En toch viel Dubcek niet tevergeefs
Goedlevende Deen wordt
naar EEG toegetrokken
PRINSES BEATRIX' BABY
VIERDE IN LIJN VAN
TROONOPVOLGING
Verkoop van halvarine
loopt al gesmeerd
Deltawerker""
van Miletic
ingestort
Europees Veiligheidssysteem
i.p.y. Navo en Warschaupact
Hengelsport
kan beroeps
collega niet
missen
HET KREMLIN WIL ZELF TEMPO EN REGIE BLIJVEN VERZORGEN
OUD-BISSCHOP
MGR. HUIBERS
OVERLEDEN
Wens van de P.P.R.:
Auto reed
flat binnen
NIEUW WAPEN TEGEN DIK WORDEN
Doodvonnissen
in Kongo
REGIE
MONDDOOD
VERWIJT
INVAL
VERGEEFS
GESCHIEDENIS
TE HOOG
Margarine
MAANDAG 21 APRIL 1969
Het Tijechostowaalue drama ein
digt langs dezelfde weg als waarlangs
het zich, in de late herfst van 1967
begon te voltrekken. Het begin was
bijna geruisloos het einde is dat
evenzeer.
Wanneer wfj het drama van begin
tot einde volgen (als het einde ten
minste werkelijk al is bereikt; dat
staat volstrekt nog niet vast) is het als
sien wij een grote boog, die begint met
de val van de stalinistische leider No-
votny, vervolgens een paar duidelijke
hoogtepunten bereikt en tenslotte daalt
om uit te lopen op de val van Alexan
der Dubcek.
De manier waarop Vovotnu werd ge
dwongen het veld te ruimen is bijna
dezelfde als waarop nu Dubcek tot
heengaan werd gedwongen; opzetggen
van het vertrouwen, hem zijn hoogste
positie ontnemen, niet raken aan zijn
andere functies en hem tenslotte in
staat stellen, ergens in een vergeten
hoekje rustig na te denken over zijn
fouten.
Toen Novotny eenmaal zijn functie
van secretaris-generaal van de partij
kwijt was, kon de liberalisatie van het
communistische bewind op gang ko
men. Wat wij nu dienen af te wach
ten is of na het. heengaan van Dubcek
precies het omgekeerde zal gebeuren,
de terugkeer namelijk van de partij,
tot de oude, harde, orthodoxe, stalinis
tische koers.
Op het eerste gezicht lijkt dat af te
hangen van de Russen, die immers de
regisseurs zijn geweest van het hele
drama. Maar het is mogelijk dat de
Russen, wanneer eenmaal in Tsjecho-
Slowakije partij en regering weer wor
den beheerst door mensen die in Rus
sische ogen betrouwbaar zijn, de nieu
we leiders van Tsjecho-Slowakije rus
tig hun gang laten gaan.
Iets dergelijks hebben wij tenslotte
ook gezien na dat andere grote drama,
dat van Boedapest in 1956. Zodra daar
de orde was hersteld en de nieuwlich
ters van het toneel waren verdwenen,
konden de Hongaren zich weer baas in
eigen huis voelen. Uit niets blijkt dat
in Hongarije, na de bloedige onder
drukking van de opstand, de Russen
zich hebben bemoeid met meer dan de
grote lijnen. Details werden in vol ver
trouwen overgelaten aan de Hongaren
zelf.
De Russen hebben nu, wat Tsjecho-
Slowakije betreft, in elk geval hun zin.
De exponent van de liberale koers, die
voor de Russen zo gevaarlijk was om
dat zij besmetting vreesden in andere
Oosteuropese landen, is verdwenen, al
thans monddood gemaakt.
Men heeft Dubcek de kans gegeven
om zich terug te trekken en het ziet er
op dit ogenblik niet naar uit dat hij
het slachtoffer zal worden van een af
andere zuivering.
Toen in de Sovjet-Unie Kroestsjef
ten val was gebracht liet men hem on
gemoeid. Toen Dubcek de macht van
Novotny overnam stelde hij die in staat
om rustig verder te leven. Het schijnt
geen gebruik meer te zijn om gevallen
politici uit de weg te ruimen, als ove
rigens in Hongarije in 1956 nog wel is
gebeurd.
