Wat dc Bar gistte, was dc keizer 1 >or geen te keren Niet alle Gelderse burgemeesters zullen het eerste ei weigeren Meneer dn Uil knoek-out rveer-moeflons Weer of geen m REEWILD TROFEEËN SHOW m mim a m. m mm m m a H m W SCHAKEN door H. KRAMER Belediging Even rust Overgangsjaren Tegenstander Handen vrij Liquidatie Weer vooraan XR i" BAH si m DAMMEN door J. M. BOM BRIDGE m door H. W. FILARSKI KRUIKEN KRUISWOORDRAADSEL Meester Gerard legde kiem voor reformatie in Betuwe Tie macht van de hertog van Gelre was in feite reeds omstreeks 1528 te niet gedaan door keizer Karei V toen Karei van Egmond ge dwongen werd tot de „vrede van Gorkum" met de machtige Habsburger. De keizer had ge duld en liet hertog Karei in Gelderland, Groningen en Drente nog maar aan modde ren, maar in het verschiet lag al het einde. In dat vredesver drag stond dat de keizer na de dood van de hertog heer over deze gewesten van de lage landen zou worden. Karei V streefde naar een gecentrali seerde politiek in de lage lan den bij de zee. In feite werd onder zijn regime de kiem ge legd voor wat wij nu het ko ninkrijk der Nederlanden noe men. Even scheen het of de ster van de hertog weer zou gaan schijnen toen hij in 1534 een verbond sloot met Frank rijk en Denemarken. De Sta ten van Groningen vielen hem evenwel in 1536 af en erken den Karei V als heer en tot zijn verbazing volgden in 1537 -1538 de Staten van Gelder land en Zutphen dit voorbeeld. En in dat laatste jaar stierf Karei van Egmond op 13 juni te Arnhem. Kinderloos, offi cieel althans. l^arel van Egmond had bij zijn leven al het snode plan gehad Gelderland en het graafschap Zutphen te „ver maken" aan de Franse koning, maar de Staten dwongen hem de jeugdige Willem van Gulik als „beschermheer" te aan vaarden, een daad die hem als een diepe belediging voor kwam en zijn dood verhaast heeft. Direct kwam er tram melant door. Willem II van Gulik trok zich geen syllabe aan van het Gorkumse ver drag. Dat was een kwestie ge weest tussen de beide Kareis. Hij noemde zich direct hertog van Gelre en graaf van Zut phen en vond bij Maarten van Rossum de steun die hij nodig had. Het smeulde wel aan het politieke front en in 1542 brak de hel los bij Antwerpen. Prins Reinier van Oranje deed een tegenzet en bezette Sittard, Gulik, Heinsberg en Duren. Een korte adempauze maakte dat Tiel en de andere steden van Gelre niet platge brand werden. In 1543 verover de Maarten van Rossum nog Amersfoort en brandschatte de Meierij van den Bosch e,n dat was de druppel die de em mer deed overlopen. Keizer Karei zette er vaart achter, viel Roermond binnen en was begin september Venlo gena derd. En daar onderging de trouweloze Willem II van Gu lik de grootste smaad die een hertog kon overkomen. Hij knielde letterlijk voor de kei zer en vroeg voor zijn jeugdi ge overmoed vergiffenis. Gel derland werd voorgoed aan de Nederlanden toegevoegd. Uet enige wat aan de oude toestand herinnerde was dat Gelderland de eerste ln gedaan, die slaat de plank mis. In de overgangsjaren waren velen in Tiel zeer op de hand van koning Philips II en uiteraard ook zeer „paepsch". Het is dan ook hoogst verba zingwekkend dat in deze stad juist de hervorming ingeluid werd. En al vroeg ook, zoals wij reeds vermeldden: 1524. rang onder de provinciën bleef. De rust was weerge keerd. Dat reeds de schadu wen voor een volgende oorlog over de vreedzame landouwen lagen wist toen nog niemand. Niemand? Er gistte en rom melde iets, dat geen keizer kon keren. De geest van de denkers van die tijd begon in verzet te komen tegen heersen de toestanden op geestelijk terrein. Mannen als Luther en Calvijn hadden reeds hun stem laten horen. Het