OOST -N W.-GUINE A
Een nieuw
fascinerend
toeristen-
land achter de horizon
Matti de Koning finishte
ais eerste bij amateurs
Geen promotie
voor dames
van RHC
V>orte
"Typen 94,95,96 en 97
(PFAFF)
Speciale aanbieding
HERENOVERHEMDEN
nu f 13,90
Trainingsrit in Amersfoort
Uitslagen
Zaalhandbal
Exportmarkt
van eieren
Voorwaarden
Stenen tijdperk
Weergaloze show
Vele mogelijkheden
VRAAG UW LEVERANCIER
DE GEZELLIGE SPAARFOLDER
DE VALLEI
■W*
DINSDAG 4 MAART 1969
Een tafereel uit de Mount Hagen Show. Vier mannen
en een meisje zingen al dansend een lied, daarbij
zichzelf begeleidend op zandlopertrommen. Niet zelden
duurt zo'n enkel lied een uur aan één stuk.
Australisch Nieuw-Guinea, toeristenland. Achter dat zinnetje heb ik een
heel neutrale punt gezet. Een uitroepteken was mij persoonlijk liever ge
weest, maar ik ben daarvan weerhouden door de wetenschap, dat de overgrote
meerderheid het op een vraagteken houdt. Dus: Australisch Nieuw-Guinea,
toeristenland? Het is inderdaad een gedachte waar men in Europa nog volko
men aan moet wennen. Een feit is echter, dat onze toeristische horizon steeds
verder weg komt te liggen. Het vooroorlogse dagje Zand voort is twee weken
Costa Brava geworden. Wie zich vroeger aan een week Parijs waagde, brengt
nu een royaal lange vakantie door in Athene. En is varen op de Adriatische
Zee niet veel aantrekkelijker dan een boottocht op de Rijn? Israël, Marokko
en Tunesië zijn reisdoelen waar niemand meer van opkijkt. Ja, ieder behoorlijk
reisbureau heeft tegenwoordig zelfs Mexico in zijn uitgebreide programma
staan.
Is het dan zo vreemd om nog verder te denken, aan reisdoelen die nu nog ach
ter de horizon van de Europese toerist liggen, aan Australisch Nieuw-Guinea
bijvoorbeeld?
Toerisme is voor het Territory of
Papua and New Guinea onmisbaar...
en onvermijdelijk. Onmisbaar omdat
de nog weinig solide economische si
tuatie in het gebied, met onder meer
een import die twee-en-een-half maal
zo groot is als de export, er ten zeerste
bij gebaat zou zijn. Onvermijdelijk
omdat Australisch Nieuw-Guinea zo
veel attracties heeft, die uniek zijn in
de wereld een feit dat steeds meer
naar buiten begint door te dringen.
In het financiële jaar 1967/1968, dat
eindigde op 30 juni jj., bezochten
19.741 personen de oostelijke helft van
Nieuw-Guinea. In dit aantal zijn ook
zij begrepen wier bezoek van zakelijke
aard was. Vijf jaar tevoren bedroeg
het aantal bezoekers nog slechts 6712.
Voor de kamende vijf jaar verwacht
het Departement van Handel en In
dustrie een jaarlijkse toeneming van 21
pet. De officiële prognose luidt, dat in
het financiële jaar 1972/1973 in totaal
49.940 toeristen Australisch Nieuw-Gui
nea als reisdoel zullen kiezen.
Er zijn goede redenen om aan te
nemen, dat bovengenoemde prognose
op zijn minst bewaarheid zal worden,
zeker nu de Australische regering in
middels een vijfjarenplan voor de ont
wikkeling van het gebied heeft bekend
gemaakt waarmee een bedrag van
maar liefst 4 miljard gulden is ge
moeid. Een belangrijk deel hiervan zal
worden besteed ter stimulering van de
verschillende takken van economie,
hetgeen op haar beurt zal bijdragen
tot een aanzienlijke toeneming van het
aantal zakenreizen naar het gebied.
