Die drang om iets geweldigs
te presteren voel ik
De nadagen van Luns
P
fiitMoto Spodul P$P nuvoor 1.44 3Timaat Spwdaal 1.58
Haat, armoede en mystiek j
vergroten aanhang El Fatah I
A.O.W. is in twaalf jaar
spectaculair gestegen
Levensgenieter
Jan Blaaser
te avontuurlijk
om zich op
één ding
te richten
j
INIXON GAAT OIXS LAND VOORBIJ
BAARD
TV-ERVARING
POPULAIR
STERKE GROEI
naga* Borden
3roer;ïs»»
Maggi geeft 'ns geen geschenken. Maggi geeft
soep. Lekkere, pittige, geurige soep, waar
iedereen graag nog een tweede bord van eet. En
dat tweede bord is gratis. Van Maggi, want
tijdelijk krijgt u bij aankoop van twee zak
jes Maggi Soep Speciaal een derde op de koop
toe. Zo maar, om eens lekker op te scheppen.
■■i 'I
lëadeaua
Maggi Soep Speciaal, daarmee zet u een complete
soep op tafel. U ziet direct dat er meer in
grediënten in zitten. Veel meer! Maggi Soep
Speciaal is 50% voller. En 50% rijker. En 50%
romiger. Met de nieuwe Maggi Soep Speciaal
schept u bordenvol rijkdom. Bovendien krijgt u
ter kennismaking 3 zakjes voor de prijs van 2.
AMSTERDAM De acteur
Jan Blaaser is een beminnelijke le
vensgenieter. Hij houdt bijzonder
veel van zijn vak, maar hij weigert
zich te storten in het gevecht om
artistieke roem.
„Ik maak me niet zo druk. Die
drang om iets geweldigs te pres
teren voel ik niet. Ik vind het ple
zierig om samen met een acteur een
fijn stuk te spelen, maar ik vind het
zeker zo leuk om met hem te gaan
vissen op de Vinkeveense plassen",
zegt hij.
Deze visie van betrekkelijkheid
houdt hij er ook op na, als het om
televisie gaat. een medium, waar
aan hij een deel van zijn bekend
heid te danken heeft. „Ik til er niet
zo zwaar aan. Ik zie het als een on
derdeel van alles wat ik doe."
Dit televisieseizoen is Blaaser op
gezette tijden op het scherm te zien
in de serie „Mijn broer en ik"
van Eli Asser. De serie is geen top
per, maar zij is toch redelijk ont
vangen. Er is zelfs onlangs een
langspeelplaat met liedjes uit de se
rie verschenen.
Jan Blaaser wordt over de serie
op straat niet staande gehouden, zo
als hij dat vroeger wel eens mee
maakte bij televisiewerk. „Het enige
dat ik hoor is, dat sommige men
sen zich nog wel eens afvragen of
de baard dje ik in mijn rol van Jons
Kalleman draag, echt is", zegt de
gladgeschoren acteur, zittend achter
een pilsje in een Amsterdams res
taurant.
„Mijn broer en ik is niet op het
lijf van Jan Baaser geschreven. Eli
Asser had het af en toen is de KRO
naar mensen gaan zoeken. Misschien
waren ze voordat ze bij mij kwa
men al bij ik weet niet hoeveel an
deren geweest. Dat zeggen ze na
tuurlijk niet."
Blaaser is in de serie („een ko
mische familiserie voor een groot
publiek") ook spelregisseur. Twee
bezigheden, die volgens zijn zeggen
goed te combineren zijn. Elke afle
vering vergt een repetitietijd van
een dag of zes. Het op de beeld-
opnemen kost een dag.
Ons groepje bestaat uit bijzonder
aardige mensen, die goed met el
kaar kunnen t opschieten. Zoiets
moeten de kijkers er wel van af
kunnen zien", aldus ^e acteur/regis
seur.
Hij is ook conferancier. In deze
kwaliteit vrolijkt hij veel personeels-
avonden in het land op. Twee
keer in de week presenteert hij bo
vendien een „weggeefshow", een
propaganda-avond, waarop twaalf
firma's ter wille van de gunsten van
het publiek bankstellen, gasfornui
zen en zelfs auto's door Blaaser la
ten weggeven.