gewone volk begreep daar nog niet zo erg veel van. Maar één ding was zéker. Met de pracht en praal en het goede leven van de geestelijkheid ging 't berg afwaarts. En had Duitsland z'n Luther en Zwitserland Cal vijn, ons land had meester Gerard Geidenhaus en als in ons land niet een man als her tog Karei van Egmond geleefd had, die meende roomser dan de paus zélf te moeten zijn, dan zou vanuit Tiel de refor matie wel eens vanaf 1524 plaats gehad kunnen hebben. IXerhaaldelijk is de tachtig jarige oorlog als de grote strijd, ja als de worsteling om geloofsvrijheid voorge steld. Maar dat is niet waar. Goed, het kwam er tij. Zéker vormde de transplantatie van de leer van Calvijn in de oude Moederkerk een van de doel stellingen. Méér nog. ging h§t om de persoonlijke Vffjnèderi" om de ondenkbaar hoge belas tingen, tegen de onduldbare willekeur en standenbevoor- rechting bij het vergeven van ambten. En wie mocht menen dat bijvoorbeeld de toenmali ge regeerders van Tiel als ge heel de reformatie waren toe- Naar zijn geboorteplaats werd Gerard Geidenhaus ook Gerhardus Noviomagus en Gerrit van Nijmegen genoemd. Door zijn prediking was voor al te Tiel grote beroering ge wekt. Wat deze hooggeplaatste adelijke geestelijke van de kansel liet horen kwam zó dicht bij wat mannen als Lu ther en Calvijn leerden, dat er verandering op til leek. De geest van verzet tegen allerlei ondogmatische insluipsels in de oude Moederkerk werd in de Betuwe meer en meer merkbaar. Men werd dan ook waakzaam. Z^erard Geidenhaus was al vele malen in de stad Tiel geweest eer hij er voor goed kwam wonen. Hij was secretaris en biechtvader van Philips van Bourgondië, één van de zeventien bekende bui tenechtelijke zoons van Phi lips de Goede die een belang rijke politieke rol gespeeld hebben David van Bourgon dië was daar óók bij die sinds 1516 bisschop van Utrecht was. Deze Philips van Bour gondië was eerst officier in het Bourgondische leger en trachtte zich na de dood van zijn halfbroer van het Sticht meester te maken. Eerst na de dood van Frederik van Ba den gelukte hem dat. Bisschop Philips overleed in 1524 en dit heeft voor de Tielse hervor mers nare gevolgen .gehad. Doordat hij veel in het gevolg van de bisschop vertoefde en uiteraard ook zaken betreffen de de reformatie van de kerk ter sprake kwamen, leende de bisschop het oor aan zijn trou we biechtvader. Het zal de le zers vreemd in de oren klin ken, maar bisschop Frederik liet leek zo'n eenvoudig be- richtje van een sympa thiek besluit: „De Koningin accepteert in het vervolg geen keivitseieren meer." Fervente Friese eierrapers staan op hun achterste benen en wie mocht menen dat in het Gelderse de burgemees ters het advies van de Com missaris der Koningin om |p navolging van de Koningin ook geen eieren meer te accepteren, vergist zich. Ver schillende Gelderse burge meesters blijven het eerste ei in hun gemeente in ontvangst nemen. De meeste Commissarissen der Koningin zullen de ge dragslijn van Hare Majesteit volgen. Ook de Commissaris van Groningen. Maar de Frie se Gedeputeerde en waarne mend Commissaris der Ko ningin, de heer H. M. Ger- brandy, zegt: „Wij gaan ge woon door, zoals we altijd gedaan hebben." „Ik ben wat overvallen door het besluit van de Konin gin", zegt de heer Gerbran- inds jaar en dag leven in Ouwehands Dierenpark In Rhenen twee uilen in pais en vree. In de vogelwereld gaat het vaak net als in de mensenwereld, de kruik gaat zo lang te water, tot ze barst. Dat ts ook gebeurd met de twee wijze uilen. Op zekere dag ontstond er een zodanig ruzie, dat de beide dieren elkaar de tent uitvochten en wie moest het onderspit delven? Natuur lijk, menéér