Het lijkt zo - het is niet zo Ook kapitaal werkt tegen Hij was voor ons een symbool De L. Het verbaal van Father Maher Gevangen in de politieke knoop ER IS OVER BIAFRA AL ZO DIKWIJLS EN ZO VEEL GEPRAAT EN DES ONDANKS I Twee feiten van de afgelopen week lij ken van groot belang te kunnen worden voor de toekomstige ontwikkeling van on ze economie: het door minister De Block prijsverhogingen aan een meldingsplicht ingediende wetsontwerp dat toekomstige wil binden en de goedkeuring van de col lectieve arbeidsovereenkomst voor het bouwbedrijf. Stuk voor stuk uiterst be langrijke beslissingen, die bovendien in eikaars verlengde lijken te liggen. De prijsbinding immers heeft tot doel einde lijk een halt toe te roepen aan de schrik barende' stijging van de kosten van levens onderhoud, terwijl de niet geringe stijging van de lonen in de nieuwe bouw-CAO er op gericht lijkt die kostenstijging zoveel mogelijk te compenseren. En zo bezien lijkt het alsof de regering op dit ogenblik de zijde kiest van de werknemers en hen In bescherming wil nemen tegen de tè ho ge prijzen der ondernemers. Zo lijkt het maar zo is het niet ge- hikkig is het niet zo. Want uit deze re denering zou men de conclusie kunnen trekken dat de ondernemers er naar stre ven de consument zoveel als maar moge lijk Is te plukken en dat de via de vakbe weging afgesloten CAO de enige mogelijk heid Is om aan dat snode voornemen der „tegenpartij" te ontkomen. Zou een der gelijke strijdposite bestaan dan zou het er voor ons alleen heel ongelukkig uitzien. De regering ziet het ook niet zo. Als minister De Block een instrument in han den wil hebben om de prijzen te beteuge len dan is het niet zijn bedoeling daarmee „de" ondernemer te lijf te gaan - hij wil allereerst meer en beter inzicht heb ben in het waarom van de prijsstijgingen en daarnaast ook wil hij een stok in han den hebben om die ondernemers te tuch tigen die niet luisteren willen. Of dat er veel of weinig zullen zjn zal de toekomst leren. Onze gedachte is dat - als er een maal een einde gekomen zal zijn aan de prijspsychose van de laatste maanden het er weinig zullen zjn. En met de goedkeuring van de CAO voor het bouwbedrijf heeft de regering ook niet een duidelijk gebaar willen ma- ken van „de lonen moeten wel als jullie de prijzen zo hoog opjagen", dat zou toegeven betekenen aan de inflatie. Men heeft aan deze arbeidsovereenkomst zwaar getild - het is waar. En dat is begrijpelijk, want in het bouwbedrijf zijn de lonen een zwaarwegend deel van de kosten. En stijging van de bouwkosten betekent duurdere huizen, hogere huren, stijging van de kosten van levensonder houd voor haast iedereen. Dat men des ondanks de overeenkomst heeft goedge keurd is het gevolg van het feit, dat de produktiviteit in de Nederlandse bouw zich in stijgende lijn bevindt. Men heeft de weg naar grotere efficiency gevon den en werkgevers en werknemers ach ten het juist dat de bouwvakkers daar van mede de vruchten plukken in de vorm van hogere lonen en betere arbeidsvoor waarden. Men is van oordeel dat dat nu kan - we zouden het bijzonder betreurd hebben als de ministerraad dat groeien de wederzijdse vertrouwen niet had ge honoreerd. Want dat ook andere CAO's daardoor opgetrokken worden, kan wel waar zijn, maar dan zullen ook in die andere bedrijfstakken werkgevers en werknemers waar moeten maken dat het kan. Kunnen ze dat niet, dan is het de taak van de ministers om in te grijpen. Zijn we er met die twee nu genomen beslissingen? Op geen stukken na. Heel duidelijk hapert er iets aan het samen spel tussen ondernemers, werknemers en regering. Anders was die prijzenchaos er niet geweest en anders had men niet zo lang behoeven te delibereren over die CAO. De regering heeft aangekondigd dat men in de zeer nabije toekomst diep gaand