Hij zegt: „Al dat werk pas ik in
elkaar. Meestal gaat het goed, maar
het moet niet sneeuwen. Want dan
kan het gebeuren, dat ik pas om
tien voor tien in plaats van om acht
uur in Groningen ben. Nou is mijn
ervaring, dat als je te laat komt, je
beter om tien voor tien dan om half
negen kunt komen. Als je om hald
negen binnenkomt, dan zeggen de
mensen: Hij is te laat. Kom je om
tien voor tien, dan hoor jé: Hé, blij
dat je er bent."
De 46-jarige acteur begon dertig
jaar geleden bij het Amsterdamse
volkstoneel waarvan zijn oom, Han
Nooy, leider was. Hij was vervol
gens conferancier in Tom Manders
St. Germain des Prés, speelde met
Ko van Dijk in Requiem voor een
zwaargewicht, was quizmaster voor
de televisie, televisieregisseur, schrij
ver van de strip Jan en alleman en
directeur van het toneelgezelschap
Centraal. Zijn favoriete bezigheid is
het schrijven van carnavalsliederen.
„Ik had er dit jaar twee, maar zij
zijn niet op de plaat gekomen, door
dat de musici staakten. Ik bewaar
ze tot volgend jaar".
Jan Blaaser moet toegeven, dat er
weinig lijn in zijn leven zit. „Ik ben
te avontuurlijk om_qie op één ding
te richten. Als ik denk: nou dat weet
ik nyi wel, dan ga ik wat anders doen.
Zo ga ik eind maart met een groep
Nederlandse artiesten voor een
maand naar Nederlandse emigran
ten in Australië. En in september ga
ik op tournee in Canada. Als ik daar
een mannetje tegenkom, die vindt,
dat ik de bink ben, dan blijf ik er
misschien een poos. Je weet het
nooit.
Zeker in ons vak niet. Je hebt het
niet zelf in de hand. Kijk maar naar
Leen Jongewaard. Hij speelt de rol
van opa in Ja zuster, nee zuster en
ineens heeft hij enorm succes".
De eerste televisie-ervaringen van
Jan Blaaser rijn al een jaar of vijf
tien oud. Hij herinnert zich: „Het al
lereerste televisiespel, waarin ik een
rol had, heette De Brug. Het werd ge
regisseerd door Willy van Hemert.
Ik was toen verbonden aan de to
neelgroep Puck, nu Centrum.
Ik had voor het televisiespel een
avond vrij, maar op het laatste ogen
blik werd er bij Puck iemand ziek
en moest de groep een ander stuk
spelen waarin ik een rol had. De
voorstelling ging voor en daarom
werd het televisiestuk, dat toen na
tuurlijk niet anders dan rechtstreeks
kon worden uitgezonden, verschoven
van de zaterdagavond naar de zater
dagmiddag. Het was niet van te vo
ren aangekondigd en daarom zei de
omroeper aan het begin van de uit
zending tot de kijkers„U bent waar
schijnlijk de enige, die kijkt".
De Palestijnse vluchtelingen in hun permanente kampen in Jordanië hebben
vorige week vier nieuwe helden bejubeld. Vier mensen die hun levens in de
waagschaal stelden in een actie tegen het gehate Israël. Dat het hierbij gaat
om een actie in een neutraal land tegen een Israëlisch burgervliegtuig en
tegen burgers maakt voor de Palestijnse vluchtelingen geen verschil.
Voor mensen die leven op de
rand van het bestaansminimum,
die weten dat de naaste toekomst
op twee druppels water zal lijken
op het trieste verleden, kan niet
wordenverwacht dat zij zich zor
gen maken over de keuze van
strijdmiddelen en strijdmethodes.
Het zijn deze omstandigheden die
de Arabische guerrillaorganisaties
zoals het Palestijnse Bevrijdings
front, dat gretig zijn verantwoorde
lijkheid voor de actie tegen het Is
raëlische El-Al vliegtuig in Zürich
beleed, zo uiterst gevaarlijk ma
ken. De guerrillaorganisaties re-
cruteren hun strijdkrachten im
mers uit mensen die niets hebben
te verliezen en die de dood niet vre
zen.
De felle haat tegen Israël, waar
mee de Arabieren van jongsaf wor
den opgevoed en de geproclameer
de ,jihad" heilige oorlog
staan er borg voor dat de guerrila-
strijders elke daad uitvoeren die
hun wordt opgedragen. Elke aan
slag op een Israëlische kibboets,
een legervoertuig of een vliegtuig
is een wraakoefening, die iets van
de in de juni oorlog van 1967 zo
vernederde Arabische trots her
stelt.