Nu zijn de mannen die thans de
dienst uitmaken in Tsjecho-Slowakije
niet bepaald harde stalinisten. De mees
ten van hen, o.a. Husak, worden voor
zichtig omschreven als „realisten".
Dat wil zeggen als mannen, die al vrij
spoedig hadden ingezien dat Dubcek te
hard van stapel liep en te duidelijk zijn
afkerigheid van Moskou's opvattingen
demonstreerde.
Zij probeerden sommigen met
Moskou's steun, anderen zonder een
compromis te vinden dat althans een
deel van de verworvenheden van de
nieuwe koers kon garanderen. Zij be
grepen dat totale persvrijheid niet
haalbaar was, dat Moskou nooit zou
toestaan dat zich andere politieke groe
peringen vormden dan de Communis
tische Partij.
Zij verweten Dubcek dat hij willens
en wetens de Russen voor het hoofd
stootte. Maar dat alles wil nog niet
noodzakelijkerwijs zeggen, dat zij kri
tiekloos de koers zullen volgen die Mos
kou voorschrijft.
Uit de veelheid van koersen die Mos
kou sinds de val van zijn trouwe tra
want Novotny inzake de Tsjecho-Slo-
waakse crisis heeft gevolgd kan men
afleiden dat men ook in het Kremlin
niet zo zeker van zijn zaak is.
Moskou is begonnen met Dubcek zijn
gang te laten gaan. Vervolgens protes
teerde het. Er werden conferenties be
legd in Cierna en in Bratislava, waar
Dubcek vermoedelijk (heel zeker we
ten wij het niet omdat er, afgezien van
het officiële communiqué nooit iets uit
lekte) de Russen nog heeft kunnen be
praten. Daarna kwamen de „wapen
vondsten", de dreigementen, het be
zoek van de Oostduitse leider Ulbricht
en tenslotte, op 21 augustus 1968, de in
val.
Die inval van de troepen van het
Pact van Warschau moet de Russen de
ogen hebben geopend voor iets waar
aan zij tot dat ogenblik sterk hadden
getwijfeld: dat praktisch het gehele
volk eendrachtig achter Dubcek en zijn
vrienden stond. Het Kremlin, misleid
door een handjevol Tsjecho-Slowaakse
landverraders, moet van de reactie in
Praag zijn geschrokken. Dat verklaart
waarom Moskou ook na de invasie nog
zo lang heeft geaarzeld om met harde
TILBURG De Politieke Partij Ra
dicalen wil de Navo en het Pact van
Warschau vervangen zien door een
Europees veiligheidssysteem, dat
wordt gesteund door de Verenigde
Staten en de Sovjet Unie.
Om dat te kunnen bereiken zullen de
DDR (communistisch Oost-Duitsland)
en zijn huidige grenzen moeten wor
den erkend en is een regeling nodig
om de positie van West-Berlijn als af
zonderlijke politieke eenheid te waar
borgen.
De PPR pleit ook voor regionale
ontwapening van beide kanten in Eu
ropa. Daarbij zal het Westen initiatie
ven moeten durven nemen.
De radicalen concludeerden zater
dag op hun congres in Tilburg, dat Ne
derland voorlopig lid van de „verfoei
lijke" Navo moet blijven. Maar dat
lidmaatschap eist onophoudelijke kri
tiek en zal niet langer mogen duren
1Z" OPENHAGEN De Deense vakbonden hebben grote plakkaten in Ko-
penhagen laten aanplakken waarop men leest: 90.000 arbeiders verdie
nen minder dan 450 kronen per week. Dat is f 225! Die vakbonden vinden dat
te weinig en naar Deense begrippen is het ook weinig.
Wie, pratend met Denen (gezellige mensen trouwens, met wie men inderdaad
héél gauw een gesprek heeft) zegt dat in Nederland het minimum loon f 142
is oftewel een goede 285 kronen, ontmoet verbijstering en moet de indruk weg
nemen dat wij „dus" in vodden lopen en slechts aardappelen kunnen eten.
