DE DODEN
EN WIJ
DIE LEVEN
Regelmatige groei bren
het miljoen in zicht
Gereformeerde
Synode komt in mei bijeen
Na een ongewoon begin in
Sneek wachten in Lunteren
zeer moeilijke discussies
DE ZALIGHEID GODS TOT
DE HEIDENEN GEZONDEN
ALS VER VOLG OP DE G OS.
Ook ditmaal
het rassen
vraagstuk
Hervormd en
Gereformeerd
Belijdenis
Langdurig
Gereformeerde Kerken in statistiek
r^ominee Igwe begrijpt het niet
hij is trouwens niet de eni
ge die het niet begrijpt Dominee
lgwe is predikant van de Methodis
ten en coördinator van het prote
stantse hulpwerk over heel Biafra.
Dezer dagen was hij in Nederland
en hij vertelde wat en waarom hij
het niet begrijpen kan. Bijvoor
beeld: waarom de wereld toestaat
daf zijn volk wordt uitgehongerd.
O, hij is de kerken heel erkentelijk
voor de geboden hulp via de lucht
brug en hij bracht de oprechte
dank van zijn volk daarvoor over.
Maar hij noemt een getal van an
derhalf miljoen slachtoffers in de
twee jaar van de burgeroorlog, die
begon met de moord op tienduizen
den Ibo's waardoor twee miljoen
mensen op de vlucht gingen naar
hun stamland, dat zich vervolgens
verdedigde tegen verdere uitmoor
ding. Nu staan ca. zeven miljoen
Biafranen tegenover vijftig miljoen
Nigerianen. Zó verbitterd dat domi
nee Igwe overtuigd is dat het 100
jaar zou duren voor de wonden ge
heeld zijn, zelfs al zou het morgen
vrede worden. En waarom begint
de wereld dan niet vast die vrede
af te dwingen Waarom volhardt
zij in een schuldige afzijdigheid die
iedere dag duizenden mensenle
vens eist?
O zeker, dominee Igwe wist ook
wel dat de Verenigde Naties zich
machteloos verklaard hebben om
dat het de binnenlandse aangele
genheden van een lidstaat betreft,
waarmee men bovendien in Kongo
duur leergeld heeft betaald. Hij
wist ook wel dat de Organisatie
voor Afrikaanse Eenheid als de
dood is voor meer afscheidingsbe
wegingen en zich daarom afzijdig
houdt. En hij kende ook de Engelse
argumenten wel dat de onafhanke
lijkheid maar aan één wettige rege
ring kan worden overgedragen en
dat Engeland wapens blijft leveren
om Lagos niet nog verder in de ar
men van Moskou te drijven. En bit
ter noemde hij de voortdurend door
Nigeria geuite bewering dat blokka
de lees uithongering een legi
tiem wapen is. Dat alles weet hij en
toch begrijpt hij het niet. Toch
néémt hij het ergens niet. Als lbo
en Biafraan niet, maar ook niet als
dominee, als zwarte christen. On
danks al die schoonschijnende ar
gumenten en delicate overweg!, ^en
neemt hij het niet dat de zwakste
leeftijdsklassen van zijn volk: die
boven de vijftig en beneden de tien,
praktisch worden uitgeroeid. Hij
neemt het niet dat de regeringen
der groten geen „staakt het vuren"
afdwingen om eerst de hongerende
te kunnen voeden.
Torgen is het zondag. Een heel
bijzondere zondag, want mor
gen gedenkt en eert Nederland de
slachtoffers die gevallen zijn in de
strijd tegen het duivelse nazi-regi
me. Ook op een andere manier een
heel bijzondere zondag: morgen
namelijk zal in de meeste Neder
landse kerken gecollecteerd worden
voor de slachtoffers van de Nige-
rlaanse burgeroorlog. Ter aanbeve
ling van deze collecte heeft het
breed moderamen van de Her
vormde synode zich in een
brief gewend tot de kerkeraden,
predikanten en diakonieën van de
Nederlandse Hervormde kerk.
