Oom en neef uit
Amerongen
stalen brandkast
Arrestatie na veel
opvallende uitgaven
Swift 2
titel in
greep de
afd. 3P6
JEUGDTOERNOOI
VOORTGEZET MET
WATERPOLODUELS
ONDERDUIKEN HAD NIET
ALTIJD 'N GOED
Bezetter joeg ook de
Veenendaalse joden
de stuipen op het lijf
„Sta of ik
schiet"
klonk het
plotseling
Voetganger
gewond bij
oversteken
Veiling Resteren
BART K. HOORDE
9 MAANDEN EISEN
Ede
Belt u dan even a.u.b.
Chr. Oratorium-
vereniging geeft
uitvoering
Gehandicapten
en op
H uishoudbeurs
voorlichting
Tafeltenniscompetitie
in de Gelderse Vallei
Beslissing
Aantal werklozen
gedaald
in Gelderland
Gei>aar
Uit de oude doos
door
Rik Valkenburg
Begraven
BURGERLIJKE STAND
Les
INITIATIEF VAN U.V.V.
UITSLAGEN
DONDERDAG 10 APRIL
AMERONGEN Negen maanden met aftrek eiste de officier van justitie bij
de Utrechtse rechtbank, mr. G. W. von Meyenfeldt, tegen de 33-jarige Bart K.
uit Amerongen, die op zondagavond 2 februari van dit jaar samen met zijn
achttienjarige neef, de eveneens uit Amerongen afkomstige Gijsbert G., in
Langbroek uit een boerderij een brandkast stal, waarin zich onder meer brief
jes van duizend, honderd, vijfentwintig en tien bevonden, alsmede portefeuil
les, spaarbankboekjes, enz. Tegen de neef vroeg de officier veertien weken
met aftrek, waarvan negen voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar.
Gijsbert was op 18 maart al in vrijheid gesteld omdat het de eerste maal was,
dat hij zich schuldig maakte aan een dergelijk ernstig feit, memoreerde de of
ficier.
Ten aanzien van Bart K. lagen de
zaken heel anders. Deze kon al bogen
op een respectabel strafblad. „Het is
ale een hele waslijst", merkte de pre
sident van de rechtbank, mr. D. van
Zeben, op. „Zo lang is het nog niet",
meende Bart, maar de president kon
toch veel gevallen opsommen: in 1952
diefstal, in 1961 en 1962 eveneens dief
stallen, in 1964 acht maanden gevange
nisstraf wegens bedreiging en mishan
deling en in 1967 negen maanden we
gens diefstal. Voorts nog een grote se
rie verkeersovertredingen.
Enige jaren geleden werd hij zeer
ernstig gewond bij een auto-ongeluk;
dat was toen hij naar Amsterdam was
geweest, waar hij geld, afkomstig van
een inbraak, erdoor had gejaagd. „We
hadden gehoopt", aldus de president
„dat we u nooit meer zouden terugzien,
maar het is toch weer mis geweest. U
hebt allerlei moeilijkheden in uw leven
gehad; de drank heeft ook een heel
zware rol gespeeld. Het zou, geloof ik,
beter, voor u zijn, als u na het uitzit
ten van de straf maar niet meer in
Amerongen terugkomt; daar ligt te
veel verdriet van u".
Contact met de reclassering was al
tijd zeer miniem geweest. Wel had
Bart ingezien dat hij van die drank af
moest komen. Nog twee weken voor
zijn laatste delict had hij zich tot zijn
huisarts gewend om te vragen of die
hem 'n kuur zou kunnen voorschrijven.
Maar blijkbaar was dat toch te laat ge
weest.