IJuren zijn hoger dan bij ons, zeker
in Kopenhagen en omgeving en
dat klemt temeer als men beseft dat
nu al in „groter Kopenhagen" een
kwart van heel de Deense bevolking
woont en de trek naar de stad, de
vlucht van het platteland, daar be
paald niet minder is dan In andere
hoog-ontwikkelde landen. Een jong ge
zin, dat zo'n twintig kilometer van het
centrum van Kopenhagen, een moder
ne flat kan vinden twee kamers,
keuken moet rekenen op zo'n dui
zend kronen oftewel 500 hüur per
maand. Men kan ook een huis kopen,
natuurlijk. De prijzen daarvan zijn ho
ger dan bij ons maar wat zéér veel
hoger is, dat is de hypotheekrente.
Normaal is zij op het ogenblik 9,2 pet.
waarbij over het algemeen deze ren
te wel voor lange tijd, tot zestig jaar
toe, wordt gefixeerd. (In Nederland
kan men van zijn hypotheekbank nu
en dan een briefje verwachten dat de
rente weer verhoogd is...). Zakenlui
die voor transacties geld van hun bank
lenen moeten ook op een interest van
8,75 tot 9 procent rekenen. Een krant
kost een kroon twee kwartjes en
een ritje met de tram 1,25 kroon, dik
zes dubbeltjes.
Hoge lonen, hoge prijzen. En een
hoog welvaartspeil (al zeggen de De
nen: Als je wérkelijk een rijk land wilt
zien moet je de Sont overvaren, naar
Zweden).
Een winkelstraat als Stroget, een
heel lange Kalverstraat, alleen voor
voetgangers, is een feest van luxe
maar wie als Nederlander kijkt naar
de prijskaartjes voor kostuums, japon
nen, schoenen etc. houdt een zéér be
dachtzame hand op zijn portefeuille.
Zeker 40 pet. hoger dan bij ons.
De Denen geven hun geld echter nog
al onbekommerd uit; de restaurants
zijn tjokkievol en vier krone voor een
glas bier of aquavit mag pittig zijn,
het verhindert de Denen niet daar flink
van te consumeren.
TAat hoge prijs- en loonpeil zou toe-
treding van de Scandinaviërs
en zeker van de Zweden, de duurste
van de vier! tot de Europese Eco
nomische Gemeenschap bepaald niet
vergemakkelijken. En de omstandig
heid dat die Denen, net als wij, worste
len met grote landbouwoverschotten
resultaat van een perfect georganiseer
de, hoog-ontwikkelde en overwegend op
kleine bedrijven uitgeoefende landbouw
is ook een forse hinderpaal. Maar
een Deense specialist die wij spraken,
was daar nogal nuchter onder: „Om te
beginnen geloven wij niet", zei hij,
„dat het plan-Mansholt voor de West-
europese landbouw ooit in volle om
vang zal worden doorgevoerd. En als
het maar ten dele wordt uitgevoerd,
dan is de grote vraag: Voor welk deel?
Zo lang je dat niet weet, is alles hy
pothese en wij kunnen ons onmoge
lijk voorstellen dat, als wij lid van de
EEG worden, onze landbouwproblema
tiek die van geheel de EEG zo aanzien
lijk zou vergroten.
Maar jullie in West-Europa zien dat
niet eens als een probleem eenvou
digweg omdat jullie nooit aan de Scan
dinavische landen dnken. En dat
grieft ons echt wel."
Dr. K. E. van der Mandele, de Ne
derlandse ambassadeur goed kenner
van Denemarken en joviaal gastheer in
de eerbiedwaardige ambassade aan de
oude Amaliegade beaamde dat ge
voel van irritatie: „Denemarken staat
in Nederland nauwelijks op de kaart
en Nederland (zoals de hele EEG)
hier wel."
Fn men gelove niet dat die Scandi-
navische verhouding tot de EEG
slechts de aandacht van specialisten
heeft, of van zakenlui!
In dit welvarende, gezellige land is
er gewoon een grote algemene belang
stelling voor. Men ziet dat in de kran
ten, men bemerkt het in gesprekken
met de meest uiteenlopende mensen.
Tot enkele jaren geleden hadden de
velé Denen wat psychologische angst
voor een EEG (mede omdat daar nog
al wat katholieke landen in zitten, en
wat n katholiek is weet men hier ter
nauwernood...) maar die tijd is voor
bij. Zo goed de Deen van nu ook leeft,
hij ziet zich langzaam maar zeker in
een economisch isolement gedrongen
als zijn land niet tot de EEG gaat be
horen.
