Veenendaals
dagblad
UNI5 COVAME
■N )MI
I
De Gaulle doet aanval op
beleid van vakbonden
Buiten
THIEU VERSTERKT
ZIJN POSITIE
NEDERLAND KRIJGT
EEN FABRIEK VOOR
URANIUMVERRIJKING
Perspectieven
voor industrie
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Franse regering wil niet meer geven dan 4%
engels drop
Protest van autorijders
„Prijzen dit jaar
vijf procent omhoog"
ffo
Viet-Cong schoot vannacht niet
JAMIN
Samen met Engeland en West-Duitsland
Op de spoorbaan
wandelend kind
aangereden
Mail te Arnhem
omgekomen
bij felle brand
Raming Centraal Planbureau:
Vliegtuig botst
gier
Nog koud
Gevederde Canadezen
TERREUR
4 MILJOEN
OVERHEID
Ontvocring in Brussel
MILITAIREN REDDEN
MEISJE UIT
BRANDENDE AUTO
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal.
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w., 4,15 p.rtu/ 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei'
opgericht in 1926.
Ultg.: Wegener s Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
WOENSDAG 12 MAART I969 - 43e JAARGANG no. 60
„VERENIGD ZOALS IN MEI" staat in grote letters op dit spandoek,
dat meegedragen werd door stakers tijdens hun demonstratieve mars
door de Franse hoofdstad. Duizenden namen deel aan de mars, die van
het Place de la République naar de Bastille voerde om te protesteren tegen
de politiek van President de Gaulle.
A Een opname van President de
Gaulle tijdens zijn rede die hij
via de televisie tot het Franse volk
richtte.
PARIJS President De Gaulle heeft tot het Fraase volk verklaard, dat het bij
het komende referendum de keu/.e heeft tussen «.vooruitgang en de chaos**.
Het 78-jarige staatshoofd sprak voor de televisie naar aanleiding van de volks
raadpleging op 27 april over de voorgestelde hervorming van de Senaat en de
toekenning van meer autonomie aan de afzonderlijke gewesten.
Hij veroordeelde de vakbondsleiders, die hij verantwoordelijk stelde voor de
24-uursstaking welke zojuist de bedrijvigheid in het land vrijwel geheel tot stil
stand had gebracht.
De Gaulle beweerde, dat de huidige golf van sociale onrust een herhaling was
van de agitatie van vorig jaar mei en juni.
Volgens hem waren zijn tegenstanders er op uit om „het volk in een totalitaire
kerker op te sluiten'* en de economie en de republiek ineen te laten storten, ter
wijl andere opponenten van geen enkele verandering wilden weten. Zo nu en dan
met de vuist op het bureau slaande, verzekerde de president, dat hij de frank,
de economie en de republiek krachtig zou blijven verdedigen.
Na te hebben gesproken over de
„brute crisis" van vorig jaar mei en
juni en de monetaire moeilijkheden
van november jl. verklaarde De Gaul
le, dat nu een nieuw offensief wordt
ingezet, „geleid door dezelfde aanval
lers. gesteund door dezelfde medeplich
tigen en gebruik makend van dezelfde
middelen".
In politieke kringen in Parijs was
men er verbaasd over, dat de presi
dent in zijn rede zo fel is uitgevallen
tegen de vakbondsleiders, terwijl uit
het verloop van de staking is gebleken,
dat deze leiders juist alles hebben ge
daan, om de actie krachtig in de hand
te houden. Men acht het dan ook waar
schijnlijk, dat de aanval van De Gaul
le zal leiden tot een toeneming van de
politieke spanningen.
De Franse vakbonden hebben reeds
bitter gereageerd op de beschuldiging,
van De Gaulle.
De Gaulle zei dat hij het referen
dum niet ziet als een kwestie van ver
trouwen in zijn regime. Hij dreigde
niet zoals hij al meer in het verleden
heeft gedaan af te treden als de her
vorming wordt afgewezen.