Op zondagmorgen 2 februari bespra
ken oom en neef onder het genot van
*n pisje hun financiële problemen. Uit-
Geboren: Aleida H., d.v. A. W. de
Vreeden en A. H. R. H. M. Wolfs; Jan C.
z. v. G. v. Donselaar en C. P. vd Kieft;
Catharina, d.v. M. Bijl en N. K. Jon
ker; Cornelia E., d.v. B. J. Wiegeraad
en E Griffioen; Gerardus A., z.v. G. de
Geit en G. A. van Ark; Elbertus, z.v.
W. van Peursem en E. W .Veldjesgraaf;
Matheus A. J., z.v. J. Salakory en F. E.
Pattinasarany; Robert J., z.v. J. F. Mos
terd en A. H. C. Moolenaar; Geertrui-
da H., d.v. R. Hulstein en H. D .Veld
huizen; Anthonius Ph., z.v. Ph. A. van
Wijk en C .M. Louwerse; Brenda, d.v.
H. Schreuder en W. de Bruijn; Hendri-
ka F., d.v. B. de Groot en C. G. ten
Ham; Annemarieke, d.v. D .Haalboom
en A. van Dijk; Johannes A., z.v. G.
J. Pont en G. H. Snijder; Ilko W. H.
M., z.v. G. Merkies en E .G. M. Lo
de wijks; Dirk, z.v. J. van Veldhuizen
en W. van den Top; Yolande E. d.v.
P. J. Wesseling en C. J. van Anholt;
Johannes G. R., z.v J. M. H. Scheer
der en M. J. Klopman; Marianne, d.v.
J. van de Kaa en J. A. Smit; Jeanet-
te G., d.v. M. Zandsteeg en J. van
Grootneest; Antonie P., zoon van
P'. van der Schans en S. J. van
Dijk; Jan, z.v G. J. Scheffer en A.
M. van den Brenk; Gijsbert D., z.v.
D. J. Scheffer en A. M. van den Brenk;
Gerrit, z.v. G. Randwijk en G. Jansen;
Jacob, z.v. W. J. van Holland en E. van
Hunen; Margarethe J., d.v. J. J. Ronk
en G. Roke; Everdina A., d.v. H. A. van
Roekei en G. P .Weigraven; Hermanus
A. G. J., z.v. J. J. Tempel en W. G.
Neijenhuis; Gerard, z.v. P. van Schot
horst en H. Gerritsen; Cornelia J. H.,
d.v. J. H. Bos en C H. de Koning;
Johannes A. F., z.v. R. F. Mellenbergh
en A. A. B. Alberts; Gerrit, z.v. H. van
Hunen en A. J. H. van Roekei; Johan
na B., d.v. M. Bogers en G. B. M .Ver
sluis; Wijnanda J., d.v. A. Schreuder en
L. T. Kruithof; Lambertus, z.v. W. van
Harten en H. Oorlog.
óOndertrouwd: Hans van Bunnik en
Annigje van Asselt; Antonie Gerritz en
Hendrika Josten; Willem J. Top en Al-
barta van de Lagemaat; Roetert van de
Pol en Maartje M. Chaudron; Andries J.
W. Hentzepeter en Maria G. Adriaans;
Hendrikus v. Holland en Maria Schnei
der; Bauke H. van Zwol en Teunisje
Blanken; Bastiaan Hartman en Maria
van Steenbergen; Jannis A. Groene veld
en Gijsbert je Boon; Bernard R. Dirk-
sen en Sophia A. Pol; Jacobus J. de
Nooij en Irmgard M .Sturm ;Robertus
G. J. Kreijns en Anna M .P. Ankone;
Willem S. L. Bouwman en Anna M .G.
S. van Bunge; Dirk van den Berg en
Francina de Kruijf; Cornelis Laban en
Aleida C. L. M .van Loon; Jacob Glas
tra en Marja H. vanSchuppen.
