„Ik heb me blijkbaar
ingehouden
met rente!
FRAGMENTEN UIT VOORSPEL
Zorgelijke bespreking met
Koningin ten paleize
Streekvervoer staak! niet
igemene Bank Nederland
HANS v. Z. OVER MISUJKTE ROOFMOORD
OP UTRECHTSE WEDUWE:
Duurtetoeslag in
meubelbedrijven
Bij moord op
landbouwer
kwam wraak
gevoel jegens
„Oude Nol" op
Spaarbanken gebruiken straks
computers Bankgirocentrale
BELASTING
PORTEFEUILLE
BEWUSTELOOS
NEDERLAND AT VORIG
JAAR VEEL FRITES
„RELATIE"
DOODKALM
ROOFMOORD
LODEN STAAF
Kamer besluit:
Provincie controleert
hygiëne op
kampeerplaatsen
SNELLER
Nieuw bij de ABN:
de BTW-rekening met 4V2% rente.
Alleen de Kroon
Twijfel
„Onoplosbaar"
Slagkruisers
GISTEREN AKKOORD BEREIKT OVER C.A.O.
POTTERS
NAT. SPAARFONDS
STEEG 2 MILJOEN
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1969
UTRECHT „Ik pakte de loden pijp uit mijn tas en wilde haar op het hoofd
slaan, maar ik sloeg niet zoals ik had willen slaan. Ik kon het niet Ik had mijn
arm opgeheven om met volle kracht te slaan, maar ik weet niet wat er toen ge
beurde. Ik heb me blijkbaar ingehouden."
Rustig en kalm. een oprechte indruk
makend, vertelde Hans van Z. (26) de
Utrechtse rechtbank gistermiddag hoe
hij bij de uitvoering van wat zijn derde
roofmoord had moeten worden had
gefaald. De V/2 kilo zware loden pijp.
door hem tevoren volgegoten met ge
smolten lood. had het hoofd van de
Utrechtse weduwe Betje Woortmeyer-
Nickel (67) maar met geringe kracht
geraakt.
In plaats van de schedelbreuk en
hersenkneuzingen waaraan drie eerde
re slachtoffers van Hans waren overle
den had deze weduwe slechts 'n hoofd
wond en een lichte hersenschudding op
gelopen.
Daardoor kon zij gisteren als getuige
optreden. ..Ik heb nog wel een harde
plek op mijn hoofd, want je houdt er
altijd wat van over, hè. Kunt u het nog
zien?", vroeg ze de president, kordaat
haar bontmuts afdrukkend.
Mr. Van Zeben zag niets. Een na
der onderzoek liet hij aan de gerech
telijk geneeskundige, dr. J. Zelden-
rust over, maar het onderzoek door
de meer aan secties gewende dokters
handen leverde niets op. „Het is hele
maal genezen".
Mevrouw Woortmeyer leek bijna te
leurgesteld. Dit was haar procesdag,
daaraan liet ze geen twijfel bestaan.
Nadat ze met een „dag heren" de
rechtszaal was binnengekomen, kreeg
ze van de president een stoel. Ze ging
er echt voor zitten, met de armen ge
zellig op de tafel van de rechtbank
leunend.
„Er zou die ochtend" zo begon zij
haar verhaal over de 13e december
1967, „iemand komen om de televisie
te maken, en daarom maakte ik de
buitendeur om half tien pas open. Toen
stond die meneer, die hier achter me
zit, al voor de deur. Hij zei dat hij
van de belasting was.
„Ik zei: „Dat kan niet, want mijn
man is al twee jaar dood en dat is
allemaal verrekend, maar hij zei dat
alle weduwen wat terugkregen. Toen
zei ik: „Kom dan maar boven".
Op het toch altijd al vriendelijke ge
licht van de president speelde een
«xtra glimlach, terwijl de woorden
stroom over hem heen ging. Het klei
ne vrouwtje ging verder. „Boven ging
hij bij de kachel zitten en stelde hij
vragen over mijn mail. Lariepraat na
tuurlijk".