De „Stem van El Fatah", het
radiostation van de Palestijnse com
mando's in Egypte, zorgt ervoor dat
elke actie van de Palestijnse ter
roristen de propagandistische om
lijsting krijgt die typerend is voor
het Arabische Midden-Oosten.
Er zijn na de Israëlisch-Arabi
sche oorlog van 1967 verschillend
guerrillaorganisaties van de grond
gekomen. Enkele groepen zijn later
opgegaan in de El Fatah, de groot
ste en best georganiseerde onder
grondse verzetsbeweging. Andere
groeperingen leiden min of meer
een eigen bestaan, waarbij hun on
derlinge haat vaak even groot is als
hun gemeenschappelijke haat tegen
Israël.
De populariteit van El Fatah
de organisatie is al na de Suez-oor-
log van 1956 ontstaan is sinds
de zesdaagse oorlog van 1967 sterk
toegenomen. Bovendien beschikt El
Fatah sedert dat tijdstip over een
groot aantal wapens, die door de te
rugtrekkende Arabische troepen
waren achtergelaten.
Over de El Fatah-beweging hangt
een waas van geheimzinnigheid,
wat de aantrekkelijkheid voor d«
mystiek gevoelige oosterling nog
verhoogt. Het schijnt dat El Fatah
in vrijwel alle Arabische landen
vertakkingen heeft, maar opbouw
en leiding van de organisatie ont
trekken zich aan elke beoordeling.
Wie er precies aan de touwtjes
trekken van de organisatie is niet
bekend. Ook 't aantal daadwerke
lijke aanhangers laat zich zelfs bij
benadering niet schatten, al is het
zeker dat de guerrillabeweging kan
putten uit het rijke arsenaal van
anderhalf miljoen Palestijnse vluch
telingen.
Aanvoerder van de Palestijnse El
Fatah-terroristen is Yasser Arafat
die enkele weken geleden werd geko
zen tot voorzitter van de Palestijnse
Bevrijdingsbeweging, de politieke or
ganisatie van de Palestijnen. Iedere
Arabier kent Yasser Arafat, maar
slechts weinigen weten iets van hem
af.
De populariteit van de El Fatah-
beweging is onder de Arabieren zo
groot geworden dat geen Arabische
regering het zich kan veroorloven de
terroristen openlijk te kritiseren.
Daarin schuilt het dilemma voor de
Arabische landen, die kampen of bu
reaus van El Fatah binnen hun gren
zen hebben.
Vooral politiek zwakke regeringen
moeten terdege rekening houden met
hun militante bevolkingsgroepen. Als
zij de activiteiten van de El Fatah-
beweging aan banden leggen, zoals Is
raël eist, zullen zij zonder twijfel
met binnenlandse moeilijkheden wor
den geconfronteerd.
Daar komt bij dat de steeds bruta
ler wordende acties van de terro
risten vergeldingsmaatregelen van
de Israëliërs uitlokken, die op hun
beurt de Arabische publieke opinie
ten gunste van de guerrillabeweging
beïnvloeden. Een Arabische rege
ring die daarom durft te praten over
een vergelijk met Israël moet wel
sterk in haar schoenen staan.
Op deze wijze drijft een situatie
die zonder ondergrondse verzetsbe
wegingen al vrijwel onoplosbaar is,
steeds verder in de richting van een
nieuw conflict.
TVTixon gaat ons land dus voorbij en
daarmee houden we een paar ton
aan representatiekosten In onze zak.
Er zit echter wel iets meer aan
vast. Het links laten liggen van een
van Washingtons trouwste vrienden
Luns zal zelf toch wel naar Brus
sel gaan geeft gerede aanleiding
om de betekenis van ons land in EEG,
NAVO en de rest van de wereld te
bekijken.
Die is niet groot. Het gaat er
veel op lijken alsof we in dit op
zicht zijn begonnen aan de nada
gen van Luns. Het spettert op het
Plein al lang niet meer van de ini
tiatieven. De hand van Luns is de
laatste tijden niet zo gelukkig meer.
Een hand om een vuist te maken is
het stellig niet. Het parlementair de
bat over de buitenlandse politiek, in
de Tweede Kamercommissie van
eind november verleden jaar, had al
veel aan heftigheid en belangwek-
kenheid verloren.