Daarin wordt met veel woorden een
uiteenzetting gegeven van de hulp
die de Joint Church Aid aan de
slachtoffers van dit conflict biedt.
Er wordt verteld van de maaltij
den die naar schatting aan vijf tot
zes miljoen mensen enkele malen
per week worden aangeboden; er
wordt verteld van de medische ver
zorging in mobiele klinieken, in en
kele goed geoutilleerde grote zie
kenhuizen, maar ook in de kleine
plaatselijke hospitalen; er wordt
voorgerekend dat dit allemaal veel
geld kost en er wordt betoogd dat
de synode van oordeel is dat „ver
slapping van aandacht en bewogen
heid met betrekking tot de nood in
Biafra en Nigeria tot iedere prijs
moet worden voorkomen". En daar
om wordt gevraagd om op deze
vierde Mei in de prediking en voor
bede aan al dit menselijk leed aan
dacht te geven en dusdoende de te
houden collecte te ondersteunen.
r^ominee Igwe en al zijn landge-
noten zullen voor deze brief
en voor alles wat verder door Ne
derlandse organisaties wordt ge
daan om de nood te lenigen, dank
baar zijn. Maar de klemmende
vraag blijft: zal dominee Igwe het
ook begrijpen? Hij zal het er mee
eens zijn dat de hervormde synode
over dit conflict spreekt als van een
„wonde plek in de bewoonde we
reld'. Maar zal hij ook tevreden
^ijn met deze voorzichtige uiting
van bezorgdheid? Hij zal blij zijn met
het ingezamelde geld omdat daar
mee levens kunnen worden gered
maar zal hij ook verheugd zijn
over de verdere inhoud van deze
brief?
Geven is goed, zonder enige twij
fel. Maar juist op deze dag van do
denherdenking beseffen we eens
te meer dat geld en goede woorden
alleen niet voldoende zijn. Niet vol
doende voor dominee Igwe, mis
schien ook niet voldoende voor God.
Het is een vraag waarmee christe
lijk Nederland zich op deze bijzon
dere zondag mag bezighouden.
Misschien zullen de 67 gereformeerde predikanten, ouderlingen en diake
nen die gekozen zijn als lid van de generale synode, op maandag 12 mei
toch wel een beetje nieuwsgierig op reis gaan naar Sneek, die Friese stad
waar de volgende dag de synode geopend zal worden. Zoals gebruikelijk
wordt er aan de vooravond een bidstond gehouden, goede traditie waar 'n
synode immers voor zoveel moeilijke vraagstukken wordt geplaatst. Maar
na die bidstond zal het anders gaan dan anders dan wordt namelijk de
Noorderkerk ter beschikking gesteld van de Actie Synoodkreet, zoals be-
bend een actie die georganiseerd is door enkele jonge leden van de kerk
van Amsterdam. Deze jongelui willen in aansluiting op de gebedsdienst
een hearing houden, waarop het bestaansrecht van de gereformeerde syno
de ter discussie wordt gesteld. Een synode hult zich dikwijls in vaagheden.
vinden deze Amsterdammers en daarin willen zij verandering brengen. Ook
zijn zij van plan de kerkleden op allerlei manieren te betrekken bij de be
langrijkste vraagstukken die door de synode behandeld moeten worden.
Daarin is prof. dr. J. Verkuyl, hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam en zonder twijfel een van de geestelijke vaders van dit jongeren-
plan, hun trouwens al voorgegaan. Sprekend op de conferentie van her
vormde predikanten constateerde hij„De jongeren worden terecht beu van
al die kerkelijke boodschappen, als ze niet worden omgezet in daden. Het
zal ook de taak van de kerk zijn om door experimenten en acties de publie
ke opinie te beïnvloeden en zo processen tot verandering op gang te bren
gen".
