Veenendaals
dagblad
Buiten
ZWARE ONLUSTEN IN
KOEALA LOEMPOER
Nixon wil dienstplicht
veranderen
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Fransen krijgen genoeg van Gaullisme wüson minker ui[ kernkab
„Ook belasting
betalen over
belasting"
tie ef teling
W .-Irian vreest
een nieuwe
opstand
Twee doden en
gewonde bij
fout inhalen
Goedkope melk
in steeds meer
winkels
Gevechten aan
grenzen van
Israël
BESCHIETING
IN VIETNAM
POLY SELECTAnatras
Werkplaats van revalidatie-oord uitgebrand
NAVO oefent
in Griekenland
Hemelvaarts
dag frisser
VRAAG
Cardamine
zingende
dolfijnen
...in het
dolfinarium
Harderwijk.
VTB Harderwijk-Tel. 03410-2569.
Kers kost 12 ct.
BRANDEIS
BENZINE-ACCIJNS:
SOORT LOTINGSSYSTEEM
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaat,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
f 0,97 p. w., 4,15 p, m„ 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Conoern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
WOENSDAG 14 MEI I969 - 43e JAARGANG no. M2
POHERS KANS MET
DE DAG STIJGEND
PARIJS Als de Fransen in een tweede ronde van de presidentsverkiezingen
zouden moeten kiezen tussen waarnemend president Poher en de Gaullistische
kandidaat Pompidou, zou Poher 12 procent meer stemmen krijgen dan Pompi
dou.
Deze prognose van het Franse instituut voor peiling van de publieke opinie
(I.F.O.P., in „France-Soir" gepubliceerd, is gebaseerd op een onderzoek dat
tussen 6 en 12 mei is verricht.
Van de 100 ondervraagden zouden 44 bij een eventuele tweede ronde hun stem
uitbrengen op Pompidou en 56 op Poher.
In de eerste ronde zou Pompidou 43 procent van het aantal uitgebrachte stem
men krygen, Poher 34 procent, de socialistische kandidaat Defferre 10 procent, de
kandidaat van de verenigde socialistische partij (P.S.U.), Rocard, 3 procent en de
communistische kandidaat Duclos 10 procent.
„France-Soir" merkt bij deze cij
fers op, dat een groot deel van het kie
zerskorps zich kennelijk voor Poher zal
uitspreken, ondanks het feit dat de
linkse groeperingen drie kandidaten
hebben.
Toen een verslaggever van „France-
Soir" Pompidou om commentaar vroeg
op deze cijfers zei deze het normaal
te achten, dat instituten voor peiling
van de publieke opinie vragen stellen
in verband met een gegeven situatie
waarmee hij de eerste ronde bedoel
de maar het abnormaal en weinig
steekhoudend te vinden als zij zich ba
seren op een hypothetische (de tweede
ronde).
De kiezers weten weinig van de
standpunten van Poher. Hij heeft geen
verklaringen afgelegd over de mone
taire toestand, de relaties met de At
lantische Alliantie of de Sovjet-Unie of
op binnenlands terrein- de problemen
van de Studenten en de arbeiders.
Omdat hij president is geweest van
het Europese parlement wordt aange
nomen dat hij gunstiger gestemd is
voor de toelating van Groot-Brittanië
tot de EEG dan De Gaulle. Zijn kracht
zal waarschijnlijk zijn het verlangen in
het land naar een verandering en het
sluimerende anti-Gaullisme, waarmee
Pompidou te kampen zal hebben.
ALAIN POHER
ster stijgend
In zijn eerste belangrijke verkiezings
wede heeft Poher zijn best gedaan de
vaagheid om zijn persoon en zijn poli
tiek te laten bestaan. In een rede voor
een aantal senatoren maakte hij ech
ter duidelijk dat hij niet zal .proberen
de autoritaire stijl van De Gaulle na
te bootsen. Hij wees er op dat in de
twee en een halve week, dat hij pre
sident was, de zaken van het land in
een atmosfeer van rust zijn behandeld.
