Veenendaals
dagblad
Bulten
Odd Bull: Egypte
begon gevecht
Levenslang
voor Hans
van Z.
Niet supersoon vliegen
boven Nederland
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Staatsbegrafenis voor generaal Riad
Eis: 10 pet. loonsverhoging
Volgende week woensdag
staking buschauffeurs
KIEMWVT
ECU$VEHA8IN6
IN DEZE TIJD?
De Gaulle wil toch vanavond spreken
apenproduktie
in West-Berlijn
Landing Apollo
op tv-scherm
Bij elf ondernemingen
't
Storm verwacht
op landings
plaats Apollo-9
Minister Laird in Vietnam
Mevrouw Kijzer
ontving brief
van
haar
man
GEEN T.B.R.
Kunstnier-
centrum
in Amersfoort
Weer regen
CO
Vallei-souvenir j
I Eemvallei eertijds uitzag.
I 11 maart 1969 A. B. WIGMAN
PROF. A. HEERTJE UIT
DEMOCRATISCH APPÈL
VAKBONDEN
MINISTER BAKKER WIL SPOEDIG
LUCHTVAARTWET WIJZIGEN:
IWITENLAISÜ
JA, U ZIET HET GOED OP PAGINA 14
Tot Pasen 7 tot 18% korting op alle Iglo groenten
j storing aangekomen. Deze houdt
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w., 4,15 p. m., 12.35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DINSDAG II MAART I969 - 43e JAARGANG no. 59
TOTALE STAKING
IN FRANKRIJK
PARIJS De sociale onrust in Frankrijk nadert weer een hoogtepunt De
Franse vakbonden zijn vanmorgen een algemene staking begonnen, om kracht
bij te zetten aan hun eis tot 10 procent loonsverhoging, die reeds door de rege
ring is afgewezen, aangezien zij een bedreiging zou betekenen voor de positie
van de franc.
Miljoenen in heel het land leggen het werk neer, waardoor de industriële pro-
duktie, het vervoer, de openbare voorzieningen post en telegraaf en de nieuws
voorziening zal worden stopgezet.
Vanavond zal, als de plannen niet worden gewijzigd, president Charles De
Gaulle het Franse volk via radio en televisie toespreken over het referendum
van 27 april, waarop hervormingen in het provinciaal bestuur en de senaat aan
de orde zijn. Men verwacht, dat De Gaulle ook aan de huidige arbeidsonrust
aandacht zal schenken, maar of de rede van de president zal doorgaan is twij
felachtig.
Een deel van de Franse hoofdstad
was reeds voor middernacht gedurende
meer dan een uur in het duister ge
dompeld doordat een aantal lokale af
delingen van de vakbonden van de
elektriciteitsbedrijven op eigen houtje
het werk neerlegden. Ook de telefoon
verbindingen waren in een deel van
de stad gestoord.
Enkele uren voor De Gaulle moet
spreken, houdt de CGT het grootste
door de communisten geleide, Franse
vakverbond, een massa-demonstratie
langs de traditionele route van de Bas
tille naar de Place de la République.
De staking en de mars vormen een
openlijke uitdaging van De Gaulle, die
op 24 november heeft gewaarschuwd,
dat „agitatie of betoging, tumult of op
tocht, die het werk in de weg staat of
ergernis verwekt" niet zal worden ge
duld.
In zijn rede van 24 november zei De
Gaulle, dat „een ieder die een taak
heeft te vervullen, een functie uit te
oefenen, of een post te bezetten, dat, en
niets anders, dient te doen".
De vakbonden trekken zich niets aan
van de waarschuwing. Zij wijzen ook de
stelling van de regering af, dat de
Franse economie momenteel slechts
een loonsverhoging van 4 procent kan
dragen.
Tijdens de topconferentie tussen de
regering, de werkgevers en de vakbon
den is verleden week geen overeen
stemming bereikt. De vakbonden stel
len zich op het standpunt, dat een groot
deel van de vorig jaar door hen be
vochten 15 procent loonsverhoging is
verdwenen tengevolge van de prijsstij
gingen die sindsdien hebben plaatsge
vonden.