De president: „Maar dat wist u toen
nog niet. U dacht toch dat hij werke
lijk van de belastingen was?"
„Ja natuurlijk, anders had ik hem
nooit binnengelaten. Ik laat nooit he
ren boven. Afijn, hij vroeg toen of hij
mijn weduweboekje mocht zien en ik
ging naar mijn tas, weet u wel? Ik
buig me over mijn bankstel heen naar
die tas en toen zag hij daar mijn por
tefeuille inzitten natuurlijk. Dat was
het hele eieren eten".
„Toen hoorde ik ineens pssst. pssst.
Hij spoot met iets dat me wat verlam
de, trok de portefeuille uit mijn hand
en gaf me een paar klappen op mijn
hoofd."
„Een paar?" vroeg de president nog
eens met nadruk.
Aan het aantal hecht de weduwe
niet... „Dan zal het er één zijn ge
weest, dat is al erg genoeg. Mijn hele
bank zat onder het bloed".
Hans bevestigde haar lezing groten
deels, maar van inspuiten wist hij
niets. „Daar ben ik met meneer Van
Dijck ook niet uigekomen". (De
Utrechtse rechercheur die hem veel heeft
verhoord en over wie Hans steeds praat
als over een oudere kameraad).
Volgens Hans was mevrouw Woort
meyer wel even bewusteloos geweest
door de klap met de loden staaf en
had hij haar toen op de bank gelegd
„omdat ze zo bloedde".
Zij wist er niéts van: „Ik ben niet
van de kaart geweest, alleen versuft".
In ieder geval had ze daarna naar
het raam kunnen lopen om buiten om
hulp te schreeuwen. Hans zei dat ze
alweer overeind kwam toen hij de ka
mer uitging.
De president: „Was u zich toen be
wust van het risico dat u daarmee
liep?"
Hans: „Het had niets met risico te
maken. Het was voor mij gewoon af
gelopen".
Rechercheur Th. F. K. van Dijck,
UTRECHT Er is vorig jaar 100.000
ton patates frites opgegeten in ons
land. De trek in croquetten was ook
niet gering. Daarvan gingen er een
kleine veertig miljoen over de toon
bank. Het ijsverbruik lag op ruim drie
liter per hoofd van de bevolking.
Deze gezonde eet-en smullust werd
gisteren geconstateerd door de heer C.
Nelis, voorzitter van de IJsfrica. de
vakbeurs voor cafetariahouders, frit es-
bak kers en ijsbereiders. Op de vak
beurs die in de Irenehal van de jaar
beurs werd gehouden, werd voor enke
le miljoenen guldens aan apparaten
gekocht.
UTRECHT De meubelindustrie in
verschillende delen van het land gaat
het personeel ook duurtetoeslag geven.
Volwassenen krijgen een toeslag van
25 gulden per maand.
die hem dezelfde dag nog had gear
resteerd, zei: „Ja, toen we die avond
bij hem kwamen was hij geen Van Z.
meer. Na zijn arrestatie hebben wij
hem een uurtje met rust gelaten voor
dat hij een verklaring kon geven".
Hij was toen volgens zijn bekente
nis inmiddels wel bij zijn „relatie",
zoals Oude Nol in dit deel van het
proces wordt genoemd, geweest om
de buit te delen. Omdat hij eerder de
indruk had gekregen dat die verdeling
niet altijd eerlijk ging, had hij onder
weg vast een deel van de ongeveer
twaalfduizend gulden uit de portefeuil
le van de weduwe in zijn eigen zak
gestoken.
De „relatie", die volgende week we
gens uitlokking terecht moet staan, had
volgens Hans, hem al lang tevoren ver
teld dat de weduwe een flink bedrag
aan contanten in een zwarte tas be
waarde. Ook hier was het de bedoeling
geweest dat geld weg te halen zonder
een levende getuige achter te laten.
