Van horen
GRAVINNEN showen juwelen
in Amsterdams Grachtenhuis
Heintje: een afgodje
in West-Duitsland
LEVEN IN BETON KAN
SCHADELIJK ZIJN
Jammergeen schone uit
de eigen streek
ravin Tauni de Lesseps, kleindochter van
3 Ferdinand de Lesseps (de schepper van
het Suez Kanaal), is dezer dagen naar Ne
derland gekomen met 15 gouden en zilve
ren beelden, die een totale waarde hebben
van meer dan een half miljoen gulden en
die zij heeft vervaardigd in opdracht van
de Amerikaanse juweliers F. J. Cooper Inc.
te Philadelphia. Haar komst hield verband
met de opening van het eerste Europese fi
liaal van deze firma. De beelden, die in
prijs variëren van 4000 tot 20.000 dollar/zijn
nu tentoongesteld in de nieuwe F. J. Coo
per N.V. salon aan de Herengracht 402 vlak
bij de Leidsestraat in Amsterdam.
F. J. Coooer N.V., dochteronderneming
▼an het gerenommeerde Amerikaanse ju-
■weliersconcern, dat in de V.S. een begrip is
geworden, had beslag weten te leggen op
een fraai 17e-eeuws pand van vijf verdie
pingen aan de Herengracht. Het is een
schepping uit 1665 van een van Holland's
beroemdste bouwmeesters. Philip Ving-
booms, en om geheel in stijl te blijven
het is een der juwelen van bouwkunst,
die op de lijst van Monumentenzorg pron
ken.
F\e 37-jarige Douglas J. Cooper, president
van de firma en wel „de Fabergé van
Amerika" genoemd, had zijn keuze op Am
sterdam laten vallen in de overtuiging dat
de diamantstad een bij uitstek passende om
lijsting vormt voor zijn eerste salon in Eu
ropa. Bovendien heeft nog een gevoelsele
ment een rol gespeeld: zijn Amerikaanse
vrouw, Diene Pitcairn, heeft een Nederland
se moeder, Marijke Urban uit Laren (NH).
Het gevolg is geweest, dat mevrouw Coo
per steeds grote belangstelling voor ons land
„De K.N.V.B. zal bakzeil moeten
halen; daar helpt geen Colertje-lief
aan. Want de K.N.V.B. heeft het tot
nu toe gebruikelijke,welgebaande pad
van de regelrechte directe concurren
tiepositie verlaten en verruild voor on
overzichtelijk struikgewas, het Braam-
struikse Binnenpad"
Herman Kuiphof over verbod
tv-uitzending Manchester-Mi
lan.
„Ik ben er vóór, dat de kunstenaars
gewoner worden specialisten zoals
andere specialisten in onze samenle
ving, met een parate functie in, met of
tegen die maatschappij, maar er wel
direct bij betrokken. De functie van de
kunstenaar is het maken van dingen,
het ontdingen van de dingen en het ma
ken van ondingen. De kunst heeft vier
facetten: registratie, informatie, con
frontatie en communicatie"
André Volten, kunstenaar
„Herdenken is vooruit zien. Wat mij
zeer moedeloos maakt, is de gedachte
aan wat bijvoorbeeld een NTS moet
doen als we in 1995 een halve eeuw
vrij Nederland vieren. Bronbeek, waar
de laatste Indië-strijder kort tevoren
op 123-jarige leeftijd is ontslapen, zit
dan boordevol krasse leden van de
voormalige Binnenlandse Strijdkrach
ten in van die oude, enigszins treurig
stemmende blauwe trainingspakken
met een helm op hun hoofd en een
band om hun arm, maar hun kleinkin
deren hebben zojuist een onvoldoende
cijfer voor hun geschiedenis proefwerk
gekregen, omdat ze hadden opgeschre
ven dat Maarten Har pert szoon Tromp
in 1953 de Slag in de Javazee won".
Jan Blokker
„Sedert de kerk van Nederland in
beweging is, hebben we een nieuw ob
ject voor roddelpraatjes: „progressieve
priesters". Als de kapelaan in pullover
rondloopt en de jeugdleidster met -
„hoi" begroet, zal hij wel uittreden.
Wanneer een priester zo nu en dan het
gezin van een weduwe of gescheiden
vrouw bezoekt, gniffelt de hele omge
ving".
Ingezonden stuk in het
Bisdomblad Breda
„Als we morgen werkelijk willen wo
nen, werken en leven, dan zullen van
daag alle mensen met daad- en schep
pingskracht, met grote bewogenheid en
enthousiasme gezamenlijk de hand aan
de troffel moeten slaan".