d'n Uilt'. Ma had kennelijk wat scherpere nagels om over haar tong nog maar niet te spreken en Pa moest zwaar gewond door de op passers worden gered. Meneer d'n Uil is nu apart gezet. Hij zag rood van het bloed en wa stotaal van de kaart. Dankbaar accepteert hij nu de lekkere hapjes en hij knapt weer zienderogen op. Een geluk bij een onge luk is, dat meneer d'n Uil van Ouwehand niet behoeft op te treden voor de televi sie, want dan zag het er voor de kijkbuis-lieverdjes niet best uit! dy, die in zijn jonge jaren zelf een enthousiast eier- zoeker was. „Het is mij in middels duidelijk geworden dat veel burgemeesters hier in Friesland er net zo over den ken als ik. Ze zullen in hun gemeenten de eerste eieren in ontvagnst blijven nemen." Geen gevaar. „En waarom ook niet: van het eerste broedsel van de kieviten komt toch niet veel terecht. Dat komt niet alleen door 't rapen, maar vooral door dat het dan nog te koud is. Rapen houdt beslist geen ge vaar voor de vogelstand in. Ik heb zelfs de indruk dat er op het ogenblik meer kievi ten in Friesland zijn dan een jaar of twintig geleden!" Professor dr. H. Klomp, bioloog in Wageningen, die een paar jaar geleden een on derzoek instelde naar de in vloed van het eierrapen op de vogelstand, meent dat de voornamelijk op pedagogi sche gronden gegeven advie zen via de Faunabescher- mings Commissie bij de Ko ningin terecht zijn gekomen. Advies „Men heeft mij ook om ad vies gevraagd", zegt deze hoogleraar. „Maar ik heb duidelijk gesteld dat het ra pen van eieren niet schadelijk is voor de vogelstand. Maar als de Koningin van dat gebruik af wil, moet men dat respecteren. De redenen die ervoor worden aange voerd, zitten echter nogal raar in elkaar. Alle onderwij zers in Friesland stimuleren het eierzoeken en heel wat jongens van tien tot veertien jaar komen erdoor in aanra king met de natuur." „Nu zou dat ineens niet meer mogen?" Professor Klomp vermoedt dat er een stukje internationa le politiek schuil gaat achter het besluit van de Koningin. „In Frankrijk wordt zeer in tensief op kieviten gejaagd. Nu kan men daar niet meer zeggen: zolang jullie de eie ren nog rapen mogen wij op de vogels schieten." De heer W. de Jong in Leeuwarden van de Inlichtin gendienst van de Bond van Friese Vogelbeschermings- wachten (ruim veertiendui zend leden) zegt: „Het ge vaar op de achtergrond is dat men om sentimentele redenen nog eens wil komen tot een verbod van het hele eierra pen." Oppassen Waar onze bezwaren tegen het besluit van de Koninign om draaien is dit: in Fries land leren kinderen niet al leen eierzoeken, maar onze Bond leert ze tevens om na sluiting van het raapseizoen (van begin februari tot 19 april in Friesland) op de eieren te passen. Dat laatste blijkt in de rest van het land niet mogelijk. Men moet zich realiseren, dat het verbieden van het eierrapen een hele klap voor de vogelbescher ming zou betekenen." De schade daardoor zou vol gens sommigen wel eens veel groter kunnen zijn dan die nu misschien door het eierzoe ken wordt veroorzaakt. Daar door zouden de ongetwijfeld goede bedoelingen van de Ko ningin een averechts effect krijgen. Friesland staat paf. Groningen niet: de Commis saris der Koningin daar, mr. C. L. W. Fock, heeft te ken nen gegeven de gedragslijn van de Koningin te zullen vol gen. De meeste van zijn col lega's in den lande zijn het met hem eens. van Bourgondië verbleef lang durig binnen de Tielse mu ren. In feite een tegenstander van de Gelderse politiek en dan toch op bezoek in een Gel derse stad, hoe kon dat? Men moet niet vergeten dat Tiel en de gehele Betuwe kerkelijk ressorteerden onder het bis dom Utrecht. En er viel daar in de