Veenendaals dagblad PvdA-initiatief tot wijziging van Onteigeningswet Somberste winter van deze eeuw Iets kouder dan normaal Spanning stijgt na Russische waarschuwing Geweldloze staatsgreep in hyrie Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei Provoca tie af ges lagen Buiten O Prinses Irene heeft Spanje verlaten NIXON TERUG IN WASHINGTON DODEN EN GEWONDEN BIJ ERNSTIG GRENSINCIDENT; PROTESTNOTA's VAN MOSKOU EN PEKING Meer dan 50 uur zon te weinig D Luchtroutes W.-Berlijn bedreigd HOLS VLEES écht VLEES GROENMERK o Weinig verat Gans in 't volksleven „RESOLUUT' VERWORPEN OOSTENRIJK NIET TE NAT DEPRESSIES Moeder sloeg in drift zoontje van 17 maanden dood VON HASSEL 180 VLUCHTEN 3x 1,79 5,37 /TW 3x0,99 2,97 3x0,58 1,74 rA Gematigder koers SPIONAGE Bur. voor redactie an administratis Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal, Telaf. 08385-10550 (adm.), 10757 an 10955 (red.). Giro 1321600. Losse nummers 0,25: Abonnament 0,97 p. 4,15 p. m., 12,35 p. k. VALLEI Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opgericht in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v» Advertentietarieven op aanvraag. MAANDAG 3 MAART I969 - 43e JAARGANG no. 52 RUSSISCH-CHINEES GEVECHT Ti/TOSKOU/PEKING De Sovjet-Unie en de Chinese volksrepubliek heb- ben zondag scherpe protestnota's gewisseld na een grensincident, waarbij aan beide zijden doden en gewonden vielen. Moskou en Peking geven elkaar de schuld en dreigen met ernstige gevolgen bij herhalingen. De socialistische mr. R. van den DEN HAAG T weede-Kamerleden Bergh, drs. Th. J. Westerhout, mr. F. H. J. M. Daams en dr. ir. A. Vonde ling hebben een voorstel van wet inge diend. dat beoogt ..nieuwe regelen te stellen met betrekking tot dè waarde bepaling van onroerend goed in geval van onteigening en te dien einde de onteigeningswet te wijzigen". Het wetsontwerp is ontleend aan het In '66 ingediende wetsontwerp Sam- kalden tot wijziging van de Onteige ningswet, dat onder het kabinet-De Jong is ingetrokken. In de memorie van toelichting op het initiatiefvoorstel, wijzen de indieners op de nota van de PvdA-fractie inza ke sanering, vernieuwing en verbete ring van oude stadsdelen, die 9 januari j.l. het licht zag. Daarin wordt gesteld, dat de hoge grondprijzen een ernstige belemmering vormen voor de uitvoering van de stadsvernieuwing. Een op het drukken van de grondprijs gericht be leid is daarom nodig. De vier parlementariërs wijzen voorts op de belangrijke invloed van het sys teem van onteigening op de verwer ving van terreinen voor stadsuitbrei ding. Weliswaar is grondverwerving maar *n klein deel van de waarde van *t eindproduktbouwrijpe grond, maar toch moet worden overwogen, dat elke gulden, die een vierkante meter meer kost, een rijksdaalder huur per maand per woning scheelt. Ook plannen tot ruilverkaveling, of - ln groter verband - tot de inrichting van landelijke gebieden, werpen hun licht vooruit op de grondwaarde. De huidige praktijk bij onteigening, waarbij het tijdstip van het wijzen van het eindvonnis beslissend is voor de waardebepaling van het onroerend goe heeft tot gevolg dat alle elementen, die de waarde van de grond beïnvloeden, tot het laatste moment toe meetellen. Dit heeft, naar mening van de voor stellers, een sterke prijsopdrijvende in vloed, waartegen een wetswijziging, zo els de minister van Justitie die thans overweegt, onvoldoende soulaas kan bieden. CO \Tele dieren bekleden vanouds een gewichtige plaats in ons volks geloof en onder hen was het vooral de gans, die de aandacht trok, zo wel in 't veld als in de staat van geliefd huisdier. We lezen reeds van Penelope, die een veertigtal dezer vogels bezat en Plinius ver meldt, dat er uit het land der Mori- ni (België) grote troepen naar Ro me werden gedreven. In het eerste Gudrunlied van de Edda komen ze eveneens voor en vervolgens ken nen we hen immers als de klassie ke redders van het Kapitool en als St. Maartensganzen. Ze staan te recht bekend als waakzaam en als betrouwbare weerprofeten uit het borstbeen konden ganzeflap- pers vorst of dooi voorspellen maar hun gedaante kan ook een