Georges Séguy, algemeen secretaris
van het CGT, verklaarde: „Aan het
einde van een dag die door de natie
zo belangrijk is geweest, op een mo-
l<*en enkele keer komen er in de
■winter opvallend grote ganzen
met zwarte hals en wit collier naar
ons land afzakken, maar deze C a -
n a d e s e ganzen werden al
een paar eeuwen geleden geïmpor
teerd in Engeland en Zweden, zo
dat men zulke wintergasten niet
goed tot de Nederlandse vogels
durfde rekenen. Men vreesde te
recht, dat het exemplaren zouden
zijn, ontsnapt uit parkvijver of
t aviarie. Allengs verwilderden er
echter zoveel van die Canadezen,
dat ze thans officieel in de vogel-
boeken staan en wie een beetje
geluk heeft, kan deze hoog-noorde-
lijke figuren soms in een strenge
winter zien passeren. Dit is een
hele belevenis, want het zijn in
drukwekkende dieren, nóg groter
dan wilde ganzen. Jaar en dag ge
leden heeft de wereldreiziger en
dierfotograaf, de Zweed Bengt
Berg hen naar Zweden gehaald en
daar breidde de soort zich verheu
gend uit, want het Scandinaafse
milieu trekt haar zeer aan (bos
sen en meren), doch 's winters
veelal op wadden en slikken, pol
ders, graslanden en akkers; hun
voedsel is plantaardig en dierlijk.
Naar de luide twee-lettergrepige
roep noemen de Amerikanen deze
gans „honker". Nog altoos is het
de hoop onzer naturalisten, dat de
Canadees ook in Nederland eens
zal gaan broeden en als we wat
meer aalscholver- of reigerkolo
nies rijk waren, steeg die kans. In
tegenstelling met de gewoonlijk
parterre nestelende ganzen, zoekt
deze zijn verblijf gaarne op oude
boomhorsten en men heeft hier en
daar reeds proeven genomen met
kunstnesten. Ik kwam op het
denkbeeld, iets over deze fraaie,
grote wintervliegers te vertellen,
toen ik vernam dat er tijdens de
laatste sneeuw- en ijsperiode in de
Noordoostpolder onder Urk een
colonne van 51 was waargenomen,
nl. op Sint Peter, 22 februari.
12 maart 1969 A B. WIGMAN
SAIGON President Ngoejen Van Thieu van Zuid-Viëtnam heeft door enkele
wijzigingen in het kabinet-Tran Van Hoeong zijn positie sterker gemaakt. Hf) be
noemde minister van Binnenlandse Zaken generaal Tran Thien Khiem tot vice-
premier belast met het pacificatieprogramma en verving minister van Landbouw
Troeong Thai Ton, door ingenieur Cao Van Than. Prof. Le Mihn Lien, een 43-jari-
ge rechter, wordt minister van Onderwijs als opvolger van dr. Ia- Minh Tri. die 6
januari om het leven kwam toen een bom in zijn auto werd gegooid.
Politieke waarnemers beschouwen
generaal Khiem als een van de belang
rijkste figuren in Zuid-Viëtnam, die ver
moedelijk snel de rol van naaste mede
werker van president Thie zal gaan
spelen.
De Viët-Cong heeft vannacht voor het
eerst na 19 dagen geen Zuidvietnamese
bevolkingscentra met raketten of gra
naten bestookt. Volgens een Ameri
kaanse woordvoerder, werden vannacht
en vanmorgen slechts 10 militaire ba-
sies door de rebellen onder vuur geno
men.
ADVERTENTIE
morgen
200 gram van 79 voor 69
niet te geloven voor die prijst
FRANKFORT In het passagiers-
verblijf van een Boeing-707 van de
Ethiopische luchtvaartmaatschappij
heeft zich dinsdagmiddag een ontplof
fing voorgedaan, nadat het toestel dat
uit Athene kwam, op het vliegveld van
Frankfort bijna volgetankt was voor de
retourvlucht naar Addis Abeba via
Athene.
Er onstond brand waardoor het
vliegtuig zware schade opliep. Op het
tijdstip van de ontploffing waren 'r geen
passagiers aan boord. Een werkster liep
brandwonden op. De brand werd na 70
minuten bedwongen. De oorzaak van de
explosie is een bom.
Het Viet-Cong-offensief is tot dusver
gericht geweest op 28 provinciehoofd
steden, 58 andere steden en talloze mi
litaire kampen en installaties, dit on
danks herhaalde Amerikaanse waar
schuwingen dat aanvallen op bevolking
centra als schending van een onge
schreven overeenkomst met Hanoi wer
den beschouwd, waaronder de Ameri
kaanse bombardementen op Noord-Viët-
nam werden gestaakt.
Tijdens de tweede week van het
voorjaarsoffensief van de Vlet-Cong is
het aantal tegen de burgerbevolking
gerichte daden van terreur vrijwel ver
dubbeld. In die tweede week werden
303 burgers vermoord, 726 gewond en
294 ontvoerd, aldus wordt heden door
het hoofdkwartier van de Zuid-Vietna-
mese politie gemeld.