Betuwe voor de bisschop héél wat recht te zetten. Toch kwam de vooruitstrevendheid van deze Bourgondiër niet in de eerste plaats tot uiting op kerkelijk terrein. Wel was hij een kundig beheerder in ker kelijke zaken, maar op cultu reel gebied ging zijn belang stelling meer uit naar kunsten en wetenschappen. Een typi sche renaissance figuur, die zich dan ook bezighield met humanistische studie. Tot een breuk met de kerk heeft deze bisschop het nooit laten ko men, al scheelde het weinig. En tegenover deze trouwharti ge man stond de trouweloze hertog Karei van Gelder. En tussen beiden in stond dan Ge rard Geidenhaus. IJij kende Tiel door en door. Uiteraard! Als bisschop pelijk secretaris vertoefde hij ter plaatse. Zo kwam het dat het oog van de Landcomman deur van de Duitsche Orde Balgye van Utrecht hem als commandeur naar Tiel zond. Omdat de collatie van de pa rochiekerk nu in zijn handen kwam preekte hij uiteraard ook in de Sint-Maartenskerk. Door zijn zelfstandige positie kreeg hij de handen vrij. Wie zou de commandeur van Tiel de mond snoeren? Hij begon openlijk de „vrije leer" in Tiel te verkondigen. En dat sloeg in als een bliksemstraal bij heldere hemel. Nou ja, spreekwoordelijk gezegd dan, want op het kerkelijk erf was het duister aan het vallen. Deze moedige man was dik bevriend met Erasmus, maar zodra deze vernam dat Gei denhaus tégen de leer in de roomse kerk was gaan preken, verbrak de grote Rotterdam mer de vriendschap. Deze be gaafde geleerde, vriend van de Engelse humanisten Tho mas Morus en John Colet en zelf principieel tolerant tegen over iedere meningsuiting, schuwde iedere vorm van ge weld. Erasmus hield zich lang buiten de religieuze twisten, tot hij op aandrang van de Engelse koning Hendrik VIH zijn „De libero arbitrio" (Over de vrije wil) 'tégen Luther het licht deed zien. In dezelf de geest nam hij afstand van de Tielenaar Gerard Geiden haus. Erasmus voorzag in de activiteiten van Geidenhaus een hevig bloedbad. Uet ging nog niet goed met de hervorming van de kerk. Karei van Egmond was ten aanzien van herzieningen op kerkelijk terrein een onver draagzaam mens. Hij bezat de geest van alle caesaro-papisten die ieder verzet privé oplosten door liquidatie. Ijlings week Geidenhaus uit naar Duitsland om aan de wraak van de her tog te ontkomen. De stilte viel over Tiel, want er daagde nie mand op die de moed had het aangevangen werk voort te zet ten. Hoe zou men ook! Al gauw verrezen op de markt van Tiel een galg en een brand stapel. De magistraat hield zich nog stevig in het roomse zadel. De geest van Gerard Gelden- rJe letten alleen maar op de kalender en niet op het weer daarom zijn in het nationale park De Hoge Veluwe dezer dagen toch maar de eerste moeflonlam meren geboren, in de kou, re gen en sneeuw. Hoewel ze nog kleiner zijn dan de lammeren van gewone schapen in de wei kunnen de jonge moeflons ge lukkig wel tegen een klimato logisch stootje en de vreugde rondom het jonge leven in het nationale park kan dan ook onverdeeld zijn. Hoeveel het er zullen wor den valt niet te schatten. De moeflonbevolking bestaat op 't ogenblik uit ongeveer 125 dieren; in beginsel zou er dus misschien de helft bij kunnen komen, maar moeflons, die 't vorige jaar lammeren hebben gehad, doen het jaar daarop niet mee. Met een kwart zal het wel ongeveer bekeken zijn, zegt de heer M. Lieftink, chef jachtpersoneel van De Hoge Veluwe. haus kon men evenwel niet doden. De ketterij verbreidde zich. Het hek had Meester Ge rard in ieder geval van de dam gehaald. De hertog had er in ieder geval rekening me de te houden dat gedachten tolvrij zijn. Hoe direct na de dood van hertog Karei de toe