heks verbergen. Het wrede, ruwe volks,.vermaak" van gansknuppe len, -rijden en -sabelen behoort ge lukkig tot het verleden. Inwoners van Goes (waar een gans het ge meentewapen siert) heten wel gan- zebekken; ook Oudendijk, Werken dam en Gendringen voeren deze vogel als wapendier. Ténslotte het ganzenbord, nu haast tot het verleden behorend, maar door Hugo de Groot tot zijn .ernstig huisraad" gerekend. Dit is het spel van de gans als de met overleg langs tal van gevaren rei zende vogel; evenals hij trekken de deelnemers al tellende heen en weer. Men gaat tot 63, omdat elk mens óm de zeven jaar zou veran deren en er in Grotius' tijd velen kort na de 60 stierven. Hij noemde het ganzenbord in deftig Latijn en Frans: ,,Ludus anseris, Jeu des oies", en heeft er in 1639 zelfs een gedicht op gemaakt. In de krant van morgen ter ver strooiing nóg een ganzenverhaal. 3-3-1969. A. B. WIGMAN De eerste mededeling over het inci dent kwam uit Moskou, waar het pers bureau „Tass" meldde, dat een gewa pende Chinese eenheid de rivier de Oessoeri was overgestoken naar Rus sisch gebied en toen „plotseling het vuur had geopend op Russische grens wachten" in het gebied van Nizjne- Michailovka, ongeveer 180 kilometer van Chabarovsk. „Door het resolute optreden van de Russische grenswach ten waren de grensoverschrijders van Russisch gebied verjaagd". Verdere bijzonderheden werden niet gegeven, maar een redacteur van Tass zei: „Zo als bij elke militaire actie veronder stelt men, dat aan beide zijden doden en gewonden zijn". In een Russische protestnota aan de regering in Peking staat, dat eventuele verdere „provocatieve grensincidenten zullen worden afgeslagen en resoluut de kop ingedrukt". Volgens de lezing van Peking, die vanochtend vroeg is gepubliceerd, hebben Russische grens wachten verscheidene Chinese militai ren gedood en gewond, toen zij bij Tsjèn Ta-Pao in de provincie Heiloeng Kiang met pantserwagens en vracht auto's op Chinees gebied doordrongen. In een nota van het ministerie van Buitenlandse Zaken staat, dat China het incident „zeer ernstig" opvat en dat het „bloedvergieten geheel door de Russen is veroorzaakt." De Chinezen hadden pas na herhaalde waarschuwin gen teruggeschoten en de Russen ver dreven. „Het Chinese leger zal verdere po gingen tot binnendringen vastbesloten afslaan. De Sovjet-Unie zal de volle verantwoordelijkheid dragen voor ver dere incidenten". De Russische protest- nota is verworpen. Het is het ernstig ste indident in een reeks grensinciden ten sedert het ideologische geschil tus sen Peking en Moskou. Het enige inci dent, waarbij tot nog toe melding van schieten is gemaakt had enkele jaren geleden plaats, toen Chinese militai ren, volgens Moskou, op vluchtelingen hadden geschoten. Waarnemers in Moskou wijzen op de snelheid, waarmee de Russen het inci dent wereldkundig hebben gemaakt en een protest hebben ingediend. Tot nog toe was nooit op de dag zelf bekend heid gegeven aan dergelijke gebeurte nissen. Men legt verband met de toe genomen woordenstrijd tussen de twee communistische landen nu het tijdstip van de zo vaak uitgestelde (door het Kremlin verlangde) communistische wereldconferentie nadert. MADRID Prinses Irene is gister ochtend uit Madrid vertrokken met onbekende bestemming. Het vermoe den bestaat, dat zij naar Oostenrijk is gegaan. Het vertrek volgde kort nadat de Spaanse regering had meegedeeld, dat prins Xavier, de schoonvader van de Prinses en prins Carel Hugo, haar man, geen recht op de Spaanse troon hebben. De Spaanse regering vindt dat de Carlistische tak die aanspraak maakt op de Spaanse troon, in de dertiger ja ren bij de dood van prins Alfonso is uitgestorven. Bovendien, aldus het Spaanse be wind, zijn de leden van de familie Van Bourbon Parma geen Spanjaarden maar Fransen. „Prins Xavier handel de en sprak bij talloze gelegenheden als een Fransman, Prins Carel Hugo is een Franse staatsburger die zijn mili taire dienst vervulde in Frankrijk waar hij in 1952 tot onder-luitenant werd benoemd", aldus het Spaanse be wind. Kort na de uitwijzing van prins Ca rel Hugo uit Spanje waren er al aan