Hij stelde zich voor als de „kandidaat
van nationale verzoening". De Staat
behoort aan niemand toe. „Ik kan niet
het eigendom worden van een partij
of een machtsgroep... Ik leg de nadruk
op de eenheid van de republikeinen en
de verzoening van de Fransen".
Poher zei dat hij als gevolg van zijn
verantwoordelijkheid als interim-presi
dent geen verkiezingsredevoeringen zal
houden buiten de tijd welke hij voor
de staatstelevisie krijgt toegewezen.
De overwinning van Poher zou waar
schijnlijk twee parlementaire verkiezin
gen voor het najaar betekenen. Poher
heeft te kennen gegeven dat hij het
parlement zou ontbinden, als de Gaul-
g
\oor het afremmende weer van
de vorige maand kwamen groen
S en bloemen in mei haast explosief
te voorschijn. Ik verneem dat van 5
het bezoek aan mijn bed en van de
bewijzen, die ze meebrengen, maar
heb toch ook zélf de berken zien 5
5 ontluiken en dit ging in een dag of j
wat. Beuken en eiken halen de ver- g
inrryr, f-ïiw nniiiii nennea in en als ik
5 draagt die cardamine zijn naam ten
i onrechte en dit ka" cok moeilijk
1 anders bij de soms latesoms vroe-
ge ontwikkeling der natuur. Er kan 5
van Pinksteren nog geen sprake J
2 wezen, als niettemin onze bloem
reeds allerwege staat te bloeien en
j door kinderen naar huis wordt ge- J
j bracht, want er is er nauwelijks
Z een, die zo massaal wordt geplukt. 5
J Overigens bloeit de Kerstroos zei- 5
2 den op de dag van 25 dec., het St. Z
Z Janskruid kan 22 juni verstek laten
Z gaan en het ligt helemaal aan een
vroege of late Pasen, oj ge dan Z
j bloeiende primula's ziet. Deze voor- J
Z beelden zijn met vele te vermeer- 5
Z deren, doch het is duidelijk, dat de 5
plant zich niet richt tot de mens, Z
j maar tot moeder natuur.
Z Onze eenvoudige boerenfiguur van Z
Z de weide heeft het niettemin ge- Z
Z bracht tot hoofdpersoon in een ge- 5
dicht van Tennyson .,Mayqueen" Z
(Pinksterbloem, Koningin van het g
Z feest, een ziek meisje). Zij was niet J
Z zo goed toegerust tegen de ongunst
5 van het lot, als haar naamgenoot-
g jes, die zich terdege weten te hand- J
g haven.
i 14/5 '69 A. B. WIGMAN 5
te-
listische meerderheid zich te sterk
gen zijn programma zou verzetten.
Poher zei voorts dat hij er nog niet
in geslaagd is aan de „dagelijkse gaul
listische propaganda" een eind te ma
ken en evenmin aan „de procédé's van
alles of niets die tot dusver zijn toege
past".
ADVERTENTIE
In het grootste overdekte Dolfijnen-
stadion ter wereld met 2500 zit
plaatsen ziet u een unieke show van
zeeleeuwen en d.olfijnen.in één pro
gramma. Tijden: 10.00 - 11.30 -
13.00 -14.30 - 16.00 - 17.30 uur.
(op zondag niet om 10 uur).
SPEELTUIN
VELUWESTRAND RONDVAART
DJAJAPOERA (West-Irian) In het
district Djajapoera groeit de vrees, dat
nieuwe moeilijkheden zullen ontstaan
na de mislukte opstand van duizenden
wilde stamleden te Enarotali. Het In
donesische leger versterkt zijn posten
in het bergachtige gebied.
In Enarotali is het thans rustig, na
enkele dagen van strijd op de hoogvlak
te rond de Wisselmeren.
Het leger heeft het gehele gebied af
gegrendeld en alle vluchten, met uitzon
dering van militaire zijn gestaakt. Ver
wacht wordt echter, dat de moeilijkhe
den rondom de meren zullen voortdu
ren. Duizenden leden van de Kepakau-
tam zijn naar de bergen en oerwou
den gevlucht. Een zestigtal manschap
pen van de gewapende Iriaanse politie
heeft zich bij de opstandelingen ge
voegd.