Nu is een hoog loon heel .aardig,
maar voor de burger is het prijspeil
bepalend, met andere woorden de
vraag: Wat kan ik voor mijn loon ko
pen? Nu, Denemarken, is een duur land.
En Zweden is nog een tikkeltje duur
der.
Wel is, na jaren van fikse inflatie,
het sedert januari 1968 optredende con-
servatief-liberale coalitiekabinet erin
geslaagd lonen én prijzen goed in de
hand te houden. Een mooie prestatié die
vooral de man uit Nederland ontzag in
boezemt. Of het zo blijven zal? Er is
vrees voor oververhitting van de Deen
se economie in de komende zomer en
dus verdergaande inflatie. En vergele
ken met het peil in de EEG is het Deen
se zeg maar het Scandinavische
loon- en prijspeil al pittig!
T evensmiddelen zijn heel goedkoop:
vlees, kaas, boter kosten de helft tot
driekwart van wat wij ervoor betalen
en gezien die hoge lonen zijn zij dus
relatief nog véél goedkoper. Wie nu
zegt: „Allicht- want Denemarken is nu
eenmaal een zeer typisch landbouw-
land", maakt dezelfde fout, die buiten
landers vaak ten aanzien van ons land
maken: net als wij is Denemarken in
snel tempo bezig te veranderen van
agrarisch tot industrieel land. De De
nen exporteren nu naar minister Ny-
broe Andersen ons niet zonder trots
vertelde, twee keer zoveel machines als
landbouwprodukten, twee keer zoveel
chemische produkten, als boter, meer
meubelen dan kaas...
Hetgeen niet wegneemt dat er 'n heel
fors overschot aan landbouwprodukten
is en dat het agrarisch probleem daar
niet minder ernstig is dan bij ons. De
agrarische export steeg de laatste tien
jaar niet indrukwekkend. Maar anders
dan bij ons betalen de Denen zelf lage
prijzen voor die produkten.
Hun directe belastingen zijn eveneens
lager dan de onze. De indirecte zijn
fors en soms zelfs héél fors. Een glaas
je bier kost van twee tot drie gulden,
een pakje sigaretten varieert van f 3,50
tot f 4,50. De BTW is er nog aanmerke
lijk minder kinderachtig dan bij ons:
zij was vorig jaar 10 pet. over alles, nu
12,5 pet. (Dat ene tarief is voor de de
tailhandel overigens wel vele malen ge
makkelijker dan ons onoverzichtelijke
en tijdrovende tarief dat van 4 tot 12
procent varieert).
HELLEV OETSLUIS Verslagen
stond beeldhouwer Slavomir Miletic
gistermiddag bij de resten van zijn
trotse, metershoge beeld „De Deltawer
ker". Twee jaar heeft Miletic aan het
beeld gewerkt, eerst in Zaandam, la
ter in Hellevoetsluis, waar hij in 1967
ruimte kreeg aangeboden. Onbekenden
hebben een deel van de houten balken
weggehaald waarmee het beeld, dat op
het erf van Miletics huis in Hellevoet-
sluis stond, werd gestut. De storm van
twee weken geleden deed de rest.
Het meest verontwaardigd is Meie
tic, die sinds kort een woning in Am
sterdam heeft, erover dat niemand de
moeite heeft genomen om hem te waar
schuwen dat het beeld was omgeval
len. Hij meent dat er nog iets te red
den was geweest als hij tijdig op de
hoogte was gesteld. Gisteren was hij
toevallig in Hellevoetsluis om er wat
beeldhouwwerken op te halen. Toen
ontdekte hij wat er was gebeurd.
Hij had verwacht dat de gemeente
Hellevoetsluis het beeld zou kopen,
maar burgemeester Aarsse- ontkent
dit. „Ik heb het alleen een poosje wil
len stallen. Dit beeld zou voor een ge
meente als Hellevoetsluis veel te duur
zijn geweest", aldus de burgemeester.
Miletic was een paar jaar geleden in
het nieuws door de moeilijkheden rond
om zijn beeld „De houtwerker".
HAARLEM De emeritus-bisschop
van Haarlem, mgr. J. P. Huibcrs, is
gisteren in Heemstede, waar hij de
laatste jaren woonde, overleden. Hij is
94 jaar geworden.