wijzingen. dat de Prinses en de Prins zich zouden vestigen in het uitgestrek te landgoed van de familie Van Bour bon Parma in Oostenrijk. Het kan ook zijn, dat de Prinses en de Prins nu al zijn vertrokken naar Lech in Oostenrijk, waar de hele ko ninklijke familie behalve prinses Christina en mr. P. van Vollenhoven begin deze week aankomen voor een wintersportvakantie. i' (van onze weerkundige medewerker e winter van 1968-69 is voor de schaatsliefhebbers wat teleurstellend ge weest. Feitelijk kon er alleen in de eerste helft van december een paar dagen geschaatst worden. Toen in februari de vorst terugkeerde, bedierven sneeuw en soms ijzel de pret. De gemiddelde etmaaltemperatuur te De Bilt was in de meteorologische winter de maanden december, januari en februari met 1,4 graden Celsius 0.8 graden beneden normaal. Op grond daarvan kan men spreken van een vry normale winter. Het aantal vorstdagen (met een minimumtemperatuur onder nul) was met 48 (normaal 41) wat aan de royale kant en de landelijk gemeten laagste minimumtemperatuur van deze winter mocht er ook z(jn: in Wageningen registreerde men op 14 februari -20 graden C en vlak boven de sneeuw -26 graden. We moeten tot 1964 teruggaan om een winter te vinden met een nog iets lager etmaalgemiddelde. Dat was toen 1 graad. Zeer opmerkelijk is het tekort aan zonneschijn geweest. In De Bilt werden niet meer dan 113 zonuren geregis treerd tegen normaal 167, het kleinste aantal in enige winter geconstateerd se dert het begin van de waarnemingen in 1899. Het is curieus, dat februari 1969 al de tiende maand in succesie was, waarin het aantal zonuren beneden de maat bleef. In december scheen de zon (37) uur (4 uur te weinig) in janu ari 19 uur (36 te weinig en een nieuw somberheidsrecord), in februari 57 uur (14 te weinig). De laatste vijf winters waren zonder uitzondering te somber. Wat er van de afgelopen winter ook gezegd mag worden, te nat was hy ze ker niet. Gemiddeld viel er in Neder land niet meer dan 140 mm neerslag tegen 175 normaal. We moeten vijf win ters teruggaan voor een nog droger sei zoen. De afgelopen maanden heeft een krachtig Russisch hogedrukgebied op weerkaart vele weken achtereen gedo mineerd. In december werd in het cen trum (in Siberië) zelfs de record-baro meterstand van 1085 mb waargenomen. In Rusland logen de temperaturen er dan ook niet om: de gemiddelde mid- dernachttemperatuur ln Moskou over januari was bijvoorbeeld -17 graden, bij een minimumwaarde van -26. Dat niettegenstaande het zich nu en dan over Scandinavië uitbreiden van dit maximum de winter in West-Europa als schaatsseizoen ver onder de maat bleef, hing onder meer samen met het gedrag van de oceaandepressies. Die hielden zich te veel in de omge ving van het Engelse Kanaal op, voer den zachtere lucht uit zuidelijke tot zuidwestelijke richting aan en breidden zich met voorliefde uit naar de kant van IJsland in plaats van resoluut een baan over Frankrijk naar de Middel landse Zee te kiezen en zo de oosten wind aan te trekken. De oostelijke transportwinden boven Polen en O. Duitsland wijzigden daardoor steeds hun koers in zuidelijke richting en zo kon de diepvrieskou ons land niet be reiken. President Nixon is vanmorgen vroeg in Washington aange komen; hij verklaarde dat het re sultaat van zijn reis naar vijf Euro pese hoofdsteden kan worden sa mengevat met de woord „nieuw vertrouwen". „Er is een nieuw vertrouwen van de Europeanen in henzelf, voortkomend uit hun eco nomisch en politiek herstel. Er is een nieuw vertrouwen in Amerika door hun gevoel, dat er open com municatiekanalen en een nieutre geest van overleg met de Ver. Staten zijn." Vice-president Spiro Agnew begroette de president met een bloedneus. Toen hij met Nixon de erewacht inspecteerde gleed Agnew uit en viel; daarbij liep hij een bloedneus op. Op de foto Nixon (links) tijdens de toespraak en Agnew die een zak doek tegen zijn bloedende neus houdt. ROZENBURG De in Rozenburg wonende 24-jarige mevrouw O.H. heeft, naar nu pas bekend is geworden, donder dagavond in een woede-uitbarsting haar zeventien maanden oude zoontje dood