In die tweede week werden 464 da
den van terreur gerapporteerd, tegen
over 274 in de eerste week.
Door communistische granaat- en ra-
ketvuur zijn van 1 januari 1969 tot lie
den 1312 burgers gedood, 3434 ge
wond en door communistische troepen
2179 mensen ontvoerd.
Vroeg vandaag vuurden vier op mo
torfietsen rijdende Vietcongers in Sai
gon op een politieman. Zij misten maar
raakten en verwondden in plaats daar
van een voorbijganger.
Op maandag werd een meisje van 13
jaar gedood en werden er 43 burgers
gewond, toen er in twee eethuizen te
Cao Lanh, 120 kilometer ten zuidwes
ten van Saigon, bommen ontploften. Al
leen al in de rijstvelden bij Me Thoeot
in het centrale hoogland, zijn dit jaar
30 landarbeiders door de Viet-Cong ge
grepen en weggevoerd.
ment, dat CGT voorstelt de onderhan
delingen te hervatten op een serieuze
grondslag, opdat constructieve oplossin
gen kunnen worden gevonden, reageert
het staatshoofd door kwaadwillige en
niet uitgelokte beschuldigingen te uiten
aan het adres van de vakbonden, die
de arbeiders tot staking hrb^wj opge
roepen".
Aan de 24-uurstaking van dinsdag
hebben volgens het persbureau AFP
ongeveer vier miljoen Franse werkne
mers deelgenomen. Voorts konden 3
miljoen mensen niet aan de slag door
de staking van werknemers van de
elektriciteitsbedrijven. Het stakingspa
rool werd vooral nauwgezet opgevolgd
in Parijs en Lyon en omgeving en het
zuidoosten van het land. liet zwaarst
getroffen werden de openbare dien
sten, zoals vervoer en PTT. Er werd
praktisch geer post besteld.
Het vliegverkeer met het buitenland
kon voor 50 pet. worden uitgevoerd op
de kortere vluchten en voor 90 pet. op
de lange vluchten. Niet alleen in Parijs,
waar ruim 100.000 personen betoogden,
maar ook in ongeveer 30 andere ste
den zijn demonstraties voor hogere lo
nen gehouden.
De staking was het omvangrijkst bij
de elektriciteits- en gasbedrijven, de
spoorwegen en het openbaar vervoer
in Parijs, de posterijen en bij het on
derwijs. In vele steden werd de stroom
voorziening maandagavond al gestaakt,
waardoor liften bleven steken en bio
scoop- en theaterbezoekers in het duister
de uitgang moesten vinden. Door het
uitvallen van de stroom, konden dins
dag vele fabrieken niet werken, ook
al was een deel van de arbeiders wel
komen opdagen.
Bij de buurtspoorwegen en op de
grote lijnen reden slechts enkele trei
nen. Ook bij het openbare vervoer in
Parijs staakte ongeveer 70 pet. van
het personeel. Bij enkele autobusremi
ses kwam het tot schermutselingen tus
sen militante leden van de communis
tische CGT en „maoistische" en anar
chistische demonstranten.
Bij de gevechten in Parijs tussen de
politie en uiterst linkse studenten, zijn
verscheidene gewonden gevallen. De
ordebewakers die waren uitgerust met
doorzichtige schilden, traden met geweld
op, waardoor in betrekkelijk korte tijd
de rust was hersteld in het gebied van
de Place de la Bastille.
In Bordeaux, Rouaan en Marseille
hebben zich soortgelijke botsingen voor
gedaan.
De regering blijft volhouden dat een
algemene loonsverhoging van meer dan
4 percent tot inflatie zal leiden en een
gevaar voor de franc zal vormen.
De vakbonden spreken over 'n loons
verhoging van 12 percent.
LONDEN Nederland en Engeland krijgen elk een fabriek voor de verrijking
van uranium volgens de ultracentrifugemethode. De Nederlandse fabriek komt
buiten de Randstad te staan. De fabrieken worden samen met West-Duitsland
gebouwd. Daar zullen ook de leiding en administratie van het project worden
gevestigd.
Daarmee gaan de drie landen geza
menlijk streven naar een verlaging van
de prijs van verrijkt uranium, een van
de voornaamste energiebronnen van de
naaste toekomst. De ultracentrifugeer-
methode is onder leiding van prof. Kis-
temaker in de afgelopen jaren in Ne
derland vervolmaakt.
