Om geluidshinder te voorkomen Drie-bruggenplan voor de Wadden „Weinig kansen te water Televisiecursus Frans trekt groot aantal kijkers in Engeland peperduur Teleac sloopt taalbarrière Antenne van ruim 300 m Processen ziin IR FALKENHAGEN OVER NIEUWE LUCHTHAVEN: HAAG - Het ttveede Schiphol moet •LS in zee worden aangelegd. Een ver keersweg en een spoorlijn zorgen voor de verbinding met het vasteland. Alleen op die manier kan de geluidshinder van de toekomstige supersonische vliegtuigen tot een minimum worden beperkt. mm* Taakverdeling Hoe groot Mogelijkheden Hoeksche Waard Geluidshinder Piekuren Veel reacties Tijdnood Systeem Toch leraar Kastelen BEWAKING AARDIGHEIDJE LANGDURIG JURYWERK DINSDAG 18 MAART 1969 4 4 4 4 4 Waar moet het tweede Schiphol worden aangelegd? „In zee", zegt een groep ontwerpers van vlieg velden, verenigd in dq NACO, de Netherland Airport Consultants in Den Haag. „In de periferie van de Rand stad Holland", meent ir. C. A. F. Falkenhage, hoofd van de af deling luchtvaartinspectie van de Rijksluchtvaartdienst. De NACO „prijst de zee" om de geluids hinder op afstand te kunnen houden. De Rijksluchtvaartdienst zal dit argument aanspreken. Wan neer NACO en Rijksluchtvaart dienst de hoofden bij elkaar ste ken, lijkt het niet uitgesloten dat in de Hoeksche Waard de nu nog uiteenlopende ideeën kunnen worden gecombineerd. De denkbeelden van NACO en Rijksluchtvaartdienst over de aanleg van een tweede nationale luchthaven worden op deze pa gina weergegeven. „TWEEDE SCHIPHOL" IN ZEE Dit standpunt moet voortvloeien uit de meningen van technici, planologen en bestuurders in New York, Londen en Kopenhagen, drie steden waar op dit ogenblik plannen worden bestudeerd voor de aanleg van nieuwe vliegvelden in zee. Chicago wil een vliegveld aanleggen in het nabij gelegen Lake Michigan. In Nederland is men nog niet zover. Minister Bakker (verkeer en waterstaat) denkt over de Hoeksche Waard en de noordwesthoek van Brabant. De Stichting Geluidshin der in Amsterdam heeft onlangs een plan gelanceerd voor een vliegveld in Flevoland, Rotterdam ziet veel in de uit bouw van Zestienhoven en de NACO, een befaamd ont werpbureau van vliegvelden in Den Haag, noemt de ver laten militaire vliegbasis Woensdrecht. Ook dit bureau is echter van mening, dat de aanleg van een vliegveld in zee serieus het overdenken waard is. De voordelen van een vliegveld in of direct bij zee zijn groot: Weinig geluidshinder; Geen dure aankoop- of onteigeningsprocedures; Meer flexibiliteit bij de plaatsbepaling; Geen problemen met obstakels of bebouwingen in de omgeving; Goede ondergrond (zandbodem). Minister Bakker heeft in de Kamer verklaard dat voor een nieuw vliegveld een stuk grond zal moeten worden ge reserveerd van 6 bij 22 kilometer, waarop geen of weinig gebouwen mogen staan. Een speciale adviescommissie zoekt nu naar zo'n terrein in de Randstad. Maar is het te vinden? De NACO-directeuren jhr. L. C. de Villeneuve en L. J. H. Weinberg beschouwen het als een zeer groot probleem, al voegen zij er onmid dellijk aan toe zich niet met de plaats bepaling te hebben beziggehouden. KONINGEN. Leg bruggen in plaats van dammen naar de Was- deneilanden, dan is onder meer de kans op verstoring van het biologisch evenwicht van dit unieke gebied veel geringer. Dat. is één van de redenen waarom de heer J. van der Zee, tech nisch hoofdambtenaar bij de dienst openbare werken in Groningen, zijn „drie-bruggenplan" op papier heeft ge zet. Hij tekende van de Friese kust af een acht kilometer lange brug naar Terschelling en een zes