De besprekingen werden na twee da
gen afgebroken, toen minister van So
ciale Zaken Maurice Schumann ver
klaarde, niet verder te kunnen gaan
dan een loonsverhoging van 4 procent.
Vorig jaar dwongen de vakbonden na
meer dan een maand het werk te heb
ben neergelegd, waarbij veel fabrieken
door de arbeiders werden bezet, een
loonsverhoging van 15 procent af.
Of zij ditmaal in hun streven naar
tien procent zullen slagen valt nog
W/'e hebben de nadagen der ver- J
venerij in de Gelderse Vallei
eerste jaren der 20ste eeuw nog j
net meegemaakt en ik kan mij de j
turfhopen zonder forceren voor de
geest halen. Dra ging het aloude j
bedrijf echter teloor, maar haast
tot de ruilverkaveling stonden er
de uitgegraven onlanden 's winters
onder water, animerend vele een- J
den en ganzen. Op de hoge ruggen
wolkte de blanke boekweit, kleur-
de het pastel der bloeiende aard-
appels en bolwerkte de rogge. Vele j
vogels van het lage gebied vonden j
er een verblijf; een rustieke sche- j
per zwierf er met kudde en hond
öm en het was alles van een thans
niet meer gekende landelijke een
voud. Zij manifesteerde zich voorts
in de eendaagse bijenmarkt aan
de Klomp uniek voor Neder
land waar soms wel 6000 korven
stonden met een miljoenenleger
erin. Soms gingen we naar die
drukte kijken en reden dan ette
lijke kilometers door het Giethoorn- j
achtige Boven- en Benedeneind
over ontelbare pittoreske brugge
tjes, langs aken, gepunterd door
boeren en kleine handelslui, om
tenslotte het dorp Veenendaal te
bereiken. Ge kunt wel denken, dat
de herinneringen zich vermenig-
vuldigden, toen ik de plaatjes van
turfsteken, bijenmarkt, het vele
water en de tientallen oude dorps-
gezichten verzameld zag in een in
teressant album „Veenen
daal, zoals het vroe
ger was", dat met een lezens
waardige inleiding verscheen bij de
Boekh./Drukker Jac. v. Hardeveld
aldaar. Voor menigeen betekent
het een dierbaar souvenir aan een
merkwaardige gemeenschap en
een boeiend landschapjongeren
indien ze er oog voor hebben
kunnen het wellicht betreuren, dat
hier zoveel moois verloren ging,
doch in elk geval komt de uitgever
voor zijn initiatief een woord van
dank toe, want weldra zal geen
mens meer weten, hoe het er in de
moeilijk te bezien. Het directe effect
van de staking is, dat de toch al moei
lijke en verwarde internationale geld
markt verder in het gedrang komt en
dat de positie van de franc weer op
het spel komt te staan.
De goudprijs heeft maandag op de
Europese vrije markten een record
hoogte bereikt.
De Franse minister van Financiën.
Francois Ortoli, kwam gisteren voor
de radio om het land ervan te verze
keren, dat de economie gezond is en
de financiële toestand beter wordt. Hij
vermeed het zorgvuldig het woord de-
valutie te gebruiken, maar waarschuw
de er voor dat de loonsverhogingen be
perkt moeten worden, wil men het ge
vaar van inflatie ontlopen.
Ortoli zei, dat de Franse handelsba
lans over februari een verbetering zal
vertonen vergeleken bij die van janua
ri, maar zei niet hoe veel. De balans
vertoonde in december en januari een
tekort van meer dan 1 miljard francs.
Het overleg van de presidenten der
voornaamste westerse centrale banken
in Bazel is maandag kort voor het mid
daguur geëindigd. Het betrof de maan
delijkse bespreking van de internatio
nale monetaire situatie op de bank
voor internationale betalingen (BIB).
Er werd geen communiqué uitgegeven.