beraad wil met alle betrokkenen. Dat is een goede gedachte. Men zal moe ten beseffen dat men niet tegenover el kaar staat, maar dat men mèt elkaar en naast elkaar de strijd zal moeten voeren voor ons aller welzijn. Daarbij zal men naar elkaar moeten luisteren en bereid moeten zijn te geven en te nemen. Al leen in die gezindheid kunnen we de donkere wolken verdrijven die zich boven onze economie samenpakken. De gevaren die op het ogenblik onze economie bedreigen, schuilen niet alleen in het haasje-over springen van lonen en prijzen en alles wat daarmee samen hangt de ontwikkeling die op het ogenblik op de kapitaalmarkt in ons land aan de gang is, is voor die economie bepaald ook niet bemoedigend. Dezer dagen berichtten wij dat het grote Franse concern Péchiney ondershands, dat wil zeggen bij de grote institutionele beleg gers zoals de verzekeringsmaatschappij en, een lening wil plaatsen met een ren te van 7 3/4 procent. De storting op die lening kan over lange tijd worden uitge smeerd. Dit houdt in dat de grote beleg gers, die uiteraard uit zijn op het beha len van een zo hoog mogelijke rente bij een zo klein mogelijk risico, voor deze lening graag hun beleggingskruit droog willen houden. Bij Péchiney zal het ongetwijfeld niet blijven. Tal van grote concerns denk aan het staalproject bij Rotterdam - zijn bezig met kapitalen verslindende projec ten of hebben plannen tot het opzetten van grote bedrijven. Daarvoor moet hoe dan ook geld op tafel komen. Zij zijn bereid om de hoge rentelast te aanvaar den. De vraag is ook al opgeworpen: „En het Rijk dan? En de lagere overheid, zo als de gemeenten en de waterschappen die van kapitaal worden voorzien door de Bank voor Nederlandsche Gemeen ten? Wat moeten die straks niet bieden willen ook zij op die kapitaalmarkt aan bod komen?" Nu kan men het Rijk niet vergelijken met een bedrijf als Péchiney, maar in kwaliteit en dus in zekerheid voor de geldgever, behoeft een Péchiney bepaald niet voor het Rijk of de Bank voor Ne derlandsche Gemeenten onder te doen. Dit betekent dat het op die kapitaalmarkt een nog heviger dringen wordt dan voor heen. Het betekent ook dat de rente gedu rende lange tijd hoog zal blijven, wat ongetwijfeld voor vele bedrijfstakken ge volgen zal hebben. Maar ook voor de particulier! Wij denken daarbij in het bij zonder aan de woningbouw. Voor de be legger die van de hoge rentestand ruim schoots profiteert, is het een gouden tijd. Denkende echter aan de kapitaalvraag van Rijk en gemeenten heeft die me daille echter een donkere keerzijde. Rouw past de wereld nu Dwight D. Eisenhower Is overleden. Omdat hij een van die mannen was aan wie wij allen onze bevrijding hebben te danken en aan wie tenminste Europa een stuk van haar welvaart dankt. Als comman dant der geallieerde legers droeg hij de verantwoordelijkheid voor de invasie in Europa, waardoor Duitsland tenslotte op de knieën gebracht werd en als presi dent van de Verenigde Staten heeft hij de leiding gegeven aan een wereld die zich maar moeizaam herstellen kon van haar oorlogswonden. Het zij aan de historievorsers overge laten hem te beoordelen. Voor de vele miljoenen die de ellende van de oorlog hebben doorgemaakt, was hij een der symbolen van onze bevrijding, een man wiens naam in één adem werd ge noemd met die van een Churchill en een Montgomery, zijn al even legenda rische Engelse plaatsvervanger. Hij was het toonbeeld van de Amerikaan die zijn vrienden in nood te hulp kwam en dat deed op de efficiënte wjze die de Ame rikanen eigen is. De Amerikaan op wie men vertrouwen kan ook al gaat hij wel eens andere wegen dan men zelf zou wensen.. Hem te gedenken op dit moment is tevens denken aan die trouw. Toen., en ook in de toekomst! DE SLA CHTING GAA Heus. we weten het zelf ook wel: dit stuk pagina