„Die relatie had gezegd", vertelde
Hans zoals steeds doodkalm „dat
ze ons vermoedelijk zou kennen, omdat
we wel eens samen daar beneden waren
geweest (de weduwe woonde boven een
winkel in tweedehands goederen, ge
dreven door een man die voor volgen
de week als getuige- tegen Oude Nol
is gedagvaard). „Daarom zei mijn
„relatie" dat ik haar maar van de
trap moest gooien; dan zou het op een
ongeluk lijken".
„Toch met de bedoeling haar dood
te maken?", vroeg de president voor
alle zekerheid.
„Ja", gaf Hans zonder enige terug
houdendheid toe. Daarmee gaf hij ech
ter niet de ten laste gelegde poging tot
moord toe, want als hij door eigen wil
had afgezien van het toebrengen van
dodelijke slagen, zou dat juridisch on
der 't minder ernstig geklasseerde mis
drijf diefstal met geweldpleging moe
ten worden gerangschikt. Daarom werd
Hans nadrukkelijk gevraagd of hij bij
de uitvoering van zijn daad niet door
iemand of iets was gestoord (en dus
daarom de weduwe in leven zou heb
ben gelaten), maar dat ontkende hij.
Minder juridische problemen levert
de zaak op die de rechtbank, die zich
de laatste twee dagen keurig aan het
door de president opgestelde tijdsche
ma heeft kunnen houden, gisterochtend
behandelde: de roofmoord op de dove
en alleenwonende Reijer J. de Bruin,
landbouwer in Heeswijk.
In mei 1967 was Hans al bij diens
boerderij poolshoogte wezen nemen,
maar het had tot 12 augustus van dat
jaar geduurd voordat de voor de heer
De Bruin fatale avond aanbrak. Zich
dit keer uitgevend voor journalist, die
een reportage over een alleenwonende
boer wilde maken, was Hans bij de
heer De Bruin binnen gekomen.
Hij had de boer een sigaar gegeven
en gedaan alsof hij foto's van de koeien
maakte en daarop had de heer De
Bruin hem het huis laten zien. Hans'
oog was toen gevallen op een secre
taire, waarin hij het geld van de land
bouwer vermoedde.
Na in de keuken nog wat te hebben
ritten praten, had hij toegeslagen. Ook
voor deze gelegenheid had hij weer
een loden staaf klaargemaakt, die hij
had verpakt in een foedraal van een
inschuifbare herenparaplu, zodat hij
hem op onschuldig lijkende wijze aan
zijn pols had kunnen laten bengelen.
De staaf in foedraal was zeker zeven-
keer op de schedel van de heer De
Bruin neergekomen. Toch had hij zich
volgens Hans nog even willen oprich
ten, maar een nieuwe slag h^d hem
roerloos op de grond doen terugzinken.
Vervolgens had Hans met een koe
voet en een schroevedraaier uit zijn
auto een oude Rover de secre
taire opengebroken. De buit onge,
veer 2.800 gulden, een gouden horloge
met ketting en een medaillon was
tegengevallen.
Het horloge, dat hij later onder zijn
eigen naam aan een Utrechtse juwe
lier had verkocht, had hij bij zijn thuis
komst aan zijn vriendin Caroline Gigli
laten zien. „Ik heb weer een „opdracht"
uitgevoerd bij een man die in de oor
log Joden heeft vermoord", had hij
volgens haar verklaring gezegd.
Het geld had Hans volgens rijn ver
klaring weer moeten delen met rijn
„relatie", die ook voor deze tweede
roofmoord van Hans de tip zou hebben
gegeven. Hans had de politie verteld
en gisteren bevestigde hij het dat
hij in de boerderij van de heer De
Bruin toch al een soort wraakgevoel
tegen Oude Nol had voelen opkomen.
