Eenheid van
geheel
Nieu iv-G u inea
realiteit van toekomst
Hungry
Censuur won
in 1968 terrein
De andere kant van het
W est-Irian-vraagstuk
«B1m
Vrije woord weer besnoeid
...om zéker
te zijn
In Nederland realiseert men zich te weinig, dat het grote eiland Nieuw-Guinea behalve West-lrian ook nog een
oostelijke helft heeft, die door het Australische bestuur wordt rijp gemaakt voor onafhankelijkheid. Het is bijzon
der belangrijk daarbij stil te staan, al is het alleen vanwege het feit, dat de in de vorige eeuw door aartskolonialis-
ten getrokken strakke lijn, die de grens tussen West- en Oost-Nieuw-Guinea voorstelt, in laatstgenoemd gebied
niet als een vanzelfsprekendheid wordt ervaren. Een discussie over de toekomst van West-lrian is derhalve weinig
reëel - ja, zelfs een voortzetting van de conservatieve koloniale lijn - wanneer er gemakshalve moor van wordt uit
gegaan, dat het voorgoed samengaan van West-lrion met Indonesië onvermijdelijk is.
Kadervorming
Irreële grens
Vakmanschap
is
meesterschap
Bierkenners
vragen
Hereniging
ONE need only spend a
few minutes with the
West Papuan refugees in
hiding on the New Guinea-
West Irian border to realise
that something is seriously
wrong.
Vluchtelingen
MARRY
'n.v. verzekerings
maatschappij
west blaak 22-r'dam
tel.010-110004*
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1969
Tijdens mijn reis door Australisch Nieuw-Guinea ervoer ik, dat er nog een an
dere mogelijkheid is, die, los gezien van de politieke koehandel van het ogen
blik, niet alleen veel meer voor de hand liggend is, maar die zich als de reali
teit van de toekomst aandient. Ik doel hierop het samengaan van de beide
eilandhelften, hetzij in federatieve vorm (hetgeen het meest waarschijnlijk lijkt),
hetzij als eenheidsstaat.
Tijdens een recente zitting van de De
kolonisatiecommissie van de Verenigde
Naties werd Australië enerzijds aan
gemaand om spoed te betrachten met
het onafhankelijk maken van het Ter
ritory of Papua and New Guinea en
anderzijds geprezen voor de wijze
waarop het dit gebied bestuurt. Deze
aanmaning en lof in één adem heeft
bij nadere beschouwing iets tegenstrij
digs en dat geeft precies weer hoe wei
nig benijdenswaardig Australie's taak
in Nieuw-Guinea is in deze tijd waarin
het antikolonialisme wel eens een lich
te ondertoon van hysterie heeft. Austra
lië verdiende zijn lof van de Dekoloni
satiecommissie omdat het de ontwikke
ling van Oost-Nieuw-Guinea in al zijn
facetten zo grondig aanpakt. Daarbij
staat duidelijk de gedachte voorop, dat
men het gebied niet halsoverkop in een
onafhankelijkheid wil storten die
slechts een Kongo-achtige chaos tot ge
volg kan hebben. Maar wanneer de
Dekolonisatiecommissie tevens aan
dringt op haast, bedoelt zij in feite
zo'n overhaast verleende onafhanke
lijkheid met daaraan inhherent het ri
sico van chaotische toestanden, die op
hun beurt van Oost-Nieuw-Guinea de
inzet zouden maken van het grimmige
getouwtrek tussen de wereldmachten.
Wat zich nu afspeelt in de Dekolonisa
tiecommissie zou daarvan dan pas het
voorspel zijn.
Australië heeft het grootste belang
bij een stabiele politieke toestand op
het grote eiland aan zijn noordkust. Het
zal zich door intimidaties dan ook zeer
zeker niet laten verleiden tot een in
grijpende wijziging van de politieke
koers, die het tot dusver ten aanzien
van Oost-Nieuw-Guinea heeft gevoerd.
