Programma voor tien
maanvluchten
Electrolux van
Groningen
naar Zweden
De bruid was mini
Conflict dreigt
rond Danang
Indonesische
aanval op
prof. Wertheim
SCHEUREN
IN HET
RODE BLOK (2)
MEESTE MENSEN INGENOMEN MET HUN TS
Reclame kent eigen image
ij de grote massa niet
bij
Minister laakt
luchtpiraten
Verschillend gedrag t.o.v. hoger of lager milieu
AMERIKA'S ACTIVITEITEN IN DE
Spionage-affaire
in Oostenrijk
Twijfel aan nut van congres
Uitgestorven
Opheffen r
Partijleiding tegen eigen' minister
Kapitein Lakonia
veroordeeld
Toch narcissen
voor Canada
Fondspatiënten
NAAR MARS
Politieke bijeenkomst
in Lissabon verhinderd
HANDTEKENINGEN
ZATERDAG 22 MAART 1969
TTOUSTON Het Amerikaanse maanprogramma voorziet voorlopig in
tien bemande vluchten, waarvan de eerste in juli plaatsvindt. Dr. Thomas
C. Paine, directeur van de NASA, vertelde op een congres van de luchtmacht-
vereniging: „Als wij deze zomer de eerste landing maken, dan zal deze worden
gevolgd door drie soortgelijke reizen, waarbij iedere keer de wetenschappelijke
apparatuur zal worden uitgebreid."
Bij elk van deze vier landingen zullen
apparaten worden achtergelaten om
stralingsverschijnselen op de maanop-
pervlakte te meten en laserstralen naar
de aarde te weerkaatsen. De zes latere
landingen zullen volgen in de gebieden,
die als het interessantst worden be
schouwd voor verdere exploratie. „Wij
spreken hier over de verovering door de
mensheid van het zevende continent",
zei hij, waarbij hij er op wees, dat de
maan ongeveer de oppervlakte van
Noord- en Zuid-Amerika samen heeft.
GRONINGEN De produktie van
diepvrieskasten, die sinds 1965 plaats
heeft in de Electrolux-fabriek te Gro
ningen, zal in mei en juni van dit jaar
worden overgebracht naar een in deze
produktie gespecialiseerde fabriek van
het concern in Zweden, aldus een com
muniqué van het bedrijf. De produktie
bedroeg ca. 20.000 stuks per jaar.
Een in de laatste jaren door het
Electolux-concem doorgevoerd om
vangrijk investerings- en rationalise-
rings programma heeft er toe geleid,
dat Electrolux in Zweden thans een
produktiecapaciteit heeft van 400.000
500.000 diepvriezers per jaar en de al
daar geproduceerde eenheden ook bin
nen de EEG concurrerend zijn.
Sluiting van de fabriek te Groningen
waarin een dergelijk produktie niet
tot de mogelijkheden behoort, is hier
door onvermijdelijk geworden.
Het personeel van de fabriek te Gro
ningen (zestig werknemers) en de au
toriteiten zijn van de voorgenomen wij
ziging op de hoogte gebracht.
In overleg met alle betrokkenen zal
worden getracht door een intensieve
„planning" passende werkgelegenheid
voor alle personeelsleden te vinden.
Daartoe zullen, in samenwerking met
een CAB, persoonlijke besprekingen
plaatsvinden met ieder van de werk
nemers van de fabriek. De belangrijk
ste industriële ondernemingen in en
om Groningen zijn reeds benaderd.
Bij sommige van deze ondernemingen
is reeds een behoefte aan personeel
vastgesteld.
Voorts is tussen de N.V. Philips'
Gloeilampenfabriek en Electrolux
overeenstemming bereikt over de aan
koop door Philips van de gebouwen
en de grond van de fabriek te Gronin
gen per 1 juli 1969 nadat aldaar de
werkzaamheden zullen zijn beëindigd.
Philips zal, in samenwerking met de
gemeente Groningen, trachten een ge
schikte bestemming voor de gebouwen
te vinden.
Met de vakbonden is een regeling
getroffen over de afvloeiing van de
employés.
