ECONOMIE EN PLANOLOGIE
B en W verduidelijken
in nota grondpolitiek
Dode en 2 zwaar
gewonden bij
verkeersongeval
Bevolkingsonderzoek
in gemeente Amerongen
WREDE MOORD IN BETUWE NU BIJNA VERJAARD
Achterdocht hield Echteld
jarenlang in de ban.
De man, die Melis van
Krieken neerschoot
en beroofde zal de
rechters ontglippen
1
„Bepalen van
transactie
geen sinecure"
Ds. J. Overduin
neemt deel
aan discussie
voor de radio
Akkoord bij
gronden op
aankoop van
Remmerden
voor industrieterrein
Primeur
Na jaren onderhandelen
PERSONENAUTO REED OP
STILSTAANDE A UTO
Autobrand was
snel geblust
Van 3 tot 6 maart
Wenken
veehandelaar
Laaghartige moord op
GEZONKEN
GELUWD
NICHT
FIETS
SPOOK
DONDERDAG 20 FEBRUARI I9Ó9
RHENEN. Voor de Rhenense raadsvergadering van dinsdag 25 februari
komt een uitgebreide nota van burgemeester en wethouders op tafel, waarin
zij een uiteenzetting geven over hun beleid ten aanzien van de gevoerde en de
te voeren grondpolitiek in het kader van de bestemmingsplannen, voornamelijk
doelende op het bestemmingsplan „Donderberg". Waarschijnlijk is deze nota
een gevolg van het feit, dat enkele vergaderingen geleden het voorstel om
grond aan te kopen van de erven Rutgers tussen Utrechtsestraatweg en Zand
heuvelstraat met de kleinst mogelijke meerderheid werd verworpen. Met deze
aankoop die niet doorging was ongeveer aqderhalve ton gemoeid.
„Niet alleen in deze gemeente", al
dus de nota, „maar in alle gemeen
ten wordt er naar gestreefd het be
stemmingsplan vast te stellen en de
hogere goedkeuring daarop te verwer
ven vóór tot aankoop van gronden
wordt overgegaan. Het is dan name
lijk mogelijk in alle rust te overzien
hoe economie en planologie samen
moeten gaan. Het vaststellen van een
bestemmingsplan is niet alleen een
zaak van ordenen, maar ook een kwes
tie van het berekenen van economi
sche mogelijkheden en financiële haal
baarheid. Deze ideale toestand is ech
ter bijna nooit te realiseren, omdat er
veel stuwende en remmende invloeden
van buiten zijn, die het beleid van een
gemeentebestuur terzake mede bepa
len. Bovendien vergt de vaststelling
van een bestemmingsplan een zo lan
ge en ingewikkelde procedure, waarop
de gemeente veelal onvoldoende in
vloed kan uitoefenen, dat met de
grondverwerving niet kan worden ge
wacht tot de bestemmingsplannen for
meel perfect zijn."
In de nota worden vervolgens talrijke
voorbeelden genoemd van die invloed
van buitenaf. Zeer recent betrof dit de
mogelijkheid tot aankoop van de grond
van de erven Rutgers. Het afwegen
van voor- en nadelen van zo'n trans
actie is geen sinecure volgens B. en
W. Niet dan na zorgvuldige overwe
ging werd tenslotte het voorstel bij de
raad tot aankoop ingediend.
B. en W. noemen dan ook nog voor
beelden van aankopen op vrij late
tijdstippen. In de nota wordt zeker
niet voorbijgegaan aan de gedachte
van onteigening. Als mening wordt
naar voren gebracht dat het wachten
met grondaankopen totdat het bestem
mingsplan is goedgekeurd de grondpo
litiek volkomen in een slop zou bren
gen.
Bij een berekening van de verwer-
viwgsprijs komen B en W tot de con
clusie, dat op het eerste gezicht de
grond van de erven Rutgers zou komen
op f 57,- per m2. Door de vermenging
van deze incidentele prijs in de totali
teit der aankopen ontstaat volgens de
nota een gemiddelde verwervingsprijs
van f 8,50 per m2, hetgeen B en W ge
zien de belangen die met de vaststel
ling van het bestemmingsplan Donder
berg zijn gediend, verantwoord achten.
