Veenendaals
- dagblad
Scherp protest van Westen
in Moskou verwacht
Buiten
AUTO VERPLETTERD
TUSSEN 2 TREINEN
Geen afstand meer van
Jeruzalem en Golan
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
OOST-DUITSLAND SLUIT AF
Zeven doden na ramp op overweg
Taccomsat
gelanceerd
Nederlandse
schaatsers
op wereld
record] acht
Drie kinderen omgekomen
bij brand in Ederveen
Twee gevangenen
ontsnapt uit
Van Mesdagasiel
Meisje van zes
kreeg nieuw hart
Nieren na reis
overgeplant
Nieuwe zuivering
in Brazilië
BRANDWEER EERST NAAR VERKEERD ADRES
Poolse studenten
veroordeeld
Franco verbiedt
toneelstuk
Knipperlichten
waren
ondergesneeuwd
Bij rellen in India
14 doden
Koudere nacht j
Bont van pluim
GESLOTEJS
GEWEIFELD
WEER GESCHOTEN OP
DUITSE SCHILDWACHT
ESJKOL IN VRAAGGESPREK:
FLINK GESTROOID
WOONHUIS AFGEBRAND
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w„ 4,15 p. m., 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
MAANDAG 10 FEBRUARI I969 - 43e JAARGANG no. 34
DAVOS Nederlandse schaat-
s(st)ers hebben in Davos opnieuw
voor successen op wereldniveau
gezorgd, want liefst drie wereld
records werden verbeterd. Ans
Schut realiseerde op de 3000 me
ter een tijd van 4 min. 50,4 sec.
en verbeterde daarmee het record,
dat zjj tijdens de wereldkampioen
schappen in Grenoble vestigde,
met liefst 1,6 sec.
Elly van den Brom ontfutselde
haar land- en ploeggenote Stien
Kaiser het wereldrecord op de
1000 meter. Zij liet de chronome
ters na 1 min. 30.0 sec. stilstaan
en was daarmee precies een sec.
sneller dan Stien Kaiser op deze
afstand ooit geweest is.
Kees Verkerk tenslotte vestig
de een nieuw wereldrecord op de
1500 meter. Hjj bleef met een tijd
van 2 min. 02.0 seconden een hal
ve seconde onder het record, dat
de Noor Magne Thomassen op
5 februari van het vorige jaar
vestigde.
Men zie voor meer bijzonderhe
den over deze prachtige prestaties
onze sportpagina's.
GRONINGEN Uit het Dr. S. van
Mesdagasiel in Groningen zijn gister
middag omstreeks vijf uur twee man
nen ontsnapt. Het zijn de 29-jarige J.
L. T. die wegens poging tot doodslag
door de Maastrichtse rechtbank is ver
oordeeld, en de 34-jarige M. W. van
der S., die wegens doodslag in Den
Bosch terecht heeft gestaan.
T. ontsnapte tijdens een sportwed
strijd. Van der S. nam de benen toen
hij na afloop van de wedstrijd met zijn
begeleider nog even in een koffiebar
ging zitten.
De politie in Groningen vermoedt
dat de beide mannen te voren hadden
afgesproken elkaar ergens te .ontmoe
ten.
Omdat de kans bestaat dat ze naar
Duitsland vluchten zijn de grensposten
gewaarschuwd.
T^tot de verschijningen op óns win-
tervoer behoren ook een paar
eksters, doch altoos naderen ze
de goede gaven met grote omzich
tigheid, grissen gauw een stuk
brood weg en vliegen ermee in de
bomen van de buren. Ze komen
niet graag dichtbij het huis. We
zien hen vaak genoeg om te kun
nen constateren, dat, naarmate we
terrein op de winter veroveren, de
eksters in kleurenschoon winnen,
want ze dragen nu 't fraaie pracht-
kleed, dat aanstonds leven ademt
en een bijzondere gloed en tonali
teit toont, wanneer de zon er haar
stralen over werpt. Enkele keren
zag ik de vogels in de pluizige
sneeuw, wat een heel apart con
trast bewerkte, want ge bent er
heus niet van af, door kort en bon
dig te zeggen, dat deze kraai-achti-
ge zwart-met-witte veren draagt.