De veranderingen in Groningen zul
len op geen enkele wijze de andere ac
tiviteiten van het Electrlux-concern in
Nederland beïnvloeden, zegt het com
muniqué.
Prinses Paola en prins Albert van
België zullen dit weekeinde een in
formeel bezoek aan Amsterdam bren
gen. Het doel van het bezoek is ken
nis te nemen van de wijze, waarop in
Amsterdam oude huizen worden geres
taureerd en hoe Monumentenzorg func
tioneert
Paine zzei dat het tweede deccenium
van het ruimteonderzoek, dat dit jaar
is begonnen, een aantal onderzoek van
de zusterplaneten zal omvatten. Twee
satellieten, waarvan er een de vorige
maand is gelanceerd en waarvan de
andere de volgende week zal vertrek
ken, zullen om Mars cirkelen en per
t.v. naar de aarde beelden van die
planeet overseinen. Zij zullen ook ge
gevens verschaffen over de tempera
tuur, de atmosfeer van Mars en de
lichtstraling. „Wij hopen een tamelijk
definitief idee te krijgen of de voor
waarden op Mars van dien aard zijn
dat er leven mogelijk is", aldus Pai
ne.
Ook in 1971 zullen satellieten naar
Mars worden gestuurd en in 1973 zul
len twee onbemande landingen wor
den beproefd. In 1977-78 zal het moge
lijk zijn een onbemande satelliet een
tournee langs vier planeten te maken
maken, waarbij de aantrekkingskracht
van elk zal worden benut om naar de
volgende te komen. De planeten zul
len dan in een positie ten opzichte
van elkaar staan welke in 170 jaar
niet meer zal voorkomen. Deze onder
linge positie „zal ons in staat stellen
eerst het zwaartekrachtveld van Jupi
ter te passeren, dan langs Saturnus en
vervolgens Uranus en Neptunus te pas
seren". De reis zou negen jaar duren
en de satelliet zal een nucleaire motor
moeten hebben om de reis te volbren
gen en inlichtingen terug te sturen.
WENEN Een voormalige afdelings
chef van het Oostenrijkse ministerie
van Handel de 67-jarige Franz Neumer,
is volgens welingelichte zegslieden ge
arresteerd op verdenking van spionage
voor Tsjecho-Slowakije. Het zou de der
de maal binnen een half jaar zijn, dat
een hoge Oostenrijkse ambtenaar be
trokken blijkt te zijn bij spionage.
Neumer heeft van 1956 tot 1967 in Oos
tenrijkse staatsdienst gewerkt, waarin
hij tenslotte de leiding had over de in
voer van steenkool uit Oost-Europa.
Volgens de zegslieden heeft Neumer
inlichtingen verstrekt over de energie
toestand in Oostenrijk, waarbij zijn ver
bindingsman een Tsjecho-Slowaakse di
plomaat was, die na de militaire inter
ventie in zijn land naar het Westen is
gevlucht.
Op het 29ste Reclamecongres van het Genootschap voor Reclame, dat
donderdag en vrijdag in Den Haag werd gehouden, moge dan al uit de
bus zijn gekomen dat uit een onderzoek van Makrotest is gebleken dat de
image van Kamer en Kamerleden bij hen die deze Kamerleden hebben gekozen,
slechts matig is
En een groep reclame-mensen mag dan al een lieve reclame-campagne
hebben gemaakt om het aanzien van Kamer en Kamerleden bij hun werkgevers
wat op te poetsen
En de Tweede Kamer mag minder fatsoenlijk worden geacht dan Heineken,
de KLM, Philips en V D
Dat neemt niet weg dat de reclame
zelf eigenlijk niet weet hoe de grote
massa over haar denkt. Wèl weet zij,
dat de grote massa er geen flauw
idee van heeft hoé de reclame werkt,
wat zij doet, waarom ze doet zoals ze
doet. Het 29ste Reclamecongres zal er
niet toe hebben bijgedragen hierin
verandering te brengen.
Voor wie zich wijdt aan het beluiste
ren van radio-reclame-spotjes (en wié
kan er aan ontkomen?) of bekijkluiste-
ren van reclame op de televisie is het
kennisnemen van het Congresprogram
ma niet meer dan wat iemand die een
ijsberg ziet, van 't totaal van die ijs
berg waarneemt.