Getrouwd: H. Nap en M. Verbeek;
E. W. van Yr nburg en J. joosten;
C. H. L. Ouwejan en M. Aafjes; A. H.
J. Janssen en V. C. E. Christoffel; J. C.
Riemens en G. A. Leurdijk; T. J. Pater
en G. F. van den Top; F. J. F. Eg-
ging en P. H. de Jager; A. Hoekstra en
B. Heidema; G. van Beek en D. J. van
Eden; H. E. A. Verhoef en J. van Eden;
J. A. Leeuwenburg en W. Hekkers; R.
Schootstra en M. H. Tulp.
Overleden: Jan Ruitenburg, 92 jr.; Jo
hannes M. van den Heuvel, 56 jr.;
Maartje de Kloet, e/v A. Schut, 80 jr.;
Hendrik Vliem, 83 jr.; Ferdinand B. J.
Lit, 65 jr.; Huibert Methorst, 72 jr.;
Hendrik Brnadsma, 50 jr.; Jan Scheffer,
1 dag; Cornelis ten Hengel, 88 jr.; Adri-
anus J. Langhorst, 64 jr.
eindelijk ontdekten zij in Langebroek
een boerderij, waarvan de bewoners
afwezig waren. De boerderij werd be
woond door de weduwe Van Donselaar
en haar kinderen; zij waren die avond
op bezoek in Driebergen. Bij hun thuis
komst ontdekten zij dat er inbrekers
aan de gang waren geweest. Een zij
deur van de Hvoning stond nog open; uit
de woonkamer was de brandkast ver
dwenen.
De politie kwam al spoedig op het
spoor van Bart K., omdat hij kort daar
na zulke opvallende verteringen maak
te. Aanvankelijk ontkende hij, maar al
gauw vielen hij en zijn neef Gijsbert
door de mand. Zij vertelden, dat Bart
met zijn elleboog een ruitje had stuk
geduwd. Bart klom naar binnen en
maakte een deur open. Samen vonden
zij de brandkast, die met de nodige
moeite het was een bijzonder zwaar
geval uit het raam werd gegooid en
nadien meegenomen. Het kostte K. an
derhalf uur om de brandkast open te
krijgen. Oom haalde alles er uit en
gaf vast een „voorschot" van f 245,-
aan zijn neef, die de volgende dag nog
eens een briefje van honderd kreeg.
Een bankje van duizend moest nog wor
den gewisseld. De rest van het geld
verdween als sneeuw voor de zon, om
dat Bart er o.m. een paar tweedehands
auto's voor kocht.
Oom en neef gaven vlot alles toe. Ook
neef bleek flink aan de drank te zijn.
Zelf zei hij ervan: „Nee, ik was er
niet aan verslaafd, het was alleen maar
een gewoonte. Ik heb nu mijn les wel
geleerd; ik kan wel van de drank af
blijven".
De officier sprak van een ernstig feit:
diefstal onder de verzwarende omstan
digheid van braak, gepleegd door twee
personen. De strafmaat moest heel ver
schillend zijn, omdat neef praktisch
voor de eerste maal terecht stond. „Hij
heeft te weinig weerstand geboden aan
zijn oom; wel heeft hij niets willen
verbloemen en zijn aandeel geheel op
zich genomen. Bart K. is een man, die
wel kwaliteiten heeft, maar ook slechte
neigingen. Met pijn in mijn hart moet
ik toch een flinke straf tegen hem vra
gen".
Nadat de beide raadsleden clementie
hadden bepleit met name mr. Van
Breugelen, vond voor K. de straf te
lang besloot de rechtbank 22 april
uitspraak te doen.
KESTEREN De prijzen van de aan
gevoerde produkten bij de veiling te
Kesteren waren als volgt:
Goudreinette: I 65-75: 103-105; I 75-
85: 123; I 85-95: 117. Golden Delicious:
II 60-65: 20-32; II 65-70: 33-50; II 70-75:
41-53; II 75-80: 46-56; II 80-85: 50-54.
Lombartscalville: I 65-70: 55; I 70-75:
63; I 75-80: 70; I 80-90: 59; II 60-65:
31-43; II 65-75: 42-55; II 75-85: 48-56.