„In het licht van het vlammetje van
het kooktoestel in de keuken zag ik de
roerloze man onder de keukentafel lig
gen. Voor mijn geest zag ik toen Oude
Nol, die ik tot dan steeds als een mens
had gezien. Ik dacht: dat heeft hij nu
van mij gemaakt. Er kwam een plot
selinge drift in mjj op en ik wilde hem
vernietigen. Ik pakte toen een mes en
sneed de hoer zijn hals af".
ADVERTENTIE
speciaal Trein-Toegang-biljet met 3x reductie
verkrijgbaar op 140 N S -stations
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gistermiddag het ontwerp van
wet inzake de hygiëne op de kampeer
plaatsen aangenomen. De groep Harm-
sen stemde tegen dit wetsontwerp.
Een daarop ingediend amendement
van de PvdA-afgevaardigde Masman
werd aangenomen.
Het toezicht op de hygiëne op de
kampeerplaatsen zal, volgens dit amen
dement, in handen komen van de pro
vincies in plaats van in die van de
gemeenten, zoals in het ontwerp van
wet was voorgesteld. De Kamer sprak
zich nogal verdeeld uit voor aanvaar
ding van dit amendement. Kamervoor
zitter drs. G. M. Nederhorst zei geen
kans te zien te beoordelen wie nu voor
en wie tegen aanvaarding van het
amendement had gestemd.
Het favoriete wapen van Hans van Z.: een met gesmolten lood gevulde loden
pijp. Deze pijp hanteerde de Utrechter bij zijn aanslag op de weduwe Betje
Woortmeyer.
Voor Coby van der Voort, Johannes Donse en Reijer de Bruin had Hans steeds
andere staven gehanteerd, de een wat dikker, de ander wat dunner. Die drie
staven had hij echter telkens na zijn daad weggegooid. Ze zijn nooit gevonden.
ROTTERDAM De spaarbanken in ons land, die zjjn aangesloten b(j de Neder
landse Spaarbankbond, zullen binnenkort gebruik kunnen maken van de compu
ters van de Bankgirocentrale. De besprekingen hierover zgn nog gaande, maar
verwacht wordt dat zij dezer dagen zullen worden afgesloten.
dienstverlening aan het publiek de laat
ste paar jaar aanmerkelijk hebben uit
gebreid, hebben de mogelijkheid tot
giro-overschrijvingen al geruime tijd
geleden opengesteld.
Dit betekent dat het betalingsverkeer,
dat ia de spaarbanken wordt geleid
in de vorm van giro-overschrijvingen,
op de computers van de Bankgirocen
trale zal worden verwerkt.
De spaarbanken die hun pakket van
ADVERTENTIE
Op een BTW-rekenlng kunt u dagelijks
het geld storten, dat u later voor de BTW
aan de fiscus moet afdragen.
Zo reserveert u tijdig en bijna ongemerkt
uw belasting.
U kunt het tegoed overmaken aan de fiscus
of er zelf over beschikken door overboeking
naar een deposito-rekening bij de ABN.
Over het tegoed op uw BTW-rekening
wordt een rente vergoed van 41/2% per jaar!
Zo verdient u aan uw belastinggeld.
Wilt u meer weten? Op onze kantoren
zal men u graag nader inlichten.
U bent welkom bij de
De aansluiting op de grote compu
ters van de centrale maakt het voor
de spaarbanken mogelijk dat zij het
giroverkeer voor hun klanten aanmer
kelijk kunnen uitbreiden en dat de be
handeling van de giro's wordt versneld.
De spaarbanken zullen in de Bank
girocentrale op voet van gelijkheid ko
men te staan met de handelsbanken.
De Bankgirocentrale is in 1967 opge
richt door de Nederlandse Bankiers-
vereniging, de Coöperatieve Centrale
Raifeisenbank en Coöperatieve
Centrale Boerenleenbank. De werkwijze
kan worden vergeleken met de Post
cheque- en Girodienst.