Nu is het ook weer niet zo, dat men
In Australisch Nieuw-Guinea de toe
neming van de toeristenstroom rustig
kan afwachten in de gemaakte pro
gnose is duidelyk een aantal voorwaar
den verdisconteerd waaraan momen
teel nog niet of nog niet helemaal
wordt voldaan.
Zo is er grote behoefte aan meer
hotelruimte. Eiv. zijn weliswaar voort
durend hotels in aanbouw en ook zijn
er altijd wel nieuwe plannen in voor
bereiding, maar de aanpak op dit ter
rein zal toch grootscheepser moeten
worden. Ook het creëren van goedkope
logiesaccommodatie is een punt, dat
de aandacht vraagt. Er zouden meer
eenvoudige, nette „guesthouses" moe
ten komen zoals men die reeds in en
kele plaatsen vindt. Zoals de situatie
thans ligt, doet men er verstandig aan
reeds weken van tevoren hotelruimte
te bespreken, vooral in de kleinere
hoofdplaatsen van districten en sub
districten, waar vaak maar één hotel
is. Om rondom Kerstmis en de jaar
wisseling, de tijd van de grote vakan
ties in Australië, van een bed verze
kerd te zijn, dient men maanden tevo
ren te reserveren.
Als we de horeca-sector verder bui
ten beschouwing laten, is Australisch
Nieuw-Guinea op het gebied van de
toeristische dienstverlening een land
waar nog veel mogelijkheden onbenut
zijn. Er wordt wel wat gedaan op het
gebied van georganiseerde trips, maar
over het algemeen zit er weinig lijn
in. Misschien wordt dat beter naarma
te er meer wegen worden aangelegd.
Wat dat betreft zijn de perspectieven
in het Centrale Bergland, een van de
interessantste gedeelten van het land,
gunstig. Reeds is er een weg, die de
bergplaats Mount Hagen met de ha
venstad Lae verbindt en waarschijn
lijk zal nu ook de havenplaats Ma-
dang een verbinding met het bergland
krijgen. Men dient overigens wel te be-
op de aarde is te noemen waar de we-
denken, dat er nauwelijks een gebied
genaanleg zo'n moeilijke en kostbare
zaak is als in Nieuw-Guinea.
Zoals ik in een vorig artikel al heb
betoogd, zijn de luchtverbindingen in
het gebied uitstekend. Hetzelfde geldt
voor de faciliteiten op het gebied van
chartervluchten. Er zijn zelfs maat
schappijen, die complete „luchtsafa-
ri's" organiseren. Ook zijn boottochten
mogelijk en kan men boten, al dan
niet met bemanning, charteren. In het
algemeen zijn al deze vormen van toe
ristische dienstverlening echter tame
lijk kostbaar. En al is Nieuw-Guinea
dan geen oord van dagjesmensen met
6 pet. vakantietoeslag, ook de reizi
gers met een dikkere beurs zijn bin
nen zekere grenzen prijsbewust.
Oost-Nieuw-Guinea met de daarbij
behorende honderden grotere en klei
nere eilanden, met zijn ruim 2 miljoen
inwoners waarvan een groot deel nog
in traditionele stamverbanden leeft,
met zijn honderden verschillende talen
en zijn Stenen Tijdperk-culturen, is
een van de meest fascinerende gebie
den ter wereld.
Wanneer men dan bedenkt, dat het
georganiseerd toerisme hier pas in de
kinderschoenen staat, ligt het voor
de hand, dat het een paradijs voor de
individualistisch ingestelde reiziger is.
Een paradijs met legio mogelijkheden
een een uitdaging aan een ieder, die
blasé is van het „onbekommerd genie
ten van een geheel verzorgde vakan
tie".