De tijd is voorbij dat een handige
■emi- of pseudo-intellectueel met gro
te mondvaardigheid zich in de recla
me een positie kon veroveren. De re
clame is zo veelomvattend en zo in
gewikkeld geworden dat de aandui
ding „reclame-expert" nauwelijks
meer bruikbaar is. Bij de ingewijde
doet dat onmiddellijk de vraag opko
men: „Expert...in wélk onderdeel van
het vak?"
Er Is inderdaad een tijd geweest
dat er éénmansbureaus konden be
staan en dat één man een redelijke
kennis kon hebben van de essentiala
van het vak. Die mannen zijn er niet
meer en die éémans-bureaus zijn
praktisch uitgestorven.
Het Reclamecongres was er om dat
te bewijzen. Een eerbiedwaardige rij
van sprekers liet zijn licht schijnen
over de meest uiteenlopende, met de
reclame verband houdende onderwer
pen. Juristen, psychologen, hooglera
ren vulden di uren tussen koffiepau
zes. theepauzes, apéritiefs. lunches,
ontvangsten, souper-dansant, concer
ten, cabaret met geleerde en leerza
me betogen.
Ook een oppervlakkig kennis nemen
van het Congresprogramma maakt
duidelijk, dat het menu nogal overla
den, de tjid voor de diverse schotels
nogal kort was.
Er zijn onderwerpen aan de orde
geweest die een afzonderlijk congres
zouden wettigen. Een inleiding van
jhr. mr. M. L. de Blauw, lid van de
raad van bestuur Nationale Nederlan
den N.V. te Rotterdam over „Recla
me en Ondernemersbeleid", gevoed
door een discussie, mocht in totaal
vijf kwartier in beslag nemen.
Zo'n congres is bepaald niet bedoeld
om indruk te maken op de enige man
die zo'n congres wettigt: de consu
ment. Hij realiseert zich niet dat ach
ter een radiozinnetje in de geest van:
„Hm, lekker, tien Zwitserse koeken
voor 1,88 gulden, nog geen negentien
cent per stuk", weloverwogen verlei
dersmanoeuvres schuil gaan. Noch is
hem bekend dat achter» een televisie
reclamespotje exacte marktkennis ge
baseerd op marktonderzoek, taalbe
heersing, creativiteit en artisticiteit
werkzaam waren.
Men kan zich afvragen In hoeverre
een dergelijk congres zo niet voor
de consument dan voor de reclame
mensen nut heeft.
Het antwoord op deze vraag wordt
zijdelings en met dubbele bodem gege
ven door een hoogst-ervaren Neder
lands reclameman, directeur van een
van Nederlands grootste bureaus, M.
Aronson.
Toen het reclame-vakblad „Ariadne"
hem vroeg welk thema hij dit jaar
graag op het congres behandeld zou
willen zien antwoordde hij: „De op
heffing van reclamecongressen."
AMSTERDAM „De veiligheid in
de lucht wordt tegenwoordig bedreigd
door gevaarlijke streken van avontu
riers of terroristen. Aan een dergelijk
optreden moet met alle mogelijke mid
delen een eind worden gemaakt."
Uw federatie heeft vorig jaar in Al
giers, waar de regering een vastge
houden El Al vliegtuig onder bedrei
ging van een luchtboycot liet vertrek
ken, bewezen zo nodig als een interna
tionale pressiegroep te kunnen optre
den. U heeft daar iets kunnen berei
ken waar een internationale rechtsor
de ontbrak.
Dit zei de minister van verkeer en
waterstaat drs. J. Bakker, donderdag
morgen tijdens de opening van het
congres van de IFALPA, de overkoe
pelende organisatie van verkeersvlie
gers.
In zijn openingstoespraak herinner
de de minister eraan dat reeds in 1963
door de Internationale Organisatie der
Burgerluchtvaart in Tokio maatrege
len waren voorgesteld die luchtvaarauto
riteiten zouden moeten nemen tegen
luchtpiraten. Deze Tokio-conventie kan
echter pas nut afwerken als zij door
alle landen wordt aanvaard.