Ab van Dien (Nationale
Stichting Nieuwe Woon
vormen)
Het wordt tijd, dat er een omroep
vereniging komt, die niet uit angst of
een valse opvatting van progressiviteit
de overgrote meerderheid van het Ne
derlandse volk tegen de schenen schopt.
Gezien de overheersende invloed van
het massamedium televisie, waar mo
menteel op een zo onverantwoordelijke
wijze mee wordt gehannest, is dit ook
de enige kans af te rekenen met het
verstarde zuilenstelsel, dat de redelijk
denkende meerderheid op politiek ge
bied kunstmatig verdeeld houdt"
Ir. W. Stam
„Ik had hier laatst twee heren van
het Hamburgse Fernsehen, die wilden
dat ik voor ze zou optreden. Ze boden
een verschrikkelijk hoog bedrag. Ik
heb gezegd: Schick Sie mich erst
die Juden zurück, die Sie ermordet ha-
ben". Dat méén ik. Al zou ik niet te
vreten hebben, dan zou ik het nog niet
doen. Ik zou niet meer in de spiegel
durven kijken
Max Tailleur
A Is ons vaderland ooit een goodwill-am-
bassadeur heeft gehad in West-Duits
land dan is het wel de twaalfjarige Hein
tje Simons, de jongenssopraan uit Bleijer-
heide bij Kerkrade. Wat het Limburgse
nachtegaaltje"het goudkeeltje uit Hol
land" allemaal heeft losgemaakt in Duit
se gemoederen, valt nauwelijks te om
vamen.
De grammofoonplaten met Heintjes
drie-octaven-stem („drie noten meer dan
Callas") zijn een onmisbaar bestanddeel
van de Duitse huiskamers geworden. Als
Heintje op de televisie zijn Mama toe
zingt, zijn Oma bejubelt en pony's over
de manen streelt, zijn de straten in de
Bondsrepubliek uitgestorven.
Wanneer de kleine meester ergens per
soonlijk optreedt, stromen uit wijde om
geving de mensen toe in speciale auto
bussen. Moeders en grootmoeders komen
in avondjapon naar zijn middagvoorstel
lingen, en staan in de rij voor zijn hand
tekening.
TAe langspeelplaat Kerstmis met Hein
tje" heeft het Stille nacht, Heilige
nacht bijna overbodig gemaakt. Op het
crematorium W est-Berlijn-Wilmersdorf
staat Heintjes „Mama" bovenaan op de
lijst van laatste wensen als begeleidende
muziek voor de verassing.
Wanneer je als Nederlander tegenwoor
dig binnenkomt in Duitse gezinnen, ont
moet je veelal blijde reacties in de trant
van „Aha, een landgenoot van Heintje!"
Tn Heintjes kielzog verdringen zich in
tussen de navolgers. Allereerst na
tuurlijk Wilma (11), het leeuwerikje uit
Enschede. Daarna Hubert Diehls (12) uit
Rüsselsheim, die als zingende piccolo de
Duitse beeldbuis onveilig maakt.
De nieuwste vondst is het duo Marian
ne (tien) en Michaël (dertien) uit Ober-
zeusheim. Hun schrandere manager
heeft ze ontdekt in de Kerstnacht. Op de
platenhoes stappen ze, verkleed als com
municantjes van de kerktrap op de gram
mofoonplatenkopers toe. En ze zingen
een ode aan Wilma en Heintje
Vergeleken bij de stralende ster van
Heintje zijn zij allemaal maar klein ko-
metengruis aan het zang firmament.
jAJet bijna zeven miljoen grammofoon
platen heeft Heintje alleen in Duits
sprekende landen al meer dan een mil
joen Mark bijeen gekwinkeleerd. Voor
één televisie-optreden incasseert hij zo'n
zestienduizend Mark en voor een film te
gen de honderdduizend.
Het wekte dan ook algemene veront
waardiging, toen Heintjes Duitse onder
wijzer, Matthias Schmalen in Richterich
bij Aken, het bestond om de jeugdige
ster op zijn rapport een acht i.p.v. een
tien voor zang te geven. Doch meester
Schmalen (50) bleef keihard: koorzang
is Heintjes sterke kant niet en hij kan
amper noten lezen.
lVTu evenwel pakt zich boven de Bonds
republiek een nieuwe nationale ramp
samen. Heintje zal weldra de baard in
de keel krijgen. Een voorproefje van wat
dat teweeg zal brengen, kreeg onlangs
een radiostation, dat een plaat draaide
van Heintje „na het dalen van zijn stem
De telefoons stonden roodgloeiend, de
post bracht zakken vol wanhopige brie
ven.