kilometer lan ge naar Ameland. Van de Groningse kust af projecteerde hij zijn derde brug naar Schiermonnikoog, ook met een lengte van zes kilometer. De bouwtijd is vijf jaar, de totale kosten ongeveer 225 miljoen gulden. „Net zo veel als de regering nu in een keer voor de NAVO heeft uitgetrokken", lacht hij. De aanleg van een brug is ongeveer tien keer zo duur als die van een dam. „Maar er zijn een hoop bijkomende voordelen. In de eerste plaats is zo'n karwei een prachtig werkgelegenheid verschaffend object. In de tweede plaats ontstaat er een uniek recreatie object. Het leefklimaat van het hele noorden krijgt er een geweldige im puls door". Hij haalt de tweede regeringsnota over de ruimtelijke ordening van Ne derland erbij en laat zien, dat het noorden van ons land ook in de verre toekomst voornamelijk als kaal ge bied wordt beschouwd. Geen nieuwe rijkswegen, geen nieuwe bevolkings concentraties, alleen een mengseltje van recreatie en militaire oefeningen in de ingedijkte Lauwerszee. In zijn driebruggenplan tekende de heer Van der Zee rijkswegen (pro vinciale wegen zouden de drukte niet kunnen opvangen) van Leeuwarden en Groningen naar de Waddenkust. Aan de zuidkant van de eilanden ontwierp hij nieuwe woongebieden, omdat hij voorziet, dat er heel wat meer mensen nodig zullen zijn om de enorme stroom van dag- en weekeindrecreanten op te vangen. „Voor die woongebieden kun je vrij gemakkelijk een stukje Wad inpolde ren", meent hij. Halverwege zijn brug gen heeft hij watersportcentra gedacht. Ook die zijn vrij eenvoudig te realise ren, zo legt hij uit, door stukjes wad droog te leggen. Een en ander heeft volgens hem nauwelijks invloed op de stroomverhoudingen in de Waddenzee waardoor flora en fauna niet in hun bestaan zouden worden bedreigd. Dit laatste is een van de belangrijkste ar gumenten van tegenstanders van de dammenplannen „Die bruggen heb ik ontworpen uit voorgespannen beton. De pijlerafstand kan vijftig meter bedragen. Het brug dek moet een twintig meter breed worden. Daar komen op: twee rijba nen van 3,75 meter met twee vlucht stroken van elk 2,50 meter en dan nog voet- en rijwielpaden. De ondergrond in de Waddenzee is niet gek. Het bodemoppervlak ligt ge middeld op 30 centimeter onder Nieuw Amsterdams Peil en op een meter of twintig diepte bevindt zich een goede grondslag voor de fundering. Het brug dek moet een meter of zes, zeven bo ven het water uitsteken". Ook de fi nanciering is al geen probleem meer. „Daarvoor moet een stichting wor den opgericht, waarin Rijk, provin cies en grote particuliere beleggen elk voor een derde participeren. De eerste tien jaar dient tolgeld te wor den geheven, bijvoorbeeld het bedrag, dat nu voor een overtocht per boot moet worden betaald. De investering kan over een periode van 25 jaar wor den afgelost, waarbij het wellicht het verstandigst is om de eerste tien jaar niet af te lossen". Hij heeft zijn plannen nog niet aan de betrokken autoriteiten voorgelegd. Alleen het Tweede-Kamerlid H. Wie- ringa (p.v.d.a.) in Roden heeft zijn plannen bekeken. Hij toonde zich zeer geïnteresseerd en adviseerde de heer Van der Zee ermee naar Gedeputeer de Staten van Friesland te stappen. Dat is er nog niet van gekomen. „Al le politieke partijen hebben het op het ogenblik zo druk met hun eigen moei lijkheden dat ik bang ben dat ze voor mijn plannen nauwelijks tijd en aan dacht over zouden hebben", meent hij. Een nadeel van een nieuw Schiphol in zee zijn de kosten. Inpolderen, dij- kenaanleg en de constructie van ver keersverbindingen kosten veel geld. De Hoeksche