LISSABON De Portugese politie
heeft donderdagavond met geweld eni
ge honderden personen uiteengedreven,
die zich hadden verzameld voor het ge
bouw van de Portugese vereniging voor
schone kunsten, in het hart van de Por
tugese hoofdstad. Zij wilden deelnemen
aan een discussie, georganiseerd door
„Het nationale centrum voor cultuur",
waarbij leden van de oppositie in Por
tugal het woord zouden voeren.
Het Londense modehuis Ramvis toonde deze week deze mini-bruidsjapon,
gemaakt van witte organza. Het frontje is bezet met witte bloemen en er
worden lange witte kousen bij gedragen. De japon werd ontworpen door
Penny Carter.
TEL AVIV De Israëlische minister van Defensie, generaal Mosje Da jan,
een man die geen blad voor de mond neemt, heeft weer moeilijkheden met de
leiding van zijn partij. Het is het zoveelste politieke conflict voor deze oor
logsheld, die de steun van het volk en speciaal van de jeugd heeft, maar niet
die van de partijleiding.
De kern van het conflict is dat Dajan(53) hoopt eerste minister te worden
maar zijn oude politieke vijanden, vertegenwoordigd door premier Golda
Meir en de secretaris-generaal van de Arbeiderspartij, Pinhas Sapir, staan
deze ambitie in de weg.
Voorlopig is mevr. Meir (70), die
eerder deze week het premierschap
van Levi Esjkol heeft overgenomen,
premier. Haar ambtsperiode loopt in
november af. Het jongste conflict gaat
om een rede, die Dajan woensdag
voor studenten in Haifa heeft gehou
den. Hij vertelde dat hij zich eenzaam
binnen de Arbeiderspartij voelde en
dat hij psychologisch niet veel moeite
zou hebben de partij te verlaten. Poli
tieke waarnemers zijn van mening,
dat Dajan weinig kans heeft lijsttrek
ker van de partij bij de algemene
verkiezingen in november te worden.
Mevr. Meir zou kunnen besluiten aan
te blijven of de leiding van de partij
zou de opdracht kunnen doorgeven aan
de rivaal van Dajan, vice-premier Ji-
gal Allon.
Ondertussen begint een campagne
om Dajan tot premier te kiezen op
gang te komen. In het gehele land
worden handtekeningen ingezameld,
wat Sapir en mevr. Meir reeds on
democratisch hebben genoemd. Dajan
vertelde in Haifa aan de studenten,
dat hij zich niet tegen de campagne
zal verzetten en dat hij tijdig voor de
verkiezingen zal beslissen of hij in de
partij zal blijven. Zijn aankondiging
werd met wild applaus door de studen
ten begroet. Dit was een schok voor
de partijleiding. Donderdagavond heb
ben mevr. Meir en Sapir opdracht ge
kregen Dajan opheldering over zijn
redevoering te vragen.
Mevr. Meir heeft het kabinet Esjkol
intact gelaten en zij zal er waar
schijnlijk in dit stadium weinig voor
voelen Dajan aan de kant te zetten en
hem daardoor uit de partij te jagen.
Waarnemers zijn echter van mening,
dat mevr. Meir gemakkelijk een ver
vanger van Dajan, mogelijk Allon, zal
kunnen vinden om de netelige defensie-
en bezettingsproblemen te behandelen.
Dit zou echter niet populair zijn bij de
mensen die Dajan vertrouwen als de
eerste verdediger van de Joodse staat.
De aanhangers van Dajan beginnen
vandaag in Tel Aviv handtekeningen
te verzamelen voor zijn kandidatuur
als premier. Dit zou wel eens tot een
botsing kunnen leiden met de partijge
trouwen. De dag nadert dat Dajan
zal moeten beslissen of hij zijn eigen
weg zal willen gaan.
ERMOUPOLIS (Eiland Syros)
De 58-jarige Matheas Zarbis. kapitein
van de 20.648 ton metende Griekse ple
zierboot Lakonia, die in 1963 is ver
gaan, is donderdag veroordeeld tot 14
maanden en 5 dagen gevangenisstraf.