Prof. Verkuyl heeft in zijn rede
voering tal van vraagstukken de
revue laten passeren die ook de ge
reformeerde synode op haar tafel
zal vinden. Maar daarmee is niet
gezegd dat zij gemakkelijk de lijn
zal volgen die door prof. Verkuyl
als de juiste is getrokken. Men den-
ke aan het vraagstuk van oorlog en
vrede. Al eerder schreven we over
het rapport dat dienaangaande aan
de synode is uitgebracht. Geen een
stemmig rapport het stelt im
mers vier opvattingen naast elkaar
die stuk voor stuk in de gerefor
meerde kerken aanhangers vinden.
Al zal dan niemand graag meer de
uitspraak van de synode van 1936
geheel voor zijn rekening willen ne
men, namelijk dat de anti-milita-
rische verwerping van de oorlog in
elke vorm een onschriftuurlijke dwa
ling moet worden genoemd. Maar
deze uitspraak verwerpen is een
heel wat eenvoudiger zaak dan een
nieuwe te formuleren waarmee ieder
zich zal kunnen verenigen. Over de
rassenkwestie die eveneens op de
agenda staat, schrijven we hieron
der daarnaast is er dan nog de
ontwikkelingshulp en is er het hete
hangijzer van al dan niet aanslui
ting bij de Wereldraad van Kerken.
Het is een van de vragen waarover
de jongeren waarschijnlijk een defi
nitieve uitspraak willen horen
maar zij zullen broeders tegenover
zich vinden die fel tegen die aan
sluiting ageren en daarvoor met
stukken op tafel komen over voor
aanstaande leden van de Wereld
raad die menigeen toch tot bezin
ning zullen stemmen.
Voor wat betreft de interne Neder
landse verhoudingen zal het vooral
gaan over relaties met andere ker
ken. De verhouding tot de rooms-
katholieke kerk komt aan de orde,
maar wat het meest de aandacht
zal trekken is dat de synode nu een
uitspraak zal moeten doen over de
-vraag of er Avondmaalsgemeenschap
tot stand zal kunnen komen met de
Nederlandse Hervormde Kerk. De
vorige synode heeft opdracht gege
ven het vraagstuk van de gezamen
lijke Avondmaalsvieringen te bestu
deren. Het rapport dat als gevolg
daarvan zal worden ingediend, zal
de synode voor een beslissing plaat
sen want de opstellers hebben laten
weten dat zij er ernstig bezwaar
tegen hebben dat deze kwestie weer
wordt aangehouden. De synode moet
nu ja of nee zeggen, is hun mening.
Een uitstel van de beslissing is niet
meer gewenst.
Van belang voor de verhouding
met andere kerkgenootschappen is
ook de behandeling van het vraag
stuk van de volwassen-doop. Kerk-
formaties die bezwaar hebben tegen
de kinderdoop zullen de debatten
hierover zeker met belangstelling
volgen.
Een agendapunt dat allereerst
voor de gereformeerden zelf van
belang is heeft te maken met de
positie van de vrouw met betrekking
tot de kerkelijke ambten. De vorige
synode heeft het al mogelijk ge
maakt dat vrouwen worden benoemd
tot oudeling en diaken en dat is in
verscheidene plaatsen ook al gebeurd.
Maar vele gereformeerde vrouwen
en zij niet alleen trouwens wil
len verder: zij willen dat de synode
nu ook de preekstoel open zal stel
len voor vrouwelijke gemeenteleden.
Het vraagstuk is verwant met dat
van de structuur van de gemeente
waarover eveneens een rapport is
uitgebracht men herinnere zich
ons artikel van vorige week. Daarin
immers wordt de mogelijkheid ge
opperd de preekstoel ook voor niet-
predikanten open te stellen of over
te gaan tot forum-preken of dialoog-
preken.