Van groot belang bij de methode
en voor de toeleverende metaalindus
trie zijn de duizenden in serie ge
schakelde razendsnel draaiende trom
mels, waarin gemakkelijk splijtbaar
uranium van zeer moeilijk splijtbaar
wordt gescheiden.
Tijdens een ministersconferentie in
Londen hebben Engeland, Nederland en
West-Duitsland gisteren in grote lijnen
een overeenkomst over de vorm van in
dustriële samenwerking opgesteld. Zo
komt er een gemeenschappelijke aanne
mingsorganisatie voor het maken van
de benodigde centrifuges. Een verrij
kingsonderneming zal de ultraccntrifu-
gefabrieken leiden.
Minister Luns zei gisteravond dat de
Nederlandse fabriek door de overheid
zal worden gebouwd. Het bedrijfsleven
zal echter aan de bouw deelnemen.
Minister L. de Block (Economische
Zaken), die de conferentie bijwoonde,
samen met minister Luns (Buitenlandse
Zaken) en staatssecretaris De Koster
j. an Economische Zaken, liet zich gister
avond in Londen zeer enthousiast uit
over de bereikte resultaten.
Hij was vooral geestdriftig omdat
West-Europa hierdoor onafhankelijk
wordt bij het verrijken van uranium.
„Ik ben dan ook verlangend naar de
volgende bijeenkomst in juni," zei de
minister.
De heer De Blode is vol vertrouwen
dat er dan een verdrag over de samen
werking klaar zal kunnen zijn, maar hij
wees er ook op dat er nog „bepaalde
moeilijkheden" moeten worden opge
lost.
Ook de politieke kanten aan het ul-
tracentrifugeproject kregen in de Lon-
dense ministerconferentie de volle aan
dacht. Op de agenda van de ministers
conferentie stond naast een reeks econo
mische en technische punten ook de
kwestie van waarborging van uitslui
tend vreedzaam gebruik van splijt
stoffen.
Staatssecretaris De Koster herinner
de aan zijn onlangs gegeven waarschu-
BRUSSEL De Brusselse politie is
er dinsdagochtend in geslaagd, 'n man,
een 25-jarige Afrikaan, op te sporen en
te arresteren wegens ontvoering van
minderjarige kinderen.
De kinderen, 3 meisjes, hebben ver
teld dat zij zondag op de kermis een
man hebben ontmoet met wie zij naar
zijn huis zijn gegaan. Ze zijn tot maan
dagavond bij hem gebleven, tot de man
op de tv het opsporingsbericht zag.
Toen heeft hij het drietal meteen de
straat opgestuurd. Na een zwerftocht
van enkele uren vonden zij de weg naar
huis.
wing dat het verdrag pas kan worden
ondertekend wanneer er een akkoord
is gesloten tussen Euratom en het In
ternationale orgaan voor de kernener-
gied van de UNO. Dit moet de netelige
zaak regelen van het toezicht op het
uitsluitend vreedzame gebruik van het
uranium.
De ministers herinnerden er ook aan,
dat de samenwerking in overeenstem
ming moet zijn met het beleid van hun
regeringen, dat verdere spreiding van
kernwapens moet voorkomen.
Dit slaat op de ook al zo moeilijke
kwestie van het non-proliferatiever
drag, dat Nederland wel heeft getekend
maar nog niet bekrachtigd.
Grote nadruk legde men nog op de
enorme kansen, die de industrie van
de drie landen straks krijgt om deel te
nemen aan het ultracentrifuge project,
dat kan rekenen op een snelgroeiende
markt.
Andere Europese landen kunnen er
zich later bij aansluiten.
GRONINGEN De driejarige Wol
ter de Boer uit Groningen is dinsdag
avond omstreeks half zes vlakbij het
Groningse station door een goederen
trein aangereden. Het jongetje liep op
dat moment over de spoorbaan. Dank
zij de tijdige waarschuwingen van een
voorbijganger, kon de machinist de
trein nog flink afremmen. Met een her
senschudding is het kind naar het Aca
demisch Ziekenhuis overgebracht. De
familie De Boer woont vlakbij de spoor
lijn.
ARNHEM Bij een felle brand,
die vanmorgen omstreeks 4 uur uit
brak in een oud woonhuis in de Arn
hemse binnenstad, is de 59-jarige al
leenwonende' koopman J. Prins om het
leven gekomen. De man is in zijn bed
door de rook gestikt.