stand op kerkelijk gebied was weten wij niet. Zijn „opvol ger" Willem II van Gulik zal evenmin als zijn voorganger een ijveraar voor de vrije meningsuiting geweest zijn. Keizer Karei V kennen wij goed genoeg. De instelling van zijn inquisitie naar Spaans model in 1522, die tot onze ge westen werd uitgebreid geeft genoeg te denken. In onze ge westen zijn honderden onder het „wakend" oog van de ste delijke magistraten en gerech ten naar de brandstapel ver wezen. Niet voor niets ver schenen op de markt te Tiel direct na de vlucht van Gei denhaus galg en brandstapel. Of daar ooit „ketters" aan ge bengeld hebben of op geroos terd zijn kan ik helaas niet uit de gerichtssignaten van het Ambt Nederbetuwe opmaken. Heeft men zulke processen nooit opgetekend? Of was men in deze contreien niet zo wreed? jVa de dood van keizer Ka- rel V kwamen de nog gro tere caesaro-papist als de voor laatste hertog van Gelre aan 't bewind, Philips II, die in fei te maar weinig begreep van de Nederlanders. Deze in we zen dualistische persoonlijk heid, die liefdeloosheid en wreedheid paarde aan geloofs trouw en kunstgevoel, was niet de geboren leider van een volk dat hoe langer hoe meer van hem vervreemdde. Het was alweer de stad Tiel, die als eerste in de Betuwse land ouwen met verweer tegen de aantasting van 's mensen vrije gedachtenwereld te maken kreeg. Eerder dan waar ook werd door ketterse leraars reeds in 1561 op de Eijerweerd gepreekt. In de stad zelf be legden oproerige bewegingen geheime samenkomsten. En in 1566 zelfs onder oogluikend toezicht van de ambtman Ni- colaas Vijgh. Het is over deze gebeurtenissen dat ons volgend artikel zal handelen. Adriaan P. de Kleuver p1 venals vorig jaar wordt binnenkort weer voor 'n aantal reewild-jagers de Reêwild Trofeeën Show Gelderse Achter hoek georganiseerd. Deze show wordt gehouden op zaterdag 22 en zondag 23 maart a.s. in „De Exelse Molen", tussen Lochem en Laren en staat geheel los van de driejaarlijkse Trofeeën Show voor heel Nederland, die later in dit voorjaar georganiseerd wordt in Vor- den. De opzet is een totaalbeeld te geven van alle in het afgelopen seizoen in de Achterhoek geschoten bokken. Dus spe ciaal ook van alle z.g. afschotbokken. Vo rig jaar was 76 procent van de 185 ge schoten bokken aanwezig. De organisato ren hopen, dat van de 243 nu geschoten bokken een beduidend hoger percentage kan worden getoond. AF en toe hoort men nog wel eens de mening verkondigen, dat comblna- tlespelerg alleen maar kunnen combine ren en dat poalttespelers alleen maar kunnen „schuiven". Mogelijk dat deze theorie bij een enkele speler opgaat, maar zeker niet bij de sterkere spelers. Rèti heeft een halve eeuw geleden al gezegd: „Wij modernen combineren posi tioneel". Typerend is ook de definitie van een posltiespeler. „Hij heeft een stijl als helder water, met een druppel vergif er ln!" Een model-posltlespeler ia ex-wereld- kamploen Smyslov, de man die het laatste toernooi te Hastings op zijn naam bracht. HIJ speelt zowel de opening als het middenspel vrijwel altijd even regel recht. afgestemd op de kleine, maar voor het meesteroog opvallende kenmerk van de stelling. Maar de druppel gif, waar nam hierboven sprake was, is bij enige opmerkzaamheid duidelijk waarneem baar. Bijvoorbeeld ln de hieronder besproken partij. Aan de lezer de taak om in de diagramatelling de aanwezigheid van „gif aan te tonen! Wit: SMYSLOV. zwart: FULLER. (Hastings 1988/'69.) Konlngsindlsche verdediging 1. Pgl-f3, g1-g«, 2. dJ-dt, Pg»-f8 3. C2—C4, Lf8g7 4. PblC3, 0—0 S. Lel—g5. h7—h« 8. LgSh4, d7-d6 7. e2-e3. Pb8d7 (Een actiever spel krijgt zwart ln deze variant met 7c5.) I. Lfle2, e7—«6 9. d4xeff (Typisch Smyslov. Evenals Indertijd Capaiblanca gaat hij vereenvoudigingen niet uit de weg) 9d6xeS 10. 