Op het ogenblik staat de kleine zanger
in West-Berlijn voor de filmcamera's.
„Heintje, een hart gaat op reiszal zijn
eerste grote rolprent heten. Heintje
speelt daarin een eenzaam weeskind, dat
als leerling-jockey, zingend en paardrij
dend, uiteindelijk gelukkig wordt bij een
nieuwe mama.
Kortom: waterlanders verzekerd. Hein
tjes manager, die de ontoepasselijke
naam Kleyngeld draagt, heeft al een con
tract voor ettelijke films afgesloten ook
al om de aanstaande baard in Heintjes
keel zo goed mogelijk op te vangen.
^Daarom heeft Heintje in Duitsland zo'n
onwaarschijnlijk succes? Velen heb
ben gepoogd daarop een antwoord te ge
ven.
Manager Kleyngeld: Moeders zijn er
over de hele wereld; de internationale
markt ligt voor ons braak". Een West-
duitse columniste definieerde Heintje als
de „woordvoerder der tuinkabouters"
een soort hielenmasseur voor sentimen
tele spitsburgers.
Hoe dan ook, dit neemt niet weg dat
het Limburgse troubadourtje een stem
heeft als een klokjesspel en liedjes zingt
die je heerlijk na kunt galmen. Misschien
zit het 'm doodgewoon daarin. Ook in ons
land heet de best betaalde timmerman
tenslotte Gert.
Wie zich op kantoor of in de werkplaats
dikwijls moe en terneergeslagen voelt, wie
vaak ziek wordt of op school ongeconcen
treerd is, wie slecht slaapt en voordurend
geprikkeld is, die leeft of werkt waarschijn
lijk in huizen, die van beton gebouwd zijn.
Dat menen tenminste Duitse onderzoekers
bioklimatici en medici die zich tijdens
jarenlange proeven met de ziekmakende
werking van bepaalde betonsoorten bezig
gehouden hebben.
De medicus dr. H. Palm uit Konstanz baar
de met zijn beweringen veel opzien in de
Duitse pers. Hij liet daarmee een jarenlange
strijd tussen de betonindustrie en de bio
klimatici weer opleven. Reeds enige jaren
geleden had het laboratorium van de Duit
se Cementindustrie in Düsseljdorf de ge
leerden tegengesproken,, dat in be
tonnen bouwwerken gevaren voor de
gezondheid loeren. Volgens de mening van
het Industrie-Instituut maakt het voor de
behaaglijkheid van. de mens niet uit, of
hij zich ophoudt in een betonnen gebouw
of in huizen die overwegend van hout, glas
of baksteen gebouwd zijn.
De Konstanzer medicus, die men in vak
kringen „vader van het biologische bou
wen" noemt, blijft echter bij zijn mening
dat men vaker ziek en niet tot volledige
prestaties komt, als men een groot deel
van de dag in betonhuizen doorbrengt. Hij
beroept zich daarbij op de resultaten van
onderzoek van de Karlsruher professor Hans
Kritzinger en van de Franse professor J.
L. Pech. Onafhankelijk van hem hadden
ook zij ontdekt, dat de in de aardatmosfeer
aanwezige geringe elektrische spanningen
in de de regel door gewapend béton
opgeheven worden. Het menselijke orga
nisme zou dit hem omgevende elektrosta
tische spanningsveld echter nodig hebben.
Als het gedurende langere tijd ontbreekt,
zouden alle lichaamsfuncties daardoor on
gunstig beïnvloed worden. De gevolgen zijn:
vroegtijdig ouder worden, chronische ziek
ten en verminderd prestatievermogen.
De onderzoekingen in de afzonderlijke
sectoren zijn nog niet omvangrijk genoeg om
een eensluidend bewijs voor de schadelijk
heid van ijzerbeton te kunnen leveren. De
ze mening koestert het Instituut voof
technische fysica van de universiteit in
Stuttgart ook, waaraan door de betonindus
trie om advies gevraagd werd. De bioklima
tici hebben echter de vaste hoop, dat bin
nen afzien bare tijd het gebruik van be
paalde betonsoorten door de wetgever ver
boden wordt.
gen uit Den Haag, 27 jaar. Klaterend ap
plaus.
De heer Vlek zoent naar hartelust en
vergeet bijna dat hij ook nog de wissel
bokaal moet uitreiken. Als dat gebeurd
is, dan is het voorbij. We weten het nu:
Godelieve is onze Bloesemkoningin.