Jonathan: II 60-65: 27-34; II 65-70: 37-
40; II 70-80: 44-48. Winston: II 60-65:
45; II 65-70: 62; II 70-80: 78. Conferen
ce: 1. 55-60: 34-52; I 60-70: 56-62; II
55-60 38; II 60-70: 48. Brederodes: I
60-70: 42-43; I 70-80: 45-49.
Kasaardbeien: EI 200-260 per doosje
a 200 gram; I 170-180 per doosje k 200
gram. Blanke doordraai: f 12 per 100
kg; Rode doordraai f 10 per 100 kg.
Prijzen genoteerd in centen per kg, ten
zij anders is vermeld.
ADVERTENTIE
voor Veenendaal
17.30 uur 10550
v".30uü; 11079
's Zaterd. v. 16.30-17.30 u.
Voor Rhenen 3328
Nwe Veenendaalseweg 159
VEENENDAAL De Christelijke
Oratoriumvereniging in Veenendaal zal
woensdag 14 mei a.s. een uitvoering ge
ven van het oratorium „Elias" van Felix
Mendelssohn-Bartholdy. Hieraan zullen
meewerken: Annette de la Bije (so
praan), Elisabeth Cooymans (alt), Willy
van Hese (tenor), Henk Smit (bas), de
Christelijke Oratorium vereniging Vee
nendaal en het Utrechts-Symfonie Or
kest. De algehele leiding is in handen
van Gijsbert van Zanten. De uitvoering
zal in het verenigingsgebouw aan de
Eikenlaan te Veenendaal plaats heb
ben en om 19.45 uur beginnen.
VEENENDAAL De Unie van
Vrouwelijke Vrijwilligers in Veenen
daal heeft een nieuw initiatief geno
men, waarmee wordt beoogd gehandi
capten voorlichting te verschaffen over
de wijze waarop zij zich het leven kun
nen veraangenamen.
Vrijdagmorgen gaat een groep van
eenentwintig lichamelijk gehandicapte
huisvrouwen, onder wie veel reuma-
patiënten, op weg naar de Huishoud
beurs in Amsterdam. Daar is een stand
ingericht door de Stichting Voorlichting
Lichamelijk Gehandicapten, de Neder
landse Vereniging voor Reumabestrij
ding en de Vereniging Anti Reuma. De
stand toont een aantal aangepaste ge
bruiksvoorwerpen, die een groot deel
van de moeilijkheden die de dames in
hun huishouden ondervinden, kunnen
wegnemen of nivelleren.
De Unie van Vrouwelijke Vrijwilli
gers heeft door contacten met onder
andere artsen, tehuizen, en bureaus de
groep deelnemers aan de „voorlich
tingsdag" kunnen samenstellen. De da
mes zullen met een ambulance en een
aantal personenauto's naar de beurs
worden gebracht, vergezeld van helpers
en helpsters.
VEENENDAAL Een voetganger,
de heer H. G. uit Veenendaal, raakte
gistermiddag in de Slot. de Bruïne-
straat gewond toen hij door een brom
fiets, bestuurd door de heer J. G. F. K.
eveneens uit Veenendaal, werd aange
reden. G. stak plotseling de weg over,
waardoor de bromfietser geen kans
zag hem te ontwijken. De voetganger
moest met inwendige verwondingen in
het Julianaziekenhuis voor onderzoek
worden opgenomen.
VEENENDAAL De strUd in de af
deling 3P6 van de tafeltenniscompetitie
in de Gelderse Vallei is gestreden. Daar
RTTV 5 zich voor de strijd om het kam
pioenschap had teruggetrokken, werd
op neurtaal terrein de beslissingswed
strijd gespeeld tussen Swift 2 en STV-
Climax 4, waarin Swift zegevierde en
kampioen werd van deze afdeling.
Swift 2 begon uitstekend doordat v.