Neen, hij ontleent een speciale
smuk van de metaalglans over het
grootste gedeelte van de dos, die
een zó fraaie weerschijn geeft, dat
de grondkleur er goeddeels door
verdrongen wordt. Nek en rug
blinken blauw, de vleugels iriseren
groen in echt charme-green en de
kleine slagpennen spelen bij elke
beweging in diverse tinten van
brons, goud of esmerald. En dan
nog de lange staart. Tot op het
midden schitteren zijn veren sma
ragd, violet, malachiet en turquoi
se; als een sleep zwiert hij op de
langzame onzekere vlucht achter
de vogel aan en schenkt de drager
een gracieuse figuur, ook op de
bodem, wanneer hij hem opgericht.
De bonte specht op het vogelvoer
kan er in kleurrijk vertoon niet te
genop.
10-2-1969,
A. B. WIGMAN.
LONDEN De Westduitse regering is zondag dringend overleg met de drie
Westelijke bondgenoten begonnen over de door Oost-Duitsland genomen maat
regel, omdat het tot nader order voor leden van de Bondsdag en de Westduitse
strijdkrachten verboden zal zijn per trein of over de weg van West-Duitsland
naar West-Berlijn te reizen.
De Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk zullen heden een gemeenschap
pelijke verklaring uitgeven over de Oostduitse beperkingen op het verkeer over
land ndar en van Berlijn.
Een ontwerp-verklaring is inderhaast opgesteld door vertegenwoordigers van
de drie Westerse mogendheden en de Westduitse regering de „Bonn groep"
van deskundigen ten aanzien van Berlijn. Dit ontwerp moet nu door Washing
ton Londen en Parijs worden goedgekeurd voor de verklaring wordt uitgegeven.
Volgens welingelichte kringen zal de
nadruk worden gelegd op het feit dat
de Westerse mogendheden de Oostduit
se maatregelen beschouwen als een
schending van de viermogendheden-
overeenkomsetn ten aanzien van Ber
lijn.
In Washington verwacht men dat de
regering-Nixon krachtig op de maatre
gelen zal antwoorden. Ingelichte krin
gen zeiden, dat de president meer dan
ooit vastbesloten zal zijn om West-
Berlijn tijdens zijn komende reis naar
Europa te bezoeken. Een woordvoer
der van het ministerie van Buitenland
se Zaken zei, dat de Oostduitse stap
door hoge functionarissen wordt be
studeerd en ook in Nixons buitenver
blijf in Florida waar de president het
weekeinde met minister van Buiten
landse Zaken William Rogers en Hen
ry Kissinger, een van zijn belangrijk
ste adviseurs doorbrengt, zijn de Oost
duitse maatregelen besproken.
Waarnemers in Washington zien de
Oostduitse stap echter meer als een
actie in de psychologische oorlogs
voering dan als een daadwerkelijke
bedreiging, daar de luchtcorridors on
bedreigd blijven.
Parijs reageerde evenmin nog offi
cieel, maar sommige functionarissen
toonden zich verrast. Men zei, behalve
mondelinge veroordeling, geen belang
rijke acties van de Oostduitsers te
hebben verwacht.
In Londen is de kwestie in studie,
maar men onthoudt zich vooralsnog
van commentaar.
Het Russische persbureau bracht de
volledige Oostduitse tekst, maar radio-
Moskou kwam slechts met een kort
uittreksel.
De Oostduitse beschikking bepaalt:
Aan alle 1036 afgevaardigden van de
Westduitse Bondsvergadering de bij
eenkomst die de Westduitse president
verkiest en aan alle medewerkers
van deze Bondsvergadering, is van za
terdag 15 februari af de doorreis naar
West-Berlijn verboden;
Materiaal dat nodig is voor de Bonds
vergadering wordt niet doorgelaten;
Het doorreisverbod geldt ook voor
alle Westduitse militairen en voor le
den van de defensiecommissie uit de
Westduitse Bondsdag.