heeft geen enkele zin! Biafra is niet te redden tenzij er een wonder gebeurt en wie gelooft er in deze wereld nog aan wonderen? Yakabu Gowon, de sterke man van Nigeria, heeft de macht in handenfèn wie macht heeft wordt door andere machten gesteund. Natuurlijk, de wereld sympathie is aan de kant van de Biafranen, van de baardige Ojoe- kwoe en de zijnen zij zijn immers de „underdog" en de onderlig gende partij wekt altijd het medelijden. Maar wat heeft men aan medelijden in een wereld waarin alleen macht telt? Dat medelijden uit zich in enorme zendingen voedsel, ijverig ingezameld door allerlei goedwillende organisaties maar zelfs die organisaties zijn niet bij machte te verhinderen dat dat voedsel langzaam wegrot in de Nigeriaanse pakhuizen. Dat de vliegtuigen die het voedsel vervoeren naar de mensen die honger hebben, worden neergeschoten. En dat de Nigeriaanse luchtmacht (lees: Russische Mig's bemand door Egyptische piloten!) bij voorkeur daar haar bommen laat vallen waar de uitgehongerden bijeen zijn om het voedsel in ontvangst te nemen. MACHTHEBBER GOWON wie houdt hem tegen? UNDERDOG OJOEKWOE wie helpt hem mee? |e wereldsympathie is er ook oorzaak van dat er veel gepraat wordt. Wereld leiders kunnen het zich niet veroorloven te gen die sympathie-gevoelets in te gaan. En dus heeft Amerika's nieuwe president Nixon, een professor in het staatsrecht benoemd tot speciale coördinator voor .de hulp aan de burgerlijke slachtoffers van het Nigeria- Biafra-conflict. Maar de laatste van de vijf richtlijnen die deze Clarence C. Ferguson jr. van zijn president heeft meegekregen luidt: „De Verenigde Staten achten zich bereid en in staat om een scherp onderscheid te maken tussen het ten uitvoer brengen van morele verplichtingen om de menselijke nood te le nigen en het betrokken geraken bij de poli tieke geschillen van anderen." In eigen (nog al bittere) woorden omgezet: het is niet onze zaak of jullie elkaar al dan niet afslachten zoek dat zelf maar uit; wij zullen dan zo goed mogelijk voor de slachtoffers zorgen! Een andere leider: Harold Wilson, premier van het Britse rijk. Deze week is hij naar Nigeria gereisd om met leider Gowon te praten en later zal hij doorgaan naar Addis- Abeba om met keizer Haile Selassie te pra ten maar vóór hij op reis ging was er al in het Britse Lagerhuis gepraat. Daar werd besloten de politiek van wapenleveranties aan generaal Gowon voort te zetten. Inder daad, de helft van de leden onthield zich van stemming en 62 leden stemden tegen heel mooi maar het resultaat is dat alles gewoon doorgaat. Wat mister Wilson in deze week ook zal zeggen of zal doen: de slachting gaat door. Tot er geen Biafra meer zal zijn. En geen Biafranen meer Neen, daar kan dit stuk pagina niets aan veranderen we weten het. Maar is het niet plicht op een pagina als deze soms ook het hopeloze naar voren te brengen? T~)it is het verhaal dat de Ierse rooms-ka- tholieke priester Raymond F. Maher, werkzaam in Biafra, deed toekomen aan Joint Church Aid, de hulpverleningsorganisa tie voor Biafra van de gezamenlijke kerken en waarvan Joint Churcn Nederland een on derdeel is. Raymond F. Maher voegde aan zijn verklaring toe: „Ik ben bereid om ver dere getuigenis af te leggen tegenover ieder tribunaal of iedere groep van internationale MMlllllliilllliiJMMniliiw waarnemers in de hoop dat deze massamoord op burgerbevolkingen zal ophouden". Onder weglating van enkele al te gruwelij ke details geven we zijn verhaal hier weer. „Even na elf uur 's ochtends zo begint hij werd het tweedaagse bestand dat door La gos was afgekondigd ter viering van een Is lamitisch feest, gebroken door een straalja ger die enige malen boven de zeer druk be zochte markt van Ozu Abam bommen af wierp en met boordkanonnen schoot. Vanuit een huis op een