De versleten term „onbekende ver
ten" krijgt in Oost-Nieuw-Guinea nieu
we inhoud. In dit gebied, 13 maal zo
groot als Nederland, wacht achter
iedere bergrug een nieuwe vallei met
een bevolking wier aanraking met de
blanke beschaving soms van slechts
enkele jaren geleden dateert. Na elk
eilandje wacht er een ander, door de
Stille Zuidzee omspoeld tropisch lust
oord. De ruige bergen in het binnen
land worden afgewisseld door uitge
strekte, soms moerassige kustvlakten.
En behalve landschappelijk en volken
kundig is Nieuw-Guinea ook in klima
tologisch opzicht een eiland vol afwis
seling. Men heeft er een vochtige, tro
pische hitte, die zelfs een minimum
aan kleding al een last doet schijnen,
maar in de hoogvlakten komt een wol
len trui goed van pas.
Persoonlijk heeft mij in Nieuw-Gui
nea het meest getroffen het feit, dat
het Stenen Tijdperk en de Twintigste
Eeuw hier aan elkaar grenzen, ja,
soms op een wonderlijke wijze met
elkaar verweven zijn.
Het sterkst ervoer ik dat in Mount
Hagen, de hoofdplaats van het Wes
tern Highlands District. Je komt er
op een typisch twintigste-eeuwse wij
ze, namelijk per vliegtuig. Het is dan
niet onwaarschijnlijk, dat met hetzelf
de vliegtuig enkele inheemsen reizen,
die uit Port Moresby terugkeren naar
hun Stenen Tijdperk-dorp; op zichzelf
al een anachronisme. Het kleine, zich
snel ontwikkelende Mount Hagen is
het centrum van de dichtst bevolkte
delen van Oost-Nieuw-Guinea. Pas in
de dertiger jaren drongen hier de eer
ste blanke ontdekkingsreizigers door.
De talrijke en zeer primitieve bevol
king naar een hoger ontwikkelingspeil
brengen betekent voor het Australi
sche bestuur een gigantische taak, die
eigenlijk nu pas goed begonnen is. Dat
is Mount Hagen goed aan te zien. Op
verschillende plaatsen dreunen de we-
genbouwmachines en in het centrum,
voor het grootste deel bestaande uit
nieuwe gebouwen, zijn weer enkele
projecten in aanbouw. Enkele honder
den meters uit het centrum staat een
modern hotel.
In dit moderne decor, waarmee de
westerse mens zo volkomen vertrouwd
is, is veel publiek op de been: mensen
met een donkere huidskleur, die op een
simpele lendendoek na naakt zijn.
Mannen met exotische hoofdtooien en
vrouwen met zwaar beladen netten op
hun rug; niet zelden torsen zij bovenop
dat net ook nog een slapend kind met
zich mee. Ze slenteren wat of zitten in
groepjes bij elkaar op de grond. Ze
praten in hun onverstaanbare taal en
kijken om zich heen als kinderen, die
in een fantastisch sprookje verdwaald
zijn. Zij voelen zich zoals de eerste
aardbewoner zich moet voelen als hij
op een verre planeet met een super
beschaving is aangeland.
Een onvergetelijke belevenis in
Mount Hagen is de markt, die daar el
ke zaterdag wordt gehouden. Van
heinde en ver komen dan honderden
primitieve bergbewoners om hun wa
ren aan de man te brengen of inkopen
te doen. Niet zelden hebben ze daar
enkele dagen lopen voor over. Wan
neer je ziet dat de vrouwen van de
Australische bestuursambtenaren hun
inkopen op deze markt doen, dan
wordt je inderdaad getroffen door die
wonderlijke harmonie tussen Steentijd
en Twintigste Eeuw, die slechts moge
lijk is in het levende museum der
mensheid dat Nieuw-Guinea heet...
Iedere twee jaar in augustus vindt
in Mount Hagen een evenement plaats,
dat zijn weerga in de wereld niet
heeft. Vele duizende exotisch uitgedos
te bewoners van het gehele centrale
bergland komen dan naar het kleine
stadje om hun kunnen te tonen tijdens
de onvergetelijke Mount Hagen Show.