Waard, o.a. door het Tweede-Kamerlid Aantjes genoemd, is door de planologen bestemd voor re creatie en groenvoorziening. Daar is zo dicht bij Rotterdam grote behoefte aan. Een vliegveld in Noordwest-Bra bant zou dit gedeelte van het land uit zijn isolement halen, maar ligt beslist niet centraal genoeg. Een vliegveld in Flevoland is al door minister Bakker afgewezen, omdat het veel te dicht bij Schiphol zou komen te liggen. Blijven over Zestienhoven en Woens drecht. Uit financiële overwegingen aantrekkelijk omdat het uitbouwen van een bestaand vliegveld nu eenmaal goedkoper is dan het aanleggen van een nieuw veld. Maar het kabaal, ver oorzaakt door de binnenkort te ver wachten supersonische reuzenvliegtuL- gen, zou vooral in Rotterdam en naas te omgeving niet te harden zijn. Minister Bakker voorziet dat ook. Hij speelt zelfs met de gedachte het vliegen met supersonische vliegtuigen boven ons land te verbieden. Uit het oogpunt van geluidsoverlast een goede gedachte. Een vliegveld in zee biedt niettemin de beste oplossing. Met de aanleg van een tweede lucht haven, al of niet in zee, zijn we er nog niet. Twee vragen moeten nog worden beantwoord Hoe wordt het Nederlandse lucht verkeer gesplitst over twee vliegvel den en Hoe groot moet dat tweede veld worden? De Stichting Geluidshinder heeft daar een plan voor. De stichting stelt voor het chartervracht-, les- en nach telijk vliegverkeer af te stoten naar het tweede vliegveld. Bij splitsing van het internationale passagiersvervoer komen de aansluitingen tussen de ver schillende luchtvaartlijnen namelijk in de knoei. De NACO ziet helemaal niets in een dergelijke splitsing. De ervaring, aldus de heren De Villeneuve en Weinberg, heeft geleerd dat ieder vliegveld zich zelfstandig moet kunnen ontwikkelen. Niet splitsen dus, maar alle twee de vliegvelden gelijkelijk betrekken bij het totale luchtverkeer. Een eerste vereiste blijft in ieder geval een goede weg- en rail verbinding tussen Schiphol en de nieuwe luchthaven. De vraag hoe groot het nieuwe veld moet worden is zo mogelijk nog moeilijker te beantwoorden. Ir. Wein berg van de NACO: „Tot nu toe pas ten de vliegvelden zich aan het steeds toenemende luchtverkeer aan. Daar komt natuurlijk eens een eind aan. Iedere vijf jaar verdubbelt het lucht verkeer. Schiphol heeft nu vier mil joen passagiers per jaar. In 1974 zijn het er zefcpr acht miljoen en tussen 1980 en 1985 wordt op meer dan twin tig miljoen passagiers gerekend. Juist in die tijd hoopt minister Bak ker het tweede vliegveld, waar het dan ook mag komen, in gebruik te stel len. Dat betekent dat de nieuwe Ne derlandse luchthaven zeker de omvang van het nieuwe Schiphol moet hebben. Enige tijd later zal dan ook dat veld weer te, klein zijn. De vliegveld- ontwerpers De Villeneuve (links) en Wein berg achten het uitermate moeilijk om in West- Nederland een stuk grond te vinden, dat groot genoeg en geschikt is voor de aanleg van 'n luchthaven. SCHIPHOL Het tweede Schip hol moet worden aangelegd in de periferie van de Randstad Hol land. Een vliegveld in zee maakt weinig kans gezien de problemen van weer en wind en dan nog afge zien van het feit dat de aanleg niet eenvoudig zal zijn. Dit het (voorlopige) oordeel van ir. C. A. F. Falkenhagcfl. het hoofd van de afdeling luchtvaart inspectie van de Rijksluchtvaart dienst. Hij is de voorzitter van de interdepartementale commissie, die ten aanzien van de tweede nationa le luchthaven antwoord moet geven op twee klemmende vragen: Wan neer en waar? De heer Falkenhagen is er van overtuigd dat de