]\off even vragen aan meneer Vlek hoe
hij het heeft gevonden. Ja hoor, ge
slaagd. „Een geslaagd evenement"her
haalt hij. Natuurlijk, nogmaals, de be
langstelling kon wat beter. Maar dat zal
wel komen. „Wij willen hier", aldus de
ernstige meneer Vlek, „een traditie van
maken. Ach en dat van die bloesem, dat
is gewoon willekeurig gekozen, 't Is hier
een mooie streek en mooi weer, wat wil
je eigenlijk nog meer
Dit is de in Parijs geboren en later naar
Amerika getrokken Gravin de Lesseps,
kleindochter van Ferdinand de Lesseps (de
schepper van het Suez-kanaal)Al op zeer
jeugdige leeftijd begon ze te schilderen.
Later verwierf zij ook naam als beeld
houwster. Van haar werken zijn sinds 1963
in Connecticut, Palm Beach, Washington
en New York jaarlijks tentoonstellingen
gehouden. Jarenlang vervaardigde zij
bronzen beelden, totdat de firma Cooper
Inc. haar het voorstel deed met goud en
zilver te gaan werken, dat de firma haar
ter beschikking zou stellen. Dit fascineerde
haar dermate, dat zij sinds dat moment
(vorig jaar) geen ander werk meer heeft
verricht.
Van de vervaardigde beeldjes, die ge
middeld een halve meter lang of hoog zijn,
heeft F. J. Cooper NV er thans 15 naar
Amsterdam gestuurd, teneinde een heel
exclusief en speciaal accent op zijn nieuwe
juwelierszaak aan de Herengracht te leg
gen.
De totale waarde van de 15 beeldjes be
draagt ca. 150.000 dollar, dus ruim een half
miljoen gulden. Aan edelstenen bevat het
huis aan de Herengracht op het ogenblik
echter een veelvoud van dit bedrag.
TT zult het wellicht nog niet weten, maar
we hebben er een nieuwe koningin
bij. De Bloesemkoningin. Nee, geen Be-
tuwse schone, geen modinette uit Tiel,
of secretaresse uit Kesteren. Onze Bloe-
senkoningin 1969 komt uit 's-Graven-
hage. Da's dan een tegenvaller, die
nog groter wordt als we horen dat die
vorstin van de bloesem van beroep man
nequin is. Dat vraagt om opheldering.
De heer J. H. van Rutte, de grote man
achter de Stichting Bevordering Organi
satie Mode-shows en Soortgelijke Mani
festaties (een hele mond vol, maar we
mogen ook gewoon BOMOS zeggen), die
de Bloesemkoningin-verkiezing dezer da
gen in Bunnik organiseerde, glimlacht
diplomatiek als hem dit probleempje
wordt voorgelegd. Hij had het ook graag
anders gezien, zegt hij. Veel liever een
meisje uit de streek, veel liever een
„echte" bloesemkoningin dus. Maar wat
wil je, het was pas het tweede jaar dat
deze verkiezing werd gehouden en dan
kun je niet verwachten dat het vrouwe
lijk schoon uit de eigen streek staat te
dringen om zich voor deelneming in te
schrijven. Behalve de hoofdzakelijk uit
de Randstad Holland afkomstige manne
quins, had alleen een meisje uit Jutphaas
(Toos, zonder beroep) zich aangemeld.
De heer Van Rutte, vijftiger, keurig
zwart pak, hoog stemmetje, zegt kla
gend: „Kijk eens, meneer, overal is de
animo voor de show dalende. Wij, met
onze stichting, proberen daar verbete
ring in te brengen. Wij organiseren en
nemen alle risico's die daar aan verbon
den zijn voor onze rekening. Vorig jaar
meneer, was de deelneming hier nog
kleiner, maar toen heeft de burgemees
ter de wisselbokaal overhandigd. Dit jaar
had hij daarvoor geen gelegenheid, al-
wér een tegenvaller
Nee, de BOMOS heeft wel andere glo
rie-dagen gekend. De heer Van Rutte
noemt Nunspeet, waar hij een plaatselij
ke miss liet kiezen. Een evenement, dat
enorm aansloeg en dat het gezicht
de BOMOS flink heeft opgefleurd.
Maar met die Bloesemkoningin-verkie
zing zal het op den duur ook best de
goede kant uitgaan, veronderstelt hij en
jury-voorzitter annex voorzitter van de
BOMOS, de heer J. Th. J. Vlek („inder
daad, een nazaat van die Schiedamse
jeneverstoker") steunt hem in dat opti
misme.