heuvel, ongeveer tien kilome ter verder, zag ik dit en uit de richting van de rookwolken wist ik dat het Ozu Abam moest zijn, een verzorgingscentrum voor een dichtbevolkt landbouwgebied dat ook vele tienduizenden vluchtelingen herbergt. De markt die iedere vier dagen gehouden wordt, trekt grote toeloop van kooplieden en markt vrouwen uit een kring met een straal van ca. 25 kilometer. Er zijn noch soldaten noch mi litaire installaties van enigerlei aard in de buurt. Ik pakte onmiddellijk de benodigdheden voor de laatste sacramenten bijeen en reed met de auto zo smel mogelijk naar de markt ik schat dat ik er twintig minuten na de raid aankwam. Het was een onstedlend to neel. Het gebied van de markt was volkomen vernield, met inbegrip van de huizen en ge bouwen rondom waaronder het postkantoor, de kraamkliniek, het gebouw van de gezond heidsdienst, het distributiekantoor, mijn ei gen St Paul's kerk en het eenkamer-gebouw tje waarin ik verblijf als ik dit deel van mijn parochie bezoek. Op praktisch iedere vierkan te meter van het marktterrein lagen doden en gewonden. Hier en daar waren brandjes ontstaan en ik zag ook verscheidene lichamen branden. Die zich nog konden verplaat sen strompelden naar veiliger oorden, ver doofd en bloedend. Rondziende telde ik rond om mij meer dan 35 doden en ik gaf het sacrament aan ongeveer 25 mensen die na genoeg dood waren. En overal honderden door de luchtdruk afgerukte ledematen. Ik voelde me dizzy en kon wel overgeven... Van al de lichamen die ik zag waren er vier of vijf van mannen, alle andere waren van vrouwen en kinderen. Ik bezocht niet alle delen van het getroffen gebied: ik gaf een al- KTFTN-HOTJANDS VOETBALMYSTERIE JAAP VAN PRAAG in de val gelopen Wie mocht denken dat al die schok kende gebeurtenissen van de afgelopen week rond onze nationale voetbalhelden (neé, niet de prutsers die woensdag met 4-0 van Luxemburg wonnen Ajax na tuurlijk!) zo maar een toevallige samen loop van omstandigheden vormden, ver gist zich. Hier, lezers, was sprake van een weldoordacht komplot: vijanden van onze minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk hebben onze voet baleer misbruikt in een poging om Hare Excellentie ten val te brengen en Ajax door het slijk te sleuren. We zijn er trots op dat wij u dat kunnen onthullen! De- feiten, door onze speurzin op een rij ge zet, zien er als volgt uit: Op vrijdag 21 maart tussen 12 en 2 uur kwam Ajax-voorzitter Jaap van Praag met de vertegenwoordigers van Spartak Trnava overeen om de twee wedstrijden om de Europa-cup voor landskampioenen te spelen op zondagavond 13 april en op donder dag 24 april des middags om vier uur. Het bericht was nog maar enke le uren oud, toen de Nederlandse werkgevers in het geweer kwamen en wij, de mensen die alleen maar graag willen kijken, dreigen van al deze intriges de dupe te worden en via hun geheime verbindingsman nen binnen de KNVB deze bond on der druk te zetten om hun toestem ming voor een eventuele tv-uitzen- ding op die donderdagmiddag te wei geren. Van de andere kant rukten de vakbonden op en lieten bij mondt van hun sterke man Kloos weten, dat zij zich niet wensten te lat enringel oren, dat z(j er toch tenminste ook in gekend wensten te worden en dat we in Nederland toch al zo weinig vrij hebben. Waarop de KNVB een heel listige pass gaf: men speelde het balletje door naar minister Klompé zij heeft de sport én de televisie- zaken mder haar beheer, dus zij moest het beslissende woord maar spreken. En dat was dan aanval nummer één. Maar de complotteurs hadden nog meer pijlen op hun boog. Bovenge noemde Jaap van Praag had zich met een kluitje in het riet laten stu ren toen het over de verdeling van de plaatskaartjes ging. Thuis geko men, ervoer hij tot zijn ontzetting, dat de KRO hem te vlug af geweest was: deze omroepvereniging had de kaartjes in de wacht gesleept en ad verteerde fiks haar voornemen om er haar kakkers en luisteraars gelukkig mee te maken. Nu is een omroep^ vereniging geen reisbureau ze is bedoeld om programma's voor radio en televisie te maken em mag ten be hoeve van haar sympathisanten een programmablad uitgeven, mits dat programmablad niet het karakter heeft van een familieblad. Juist dal had minister Klompé de week daar voor nog eens nadrukkelijk gezegd. En nu gaat uitgerekend die KRO. 