De grondige aanpak, die veel tijd
vraagt, blijft dus het parool. Australië
ziet echter in, dat het concessies moet
doen en wel in die zin. dat het zijn gi
gantische taak met gigantischer mid
delen uitvoert dan tot nog toe. Zo'n
gigantisch middel is het recente vijf
jarenplan voor Oost-Nieuw-Guinea dat
een bedrag van niet minder dan 1 mil
jard Australische dollar (4 miljoen gul
den) omvat. Door dergelijke kapitalen
aan te wenden kan men wellicht de tijd
die men oorspronkelijk dacht nodig te
hebben, enigszins verkorten zonder
nochtans de gedachte van de grondige
voorbereiding prijs te geven.
Een van de zeer belangrijke taken is
het kweken van een inheemse intelli
gentsia, die in staat is het land leiding
te geven. Dat maakt onder meer een
uitbouw van de hogere onderwijsfacili
teiten noodzakelijk. Sedert enige jaren
is in Port Moresby zelfs een universi
teit, de University of Papua and New
Guinea.
Ook aan de praktische vorming wordt
door 't Australische bestuur veel gedaan.
Zowel op de départementskantoren in
het bestuurscentrum Konedobu als op
de districtskantoren zag ik op alle af
delingen jonge inheemsen, die door
blanke deskundigen worden opgeleid
voor sleutelposities in het te zijner tijd
onafhankelijke Oost-Nieuw-Guinea. Ik
kreeg echter de indruk, dat de vorming
van inheems kader in het particuliere
bedrijf nogal wat te wensen overlaat.
Ook aan de politieke voriping van
de bevolking wordt gewerkt. Op plaat
selijk niveau zjjn er bestuursraden, de
„local government councils", terwijl er
voor het gehele Territory een 94 le
den tellende volksvertegenwoordiging
is, het House of Assembly, die wetge
vende bevoegdheden bezit en enige ma
len per jaar in Port Moresby bijeen
komt.
ADVERTENTIE
Het is geen sinecure om een bevol
king van honderden verschillende stam
men, die bovendien elk een eigen taal
spreken, tot een nationale eenheid te
smeden. Vooral niet wanneer een groot
deel van die bevolking nog in het ste
nen tijdperk leeft. Er komen echter
steeds meer inheemse politici, die in
staat blijken over de enge grenzen van
dorp, clan of district heen te kijken.
Hun politieke bewustzijn is nationaal
en zij realiseren wat volledige onaf
hankelijkheid betekent. Het is niet ver
wonderlijk, dat het juist deze snel
groeiende politieke elite is, die zich het
sterkst voor West-lrian interesseert. Zij
zien het irreële in van een grens, die
Nieuw-Guinea als een mes in tweeën
hakt en beschouwen de bewoners aan
gene zijde van die grens als broeders.
In de South Pacific Post", een in
Australisch Nieuw-Guinea verschij
nende krant, verscheen in november
jl. een serie artikelen van de hand, van
een journalist, die een bezoek had ge
bracht aan de kampen in het grens
gebied waarin vluchtelingen uit West-
lrian leven. De reeks trok sterk de
aandacht en kwam zelfs in het House
of Assembly ter sprake.
f*
Hun betrekkelijke onervarenheid in het
slimme spel, dat in de „beschaafde"
wereld voor politiek doorgaat, is voor
de zwarte politici van Oost-Nieuw-Gui
nea in zoverre een voordeel, dat zij ten
aanzien van bepaalde zaken een even
simpele als vlijmscherpe logica ten
toonspreiden.
Dat geldt bijvoorbeel met betrekking
tot de eerdergenoemde grens; het feit
dat die grens er nog steeds is bewijst
volgens hen, dat het kolonialisme op
Nieuw-Guinea nog steeds niet heeft af
gedaan. Een men dient daarbij te be
denken, dat deze mensen geen onder
scheid maken tussen blank of bruin
kolonialisme. Ook in dat opzicht ver
schillen zij aanmerkelijk van de politici
in het erfelijk belaste Oude Westen. Ko
lonialisme is voor hen veeleer een zaak
van onderdrukking en uitbuiting van 't
ene volk door het andere, ongeacht de
huidskleur, en wat dat betreft zijn de
berichten over de behandeling van het
broedervolk in West-Nieuw-GuGinea
door Indonesië voor hen maatgevend.