TTe deelneemsters moeten tot drie maal
toe langs de jury paraderen en moe
ten dat een keer doen in badkleding,
waarbij de heer Van Rutte steeds nauw
lettend door de microfoon aantekent dat
het dat-en-dat-merk is en dat-en-dat-mo
del. Mocht de jury het na deze drie
rondjes nog niet weten, dan kan wellicht
de intelligentietestuitkomst brengen.
Daarvoor spoedt de jury zich naar bo
ven, teneinde deze test in alle besloten
heid te kunnen uitvoeren. Nee, ook de
pers mag er niet bij.
De heer Van Rutte: „Je weet nooit
wat ze er over schrijven. Vandaar dat
we het zekere voor het onzekere nemen,
ziet u? Begrijpt u?"
Eigenlijk begrijpen we het helemaal
niet, te meer niet als we uit de mond
van de enige plaatselijke favoriete Toos
horen, dat haar alleen maar gevraagd
werd wat haar hobby's waren
Nadat speaker Van Rutte nog eens een
stroom van informatie over de aanwezi
gen heeft uitgestrooid in de vorm van
bovenwijdten, heupwijdten, taillematen
en ander typisch vrouwelijke bijzonder
heden, is het gewichtige moment aange
broken waarop de jury zal spreken.
Het begint met de derdeprijswinna-
res: Suzanne Verboom uit Bergen, 18
jaar. Applaus. Dan de tweede: Marijke
Rotschild uit Voorburg, 25 jaar. Applaus.
En dan de eerste: Godelieve Beijersber-
heeft gehad; voor haar huwelijk studeerde
zij 4 jaar kunst in Amsterdam.
Het hoofdkantoor van Cooper Inc. zetelt
in Philadelphia met filialen in Montego Bay,
Jamaica en in Old San Juan op Puerto Ri
co.
Voor de selectieve Gala-opening die de
vorige week plaats vond, waren speciaal
uit Amerika een aantal genodigden, die tot
de welgestelde cliëntèle van Cooper Inc. be
horen, naar Amsterdam overgevlogen. Ook
uit Nederland en enkele andere Westeuro-
pese landen hadden zich speciale gasten
naar de Herengracht begeven, van wie ve
len persoonlijk de directrice van de Am
sterdamse salon kennen: Mej. Pascale Cou-
ve, nicht van de Franse premier Couve de
Murville en van moeders kant telg uit het
adellijke Nederlandse geslacht Van Boetze-
laar.
Douglas Cooper gaat in Amsterdam de
produktie van zijn sieraden groots opzetten.
Een belangrijk deel van de edel- en half
edelstenen en het edelmetaal zal hij uit an
dere werelddelen invoeren om het hier om
te toveren in kostbare sieraden en kunst
voorwerpen.
op 21-jarige leeftijd naar de Nieuwe Wereld.
In 1924 stichtte hij in Philadelphia zijn thans
beroemd geworden juwelierszaak.
TAouglas, juwelier-van-geboorte, zoals de
slagzin van zijn connaisseur-zaak luidt
(„Juwelers by birth.since 1883), heeft
in de afgelopen 18 jaar een steeds grotere
faam als connaisseur gekregen. Hij wordt
als dè grote expert en kenner beschouwd
van de Amerikaanse „kroonjuwelen", de
„Yankee Gems of State" een collectie
die door schenkingen bijeen is gebracht en
die in het Smithsonian Institution van Wash
ington wordt bewaard en bewaakt.
VToor de Gala-opening had Douglas Cooper
uit Amerika o.a. twee van zijn beste
creaties, die op dit moment nog niet ver
kocht zijn, naar ons land gebracht: een 93
karaat gele saffier van 32.000 dollar en een
Chrysoberyl edelsteen, genaamd Cats Eye,
79 karaats, van 50.000 dollar, beide zeer uit
zonderlijke stenen. Daarnaast liggen in de
nieuwe zaak nog een unieke collectie zwar
te vuur-opalen en vele zeldzame diamanten
ter bezichtiging en ten verkoop gereed.
De 37-jarige Douglas J. Cooper vertegen
woordigt feitelijk de derde generatie van
het oorspronkelijk Britse juweliersgeslacht.
Zijn grootvader begon in 1883 in Colchester
(Essex) en maakte naam als goudsmid.
Zoon F. J. Cooper volgde in zijn voetspoor.
Hij werd juwelier en horlogemaker en trok
Bij de opening, die door vertegenwoor
digers van de Nederlandse adel en van
het Corps Diplomatique werd bijgewoond,
toonde gravin Evelyn van Limburg Stirum
de zeldzame sieraden. Hier ziet men Dou
glas J. Cooper met de gravin, die een pa
rure van zwarte vuur-opalen en briljanten,
gezet in geelgoud en platina, draagt.