BERLIJN Behalve de Westber-
lijnse justitie gaan ook de drie Weste
lijke geallieerden in Berlijn na, of de
Westberlijnse onderneming Carat Hart-
metall GmbH de viermogendheden-
overeenkomst heeft geschonden, die de
produktie van militair materieel in deze
stad verbiedt.
Het Westberlijnse stadsbestuur deel
de maandag mee, van de Berlijnse
redactie van het weekblad Der Spie
gel vorige week donderdag luchtvaart
documenten te hebben ontvangen
waaruit gebleken was, dat een Ameri
kaans bedrijf in Pittsburgh genoemde
onderneming granaatkernen ter waar
de van ca. 18.500 dollar geleverd had.
Daarop was onmiddellijk een ge
rechtelijk onderzoek gelast. Het gaat
om 20.000 projectielen die gebruikt
worden voor anti-tankgranaten. Ze
zijn inmiddels in beslag genomen. De
Carat Hartmetall, die Wolfram-Carbi-
de-materiaal produceert, zegt dat de
partij haar bij vergissing is toege
stuurd.
(in kleur)
HILVERSUM De NTS zendt don
derdag 13 maart vanaf half vier via
Nederland 1 een rechtstreekse kleuren-
reportage uit van de landing van de
Apollo-9 in de Atlantische Oceaan. De
ze reportage wordt van 15.00 uur af
voorafgegaan door een inleidend pro
gramma. In de studio zal o.m. aanwe
zig zijn captain Clarke van de Ameri
kaanse vliegbasis Soesterberg, die bij
de landing van de Apollo-9 uitleg zal
geven. De uitzending wordt gepresen
teerd door Henk Terlingen en geregis
seerd door Rudolf Spoor.
UTRECHT Volgende week woensdag zal bij elf busbedrijven in het streek
vervoer worden gestaakt. De vakbonden hebben dit gisteren besloten. Het sta
kingsparool geldt voor onbepaalde tijd. Het betreft de autobusondernemingen,
die niet akkoord zijn gegaan met de nieuwe c.a.o. voor het streekvervoer.
Vele autoriteiten begeleidden op
perbevelhebber Abdel Moneim
Riad naar zijn laatste rustplaats. Op
de foto: een officier met Rlad's deco
raties volgt de wagen met het stof
felijk overschot, onmiddellijk gevolgd
door president Nasser (midden met
zonnebril) de opperbevelhebbers van
Syrië, Jordanië en Irak.
ADVERTENTIE
NU OOK DWARSGEBAKKEN
m
MET HELE TAf UEKIEMEN
NAARDEN Prof. A. Heertje uit
Naarden heeft meegedeeld, dat hij uM
het comité Democratisch Appel in de
party van de Arbeid is getreden, om
dat Democratisch Appel naar zijn oor
deel geen constructieve politieke functie
meer kan vervullen en omdat op deze
wijze de weg dient te worden vrijge
maakt voor de nieuwe partijvoorzitter,
dr. Vondeling om de partij van de Ar
beid zoveel mogelijk te saneren".
De bonden zullen morgen een brief
naar de directies van de betrokken be
drijven sturen. Daarin zal onder meer
staan dat de werkgevers onder een
staking uit kunnen als z\j alsnog de
nieuwe cao voor het streekvervoer on
dertekenen.
De drie vakbonden willen door mid
del van een staking hun eisen kracht
bijzetten. De werkgevers, die de nieu
we cao niet willen ondertekenen, heb
ben geen bezwaar tegen de loonsver
hoging van 6,8 procent voor dit jaar,
maar gaan niet akkoord met de extra
verhoging van 33 gulden per maand.
Deze verhoging moet het verschil met
de gemeentelijke vervoerbedrijven
voor een deel opheffen.
Volgens de vakbonden staan enkele
van de elf bedrijven er niet al te best
voor. Sommige zouden van plan zijn
hun vervoervergunning te verkopen.
De drie vakbonden hebben gisteren
besloten dat de 760 chauffeurs finan
cieel kunnen rekenen op het minimum
inkomen.