„Zodra dit land onafhankelijk is, gaat
mijn partij werken aan de hereniging
van het hele eiland". Dit verzekerde
mij de 24-jarige Michael Somare, die ik
tijdens mün reis bezocht in zijn woon
plaats Wewak, een havenplaats aan de
noordkust, niet zover van de grens met
West-lrian. Aan deze uitspraak kan
men veel betekenis hechten, omdat de
even jonge als scherpzinnige politicus
Somare aan het hoofd staat van de
tien man sterke fractie van de oppositio
nele Pangu Pati in het House of As-
Here ore commamHes of intel
ligent, f«ït«€s<! crtd obh jwopit who
hove faced death, imfmsonmertt, mol-
c*sd repression in the?*
homefcmd.
TNev have lied to W-two nie&is m tin
j. te $eek sar^fuorv, enough vsgf-u.-bios for
3 be hi&M ft&s ihc 48 y<Mr
m string m oamps at iafher told roe
Sekotcfttau,
Wftris and Kerfoc is m shor* <uo-
this oppressed ïi5y Wfe'and''?
rrniivnty a re hMlng eat so that thf
«d hopeg democracy can hat%hv
tötay m>' day y.o r to
Oiie day 1 -
ktötê. föft, Wednesday, N6,
ike jackals
in the jungle
sembly.
Van de politieke partijen in het Ter
ritory is de Pangu de voornaamste en
zonder twijfel meest „volwassen" par
tij, die een belangrijke rol lijkt te zijn
beschoren in de toekomst wanneer het
gebied onafhankelijk is. Toen ik Somare
bezocht was hij juist teruggekeerd van
een lezingentournee in Australië. We
hadden een lang gesprek tijdens hetwelk
hij zich weinig ingenomen toonde met
de politiek van volstrekte neutraliteit,
die Australië inzake de kwestie West-
lrian volgt. Het House of Assembly kan
op dit terrein weinig ondernemen om
dat de buitenlandse jolitiek buiten zijn
bevoegdheden valt.
Het akkoord van New York, waarin
de rechten van het volk van West-lrian
geregeld worden (zonder dat Indonesië
zich daar overigens veel van heeft aan
getrokken), vond hij nauwelijks inte
ressant omdat het niet raakt wat vol
gens hem de kern van de zaak is, na
melijk dat de beide eilandhelften bij
elkaar horen.
Michael Somare belijdt zijn sympa
thie voor de bewoners van West Irian
niet alleen met de mond. In het House
of Assembly heeft hij, ook na mijn be
zoek, al enkele malen geïntervenieerd
ten gunste van de politieke vluchtelin
gen, die ook nu nog regelmatig uit
wijken naar Australisch gebied.
Van John Guise, de Speaker van het
House of Assembly (een functie die
vergelijkbaar is met onze voorzitter
van de Tweede Kamer), is bekend, dat
hij eveneens bijzonder sympathiek
staat tegenover het broedervolk van
West-Nieuw-Guinea. Ook dat is veelzeg
gend, omdat Guise misschien wel de
meest invloedrijke inheemse politicus
in het Territory is. Zo zijn er nog wel
meer voorbeelden te noemen en er is
voldoende aanleiding om met zekerheid
te kunnen zeggen, dat deze tendens
zich in versterkte mate zal voortzetten.
De hoeveelheid inheems politiek kader
neemt namelijk voortdurend toe en het
zal voor Australië steeds moeilijker
worden het heilige huisje van zijn neu
traliteitspolitiek overeind te houden. Het
heeft daarbij bovendien het nadeel, dat
de Australische bevolking over het al
gemeen weinig met Indonesië opheeft.
Zowel in Australië als in Australisch
Nieuw-Guinea ontmoette ik verscheide
ne blanken, die de aanwezigheid van
Indonesië aan Australië's achterdeur
als een reële bedreiging ervaren.
Australische en Indonesische ambte
naren hebben in het afgelopen jaar de
grens tussen Oost- en West-Nieuw-Gui
nea nauwkeurig vastgesteld. Op bij
staande foto ziet men de Australische
minister van Buitenlandse Gebieden,
de heer C. E. Barnes (links) bij een
grenspaal, die in Wutung werd opge
richt., In de streek rond Wutung be
vinden zich veel vluchtelingen.
van nationaal denken, een gevoel van
verwantschap bestaat tussen de bevol
kingen van de beide delen vari Nieuw-
Guinea. Trouwens, in gesprekken met
vluchtelingen heb ik nimmer de klacht
gehoord, dat zij niet geaccepteerd wer
den. Daaruit blijkt, dat zelfs de huids
kleur al een belangrijk politiek wapen
kan zijn. Door alle vluchtelingen werd
mij verzekerd, dat het overgrote deel
,van de Westiriaanse bevolking fel anti-
Indonesisch is. De volksraadpleging,
die in augustus a.s. haar beslag moet
krijgen, is voor het volk van West-
Nieuw-Guinea de lang verbeide gele
genheid om de banden met Indonesië te
verbreken, aldus de vluchtelingen.