Zelfs de meest spectaculaire Holly-
wood-produktie verbleekt bij deze
massale „sing sing" (zo wordt in Pid
gin-Engels een inheems dansfeest ge
noemd). Groepen van honderden men
sen leggen te voet kolossale afstanden
af om de show in Mount Hagen bij te
wonen. De laatste keer, in 1967, waren
er 20.000 bergbewoners. In hun meest
fantastische tooien voeren zij bloed
stollende krijgsdansen uit; ze zingen,
musiceren, demonstreren vreemde ri
ten, leveren spiegelgevechten en to
nen hun vaardigheid op tal van ande
re terreinen. Vooral het massale en de
kleurenpracht zijn adembenemend en
tijdens iedere show zijn er dan ook
meer bezoekers. Ook internationaal
begint de Mount Hagen Show een re
putatie te krijgen. Hetzelfde geldt voor
de Goroka Show, die gehouden wordt
in een andere centrumplaats in het
Centraal Bergland, eveneens elke 2
fear en wel zo, dat de beide plaatsen
elkaar afwisselen. Kleinere „sing
sings" worden regelmatig gehouden
in dorpen en stadjes, verspreid over
het gehele Territory. De bevolking
houdt nu eenmaal van feesten!
Een grote attractie voor de toerist
in Papua and New Guinea is voorts,
dat hij er tegen billijke prijzen fraaie
primitieve kunst- en gebruiksvoorwer
pen kan kopen. Wel heeft men een ver
gunning van het museum voor inheem
se kunst in Port Moresby nodig om
deze stukken uit te voeren.
Onder invloed van de westerse be
schaving begint deze vorm van in
heemse creativiteit namelijk uit te
sterven of op zijn minst sterk te ver-
commercialiseren; het is begrijpelijk
dat het museum belangrijke authentie
ke stukken voor het nageslacht wil
bewaren. Echter, in het moerassige
Sepik District, waar Wewak de hoofd
stad van is, kan de toerist nog volop
kopen, evenals in het gebied van de
rivier de Maprik. Volgens insiders
zijn dit de belangrijkste centra van
primitieve kunst in de wereld.
Het is onmogelijk om in het bestek
van dit artikel alle toeristische aan
trekkelijkheden van Nieuw-Guinea te
beschrijven. Dan zou ik moeten in
gaan op de grote verschillen in land
schappelijk schoon, de weelderige plan
ten- en dierenwereld, het beroemde
pottenbakkersdorp bij Madang, het
werk van de krokodillen jagers op de
Sepik en de Fly, de uit de Tweede
Wereldoorlog daterende Japanse tun
nelcomplexen in de rotsen nabij Ra-
baul, de paradijselijke Trobriand-
eilanden met hun uit Polynesië stam
mende bevolking. Er is geen einde
aan.
Het is nog niet zo lang geleden, dat
men vanuit Europa eerst naar Austra
lië moest reizen om in Oost-Nieuw-
Guinea te kunnen komen. Sinds 1967
kan men echter met de Australische
luchtvaartmaatschappij Qantas via Ma
nilla rechtstreeks naar Port Moresby
vliegen. Wanneer men op woensdag uit
Amsterdam vertrekt, is men vrijdags
in de hoofdstad van het Territory. Met
Australië heeft het gebied een dage
lijkse vliegverbinding, terwijl in het
hoogseizoen die frequentie belangrijk
wordt opgevoerd.
Een retour Economy Class Amster
dam - Port Moresby kost f 4584,- en
eerste klas retour zelfs f 7322,-. Voor
waar geen geringe bedragen, maar
ook de ontwikkeling op luchtvaartge
bied staat niet stil. De prototypes
van de eerste supersonische passa
giersvliegtuigen maken reeds hun
proefvluchten en voorts wordt ook
hard gewerkt aan de ontwikkeling van
de z.g. jumbo-jets, die 300 tot 400 pas
sagiers tegelijk van het ene wereld
deel naar het andere kunnen vliegen.