In de Oostduitse verordening wordt
niet gesproken van luchtverkeer naar
West-Berlijn. Die weg blijft dus open.
Oost-Berlijn verdedigt zijn maatrege
len door te beweren dat de poging van
West-Duitsland om zijn president in
West-Berlijri te laten kiezen, opnieuw
bewijst dat Bonn erop uit is, „de zelf
standige politieke eenheid West-Berlijn
in te lijven".
Zowel Rusland als Oost-Duitsland
had in de afgelopen weken al her
haaldelijk geprotesteerd tegen het hou
den van de Westduitse presidentsver
kiezing in West-Berlijn.
Het bijeenroepen van de Bondsver
gadering was noodzakelijk geworden
doordat de huidige Westduitse presi
dent, Lübke, op 30 juni zijn ambt zal
neerleggen. Twee mannen zijn kandi
daat gesteld om hem op te volgen als
Westduits staatshoofd: de christen-de
mocraat dr. Gerh^*d van defensie, en
de sociaal-democraat Schroder, op het
ogenblik minister dr. Gustav Heine-
mann, de huidige minister van justitie.
De Bondsvergadering bestaat uit de
voltallige Bondsdag, de Westduitse
Tweede Kamer plus afgevaardigden
van de parlementen der elf Westduitse
deelstaten. Bij de 1036 leden zijn ook
22 vertegenwoordigers van de rechts-
radicale NPD, de Nationaldemokrati-
sche Partei Deutschlands.
Ook de vorige Westduitse presiden
ten zijn steeds verkozen in West-Ber
lijn. Het besluit om de Bondsvergade
ring ook dit keer in West-Berlijn te
houden heeft Bonn pas genomen na
langdurig weifelen en na intensief over
leg met drie Westelijke geallieerden.
De Oostduitse grenspolitie heeft zon
dag het hoofd van de Westberlijnse
pers- en informatiedienst, Hans Peter
Herz, belet over de Oostduitse ver
keersweg naar West-Duitsland te rij
den. Men zei Herz dat hij niet welkom
was in Oost-Duitsland, maar de Oost
duitsers wilden niet zeggen of het ver
bod verband houdt met de beperken
de maatregelen die Oost-Duitsland
heeft afgekondigd.
NEW YORK Christine Cohen (6)
heeft het hart ingeplant gekregen van
een jongetje van zeven jaar. Zij onder
ging de ingreep in een kinderzieken
huis in Cincinnati, in de Amerikaanse
staat Ohio. De donor kreeg onherstel
baar hersenletsel door een auto-onge
luk. De toestand van Christine Cohen,
die op 10 mei jarig is, was het afge
lopen weekeinde bevredigend.
AUCKLAND Twee patiënten in een
ziekenhuis te Auckland in Nieuw-Zee-
land hebben elk een nier gekregen van
een man die zaterdag in Whangerei op
210 km ten noorden van Auckland over
leed aan verwondingen die hij bij een
verkeersongeluk had opgelopen. De nie
ren werden naar Auckland gevlogen in
een soort thermosfles, „verpakt" in
zouthoudend ijs, waardoor ze een con
stante temperatuur behielden. Recente
verbeteringen van de methode om nie
ren lange tijd goed te houden hebben
deze overplanting mogelijk gemaakt.
RIO DE JANEIRO De president
van Brazilië, Costa e Silva, heeft de
parlementen van vijf deelstaten in zijn
land voor onbepaalde tijd op reces ge
zonden. Hij heeft dit gedaan „wegens
corruptie en andere onregelmatighe
den".
Bovendien zijn 33 andere leden van
het parlement ontslagen. Dertig van
hen verliezen hun politieke rechten
voor tien jaar. Twee militaire rechters
zijn met pensioen gezonden.
FLENSBURG Opnieuw hebben on
bekenden schoten afgevuurd op wacht
posten van het Westduitse leger. De
ze keer werden vier schoten gelost op
de wacht aan de poort van een mari
ne-bevoorradingsdepot in Flensburg.