Dit alles raakt ten nauwste de
positie van de predikant als leraar
niet minder moeilijk zijn de vra
gen over zijn mogelijkheden als
theoloog. Zoals bekend is er in de
gereformeerde kerken heel wat be
roering: nieuwe theologische opvat
tingen die vooral betrekking hebben
op het gezag van de bijbel worden
door verschillende vooraanstaande
gereformeerde theologen ontwikkeld
en verdedigd. Vele van deze opvat
tingen zijn althans met de letterlijke
formuleringen van de belijdenisge
schriften moeilijk in overeenstem
ming te brengen. En dus staat de
synode nu voor de wel heel moeilij
ke en delicate vraag of zij de bin
ding aan de belijdenisgeschriften
minder stringent zal maken om de
theologen die vrijheid wensen voor
het wetenschappelijk onderzoek meer
ruimte te geven, dan wel of zij de eis
moet stellen dat iedere ambtsdrager
zich nauwkeurig houdt aan de tekst
van de belijdenis.
Daarmee vergeleken lijkt het
echtscheidingsvraagstuk waarover
de synode zich eveneens zal moeten
uitspreken zulks in verband met de
komende nieuwe opzet van de wet
op de echtscheiding, een niet al te
moeilijk probleem, waaraan niet zo
heel veel tijd behoeft te worden ge
spendeerd.
Want tijd is voor deze synode een
probleem apart. Vroeger werd elke
drie jaar een gereformeerde synode
gehouden, die dan een paar weken
achtereen vergaderde en de zaken
afhandelde. Maar juist voor de ker
ken geldt dat de problematiek steeds
ingewikkelder wordt en dat de kerk
zich met steeds meer zaken moet
gaan bezighouden. Daarom heeft
men een aantal jaren geleden de
kerkorde veranderd en is bepaald
dat om de twee jaar een synode zou
worden samengeroepen. De laatste
jaren was het zo dat deze tweejaar
lijkse synode in twee vergader
periodes werd gehouden, zodat de
afgevaardigden niet vele weken ach
tereen aan hun werkzaamheden zou
den worden onttrokken. Dat is na
melijk het probleem: waar halen de
afgevaardigden de tijd vandaan die
voor de synodale arbeid nodig is?
Levert het voor predikanten al be
zwaar op zolang hun gemeentewerk
te moeten onderbreken, voor ande
re ambtsdragers is dat vaak onmoge
lijk. Het gevolg was dan ook dat er
zich onder de ouderlingen en diake
nen vele gepensioneerden bevonden
met de beste wil van de wereld
kon dan ook niet gezegd worden dat
een synodevergadering representa
tief was voor de kerken.
Daarom gaat men het nu nog
weer anders proberen. Het is de be
doeling dat de synode de komende
winter iedere maand één week bij
eenkomt alleen als zijn augus
tus met haar eigenlijke werk begint
zou zij twee weken achtereen ver
gaderen. Men wil in elke week on
derwerpen aan de orde stellen die
met elkaar verband houden: inter
nationale vraagstukken bijvoorbeeld,
organisatorische kwesties, proble
men met betrekking tot de belijde
nis, enz. Dat immers zou het ook
voor de ouderlingen en diakenen ge
makkelijker maken zich te laten
vervangen. De particuliere synodes
die afgevaardigden zenden, kunnen
dan bepaalde leden kiezen voor een
serie onderwerpen. Zo kunnen de
ambtsdragers elkaar beter afwisse
len. Of dit een bevredigende oplos
sing zal blijken is een open vraag.
Het blijft immers zo dat ouderlingen
en diakenen heel wat dagen aan hun
gewone arbeid zullen moeten ont
trekken om een goed lid van de
synode te kunnen zijn.