Van het jongste plan dat Luns in
de Ethiopische hoofdstad Addis Abe
ba zou hebben gedeponeerd om een
oplossing voor de voedselhulp aan
Biafra te vinden, hoort niemand
meer iets. Het debat over de Zee
havennota heeft duidelijk en ten
overvloede aangetoond dat Benelux
een museumstuk is geworden. Met
de EEG is niets te beginnen, al wor
den langs de omweg van de West-
europese unie de banden met Enge
land aangehouden.
En als een Nederlander als Van
der Stoel zich verdienstelijk maakt in
de Griekse kwestie, wordt dat voor
hem nog een tragische mislukking.
Tenslotte rijn er de moeizame on
derhandelingen met Bonn, maar dat
is meer een kwestie van zaken doen,
om er voor het Nederlandse bedrijfs-
Minister Roolvink (Sociale Zaken
en Volksgezondheid) gaf vorige
week de gepensioneerden 'n steun
tje in de rug: De pensioenen vol
gens de AOW en AWW werden met
terugwerkende kracht tot 1 januari
van dit jaar met vijf procent ver
hoogd om de gestegen kosten van
levensonderhoud (3,5 procent in één
maand tijd) op te vangen. Per 1
januari waren zij al met 1,1 pro
cent opgetrokken, waarmee toen de
„magische grens" van 5000 gulden
per jaar voor de gehuwde AOW-er
werd overschreden.
Geregelde aanpassing van deze
uitkeringen is een bittere noodzaak.
Want nog altijd geven zij niet meer
dan een minimum levensbasis, die
aanvulling behoeft van het lang
niet overal aanwezige bedrijfs-
pensioen. Volgens een rapport van
het Wetenschappelijk en scholings
instituut van het Nederlands Ver
bond van Vakverenigingen „Pen
sioen voor allen" valt een gemiddel
de handarbeider op 63-jarige leef
tijd met zijn AOW-uitkering terug
tot ongeveer de helft van zijn oude
loon. De aanspraak die hij daar
naast op een pensioensfonds heeft,
ligt gemiddeld lager dan tien pro
cent van het oude loon. Voor dege
nen die hogere inkomens genieten
aldus dit rapport is de terug
val relatief gezien veel sterker, ook
al ontvangen zij een hoger geldbe
drag.
Vandaar dat de laatste jaren ste
vig is gesleuteld aan het op peil
houden van deze sociale uitkerin
gen: zo ging de OAW-uitkering voor
gehuwden sinds 1 januari 1957 (en
kele maanden na het in werking
treden van de wet) van 1428 naar
5262 gulden per jaar nu, een verho
ging met bijna 270 procent. Nemen
we daarbij in aanmerking dat de
gulden van toen, nu nog hooguit 75
cent waard is, dan is de stijging al
tijd nog bijna 180 procent.
De AOW-uitkering voor ongehuw-
den steeg in die jaren nog sterker:
var. 858 naar 3705 gulden per jaar.
Dit is een toeneming van ruim 330
procent, of reëel gerekend in gul
dens van 1957 van ruim 220 pro
cent.
Vanzelfsprekend zijn ook de pre
mies en de inkomens waarover de
ze maximaal worden berekend sinds
1957 ferm gestegen. Het kenmerk
van deze uitkeringen is immers dat
de bevolking die werkt, het pensi
oen voor de werkers in ruste bijeen
brengt, het z.g. omslagstelsel.
De groeiende premiedruk blijkt
bijv.:
uit het premiepercentage voor
de AOW dat van 63/4 naar 9,- pro
cent ging,
uit het maximaal premieplichtig
loon dat van 6900 naar 16.200 gul
den per jaar opliep, derhalve uit
de toeneming van de maximale pre
mie voor de AOW van 465,75 naar
1.474.20 gulden per jaar, dit is een
vooruitgang van 220 procent in
twaalf jaar, of gerekend weer in
de hardere gulden van 1957 van
bijna 140 procent.
Het ziet er zeker niet naar uit
dat deze premiedruk de komende
jaren zal verminderen. Integendeel,
zo zal b.v. het aantal AOW-trekkers
dat sinds 1 januari 1957 al opliep
van 738.000 tot 982.000 de komen
de jaren sterker groeien dan het
aantal werkende, dat de „pensioe
nen" bij elkaar moeten opbrengen.