0—0, c7C6 (Min of meer noodzakelijk om de te genstander het gebruik van het veld d5 te ontzeggen. De zet verzwakt echter het punt dB en verschaft wit een doelwit voor een lichte aanval door middel van b2—b4bs.) 11. b2—b4. a7—a5 12. a2—a3, a3xb4 13. a3xb4, TaSxai 14. Ddlxal. g6—g5 (Met deze en de volgende zet schakelt zwart de vijandelijke loper uit. Opnieuw evenwel ten koste van een kleine ver zwakking.) 15. Lh4g3, PfBh3 16. Pf3—d2. Ph5xg3 t7. h2xg3, Pd7b« (Sterker ls 17pfo 18. Pde4, Pxe4 19. Pxe4, Lf5 20. Tdl, Db8 21. PdB, Lg6 en wits voordeel ls minimaal.) 18. Tfl—dl. Lc8—e6 19. Pc3—e4, Dd8c7 20. Pe4c5, Tf8—a8 (Na direct 20Lcê ls 21. Da5! zeer lastig voor zwart.) 21. Pc5xe6, Dc7—e7 (Op deze wijze voorkomt zwart dat zijn plonnenstelling versplinterd wordt.) 22. Dal—bl, De7xe6 23. c4—C5, Pb«—dB 24. Le2c4, De6— g4 (Er dreigde 25. e4.) 25. Pd2e4, Pd5c7 (Zwart heeft geen tijd voor grapjes als 25Pxb4 wegens 26. f3 en 25 Td8 28. f3, Dd7 27. Db3. hoewel relatief nog het beste, was ln ieder geval niet aanlokkelijk geweest.) De opgave van de week: hoe won FULLER abcdefgh SMYSLOV Smyslov vanuit de diagramstelling» De oplossing vindt U in de rubriek van de volgende week. OPLOSSING De stand was: Wit (Sacharov): Kgl. Dd, Tc6 en f4, Lal en f5, pionnen <15, e4, f2, g3, h2. Zwart (Tscherepkov): Kg8, Db7, Td6. Te8, Lc4 en f8, pionnen aS, b5, f7. g7, h7. Er volgde: 35. Lf5xh7f!, Kg8xh7 36. Tc6xd6, Lf8xd6 37. Tf4-h4t, Kh7—g8 (Oft Kg6 38. Ddl.) 38. Th<t—h8t!, Kg8xh8 39. Del—h6t en mat. DE NEDERLANDSE damwerold is ln afwachting van twee gebeurte nissen, die het seizoen 1988-1969 zul len besluiten: Allereerst natuurlijk de nationale fi nale om het persoonlijk kampioenschap, die der traditie getrouw dit Jaar weer ln de Paasweek te Apeldoorn haar apothe ose zal vinden. Daarnaast de landen- wedstrljd tegen de Sovjet Unie. In het korte bestaan van de dambond verloren wij tweemaal: ln de eerste uit wedstrijd ln Moskou 1967 ging de natio nale ploeg kansloos ten onder en hoewel de daarop volgende thuiswedstrijd wat meer strijd te zien gaf, was het Russische overwicht ook toen weer on miskenbaar. Initeneseeavt is, dat ln Rusland de rang orde der Sovjet-spelers la verschenen na het gigantische toernooi om de natio nale titel, die tenslotte door Andretko werd veroverd. Misschien ls deze rangor de voor de Nederlandse officials een aanwijzing over de komende samenstel ling van het Russische team. Van belang ls daarbij, nauwkeurig na te gaan, waar wellicht onze (kleine!) kansen liggen. Hieronder misschien een vingerwijzing om „robot" Gantwarg uit zijn evenwicht te spelen: Wirt: M. Faórtoerg: Zwart: A Garvtiwaffg: Kamp. USSR 1968 - 8e ronde 1. 32—28 18—22; 2. 37-32 12—18; 3. 41—37 7—12: 4. 48—41 1—7; 5. 31—26 19—23. De directe consequentie van wits voortzetting 8. 28x19 14x23; 7 32—28. Na 33—28 blijft wit met een lastig randstuk zitten. Na 34—29 (23x34) 40x29 kan zwart de voorpostaanval (22—27) enz. kiezen. Wit verkiest zich niet zonder meer ln de verdediging te laten drukken. 7. 23x32: 8 37X28 10-14; 9. 14—30 16-21; De geijkte flankaanval tegen de witte opstelling. Of het echter ln deze spelgang effect sorteert is te betwijfelen. 10. 30—25 21—27; 11. 40—34 13—19; 12. 34—30 9—13; 13 45—40 4—10. Dwingt vrijwel tot 14. 30—24 20x29; 15. 33x24 22x33; 16. 38x29 19x30; 17. 25x34. Beiden hebben nu hun grootste con centraties aan hun rechtervleugel. Zwart heeft daarbij wat meer terrein gewonnen en van belang ls daarbij, of hij tn staat ls. ook het centrum onder zijn controle te krijgen. HIJ slaagt daar in, maar verzwakt daarbij zijn eigen linkervleugel. 