uiteindelijke beslis sing over de plaats van de vestiging een beleidsbeslissing zal zijn en dat technische overwegingen op de tweede plaats zullen komen. Door de hand over hand toenemende ge luidshinder is dit vraagstuk in het politieke vlak komen te liggen. Al leen om die reden al is het uitge sloten, dat het vliegveld binnen de grenzen van de Randstad zal wor den gehuisvest. Maar waar dan wel? „De com missie is er nog niet uit", zegt ir. Falkenhagen. „Het is een gecom pliceerde materie waarbij met tal van factoren moeten worden reke ning gehouden". De ovornaamste factoren zijn: De benodigde ruimte. Voor en kele vliegvelden die in het buiten land in aanleg zijn, is een oppervlak te van veertig vierkante kilometer gereserveerd. Het lawaai. De luchthaven moet zodanig worden gesituéerd, dat con flicten door geluidshinder in de aan- vliegtroggen en de uitvliegzones wor den vermeden. De ligging van de andere vlieg velden. Als de luchthaven binnen de invloedssfeer van bestaande velden wordt aangelegd, dreigen verkeers technische moeilijkheden. Het potentieel aan passagiers en vracht. Het vliegveld moet dicht bij de bronnen van het verkeer komen. De Randstad levert tachtig procent van het verkeer. Aan- en afvoerwegen. 'n Lucht haven als Schiphol zal over tien jaar veertien miljoen passagiers per jaar verwerken. Zonder frequente trein verbindingen tussen het vliegveld en de grote steden wordt het een Chaos. Een dergelijk aantal mensen valt onmogelijk vlot over de weg te vervoeren. Dit alles in aanmerking genomen, blijven er weinig mogelijkheden over Minister Bakker (verkeer en water staat) heeft in de Tweede Kamer de kandidatuur van de Flevopolders ingetrokken. Zij liggen voor de ver keersleiding te dicht bij Schiphol. De Peel is wel eens genoemd. Het gebied op de grens van Noord-Bra bant en Limburg ligt te ver af. Hetzelfde geldt voor bijna alle an dere minder dicht bevolkte streken van ons land. Heeft de heer Falken hagen voor zichzelf al een mening gevormd? „De minister heeft de naam van de Hoeksche Waard laten vallen" zegt hij. Maar welke oplossing staat u voor ogen? „Ik kan de minister toch niet af vallen!" Is daar een gegronde réden voor? „We zijn er nog niet üit. Het waar houdt namelijk ten zeerste verband met wanneer. Over het tijdstip zal de minister binnenkort worden geadviseerd". De kans is groot, dat het tijd stip zal worden verschoven. Alles wijst er op dat zal worden gepro beerd de capaciteit van het be staande Schiphol uit te breiden. „In deze luchthaven is ongeveer een miljard gulden genvesteerd", aldus ir. Falkenhagen. „Daarom moeten eerst alle mogelijkheden worden benut de capaciteit van Schiphol in de toekomst te vergro ten". Schiphol beschikt nu over vier ba nen. De luchthaven kan nog met een vijfde (en laatste) baan wor den uitgebreid. „In hoeverre de aanleg van een vijfde baan een toe neming van de capaciteit betekent, wordt onderzocht", aldus de heer Falkenhagen. „Zou dit het geval blijken dan komt die vijfde baan er en kan de vraag „wanneer een tweede luchthaven" worden uitge steld". „Bij een uitbreiding van de capa citeit zal echter de geluidshinder evenredig toenemen. Dit kan een reden zijn om aan een tweede vlieg veld te beginnen zelfs wanneer het maximum voor Schiphol niet is be reikt. Bovendien zou met de toene ming van het vervoer de kwaliteit van de afhandeling in het geding kunnen komen". Schiphol zegt in 1975 de vijfde baan nodig tp .hefrben. In 1980 zou deze luchthaven „vol" rijn. Volgens de heer Falkenhagen is hier nog wel iets aan te doen. De capaciteit