Dit jaar zullen de AOW-uitkeringen
met elkaar het lieve sommetje van
zo'n 4,4 miljard gulden gaan uitma
ken, een bedrag dat scherp afsteekt
tegen de in totaal 856 miljoen van
het eerste jaar van de wet.
Naast de groei van het aantal
„trekkers" (met ongeveer 2,8 pro
cent per jaar) zal ook de bestaan
de koppeling aan het (stijgende)
loonpeil een steeds grotere aanslag
op het loonzakje betekenen. Het
aanvaardbaar maken van deze,
noodzakelijke ontwikkeling zal
zeker in combinatie met het reali
seren van andere sociale wensen
geen gemakkelijke opgave zijn.
leven uit te halen wat er in kan zit
ten.
U rustige ontstemming of teleur-
stelling over het feit dat Nixon
wel naar Brussel komt, maar op zijn
Europese reis ons land vergeet, is in
Den Haag nauwelijks merkbaar. Nie
mand schenkt er bijzondere aandacht
aan. Uit het parlement zijn er geen
vragen over gesteld! Kennelijk heeft
de regering er waarschijnlijk ook
niet speciaal werk van gemaakt in
Washington. Daar zijn ze trouwens
toch gewend om zelf de dienst uit te
maken. De betrekkingen van Luns
met het nieuwe republikeinse regime
zijn blijkbaar nog niet zo innig dat
een enkel woordje van aanbeveling
ten behoeve van Vredespaleis, Cats-
huis en Soestdijk de plannen had
kunnen veranderen. Overigens komt
Nixon naar Brussel voor de NAVO
en in de tweede plaats voor de EEG.
In Den Haag hebben we ook niet
zoveel internationaals te bieden en
onze bijna traditioneel geworden
trouw aan de NAVO, alsmede onze
pro-Amerikaanse buitenlandse poli
tiek zijn voor Washington onvoldoen
de krachtige argumenten voor een
bezoek aan de enige residentie in
West-Europa die geen hoofdstad is.
Maar nogmaals, op en rond het
Binnenhof maakt men er zich geen
kopzorgen over en voelt men zich
evenmin als quantité négligeable be
handeld. Tenslotte is Borman wel
hier geweest en dat was tenminste
een hoogvlieger. Verder moeten we
het dan maar doen met de herinne
ringen aan het bezoek van Johnson,
toen deze nog vice-president was en
in Den Haag vele lieden verraste
met ballpoints en aanstekers.
TJoe belangrijk dit alles op zich-
zelf ook is, het kan niet worden
aangemerkt als het grote werk. Het
plan -Mansholt voor de hervorming
van de landbouw in West-Europa is
dat natuurlijk wel, maar dat moet
toch eerst nog in Brussel en Straats
burg door de molen. Het landbouw-
debat in de Tweede Kamer werd er
wel door overschaduwd, maar er was
duidelijk een ondertoon van ontevre
denheid te beluisteren over de
machteloosheid waarin de nationale
parlementen zijn komen te verkeren
als het gaat om miljardenplannen
van de Europese Gemeenschap, die
zelf niet eens beschikt over een par
lement dat beslissingen kan nemen
en controle kan uitoefenen.
Eenzelfde sfeer van machteloos
heid hing er over de Biafradebatten
van de laatste tijd. En voor de
rest is het volgende week, als de bui
tenlandse politiek in de plenaire ver
gadering van de Tweede Kamer tot
een afsluiting komt, niet te verwach
ten dat er veel leven in de brouwe
rij komt.
De NAVO-bijdrage is al afgedaan,
met Nieuw-Guinea wil ons land zich
graag zo min mogelijk bemoeien,
Tsjecho-Slowakije biedt geen nieuwe
aspecten, Griekenland is mogelijk
nog een punt en van Spanje en de
EEG kan hetzelfde worden gezegd.
Het is trouwens al de achttiende
begroting die Luns heeft te verde
digen en dus zal het wel zo langza
merhand routinewerk zijn geworden
Hierna nog twee en dan kunnen we
het tijdperk-Luns afsluiten. Hij kor
ons land niet meer betekenis geven
dan het heeft, ondanks zijn populari
teit in ons land en in de wereld.
Nixon gaat ons land voorbij.
Maggi geeft soep cadeau:
Soep Speciaal!
3 voor de prils van 2
3'ZAKJES
VOOR
KJfUSttM