Er werd niemand gewond. Een spoor
naar de dader is er niet.
Het voorval was het laatste in een
reeks van schietpartijen, waarvan tel
kens wachtposten de dupe waren. De
overval met de meest ernstige gevol
gen was die van drie weken geleden
in Lebach bij de Franse grens, waar
bij drie militairen werden gedood.
Wrakstukken van de bestelwagen, die
op de met knipperlichten beveiligde
overweg door twee passerende treinen
werd gegrepen, lagen her en der ver
spreid.
KAAP KENNEDY Vanaf de lan
ceerbasis Kaap Kennedy is zondag de
grootste experimentele communicatie
satelliet voor de verbindingen tussen
Amerikaanse militaire eenheden te vel
de. schepen en vliegtuigen, „taccom
sat" (Tactical Communications Satel
lite) gelanceerd.
De „Taccomsat" is met een Titan
3-c-raket op een punt boven de Stille
Oceaan ten westen van Zuid-Amerika
gebracht.
Het is de grootste en krachtigste
communicatiesatelliet in de westelijke
wereld. Hij is zo groot als een huis van
twee verdiepingen en heeft een capaci
teit die te vergelijken is met verschei
dene duizenden telefoonkanalen.
NEW YORK „Op vrgjvel alle punten nemen wij een soepel standpunt in, maar
wjj zullen nooit afstand doen van Jeruzalem en de heuvels van Golan4'. Dit heeft
premier Esjkol van Israël verklaard
van „Newsweek".
in een vraaggesprek met een verslaggever
Esjkol gaf in vier punten een verdere
verduidelijking van het standpunt van
zijn regering:
Israël eist geen enkel deel van het
bezette gebied op dè westelijke Jor-
daanoever op, maar de Jordaan moet
een veilige grens worden.
Israël heeft „geen enkel verzoek ge
daan met betrekking tot de demild-
tarisatie van Sinaï. (Zoals bekend, heeft
president Nasser van Egypte verklaard
dat hij op dit punt geen enkele conces
sie wil doen).
EDERVEEN Drie kinderen
acht, tien en elf jaar zijn gistermor
gen vroeg omgekomen bij een brand
in hun ouderlijke huis in Ederveen.
Hun moeder en een 24-jarige broer
redden zich op het nippertje. Het huis
brandde in korte tijd uit.
Mevrouw Van Ginkel-Van Egdom
(46) en haar zoon Jan werden om
streeks half vijf gistermorgen door de
brand wakker. Jan van Ginkel ontdek
te dat het huis in brand stond. Het
huis, dat aan een vrij slechte weg ver
buiten het dorp ligt, stöhd toen al in
lichter laaie. De toestand was al zo
kritiek, dat Jan van Ginkel, die op de
eerste verdieping sliep, door een raam
moest springen. Daarbij liep hij snij-
en brandwonden op. Hij hielp ook zijn
moeder (die beneden sliep) naar bui
ten.
De drie kinderen, Nelis (11), Johan
na (8) en Jacoba (10), die ook op de
eerste verdieping sliepen, waren toen
door het vuur al onbereikbaar. Om
standers moesten Jan van Ginkel met
geweld tegenhouden, omdat hij de
vuurzee in wilde oi.. zijn zusjes en
broertje te redden.
De vrijwillige brandweer van Eder
veen was eerst door een foutieve alar
mering naar een verkeerd adres ge
gaan. Toch was ze spoedig na de mel
ding bij het brandende huis, waar ook
ic Nablussen was het enige dat de
brandweer nog kon doen. Rechts
boven: de zolderkamer waar twee kin
deren in het vuur omkwamen. Links
boven: de kamer waar een van de
slachtoffertjes sliep. Ook de oudste
zoon uit het gezin sliep daar. Hij
sprong uit een raam en sloeg het raam
van de slaapkamer van zijn moeder
links onder in. Daardoor redde hij
haar leven.
de Edese brandweer al gearriveerd
was. Er was echter niets meer te red
den: het dak was al ingestort.