Hij werd schuldig bevonden aan nala
tigheid bij de bestrijding van de brand
die in december 1963 op 290 km ten
noorden van Madeira op zijn schip uit
brak en verantwoordelijk geacht voor
het verlies van 80 mensenlevens. Bij
de ramp kwamen 121 mensen om. Het
schip zonk toen het op sleeptouw was
genomen.
De eerste stuurman, de 35-jarige Pa-
terakis, werd bij verstek tot 9 maan
den en 10 dagen gevangenisstraf ver
oordeeld wegens plichtsverzaking. Hij
wordt verantwoord geacht voor het
verlies van 56 mensenlevens.
Vijf andere officieren werden niet
schuldig bevonden.
Kapitein Zarbis heeft tijdens het pro
ces gezegd, onschuldig te zijn. Hij
heeft hoger beroep aangetekend en is
voorlopig in vrijheid gesteld. De brand
ontstond in de kapsalon, terwijl de
meeste van de 648 passagiers in de
danszaal waren. Zarbis heeft volge
houden dat zijn mannen als leeuwen
gevochten hebben om de brand te be
dwingen.
Als gevolg van een brandje In een
spoorsloot bij Breukelen, hebben
vrijdagmiddag drie treinen enige ver
traging opgelopen. De brand, die zoveel
rook ontwikkelde dat de treinbestuur
ders onvoldoende zicht hadden, was
spoedig gedoofd.
Uet dagblad Indonesian Observer
heeft geschreven, dat „zekere groe
pen" In Nederland proberen de betrek
kingen tussen Nederland en Indone
sië te saboteren en trachten te ver
hinderen, dat Den Haag hulp aan In
donesië verleent. In het hoofdartikel
wordt prof. W. F. Wertheim, die be
schreven wordt als een linkse intel
lectueel en „een bewonderaar van de
afgezette president Soekarno" één
van de breinen achter deze campag
ne genoemd.
Het was het tweede dagblad dat zich
in de laatste dagen tegen Wertheim
keert en hem beschuldigt in Neder
land stemming tegen Indonesië te
kweken.
De Observer beschuldigt Wert
heim een agent van Peking te zjjn.
„De Maoïstische opvattingen van prof.
Wertheim indachtig, zijn w(j niet ver
baasd dat deze professor in de socio
logie zjjn uiterste best doet om de
Chinese volksrepubliek te helpen in
haar streven de Maoïstische commu
nistische partfj uit de dagen van Soe
karno hier nieuw leven in te blazen".
Volgens het blad hadden Wertheim en
verscheidene andere Nederlandse
professoren onlangs een „Indone
sisch comité opgericht met het doel
de Nederlandse regering te verhinde
ren hulp aan de regering Suharto te
verlenen, omdat dit een militaire dic
tatuur zou zijn".
Wertheim en zijn groep zouden ook de
communisten gesteund hebben na
de mislukte staatsgreep van 1965 en
het Indonesische leger beschuldigd
hebben de putsch op touw gezet te
hebben. Het blad herinnerde er aan,
dat Wertheim door Soekarno werd
uitgenodigd lezingen voor universi
teiten te geven.
„In dit licht gezien mogen wij het co-
mité-Indonesië zien als de westelijke
voorpost van Rood China. Wij willen
prof. Wertheim en zijn collega's niet
het recht ontzeggen om hun opvat
tingen over Indonesië kenbaar te ma
ken, maar de vraag is wat hun wer
kelijke bedoelingen zijn met het pu
bliceren van hoogst grove artikelen
over het huidige regime, het eerste in
de Indonesische geschiedenis dat wer
kelijk drastische economische her
vormingen wil invoeren".
Het blad, dat ook vroegere Nederland
se inwoners van Indonesië ervan be
schuldigde te saboteren, besloot met
te zeggen: ..Hoezeer het getier van
het comité-Indionesië ons ook irri
teert, wij kunnen het toch naast ons
neerleggen als een nieuwe verve
lende kwestie, omdat hierin de op
vattingen van het Nederlandse volk
in zijn geheel niet weerspiegeld wor
den".
Niemand weet hoe vorig jaar A.