De bedoeling van de organisatie is
de uitvoering van het onderlinge be
talingsverkeer van de klanten van de
banken, en straks ook van dit van de
spaarbanken, te centraliseren en te
automatiseren.De Bankgirocentrale is
'n zuivere dienstverlenend bedrijf zon
der oogmerk van winst
Nu de branchevervaging in het beta
lingsverkeer zo ver is voortgeschreden,
kon het niet uitblijven dat de spaar
banken ook zouden meedoen aan de
automatisering waarvan de handels
banken zich bedienen.Onlangs heeft
minister Witteveen (financiën) nog ge
zegd het te betreuren dat de spaar
banken bijvoorbeeld niet zijn opgeno
men in het Nederlands Instituut voor
't Bank- en Effectenbedrijf, het NIBE,
dat cursussen geeit aan het bankperó-
neel.
Een volgende stap in deze branche
vervaging lijkt dan ook dat de spaar
banken gaan toetreden tot het NIBE.
Voorts wordt gedaent aan het gelijk
maken van de betaalcheques en de
betaalpassen, die de handelsbanken en
de spaarbanken in 1967 in omloop
hebben gebracht. De spaarbanken ge
ven andere betaalcheques en betaal
passen uit dan de banken. Naar ons van
de zijde van de spaarbanken wordt
verzekerd, zal dit de volgende stap zijn
tot toenadering tussen beide financiële
instellingen.
In de komende dagen zullen wij enkele gedeelten
publiceren uit het boek „Voorspel", het eerste deel
van de serie „Het Koninkrijk der Nederlanden in de
Tweede Wereldoorlog", geschreven door prof. dr. L. de
Jong en dinsdag jl. verschenen. Vandaag enkele ge
deelten uit het eerste hoofdstuk, dat de basis vormt van
het hele eerste boek. Om het verhaal niet al te lang te
laten uitlopen, hebben wij de tekst zo nu en dan onder
broken.
Op vrijdag 7 juli 1939 was het
acht dagen geleden, dat Ne
derland in een kabinetscrisis was
gestort. Colijn had het ontslag van
zijn vierde ministerie aangeboden.
Jarenlang had hem. domineren
de figuur in de binnenlandse poli
tiek, als ideaal voor ogen gestaan,
dat de rijksbegroting in evenwicht
zou zijnHet eindcijfer van de be
groting. waarover de ministers in
voorafgaande besprekingen in be
ginsel overeenstemming bereikt
hadden, moest alsnog met 37 mil
joen gulden verlaagd worden, voor
de werkloosheidsz.org het land
telde op dat moment meer dan
een kwart miljoen werklozen 15
miljoen gulden minder uitgetrok
ken. Romme, de katholieke minis
ter van Sociale Zaken, had gewei
gerd de annulering van zijn plan
nen, strekkende speciaal tot het op
vangen van de jeugdwerkloosheid
te aanvaarden.
Op 24 juni had hij (Colijn) de Ko
ningin in haar buitenverblijf bij
Scheveningen, „De Ruygenhoek", op
gezocht en haar het denkbeeld voor
gelegd. dat zij mert een beroep op
eendracht het kabinet zou redden.
De Koningin had geweigerd. „De he
ren moeten het zelf maar uitvech
ten", had zij gezegd.
Het benauwend perspectief, dat Ne
derland in weken waarin over het
lot van Europa beslist zou worden,
bestuurd zou worden door een demis
sionair, en dus zwak, kabinet, deed
haar (de Koningin) tot een ongewo
ne stap besluiten. Voor de avond
van 7 juli belegde zij een besloten
bijeenkomst met vier staatslieden in
het Paleis Noordeinde. De Koningin
had een verrassing in petto: de vier
staatslieden zouden over de militaire
eisen van het ogenblik rechtstreeks
voorlichting krijgen van de chef van
de generale staf, luitenant-generaal
Reynders, en de chef van de marine
staf, vice-admiraal Furstner.
Onder de vier, die op die avond in
het voorgeschreven rokkostuum van
8 uur af aan het beraad met de ko
ningin zouden deelnemen, was mr.