Er is al uitgerekend, dat globaal kan
worden gesteld, dat voor de etage-
bouw in het plan „Donderberg" op een
kavelprijs tussen f 5900,- en f 7500,- kan
worden gerekend. Voor de ééngezins
woningen variëren de grondprijzen van
f 9500,- tot f 14.400,- per kavel en voor
bungalow- en villabebouwing van fL
15.000,- tot fl. 35.000,-. Aan de hand van
deze berekeningen willen B en W aan
tonen dat dit plan zeer reële uitvoe
ringsmogelijkheden blijkt te bezitten,
ook al wordt het gebied „belast" met
een te saneren wijk, gelegen tussen
Oude Veenendaalseweg, Zandheuvel,
Paardenveld en Utrechtsestraatweg.
Gezien het gunstige woonklimaat van
Rhenen in het algemeen en het unieke
karakter van de Donderberg in het bij
zonder twijfelen B en W geen ogenblik
aan de financiële haalbaarheid van dit
plan.
De nota wordt besloten met de op
merking dat reeds een bod werd uit
gebracht op het gebied ten zuiden van
de Zandheuvelstraat, zijnde terreinen
die eigendom zijn van de heer B. de
Kroon en mevrouw De Kroon-De Groot.
In een veel vroeger stadium werden
ai 13 woningen aan de zan d heuvelstra at
aangekocht, waarmee B en W maar wil
len zeggen, dat de verworpen aankoop
van de erven Rutgers niet in het ka
der van dit plan past.
Daarom stellen zij voor er mee in te
stemmen dat de onderhandelingen over
de aankoop van gronden binnen het
plan worden voortgezet, geopend of her
opend.
VEENENDAAL Enige tijd geleden
verzorgde prof. dr. Lever, hoogleraar
in de dierkunde aan de Vrije Universi-
tet een serie zondagavondlezingen voor
de NCRV-microfoon onder de titel
„Waar blijven we?"
Deze serie blijkt gezien ook de vele
reacties die hierop werden ontvangen,
bijzonder goed beluisterd. Thans zijn
prof. Levers toespraken onder dezelfde
titel in boekvorm verschenen.
De NCRV brengt naar aanleiding
daarvan op maandag 24 februari om
21.25 uur een discussie-programma
voor de radio, onder de titel „Ontstaan
en verstaan".
Hieraan wordt deelgenomen door
prof. dr. J. R. v.d. Fliert, hoogleraar
in de geologie aan de Vrije Universiteit,
prof. dr. N. H. Ridderbos, hoogleraar
in de O.T.-exegese aan de V.U. en ds.
J. Overduin, gereformeerd predikant,
wonende te Veenendaal.
RHENEN Met 'n goedgekeurd onteigeningsplan achter de hand de stok ach
ter de deur hebben burgemeester en wethouders van Rhenen overeenstem
ming bereikt met de N.V. Addenshoeve omtrent de aankoop van circa 101/* ha
grond voor het te realiseren industrieterrein op Remmerden.
De onderhandelingen hebben jaren geduurd, doch steeds zonder resultaat.
De waarde van de grond is geta
xeerd en geschat op f 645.250,-, waar
mee B. en W. zich akkoord kunnen
verklaren. Op basis van dit bedrag is
al overeenstemming bereikt met ge
noemde NV.
De noodzaak tot het verwerven van
deze gronden is ontstaan door de vol
gende omstandigheden:
a. de bestaande industrie op Rem
merden heeft op een enkele uitzonde
ring na geen mogelijkheid tot uitbrei
ding;
b. hetzelfde geldt voor de bedrijven
aan de Radboudweg e.o.;
c. in verband met de toekomstige
sanering van de binnenstad en de ont
wikkeling van het bestemmingsplan
Donderberg is er planologisch bezien
voor industrie geen plaats, waardoor
de mogelijkheid van vervanging aan
wezig dient te zijn.
