Wolf ons tijdens een tweedaags bezoek aan
de fabriek in München vertelde, al vanaf
1960 bezig. Vele onderzoekingen en be
proevingen hebben plaats gehad voordat
men met deze tank op de markt verscheen.
Het is dan ook, afgezien van de onder
zeeërs die reeds aan Noorwegen werden
geleverd, het eerste spectaculaire produkt
dat het na-ooriogse Duitsland op het ge
bied» van de zware bewapening levert.
lyïet de fabricatie van de standaard-Leo-
pardtank, die ook naar België (335
stuks) en Noorwegen (75 stuks) en in de
nabije toekomst vermoedelijk ook naar De
nemarken gaat, is Krauss Maffei nog niet
aan het eind van haar tank-bouwprogram
ma gekomen. Men heeft ook nog een zware
bergingstank ontwikkeld die wat beweeg
lijkheid. snelheid, duikmogelijkheden en
bescherming tegen A.B.C.-wapens (atoom,
biologische en chemische wapens) dezelf
de mogelijkheden biedt als de gevechts
tank. De kraan die op deze tank is ge
monteerd kan lasten tot 35 ton torsen zo
dat het mogelijk is in het terrein bescha
digde geschutstorens of motoren uit de
tanks te lichten en er nieuwe voor in de
plaats te zetten. Ook kan deze bergings
tank gebruikt worden als bulldozer of
graafmachine.
Binnenkort komt Krauss Maffei ook uit
met een nieuw type brugleggende tank. Die
zal in zoverre van de reeds lang bij de
genie in gebruik zijnde brugleggende tank
verschillen dat de brugsegmenten niet
meer omhoog scharen bij het uitklappen,
maar liggend over elkaar heen schuiven.
Het voordeel van deze versie van een brug
leggende tank, is dat men voorkomt dat
de positie van de tank, die zich in normale
toestand vaak nog wel achter struiken of
heuvels kan verschuilen, bij het uitscha-
ren waarbij een hoogte van twintig meter
wordt bereikt, verraden wordt.
Ook voor deze tank is bij de Nederland
se legerleiding grote belangstelling. Er
zijn dan ook reeds onderhandelingen gaan
de tot aankoop van deze nieuwe versie van
de brugleggende tank die vooral in ons
land goede diensten zou kunnen bewijzen.
Het assembleren van de Leopardtank in
Duitsland blijkt ruim 15 pet goedkoper te
zijn dan wanneer de Leopard elders, bij
voorbeeld in ons land, zou moeten worden
gefabriceerd. Ook verder is de tank goed
koop, al kost hij altijd, voor ons land al
thans nog zo rond de 850.000 gulden per
stuk. De fabriek garandeert 2000 km of
een half jaar. Bovendien is een grote on
derhoudsbeurt maar eens in de zeven of
acht jaar nodig. De landen die de Leopard
hebben gekocht krijgen voorts nog een
grote voorraad aan onderdelen zodat ver
vanging daarvan te allen tijde mogelijk is.
Altans in vredestijd. Voor de levering van
vervangende delen van de tank in oorlogs
tijd zijn nog geen bindende afspraken ge
maakt.
Dehalve de tanks, die overigens maar
10 pet van het fabricatieprogramma
van Krauss Maffei uitmaken, heeft de
Münchense fabriek nog een belangrijk ci
viel programma op stapel staan zoals de
bouw van locomotieven en machines voor
de vervaardiging van kunststoffen waar
aan ook door Nederlandse fabrieken kan
worden deelgenomen.
De bouw van tanks is overigens voor
Duitsland politiek gezien een tere zaak. In
vele landen is men het verledei nog niet
vergeten, maar nu Duitsland ook in de Na-
to zit, willen velen daar wel overheen ko
men. Toch blijft men voorzichtig en dat
houdt in, dat men niet levert aan landen
die bij de huidige politieke spanningen be
trokken zijn. Naast de brugleggende tank
en de bergingstank heeft Krauss Maffei
ook nog de plannen en tekeningen klaar
voor de bouw van een tank voor luchtaf
weer, de zogenaamdë „Flakpantzer". Die
komt echter, met een zeer dure elektroni
sche apparatuur en Oerlikonkanonnen, op
ruim 2Vi miljoen gulden. Deze tank kan pas
in 1972 in serie worden gebouwd.
\Tomenteel wordt de „kuip" of het chas-
sis van de Leopard nog bij Blohm en
Voss in Hamburg vervaardigd of liever ge
zegd: gegoten. Zodra echter de bouw van
tanks voor Nederland aan de orde komt,
en men is daar nu zo langzamerhand al
aan toe, dan gaat DAF in Eindhoven deze
gigantische kuipen leveren. Overigens, de
eerste Leopards worden niet voor oktober
in ons land verwacht. De produktie zal
aanvankelijk in de orde van grootte van
zo'n tien tanks per maand geleverd kunnen
worden, in een later stadium tot 30 35
stuks per maand.
Voordeel van deze tank is, dat hij over
tien jaar nog modern genoemd kan worden
want het bouwschema is zo uitgedokterd,
dat steeds nieuwe ontwikkelingen, we den
ken daarbij aan richtmiddelen en elektro
nische apparatuur, kunnen worden toege
past. Men maakt de tank, die thans voor
het noordelijke deel van de NATO als
standaard zal gelden, overigens ook in
Duitsland in de verwachting, dat hij nooit
in een strijd gebruikt zal. behoeven te wor
den. Men moet dan ook het geld, voor de
ze in wezen gruwelijke bewapening, zien
als een soort levensverzekering, een ge
dachte die gelukkig ook in Duitsland sterk
leeft.