Zoals gezegd zal de synode haar
vergaderingen beginnen in Sneek,
maar het eigenlijk werk zal worden
verricht in het conferentie-oord „De
Blije Werelt" te Lunteren. Enkele
jaren geleden is men namelijk af
gestapt van de gewoonte om de ver
gaderingen te houden in de plaats
waar de kerk die haar moet samen
roepen zich bevindt. Een restant
van die gewoonte is nog wel dat de
synode wel in die plaats geopend
wordt ook dat echter willen som
mige kerken maar het liefst afkap
pen. Zij willen de synode in Lunte
ren openen en daar verder vergade
ren, ongeacht welke kerk haar sa
menroept. Een teken hoeveel er in
de gereformeerde kerken bezig is
te veranderen?
„Het zijn u dan bekend, dat de zalig
heid Gods tot de heidenen gezonden is
en deze ZULLEN horen".
Handelingen 28, vs 28.
Nauwelijks te Rome aangekomen
stelt de Apostel Paulus zich in verbin
ding met zijn Joodse broeders, om hen
gerust te stellen en gunstig te stemmen
voor de zaak die hij dient. Hij legt hen
het Koninkrijk Gods uit en dringt bij
hen aan op geloof en bekering! Resul
taat? Sommigen werden overtuigd maar
vele anderen bleven ongelovig. Ver
volgens maakt hij aan deze eigenge
rechtigde Joden, die denken dat hun al
leen de zaligheid en het Evangelie is
toevertrouwd, nog een heel andere ver
borgenheid bekend. Zij denken de waar
heid alleen in pacht te hebben, en ach
ten dat de openbaring Gods alleen aan
hen is geschied. Maar dan zijn ze er
toch wel ver naast! Ook de heidenen
zijn mede-erfgenamen van het heil
Gods. Dit heeft veel moeilijkheden ge
geven om dat aan de Joden duidelijk te
maken.
Het Apostel-convent (van 48 na Chr.)
is mede daarom belegd, waar ook het
meningsverschil tussen Paulus en Pe
trus is bijgelegd. Op drie knooppunten
van Jodendom en Heidendom heeft de
Apostel getuigenis afgelegd van deze
verborgenheid aan hem geopenbaard,
n.l. dat: „De zaligheid Gods de heide
nen gezonden is". Eerst te Corinthe toen
hij zei: „Nu wenden we ons tot de hei
denen". Vervolgens ook te Antiochië
bijna met dezelfde woorden. En nu hier
te Rome.
Het is niet minder dan de Grote en
Levende God zelf, die deze zaligheid
zendt. Dat is Zijn wil, en Zijn werk.
Daar in is Hij recht en genadig! Dat is
maar gelukkig ook. Als wij het zouden
moeten doen, kunnen we wel wat geld
en goed en mensen zenden, maar de
zaligheid niet! Zie, net waar het om
gaat dat doet de Heere zelf. Dat be
houdt Hij zichzelf vóór. Dat is Zijn pri
vilege waar Hij ons niet bij nodig heeft.
Wat is die zaligheid, dacht u? Wel
geen zaak alleen, maar een persoon,
liever: de persoon van Jezus Christus.
Denk maar aan de oude Simeon in de
tempel: „Mijne ogen hebben Uwe Za
ligheid gezien, die Gij bereid hebt voor
het aangezicht van alle volken... een
licht tot verlichting der Heidenen". Die
zaligheid is het enige middel tot behoud
door God ons gegeven.
Als we hierover denken of spreken,
och dan beginnen we altijd bij ons zelf.
Dan zoeken we behoud, ja zelfs soms
door God de rug toe te keren, soms door
ons uit de voeten te maken, denkend:
welaan we redden het zonder Hem..!
Wee u, als ook gij dit nog doet! Dat
loopt niet anders af, dan naar de onder
gang. Nee, zegt u, dat doe ik heus
niet. Niet? Maar waar zoekt u het be
houd dan wel? Misschien in uw deugd of
in uw godsdienst of in uw vroomheid of
soms in uw rechtzinnigheid? Onze
tekst zegt: „Er is wel zaligheid, maar
in en van God. Deze kan de onze niet
worden, vóór en aléér we ze als de Zij
ne hebben herkend en erkend..en...ont-
vangen. Immers: Van ons uit is de za
ligheid verspeeld en verbeurd! Al onze
pogingen zijn tot mislukking gedoemd.