D. Sacharovs „Pleidooi voor
een menswaardig bestaan" Rusland
uitgesmokkeld werd. De 47-jarige
Saeharov, held van de socialis
tische arbeid, drager van de Lenin-
orde, internationaal vermaard kern
fysicus, stelt twee thesen primair
in zijn clandestien geschrift:
1. Door haar verdeeldheid wordt
de mensheid met ondergang be
dreigd. De beschaving wordt in
gevaar gebracht door een totale
thermonucleaire oorlog, catastrofale
hongersnood voor het grootste deel
der mensheid, afstomping door het
verdovende middel, jnassa-cultuur*
en bureaucratisch dogmatisme, ver
spreiding van massamythen die ge
hele volkeren en werelddelen onder
de macht van de wrede en verrader
lijke demagogen brengen, en ver
nietiging of degeneratie door niet te
voorziene gevolgen van snelle wis
selingen in de levensomstandig
heden op deze planeet.
Miljoenen mensen over de hele
wereld streven ernaar een eind te
maken aan de armoede. Zij ver
achten onderdrukking, dogmatisme,
demagogie (en de meer extreme
manifestaties ervan: racisme, fas
cisme, Stalinisme en Maorisme).
Zij geloven in een vooruitgang die
gebaseerd is op het gebruik -
mits gepaard gaande met sociale
rechtvaardigheid en intellectuele
vrijheid van alle positieve erva
ring die de mensheid heeft vergaard.
2. Intellectuele vrijheid is essentieel
voor de menselijke samenleving.
Hieronder verstaat hij: de vrijheid
om informatie in te winnen en te
verspreiden,, vrijheid van openhar
tig en onverveerd debat, bevrij
ding van ambtenarij en vooroor
deel.
Een dergelijke drie-eenheid van
vrijheid van denken is de enige ga
rantie tegen infectie van een volk
door massa-mythen, die in de han
den van verraderlijke huichelaars
en demagogen kunnen leiden tot
bloedige dictaturen. Vrijheid van
denken is de enige garantie voor
verwerkelijking van een weten
schappelijke en democratische be
nadering van de politiek, da econo
mie, de cultuur".
f^entraal stelt hij bij de uitwer-
king van deze thesen, dat elke
verscherping in de internationale
toestand dient vermeden en dat al
les dient nagelaten wat „verster
king van de macht van reactie, mi
litarisme, nationalisme, fascisme,
revanchisme kan bewerkstelligen".
Hij stelt voor dat met name Rus
land en Amerika hun internationale
politiek baseren op de volgende
punten:
1. Alle volkeren hebben het recht
over hun eigen lot door vrije wils
uiting te beslissen onder garantie
van de rechten van de mens en
zo nodig met sancties van de Ver
enigde Naties;
2. Alle militaire en militair-weten
schappelijke vormen van export
van revolutie en contrarevolutie zijn
onwettig en staan gelijk met agres
sie.
Voor het eerst worden hier in
een Russisch geschrift dat de bui
tenwereld bereikt Hitler en Stalin in
één adem genoemd wordt dus
een verband gelegd tussen fascis
me en bepaalde vormen van com
munisme! En zelden ook werd zulk
een kritiek geleverd op de grond
slagen van de Russische samenle
ving.
T^ritiek op zichzelf is in Rusland
heel gewoon; elk blad ruimt
veel plaats in aan kritische ingezon
den stukken van lezers maar die
kritiek betreft altijd uitvoerings
maatregelen (klachten over bureau
cratie, over incidentele verkeerde
produktiemethoden etc.) maar nooit
het regime zelf, nooit de structuur
van de Staat. Kritiek op het nationa
lisme is daarbij al zeer ongewoon,
want er zijn weinig volkeren zo na
tionalistisch als het Russische. Voor
de toekomst stelt Sacharof o.a.:
„Slechts de competitie met het
socialisme en de druk van de wer
kende klasse heeft in de kapitalis
tische landen de sociale vooruitgang
van deze eeuw mogelijk gemaakt
en zal het nu onvermijdelijke pro
ces van toenadering der twee sys
temen verzekeren hetgeen nog
belangrijker is. Het socialisme was
nodig om de betekenis van de ar
beid tot een moreel hoog gewaar
deerde prestatie op te voeren. Te
genwoordig is het duidelijk, dat de
overwinning zal liggen aan de zijde
van de humanistische, menselijke
benaderingswijze".