Gevreesd wordt, dat de opstandige
politiemannen grote moeilijkheden gaan
veroorzaken en dat zij de kern zullen
vormen van het toekomstige gewapen
de verzet.
Volgens onbevestigde berichten, zijn
bij de opstand tenminste 500 personen
om het leven gekomen. Het leger houdt
echter vol, dat er geen sprake is ge
weest van een bloedvergieten tijdens de
opstand die eind april begon. „Er is
niet gevochten", zo wordt hieraan toe
gevoegd.
Vierhonderd parachutisten en 200 an
dere gevechtssoldaten hebben Enaro
tali en het omliggende gebied thans
vast in handen.
ELST Aan de veiling te Eist zijn
de eerste kaskersen aangevoerd. Ze
brachten twaalf cent per stuk op.
Aanvoerder was de Betuwse fruitte
ler T. P. Rijkens en koper de heer S.
Polak uit Arnhem.
BERGEN OP ZOOM Bij een aan
rijding op Rijksweg-17, de verkeersweg
rond Roosendaal, hebben gistermiddag
twee inzittenden van een auto het le
ven verloren en werd een derde
levensgevaarlijk gewond.
Het ongeluk ontstond doordat een
auto plotseling uit een file kwam om
de voorganger in te halen, en daarbij
frontaal op een tegemoetkomende
vrachtauto reed.
De twee inzittenden van de personen
auto die om het leven zijn gekomen zijn
de 30-jarige A. Snepvangers en de 61-
jarige M. de Nijs, beiden uit Bergen op
Zoom. De bestuurder van deze auto,
de 45-jarige A. Schot, ook uit Bergen
op Zoom, verkeert in levensgevaar.
UTRECHT Goedkope melk is nu
al in vijfhonderd winkels te krijgen.
Dat zijn er bijna honderd meer dan
twee maanden geleden, zo heeft het
bedrijfschap detailhandel in melk- en
zuivelprodukten gisteren in Utrecht
meegedeeld.
De dagmelk wordt aangeboden tegen
prijzen van 53 tot 56 cent per liter. De
normale prijs is 61 cent. Volgens het
schap ligt de stuntprijs nog onder die
van de kostprijs van een liter melk.
Behalve in zelfbedieningswinkels, su
permarkten, warenhuizen,verbruikers-
markten en levensmiddelenzaken is de
stuntmelk nu ook al te koop bij de
groenteboer.
TEL AVIV Bij het artillerieduel
aan het Suez-Kanaal tussen Egypte en
Israël is dinsdag een Israëlische sol
daat gesneuveld, zo heeft een militaire
woordvoerder in Tel Aviv meegedeeld.
Drie soldaten liepen verwondingen op.
Op een weg bij Jenin in Cis-Jordanië,
zijn dinsdagavond twee Israëlische bur
gers gewond geraakt toen de auto,
waarin zij zaten, beschoten werd. In
het gebied is een uitgaansverbod inge
steld.
In het door Israël bezette Jordaanse
gebied en in de strook van Gaza zijn
vlugschriften verspreid van een Arabi
sche verzetsorganisatie, waarin de be
volking van deze gebieden wordt opge
roepen morgen te staken. Donderdag is
het 21 jaar geleden, dat Israël tot een
onafhankelijke soevereine staat werd
uitgeroepen.
De Britse minister van Binnen
landse Zaken James Callaghan is
uit het door Wilson geformeerde kern
kabinet gezet. Hij blijft echter verder
normaal in functie. Er schijnt tussen
Wilson en Callaghan onenigheid te zijn
gerezen over de anti-stakingswetten
Callaghan is al eens genoemd als
leider van het komplot enige weken
geleden tegen premier Wilson.
Hier ziet men Callaghan zijn minis
terie verlaten.