17. 14—19; 18. 43—38 19—23; 19. 41—37 17—22; 20. 37—31 23-28. Alles loopt schijnbaar naar wens voor zwart: wit ls geheel weggedrongen. 21. 35—30 10—14 22. 40—35 11—17 23. 39—33 28x39 24. 44x33 3—9 25. 30—25 6-11; De directe herbezetting van het cen trum door (18—23) 29x18 (12x23) ging na tuurlijk niet door 34—29 (23x34) 33—28 (22x33 31x11 (6x17) 38x40 sOhijfwtast. Zwarts opzet kan alleen slagen, als hU door (1823) wit geheel van het centrum kan verdrijven, wit ziet dit heel goed ln en belet nu deze manoeuvre: 26. 42—371 5—10; Op (16—23) volgt: 29x18 (12x23) 3732! (612) 32x21 en zwart kan door (23—28) de schijf niet terugwinnen we gens: 34-30! (28x39) 21—16! en bil de volgende zet 49—43. 27. 50-45 14-19 28. 28-207 Dit geeft wel enige tactische kansjes, maar strategisch gezien lang niet de beste. Aan onze lezers voor deze week de opgave: Hoe had wit hier wèl moeten voortzetten? Als volgt realiseerde zwart nu belang rijk terrelnoverwlcht: 28. 15x24; 29. 29x20 27—32!; 30. 37x28. Iets beter is 38x27 30. 19-23; 31. 28x19 13x15; 32. 31—27? Veel sterker ls 34—29 32. 22x31; 33. 26X37 8—13 34. 37—32 16—23 35. 49—43 9—14; 38. 47—42 12—18; 37. 35—30 7—12 38. 30—25 14—19; 39. 45—40 10—14 40. 34—30 11—16; 41. 30—24 19x30; 42. 25x34 14—19; 43. 40—35 17—21; 44 36—31 2—7 31—277? Een ernstige fout ln een al heel moei lijke positie. Zwart won door: 45. 23-28 46 32X14 21x32 47. 38x27 13—19; 48. 14x23 18x47 wit geeft op. OPLOSSING De stand was: Wit: 23, 26, 27, 29, 31, 32, 34 36. 37, 39, 40, 41, 42. 43. 44, 45 48 (1T St.). Zwart: 2 3 6, 8. 9. 10. 11, 12, 15 16 17. 20. 21. 25. 30 (17 St.). Na (13-18) 1* mogelijk: 32—28 (21x32) 43—38X (32x43) 28-22 (17x19) 29—24 (20x29) 34x5 (43x34) 40x29 er dreigt nu 26—21 en op (9—13) volgt 26—21! enz. gevolgd door 29—24. Na (11—17) ontstaat moeilijk spel, waarin wit zich waarschijnlijk kan handhaven. Niet goed ls 31—27 (32x21) 28—22 (17x19) 26x17 (11x22!) 29—24 (20x29) 34x5 wegens 30—35! en zwart neemt de dam met schijfwinst af. fANNEER u met de onderstaande NZ-kaarten. na een dria-schoppen- openlng van oost, terecht bent ge komen in een elndcontract van zes Sansatout behoort ook u tot het gilde .der onverbeterlijk* optimisten di* llevar drie down 'gaan dan een slemmet je te missen. Wanneer u er echter ln slaagt tegen de uitkomst van klaverheer dat contract te winnen, mag de brldge- gemeenschap diep de hoed voor u afne men. Sa 8 4 OAH 9 7 6 4 1 *532 drietje aan slag. Hierna moet hij schop- Laten we dus maar aannemen dat deze pen spelen, zuid maakt vrouw en aas in actie gezien moet worden als een kwestie die kleur (op tafel twee klavertjes weg), van binnenlandse (huls-)politiek, maar hartenaas ls de entree naar noord, dat men dan toch maar weer graag van na de rest der vrije-ruitens wordt-ge-— tfe 'parttf- W warme er er zoiets fijns als gemaakt. e»het Tilburgse Krulkentoernooi of soort- Twaalf slagen ert «en tegenstander ORgelijk evenement het hele weekeinde ln verdwaasd ln de touwen hangt. Want om beslag neemt, dit contract te maken moet oost (a) pre cies een singleton klaver hebben, (b) Dat tegenspel vaak te moeilijk ls heb- precles twee hartens hebben, (c) drie ben wij ln Tilburg weer diverse malen ruitens hebben en (d) nog de schoppen- kunnen constateren. Bijvoorbeeld ln dit 1043 Q? 105 2 <C> B 8 H VB87 HB98752 C B 9 V10S 9 A V 6 9HV783 O 5 A106 4 Daar zit zuid dan ln zes Sans! West ls zo onvriendelijk om niet met schoppen (die oost bood) uit te komen, maar be gin met klaverheer. En daar gaat le dan: slag 1 voor klaveraas, slagen 2 en 3 voor hartenheer en vrouw, slag 4 voor ruitenaas, slag 5 voor rultenheer (zuid schoppen weg) en