geslagen. Haar man, die in de nachtdienst werkte, waarschuwde vrijdagmorgen na thuiskpmst de huisarts. Na lijkschou wing door de arts, werd de politie ge waarschuwd. Vrijdagmiddag is er sec tie verricht door dr. Zeldenrust. Deze constateerde, dat het kind dermate was geslagen, dat dit de dood ten gevolge had. De politie in Rozenburg deelde van morgen mee, dat de vrouw die in verwachting is mede door een moei lijke gezinssituatie in een overspannen toestand verkeerde. Men neemt aan, dat ze heeft gehandeld in een vlaag van verstandsverbijstering. lt/fOSKOU De Sovjet-Unie heelt de westelijke geallieerden gisteren ge- waarschuwd. dat zij waarborgen weigert voor de veiligheid van vluch ten naar West-Berlijn als deze gebruikt zouden worden voor het vervoer van Westduitse kiesmannen naar West-Berlijn voor de aldaar op 5 maart voor genomen presidentsverkiezingen. De waarschuwing werd overge bracht door de Sovjetvertegenwoor diger in het vier-mogendhedencen- trum voor de veiligheid in de lucht, dat in West-Berljjn is gevestigd. Dit centrum, waarin ook Engeland, Frank rijk en Amerika zijn vertegenwoor digd, is belast met het toezicht op de luchtverbindingen tussen West-Duits- land en West-Berlijn, die via drie smalle corridors over Oostduits gè- bied lopen. De Russische afgevaardig de zei tot zijn collega's, dat het plan om in West-Berlijn de verkiezingen van een nieuwe Westduitse president te houden een „ernstige politieke pro vocatie" betekende en een schending van de bestaande akkoorden. Het ver voer van de leden van het kiescollege door vliegtuigen van de drie westelij ke geallieerden zou, volgens hem, dan ook onwettig zijn. Zoals bekend wil Oost-Duitsland de ruim duizend kiesmannen ook niet over land naar West-Berlijn laten rei zen. Amerika, Engeland en Frankrijk lieten direct weten, dat zei de Sovjet- Unie verantwoordelijk blijven stellen voor de veiligheid van hun vliegtui gen in de luchtcorridors naar West- Berlijn. De Westduitse regering gaf in een korte verklaring als haar mening te kennen, dat de Russische stap onwet tig is en een bedreiging vormt voor de Europese veiligheid. De voorzitter van de Westduitse Bondsdag, Von Hassel, is gisteravond zonder moeilijkheden in West-Berlijn aangekomen. Hij maakte de reis aan boord van een Boeing van de Pan American. Na de bondspresident is hij volgens de grondwet de belangrijk ste man in West-Duitsland. Als zoda nig was hij degene die het kiescollege in West-Berlijn bijeen heeft geroepen voor het kiezen van een opvolger van Heinrich Lübke. Hoewel de drie luchtcorridors aanvankelijk alleen bedoeld waren om militairen en voorraden te vervoe ren naar de drie westelijke garni zoenen in Berlijn, hebben Amerika, Engeland en Frankrijk sinds 1947 hun nationale luchtvaartmaatschap pijen respectievelijk de Pan American, de British European Airways en de Air France toe stemming gegeven van de corridors gebruik te maken. Normaal worden in beide richtingen ongeveer 180 vluchten per dag uitgevoerd, maar vaak zijn het er aanzienlijk meer. Maatschappijen van andere landen mogen niet op West-Berlijn vliegen. Zowel bondskanselier Kiesinger als burgemeester Schütz van West-Berlijn heeft de jongste Russische waar schuwing een nieuwe stap in de ze nuwoorlog genoemd. Zij riepen de be volking op haar kalmte te bewaren, er op wijzend dat Bonn en West-Berlijn met zijn 2.3 miljoen inwoners niet alleen staan. Het Oostduitse persbureau ADN pro testeerde gisteravond tegen de komst van Von Hassel naar West-Berlijn. Het protest gold ook de komst van de UTRECHT De Utrechtse uitgeve rij P. R. van Amelrooij heeft een hu zarenstukje uitgehaald. Binnen een week na de beëindiging van het pro ces tegen Hans van Z. en Ouwe Nol, bracht zij het eerste boek over dit proces in de kiosken en boekwinkels. Vrijdagavond rolde het door Paul Ka merbeek geschreven boekje van 76 pa gina's van de pers, zaterdagochtend werden de eerste exemplaren gretig verkocht. ADVERTENTIE in de dierenspeciaalzaak In Covington in de Amerikaanse staat Georgia zijn gisteren elf mensen (meest jongelui) om het leven ge komen en meer dan vijftig