SAIGON In Da Nang, de tweede
stad van Zuid-Vietnam zijn hedenmor
gen vroeg 22 personen om het leven ge
komen en 29 gewond door een nieuwe
communistische raket- en mortierbe-
schieting.
Volgens de eerste berichten^ zijn op
in totaal 30 punten in alle delen van het
land dergelijke beschietingen in de vroe
ge ochtend uitgevoerd. Het Amerikaan
se opperbevel noemde er 13, die van be
tekenis waren. In de nacht van zondag
op maandag werden ruim 200 van der
gelijke beschietingen uitgevoerd. In de
nacht van maandag op dinsdag daalde
het totaal tot circa 40.
Hoewel het aantal beschietingen he
denmorgen vroeg na&r aantal gering
was, eiste de raketbarrage die op de
grote havenstad Da Nang werd gelegd
een grimmige tol. Volgens het Zuidviet-
namese hoofdkwartier werden 20 bur
gers en twee soldaten gedood en 18 bur
gers en drie soldaten gewond.
Het Amerikaanse hoofdkwartier deel
de mee, dat tien raketten op Da Nang
werden afgevuurd. De Zuidvietname-
zen hebben er acht geteld.'
Een van du grote 122 mm raketten
kwam neer op een kerk van de Zeven-
dedags Adventisten. Daar werden drie
personen gedood en 12 gewond. Hetzelf
de punt was ook op 19 maart al door
een raket getroffen. Toen vielen er
twee doden en vijf gewonden.
De verliezen bij de andere beschietin
gen op o.m. drie provincie-hoofdsteden,
werden licht genoemd.
ADVERTENTIE
KOEALA LOEMPOER De Maleisische autoriteiten hebben gisteravond in de
hoofdstad Koeala Loempoer het leger te hulp geroepen, nadat hij felle straat
gevechten tussen Maleiërs, Indiërs en Chinezen 25 doden waren gevallen (som
migen spreken echter van meer dan 160).
Woedende menigten trokken door de stad, winkels en huizen in brand stekend.
Een volledig uitgaansverbod, afgekondigd voor Koeala Loempoer en de satelliet
stad Petaling Jaja, had weinig effect. Op verscheidene punten werden politie
en militairen, die opdracht hadden indien noodzakelijk het vuur te openen, aan
gevallen.
De vice-premier van Maleisië, Toen Abdoel Razak, heeft de bevolking over de
radio aangespoord tot kalmte. Volgens hem waren de ordetroepen de toestand
uiteindelijk meester geworden.
Het tend staat voor do grootste poli
tieke crisis sinds het in 1957 onafhan
kelijk werd. De onlusten houden ver
band met de uitslag van de verkiezin
gen van het afgelopen weekeinde, waar
bij de Alliantiepartij van premier Toen-
koe Abdoel Rahman die leden van alle
bevolkingsgroepen omvat, meer dan 20
zetels verloor maar nog juist de meer
derheid wist te behouden. De crisis is
mede een gevolg van het besluit van
de Maleisische Chinese vereniging, die
deel uitmaakt van de Alliantiepartij, om
geen regeringsfuncties meer te bekle
den.
Manschappen van het leger hebben
vandaag het vuur geopend op demon
stranten, die vanuit een appartement in
het centrum van Koeala Loempoer met
stenen gooiden.
De rassenonlusten in de hoofdstad van
Maleisië zijn hun tweede dag ingegaan.
Volgens de eerste berichten zijn van
ochtend nog twee personen in de wo
ning gedood, maar dit is nog niet be
vestigd.
In alle delen van de stad woeden nog
steeds branden. Uit winkels, woonhui
zen en Maleisische kampongs kringelt
rook omhoog. Vluchtelingen uit de
brandende huizen zoeken een toevlucht
in de politiebureaus van de stad.
Volgens de jongste inlichtingen duurt
het geweld tussen de drie voornaamste
segmenten van de Maleisische maat
schappij de Maleiërs, Chinezen en
Indiërs voort in de stad zelf en in de
omliggende gemeenten.