Mgr. Huibers was de oudste priester
van ons land. Hij werd op 15 augustus
1899 tot priester gewijd. In 1935 volgde
hij mgr. J. D. J. Aengenent op als bis
schop van Haarlem. Hij is bijna 25
jaar lang bisschop geweest.
In 1958 kreeg hij mgr. J. van Dode-
waard als coadjutor, die hem in 1960
opvolgde.
Mgr. Huibers werd na zijn aftreden
benoemd tot aartsbisschop-titulair van
Cypsela bij Konstantinopel. Hij was on
der meer erekanunnik van het kathe
draal kapittel in Gent en assistent-bis
schop bij de pauselijke troon. Hij was
ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw.
hand de Tsjecho-Slowaken zijn wil op
te leggen.
Moskou gaf de voorkeur aan een an
dere methode: laat de Tsjechen het
zelf opknappen.
Dat is wat dan nu eindelijk is ge
beurd. Zonder veel zichtbare inmen
ging van de Russen hebben de Tsjecho-
Slowaken Dubcek aan de kant gezet en
vervangen dóór een „realist". Er zul
len in de komende dagen nog wel meer
„modernen" worden vervangen door
„realisten" of zelfs landverraders.
Dat zal duren tot Moskou de garan
tie heeft dat Tsjecho-Slowakije zich
verder zal ontwikkelen als elk ander
land in Moskou's invloedssfeer.
En is dat alles nu vergeefs geweest?
Zeker niet. Dat het begin van vrijheid
prijsgegeven moest worden is afschu
welijk. Maar zelfs in de Sovjet-Unie
wordt men moderner en vrijer. Die ont
wikkeling is nu eenmaal begonnen; zij
zal nooit stopgezet kunnen worden.
Wat in Tsjecho-Slowakije is gebeurd
in het bestek van ongeveer anderhalf
jaar is niet verloren. Het betekent uit
stel, geen afstel.
Men weet in het Kremlin heel goed
dat er van de weg van vernieuwing
geen terug is. Wat meri echter eist is
dat die weg in een bepaald tempo
wordt afgelegd, een tempo dat niet ho
ger mag zijn dan dat van de Sovjet-
Unie zelf.
Wanneer de nieuwe leiders van Tsje
cho-Slowakije, die althans voor een
deel nog als vertegenwoordigers mo
gen gelden van een nieuwe koers, dat
niet uit het oog verliezen, is er nog een
kans dat hun land toch de vruchten
plukt van het drama waarvan de
hoofdrolspeler nu ten val is gebracht.
dan ten hoogste een regeringsperiode
van een progressieve concentratie.
Het congres betuigde in een motie
adhesie met de pogingen van het
Tsjechoslowaakse volk om tot „ver
menselijking" van het communistisch
stelsel te komen. Het sprak zich ook
uit voor erkenning van Noord-Viet-
nam en het toelaten van Rood-China
tot de Verenigde Naties.
De met grote meerderheid herkozen
voorzitter, mr. E. C. M. Jurgens
hechtte weinig waarde aan het aanne
men van een program als het niet kan
worden uitgevoerd. Hij hield een plei
dooi voor de progressieve concentra
tie.
Het verschil tussen D'66 (vierdui
zend leden) en de PPR (3200 leden)
is dat „wij precies zeggen wat wij wil
len. De tactiek van D'66 is ons
vreemd", aldus mr. Jurgens. Hij
noemde de Partij van de Arbeid de
enige grote partij, die kan vernieuwen.
ROTTERDAM De derde baby van
prinses Beatrix en prins Claus zal de
vierde plaats innemen op de lijst van
troonopvo!g(st)ers, ongeacht of het een
jongen of een meisje is.
De geboorte van prinses Beatrix' der
de kind wordt in de loop van oktober
verwacht.
De lijst van troonopvolg(st)ers ziet
er als volgt uit: 1. prinses Beatrix, 2.
prins Alexander; 3. prins Friso: 4. Bea
trix'jongste baby; 5. prinses Margriet,
6. prins Maurits; 7. prinses Christina.
Doordat prinses Irene indertijd voor
haar huwelijk met prins Carlos Hugo
geen goedkeuring van het het parlement
heeft gevraagd komt zij voor troonop
volging niet meer in aanmerking.