Doch de zaligheid is van Hem. Ja, le
zerfes) dat is zulk een rijke genade en
zulk een groot wonder, dat de God aller
genade deze zaligheid in de Zoon van
Zijn Welbehagen heeft gezonden. Het
Kind in de kribbe en de Man van
Smarten aan het kruis en de Zaligma
ker, die ten hemel vaart, zie daar hebt
u de Zaligheid Gods...midden in onze
ellende en in ons oordeel.
Vraagt u ten overvloede nog: Waar
om? Wat heeft God bewogen om dat
te doen? Waarom niet „hals over
kop" de rampzaligheid ingestuurd, waar
we om gevraagd hebben door onze
moedwillige afval en zonde?
Het ene antwoord is: „Vrije Gunst,
die eeuwig Hem bewoog", op deze
rampzalige wereld is nu de zaligheid
Gods gezonden. Kijk, dat is zo'n heer
lijk feit, dat we er ons dagelijks met
grote vreugde over moeten verwonde
ren. Is zo de zaligheid en het zalig-
worden u al eens tot een groot wonder
geworden??
Deze zaligheid voor een verloren mens
was de Heere zoveel waard, dat hij er
zijn eigen Eengeboren Zoon voor over
had. Wat zegt u van zo'n alles omvat
tende en alles overtreffende liefde
Gods?
Liever dan de zonde ongestraft te la
ten, heeft Hij ze gestraft aan Zijn eigen
Zoon met het vloekhout der schande....
Onbegrijpelijk, zonder enige voorstel-
ling is de beweegreden Gods tot ons be
houd.
Wie over Christus spreekt, heeft het
meteen over Zijn woorden en werken
over Zijn krib en kruis, over zijn ge
hoorzaamheid en zijn gerechtigheid,
enz. Dat maakt samen de zaligheid
Gods uit, die aan Hem vastzit. Zo wil de
Heere Jezus Christus gekend en er
kend worden als de Zaligheid Gods.
Kent u hem zo, en weet u iets van de
betekenis van deze namen voluit? En
van zijn deugden? O, wat zijn die gans
heerlijk en begeerlijk, n.l. voor hen die
geloven in Hem, als de wijsheid Gods
en de kracht Gods...
Hij is nadrukkelijk van de Vader in
deze wereld gezonden...Dat was de
goedkeuring van alles wat Hij zei Dat
was ook de toestemming voor alles wat
hij deed...Daarin lag Zijn volmacht, en
dat was tevens Zijn opdracht! Daar is
velerlei z.g. „zaligheid". Doch maar
één, waarmee ik voor God kan bestaan.
Als we het daarover met God eens
zijn geworden, dan zal dat de eeuwige
vreugde en voortdurende vreugde uit
maken, dat we n.l. als God en mens de
zaligheid ontdekken, herkennen, ge
ven en ontvangen in de Zoon van Zijn
eeuwige liefde...! De zaligheid aan de
heidenen gezonden.
En die zullen dan - horen- dat
staat dan gelijk met: zalig worden.
Hóórt en uwe ziel zal leven! Het geloof
is n.l. uit het gehoor en het gehoor door
het Woord van God. Wilt u daaraan
denken zo vaak als God gelegenheid
geeft tot de dienst des Woords, de bedie
ning der verzoening.
Hoe zullen we ontvlieden als wij op
zulk een zaligheid geen acht slaan?
Christus wordt ook nu nog in het woord
tot ons gezonden, met voorbij gaan van
de Joden die de Christus verwierpen
Pas op dat het ons niet gaat als hen.