Van Schaik, zevenenvijftig jaar oud,
de benjamin. In 1917 gekozen tot
lid van de Tweede Kamer was hij
er spoedig de leider geworden van
wat men de „linkervleugel" van de
Rooms-Katholieke Staatspartij was
gaan noemen.
Mr. D. Fock, minister van staat,
was van de vier de oudste; hij was
eenentachtig. Vier jaar na zijn ver
kiezing als lid van de Tweede Ka
mer, was hij in 1917 Kamervoorzit
ter geworden. Onder de liberalen be
hoorde hij tot de meest conservatie
ven.
Mr. W. L. baron de Vos van
Steen wijk, voorzitter van de Eerste
Kamer, was een Overijssels edelman
van strakke Christel ijk-historische
beginselen, bij wie een toenemende
weerzin was gegroeid tegen de parle
mentaire democratie. Voor Colijn
koesterde De Vos van Steenwijk een
diepe verering: wellicht werd zij
slechts overtroffen door zijn ver
ering voor de Vorstin.
„De Natie", zo zou hij kort voor de
Duitse inval aan zijn ambtgenoot
van de Tweede Kamer schrijven,
„heeft genoeg aan de Kroon; mits
terzijde gestaan door enkele eerste-
rangslieden". Weinig verzoend met
de geest des tijds zou hij drie dagen
na de bijeenkomst in het Paleis
Noordeinde zijn tachtigste verjaar
dag vieren.
De vice-voorritter van de Raad
van State, jhr. mr. F. Beelaerst van
Blokland,was die 7e juli in zijn acht-
enzeventigste levensjaar een man.
ervaren en schrander, maar met
iets van die tot cynisme neigende ge
desinteresseerdheid, die men bij de
genen, die krachtens hun functie de
internationale en nationale politiek
moeten volgen op posten die weinig
mogelijkheden bieden tot direct in
grijpen, vaker aantreft.
Vaker. Niet altijd. Want bij konin
gin Wilhelmina, wier mogelijkheden
tot direct ingrijpen zeker niet rui
mer waren, was van geen gedesin
teresseerdheid sprake. Zij was ver-
Hoewel in de zomer van 1939
de Tweede Wereldoorlog op
het punt stond los te breken,
heerste er de algemene mening
dat de storm wel weer over zou
waaien. Om zichzelf en anderen
te overtuigen schilderde een
Rotterdamse kapper zijn ramen
vol. Zijn mening werd ook ge
vonden bij vele regeringsleiders
en politici, die niet in oorlog
wilden geloven.
daarmee doelend op jhr. mr. B.
C. de Jonge die vier jaar eerder als
gouverneur-generaal van Neder-
lands-Indië, door ir. Mussert te ont
vangen tijdens diens bezoek overzee,
de schijn gewekt had, te sympa
thiseren met althans enkele beginse
len van de NSB. Povere suggestie
van de heer Fock!
ontrust en ongeduldig. Als eerste die
avond het woord nemend, gewaagde
zij al aanstonds van „de zo uitermate
zorgelijke internationale toestand".
„Ik mag niet langer lijdelijk toezien,
dat het vaderland aan partijoverwe
gingen ten offer zou vallen, en het is
op grond hiervan dat ik u heden
avond om mij heen heb vergaderd
teneinde de weg te vinden die Neder
land voor dreigende onheilen be
hoede". „Eerste plicht van de rege
ring" zou het zijn, „onze in het ver
leden te veel verwaarloosde defen
sieve kracht te versterken."
Van Schaik trok fors van leer:
„Het aantasten van de zorg voor de
werkloosheid zou op het volk een
zeer slechte indruk maken".
Maar wil, vroeg Beelaerts, Colijn
de werklozenzorg wel in het hart
treffen? Was niet zijn enige streven,
tegen te gaan dat lichtzinnig met
geld zou worden omgesprongen?