Een als de volksraadpleging voor de
bevolking 'n grote teleurstelling wordt?
Deze vraag is voor de bannelingen niet
moeilijk te beantwoorden, want zij hou
den er zich bij voortduring mee bezig.
„Als Indonesië ons geen eerlijke kans
geeft, zou er in West-Nieuw-Guinea wel
eens een bloedige opstand kunnen uit
breken. Het is ons land, wij zijn er thuis
wij kennen de jungle, en we zouden het
de Indonesische militairen wel eens heel
lastig kunnen maken". Naar mij ver
der verteld werd liggen er in het ge
bied zelf uitgewerkte plannen gereed
voor de voortzetting van de strijd zo
dat noodzakelijk mocht zijn. Ook is er
een ondergrondse beweging, die overal
haar steunpunten heeft en die via aller
lei kanalen contact met de buitenwe
reld houdt. Papoea-leiders in Neder-
Biafra" al eens gebezigd...
ADV F'.RTENTl E
yecC-Ivé os
bitter, edttc&ifcsa Ch&rs
nmtwiht's,
This iv a hap*, tbst
will not new he realia-
cd Ihftrtf U a
complete of
oiaciai attlt«de
they arc allowed ia
tak? rhs'u j>-' >.<•- m urn
m-&\ society,
have
and rinrw bm
we are prepared m
build a medical dcnlro
and se.aad da
ra 11 no Governurrt
will ghe u$ bcohs pan -
cJ l s arid. JÈJX* he éus --K i
They ah rtepon h>
the nmzol post and arc
-old fiiUÏCTi ia Suk-
amapyrh.
Tr.j>t*ad come
herd and are then uim-
ady distributed to-
alhzx u&mpu
biul U xrc
-Vinnen and eMiaren,
.hey are ueualiy kept
at Wntnxver Camp an
Dm of thf new arri
vals. n>as a pel i* am an
maipiate with uniform
and rifle, a Mauser
type which w&s later
intudcd in tu I. be biiilWe
wHies as pars
net, aheyt»*4 w
Jakarta so 1 came
ever the border yb.th
my family.
"My application for
asylum was refused:;
"Bo wo name into the
hush and have hv»d
here like pigs for the
last 18 months.
This man has a
daughter, aged 1% whv
is engaged h> a Euro
pean rrsklCbt of Nev.
Goinoa,
Bot beth he and ht
-U h ier have been
must pot
■-saigasÉaÈsÉBsÈ»
Een factor van groot belang wordt
gevormd door de in Oost-Nieuw-Guinea
verblijvende politieke bannelingen, die
daar uit Wet-Irian zijn heen gevlucht.
Enkele tientallen van hen hebben poli
tiek asiel gekregen maar velen verblij
ven ook, vaak onder erbarmelijke om
standigheden in kampen in het „nie
mandsland" tussen Oost- en West-Nieuw
Guinea.