Raay met 21/12-21/15 van v. Hall won.
De aanval van v. Hall faalde volkomen
en v. Raay had met zijn verdedigen
de tactiek geen enkele moeite met hem.
De tweede wedstrijd ging tussen Keen
(Swift 2) en H. v. Manen. De eerste
game was voor Keen met 21-11. In de
tweede game keek Van Manen weer
snel tegen een achterstand aan, doch
hij kwam voortreffelijk terug. Bij 17/17
was er nog van alles mogelijk, maar
de game ging uiteindelijk met 21/19
naar Keen zodat Swift met 2-0 voor
kwam. J. v. d. Brink (STV-Climax)
kwam vervolgens tegen de linkshandi
ge v. d. Werfhorst. Hoewel de eerste
game voor v. d. Brink was met 21-16
gingen de volgende naar v. d. Werfhorst
met 21/17-21/18 en Swift 2 leidde met
3-0. Daar er geen dubbelspel aan te
pas kwam ging de vierde partij tussen
Keen en van Hall. De STV-Climaxspe-
ler eiste de eerste game voor zich op
met 21/18. De tweede game verzuim
de hij om door te gaan en verloor met
21/15. In de 3e en beslissende game
was v. Hall nergens meer en verloor
met 21-8, zodat STV-Climax tegen een
hopeloze 4-0 achterstand aankeek.
De volgende partij tussen v. Raay
(Swift) en J. v. d. Brink (STV-Climax)
kon de beslissing brengen. Dit werd
een echte schuifpartij waarin geen van
beide partijen wilde aanvallen. De eer
ste game werd met 21-13 in het voor-
VEENENDAAL Gistermorgen is in het Yeenendaalse Yalleibad het grote
zwem- en waterpolotoernooi voor de jeugd van de lagere scholen voortgezet
met een grote serie waterpoloduels.
Twintig matches stonden er op het programma en deze ontmoetingen werden
uiteraard weer druk bezocht door de supporters van de deelnemende scholen.
De zeventallen van de Wilhelminaschool en de CNS 2 behaalden in deze wed
strijdenseries het hoogste aantal punten en zij komen morgen na de zwem-
finales dan ook uit in de hoofdfinale van een serie van zeven, die de eind
klassering moeten bepalen.
Er werden gisteren geen zwemwedstrij
den gehouden. De gehele morgen was
gereserveerd voor de waterpolo wedstrij
den, waarin wederom fraai spel werd
vertoond door enkele teams. Voor een
geweldige sfeer zorgden de supporter-
jes van de verschillende scholen.
De dr. Heksterschool leed in de eerste
ontmoeting een nederlaag tegen de Re-
hobothschool, waarna de Patrimonium-
school met 1-0 zegevierde over de Ju
liana van Stolbergschool.
De verdere uitslagen waren:
CNS 2Rijk van Gaasbeek 3-0; Salva-
tor-Beatrixschool 0-2; CNS 3-Calvijn-
school 1-1; Wilhelminaschool-CNS 1 2-1
CNS 3-CNS 1 0-1; CNS 2-Salvator 2-0;
Rehoboth-JuL v. Stolberg 0-1; dr. Hek
ster-Patrimonium 0-5; Calvijn school-
Wilhelminaschool 1-4; Kon. Juliana-
Groen van Prinsterer 6-0; Rehoboth-
Rijk van Gaasbeek 0-2; dr. Hekster-
Beatrixschool 0-2; CNS 3-Wilhelmina-
school 0-5; CNS 2-Groen van Prinsterer
2-0; Jul. van Stolberg-Rijk van Gaas
beek 0-0; Patrimonium-Beatrixschool
3-0; Calvijnschool-CNS 1 0-2; Kon. Ju-
liana-Salvatorschool 2-1.