van iedere luchthaven wordt bepaald door het verkeer in de piekuren. „Deze piekbelasting kan worden verminderd. Als de luchtvaart maatschappijen meewerken moet het mogelijk zijn tot een betere spreiding te komen van aankomst en vertrektijden. Daarbij zouden de landingsgelden op drukke tijden verhoogd kunnen worden". De luchthaven kan sterk worden ontlast door het lesverkeer te ver wijderen. „Ook zou men het ver keer kunnen weren dat niet direct aan Schiphol is gebonden, zoals chartervliegtuigen". Al met al vindt ir. Falkenhagen de kwestie van de tweede luchtha ven een moeilijke zaak. „Vooral ook omdat is gebleken dat zo'n veld in de schaduw van een be staande luchthaven moeilijk tot ontwikkeling komt. We hebben nog even respijt zij het ndet veel meer. Met de voorbereiding zullen jaren gemoeid zijn". De televisiecursus Frans van de stichting Teleac blijkt aan te slaan. Elke les wordt gemiddeld door zo'n tweehonderdduizend kij kers gevolgd. Het aantal ingeschre ven cursisten is meer dan 23.000. De dertig lessen tellende cursus „En France avec Nicolas" is ver vaardigd door de O.R.T.F„ de Franse televisie. Vrijdagavond is de achttiende les uitgezonden. Onmisbaar bij de uitzending van de cursus zijn Sarah Snoeck-Allain en Philippe Coutrot, twee in Neder land wonende Fransen, die de kij kers de juiste uitspraak van het Frans leren, en de heer J. Hupkes, de presentator. In het dagelijks le ven is hij leraar Frans aan de Dal tonscholengemeenschap in Den Haag. „Ik krijg ontzettend veel reacties. En die komen van alle kanten. Er zijn mensen, die aanmerkingen heb ben op een accentje, dat ik verkeerd zou hebben gelegd. Er was ook een familie, die op wintersportvakantie naar Frankrijk ging, en mij op een ansichtkaart liet weten dat zij enke le lessen moesten verzuimen. Laatst was ik op een ouderavond, waar al lerlei ouders met mij begonnen over de cursus". De 48-jarige Haagse leraar is als presentator voor de Teleac-cursus aangetrokken door één van zijn oud leerlingen, die Ad Krechting heet en regisseur is van de televisiecursus Frans. „Ik heb samen met hem op school nog toneel gespeeld. Later werkten we allebei mee aan een kort speel- filmpje, dat „De mooiste jaren van ons leven'' heette. Ik speelde daarin de rol van klasse-leraar. Krechting was toen assistent van de regisseur", vertelt de heer Hupkes. voor de camera van precies dezelfde principes uit dan als ik voor de klas sta. Alleen voel ik me door de came ra's aardig geremd. Je kunt niet be weeglijk zijn. En ik ben nu juist geen rustig mens. Ook voor de klas niet. Ik moet actie hebben". De televisiecursus boeit de Haag se leraar zo sterk, dat hij het bijzon der jammer zou vinden, als er geen vervolg op de dertig lessen zou ko men. Bij de voorbereidingen van de Franse televisiecursus waren wat moeilijkheden gerezen, tengevolge waarvan de regisseur in tijdnood was geraakt. Hij belde zijn oud- leraar, die na een proefopname be sloot de presentatie van de cursus op zich te nemen. Dat was vier da gen voor de uitzending van de eer ste les. De heer Hupkes: „Ik kwam in de herfstvakantie vorig jaar dood moe terug van een kamp met mijn leerlingen. Toen kreeg ik dat tele foontje. Dinsdag ging ik bij Teleac aan de slag. Vrijdag was de eerste uitzending. Een start met kunst- en vliegwerk". Hoewel de heer Hupkes presenta tor van de cursus is. voelt hij zich ook voor de camera leraar. „Ik ga „Ik ben gaan geloven in het systeem. Daarom vind ik het nodig, dat er een herhaling komt of een vervolg. Er is in Nederland grote belangstelling voor Frans. Het, feit, dat