RHENEN. Een ernstig verkeersongeval, waarbij een dode en twee ernstig
gewonden zijn te betreuren, vond gisterochtend omstreeks kwart voor acht
plaats op de Utrechtsestraatweg, even voor de gevaarlijke bocht bij „De Tang".
RHENEN. De directie van Ouwe
hands Dierenpark gaat waarschijnlijk
voor een primeur zorgen. Er zijn plan
nen om de kaartverkoop aan de kassa's
van het park aanzienlijk te mechanise
ren en te vereenvoudigen.
Het ligt in het voornemen een batterij
automaten te plaatsen die berekend zal
zijn op een zo ver doorgevoerde combi
natie van toegangsprijzen, dat straks
maar twee kaarten behoeven te worden
afgegeven, één voor volwassenen en
één voor kinderen. Op die kaarten staan
met duidelijk leesbare cijfers de aantal
len personen aangegeven, waarvoor be
taald is. Voor de controleposten betekent
dit eveneens een aanzienlijke werkbe-
sparing.
Volgens de directie van de Nederland
se Speciaal Drukkerijen in Delft, die
opdracht kreeg van Ouwehands Dieren
park om het nieuwe systeem te leveren,
is dit het eerste dat in ons land in ge
bruik wordt genomen. Het is een Neder
landse primeur en alweer volgens de
Speciaal Drukkerijen waarschijnlijk
ook een wereldprimeur.
De 32-jarige chauffeur. J. v. B. uit
Rhenen was met zijn vrachtwagen ge
stopt om een kennis te helpen, die
langs de weg stond met een defecte
bromfiets. Terwijl de beide mannen
rechts achter de goed langs de kant
geparkeerde vrachtwagenstonden,
reed met een enorme klap een kleine
personenauto, bestuurd door de 22-ja
rige ongehuwde Rhenense beroepsmili
tair H. Hovestad onder de linker ach
terzijde van de vrachtwagen.
De 50-jarige vader van de bestuur
der, de heer L. J. M. Hovenstad, brei-
er van beroep, overleed ter plaatse.
Zijn zoon en de derde inzittende de
23-jarige P. P. R., burger-ambtenaar,
eveneens wonende te Rhenen, moes
ten eveneens ernstig gewond worden
overgebracht naar het Julianazieken-
huis, vanwaar R. werd overgebracht
naar het Academisch Ziekenhuis in
Nijmegen.
Omtrent de oorzaken die tot het
verkeersongeval hebben geleid tast
men in het duister. De personenauto
werd totaal vernield.
RHENEN. Gistermiddag werd Rhe-
neris brandweer gealarmeerd voor een
autobrand op de Oude Veenendaalseweg.
De chauffeur, die de motor had afgedekt
met een zak tegen de vorst, had ver
geten deze te verwijderen, met het ge
volg dat de wagen in brand vloog. De
autobrand was snel geblust.
AMERONGEN. In de week van 3
tot en met 6 maart wordt in de ge
meente Amerongen een bevolkings
onderzoek op longafwijkingen e.d. ge
houden. Het onderzoek strekt zich uit
over alle ingezetenen die op 1 januari
1969 vjjftien jaar zijn geworden en allen
die ouder zijn. De beeldschermauto zal
op maandag 3 maart aanwezig zijn in
Amerongen-Hof van half twee tot vjjf
uur en van half zeven tot half negen.
Op dinsdag 4 maart op dezelfde tijden
en ook op woensdag 5 maart komt de
auto op vermelde tijdstippen. Donder
dag 6 maart kan men terecht op het
Overberg-Schoolplein van twee tot vijf
uur en half zeven tot half negen. Op
de Fabrieksweg nabij het transforma
torhuisje (Eist) komt de beeldscherm^
auto 's morgens tussen kwart over elf
en twaalf uur. De kosten bedragen f 2,-
per persoon. Wanneer deze kosten be
zwaarlijk zjjn, kan men zich voor ge
deeltelijke of gehele ontheffing ver
voegen op de gemeentesecretarie.