Het derde kind in het prinselijk ge
zin krijgt de persoonlijke titel: Zijne
(Hare) Koninklijke Hoogheid prins
fes)... der Nederlanden, prins(es) van
Oranje Nassau, jonkheer (jonkvrouwe)
van Amsberg. Dit is bij Koninklijk Be
sluit van 16 febrliari 1966 bepaald.
De inamen van de nieuwe prins of
prinses worden bekend gemaakt bij de
geboorte-aangifte, binnen drie dagen na
de geboorte.
Prinses Beatrix staat onder controle
van prof. dr. A. A. Haspels- hoogleraar
in de verloskunde en de gynaecologie
aan de Utrechtse rijksuniversiteit. Hij
is de opvolger van prof. dr. W. P. Plate,
die het medische team leidde bij de ge
boorten van de prinsen Alexander, Fri
so en Maurits. Om deze opvolging is
indertijd nogal wat rumoer ontstaan,
omdat velen in de medische wereld prof.
Haspels te jong en te onervaren vonden
voor deze functie. Prof. Plate zal de ko
mende maanden echter wel als consu
lent fungeren.
De gezondheidstoestand van prinses
Beatrix is uitstekend. Zij voelt zich bij
zonder goed. Zij zal haar werkzaam
heden voorlopig normaal voortzetten en
is niet van plan belangrijke wijzigingen
in haar werkschema aan te brengen.
Het ligt voor de hand dat de beval
ling van prinses Beatrix in het Utrechts
Academisch Ziekenhuis zal gebeuren.
Ook de prinsen Alexander, Friso en
Maurits zijn daar geboren. In dat ge
val zal de geboorte-aangifte geschieden
in het Utrechtse stadhuis. Utrechts bur
gemeester, zal dan als ambtenaar
van de burgerlijke stand fungeren.
DEN HELDER De 20-jarige mari
neman R. J. P. H. is zaterdag in Den
Helder met zijn auto door de gevel
van een flatgebouw gereden. De auto
kwam in een kamer tegen de kachel
tot stilstand.
De ravage was enorm. De bewoon
ster van het huis was niet thuis. H.
was onder invloed. Hij werd slechts
licht gewond. De eigenaar van de auto,
die ook in de wagen zat, liep ook lich
te verwondingen op.
ROTTERDAM In de strijd te
gen het dik worden is er sinds kort
een nieuw wapen: Halvarine. Vetarme
margarine die begin van het jaar in de
winkels kwam. De verkoop loopt ge
smeerd, gaat zelfs uit boven de ver
wachtingen.
,Het succes is te danken aan de
sterke behoefte die de Nederlandse
huisvrouw aan dit produkt heeft. En
aan de goede smaak natuurlijk. Want
de vrouwen willen wel aan hun lijn
doen maar het moet geen pijn lijden
worden." Marketing directeur mr. A.
L. J. Bol. van Van den Bergh en Jur
gens, de fabriek die de halvarine on
der het merk Era aan de markt
brengt, geeft met deze woorden aan
dat er met dit nieuwe produkt goed in
de roos is geschoten.
Hij trekt aan zijn pijp en duikt in de
geschiedenis, die vooraf ging aan de
mogelijkheid om halvarine te maken.
Daarvoor was een wijziging in de wa
renwet nodig. De stoot daartoe gaf de
fa. Crok en Laan in Wormerveer, die
met de bond van margarinefabrikan
ten voor elkaar wist te krijgen dat het
ministerie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid een verandering in de wet
bracht. Die werd 14 december vorig
jaar van kracht. De voornaamste be
palingen aangaande het nieuwe produkt
waren dat het halvarine moest heten,
veertig procent vet (half zoveel als
margarine) diende te bevatten en min
stens vijftig procent water.
Bij Van den Bergh en Jurgens be
horende tot het concern Unilever was
men sinds 1965 al bezig met uit te
doktoren hoe vetarme margarine zou
kunnen worden gemaakt.
Vandaar dat deze fabriek op 1 ja
nuari gelijk met Crok en Laan, de hal
varine op de markt kon brengen.
Hoe werd het duidelijk dat er aan
dit produkt behoefte was?
„Al in 1965 hielden we het eerste con
sumentenonderzoek", vertelt mr. Bol.
„En tussen het voorjaar van 1967 en
eind 1968 werden nog meer onderzoe
kingen gehouden. Uit al dat speuren
bleek, dat er een vrij grote groep men
sen was die zich zorgen maakten over
ons gewicht."