Dat zijn woorden die wel recht te
gen élk streven naar neostalinisme
ingaan!
TVii ja, zal men zeggen, wat helpt
het? De heren in het Kremlin
gaan toch hun gang! De inval in
Tsjecho-Slowakije viel né publikatie
in het Westen van Sacharofs woor
den, en sedertdien is het neo-stali-
nisme meer dan ooit manifest.
Maar men mag de kracht van de
„ondergrondse bewegingen" in Rus
land bepaald niet onderschatten.
Isaac Deutscher, de in 1967 overle
den uitnemende kenner van het
communisme, schreef in een opstel
over het tijdperk van Kroestsjef
(in een helaas slonzig vertaalde
bundel verschenen bij De Haan/
Standaard onder de titel Ironie van
de geschiedenis):
„Een indrukwekkend aantal ver
handelingen, essays, gedichten en
novellen die niet langs de censuur
kwamen, heel een semi-clandestie-
ne literatuur, gaat van hand tot
hand rond in Moskou, Leningrad en
andere steden". De Amerikaanse
prof. Louis Fischer stelt dat Sacha
rof een eerste versie van zijn ma
nuscript eerst aan een kring van
collega's en vrienden liet lezen en
na hun op- en aanmerkingen een
tweede, zelfs een derde versie
maakte. (Sacharof schrijft trouwens
ook: Mocht mijn kritiek onjuist zijn
dan neem ik haar terug!'»
Deutscher heeft daartnj gelijk als
hij stelt: „De arbeidersklasse (in
Rusland) blijft stom". En Sacha
rofs zwakke punt is, dat hij juist
veel verwacht van een samenwer
king tussen arbeidersklasse en in
telligentsia, in Rusland én in het
Westen.
"Liet Duitse weekblad Die Zeit
heeft onlangs een aantal goede
kenners van Rusland een opinia ge
vraagd over Sacharofs werk. Pie-
tro Quaroni, lang Italië's ambas
sadeur in Moskou, schreef terecht
in een open brief aan Sacharof:
„Als u traditionele dialectische
begrippen als arbeidersklasse en
vooruitstrevende intelligentsia han
teert voor de westelijke wereld,
dan verdeelt u deze in categorieën
die eens golden, maar door de evo
lutie van de kapitalistische samen
leving werden overwonnen. In de
Verenigde Staten, die de avant-gar
de in dit opzicht vormen, heeft de
klasse der „witte boordenwerkers"
in aantal die der „overalls" over
vleugeld. Het is een invloedrijke
klasse, die echter niet reageert als
de traditionele arbeidersklasse".
Wij willen nog verder gaan dan
Quaroni en durven stellen, dat ook
in Rusland de thans steeds welva
render arbeidersklasse 'snel „ver
burgerlijkt", dat het revolutionaire
elan er is gedoofd en met Deut
scher kan men het eens zijn dat
Kroetstsjef daar weinig aan heeft
veranderd, want hij en de zijnen
„bevrijdden het volk van echte on
derdrukking maar weigerden het
echte vrijheid, moedigden de men
sen aan zelf te denken maar ston
den hun niet toe kritische gedach
ten te uiten".
ILfoet men „dus" pessimistisch
zijn inzake de kracht van het
neo-stalinisme in Rusland? Moet
men vrezen dat oproepen als die
van Sacharof, dat heel die clande
stiene literatuur in Rusland, dat
heel die revolte van een deel der in
telligentsia tevergeefs zal blijken.
Dat staat voor ons allerminst
vast. De reacties van „het Krem
lin" maken het duidelijk hoe be
ducht de machthebbers voor de wij
zigingen in denken en doen in de ro
de wereld zijn. Die reacties willen
wij in een volgende beschouwing
bezien.