Deze ontwikkeling zal haar invloed op
de passagierstarieven zeker niet mis
sen.
HENK C. WELTJE
AMERSFOORT Door de A.R.- en T.C. „De Pedaalridders" werd een trainings
rit georganiseerd op 2 parcoursen in het Industriekwartier, waaraan door de
Gooi- en Eemlandrenners werd deelgenomen. De beide Amersfoortse clubs kwa
men goed uit de strijd te voorschjjn met in totaal 5 overwinningen. Er bleek van
de zijde van de renners wel belangstelling te bestaan voor deze le rit, want maar
liefst 108 liefhebbers waren aanwezig. Dat het na zo'n lange stilstand niet mee
viel, was goed te merken. Alleen bij de amateurs bleek de nodige ondernemings
lust te bestaan, want daar reden op een gegeven moment 10 „cracks" van „Amers
foort" aan de leiding, met een kleine voorsprong. Cees Albert voegde zich daar
nog bij maar de nieuwe vluchter, Matti de Koning, wist aan alle tegenstand het
hoofd te bieden, waarna Jan Vlastuin makkelijk de spurt voor de 2e plaats won.
Achter hem kwamen diverse „AmersfoorP'-renners, aangevuld met Cees Albert,
over de streep.
Bij de nieuwelingen bleek weer eens,
dat de strijd pas op de eindstreep wordt
beslist, want een omkijkende Jan Co-
zijnsen werd op het nippertje geklopt
door een zeer fel aandringende Rijk
Vink. R. v. d. Broek won bij de 8/9-ja-
rigen en Wout Lansing bij de 10/11-ja-
rigen. Gert Vink reed zich via een
mooie solo naar de zege bij de 12/13-
jarigen en Johan Ossendrijver wist een
2-tal „Tempo"-renners in de spurt te
kloppen bij de A-adspiranten.
Amateurs: Matti de Koning, Jan
Vlastuin, A. Voogt, A. J. Schurink, N.
de Vries, T. Valkenburg, W. v. Midde
laar, C. Albert, H. v. Velzen, J. v. d.
Beek en J. Sandbrink.
Nieuwelingen: Rijk Vink, Jan Cozijn-
sen, Wim v. Dompseler, K. Bokma,
W. Pater, Ronald de Beer, H. de Boer,
P. v. d. Kant, W. Keuker, M. Wagens-
veld, G. v. d. Hoed en P. Blaschke.
A-adspiranten: Johan Ossendrijver,
T. Lankreijer, J. Schaafsma, D. v. d.
Burgwal, W. v. d Kant, W. Grootveld,
P. Geserick, K. Nieuweweg.
B-adspiranten: Gert Vink, H. Groe-
newegen, K. Berkhof, J. Admiraal, P.
v. d. Lustgraaf, G. v. d. Heuvel, B. v.
d. Broek. A. Kaptein, W. v. Empelen,
Hans Badenbroek, M. Stroes en J. Kle-
verwal.
8/9-jarigen: R. v. d. Broek, Ray
mond v. d. Broek, R. Deys, P. Burg
steden, J. Leijenhorst.
10/11-jarigen: Wout Lansing, J. Jan
sen, H. v. Eldert, R. Bronkhorst.
Ook de 2e rit wordt in Amersfoort
verreden, nu echter georganiseerd
door de Ren- en Toerclub „Amersfoort"
op verschillende parcoursen in 't Indus
triekwartier.
HILVERSUM De in de afgelopen
zaalhandbalcompetitie ongeslagen da-
messeniorenploeg van de Rhenense
handbalclub RHC toog vol goede moed
naar de Expohal in Hilversum om een
poging te ondernemen om te promove
ren naar de afdelings 2e klasse. Deze
poging mislukte echter volkomen on
verwacht. Er werd een halve compe
titie gespeeld tussen R.H.C„ U.D. 2,
Nederhorst en H.H.C. 3.