In slag 6 de ruiten twee (1) van tafel. Oost heeft geweldige pogingen gedaan om zich ln ruiten te deblokkeren door reeds ruitentien en de vrouw weg te gooien, maar er helpt geen lieve vader of moeder aan: oost komt met ruiten heer bezitten. Er ls enige atoomsplitsing voor nodig om uit te rekenen, hoe „groot" de kans ls dat NZ dit contract zullen maken maar Ik kan mij voorstellen dat men deze berekening op de wetenschappelijke afdeling van de BC Oog ln Al alwaar dit spel zo gespeeld zou zijn, tot een goed einde zal kunnen brengen. En wij gewone stervelingen zullen het er wel over eens zijn, dat wij met de NZ-kaarten liever ln zes of zeven harten, desnoods ln zes ruiten hadden gezeten. Tilburg heeft zijn tweede Krulkentoer nooi achter de rug en gezien het grote succes zal dit evenement wel een vaste plaats krijgen in de agenda van en thousiaste wedstrijdspelers. Twee dagen duurde het toernooi ln de fraaie Tilburgse Schouwburg en daar ziet men dan ook vele vrolijke gezichten van mensen die onlangs in het maand blad Bridge gefulmineerd hebben tegen het feit dat zij voor de NBB-competlties tweemaal per Jaar een weekeinde van huis weg moeten I spel: 953 <?B 9 7 4 O AHB 7 98 A 5 3 2 O 109 3 VB 7 6 4 2 Noord gever, OW kwetsbaar. Stelt u zich dit bledverloop voor: noord één schoppen OW passen zuid twee klaver noord drie Sansatout einde. Als oost start u natuurlijk met ruiten heer (of aas), uw partner west geeft een aanmoedigend slgnaaltje ln die kleur (naar verkiezing: ruiten zes, of ruiten twee). Aan u. om in slag 2 de Grote Daad te verrichten. Volgende week uitslag van het examen l HORIZONTAAL: 1. vaarweg in Ned. 7. dwaas 13. dwaas 14. deel van molecule 16. ring 17. buis 18. natuur 19. openingen 20. gewicht 21. boerenplaat* 22. boom 23 hulde 24. wond 25. keurig 26. spoedig 27. zoogdier 32. rekeningen 34. begrip 38. het boek der getallen 40. rond voorwerp 41 zedelijk 42. vruchten. 44 beschadiging 45. prop 46. noot 47 niet halen 51. zoogdier 55 hulphoogleraar 56. Bijbelse figuur 58 olaats in Brabant 60 donker 61 orent 63 zinrijke spreuk 84 onaangename verblijfplaats 65 kippeeigenschap 67 deel van een tuin 71 plaats in Overijssel 72. waterloop 73 soort tabak 76. voornaam 77 populaire naam voor bepaald voedsel 78 meisjesnaam 79 rustplaats 80 meisjesnaam 81 baat 82. voedsel 83 ondiepte 84 deel van de Bijbel VERTICAAL: 1. beschadigingen 2. dierlijke opslagplaats 3. voertuig 4 drank 5. vertrouwd 6. wentelen 7. vochtig land 8. meisjesnaam 9. sloom 10 godheid 11 plaats in Overijssel 12 onzuiver 15 o;ide Griekse koning 16 op elke plaats 28 plooisel 29 plaats in Limburg 30. plaats in Friesland 31. titel 33. bovenste deel 34 zandheuvel 35. vreemde munt 36. rivier in Italië 37 een beetje 39 zonder uitzondering 41 bouwwerk 34. soort vlinder 44 masker 47. slag 48. bevel 49 kledingstuk 50 jongensnaam 52 lichaamsdeel 53. dierenverblijfplaats 54 rivier in Ned. 55 onbeschaafd persoon 56 smalle opening 57 stukmaker 59 hier noch daar 61. uitgeleefd 62. voedsel 64. voedsel 66. gebaar 68. rivier in Duitsland 69. verstand 70. val 73. boerenplaats 74. succesnummer* 75. rivier op Sumatra Oplossing vorige cryptogram Horizontaal: 1. worteltrekken. 10. oot moed. 11. krengen, 12. zuil. 13. gebed, 11. drie. 17. ren, 19. genoeg, 20. klusje, 21. via. 23. eengezinswoning. 26. toto. 27. ze tel, 28. club. 31. estraae. 32. taaltje. 38. belendend pand. Verticaal: 2. ontzien, 3. Toon. 4. ladder. 5. rekken. 8. Koen, 7. engerds. 8. oomzeg- fertjes. 9. onbezet gebied, 14. begin, 16. even. 18. sloop, 21. vigerend, 22. aspec ten. 24. notitie. 25. Inlaten, 29 Made. 30. raap.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 15