Het gemeentebestuur verzoekt de be
volking beslist gehoor te geven aan de
oproep zich aan dit onderzoek te onder
werpen. Alle betrokkenen ontvangen
een oproepingskaart. Men vestigt er
voorts de aandacht op, dat - hoewel de
tuberculose dalende is - deze ziekte nog
steeds gevaarlijk is. Het onderzoek be
perkt zich niet alleen tot longafwij
kingen, ook het hart wordt erin betrok
ken. Bij tijdige ontdekking, bijv. van een
tumor, is de kans op herstel groter.
Voorts wordt erop geattendeerd dat
voor het maken van een foto ontkle
ding niet nodig is. Knopen in de kle
ding leveren geen belemmering, mits
zij zitten op het midden van de borst
en rug. Wanneer men absoluut ver
hinderd is aan de oproep gehoor te
geven wordt men verzocht de oproe
pingskaart met vermelding van reden
terug te sturen naar de gemeente
secretarie. Er hoeft voorts geen reden
te bestaan voor zgn. „stralingsangst"
omdat zonder enig gevaar minstens
tweemaal per jaar een röntgenfoto -
als bedoeld bij dit onderzoek - kan
worden gemaakt. Wanneer men niet
kan komen op de tijden die in het
schema zijn aangegeven, kan men ge
rust een andere tijd binnen dit schema
hanteren. Het gemeentebestuur stelt
nadrukkelijk dat het onderzoek veel
meer zin heeft, wanneer ieder komt.
mmmmmm n- >n m - -- <,<-■ ims mMm - 1
Het boerderijtje Den Akker9 waar zich achttien jaar
geleden de gruwelijke moord voltrok.
Echteld, waar de laffe moord nog al
tijd voortleeft in de harten van de
mensen, huivert. Zij, die de jaren door
al zo veel over Van Kriekens geweld
dadige dood hebben horen fluisteren,
zijn ervan overtuigd dat de moorde
naar in hun midden is.
„Een vreemde kan het nooit gedaan
hebben", zo wordt er gezegd en van
daar dat er steeds in eigen
kring is rondgekeken naar de laag
hartige schutter. Vandaar ook, dat
jarenlang de achterdocht het leven in
Echteld beheerste.
Wie in de ogen van de Echteldse be
volking „bokkesprongen" maakte met
zijn geld, een schuur of een huis liet
bouwen, werd welhaast automatisch
met enig wantrouwen aangekeken.
Want de dikke portefeuille, waarvan
Van Krieken werd beroofd, moest
toch ergens gebleven zijn
De zaak Melis van Krieken is een dos
sier zonder einde geworden. Op den
duur raakte de politie elk spoor bijs
ter. De arrestaties, die werden ver
richt, hadden slechts allerlei dorps
praatjes tot resultaat. Vooral toen
bleek, dat de verdenkingen steeds per
sonen betroffen, die niets met de
moord hadden uit te staan.
Nu, na al die jaren, is de hoop op een
arrestatie, vervlogen. Loco-burgemees
ter H. van Lent, een van de eersten
die bij het ontzielde lichaam van de
veehandelaar neerknielde, had er des
tijds al een voorgevoel van dat het
voor de politie een langdurige ge
schiedenis zou kunnen worden. „We
zullen het binnen een dag of drie moe
ten weten want anders kijken we er
wellicht nooit achter", zei hij eens
tegen een verslaggever,
oorden, die tot. een realiteit zijn ge
worden. „Bij een gebeurtenis als deze
dringen zich vele vragen op, waarop
wij mensen het antwoord schuldig
moeten blijven", sprak de toenma
lige Echteldse predikant ds. De Mars
tijdens de begrafenis van het slacht
offer van de roofmoord.
En mocht hij daarbij gedacht hebben
aan het geheim van de dader, aan het
het geheim van de dader, aan het
raadsel dat geen ontknoping kent, dan
kan ook van zijn woorden worden ge
zegd dat ze op dat moment getuigden
van een soort vooruitziende blik.
De onbekende man, die Van Krieken
zo wreed overrompelde, is steeds
verafschuwd door de mensen in Ech
teld. Begrijpelijk als men bedenkt
hoe diep de gebeurtenis zich worstel
de in het dorpsleven. Een van de col
lega's van de veehandelaar, die de
vele aanwezigen bij de begrafenis
toesprak, gaf direct al blijk van de
gevoelens die hij jegens de moorde
naar koesterde.