Een jong gezin met drie kinderen,
dat het bovenhuis bewoonde, kon ter
nauwernood via de voordeur het huls
verlaten. De brandweer was met groot
materiaal ter plaatse, maar kon niet
voorkomen, dat het huis grotendeels
uitbrandde. De brand is ontstaan in
de opslagruimte, waar de koopman
een grote hoeveelheid platic en wollen
dekens had opgeslagen.
OOSTERHOUT Drie militairen
van de kazerne te Keizersveer hebben
gisternacht om kwart voor twee onder
Oosterhout op de rijksweg Gorkum-
Breda een 21-jarige Amsterdamse uit
een brandende auto gered. Mej. A. den
D. is levensgevaarlijk gewond opgeno
men In het Ignatiuszickenhuis in Bre
da.
De auto waarin zij meereed, werd
van achteren aangereden door een
vrachtauto. De wagen vloog direct in
brand. Twee mannen, de 21-jarige
Amerikaanse student A. M. en de 22-
jarige militair W. S. uit Nunspeet, wer
den uit de wagen geslingerd. Zij wer
den zwaar gewond. Met gevaar voor
eigen leven, slaagden de drie militai
ren erin het meisje, dat achterin de
brandende auto bekneld zat. te redden.
In de afgelopen nacht omstreeks
half twee is op de rijksweg tussen Hol
ten en Markelo de 85-jarige heer J. Kaal
die in een bejaardentehuis te Deventer,
woonde, bij het oversteken van de weg
door een auto overreden.
DEN IIAAG Het Centraal Planbu
reau voorspelt voor dit jaar een prijs
stijging van vijf procent. Dit zou staan
in het Centraal Economisch Plan 1969.
dat eind deze week of begin volgende
week zal verschijnen.
De raad voor het Midden- en Klein
bedrijf heeft er niettemin in zijn jaar
verslag over 1968 al uit geciteerd. „Met
toestemming van de directeur, prof. Van
den Beid", aldus het secretariaat van de
Raad.
Het ministerie van Economische Za
ken was van deze publikatie niet op de
hoogte. De stijging van 't prijspeil voor
de particuliere consumptie is aldus
het jaarverslag van de Raad als volgt
opgebouwd:
1968
1969
huurverh., verh. indirec.
belast.
1,4
1.9
effect EEG-maatregelen
en Kennedy-ronde
0,2
0,3
oogstinvloeden
0,2
0,1
invoerprijspeil
—0,6
0,3
overige fact. (w.o.
arbeidskosten)
2,2
2.4
3,0 5,0
Met name de vakbeweging betwijfelt
sterk of de prijsstijgingen dit jaar tot
dit percentage kan worden beperkt. De
Raad voor het Middpn- en Kleinbedrijf
vraagt zich trouwens ook af of dit cij
fer niet te optimistisch is.
De voorzitter van de Tweede
Kamer, mr. F. J. F. M. van
Thiel (rechts) heeft gistermiddag
vijftigduizend briefkaarten in ont
vangst genomen van de heer P.
Nortier, waarop even zovele auto
mobilisten protesteren tegen de
steeds hoger wordende kosten van
het rijden.
Het initiatief voor deze actie is
uitgegaan van het weekblad Rij
dend Nederland". De onderteke
naars van de kaarten protesteren
vooral tegen de aangekondigde ver
hoging van de motorrijtuigenbelas
ting en de accijns op benzine.
op
CHITTAGONG Een Fokker Friend
ship van de Pakistaanse luchtvaart
maatschappij PIA is gisteren aanzien
lijk beschadigd door een botsing met
een gier. Het toestel, dat vooral aan de
staart flinke schade opliep, kon veilig
aan de grond komen.
Een storing, die dinsdag regen
en sneeuw veroorzaakte in het
midden en zuiden van ons land, is
via Duitsland naar Polen wegge
trokken. Achter deze storing breid
de zich een gebied van hoge lucht
druk van Schotland over de Noord
zee naar onze omgeving uit. Tijdens
opklaringen heeft het vannacht dan
ook plaatselijk vier graden gevro
ren.
In de ochtend bereikte een neer-
slaggebied, behorend bij een nieuwe
frontale storing, het zuidwesten van
ons land. Deze storing trekt, even
als de volgende die zich nu nog op
houdt boven de oceaan ten westen
van de Golf van Biscaje, via
Frankrijk en onze omgeving het
vasteland op.
Het ziet er daarom naar uit dat
het huidige weertype, met af en
toe regen en sneeuw, het komende
etmaal zal voortduren.
i