Van UD werd in de eerste wedstrijd
met 3-2 verloren. Via een 2-0 achter
stand direct in het begin wist RHC te
gen rusttijd weer gelijk te komen door
doelpunten van Wil Krechting. De eer
ste punt na rust was voor UD. Het zat
de RHC-dames niet mee, want toen ze
de kans in eigen handen kregen om
weer gelijk te maken door een straf-
worp, werd deze kans gemist (3-2).
RHC Nederhorst werd een bijzon
der félle, maar correcte strijd. De da
mes wisten, dat als ze hier niet zou
den zegevieren de kans verkeken zou
zijn.
RHC bleef qua spel beslist niet bij
Nederhorst ten achter, maar het doel
punten maken wilde niet lukken:
ruststand 3-2, eindstand 6-4 in het
voordeel van Nederhorst. Weer was
Wil Krechting de gevaarlijkste schut
ter, terwijl ook Geertje Nijdam voor
een doelpunt zorgde.
Dat de dames desondanks ook tegen
de laatste tegenstander HHC weer
voor de punten vochten, pleit voor hun
mentaliteit. Evenals in de eerste wed
strijd was de ruststand weer gelijk
(1-1). HHC, dat in de tweede helft
slechts één keer tot scoren kon ko
men, is duidelijk door het oog van d®
naald gekropen.
De RHC-dames zullen dus in de vol
gende competitie niet in een hoger®
klasse uitkomen.
Als de eenheid in de ploeg echter zo
blijft en als de mogelijkheid er komt
om de stootkracht beduidend te ver
groten, dan is dit seizoen wellicht een
aanloop geweest tot succes in volgend
jaar.
Volgende week moeten de jongens
junioren proberen in de Expohal uit
hun promotiewedstrijden een beter re
sultaat te behalen.
In de week tot 22 febr. werden uit
Nederland ruim 19,2 miljoen eieren
uitgevoerd, waarvan 15,1 milj. naar
Duitsland en 3,3 miljoen naar Frank
rijk. In de afgelopen week was de
eiermarkt vriendelijk en oplopend. De
vrij goede vraag uit de lidstaten, met
name uit Duitsland, hield aan en prij
zen konden zich geleidelijk verbeteren.
Als een van de oorzaken kan men
aanwijzen de stilaan toenemende be
langstelling voor eieren vor de Pasen,
speciaal voor eieren die men nog wil
beschilderen. Door de Duitse grootwin
kelbedrijven c.a., die toch al de groot
ste afnemers van Nederlandse eieren
zijn, wordt vrij vlot gedisponeerd. Dat
wijst op een gunstige ontwikkeling van
de consumptie. Uit derde landen is er
in de EEG weinig aanbod.
Prachtige moderne
Kleuren: wit - bleu - beige
MANUFACTUREN BEODEN&LEDIKAMTHI
VCEMENOflRL GORTSTR.39 Taf* mal
Vindt U het belangrijk te weten,
dat ergens in de buurt
een voordelige aanbieding wordt gedaan
KIJK DAN IN
Dagblad voor Veenendaal en omgeving.
Publikatie van Pfaff Nederland N.V., 's-Hertogenboselï.
Wees prijsbewust!
in 1968-ondanks
de BTW!
Ons zigzag-assortiment loopt van f 248.-
i tot f 885Als u meer wilt weten, stap dan bij uw
11 Pfaff handelaar binnen. Of vraag de kleuren-
folder aan. Geheel vrijblijvend, natuurlijk.
Naam.
Straat.
Wnnnpfaa««
Deze bon ongefrankeerd opsturen naar
Pfaff Nederland N.V., Antwoordnummer 146,
's-Hertogenbosch.
PFAFF NAAIMACHINEHUIS M. B .A. MATTI - UTRECHT - STEENWEG 47 - TELEFOON 030-10394.