\ls men weet dat er driemaal is ge
schoten op vriend Van Krieken al
vorens hij dodelijk wérd getroffen,
beseft men eerst goed hoe diep de
mens, die dit leed veroorzaakt heeft,
gezonken moet zijn", aldus zijn woor
den.
Tegelijkertijd kan de conclusie worden
getrokken, dat de dader géén bedre
ven schutter moet zijn geweest. De
eerste kogel, die vanuit de donkere
stal onder de hooiberg, op hem werd
afgevuurd, trof slechts zijn mouw.
Ook het tweede schot trof geen doel
Pas toen de trekker voor de derde
keer werd overgehaald, sijpelde er
bloed uit de kiel van de veehande
laar. Bij de sectie, die later werd
verricht, bleek dat die laatste kogel
dicht genoeg tot het hart was doorge
drongen om aan zijn leven een einde
te maken.
Nadat de eerste ontsteltenis over de
moord wat geluwd was, was men er in
hert dorp al gauw over eens, dat de
dader drommels goed wist waar hij
aan begon. Niet alleen vanwege het
feit dat hij geheel en al slaagde in
zijn opzet en wellicht een bedrag
van enige tientallen guldens aan zijn
lugubere daad overhield, vatte die
mening post, maar ook omdat hij pre
cies het juiste moment koos om toe te
slaan.
Dat laatste gebeurde midden in de
nacht. Melis van Krieken was het
bed uitgekomen om het jonge vee,
dat was bestemd voor de veemarkt
in Den Bosch en dat hij in een kleine
stal onder de hooiberg had onderge
bracht, te voeren. Gewoonlijk deed
hij dat, omdat hij 's morgens in alle
vroegte al met het vee op pad ging
naar de Bossche markt waar ieder
een hem kende.
Het zou de laatste keer worden dat hij
zijn levende handelswaar het voer
voorhield* want in de stal bevond
zich ook de gewapende man, die na
de derde keer raak schoot. Dit aspect
van de moordzaak heeft steeds cen
traal gestaan bij het onderzoek. Hoe
kon de moordenaar weten, dat Melis
weer vee had gekocht en hoe kon hij
er de lucht van hebben gekregen dat
de dieren omstreeks half vier in de
nacht door hem gevoederd zouden
worden?
Wie kon hem hebben ingelicht? Mientje
misschien, de 27-jarige nicht \tan de
veehandelaar, die al geruime tijd bij
hem inwoonde en die zijn kostje
voor haar rekening nam? Anvanke-
lijk rustte er op haar geen enkele ver
denking, maar toen ze met een vee
handelaar in het huwelijk trad, en
zich flink in de spullen stak, doken
de roddelpraatjes weer op. Zou Mien
tje dan toch
De recherche kon door al dat gepraat
rond Mientje moeilijk anders, dan op
onderzoek uitgaan. De voor Melis
altijd zo hulpvaardige nicht moest
dat bezuren. Toen haar man, die zelf
een sluitend alibi had. de politie dui
delijk had gemaakt dat het geld dat
hij in zijn boerderij had geïnvesteerd
niets uitstaande had met de geroofde
portefeuillt van oom Melis, keerden
Mientje, haar man en een knecht
van de vermoorde veehandelaar,
die eveneens bij het onderzoek wer
den betrokken, weer terug uit het
huis van bewaring in Arnhem, waar
ze ten tijde van het onderzoek waren
ondergebracht.
Vele jaren na de moord werden er nog
valse beschuldigingen geuit, die de
betrokkenen soms ernstig dupeerden.
Een veekoper uit Opheusden maakte
zich drie jaar geleden zo kwaad over
de lasterpraat, die aan zijn adres
werd gericht, dat hij duizend gulden
uitloofde voor degeen, die hem kon
vertellen waar al dat geroddel van
daan kwam. In 1966 circuleerden er
nog altijd sterke verhalen over de
moord in de Betuwe. Zo werd bij
voorbeeld rondverteld, dat er geld
met een gaatje zou zijn gevonden.