Het onderzoek richtte zich ook op de
medische wereld. Daaruit kwam te
voorschijn dat men een dergelijk pro
dukt zou toejuichen omdat veertig pro
cent van ons voedsel uit vet bestaat.
En de deskundigen zeiden: Dat is te
hoog.
Drs. J. J. D. Konijn, produktgroep
manager van Van den Bergh en Jur
gens. heeft de cijfers precies bij de
hand over de calorieën die al etend
Mr. A. L. J. BOL
en smullend ons lichamelijk bestaan
verzwaren.
„De Nederlander gebruikt gemiddeld
per dag 2900 calorieën. Dat is 300 tot
400 te veel", doceert hij met veel na
druk. „Het gemiddelde margarinever-
bruik op het brood is dagelijks 33
gram en daar zitten 244 calorieën in.
Wie halvarine gebruikt, krijgt de helft,
dus maar 122 calorieën naar binnen.
Het teveel wordt daarmee dus met
dertig tot veertig procent geredu
ceerd".
De heer Bol sluit deze uiteenzetting
af met de opmerking:
„We suggereren hiermee niet dat je
van het dik worden afkomt, uitsluitend
door halvarine te gebruiken. Dat lukt
waarschijnlijk de mensen wel, die zich
ook in ander opzicht beperkingen op
leggen."
Cijfers die de succesrijke ontvangst
van het nieuwe produkt demonstreren,
vindt mr. Bol wat moeilijk weer te ge
ven. De halvarine is in de eerste tijd
lager geprijsd in de winkels gebracht
om de mensen er mee te laten kennis
maken. „Op het ogenblik is het zo dat
totaal aan halvarine ruw geschat zo'n
veertig tot vijftig ton per week wordt
afgezet. Dat is ruim één procent van
het totale margarine-verbruik in ons
land. Dat lijkt niet veel. Maar als we
dit resultaat vergelijken met de ver
koop van andere speciale produkten
die we op de markt hebben gebracht,
dan schiet het er goed uit", vindt de
marketing-directeur.
Hij schrijft het succes ook toe aan
de uitvoerige reclame-campagne die
werd gevoerd. Daarin werd uit de doe
ken gedaan, dat halvarine een princi
piële ommekeer betekent, dat het de
helft minder calorieën bevat dan ge
wone margarine.
De heer Bol slaat de kansen voor ex
port van dit produkt niet zo hoog aan.
Ook in het buitenland moet daarvoor
de warenwet worden gewijzigd en hij
beschouw! dit als een moeilijke zaak.
De directeur die voortdurend pijp ro
kend, zeer ernstig bij de zaken blijft,
laat een lichte glimlach over zijn ge
zicht vloeien als hij met wat trots dit
constateert:
„Nederland is het eerste land in
Europa dat vetarme margarine brengt.
In Amerika bestaat het sinds enkele ja
ren. Ook wordt in Londen en omgeving
een proef genomen. Maar hier is het
al in het hele land te koop."
Zal het nieuwe produkt de gewone
margarine helemaal verdrijven als de
strijd om het mager worden uitloopt
op een totale oorlog tegen de calorieën?
O nee, beslist niet", zegt de heer
Bol. „De halvarine is door het grote
watergehalte niet geschikt om mee te
bakken. En de helft van alle marga
rine komt nog altijd in de keuken te
recht."
De halvarine is een dubbeltje duur
der dan margarine in kuipjes met een
normaal vetpercentage. Heeft het geen
reactie opgeroepen bij de huisvrouwen,
dat zij voor minder vet meer moeten
betalen?
„Met die mogelijkheid hebben we
ons wel bezig gehouden voor het nieu
we produkt er kwam. We hebben er
niet van wakker gelegen, want we zijn
goede slapers. En we hebben er op ge
rekend. dat de huisvrouwen wel een
wat hogere prijs zouden aanvaarden."
De marketing-directeur voegt voor
zichtig aan deze woorden toe:
„Maar als" de verkoop verder groeit
en de aanloopkosten er uit zijn, kan
het op den duur wel goedkoper wor
den."
Prof. dr. A. A. Haspels, hoog
leraar in de verloskunde en de
gynaecologie aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht.
Het ontwerp voor een nieuwe visserij-
wet komt morgen in de Tweede Kamer.