SCHIPHOL Een DC-8 van Canadi
an Pacific Air heeft gisteren tien
duizend bossen gele narcissen van
Schiphol naar Canada gevlogen die
waren „besteld" bij koningin Julia
na.
Het Canadese Instituut voor Kanker
onderzoek in Calgary verkoopt elk
jaar omstreeks Pasen narcissen ten
bate van het instituut. De uitzonder
lijk strenge winter had dit jaar de
plaat*- Mjke narcissenoogst doen mis-
lukkt
De voorzitter van het instituut wist
daarom niet beter te doen dan ko
ningin Juliana te telegraferen of zij
misschien voor 24.000 dozijn gele
narcissen kon zorgen.
De koningin gaf het verzoek aan de
Canadese ambassade en die begon
te onderhandelen met bloemenhande
laren in Aalsmeer. Doordat niet alleen
in Canada maar ook hier de
winter streng en langdurig was ge
weest, konden er maar tienduizend
bossen worden bijeengekocht.
TTit een onderzoek van het Nederlands Insti-
tuut voor preventieve Geneeskunde TNO te
Leiden is gebleken, dat er een duidelijke samen
hang bestaat tussen het optreden van de huis
arts en de tevredenheid van de patiënt. Deze te
vredenheid neemt toe naarmate de huisarts
minder kortaf en op een afstand is en hij de pa
tiënten meer de indruk geeft, dat zij met heir
over hun problemen kunnen praten.
Een andere conclusie van het onderzoek, dal
werd uitgevoerd door drs. E. Th. Cassee, weten
schappelijk medewerker van het instituut, is dat
huisartsen zich anders gedragen ten opzichte
van patiënten uit een lager sociaal-economisch
milieu dan ten opzichte van hen die afkomstig
zijn uit een hoger sociaal-economisch milieu.
De tevredenheid met de huisarts bleek in het al
gemeen echter groot te zijn, ongeacht het
milieu van de patiënt.
In het najaar van 1967 is een steekproef van
ca 350 personen uit de stad Utrecht genomen in
de leeftijd tussen de 21 en 65 jaar. Op grond van
de beschrijvingen, die de patiënten aan de hand
van een vragenlijst gaven, konden vijf gedrags
normen worden onderscheiden: informatief,
communicatief, afwerend, instrumenteel en dif
fuus.
Er kon worden aangetoond, dat de huisartsen
van de ondervraagden in de steekproef vrijwel
altijd communicatief er Instrumenteel optreden,
soms informatief zijn, maar zelden diffuus of af
werend zijn.
De onderzoeker is van mening, dat artsen, in
de ogen van hun patiënten, mensen zijn met wie
men kan praten. In veel mindere mate zijn zij
echter bereid tot het geven van informatie over
de ziekte en de therapie.
In het onderzoek werd ook de vraag betrok
ken of ziekenfondspatiënten anders werden be
handeld dan particuliere patiënten. Het bleek,
dat de arts ten opzichte van patiënten uit lagere
sociaal-economische milieus minder informatief
is en meer afwerend en instrumenteel.
Tussen het gedrag van de huisarts en het uit
stellen van een doktersbezoek kon geen verband
worden geconstateerd. Bij patiënten uit een ho
ger sociaal-economisch milieu bleek wel een ver
band te bestaan tussen het optreden van een
arts en het aantal keren dat men hem raadpleeg
de. Volgens de onderzoeker ontstaat door inten
siever contact een andere relatie, waarbij de
huisarts zich anders gaat gedragen.
Drs. Cassee meent, dat de uitkomst „de be
perkte informatie aan de patiënt" tot nadenken
stemt. Het is namelijk bekend, dat de patiënten
zich beter aan de voorschriften van de arts hou
den naarmate deze hun meer informatie ver
schaft.
Uit het onderzoek bleek, dat het geven van in
formatie aan patiënten uit het lagere sociaal-
economisch milieu beperkt is: ten opzichte van
hen die weinig weten, is de huisarts minder ge
neigd informatie te geven dan ten opzichte van
hen, die meer weten.
Volgens de onderzoeker verdienen de conse
quenties, die dit heeft voor de bevordering van
een snelle genezing, met name van patiënten in
de lagere milieus, nader onderzoek.
i