De politie beschikte overigens wel over
enige aanknopingspunten. Zo ontdekte
men al gauw dat de dader cp de
fiets naar het boerderijtje van Melis
moest zijn gereden. Er werden zelfs
afdrukken van de banden in een krant
gepubliceerd.
Een verklaring, waar men aanvan
kelijk nog wel enige waarde aan
hechtte was die van een Tielenaar,
die beweerde Vdn Krieken de nacht
van zijn dood in het centrum van
Tiel te hebben gesignaleerd in gezel
schap van iemand, die hij niet thuis
wist te brengen. Tegen zijn gewoonte
in was Melis toen niet op de fiets,
idat Mientje getrouwd was en de
blinde (in het jaar van de moord 85-
jarige vader) van het slachtoffer was
overleden kwamen er weer nieuwe
bewoners in het boerderijtje, dat nog
lange tijd als een soort onhelisplaats
werd beschouwd. De weduwe J. van
Wijk-Krieken, een zuster van Melis,
woont er nu nog, samen met een
knecht.
Nu in deze winterse dagen,' ligt de Ak
ker, het buurtje aan de Echteldse-
dijk waar het boerderijtje staat, er
schilderachtig, als een tafereeitje op
een kerstkaart, bij. Er blaffen wat
honden, maar verder is er niets dat
de rust er verstoort. Niets herinnert
nog aan de wrede moord of het moet
de gereserveerdheid of anderzijds het
sterke verhaal zijn, dat de mensen
er over te vertellen hebben.
Ih april zal de moord verjaard zijn. Dat
feit zal wel weer aanleiding zijn tot
allerlei geruchten. Misschien dat de
argwaan dan weer als een spook door
dit- deel van de Betuwe zal waren,
want over een verjaarde moord kan
nu eenmaal met meer openheid wor
den gepraat dan wanneer er voort
durend rechercheurs in de weer zijn.
In Duitsland is het eens gebeurd, dat
een moordenaar na de verjaring van
zijn daad triomfantelijk verkondigde,
dart hij de lang gezochte man was,
daaraan snel toevoegend dat „ze hem
nu toch niets meer konden maken".
»aar er is niemand in Echteld, die er
ook maar enigszins op rekent, dat de
uitgekookte moordenaar, die Melis
van Krieken de levensgeesten ontnam,
zijn jas openscheurde en hem van zijn
van zijn welgevulde portefeuille be
roofde, zich op een dergelijke fantas
tische wijze zal blootgeven.
.J. B.
destijds met afschuw over de
daad van de
nog altijd onbekende man.
ECHTELiD. Terwijl de kranten dagelijks tot zelfs de Volgens de wet is een moord na achttien jaar verjaard
kleinste details over de moorden, die Hans van Z. op en dat impliceert dat het drama rond Van Krieken
zijn geweten heeft, van zich af schreeuwen, huiveren nooit bestraft zal worden.
de mensen in Echteld bij de gedachte, dat de on be- De man, die in koelen bloede doodde en de veehande-
kende man, die op 18 april 1951 zijn FN-pistool richt- laar van zijn geld beroofde in die stille nacht van april
te op het hart van de toen 50-jarige veehandelaar Melis 1951, heeft al die tijd kans gezien het spoor dat naar
van Krieken en hem na drie keer schieten dodelijk zijn arrestatie zou kunnen leiden, voor de politie ver-
verwondde. borgen te houden.
De kranten spraken
redenmorgen omstreeks vier uur is de 50-jarige
4. van Krieken, wonende in een kleine boerderij
de Echteldse dijk even voorbij de voorhaven vagBhef
Amstérdam-Rïjnkanaal, door een drietal revoiverajPofen
M>p laaghartige wijze vermoord. De beerJ&flS^uieken
neergeschoten bij het vertat^yp^fêi achterhuis
van hij het vee, be
stemd om vervoerd te worden rjarnr de veemarkt te Den
Bosch, wifde gaan voeren.
-f i -
:r f
J v/