's ministers eigen geestverwante om roep, nog veel verder de perken van haar verenigingsbedoelingen te bui len door voor reisbureau voor Ajax- fans te spelen. Ziet u dat dit een nog veel gevaarlijker aanval was op onze minister? Gaat u nu deze feiten eens combineren en deduceren beseft u dan in welk een moeilijk parket onze dr. Marga Klompé is verzeild geraakt? Want een De Block mag dan wat moeilijkheden heb ben met de prijzen en een Roolvink met de bouwvakkers en de buschauffeurs, hel is allemaal maar kinderspel als men er de moeilijkheden naast legt die de com plotteurs voor haar hebben opgestapeld. Laat ze de televisiewedstrijd doorgaan dan zullen de economen haar de rekening presenteren: de wegens productieverlies voor onze nationale economie gederfde miljoenen. Zegt ze nee, dan krijgt ze de vakbonden tegen, wam wie kan hun het recht ontzeggen voor mondige mensen te worden aangezien? Laat ze het reisbu- meer mogen organiseren en dait zou reau-spelletje van de KRO doorgaan, dan MARGA KLOMPE op haar gemunt springen de Televizierianen op de ket ting en verbiedt ze het de KRO dan zou die voortaan ook geen reizen naar Rome toeh ook wat zijn! Maar nu wie zijn die complotteurs? Wie heeft Jaap van Praag ingefluisterd dat hij nu uitgerekend die twee moeilijke data moest kiezen? Wie heeft de KRO die kaartjes toegespeeld en wie heeft zo veel invloed op Dubeck en zijn medere geerders dat zij via hun officiële reis bureau dat KRO-kaartenspel hebben meegespeeld? En als hun macht zover reikt, dat zij én de kapitalisten én de communisten naar hun hand kunnen zet ten, wat hebben we dan nog meer te wachten? Weet u het niet? De oplossing is zo eenvouuig u hoeft alleen maar naar de stand van de competitie te kij ken. Wie s»taat er bovenaan? Juist. Wie heeft er alle belang bij troebel Ajax- water om daaruit de kampioenstitel te kunnen vissen? Juist! Wie werd er tel-' kens kampioen toen minister Klompé nog geen minister van C.R.M. was? Hebt u het nu in de gaten? Ja, we zijn er trots op dat we dat komplot ontmas kerd hebben! En namen hebben we niet genoemd gemene absolutie voor de stervenden en laad de een paar van de ernstig gewonden in mijn auto o ermee naar het Queen Elizabeth hospi tal in Umuahia te racen. Ik ging naar het kan toor van de buitenlandse pers en samen met Father Bernard Murphy reed ik een groep journalisten naar 't getroffen gebied. We tel den 5 kraters van ca. anderhalve meter diep in 'n klein gebied van zowat veertig bij vijftig meter in het hart van de openiluchtmarkt, be nevens een aantal kleinere gaten blijkbaar veroorzaakt door boordgeschut. Er bleken veel meer getroffenen te zijn dan ik eerst had gedacht: waarschijnlijk meer dan 200 doden terwijl velen al door familie of door toegeschoten Zweeds Rode Kruis personeel waren weggebracht. Later hoorde ik van een Biafraanse dokter dat er ook nog vele doden en gewonden waren in de huizen en in de vel den nabij de markt. Van wat ik persoonlijk gezien heb kom ik nu ik schrijf dit één dag nadat het is gebeurd tot de zeker niet over dreven schatting van minstens 300 doden en nog zeer vele zwaargewonden!" Aldus Father Maher. Inderdaad, hij had wiet overdreven. Later is vastgesteld dat op deze 26e februari 509 personen het leven verloren hadden. Dit