Het evangelie is ons al zo lang en zo
veel thuis gestuurd; Wat doen we er
mee? Het kon wel eens zijn dat de Hee
re het adres nog eens wijzigt en het
licht in onze streken van de kandelaar
neemt en zich uitsluitend tot de huidi
ge heiden-wereld richt...Dat zou heel
erg zijn, maar God heeft er alle recht en
reden toe. Maar...het is nog de dag der
zaligheid en het heden der genade. „Zo
gij Zijn stem dan heden hoort gelooft
zijn heil en troostrijk woord. Verhardt
u niet maar laat u leiden."
Eist (U.) ds. J. v. Malenstein.
iiimmiiiiniHiitiiiMiitiiHMi
'z
Van de zevenenzestig mannen die door de particuliere syno
des zijn afgevaardigd naar de synode in Sneek komen er
vijfenzestig uit Nederland en twee uit Duitsland. De vijfen
zestig Nederlandse leden komen uit alle delen van het
land, want het ressort van een particuliere synode is
meestal gelijk aan dat van een provincie. Drie uitzonde
ringen: Noord-Brabant en Limburg vormen samen één
particuliere synode, Friesland is in tweeën gesplitst en
Zuid-Holland in drieën. Iedere particuliere synode stuurt
twee predikanten, twee ouderlingen en een diaken. De uit
Duitsland afkomstige leden zijn afgevaardigd door de Alt-
reformierte Kirchen in Niedersachsen, die in het verband
van de Nederlandse Gereformeerde kerken zijn opgeno
men. De vijfenzestig Nederlandse leden vertegenwoordi
gen ruim 850.000 gereformeerden, de Altreformierte Kir-
che tellen 6000 leden.
In het dezer dagen verschenen jaarboek 1969 van de gerefor
meerde kerken, dat veel statische gegevens bevat, kan
men de groei van het ledental aflezen aan de cijfers over
de jaren 1940 tot 1969. Daaruit blijkt dat het aantal ieder
jaar is toegenomen, behalve in 1945 toen men veel leden
heeft verloren door de vrijmaking. In dat jaar daalde het
ledental van 686.000 tot 626.000. Zeven jaar later echter, in
1952, was het weer gestegen tot het peil van vóór de vrij
making het ledental bedroeg toen ruim 687.000. In de ze
ventien jaar die sindsdien zijn verstreken is het aantal ge
reformeerden dus met ongeveer 170.000 vermeerderd. Per
jaar betekent dat een gemiddelde stijging van 10.000. Van
1952 tot 1958 was de groei geringer, maar van 1958 tot 1966
groter. De laatste jaren draait de stijging rond de 10.000
leden. Zouden de gereformeerde kerken op dezelfde wijze
blijven groeien dan zouden zij dus omstreeks 1985 een mil
joen leden tellen. Bij de opgegeven aantallen zijn 5.000 ge
reformeerden in het buitenland begrepen, die lid zijn var
kerken die tot classes in Nederland behoren. Gaan echtei
de plannen zoals die bijvoorbeeld in België bestaan, tot sa
menvoeging van kerken door, dan zal men in Nederland
dit aantal moeten afschrijven op zichzelf zal niemand
daar enig bezwaar tegen maken.
Het jaarboek verschaft ook andere interessante bijzonderhe
den. Zo kan men er uit leren dat het aantal mensen dat
uit andere kerken naar de gereformeerde kerken over
komt iets groter is dan dat vtn hen uie in omgekeer
de richting gaan. Ten opzichte van de meeste kerken hou
den de aantallen van hen die toegelaten zijn en die ver
trokken zijn elkaar wel zo ongeveer in evenwicht. Er zijn
echter twee uitzónderingen: ze betreffen de vrijgemaakte
gereformeerde kerken en de baptisten gemeenten. Er kwa
men 486 leden van de gereformeerde kerken vrijgemaakt
over en 154 gereformeerden sloten zich bij die kerken aan.
Ten aanzien van de baptisten gemeenten is er een vertrek-
overschot: er gingen elf baptisten over naar de gerefor
meerden kerken maar 35 gereformeerden voegden zich bij
deze gemeenten. Ten opzichte van stromingen als het Le
ger des Heils, de Pinkstergroepen, en de Jehovah's-getui-
gen ligt de verhouding ook anders.