De brandweer kon alleen nog maar
nablussen en de lichamen van de
slachtoffertjes bergen.
Mevrouw Van Ginkel - die zes weken
geleden haar man verloor - en haar
zoon zijn ondergebracht bij familiele
den.
Over de oorzaak van de brand is nog
niets bekend. Er brandde geen kachel
die nacht in de woning.
Israël kan de Palestijnse vluchte
lingen niet terugnemen, maar is be
reid 40.000 vluchtelingen schadevergoe
ding te betalen of land te geven voor
hen gekocht in de omringende landen.
Mocht Jordanië een Middellamdse-
Zeehavèn willen, dan isTsraël be
reid in Haifa of Asjod havenfaciliteiten
te verstrekken.
Esjkol onthulde voorts dat hij „min
stens zesmaal" op de westelijke Pales-
daanoever had gesproken met Pales
tijnse leiders. Zij hadden verklaard dat
zij met koning Hoessein van Jordanië
en president Nasser van Egypte zouden
gaan praten. „Dit hebben zij gedaan",
aldus Esjkol, „maar zij zijn met lege
handen teruggekeerd". De Israëlische
premier verklaarde nogmaals met na
druk dat hij „overal en op elk tijdstip"
met Nasser van gedachten wil wisselen.
Esjkol verwierp het plan van vijf pun
ten van Nasser. „Terugkeer naar de toe
stand van vóór juni 1967 is onmoge
lijk", zei hij.
Generaal Mosje Da jan, Isnaëls minis
ter van Defensie, heeft zondagavond op
een bijeenkomst jn Tel Aviv gezegd dat
er deze zomer geen oorlog zal komen,
omdat het Israëlische leger sterk is en
dat er ook in de zomer van 1970 geen
oorlog in het Midden-Oosten zal uit
breken, als dit leger maar sterk blijft.
WARSCHAU Vier studenten van
de universiteit van Warschau zijn door
een rechtbank in Warschau veroordeeld
tot gevangenisstraffen variërend van
drie jaar tot 20 maanden.
Zij zouden zich hebben schuldig ge
maakt aan tegen de regering gerichte
activiteiten.
De studenten zijn in maart van het
vorig jaar gearresteerd. Zij werden de
leiders van de studentenongeregeldhe
den genoemd. Adam Michnik kreeg
drie jaar, Henryk Szaljfr en Barbara
Torunczyk zei bij het vonnis rekening
te hebben gehouden met de jeugdige
leeftijd en de onervarenheid der be
klaagden.
MADRID De Spaanse censuur
heeft op politieke gronden de première
verboden van het toneelstuk Los Dos
Verdugos (de twee beulen) van Francis
co Arrabal, zo meldt het nieuwsagent
schap Logos.
Arrabal, een jonge in Frankrijk wo
nende Spanjaard, is begin 1968 op het
nippertje aan de gevangenis ontsnapt,
wegens het feit, dat hij het bewind van
Franco zou hebben beledigd. Deze be
ledigingen en godslastering zou te vin
den zijn in de opdracht die hij tijdens
een verkoopcampagne voor een van
zijn boeken in Madrid geschreven had.
Hij verklaarde voor de rechtbank, dat
hij gedronken had, maar terug in Frank
rijk zei hij voor de rechtbank niet de
waarheid te hebben gesproken.
Ook een aantal boeken, tijdschriften
en grammofoonplaten is verboden.
GOUDA Ten minste negen doden
heeft de felle sneeuwstorm geëist die
gisteren over ons land raasde.
Zeven doden vielen op een met knip
perlichten, beveiligde overweg in Hoge-
brug tussen Gouda en Oudewater. De
knipperlichten waren ondergesneeuwd,
waardoor de zeven mensen die in een
bestelauto zaten, niet bedacht waren
op twee naderende treinen. De bestel
auto werd tussen de twee treinen ver
pletterd.