De Vos van Steenwijk viel hem
bij. Zo ook Fock: wat wilde Colijn
meer dan „onnodige organisaties"
opheffen, „.bijvoorbeeld bij de be
strijding der jeugdwerkloosheid"?
Beelaerts gooide het over een an
dere boeg: de internationale toestand
was bedenkelijk.
Men was het er over eens, dat
onvermogen een regering te vormen
een deplorabele indruk zou maken.
De gedachten zweefden 25 jaar te
rug, naar 1914 toen het land elk
ogenblik In de Eerste Wereldoorlog
betrokken had kunnen worden. „Ha
re Majesteit de Koningin herinnert
zich hoe die eendracht in 1914 een
feit was. Kunnen we die niet weer
tot stand brengen?"
Allen hielden het voor wenselijk.
Maar hoe? De Vos van Steenwijk
besteeg twee stokpaardjes achter el
kaar: de evenredige vertegenwoordi
ging deugde niet en de geest van het
volk moest veranderd worden; dat
laatste vraagstuk achtte hij overi
gens „onoplosbaar", Zijn defaitisme
sprak de Koningin niet aan: men
moest het nu reeds eens worden.
Moest zij wellicht rechtstreeks het
volk tot eendracht oproepen? De
Vos van Steenwijk, Van Schaik en
Fock gaven op die vraag geen dui
delijk antwoord, Beelaerts wel: hij
achtte er het moment niet voor ge
komen.
Weer kwam men op de kabinets
crisis. Van Schaik besprak alle mo
gelijke oplossingen, daarbij opmer
kend dat het hem aanbevelenswaar
dig leek, de sociaal-democraten niet
in de regering te betrekken. De Vos
van Steenwijk zag „de grote moei
lijkheid" in „het vinden van een lei
der".
„De heer Fock: Een leider buiten
de politieke partijen".
„Hare Majesteit vraagt of hij er
een weet",
„De heer Fock noemt, na even ge
dacht te hebben, de heer De Jonge"
Van Schaik deed een andere: De
Geer, voorzitter van de christelijk-
historische Tweede Kamerfractie,
eenmaal reeds minister-president in
de jaren twintig. Maar De Vos van
Steenwijk twijfelde: wist De Geer
wel genoeg af van buitenlandse
politiek? „Men moet roeien met de
riemen die men heeft", verzuchtte
Van Schaik, weinig bevroedend dat
déze riemen tien maanden en drie
dagen later zouden versplinteren in
de storm die op 10 mei '40 zou op
steken.
Fock kwam op Colijn terug: kon
hij geen kabinet vormen buiten de
partijen om? Men was het eens
over Colijns bekwaamheid; maar
zou rijn program kans van slagen
hebben? Het mislukken van het be
raad dat hij twee dagen tevoren,
op 5 juli, met zes fractievoorzitters
gevoerd had, wierp een donkere
schaduw over de bespreking in het
Paleis Noordeinde.
Twee uur heeft ze geduurd en
bitter weinig opgeleverd wan
neer de Koningin voorstelt, naar
luitenant-generaal Reynders en vi
ce-admiraal Furstner te luisteren.
De twee hoge militairen komen
binnen; hun bezorgdheden zijn de
Koningin allerminst onbekend.
„Deelt u mede wat u naar voren
wenst te brengen", zegt rij. „Ik
laat het geheel aan u over" en
generaal Reynders steekt van wal.
Hij spreekt een uur lang: over de
probelemen en moeilijkheden van
de grensverdediging; over de
dienstplichtwet. Hij eindigt met de
vraag te stellen of hij duidelijk ge
noeg geweest, is.
De Koningin antwoordt: „Voor
mij is het zeer duidelijk geweest".
Na Reynders Furstner. De admi
raal spreekt in hoofdzaak over rijn
geliefkoosd slagkruiserplan. Er
moeten er drie aan de Koninklijke
Marine toegevoegd worden. Ze zul
len elk Japans konvooi in elkaar
kunnen schieten; ze zullen, betoogt
de admiraal, door hun grotere snel
heid de zwaardere Japanse slag
schepen kunnen ontwijken.