Iet aantal gereformeerden dat zich bij deze stromingen aan
sluit, is aanzienlijk groter dan dat van hen die zich van de
ze bewegingen naar de gereformeerde kerken begeven.
Ongetwijfeld hangen deze overgangen samen met de ontwik
kelingen in de gereformeerde kerken: door sommigen wor
den ze van harte toegejuicht, maar door anderen betreurd.
En velen van deze laatsten schromen niet om daaruit de
consequenties te trekken en hun kerkgenootschap de rug
toe te keren. Ook na de synode die nu komen gaat zal dat
zonder twijfel het geval zijn. Zaken als de binding aan de
belijdenis-geschriften, de vraagstukken van oorlog en vre
de, de toelating van de vrouw tot het predikambt en de
aansluiting bij de Wereldraad van Kerken roepen nu een
maal vele hartstochten op bij deze kerkformatie die ge
vend is scherp en schriftuurlijk te denken en te handelen.
Er wacht de komende synode een uitermate moeilijke
mak en het jaarboek van de gereformeerde kerken zal on
getwijfeld koel-cijfermatig ir. een volgende editie de geno
men beslissingen registreren.
MimiaiiiiiaitMiaaaMaiMMiiiiNiiiiiiiiiiMtami
•laiaaamaaaiiailiMimillMitll
Een van de problemen waarover
de gereformeerde synode zich zal
moeten buigen is het rassenvraag
stuk lees: de apartheidspolitiek
zoals die in Zuid-Afrika wordt be
dreven. Deze zaak is een van de fel
le discussiepunten geweest in de Ge
reformeerde Oecumenische Synode
die vorige zomer in Lunteren is ge
houden we drukten toen de foto
hierboven af, waarop men de Apel-
doornse predikanten Vellenga (gere
formeerd) en Velema (Chr. gerefor
meerd) in gesprek ziet met dr. J. D.
Vorster, de voornaamste represen
tant en verdediger van het Zuidafri-
kaanse standpunt. Men is het op de
G.O.S. uiteindelijk eens geworden
over een lange serie van vijftien
conclusies, waaraan door drie „wij
ze mannen" tot diep in de nacht was
gewerkt in een poging om de stand
punten van meerderheid en minder
heid tot elkaar te brengen. Die con-
clusies hebben daarna in gerefor
meerde kring nogal wat beroering
gewekt, omdat naar veler mening
Zuid-Afrika hierin te lankmoedig
werd aangepakt. Conclusie 13 bij
voorbeeld: „Elke rassengroep moet
het recht hebben de voorkeur te ge
ven aan een zekere mate van eigen
ontwikkeling..." lijkt een rechtvaar
diging van de politiek zoals die in
Zuid-Afrika wordt bedreven.
Het stuk ligt dus nu ter discussie
op de synodetafel, want de G.O.S.
heeft de aangesloten kerken met veel
nadruk gevraagd zich met dit vraag
stuk bezig te houden. Er zijn in ge
reformeerde kring even felle oppo
santen tegen de apartheidspolitiek
(prof. Verkuyl bij voorbeeld) als er
verdedigers zijn en hun meningen
zullen ook op de komende synode
botsen. Overigens moet men hierbij
bedenken dat de G.O.S. ook op an
dere vormen van rassendiscrimina
tie de vinger heeft gelegd en met na
me de Nederlandse houding jegens
de in ons land wonende Surinamers,
jegens de Ambonezen, jegens de
gastarbeiders heeft genoemd. Het is
een aspect van de zaak dat zeker
niet verloren mag gaan in een poging
om andere politiek te veroordelen.
Misschien is het nuttig ter opening
van de discussies de gelijkenis van
de splinter en de balk voor te lezen.
„De Blije Werelt" te Lunteren