De dagelijkse besturen van het NVV
en het NKV hebben de vervoerbonden
alle steun toegezegd. Alleen de protes
tants-christelijke vervoerbond heeft
niet om steun bij de vakcentrale ge
vraagd.
HOUSTON (Texas) De kans be
staat dat de Apollo-9 met de drie ruim
tevaarders aan boord in een ander ge
bied zal landen dan is vastgesteld. In
het gebied waar de Apollo terecht moet
komen het westeiyke deel van de
Atlantische Oceaan op rond 1.150 km
ten oosten van Kaap Kennedy
worden donderdag nl. een sterke wind
en golven van ca. twee meter ver
wacht.
Maar NASA-functionarissen hebben
er de nadruk op gelegd, dat het hier
een weersvoorspelling voor een ver
verwijderd gebied betreft en dat de
omstandigheden in het voor de landing
uitgezochte stuk zee afhangen van de
afstand die het „stormfront" tot don
derdag heeft afgelegd. De drie ruimte
vaarders McDivitt, Scott en Schweic-
kart hebben kalm op de ongunsti
ge weersvoorspelling gereageerd. Het
dichtst bij de uitgezochte landingszone
liggende landingsgebied bevindt zich in
het oostelijk deel van de Atlantische
Oceaan, ten zuidwesten van de Canari-
sche Eilanden. Hier wacht het Ameri
kaanse marine-verzorgingsschip Algol.
De Amerikaanse minister van Defensie Meivin Laird, heeft maandag
zijn bezoek aan Zuid-Vietnam afgesloten en is naar de Verenigde Staten
teruggekeerd. Laird hier na een inspectietocht op weg naar Saigon. Waar
nemers menen dat hij zijn verblijf heeft bekost. Hij zei o.m. ook dat hij
niet wilde bevestigen of ontkennen dat V.S.-troepen vanuit of in Laos opereer
den.
NEW YORK Generaal Odd Bull,
hoofd van de VN-waarnemers in het
Midden-Oosten, heeft in een rapport
aan VN-secretaris-generaal Thant
meegedeeld, dat Egypte zowel zater
dag als zondag begonnen is met schie
ten in de uitgebreide gevechten langs
het Suez-Kanaai.
Zaterdag hadden 16 waarnemings
posten langs het kanaal geconstateerd
dat de Egyptenaren het vuur openden.
Zondag waren het er 12. terwijl vier
eerst Israëlisch vuur in hun gebied
hadden waargenomen.
tsraël heeft in een nota aan generaal
Buil, Egypte ervan beschuldigd het be
stand te hebben geschonden. De eg-
vechten hebben naar officiële medede
ling in Tel Aviv, aan drie Israëli's het
leven gekost, terwijl 18 militairen ge
wond raakten. Over de verliezen aan
Egyptische zijde zijn geen recente ge
gevens bekend.
Secretaris-generaal Thant heeft een
verzoek van de Israëlische minister
van Buitenlandse Zaken Abba Eban af
gewezen, om namens Israël de Arabi
sche landen te verzoeken, de aanslagen
op Israëlische vliegtuigen in Athene en
Zürich te desavoueren en maatregelen
te treffen om herhaling van dergelijke
gewelddaden te voorkomen.
Thant heeft Eban geantwoord, dat
het van essentieel belang voor herstel
van de vrede in het Midden-Oosten is
dat de regeringen van de landen in dit
gebied officieel verklaren uitvoering te
willen geven aan de resolutie van de
Veiligheidsraad over het Midden-Oos
ten van 22 november 1967. Israël heeft
dit tot nu toe niet gedaan.
In de brief van Thant aan Eban
wordt ook onthuld, dat de Israëlische
regering op 19 februari in een aide-
memoire reeds om doorgave van het
verzoek heeft gevraagd. Thant ant
woordde op 20 februari op de aide-me
moire dat hij de aanslagen op de vlieg
tuigen van El-Al afkeurde en met
spoed maatregelen om voorkoming
daarvan te zullen bestuderen. Hij acht
te het echter ongewenst op verzoek
van Israël de Arabische landen in te
lichten.