Na de bijeenkomst had generaal
Reynders de bodem onder het opti
mistische betoog weggetrokken
door de admiraal te vragen hoe de
lichtere slagkruisers ooit zouden
kunnen doordringen tot konvooien
die door de zwaardere slagschepen
gedekt werden; tijdens de bijeen
komst had hij die snedige vraag
„natuurlijk" niet gesteld.
Er bleek ook niet van andere vra
gen. Het was ook wel laat gewor
den: kwart over twaalf. Beelaerts
het was Reynders, die toen
zweeg, niet ontgaan had onder
het betoog van de admiraal al zit
ten „knikkebollen".
Toen men het Paleis Noordeinde
verliet, was de 8ste juli aangebro
ken.
Die dag legde Colijn zijn op
dracht neer.
DEN HAAG Het slakingsgevaar
onder buschauffeurs In het streekver
voer is voorlopig afgewend. De onder-
handelingsdelegatics zijn het gisteren
eens geworden over een nieuwe cao
voor de 12.000 buschauffeurs in het
streekvervoer.
Alleen is er nog geen beslissing ge
vallen over de eis van de chauffeurs
die met stakingsdreiging kracht is bij
gezet om het loon op te trekken tot
het niveau van de gemeentelijke ver
voerdiensten.
Een speciale commissie zal gaan be
kijken of het werk van de streekchauf-
feurs optrekking van het loon recht
vaardigt.
De werkgevers moeten nog hun fiat
geven aan het voorstel van de onder
handelaars om zo'n commissie aan ,het
werk te zetten.
ADVERTENTIE
OLIFANT
HOUDT VAN TULPEN.
Er is in Schiedam een Olifant die
stapel is op tulpen. Het is dan ook
een uitzonderlijke Olifant. Het is de
Olifant Vieux. Te goed om in een
borrelglas te doen. Doe hem in een
tulpvormig cognacglasl
Ook moeten de werkgevers nog hun
goedkeuring verlenen aan het bereikte
akkoord over de cao. Dit akkoord voor
ziet in een loonstijging van 6,8 procent
en een extra verhoging van 22 gulden
per maand. Daar bovenop zal bijvoor
beeld in de vorm van een onregelmatig
heidstoeslag elf gulden per maand wor
den gegeven.
In de komende twee jaar zal er ook
naar worden gestreefd vast te stellen
welke buschauffeurs in het streekver
voer op zogenaamde stadsdiensten rij
den. Daartoe moet eerst worden vast
gesteld bij welke omvang van een rayon
over een stad kan worden gesproken.
Geleidelijk aan zal het loon van die
chauffeurs op stadsdiensten worden op
getrokken tot de lonen bij de gemeente
lijke diensten. Vóór 1 januari 1971 moet,
die gelijkstelling zijn bereikt.
De vakbonden hebben in het overleg
over de cao steeds vastgehouden aan de
eis dat streekvervoerders evenveel
moeten verdienen als chauffeurs bij ge
meentelijke diensten.
Een commissie van wijze mannen
heeft na het vastlopen van de onderhan
delingen onderzocht of deze eis gegrond
was. De commissie is er niet uitgeko
men.
Op grond daarvan is besloten een
ADVERTENTIE
en bij zware of
hardnekkige verkoudheid
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
nieuwe commissie in te stellen, die na
het afsluiten van de cao de zaak ander
maal gaat onderzoeken. De vakbonder
waren gisteren tevreden over het b'
reikte resultaat.
DEN HAAG. Het nieuw ingeschre
ven spaarkapitaal bij het Nationaal
Spaarfonds (lid van de Delta Verzeke
ringsgroep) heeft vorig jaar f 18,18
miljoen bedragen tegen f 16,95 miljoen
in 1967. Per saldo steeg het spaarkapi
taal van f 137.1 miljoen tot f 143.4 mil
joen.