Andere gevolgen van het barre win
terweer:
een frontale botsing tussen drie
auto's op de weg Zeeland - Uden in
Noord-Brabant. Bij de botsing kwamen
de heren M. Rademaker en H. Dijkstra
beiden uit Nijmegen, om het leven. De
heer Rademaker was met zijn auto in
een slip geraakt en tegen de twee an
dere auto's gebotst. De heer Dijkstra
zat in een van die auto's.
Treinvertragingen en moeilijkheden
met wissels bij de Spoorwegen. Bij
Leiden hadden de treinen zaterdag
een half uur vertraging. De D-treinen
uit Hoek van Holland naar Duitsland
waren een uur te laat.
Een opeenhoping voor Hoek van
Holland van ongeveer veertig schepen
die niet verder konden naar Rotterdam
voordat er evenzoveel schepen naar
zee waren geloodst.
De wegen waren over het algemeen
goed te berijden. Er werd flink ge
strooid en gepekeld. Er zijn dan ook
weinig ongelukken gebeurd. Groningen,
Friesland en Drente hebben zelfs wei
nig last van sneeuw gehad. In Zeeland
echter lag negen centimeter, op het
vliegveld Zestienhoven bij Rotterdam
twintig centimeter, op de Veluwe acht
tien en in Soesterberg twaalf centime
ter sneeuw.
De Wegenwacht had de handen vol
aan defecte ontstekingen en aan storin
gen met de ruitenwissers.
Zie elders in dit blad: „Op overweg
omgekomen gezinnen misleid door ver
traging treinen".
BOMBAY Bij vechtpartijen in
Bombay en verkiezingsrellen in vier
staten in India, zijn het afgelopen et
maal veertien mensen om het leven ge
komen en honderden gewond geraakt.
In Bombay werden acht mensen dood
geschoten toen de politie het vuur open
de op betogers, voor het merendeel le
den van een militante organisatie. 1.000
mensen zijn gearresteerd, voor de nach
telijke uren is een uitgaansverbod af
gekondigd.
In de staat Bihar zijn minstens vijf
mensen gedood en ruim 100 gewond bij
vechtpartijen tussen elkaar bestrijden
de politieke groeperingen. In de staat
Oettar Pradesj werd een kandidaat van
de Congrespartij doodgeschoten. In Cal
cutta liepen 14 mensen verwondingen
op in een reeks vechtpartijen.
In diverse Wijken van de stad ontplof
ten bommen van eigen makelij.
NIEUWE PEKELA Zondagochtend
om half vijf is het huis van familie H.
Norder te Nieuwe Pekela afgebrand. De
echtgenote van de heer Norder werd
gewekt door geknetter. Ze ging op on
derzoek uit en ontdekte dat het huis al
in lichterlaaie stond. Het echtpaar wist
zich met de 3 kinderen in nachtge
waad in veiligheid te stellen. Het huis
en de gehele inventaris ging in vlam
men op. De oorzaak van de brand is
nog onbekend.
(Van onze weerkundige medewer-
i ker).
Nederland kreeg tijdens het
S weekeinde het dikste pak sneeuw i
sinds 12 januari 1968. Op de Veluwe i
j viel 18 cm sneeuw, in Deventer 10 i
cm, Nijmegen 15 tot 20 cm, Deelen i
18 tot 20 cm, Rheden 19 tot 20 cm. i
i De neerslag hing samen met een
zeer grote kou in de bovenlucht: j
i 40 graden C. op 5 km hoogte. j
Een hogedrukzone uit Engeland
komt naderbij. Deze zal de sneeuw-
j buien in aantal doen afnemen en j
i langdurige opklaringen creëren.
j Daardoor zal het in de komende
i nacht vooral in Gelderland tot ster-
i ke afkoeling komen met op vele j
i plaatsen matige, in sommige ge- i
i bieden ook strenge vorst met mini-
j ma tussen 10 en 14 graden.
I Genoemde hogedrukzone zal echter
vrij snel in betekenis afnemen door i
i een zuidoostwaarts koersende IJs- i
landdepressie. Deze zal vermoede-
j lijk in het midden van de week een
j overgang naar zachter weer force-
I ren.