De vluchtelingen aan wie asiel is
verleend hebben moeten beloven, dat
zij zich niet met politieke activiteiten
zullen bezig houden. Het bloed kruipt
echter waar het niet gaan kan en de
bannelingen trachten voor hun land-
.enoten te doen wat mogelijk is, waar
bij ze niet zelden worden geholpen door
ie bevolking van het gebied waar ze
gastvrijheid genieten. Dat laat.'te duid',
er op, dat er, ook beneden het niveau
brand-, inbraak-, storm-en glasverzekering,
wettelijke aansprakelijkheid voor particu
lieren en rechtsbijstandverzekering, onge
vallen-, ziekte-en ziektekostenverzekering,
reisverzekering
vraagt uw assurantieman of
rechtstreeks:
Zowel in 1964 als in 1968 werden in Australisch Nieuw-Guinea algemene ver
kiezingen gehouden voor het House of Assembly. Tot in de meest primitieve
dorpen waren deskundig bemande stembureaus. Met dit geslaagde voorbeeld
voor ogen is het voor de Westiriaanse bannelingen in Oost-Nieuw-Guinea
moeilijk te bevatten, dat de volksraadpleging m hun eigen land niet op
dezelfde wijze zou kunnen worden gehouden
NEW YORK De zaak van de vrije informatie heeft in 1968 meer verliezen
geleden dan winst geboekt Het meest dramatische censuurverhaal heeft Tsje-
cho-Slowakije opgeleverd, waar de pogingen van het naar hervormingen stre
vende bewind om zijn informatiemedia meer vrijheid te geven, verpletterd
werden door de Sovjet-wapens.
Het totale wereldbeeld van de censuur verandert van jaar tot jaar zelden in de
goede richting. In 1968 was het grotendeels dezelfde geschiedenis met een paar
variaties.
De vormen van de censuur zijn subtieler geworden, met ontwikkelingen als het
hinderen van journalisten, beperkingen opgelegd aan de informatiebronnen, be
dekte bedreigingen en de zogenaamde „verantwoordelijkheidscensuur", waarbij
een journalist verantwoordelijk wordt gesteld en boeten moet voor de gevolgen
van het berichten van zaken die het bewind niet aanstaan.
De Sovjet-autoriteiten maakten het
overduidelijk, dat de opheffing van de
censuur op pers, radio en televisie een
aspect was van de Tsjechoslowaakse
hervormingen /lat hun het meest irri
teerde.
Na de bezetting herstelde de Tsje-
choslovaakse regering geleidelijk
maar met tegenzin de barrières. In
september werd in een nieuwe pers
wet de censuur „tijdelijk" hersteld.
Kort voor de invasie begon vrijwillige
beknotting van de objectieve bericht
geving, maar Moskou was niet geluk
kig hiermee en volgens sommige com
munistische bronnen was dit een van
de belangrijkste factoren voor het in-
vasiebesluit.
Voor de invasie was er geen directe
censuur op uitgaande berichten. Daar
na trachtten de autoriteiten onofficiële
censuur te hanteren op foto's en wer
den hindernissen in de weg gelegd
voor de vrije transmissie van het
nieuws. Het werk van de buitenlandse
correspondenten wordt thans steeds
nauwlettender bekeken en van de in
houd kan de verlenging afhangen van
de vergunning om in het land te blij
ven.
In Moskou zelf is het moeilijker ge
worden om informatie-bronnen aan te
boren, hoewel er geen wezenlijke ver
anderingen zijn aangebracht in de
censuur/ Moskou kent thans geen di
recte censuur op uitgaande berichten,
maar onbevredigende berichten kun
nen leiden tot berispingen of uitwij
zing.
De persafdeling die met buitenland
se correspondenten te maken heeft,
deed een belangrijke stap om de con
trole op de bronnen te verscherpen,
door alle kopij te verbieden die voort
spruit uit contacten met particuliere
Sovjet-burgers.
De binnenlandse beperkingen ble
ven streng. Vijf schrijvers die zaken
publiceerden vÊelke als anti-Sovjet
werden beschouwd, werden gevangen
gezet of naar Siberië verbannen.
De beroering die in China gepaard
ging met de culturele revolutie werd
minder, maar de informatie was be
perkter dan ooit. De weinige buiten
landse journalisten die er nog zjjn
moeten zich beperken tot het geven
van informatie verkregen uit officieel
goedgekeurde bronnen, zoals de partij-
pers en het officiële nieuwsagenschap.
De correspondent yan Reuter bevind»!
zich sinds 1967 nog steeds in huisar
rest. v
In India is de toestand van vage
censuur onveranderd gebleven. Voor
de buitenlandse correspondenten is de
situatie vrij goed. Indië verandert de
berichten niet, maar alles wordt gele
zen en doorslagen gaan naar het kabi
net. De correspondenten mogen geen
gevoelige grensgebieden bezoeken.
Verder worden geen correspondenten
toegelaten in Nagaland of de Mizo-
heuvelen, waar het leger opstandelin
gen bevecht.