De finales van de zwemwedstrijden
worden vandaag gehouden. Aan het
eind van deze eindstrijd zullen de prij
zen worden uitgereikt door de voorzit
ter van de Veenendaalse zwemclub, de
heer R. Sipkema. VZC heeft namelijk
de rpijzen beschikbaar gesteld in dit
unieke jeugdtoernooi.
Na dit onderdeel beginnen de finales
in de waterpolosector.
deel van J. v.d. Brink beslist, maar de
tweede game ging gelijk op. J. v.d.
Brink vêrzuimde bij de stand 20-19 door
te druipken, door een gemakkelijke bal
in het "het te deponeren waardoor de
stand gelijk kwam. In de verlenging
gebeurde dit 2x bij v. Raay, zodat
STV-Climax de eer had gered. (24-20).
In de zesde partij, die ging tussen v.d.
Werfhorst en M. v. Manen, ging de eer
ste game door goed aanvallend spel
van de linkshandige v.d. Werfhorst
naar Swift met 21-16. De tweede game
was voor v. Manen daar v.d. Werfhorst
op de kritieke ogenblikken faalde en
met 21-15 verloor. De laatste en beslis
sende game ging toch naar v.d. Werf
horst met 21-18, zodat Swift 2 door een
51-zege kampioen werd in 3 P6 en
STV-Climax 4 zich een weg door de
promotieklasse zal moeten banen om
volgend jaar in de 2e klasse uit te kun
nen komen.
Toch zal dit team meer vechtlust moe
ten tonen dan in het duel tegen Swift 2,
daar de promotie anders nauwelijks
haalbaar is.
ARNHEM In de provincie Gelder
land begint zich een toenemende vraag
naar arbeidskrachten af te tekenen, zo
wel geschoold als ongeschoold per
soneel. Bij de overgang van winter-
naar zomerseizoen is het aantal werk
lozen fors gedaald: veertienhonderd
mannen zijn door de arbeidsbureaus
aan werk geholpen. De verwachting is
dat de scherpe daling zich in de komen
de weken nog zal voortzetten. Eind
maart was Gelderland met 1,9 pet. al
ver onder het landelijk gemiddelde van
2,2. Tegenover de nu nog resterende
6200 werklozen staat een vraag van
ruim 5100. Vooral in de baksteenindus
trie is er sprake van een enorm tekort.
Op 1 april zochten twintig steenfa
brieksarbeiders werk, terwijl er 240
werden gevraagd. Ook in de metaalin
dustrie is de vraag naar uiteenlopende
vaklieden groot. De bouwvak zoekt o.m.
nog veel timmerlieden en verwarmings
monteurs. Ook de vraag naar niet ge
schoolden is groot.
Door de stijgende conjunctuur neemt
ook de vraag naar buitenlandse ar
beidskrachten toe. Het aantal gastar
beiders in Gelderland steeg met 200 tot
39.00 Het leeuwendeel van hen wordt
gevormd door Turken. De mensensmok
kel, die nog maar betrekkelijk kort op
gang is, is zelfs al merkbaar in de cij
fers. Dat het met de werkloosheid in
Gelderland nog zo'n nijpende zaak niet
is blijkt wel uit het feit dat meer dan
de helft van de bij de arbeidsbureaus
ingeschrevenen korter dan drie maan
den zonder werk zat. Een kwart van de
werklozen is ouder dan 50 jaar, ruim
een derde behoort tot de categorie be
perkt geschikten.
De daling van het aantal werkzoeken
den was het sterkst in Nijmegen, dat
overigens met 3,1 pet. nog steeds on
gunstig afsteekt. Harderwijk, Arnhem,
Tiel, Doetinchem en Zaltbommel deel
den in de sterke afname.