ARNHEM Omstreeks het middaguur is waarschijnlijk ten gevolge van een ontploffing van een gasfles, de werk
plaats van het Bio-revalidatieoord te Arnhem totaal uitgebrandDe Arnhemse brandweer, geassisteerd door in de
omtrek gelegerde militairen, kon de werkplaats niet behouden, maar wel de brand lokaliseren en daarmee
een bosbrand voorkomen.
Latere berichten uit voorsteden van
Koeala Loempoer meldden, dat nu niet
alleen de Maleiëi's en de Chinezen el
kaar bevechten, maar dat ook benden
van Maleiërs en Chinezen onderling,
slaags zijn geraakt.
De ongeregeldheden in het centrum
van de stad zijn vrijwel voorbij, maar
in de voorsteden en buitenwijken is het
tot nieuwe gevechten gekomen.
In het centrum doorzoekt de oproer
politie huizen en gebouwen op zoek naar
verdachte personen.
DEN HAAG Naar aanleiding van
het voorstel, de benzine-accijns met 3,5
cent per liter te verhogen, hebben zeer
veel leden van de Tweede-Kamercom
missie voor Financiën de regering ge
vraagd mee te delen, in welke mate
autogebruikers de door het gebruik ver
oorzaakte kosten betalen, waarbij dan
ook de afschrijving op wegen, viaduc
ten, aan auto-ongelukken toe te rekenen
medische voorzieningen etc. dienen te
worden betrokken.
Veel leden, aldus blijkt uit het gister
avond gepubliceerde voorlopige verslag
van de commissie, menen dat bij een
eventuele verhoging van de motorrij
tuigenbelasting zo veel mogelijk reke
ning moet worden gehouden met het be
roepsvervoer. De accijnsverhoging be
tekent h.i. een verdere verslechtering
van de positie van het Nederlandse
vrachtvervoer t.o.v. het buitenlandse.
Verscheidene andere landen wezen er
op dat als gevolg van de werking van
de BTW, de accijnsverhoging met 3,5
neerkomt op een prijsverhoging met 4
cent, en informeerden of het rechtvaar
dig is dat in feite belasting wordt ge
heven (de BTW) over een belasting (de
accijns).
Gezien het feit dat het prijspeil ais
gevolg van de accijnsverhoging met 0.1,
procent zal stijgen informeerden even
eens veel leden of de verhoging te rij
men is met de onlangs uitgevaardigde
algemene prijzenbeschikking. Een der
gelijke vraag werd ook door verschei
dene andere leden gesteld.
De verhoging van de bier- en alcohol-
accijns deed de vraag rijzen hoe rege
ring zich harmonisatie van de accijn
zen in de EEG voorstelt. Veel leden
vreesden dat de relatief zeer hoge al
coholaccijns in Nederland zal leiden
tot frauduleuze invoer. De accijns is
namelijk hoger dan In enig ander land
van de gemeenschap. Met name slij
ters in Oost-Nederland zouden nadeli
ge gevolgen kunnen ondervinden van
invoer uit Duitsland.
BRUSSEL Mobiele eenheden van
de NAVO zullen van 27 mei tot 16 juni
deelnemen aan een oefening in Noord-
Griekenland, onder de codenaam
„Olympic Express".
Aan de oefening zullen ook Griekse
troepen deelnemen, evenals marine-
eenheden van de NAVO, w.o. een vlieg-
dekschip.
Het is'de twaalfde paraatheidsoefe
ning van de mobiele eenheden, die zijn
ontwikkeld om snel in afgelegen stre
ken van de NAVO in Europa (b.v.
Noord-Noorwegen of Turkije) te kun
nen optreden als de omstandigheden dit
zouden eisen.
De vorige NAVO-oefening in Grieken
land werd in 1967 gehouden.
WASHINGTON President Nixon,
die zich voor invoering van een leger
van vrijwilligers in de V.S. heeft uit
gesproken, ziet volgens eigen zeggen
momenteel geen kans op verwezenlij
king van zijn plan. Hij heeft daarom
besloten, het Congres een plan tot
verandering van het huidige oproep
systeem voor te leggen.