Premier Wilson van Engeland heeft
maandag op een diner, waaraan ook
minister Eban aanzat, een beroep tot
de
AMSTERDAM Paul Kijzer,
verdwenen producer van o.m. de mu
sical „De Man van La Mancha", heeft
in een brief aan zijn vrouw laten we
ten, dat hij zich wil vestigen in een
land, ver weg van Nederland.
Hij wil proberen daar een nieuw be
staan op te bouwen en is niet van plan
terug te keren, zo heeft hij geschreven.
De brief is vorige week woensdag
verzonden van het vliegveld Brussel.
Mevrouw Kijzer verblijft op het ogen
blik in Amsterdam.
Paul Kijzer was de laatste tijd betrok
ken bij elf produkties op musical-, film
en toneelgebied, in binnen- en bui
tenland.
matiging op beide partijen in het Mid
den-Oosten gedaan. Volgens Wilson
moeten beide partijen in het belang
van de vrede concessies doen.
Rmd
Gisteren is in Cairo generaal Riad
begraven, de chef van de Egyptische
generale staf, die zondag sneuvelde
toen een Israëlische granaat de waar
nemingspost trof, waarin hij zich be
vond. In het centrum van de stad lag
alle verkeer stil. De straten waren vol
belangstellenden. Er klonken uitroepen
als „wij zullen overwinnen", „wraak".
„Allah is macht" en ,.de dood aan Is
raël".
Troepen van Israël hebben opnieuw
negen huizen vernietigd in het bezette
gebied op de westelijke oever van de
rivier de Jordaan. Volgens militaire
woordvoerders zoud endeze woningen
toebehoren aan personen die ervan
verdacht worden aan verzetsacties en
sabotage daden te hebben deelgeno
men.
De vernielingen van maandag - in
Ramallah, Hebron en Nabloes - brach
ten het aantal vernietigde huizen, sinds
1967, op 120.
In Jeruzalem zijn Arabische vrou
wen voortgegaan met hun sit-in in de
Anglicaanse kathedraal van St Geor
ge, die samenvalt met het bezoek van
dr. Eugene Blake, de voorzitter van
de Wereldraad van kerken.
UTRECHT De rechtbank in
Utrecht heeft vanochtend de 26-jarige
meervoudige moordenaar Hans van 7..
veroordeeld tot levenslange gevange
nisstraf. De officier had levenslang «n
terbeschikkingstelling van de regering
geëist.
Hij werd schuldig verklaard aan drie
van de vier ten laste gelegde moorden
en een diefstal met geweldpleging. Hi j
werd vrijgesproken van de ten laste
gelegde moord op de Rotterdamse lera
res Elly Hagers. De poging tot moord
of gekwalificeerde doodslag op me
vrouw Woortmeijer werd niet bewezen
verklaard.
De rechtbank veroordeelde de 76-jari-
ge Utrechter A. J. R., beter bekend als
„Ouwe Nol", wegens uitlokking van
twee door Hans van Z gepleegde moor
den, uitlokking van een poging tot ge
kwalificeerde doodslag en heling van
een gestolen televisietoestel tot een ge
vangenisstraf van zes jaar en daarna
terbeschikkingstelling van de regering.
De officier van justitie had acht jaar
en tbr geëist.
AMERSFOORT Dank zij een
schenking van de heer W. Pon, presi
dent-directeur van Pon's Automobiel
handel N.V., is het protestants christe
lijk ziekenhuis „De Lichtenberg" in
Amersfoort in staat de bouw van een
hemodiaiyse-centrum (een kunstnier-
centrum) te financieren.
De Stichting Bijstand Protestants
Ziekenhuis „De Lichtenberg" ontving
twee miljoen gulden van de W. Pon-
Brinkhuis-stichting. Een miljoen is a
fonds perdu ter beschikking gesteld om
aan te wenden voor medische research
en voor verbetering van medische dien
sten en outillage en een miljoen is
voor twaalf jaar renteloos uitgeleend
voor de financiering van een kunst-
niercentrum.