Grote vraag deed zich voor in Har
derwijk, Heerde, Apeldoorn, Arnhem
en De Steeg. Hoger dan het provinciaal
gemiddelde reiken nog steeds behalve
Nijmegen Arnhem (2,9 pet); Doetin
chem (2,7); Terborg (2,4); Eibergen
(2,4) en Winterswijk (2). Harderwijk
zakte tot het gunstigste rayon in Gel
derland met 0,6. Barneveld met 0,8. De
Steeg en Ede met 1,1; Apeldoorn, Heer-
de, Zaltbommel en Culemborg (1,2) sta
ken eveneens gunstig af.
In 1851 werd in Yeenendaal door de toenmalige genieenschap der Joden
een eigen Synagoge gebouwd die aan ongeveer 40 mannen en 25 vrouwen
plaats bood. De inrichting was smaakvol en eenvoudig.
Yóór deze tijd beschikte men reeds over een eigen rabbijn. De jodenge-
meenschap bestond uit circa 35 families, maar de trek naar de grote ste
den, na 1870, veroorzaakte een grote afneming van dit getal.
Toen dan ook in 1940 de oorlog uitbrak woonden er nog slechts een stuk
of 7 Joodse families in Yeenendaal. In de oorlog werd de Synagoge door
de bezetter totaal leeggehaald en konden er uiteraard geen diensten in
plaatsvinden.
De Joden zelf werden afgevoerd
of doken onder. Ook in Veenendaal
kwam er zodoende toch nog weer
import van Joden. Verschillende
Veenendalers (uiteraard toch nog
te weinig) stelden zich beschikbaar
om aan Joden onderdak te verle
nen, hoewel er de doodstraf op
stond. Op deze wijze zijn levens
lange contacten gelegd. Het altijd
enigermate bestaande isolement
t.a.v. de Joden werd hierdoor
enigszins doorbroken. Dat niet alle
contacten tot vriendschapsbanden
leidden is begrijpelijk.
De ene relatie was sterk ver
schillend van de andere, zoals dat
op alle terreinen van de intercom-
municatie het geval is.
Ook de heer A. v. Leeuwen, hoofd-
fitter en machinist bij de waterlei
dingsmij. te Veenendaal, verleende
onderdak aan Joodse onderduikers.
Ze behoorden toe aan het gezin van
de familie Salomoson uit Den Haag.
De ouders waren gehuisvest in een
ander deel van Veenendaal. (Eén van
de zijstraten van de Patrimonium-
laan).
Van Leeuwen maakte de afspraak,
dat als er iets aan de knikker zou
komen, hij direct door zijn buren,
de familie J. Roelofsen, indien mo
gelijk, gewaarschuwd zou worden.
Deze afspraak was niet overbodig,
want de onderduikers, verloren,
naarmate de tijd verliep, de voor
zichtigheid wel eens uit het oog. Ui
teraard was het opgesloten zijn voor
de Joden een zware opgaaf, en de
één verwerkte dit beter dan de an
der. Ook moest niet vergeten worden
dat er mensen waren die graag tips
doorgaven aan de Duitse instanties,
dat er hier of daar Joden verborgen
werden gehouden.
Wat reeds geruime tijd gevreesd
werd, gebeurde tenslotte. Op een
kwade dag bellen er enkele recher
cheurs aan bij de fam. Van Leeuwen.
Het doel van hun komst is niet
aan twijfel onderhevig. Een nog
jeugdige Joodse jongen ziet het ge
vaar en probeert het vege lijf te
redden. Hij rent achterom het huis.
Bij de buren is mevrouw Roelofsen
achter het huis bezig. Daar moet hij
terecht zien te komen. Zij zal hem
wel verder helpen. Als hij met een
aanloop over het kolenhok heen kan,
is hij voorlopig gered. Zijn hart
bonst hem in zijn keel. Levensdrang
en doodsangst' geven hem vleug'él5V
Daar is het kolenhok. Daar ligt zijn
kans. Nog enkele ogenblikken.
„Sta of ik schiet!".klinkt het
plots achter hem. Even is het als
weigert zijn hart verder te kloppen.