In Pakistan hebben de jongste poli
tieke demonstraties tegen president
Ajoeb Khan het gevolg gehad, dat, al
thans tijdelijk, de perscontroles wat
minder scherp zijn geworden.
Het grootste deel van de Pakistaan
se pers is gehoorzaam en kritiekloos
ten opzichte van Ajoeb.
Birma staat zelden een buitenlandse
correspondent in het land toe. Prins
Norodom Sihanoek laat hen bij spe
ciale gelegenheden toe als hij iets te
vertellen heeft.
Zuid-Korea kent geen eer in de
letterlijke betekenis des woords. maai
de regering manipuleert met het
nieuws, vooral in de binnenlandse
pers.
Nationalistisch China op Formosa
heeft geen censuur, maar de kranten
nemen zekere taboes in acht. Zij leveren
bijv. geen kritiek op grote politiek®
doeleinden, zoals de beloofde herove
ring van het vasteland van China.
De zaak van de vrjje informatie
heeft hier wat terrein verloren. Ih
Egypte worden alle uitgaande berich
ten nauwkeurig nagegaan en de cor
respondent blijft „blind", wat bete
kent dat hij nooit weeft wat er met zijn
bericht is gebeurd.
Geen buitenlandse correspondenten
worden in Syrië toegelaten.
De regels voor buitenlandse corre
spondenten in Saoedi-Arabië biyven
vaag en zijn verstrikt in de bureau
cratie.
De pers in de Libanon is de meest
vrije in het Midden-Oosten gebleven.
Andere Arabische landen bekijken
de berichten voor ze worden verzon
den.
Israël heeft censuur op alle uitgaan
de berichten en foto,'s die verband
houden met veiligheidszaken. Het
volgt dit beleid al 20 jaar. Tot de vei
ligheid behoren zaken als de bezette
Arabisch gebieden, immigratie, olie
en elk ander niet-militair bericht, dat
strategische veiligheidswaarde kan
hebben.
Een zware slag kreeg de pers in Pe
ru na een militaire staatsgreep. De
regering verbood een tijdschrift en
twee dagbladen. President Velasco
verklaarde, dat de regering kritiek
toestaat, maar geen genoegen neemt
met belachelijk makende kritiek of
gissingen over verdeling onder de mi
litairen. Evenmin wordt gebrek aan
eerbied geduld „voor het uniform dat
wij met veel eer dragen".
In Brazilië werd in december cen
suur ingesteld op uitgaande berichten,
maar een week later weer opgeheven.
Het congres was toen door de nieuwe
regering welke op de militairen steunt,
geschorst. Er bestaat in dit land een
strenge perswet welke de regering te
gen kranten kan gebruiken op elk
ogenblik dat haar dat goeddunkt.
Terwijl Nigeria in een burgeroorlog
is verwikkeld, legt de regering ln het
algemeen geen beperkingen op, behalve
dan dat ze het moeilijk maakt om de
gevechtszone te bereiken.
Zuid-Afrika heeft geen directe cen
suur, maar oefent controle uit door
middel van visa en verblijfsvergunnin
gen. Denis Lee Royle, fotoredacteur
van AP, van Britse nationaliteit, ge
vestigd in Johannesburg, moet elke
keer als hij het land heeft verlaten,
opnieuw vergunning aanvragen om
binnen te komen, hoewel BriWen dit
normaal niet hoeven. Bij zijn laatste
vertrek kreeg hij geen antwoord op
zijn aanvrage.
Rhodesië heeft nooit censuur gehad
ber geweigerd en in juni werd een
Britse televisie-ploeg werd in novem-
er geweigerd en in juni werd een
free lance correspondent tot verboden
immigrant verklaard. In het begin
van 1968 heeft de Rhodesische rege
ring de binnenlandse censuur opgehe
ven, maar er is zware druk.
Het censuurbeeld in Portugal ki
sinds Marcello Caëtano in september
premier is geworden enigszins veran
derd. De voorcensuur is gebleven,
maar de censor is wat milder gewor
den ten opzichte van binnenlands
nieuws en staat zelfs kritiek toe op be-
De enige andere landen in niet-
•ommunistisch Europa met binnen
ncise censuur zijn Griekenland en
Spanje.
''HWilm mi»