Het ligt in de bedoeling het hemo
diaiyse-centrum te vestigen in een toe
komstige aanbouw van „De Lichten
berg". Aangezien men echter reeds
begin 1970 zou willen starten, zal het
nodig zijn hiervoor een tijdelijke be
huizing te bouwen omdat in de be
staande ruimte geen plaats is.
De grootste problemen zijn de oplei
ding van deskundig verplegend perso
neel en het aantrekken van een nefro-
loog (een gespecialiseerde deskundige),
de inrichting van een laboratorium en
de know how. Begin 1970 hoopt men
twee bedden beschikbaar te hebben
voor de dagspoeling.
Indien voldoende ruimte beschikbaar
zou zijn in ons land zou ongeveer de
helft van de 2000 patiënten, die per jaar
aan nierziekte overlijden, kunnen wor
den geholpen. Er bestaan momenteel
tien centra in wis land, waar patiënten
aan een kunstnier geholpen kunnen
worden.
DEN HAAG Minister Bakker (Verkeer en Waterstaat) wil het sneller
vliegen dan het geluid boven ons land verbieden. Hij vindt dat het doorbreken
van de geluidsbarrière te veel hinder veroorzaakt. De minister wil het verbod op
korte termijn opnemen in de Luchtvaartwet.
De Ryksluchtvaartdienst heeft al
een voorontwerp voor een wetswijzi
ging opgesteld. Ook militaire vliegtui
gen zouden zich aan het verbod moe
ten houden. Alleen in geval van uiter
ste nood kan ontheffing worden ver
leend.
Minister Bakker hoopt dat de wet
nog dit jaar, maar in ieder geval voor
1971 zal zijn aangepast. In dat jaar
worden de eerste supersonische passa
giersvliegtuigen op Schiphol verwacht.
De ministeries van Defensie en Jus
titie bestuderen thans de door Verkeer
en Waterstaat gepresenteerde rege
ling. Voor de militaire luchtvaart zijn
de gevolgen ingrijpend. Defensie is
nog niet van de wenselijkheid van het
verbod overtuigd.
Behalve Nederland, willen ook Bel
gië en Zwitserland het vliegen met su
personische snelheden verbieden. Duits
land. Frankrijk en Engeland hebben la
ten weten niets voor 'n dergelijk verbod
te voelen. De ontwikkeling van het
ADVERTENTIE
Frans-Engelse supersonische Concorde-
vliegtuig schijnt niet vreemd aan de
ze houding te zijn.
Als de Europese landen in de naas
te toekomst geen overeenstemming
kunnen bereiken zijn de gevolgen niet
te overzien. De vliegers zouden zich
dan bij iedere grensoverschrijding aan
de nationaal geldende regels moeten
houden.
De ICAO, de internationale organi
satie voor de burgerluchtvaart, waar
bij vrijwel alle aan de luchtvaart deel
nemende landen zijn aangesloten, pro
beert tot een internationale oplossing
van dit probleem te komen.
Een frontale storing trok in 1
noordoostelijke richting over het
Engelse Kanaal. Daarbij ontwik- I
kelde zich een neerslaggebied, dat 1
maandagavond het zuiden van
Nederland bereikte. Samenhangend
hiermee, heeft het alleen nog in het
noordoosten van ons land nog een
enkele graad gevroren.
Met zuidwestelijke winden wordt 1
over Frankrijk en België zachte
oceaanlucht aangevoerd, die in de 1
nanacht en ochtend tot Zuid-
Limburp doordrong met een tem- 1
peratuur van ongeveer 8 graden.
Inmiddels is ten westen van de
Golf van Biskaje een volgende
eveneens een noordoostelijke koers
aan. In verband daarmee wordt er j
J in ons land het komende etmaal
opnieuw regen of sneeuw verwacht.
1 Daarbij zullen overdag de tempera-
turen in het zuidoosten van ons land
i iets lager worden.
1 Morgen:
Zon op: 07.02 Maan op: 04-32 j
onder18.39 onder: 10.51