Het bevel klinkt als het luiden van
de doodsklok. Als het geklep van 'n
bel boven één der gaskamers van
een concentratiekamp in Duitsland.
Het blijkt dat één der rechercheurs
hem gevolgd is. Een revolver is
snel getrokken. Ontgoocheld ge 3 ft
het Joodje zich over. Hij zou het
niet overleven!.
Mevrouw Roelofsen: „Ik zag dit
alles gebeuren en holde achter het
huis heen om bij kennissen in de
buurt (Meier, Dennenlaan) te bellen
naar Van Leeuwen. Het lukte. Ik
wist wel dat ik nogal wat risico nam,
maar je moest in die tijd wel eens
wat wagen. Toen ik terugkeerde,
merkte ik dat een rechercheur mij
scherp opnam. Het was duidelijk dat
hij mijn uitstapje niet vertrouwde.
Inmiddels waren er een stelletje
Duitsers het huis van Van Leeuwen
binnengekomen en vroegen mevrouw
Van Leeuwen waar haar man was.
„Naar zijn werk natuurlijk!"... gaf
buurvrouw tot bescheid. Terwijl ik
weer thuis kwam, liep die ene re
chercheur dreigepd op me toe en zei:
„U hebt Van Leeuwen gewaar
schuwd". Ik hield echter hard
nekkig vol, dat ik mijn dochtertje
was gaan zoeken. Ik sprak met zo
veel overtuigingskracht dat de man
er tenslotte toch intrapte, zodat ik
arrestatie kon voorkomen. Maar het
was op het nippertje"
De Duitsers bleven bij Van Leeu
wen rondhangen, wachtend op de
komst van de „heer des huizes".
Maar wie er ook kwam, van Leeu
wen niet. Mevrouw Van Leeuwen
ging onverstoorbaar de tafel dek
ken, afwachtend wat er zou gaan ge -
beuren. De kinderen kwamen wel
thuis uit school, maar vader bleef
weg. Uiteraard! Hij was vertrokken
naar een broer in Ermelo.
Tenslotte kozen de Duitsers eieren
voor hun geld en dropen onder het
uiten van talloze argumenten, af.
Men heeft er verder nooit meer iets
van en over gehoord, zodat na ver-
loop van tijd, de heer Van Leeuwen
doodgemoedereerd weer thuis kwam
en normaal in en uitging. De ge
arresteerde Joden zijn echter nim
mer teruggekeerd. Over hun lot be
hoeft geen onzekerheid te bestaan...
Enige tijd later overleed ook de
oude neer Salomoson, die onderdak
had in een woning in één der zij
straten van de Patrimoniumlaan.
Dit overlijden gaf ook weer de no
dige problemen. Waar moest de over
ledenen begraven worden6 De heer
Van Leeuwen nam dit karwei op
zich samen met nog iemand die zich
in de oorlogstijd veel aan de Joden
gelegen liet liggen.
Op een donkere avond liepen ze
het tuintje in en begonnen bij het
schaarse licht van een verduiste
ringslampje achter een struik een
vrij diep gat te graven, 't Was een
sinister werk waar men geen potte-
kijjeers bij kon gebruiken. En voor
al geen spionage-ogen. Men moest 1
dus steeds om zich heen kijken en
opletten. Vooraf hadden ze de oude
Salomoson gekist, een niet minder
macaber werk, vooral als men dat
niet gewoon is te doen.
De naargeestige bezigheid werd
tenslotte besloten door de kist voor
zichtig in het vers gedolven graf te
plaatsen en er letterlijk en figuurlijk
zand over te doen. Zo werd een mens
begraven...
Gelukkig kwam er een andere tijd.
Na de bevrijding kon deze nakome
ling van Abraham weer worden op
gegraven om meer eervol en op hu
maner wijze ter aarde besteld te
worden....
De heer A. van Leeuwen, een
van de Veenendalers die Joden hielp
onderduiken.