cij fer is officieel: tot de mensen die door Fa ther Maher naar de plaats des onheils wer den gebracht behoorden de Engelse journa list Winston Churchill jr., de Amerikaanse senator Goodell en het Amerikaanse congres lid Diggs. Ze hebben zich met eigen ogen van de waarheid overtuigd ze wisten toen ook met zekerheid dat de Nigeriaanse lucht machtcommandant Shitty Alao loog toen hij verklaarde dat zijn vliegtuigen nooit concen traties van burgers hadden beschoten of dat ooit zouden doen! Zo liggen nu de papieren: Shittu Alao liegt (in opdracht van sterke man Gowon), de hele wereld weet dat hij liegt en toch is niemand in staat er iets tegen te doen. Om dat iedereen het afschuift op de ander. Pre sident Nixon mag dan de hulpverlening wat krachtiger willen aanpakken dan zijn voor ganger, hij wacht zich er wel voor de Nigerianen op de vingers te tikken of be ëindiging van 't conflict af te dwingen. Want wat er dan in Moskou en in alle andere communistische hoofdsteden over hem gezegd zou worden zou niet vriendelijk zijn! Stel je voor dat Amèrika zich na Vietnam nu ook nog ging mengen in de „binnenlandse aangelegenheden" van een Afrikaans land! En Moskou zelf? Het communisme heeft er alleen maar belang bij dat er in de wereld onrust en onvrede heerst langs die weg immers heeft Marx het communisme zien uitgroeien tot een wereldomvattende ideologie en een wereldbeheersende macht! Van de machthebbers in het Kremlin is alleen maar tegenspel te verwachten tegen ieder die pro beert deze strijd te beëindigen. Wat van premier Wilson te verwachten is is deze week duidelijk geworden toen hem bij zijn vertrek naar Lagos werd gevraagd of 't ook in zijn bedoeling lag met Biafraan se leiders te praten. De heer Wilson antwoord de dat dit afhing van wat de heer Gowon daarover zou zeggen, „want uiteindelijk is hij het wettige hoofd van de regering". En op de vraag of hij een bemiddelingspoging wil de ondernemen vertelde hij dat hij met kei zer Haile Selassie ging praten, „want dit is niet onze zaak, maar een Afrikaanse zaak". En de kleine landen dan kunnen die niet iets bereiken? Het mag gezegd worden dat onze minister van Buitenlandse Zaken zich actief heeft betoond. In antwoord op een interpellatie van het Tweede-Kamerlid P. Dankert, vertelde hij deze week dat zijn „plan-Luns" een goede kans van slagen heeft meer kon hij niet zeggen want het over leg vergde nog geheimhouding. Maar... ook dat plan-Luns gaat alleen maar over hulp aan slachtoffers over het kernprobleem zelf gaf de minister geen ander antwoord dan premier Wilson: het politieke probleem van de burgeroorlog kan niet door het Wes ten worden opgelost. Zeiden we teveel toen we hierboven stel den dat slechts een wonder Biafra nog kan redden? Hier is sprake van een vrij simpel conflict, een soort broedermoord waaraan de Veiligheidsraad van de Ver. Naties zonder al te veel moeite een einde zou kunnen maken. Als ...die Veiligheidsraad niet vastge knoopt zat in het onontwarbare kluwen van de wereld-blokken-evenwicht-politiek, waar aan wij dan (misschien) wel vrede te dan ken hebben, maar waaraan enkele miljoenen mensen in een ander werelddeel doodbloeden. Waarbij wij machteloos moeten toezien! En toch... hoopt men nog in Biafra. Hoopt men dat de doden van Ozu Abam niet hele maal voor niets gevallen zijn. Hoopt men dat het wereldgeweten op het laatste nipper tje nog zal reageren en de grote mogendhe den zal dwingen in te grijpen. Hoopt men dat deze generatie niet nogmaals daadloos zal toezien hoe zes miljoen mensen worden om gebracht ter wille van een waan. Een ge rechtvaardigde hoop ook een realistische? Neen, dit stuk pagina heeft naar ons ge voelen geen enkele zin. Maar we zijn blij dat we het geschreven hebben! S

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 16