Dat systeem heeft veel l^ritiek on
dervonden.
Nixon wil dat voortaan eerst de 19-
jarigen worden opgeroepen. Onder het
huidige systeem kan een jongeman
tussen 19 en 26 jaar oud opgeroepen
worden, waardoor het voor hem bui
tengewoon moeilijk wordt om plannen
te maken voor studie, huwelijk, loop
baan en dergelijke. Nixon wil met zijn
nu ingediende plan deze onzekerheid
opheffen door een loterij systeem.
Elk jaar staan ongeveer 600.000 jon
ge Amerikanen voor de strijdkrachten
ter beschikking. Tot dusver werd daar
van slechts de helft opgeroepen, elk
jaar meldden zich daarenboven onge
veer 700.000 Amerikanen vrijwillig
voor de strijdkrachten.
Nixon stelt voor, dat 19-jarigen on
derworpen worden aan de eerste op
roep, maar dat zij in plaats van, zoals
nu zeven jaar, slechts een jaar onder
de maximale dienstplicht vallen.
In een boodschap aan het Congres
zei Nixon, dat het zijn overtuiging was,
dat de verscheurende invloed van de
militaire dienstplicht op individuele le
vens in de mate dat de nationale vei
ligheid dit toelaat, zoveel mogelijk be
perkt moet worden. Om deze reden
vroeg Nixon het congres hem te mach
tigen, belangrijke dienstplichthervor
mingen in te voeren.
Het lotingssysteem zal worden toege
past op al degenen die tijdens een be
paald jaar voor dienstplicht in aan
merking komen en niet op degenen
wier verjaardagen op zekere tijden
van het jaar of de maand vallen.
Normaal zal een jonge man de pe
riode van maximale oproepbaarheid
tijdens zijn 19e jaar beginnen en weer
verlaten tijdens zijn 20ste.
Eerstejaarsstudenten kunnen uitstel
krijgen en hun jaar van maximale op
roepbaarheid zal in de voorstellen be
ginnen bij het .aflopen van het uitstel.
Ouderejaarsstudenten kunnen het volle
dige academische jaar 'tijdens hetwelk
zij bevel krijgen zich te melden beëin
digen en niet, zoals nu, slechts een tri
mester.
De nationale veiligheidsraad en de
directeur van het diensplichtbureau
hebben instructie gekregen om het ge
hele beleid van verlening van uitstel en
afstel te bestuderen en de president
aanbevelingen te doen.
Nixon zei dat het lotingssysteem
voor het gehele land geldt maar dat de
uitvoering wordt overgelaten aan de
gewestelijke dienstplichtraden die re
kening kunnen houden met de aantal
len in eigen gebied.
Nixon achtte de hervormingen nood
zakelijk en hoopte dat zij snel kunnen
worden toegepast.
In Congreskringen acht men de voor
uitzichten op aanvaarding goed.
ADVERTENTIE
attracties voor een
toegangs|)riJS in
kaatsheuvel
(Van onze
weerkundige medewerker)
ÏAe temperatuur is gistermiddag
op verscheidene plaatsen in
Gelderland tot bijna tropische
waarden opgelopen. Deelen meldde
29 graden, Apeldoorn 30 graden C.
In Soesterberg werd het ook 30
graden, in Eindhoven en Volkel 31
graden C. Het was in onze omge
ving belangrijk warmer dan aan de
Franse Rivièra: 18-20 graden.
Uit Frankrijk nadert een storing,
die daar vannacht onweer veroor
zaakte. Aan de voorzijde ervan zal
het vanmiddag in het oosten op
nieuw zomers worden met 25 gra
den of meer. Vervolgens kan het
hier en daar tot een onweersbui
komen, waarna het weer op Hemel
vaartsdag minder warm zal zijn
met maxima van ongeveer 20 gra
den C. Wij verwachten weer op
klaringen, zodat het weer al met al
dan nog wel wat kan meevallen.
De kans op een bui blijft echter.
%WVVVVWVVVVVVVVVVVWtfVVVVVVV\A«(VVVV