er zoveel mensen de uitzendin gen, die eigenlijk op een idiote tijd worden gegeven, volgen, bewijst: dat de belangstelling echt is". Teleac heeft nog niet beslist wat er na de zomervakantie met de Fran se televisiecursus zal gebeuren. Le raar Hupkes wil meteen weer als presentator van een eventuele nieu we serie optreden. Na van de ver moeienissen van de eerste serie te /.ijn uitgerust, in Frankrijk... „Ik ga met vakantie, met mijn auto en mijn tentje, bijzonder graag naar de Loire-streek. Ik hou van kastelen en die heb je in dat ge bied in overvloed. Bovendien kun je er heerlijk wijn drinken". Vorige week was het 45 jaar ge leden, dat Radio-Boedapest met Je eerste experimentele uitzendin gen begon. Later in datzelfde jaar volgden regelmatige uitzendingen voor ongeveer 15.000 leden. Sinds kort worden de programma's van Radio-Boedapest uitgezonden met een zender van 300 kilowatt; de antenne (zie foto) is maar liefst 314 meter hoog. ''wBaeiifi;* ONDEN Het recht is In Engeland J een peperdure zaak. Dat blijkt tel kens na een zeer lang civiel proces of een strafzaak. Een recent voorbeeld hiervan is het proces tegen de drie gebroeders Kray en hun zeven handlangers die jarenlang Londen hebben geterroriseerd. Dit kost de Britse belanstingbetaler zeker acht- eneenhalf miljoen gulden. Een groot deel van dit bedrag gaat naar de drieëntwintig aanklagers en verdedigers onder wie eminente Engel se juristen. De kosten van de verdedi ging komen ten laste van de staat, om dat de cliënten beweerden dat ze niet genoeg geld hadden. De gebroeders Kray hebben door afpersing wel eens een mil joen gulden per jaar verdiend. De staat bekostigt ook de astronomi sche bedragen voor de bewaking van de juryleden en van kroongetuigen die zonder bewaking geen mond open durfden doen uit vrees voor wraak. Sommige getuigen verhuisden zelfs naar woningen van de politie. Heel wat ge tuigen worden ook na het proces nog steeds bewaakt. De belangrijkste aanklagers (in Enge land worden die voor elk proces afzon derlijk aangewezen) en verdedigers kregen een honorarium van ruim vier- tot vijfduizend gulden. Voor elke pro cesdag. in totaal veertig, kwam daar nog een aardigheidje bij dat varieerde van zevenhonderd tot ruim zeventien honderd gulden. Mindere „goden" onder de juristen kregen niet zoveel. Zij moesten tevre den zijn met driehonderdzestig gulden per dag, terwijl zij bij het begin van het proces zesentwintighonderd gulden kregen. En dan zijn er ook nog de pro cureurs die hun geld moeten hebben. De rechter die de leiding had van deze langdurigste moordzaak die ooit de Old Bailey is gehouden krijgt een jaarsalaris van ruim zesentachtigdui zend gulden. De juryleden, in dit geval twaalf mannen, komen er altijd maar bekaaid af. Elke Brit die in Engeland een ei gen huis bezit en die aan nog wat voorwaarden voldoet is verplicht jury lid te zijn als hij of zij daan-oor wordt opgeroepen. Een jurylid krijgt nauwelijks drie tientjes vergoeding per dag. Wanneer hij door zijn jurywerk erg veel verlies lijdt kan hij eventueel iets meer krijgen Meer dan vijftig gulden per dag zal het echter nooit zijn. Wel krijgen juryleden vijf gulden per dag erbij voor reiskosten en om te kun nen eten. Gekke dingen kunnen ze hier mee ook niet doen. Ook een echtscheiding is in Engeland geen goedkope zaak. Dat bemerkte de filmster Zena Walker een poosje geleden. Zij werd veroordeeld tot be taling van de proceskosten en alles wat erbij kwam. Ze moet daar ruim vier ton voor uittrekken.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 11