't Is een goed weekstuk. Heel veel
regelingen inzake de vissery worden
erin aangepast aan de zogeheten eisen
des tijds. Maar er staat één artikel
in, 33 (ten departemente van Landbouw
en Visserij wel „het gevaarlijke arti
kel" genoemd) dat deining veroorzaakt
in de kleine wereld van de beroeps
vissers op de binenwateren. Het is het
artikel waarin de belangen van de
enige honderden beroepsvissers in ons
land en de ruim 700.000 sporthengelaars
innig worden verweven.
Hengelen is, in nog steeds toenemen
de mate, massarecreatie. Wij hebben
onlangs beschreven hoe de visie van
het departement is op die verhouding
sport-beroep, die in veel delen van het
land al tientallen jaren lang verre van
een idylle is.
Kort herhaald: als de nieuwe wet er
komt moeten alle binnenwateren van be
tekenis onder beheer komen van vereni
gen of federaties van verenigingen van
hengelaars en dient er naar grote be-
heerseenheden te worden gestreefd. De
beroeps visserij moet worden gesaneerd;
de overblijvende broodvissers zullen al
leen de aalviserij kunnen beoefenen.
Heel de schubvisserij komt aan de
sport.
Daarbij kan, zeker op grotere wate
ren, de beroepsvisser aan de sport heel
wel het beleg op zijn brood verdienen.
Als in een (groot) water de natuurlij
ke visproduktie niet door de sport wordt
weggevangen, hetgeen in wateren als
het Veluwemeer stellig te verwachten
is, dan kan de broodvisser dat doen.
Zijn buit kan hij dan verkopen aan
beheerders van viswateren met een
kleine natuurlijke produktie. Het punt
is: hengelaars willen veel vis vangen
en vooral: grote vis. Het punt is ook
dat de overheid van oordeel is dat de
belangen van zoveel honderdduizenden
recreatiezoekenden zwaarder moet we
gen dan die van enkele honderden be
roepsvissers.
Maar er zijn jonge en bekwame be
roepsvissers die de vooruitzichten welke
deze wet hun biedt maar triest en on
billijk vinden.
Kenmerk van elke wet is dat zij voor
iedereen geldt. De beroepsvisserij in
ons land is echter een vak waarvan
men niet kan zeggen dat het een
vormig wordt beoefend. Veel broodvis
sers zijn oudere mannen, velen doen het
als nevenfunctie: een machinist van
een stoomgemaal die een viswater pacht
bijv. Je hebt beroepsvissers jdie prima
met de sport samenwerken en goede
vaklui zijn en je hebt er die hun water
wel aan hengelaarsclubs verpachten
maar als de gesmeerde bliksem de ze
gen door het water halen twee dagen
voordat zij weten dat er veel henge
laars zullen komen....
Het moet binnen de nieuwe wet mo
gelijk zijn, de belangen van de groep
der bekwame, toegewijde broodvissers
een kleine groep, maar een die nu
eenmaal behoort in ons land, die er net
zo karakteristiek voor is als molens en
rietkragen ook binnen de nieuwe
yret goed veilig te stellen. Dat is ook
mogelijk menen wij. Het moet denkbaar
zijn, de bekwame beroepsvissers een
goede boterham te verzekeren. Want
heus: de sport kan de beroepsman in
het water niet missen!.
KINSJASA De leider van een re
ligieuze secte, die verleden jaar een
korte maar bloedige opstand had ge
leid in het dorp Miabi en een man die
terechtstond op beschuldiging het vlees
van een man die hij had gedood te
'hebben verkocht, zijn ter dood veroor
deeld in de prqvincie Kasai, aldus be
richt het dagblad „Etoile" zaterdag in
Kinsjasa.
De religieuze leider Moeloemba
Tshiambi Eyona stond terecht wegens
rebellie en bedreiging van de staats
veiligheid.
Verleden jaar heeft hij met zijn aan
hangers het dorp Miabi geterroriseerd,
toen de politie en soldaten een onder
zoek instelden in het dorp kwam het tot
gevechten, waarbij aan beide zijden on
geveer twaalf personen werden gedood.
De andere man, Alphonse Owele, had
een man gedood die een motorfiets,
zeep en zout van hem had gestolen.
Owele had het vlees van de man ver
kocht aan een restaurant