gewond, toen een racewagen op het circuit, van Yellow River door een vang rail schoot en op een groep toeschouwers inreed. De bestuurder liep lichte verwondingen op. Toen het ongeluk gebeurde had de wagen een snelheid van ruim 240 km per uur. De foto werd kort na de dramatische gebeur tenis gemaakt. Westduitse minister van Binnenlandse Zaken, Benda, die de dag tevoren was aangekomen. Voorts maakte ADN officieel be kend, dat de aangekondigde Russisch- Oostduitse militaire oefeningen rond om Berlijn zaterdag zijn begonnen. De manoeuvres staan onder leiding van de Russische maarschalk Jakoe- bofsky, de opperbevelhebber van de strijdkrachten van de landen van het pact van Warschau. Inmiddels wijzen westelijke geal- leerde functionarissen in West-Berlijn erop, dat de Russen met hun waar schuwing de veiligheid van de lucht corridors naar West-Berlijn niet te kunnen garanderen verder zijn ge gaan dan ooit bij een crisis rond Ber lijn. Een regeringswoordvoerder in Bonn deelde mee, dat vanochtend vroeg nog geen antwoord was ontvangen op een Westberlijns voorstel aan Oost-Duits land de besprekingen over een moge lijke oplossing van de crisis te her vatten. Een vertegenwoordiger van de Westberlijnse senaat had de Oost duitse staatssecretaris Kohl zondag middag laat een boodschap daartoe overhandigd. Zaterdagochtend werden de Auto bahn West-Berlijn-Helmstedt (naar Hannover) en de weg West-Berlijn- Horst (naar Hamburg) voor twee uur gesloten. Zondagochtend ging de weg tussen Berlijn en Helmstedt opnieuw een paar uur dicht. DAMASCUS De geweldloze staats greep in Syrië die de minister van De fensie, generaal Hafez Al-Assad, za terdag aan de macht heeft gebracht, maakt het waarschijnlijk dat Syrië een wat gematigder koers zal gaan va ren. De regering van de afgezette pre sident Al-Atassi, die zich overigens op vrije voeten bevindt, was de exponent van de uiterst linkervleugel van de so cialistische Baath-party. Berichten over arrestaties op grote schaal zou den overdreven zijn, al bevinden zich wel enige burgerlijke leiders in hech tenis. Het enige slachtoffer van de staats greep is, voor zover bekend, het hoofd van de nationale veiligheidsdienst, de 37-jarige kolonel Al-Joendi, wiens over lijden zondagochtend werd bekendge maakt. Naar verluidt zou hij zich tij dens een verhitte bijeenkomst van de twee tegenover elkaar staande partij en een kogel door het hoofd hebben geschoten. Hij stond bekend als een tegenstander van generaal Al-Assad. Een andere tegenstander van de nieuwe „steilke man", de voormalige vice-premier en minister van Buiten landse Zaken dr. Machoes, vertrok zondagavond uit de Libanese hoofdstad Beiroet naar Parijs. In de loop van zondag zijn meer Syrische politici in Beiroet gearriveerd. Volgens het Amerikaanse Joodse Co mité zijn in Irak opnieuw zeven perso nen ter dood veroordeeld op beschul diging van spionage voor Israël. On der hen zouden twee of drie Joden zijn. De woordvoerder van het comité, Mor ton Yarmon, zei zaterdag dit nieuwz van het bureau van het comité in Pa rijs te hebben vernomen. De vonnis sen zouden zaterdag zijn geveld en mor gen worden voltrokken. Yarmon zei niet over meer details te beschikken. IJ et afgelopen weekeinde bevond ons land zich aan de zuidflank van een hogedrukgebied, dat zich uitstrekte van Rusland tot over de Britse eilanden. Boven Zuidwest- Europa handhaafde zich een lage drukgebied. Een randstoring hier van drong, in betekenis afnemend, over Frankrijk naar onze omge ving en veroorzaakte, voornamelijk in het zuiden en westen van het land regen. Vanmorgen werd in Zierikzee 4 millimeter afgetapt. Met oostelijke winden stroomde lucht uit Duitsland binnen, waarin het de afgelopen nacht in de noor delijke provincies plaatselijk 2 gra den onder nul werd. Het komende etmaal verplaatst een front, dat ten noorden van de Britse eilanden ligt, zich langzaam zuidwaarts, maar het zal ons land niet bereiken, zodat in het huidige weertype maar weinig verandering zal komen. Morgen: Zon op: 07.20 onder: 18.25 Maan op: 18.54 onder: 07.35 4

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 1